Ev Kredisi Cekmek Harammi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın himayesinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın koordinesi ile sürdürülen, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın destekleriyle başlatılan TOKİ başvuruları bugün bitiyor. İhale sürecinin ardından başlayacak inşaatların teslimat süreci ise bir buçuk yıl olacak. Vatandaşlar, son başvuruyu açıklarken, TOKİ 'de krediyle ev almak caiz mi ? sorusuna verilen cevapları da araştırıyor. Diyanet, TOKİ kampanyası kapsamında devlet bankasından kredi kullanarak ev almanın caiz olup olmadığına dair bir açıklama yaptı.

TOKİ’DEN EV ALMAK CAİZ Mİ?

Toplu Konut İdaresi (TOKİ)tarafından düşük bütçeli ailelere yönelik başlatılan konut kampanyası için devlet bankasından kredi kullanmanın caiz olup olmadığına dair Diyanet’e sorulan soruya, Diyanet’ten cevap geldi.

Diyanet İşleri Başkanlığı'nın internet sitesinden gelen soruya verdiği cevapta, devletin söz konusu borçlandırmada amacının faiz elde etmek olmadığı için bu yolla ev almanın caiz olduğu belirtildi.

"TOKİ tarafından uygulanan Sosyal Konut Projesinin dini hükmü nedir?" sorusuna şu cevabı verdi:

"İslam'da faiz, kesin olarak haram kılınmıştır. Bir zaruret bulunmadıkça faiz almak da vermek de caiz değildir. İş kurmak veya genişletmek; ev, araba satın almak üzere kişi, kuruluş veya bankalardan alınan faizli krediler de bu kapsamdadır ve caiz değildir. TOKİ aracılığıyla devreye alınan son uygulama ise devletin, alt veya orta gelirli vatandaşlarına yönelik olarak ürettiği bir sosyal konut projesidir. Bu projede, peşinat haricindeki tutar, kamu bankaları vasıtasıyla kredilendirilmekte olup devletin söz konusu borçlandırmadaki amacı, faiz geliri elde etmek değil, aksine ödeme güçlüğü içindeki vatandaşlarının ev sahibi olmalarına yardımcı olmaktır. Bu itibarla, devlet TOKİ'nin bu uygulamasında başka bir yolla konut alma imkânı tanımadığından, belirtilen niyet ve amaçlar doğrultusunda söz konusu projeden yararlanmak caizdir."

DİYANET: FAİZ SOSYAL KONUT PROJESİNDE GERÇEKLEŞMEMEKTEDİR!

Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu, Toplu Konut İdaresi Başkanlığının (TOKİ) sosyal konut projesi ile ilgili görüşünün ardından bazı medya organlarında çıkan haberlere ilişkin açıklama yapıldı.

Açıklamada, Kurulun öteden beri verdiği fetvalarda, İslam'da faizin kesin olarak haram kılındığını açıkça ifade ettiği belirtildi.

TOKİ tarafından uygulanan "sosyal konut projesi" özelinde vatandaşlardan gelen yoğun sorular sebebiyle Din İşleri Yüksek Kurulunun söz konusu projenin dini hükmünü bütün boyutlarıyla değerlendirdiği bildirilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

"Kurulumuz, halkımızla paylaştığı görüşünde, öncelikle faizin kesin olarak haram kılındığını, konut veya araç satın almak için faizli kredi kullanmanın caiz olmadığını çok açık ve kesin bir dille belirtmiştir. Bahse konu projenin, kira ödediği takdirde asgari geçimini zorlukla sağlayan ve ev sahibi olabilmek için faizsiz ödünç borç bulamayan alt veya orta gelirli vatandaşlara yönelik üretilen bir sosyal proje olduğu kanaatine ulaşmış ve bu projeden yararlanarak ev sahibi olmanın, dinen haram kılınan faizli işlem kapsamında değerlendirilmeyeceği sonucuna varmıştır."

Faizin, taraflardan birinin, sözleşmede karşılığı olmayan bir fazlalığı şart koşması ve bununla haksız bir kazanç elde etmesi anlamına geldiği belirtilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

"Oysa bu projede devletin, verdiği borçtan kar etmek gibi bir amacı olmadığı gibi aksine peşin verdiği paranın yıllar sonra değer olarak daha düşük bir şekilde tahsili söz konusudur. Dolayısıyla İslamın haksız kazanç olarak gördüğü ve kendisine şiddetle savaş açtığı faiz, bu sosyal konut projesinde sonuç itibarıyla gerçekleşmemektedir. Nitekim Kurulumuz, daha önce de devletin yatırımları teşvik etmek, istihdam sağlamak ve kalkınmayı temin etmek amacıyla verdiği teşvik kredilerinin, şartlarına uygun şekilde alınıp kullanılmasının caiz olduğu ve bunun faiz kapsamında değerlendirilmeyeceği yönünde görüş bildirmiştir.

