Hamilelikte Araba Kullanmak

Otomobil günümüz insan hayatının vazgeçilmez ögelerinden biri. Bir düşünün arabaya, miniüse ya da benzeri bir kara nakil aracına binmediğiniz kaç gün var. Sadece evden hiç dışarı çıkmadığınız ya da sadece yakın çevrenizde yürüyüş yapmak için çıktığınız günlerde arabadan uzak kalıyorsunuz. İnsanların önemli bir kısmı hergün ya kendi arabalarına, ya taksiye ya da arkadaşlarının arabalarına biniyorlar. Hamilelik normal yaşantıda ciddi değişiklikler gerektirmediğine göre hamile kadınların otomobile binmeleri de kaçınılmazdır.

Hamilelikte otomobil seyahatini kısıtlamak için hiçbir gereklilik yoktur yalnız burada dikkat edilmesi gereken nokta kendi rahatınızı sağlamanızdır. Özellikle uzun yolculuklarda tuvalet ve uzun süre oturmanın zararlarından korunmak için sık aralıklarla mola vermek gereklidir. Benzer şekilde belirli bir haftaya kadar hamileyken araba kullanmanızda da sakınca yoktur. Özellikle son aya gelindiğinde araba kullanmak bebeği tehlikeye atabilir. Karnınız büyüdüğü ve direksiyona çok yakın olduğu için olası bir kaza durumunda direksiyonun karnınıza çarpma olasılığının yüksek olması bu durumun nedenidir. Bu nedenle son haftalara gelindiğinde arabayı başka birisinin kullanması daha iyi olacaktır.

Emniyet kemeri
Araba, otobüs, uçak.. hangi taşıt aracı olursa olsun yolculuklarınız sırasında mutlaka emniyet kemeri kullanmalısınız. Emniyet kemerini bağlarken karnınızın üstünden değil altından geçmesine ve kalçalarınız hizasında olmasına dikkat etmelisiniz. Bu son derece önemlidir. Kalça kemiği vücudumuzdaki en güçlü kemiklerden birisidir.Eğer emniyet kemerini tam karnınızın üzerinden geçecek şekilde bağlarsanız olası bir kaza durumunda ortaya çıkan ani ve şiddetli basınç bebeğin plasentasının erken ayrılmasına neden olabilir. Eğer emniyet kemeri üç noktalı ise yani bir de omuz üzerinden dolaşan kısmı varsa bu çok daha güvenlidir. Kemerin omuz kısmı bağlandığında tam göğüs arasında olmalıdır. Eğer kemerin yukarı aşağı ayarı varsa bu şekilde ayarlamalı, ayar yoksa oturuş pozisyonunuzu değiştirerek kemerin göğüs aranızda olmasını sağlamalısınız. Kemerin boyun hizanızda olması tehlike yaratabilir.

Unutmayın. Sizin kemikleriniz, kaslarınız, organlarınız ve bebeğin içinde yüzdüğü amniyon sıvısı bebeği pek çok dış etkene karşı korur. Bu nedenle kendinizi korumanız aynı zamanda bebeğinizi korumanız anlamına gelir. Emniyet kemerinizi mutlaka takmalısınız.

Havayastıkları (airbag) hamileler için zararlı mıdır?
Havayastıkları, emniyet kemerinizi uygun şekilde bağladığınız ve havayastığından yaklaşık 25 santimetre uzakta olduğunuz sürece hamilelikte başka hiçbir zaman olmadıkları kadar güvenlidirler.

Sürücü ya da yolcu koltuğunda da olsanız koltuğunuzu ileri, geri ya da yukarı aşağı ayarlayarak güvenli ve rahat bir oturuş pozisyonu edinin. Eğer arabayı kendiniz kullanacaksanız ve aracınızın direksiyonu ayarlanabiliyorsa mutlaka karnınızdan olabilecek olan en uzak mesafeye ayarlayın.