Kurulumuzun dar gelirli vatandaşlarımızın devlet desteğiyle ev sahibi olmasını amaçlayan TOKİ'nin sosyal konut projesi özelindeki son görüşü de bu kapsamda görülmelidir. Söz konusu görüş üzerinden Başkanlığımızın ve Din İşleri Yüksek Kurulumuzun faize cevaz verdiği veya devlet bankalarından alınan faizli kredilerin caiz olduğunu söylediği iddiası asılsız olduğu kadar kurumlarımızı yıpratma amacı taşıyan iyi niyetle bağdaşmayan bir algı operasyonu olarak değerlendirilmiştir."

Açıklamada, konuya ilişkin bugün saat 'de Din İşleri Yüksek Kurulu üyeleri tarafından Diyanet TV'de açıklama yapılacağı bildirildi.

funduszeue.info

Türkiye’de ev sahibi olmak isteyenlerin çoğu, bunu bankalar aracılığı ile çektikleri konut kredisiyle yapabiliyor.

Kredi ne kadar yüksek ise faizi de bir kadar cep yakıyor.

“CAİZ MİDİR?”

Buna rağmen 10 yıla kadar taksitlendirmeyi kabul edenler, nihayetinde evine kavuşuyor.

Ancak işin içine faiz girince akla hemen “Caiz midir?” soruları geliyor…

Beyaz TV ekranlarında Nur Viral'in sunduğu “Hayatta Her Şey Var” programına katılan Emekli Müftü Yardımcısı Yusuf Kavaklı da bir izleyicinin “Banka kredisiyle ev alınır mı?” sorusuna çarpıcı bir yanıt verdi.

“BANKA FAİZİYLE EV ALMAK UYGUN DEĞİL”

“Banka kredisiyle ev almak dinen caiz değil” diyen Kavaklı, şöyle devam etti:

“Ya hoca bunu söylüyorsun da evi nasıl alacağız diyenler de var. Banka faiziyle ev almak uygun değil, doğru değil, caiz değil. Ben ancak bu kadar söylerim. Din İşleri Yüksek Kurulu da buna fetva vermiyor.”

DİYANET'E TOKİ SORUSU

Krediyle ev alma konusunda farklı fetvalar var.

Diyanet, "Toplu Konut İdaresi (TOKİ) tarafından uygulanan Sosyal Konut Projesinin dini hükmü nedir?" sorusuna şu cevabı vermişti:

"İslam'da faiz, kesin olarak haram kılınmıştır. Bir zaruret bulunmadıkça faiz almak da vermek de caiz değildir. İş kurmak veya genişletmek; ev, araba satın almak üzere kişi, kuruluş veya bankalardan alınan faizli krediler de bu kapsamdadır ve caiz değildir.

TOKİ aracılığıyla devreye alınan son uygulama ise devletin, alt veya orta gelirli vatandaşlarına yönelik olarak ürettiği bir sosyal konut projesidir. Bu projede, peşinat haricindeki tutar, kamu bankaları vasıtasıyla kredilendirilmekte olup devletin söz konusu borçlandırmadaki amacı, faiz geliri elde etmek değil, aksine ödeme güçlüğü içindeki vatandaşlarının ev sahibi olmalarına yardımcı olmaktır. Bu itibarla, devlet TOKİ’nin bu uygulamasında başka bir yolla konut alma imkânı tanımadığından, belirtilen niyet ve amaçlar doğrultusunda söz konusu projeden yararlanmak caizdir."

Banka kredisiyle ev almak haram mı? VİDEO

Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kamu bankalarından alınan konut kredisinin caiz olduğunu belirttiği fetvası tartışılmaya devam ediyor. 

Söz konusu fetvada, kamu bankalarının TOKİ’nin yaptığı Sosyal Konut projesinden ev sahibi olmak isteyen vatandaşlara sağladığı faizli kredilerden gelir elde etmediği savunularak ödeme güçlüğü içindeki vatandaşların ev sahibi olmalarına yardımcı oldukları iddia edildi.