Kaza olursa ne yapmalısınız?
Trafik kazaları ne yazki ki ülkemizin tüm dünyada liderliği bırakmadığı alanlardan birisi. Hergün ülkemizde büyüklü küçüklü birçok kaza meydana geliyor. Eğer hamileyken otomobilinizle yolculuk ederken kaza geçirirseniz mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız. Kazanın hafif olması durumunda bile bunu ihmal etmemelisiniz. Eğer kasılmalarınız, ağrınız ya da kanamanız varsa mutlaka zaman kaybetmeden doktorunuzla görüşmelisiniz. Annenin vücudu genelde bebeği travmalara karşı korur ancak bununla birlikte bazen travma sonrası bebeğin plasentası kısmen ya da tamamen ayrılabilir ve hiçbir belirti görülmeyebilir. Böyle bir durumda hem siz hem de bebeğiniz ciddi tehdit altında demektir. Özellikle hamileliğiniz 20 haftadan büyükse kazanın şiddeti ne olursa olsun zaman kaybetmemelisiniz.

Uzun seyahatlerde nelere dikkat etmelisiniz?
Harhangi bir yerde uzun süre oturmak bacaklarınızdaki kan dolaşımını etkiler ve ayak ile bileklerde şişmelere neden olabilir. Bu nedenle her türlü yolculukta her saatte bir mola vererek hafif yürüyüş yapmalı ve kan dolaşımınızı canlandırmalısınız. Bu kısa yürüyüşler sırasında bacaklarınıza germe egzersizleri de yaptırabilirsiniz. Yolculuk sırasında otururken de bazı germe hareketleri yaparak uzun süreli oturmanın olumsuz etkilerini azaltabilirsiniz.

Bunun için oturur pozisyondayken bacaklarınızı iyice ileriye doğru uzatın, topuklarınız merkez olacak şekilde ayağınızı yavaşça kendinize doğru kuvvetice çekerek baldır kaslarınızı gerin. Daha sonra ayak bileklerinizi sağa sola çevirin ve parmalarınızı açıp kapatın.

Öncelikle arabanızı kendiniz kullanacaksanız koltuğunuza "rahat" bir şekilde yerleşmelisiniz. Otururken ayak bilekleriniz, dizleriniz, kalça ekleminiz gibi tüm eklemleriniz katlı ve sabit pozisyonda durduğu için bacaklarınızdaki kan dolaşımınız yavaşlayacaktır ve buna bağlı olarak ayaklarınızda şişkinlik (ödem) oluşacaktır. Bu nedenle koltuğunuzu olabildiğince geriye çekerek hem bacaklarınızdaki kan akımınızı hızlandırabilir, hem de hamileliğin ilerlemesiyle daralan yerinizi genişletebilirsiniz.

Hamileliğin ilerlemesi ile artan bel boşluğunuzu yumuşak yastıkla doldurarak belinizi rahatlatabilirsiniz. Bu sizi özellikle uzun mesafeli yolculuklar sonrası yaşanacak bel ağrılarından koruyacaktır.

Arabayı kullanırken direksiyon simidinin yüksekliğini karın seviyesi değil göğüs seviyesinde olacak şekilde yukarıda ayarlarsanız, muhtemel bir çarpışma anında açılacak hava yastığının karnınıza doğru değil, göğüs kafesinize doğru açılmasını sağlamış olursunuz.

Ayrıca arabanızdan çıkarken direksiyon simidinizin yükseklik ayarını maksimum yüksekte bırakınız. Bu, arabanıza bir dahaki sefere binerken size kolaylık sağlayacaktır.

Uzun sürecek yolculuklar sizin için zor olacaktır. Uzun süre hareketsiz oturur pozisyonda kalmak kan dolaşımını yavaşlatarak ayaklarda şişliklere (ödem) yol açar. Mutlaka iki saatte bir beş dakikalık yürüyüş molaları vermelisiniz. Yolculuk sırasında bol sıvı almanız hem vücudun sıvı dengesinin korunmasını, hem de sık idrar çıkma isteğini sağlayacaktır. Böylece sık sık ihtiyaç molası vermek zorunda kalarak, hareket etmenizi sağlamış olursunuz. Bunun dışında araba içinde otururken bacaklarınızı germek ve palet çırpar gibi bileklerden ayaklarınızı sallamak baldır kaslarınızı çalıştırarak ödem oluşumunu engeller.

Son haftalara kadar araba kullanmanın hamilelik ve bebek üzerinde kanıtlanmış bir sakıncası yoktur. Ancak hamileliğin son haftalarında vücudun su tutmasına bağlı olarak çift görme ve denge problemleri yaşanabilmektedir. Bu nedenle doktorunuz son dönemde kendi başınıza yolculuk etmenizi önermeyecektir. Ayrıca son günlerinde anne adaylarının doğum planlarından dolayı çok ciddi konsantrasyon sıkıntısı da yaşadıklarını unutmamak gerekir.

Emniyet kemerine dikkat

Yaklaşık kırk hafta süren hamilelik döneminde birçok kez otomobil ile seyahat etmek durumunda kalacaksınız. İlk haftalarda emniyet kemeri kolaylıkla uygulanabilirken, ilerleyen haftalarda anne adayları bebeklerine zarar verebileceği düşüncesiyle emniyet kemeri takmaktan çekinmektedirler.

Emniyet kemerleri omuzdan kalçaya uzanan çapraz-uzun kısmı ve bacaklar ile karnın arasında uzanan düz-kısa kısım olarak iki parçadan oluşur. Bu iki parça sayesinde emniyet kemeri oturan kişiyi, bir omuzu ve iki kalça kenarı olmak üzere, üç noktadan kavrar ve ani bir darbede vücudun öne eğilmesini ve kaymasını engeller.

Kaza ya da ani fren nedeniyle emniyet kemerinin kilitlenerek bebeğinizi sıkıştıracağı korkusundan dolayı emniyet kemeri takmaktan çekinmemelisiniz. Emniyet kemeri ya bir çarpışma ya da çok ani yapılmış bir fren gibi durumlarda kilitlenecektir ve bu kadar ani bir hız değişikliği zaten fiziksel kanunlara göre hamilenin öne doğru çok hızlı bir şekilde hareket etmesine ve hatta vücudun havalanmasına bile yol açacaktır. Bu da anne adayının başının ve gövdesinin ön konsola ve cama çarpmasına, bacaklarının ve karnının sıkışmasına ve çok hızlı durumlarda araç dışına fırlamasına bile neden olabilir. Emniyet kemeri kaza anında bu durumların yaşanmasını kesinlikle önler. Dolayısıyla emniyet kemeri anne ve bebeğini olası daha büyük zararlardan koruyucu bir önlemdir ve her yolculukta mutlaka kullanılmalıdır.

Anne adayları emniyet kemerini ayarlarken kayışın yüksekliğini kendi omuz hizanıza gelecek şekilde ayarlamalıdır. Çapraz-uzun kısmı göğüslerin arasından aşağı doğru gidecek şekilde yerleştirmeli asla koltukaltından veya ileri hamilelik dönemlerinde karnın üzerinden geçirmemelidir. Düz-alt kısmı ise bacakların üst kısmına ve karnın altına yerleştirilmelidir. Koltuğun başlığı da mutlaka boynun arkaya yatmasını engelleyecek şekilde ayarlanmalıdır.

Hava yastığı hakkında öneriler…

Hiçbir zaman hava yastığını emniyet kemerinin bir alternatifi olarak düşünmemelisiniz. Hava yastıkları araç içi travmalardan korunmada çok önemli rol oynarlar. Ancak çok hızlı açıldıkları için kendileri de travma açısından risk oluştururlar. Hava yastıkları için en doğru öneri karnınızın muhtemel açılacak olan hava yastığına yaklaşık 25 santimetre mesafede olmasıdır. Ayrıca eğer arabayı kullanıyorsanız, direksiyon simidinin yüksekliğini karın seviyesi değil göğüs seviyesinde olacak şekilde ayarlarsanız, muhtemel bir çarpışma anında açılacak hava yastığının karnınıza doğru değil, göğüs kafesinize doğru açılmasını sağlamış olursunuz.

Eğer trafik kazası olursa…

Öncelikle soğukkanlılığınızı koruyun. Kaza sonrası arabaların tamamının durduğundan emin olun, arabadan çıkarken acele etmeyin. Önce çevrenizin güvenliğini kontrol edin ve arabadan yavaşça çıkın.

Kazada yaralandıysanız ayakta fazla dolaşmayın, derhal güvenli bir yerde uzanın ve ambulansı bekleyin.

Yara almasanız bile, hangi haftada olursanız olun, mutlaka doktorunuza bilgi verine ve önereceği bir sağlık kuruluşuna başvurun. Travma bazen bebeğin beslendiği plasenta adı verilen organda kanamaya neden olabilir. Bu durum bebeğin oksijensiz kalmasına, sizin de kan kaybetmenize neden olacaktır. Muhtemelen doktorunuz ultrason muayenesi ve kan testleri ile bir süre takip edilmenizi isteyecektir.