Fetvada şöyle denildi:

İslam’da faiz, kesin olarak haram kılınmıştır. Bir zaruret bulunmadıkça faiz almak da vermek de caiz değildir. İş kurmak veya genişletmek; ev, araba satın almak üzere kişi, kuruluş veya bankalardan alınan faizli krediler de bu kapsamdadır ve caiz değildir. TOKİ aracılığıyla devreye alınan son uygulama ise devletin, alt veya orta gelirli vatandaşlarına yönelik olarak ürettiği bir sosyal konut projesidir. Bu projede, peşinat haricindeki tutar, kamu bankaları vasıtasıyla kredilendirilmekte olup devletin söz konusu borçlandırmadaki amacı, faiz geliri elde etmek değil, aksine ödeme güçlüğü içindeki vatandaşlarının ev sahibi olmalarına yardımcı olmaktır.

Bu itibarla, devlet TOKİ’nin bu uygulamasında başka bir yolla konut alma imkânı tanımadığından, belirtilen niyet ve amaçlar doğrultusunda söz konusu projeden yararlanmak caizdir.

Bu fetvayı, Diyanet’in açıklamasından yaklaşık 1 ay önce, İsmailağa Cemaati’nin çok daha detaylı şekilde verdiği ortaya çıktı.

Detaylı fetva 1 ay önce İsmailağa'dan geldi

İsmailağa Cemaati’nin Fıkıh Kurulu Üyesi Fatih Kalender, 27 Aralık 'da İsmailağa Net’te yayınlanan Güncel Fıkhi meseleler programında, Sosyal Konut projesiyle ilgili detaylı bir inceleme yaptıklarını ve konuyla ilgili yetkililerle de görüşüldüğünü belirtti.

Nasıl caiz olmaz?

“Siz TOKİ’den daireyi alıp daireye olan borcunuzu bankadan kredi kullanarak öderseniz bu bankanın devlet bankası olması sonucu değiştirmeyecek. Bu caiz olmayacaktır. TOKİ’nin sahibi de devlettir, devlet bankasının sahibi de devlettir, kamudur, dolayısıyla patron tektir. Dolayısıyla kurumlar farklı olsa da benim yapacağım akit bir akit hükmündedir, bunda faiz yoktur denilemez” diyen Kalender, "Önce TOKİ’den malı alıp, zimmetimize borç olarak yerleştirip, daha sonradan bankayla ikinci bir kredi sözleşmesiyle borcumu oraya ödettirerek bankaya fark ödeyerek bunu yaparsam bu elbette caiz olmaz” ifadelerini kullandı.

"Üst düzeyde vazife yapan arkadaşlarla görüştüğümüzde"

“Konuyla alakalı sistem içinde aktif, üst düzeyde vazife yapan bazı arkadaşlarla bir vesileyle görüştüğümüzde, konuyu biraz irdelediğimizde bize şöyle söylediler: Bahsedilen iki banka ki bunlar kamu bankası, bunlar kredi vermeyecekler. Bunlar sadece TOKİ’nin tahsildarlığını yapacak” şeklinde konuşan Kalender şöyle devam etti:

Vadeyi yapan kurum bizatihi evi satan kurumun kendisidir. Yani Toplu Konut İdaresi’dir. Peki, bunların (bankaların) vazifesi nedir? Parayı sizden alacaklar ve parayı tekrar sizin namınıza kuruma verecekler. Bu işlemi yaptıklarından dolayı komisyon alacaklar ve bu sabit bir komisyon. Belirli bir komisyon rakam olarak. Burada sizin borçlu olduğunuz kurum TOKİ olacak, tabi bize anlatım bu şekildedir.

Ev fiyatıyla ilgili vadeyi TOKİ’nin kendisinin yapacağını tekrar eden Kalender, TOKİ’nin “Bu vadeyi git falan banka üzerinde öde” dediğini çünkü TOKİ’nin bir veznesinin olmadığını aktardı. “Bu durumda fıkhen herhangi bir mahsur lazım gelmeyecektir. O kurumun faizli bir kurum olmasının bir önemi yok” diyen Kalender, isteyenlerin kuraya girebileceğini vurguladı. 

"Emlak Konut'la, TOKİ'yle görüştük; caiz olan işleme faiz tabirini kullanmak bunu vade farkından çıkarmaz"

Kalender farklı bir gün yapılan programda ise aynı soruya şu şekilde cevap verdi:

Yetkili olan, Emlak Konut’la, TOKİ’yle birebir irtibatı olan, orada üst düzeyde olan kişilerle de bununla alakalı bir takım görüşmeler yaptık. İslam fıkhında bir kural vardır; akitlerde itibar lafza değil manayadır. Faiz haramdır ancak faizin ismine faiz dememek faizin haramlılığını ortadan kaldırmaz. Vade farkı caizdir. Caiz olan bu işleme faiz tabirini kullanmak da bunu vade farkından çıkarmaz. Helal olan bir işleme haram ifadesini kullanmak onu faiz konumuna sokmayacağı gibi faize kar payı demek de onu helal yapmayacaktır. Burada ifadelerden daha ziyade arka planda yatan işleyiş nedir, bu bizim için önemli olandır. Bu konuya takılmamız gerekir.

Cumhurbaşkanı o cemaati ziyaret etmişti

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz pazartesi günü merkezi Fatih'in Çarşamba semtinde olan İsmailağa Vakfı'nı ziyaret etmişti. Erdoğan burada cemaatin lideri Mahmut Ustaosmanoğlu'nun oğlu Ahmet Ustaosmanoğlu ile cemaat liderliğine halef olarak işaret edilen Hasan Kılıç'la görüştü.

Değerli kardeşimiz,

Düşük de olsa, faizli bir muameleye girmek caiz değildir. Şimdilik muamele faiz sayıldığına ve istikbaldeki durumu meçhul olup her an değişmesi mümkün olduğuna göre, hüküm değişmez. Yalnız borcu kapatmak hususunda Ebu Yusuf’a göre durum değişir.

Mesela, bir kimse bir milyon liralık parayı bir seneliğine faizle bir buçuk milyona verirse, faizli olduğundan haramdır. Yalnız bir sene sonra daha önce verilen bir milyon para enflasyon sebebiyle ödeme anında bir buçuk milyona tekabül ederse onu, yani başlangıçta verdiği bir milyon mukabilinde bir buçuk milyon alması caizdir. Çünkü bu para altın ve gümüş olmadığı ve değeri itibari olduğu için kendisine itibar edilen değere göre muamele görür. (Halil GÜNENÇ, Günümüz Meselelerine Fetvalar, I/)

Fıkıhçılar, enflasyon altındaki farkın caiz olduğunu söylüyorlar. Örneğin on altın, on bin lira karşılığı iken, bir arkadaşınıza on bin lira borç verdiniz. Bir sene sonra on bin liranız geri geldi, ancak değer kaybından dolayı on bin liranız sadece sekiz altın alabiliyor. Siz iki altın farkını alsanız faiz olur mu? Bu soruya İmamı Azam “Bilmiyorum.” demiş. Bazı fıkıhçılar ise caizdir demiş; çünkü zarara uğramak söz konusudur.

Şimdiki uygulamalarda özellikle iki problem göze çarpıyor:

1. Enflasyon miktarının belirlenmesi için yapılan hesaplamalar ne derece güvenilir. Var sayalım ki enflasyon hesabı doğru yapıldı; problem yok.

2. Şimdi bankayla anlaştık. Şu kadar paraya karşılık şu kadar faiz verilecek. İmzaladık. Öncelikle böyle bir anlaşmanın hiçbir sorumluluğunun olmadığını söyleyemeyiz. Çünkü bizzat faiz anlaşması yapılmaktadır.

Diğer taraftan bu günkü enflasyon rakamları; örneğin % 50 olsun. Biz de bu rakamın altında taşıt ve konut kredisi veya para yatırıp faiz anlaşması yapmış olalım. Diyelim ki kredilerimizi ödedik veya paralarımızı aldık. Bizi ilgilendiren önceki enflasyon rakamları değildir. Daha sonraki, parayı ödediğimiz veya aldığımız zamanki enflasyon rakamıdır. Baktık ki enflasyon bizim anlaştığımız rakamın üstün de çıktı. Bu durum da faiz anlaşması haram olmakla beraber, alınan paraya haram denilmesi zor görünüyor. Ancak enflasyon miktarı anlaşmamızın altın da kalırsa, bunun hesabını kim verecek. Allah’a “Hesap edemedik, tahminimiz yanlış çıktı, piyasalar karıştı.” diye bir bahanemiz ne derece makul ve makbul olur.

Neticede zararsız yolları, zararlı yollara tercih etmemiz daha isabetli ve hesabının da daha kolay olduğu kanaatindeyiz. Bu durumda, size faizli bankalara alternatif olarak özel finans kurumlarını tavsiye ediyoruz.

İlave bilgi için tıklayınız:

- Özel finans kurumlarına para yatırmak ve / veya buralardan kredi kullanmak caiz midir?

Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet