büyüme plaklar kapandıktan sonra boy uzarmı / Boyunuzu mu uzatmak istiyorsunuz? | Ahmet Özyazgan Köşe Yazısı - Hürriyet Haberler

Büyüme Plaklar Kapandıktan Sonra Boy Uzarmı

büyüme plaklar kapandıktan sonra boy uzarmı

Son Güncellenme:

Epifiz levha ya da diğer adı ile de epifiz levha, büyüme plakası ya da fizis ismi ile de bilinir.

Epifiz Plağı Nedir?

Epifiz plağı diğer adı ile büyüme kıkırdakları olarak da bilinir. Bu plaklar, uzun kemiklerin uçlarına yakın bölgelerde yer alırlar ve kemiklerin de uzamasını sağlarlar.

Epifiz Plağı Ne İşe Yarar?

Epifiz Plağı, kemiklerin büyümesini ve buna bağlı olarak boyun uzamasını sağlar. Özellikle de ergenlik döneminde epifiz plağı, çocukların boyunun uzamasını sağlar. Bu nedenle bir diğer adı ise büyüme plağıdır. Epifiz plakalarının gelişimi sonucunda ve devam eden bölünmede meydana gelen kusurlar, toplu bir şekilde osteokondrodisplazi şeklinde bilinen büyüme bozukluklarına da neden olabilir.

Epifiz Plağı Ne Zaman Kapanır?

Çocuklarda bulunan büyüme kıkırdakları ve epifiz plağı, ortalama olarak kızlarda yaşlarında, erkeklerde ise, yaşlarında kapanır. Bunun sonucunda ise boy uzaması sona erer. Boy uzamasında dikkat edilmesi gereken en önemli faktörler ise, genetik faktörler ve yeterli beslenmedir.

Boy Uzatma

TİBBİ BOY UZATMA
KOZMETİK BOY UZATMA

Normal boy uzaması nasıl olur?
Boy uzaması, kemiklerin uç kısımlarında bulunan büyüme plaklarında kemik oluşumu ile gerçekleşir. Fizyolojik uzama özellikle buluğ çağında hızlanarak 18 yaş civarında büyüme plaklarının kapanması ile tamamlanır. Kısa boylularda büyüme plakları genellikle daha önce kapanır.

Boy uzamasını belirleyen faktörler nelerdir?
Genetik ve çevre faktörleri boyumuzu belirler. Genetik nedenler denince anne ve babanın gen havuzundan ne alınmışa bu genler boyumuzu % 95 oranda belirleyen faktördür. Çevre faktörleri  boyumuzu %5 oranında belirler. Bu faktörler: genel sağlığımız, beslenme, fiziksel aktivite, uyku düzenidir.

Çocuklarda boy uzaması için nelere dikkat etmek gerekir?
Beslenme büyümeyi destekler şekilde düzenlenir. Yüzme ve basketbol gibi boyu geliştiren sporlara yönlendirilir. Erken buluğa erme önlenmelidir çünkü buluğ ile büyüme plakları kısa sürede kapanır ve boy uzaması durur. Genetik, hormonal, metabolik hastalıklar ve kronik hastalıklar açısından uzman doktor tarafından değerlendirilir.

Buluğ yaşı ile boy kısalığı arasında bir ilişki var mıdır?
Buluğ yaşına kadar çocuklar büyüme plaklarından uzarlar. Buluğa erdikten sonra büyüme plakları genellikle kısa bir süre sonra kapanır. Bu nedenle erken buluğa erme kısalık nedeni olabilir. Çocuk gelişimi ve endokrin uzmanı ile görüşmek gerekebilir.

Boy kısalığı nedir?
İnsanların boyları eşit olmadığı gibi milletler ve coğrafyaya göre de farklılık gösterir. Kuzey Avrupa toplumlarında boy ortalaması en yüksekken Uzakdoğu toplumlarında ortalamanın altındadır. Türk toplumunda boy genel ortalama ile uyumluluk gösterir.

Boy dağılımını çan eğrisine göre düzenlersek %3 ün altında kalan kısalığa tıbben de kısa diyebiliriz. Türkiye’de erkeklerde cm ve bayanlarda cm nin altı kısa olarak kabul edilmektedir.

Bu kısalık herhangi bir hastalık sonucu değilse konstitüsyonel kısalık olarak tanımlanmaktadır.

Hastalıklara bağlı kısalık nedenleri arasında akondroplazi (cücelik), epifizyel displaziler, kronik hastalıklara bağlı sekonder kısalıklar sayılabilir.

Orantılı boy kısalığı nedir?
Orantılı kısalıkta gövde ve bacak boyları orantılıdır. Gövde boyu ve bacak boyu en azından eşit olmalı. Tercihen bacak boyu gövde boyundan biraz fazla olmalıdır. Minyon tipli kısa boylular bu tipte kısalığa sahiptirler. Bu nedenle orantılı kısalara kısa boylu denebilir. Bu hastalarda orantının bozulmaması için ameliyat ile uzatma sınırlı tutulmalıdır.

Orantısız boy kısalığı veya bacak kısalığı nedir?
Orantısız boy kısalığında bacak boyları görünür şekilde gövdeden kısadır. Bu nedenle aslında klinik tanı bacak kısalığı olmalıdır. Bu kişilerde bacaklar gövdeye göre kısa kalmışlardır. Bunun önemli bir nedeni büyüme plaklarının zamanından önce kapanmasıdır. Bunlar asıl bacak uzatma adaylarıdır. Bir veya iki seanslı ameliyatla oran ve kısalık düzeltilebilmektedir.

Boy kısalığı takıntısı nedir?
Boy kısalığı takıntısı, kişinin kısa boy nedeni ile üstesinden gelemediği psikososyal  stres yaşaması, buna bağlı fiziki ve psikososyal yetersizlik içerisinde olması halidir. Vücut dismorfizim hastalığı ile karıştırılmamalıdır.

Uzun boylu gözükmek için ne yapılabilir?
Öncelikle fazla kilolarımızdan kurtulmalıyız. Enine çubuklu giysilerden uzak durmalıyız. Saçlarımızı başımızın üzerinde toplayarak veya ona göre şekillendirerek birkaç cm kazanabiliriz. En önemlisi de yüksek tabanlı fakat sağlıklı ayakkabıları tercih edebiliriz. Özellikle abiye ayakkabılarda yüksek topuk ve tabanlı ayakkabılar kullanılabilir. Bu kapsamda içten takviyeli normal dış görünümü olan boy yükseltici ayakkabılar kullanılabilir.

Büyüme plakları kapandıktan sonra boyumuz uzar mı?
Büyüme plakları kapandıktan sonra doğal yollarla uzama olmadığı gibi, uzama için ameliyat dışında da bir seçenek artık kalmamıştır.

Büyüme plakları kapandıktan sonra ilaçlarla veya hormonlarla boyumuz uzar mı?
Büyüme kıkırdakları kapandıktan sonra ilaç, hormon, gıda takviyeleri gibi yöntemlerin kesinlikle boy uzamasına etkisi yoktur.

Büyüme plakları kapandıktan sonra eksersizlerle veya sporla boy uzatılabilir mi?
Büyüme plakları kapandıktan sonra spor ve eksersiz gibi yöntemlerin kesinlikle boy uzamasına etkisi yoktur.

Ameliyatsız boy uzatılabilir mi?
Büyüme plağı kapanmamış çocuklarda boy ameliyatsız bir miktar uzatılabilir.

Öncelikle boy kısalığı nedenleri araştırılır, bir hastalık varsa tedavisi yapılır. Bir hastalıktan kaynaklanmıyorsa çevresel faktörler düzeltilir.

Genetik dışı çevre faktörleri boyumuzu %5 etkiler. Bu aslında boyu kısa olanların hayalini süsleyen miktardır ( cm). Bu nedenle kısa boylu çocuklarda bu şansı iyi kullanmak ve ameliyatsız tedavi fırsatını ıskalamamak lazım. Bu nedenle mutlaka muayene ve tetkik öneriyoruz.

Büyüme plakları kapanmış birisinde boy nasıl uzatılabilir?
Kol ve bacak ameliyatla uzatılabilmektedir. Boy uzatılması ise gerçekte cerrahi olarak her iki bacak kemiklerinin uzatılmasıdır. Bu uzama esnasında diğer kemik dışı dokular da birlikte uzayarak kol, bacak, boy uzamış olur.

Boy uzatma ameliyatı nedir?
Boy uzatma ameliyatı aslında her iki bacağın aynı anda uzatılması işlemidir. Bacakların ameliyatla kaval kemikleri (tibia) veya uyluk kemikleri (femur) veya her ikisi de uzatılarak bacak boyu uzatılabilir. Kemik doku uzarken diğer damar, sinir, kaslar ve diğer dokular birlikte uzar. Bu şekilde boy uzamış olur.

Boy uzatma ameliyatı nasıl yapılır?
Boy uzatma işlemi her iki bacak uzatma işlemidir. Her iki bacak aynı anda uzatıldığında boy da uzamış olur. Boy uzatma işlemi iki femur (uyluk) kemiği veya her iki tibia (kaval) ve fibula kemiği aynı anda uzatılarak yapılır. Kaval kemiğinden ideal uzatma cm, femurdan cm dir.

Çeşitli ameliyat yöntemleri ve sistemleri mevcuttur. Uzatma yöntemleri başlığı altında ek bilgi verilmiştir.

Uzatma ameliyatları sağlıklı bir işlem midir?
Tekniğine uygun olarak yapılan uzatma ameliyatları doğal uzamayı taklit eden biyolojik bir yöntemdir.

Uzatma ameliyatı sonrası eski sağlığımıza kavuşabilir miyiz?
Tekniğine göre yapılmış, bütün safhalarında tekniğine göre takip ve tedavisi yapılan ve kalıcı komplikasyon gelişmemiş bir ameliyat sonrası doğal sağlığınıza kavuşursunuz.

Boy takıntısı nedeni ile uzatma ameliyatı olanların psikososyal durumunda düzelme olur mu?
Boy takıntısı nedeni ile psikosoyal yetersizlik yaşayan kimselerde boy uzatma ameliyatı sonrası psikososyal düzelme olmaktadır.

Uzatma işlemini hasta mı yapıyor?
Uzatma işlemi size ya da belirleyeceğiniz refakatçinize öğretilecektir. Mutlaka iyice öğrendiğinizden emin olunuz. Uzatma işlemini doktorunuzun önerdiği şekilde çok dikkatli yapmalısınız.

Uzatma ameliyatı sonrası fizik tedavi gerekli midir.?
Tedavi süresince size tarif edilen eksersizlerin yanı sıra fizik tedavi uzmanından ve fizyoterapistlerden destek ve tedaviler de olmanız gerekecektir. İhmal edilmesi durumunda eklemlerde kısıtlılık kalacağı gibi kaslarınızda gerginlik de kalabilir. Yürüyüşünüz ve duruşunuz bozulabilir. Uzun süre ihmali sonucunda kalıcı sorunlar yaşayabilirsiniz.

Uzatma esnasında ağrı olur mu?
Normalde ağrılı bir tedavi değildir. Ancak hastaların %20 sinde ilaç kullanılmasını gerektiren ağrı olabilmektedir.

Uzatma Ameliyatı olan kimseler spor yapabilirler mi?
Normal şekilde tamamlanmış uzatma ameliyatı sonrası tedavi bitiminden altı ay sonra her türlü spor serbest bırakılmaktadır.

Uzatma ameliyatı komplikasyonları nelerdir?
Komplikasyon uygulanacak olan tedavinin risklerini anlatmak için kullanılan tıbbi bir terimdir. Her ameliyatın komplikasyonları olduğu gibi uzatma ameliyatlarının da komplikasyonları mevcuttur. Öncelikle ameliyat için hastanın genel veya bölgesel anestezi işleminin yapılması gerekiyor. Anestezi uzmanı ameliyat öncesi muayene ve tetkik edecek ve anestezi işlemi ve olası komplikasyonları hakkında detaylı bilgiler verecek olup size yapılacak işlemi iyi anlamanız ve onaylamanız gerekmektedir. Genel sağlığınız hakkında doğru ve detaylı bilgilendirme hayati önem taşır.

Ayrıca uygulanacak yönteme göre ameliyat ve tedavi süresince çeşitli komplikasyonlar yaşayabilirsiniz. Oluşabilecek komplikasyonlar ve alınması gereken önlemlerle ilgili doktorunuz sizi detaylı olarak bilgilendirecek ve yazılı onamınızı alacaktır.

Uzatma ameliyatında komplikasyonlar nasıl önlenir?
Doktorunuzu iyi dinleyip anlamanız ve önerilere harfiyen uymanız çok önemli olup komplikasyonları en aza indirecektir. Önerilere uymamanız durumunda komplikasyon kaçınılmazdır. Ameliyat sonrası doktorunuzun tavsiyelerine mutlaka uymalısınız. Doktorunuzun tavsiyesine uymamanız kesin komplikasyon nedenidir. Kontrollerinize düzenli gelmelisiniz. Oluşabilecek ya da oluşan komplikasyonlarda mutlaka vakit geçirmeden doktorunuza bilgi vermelisiniz. Ya da en yakın sağlık birimine başvurmalısınız.

Örnek Tedavilerimiz:

Epifiz Plağı Nedir, Ne İşe Yarar? Epifiz Plağı Ne Zaman Kapanır?

Son Dakika Haberler

EğitimEpifiz Plağı Nedir, Ne İşe Yarar? Epifiz Plağı Ne Zaman Kapanır?

-

&#;ocukta B&#;y&#;me ve Gelişme

Çocuğu erişkinden ayıran en önemli özellik büyümesidir. Büyüme terimi, boy uzaması ve ağırlık artışı gibi vücudun boyutlarında; gelişme terimi ise yürüme ve konuşmaya başlamak gibi fonksiyonlarındaki ilerlemeyi anlatır. Çocuğun vücudu büyür, zihni gelişir. Büyüme ve gelişme geriliği bazen birlikte görülebilir. Ancak bu iki durum birbirinden ayrılmalıdır. Liv Hospital'da büyüme geriliği ile çocuk hastalıkları uzmanları ve özellikle çocuk endokrin uzmanları; gelişme geriliği olan çocuklar ile çocuk gelişimi ve nörolojisi uzmanları ilgilenir.




Büyüme geriliği var mı?

Bir çocuğun belli bir süredeki, örneğin 6 aylık veya 1 yıllık zaman dilimindeki uzama miktarı büyüme hızı olarak adlandırılıyor. Hayatın ilk yılındaki ortalama büyüme hızı 25 cm iken, ikinci yılda 12 cm, üçüncü yılda 8 cm, altı yaştan ergenliğe kadar olan dönemde ise yıllık cm kadardır. Büyüme geriliği ise bir zaman dilimindeki büyüme hızının yaşıtlara göre geri olmasıdır. Örneğin, altı yaş ile ergenlik arasındaki bir çocuğun yıllık büyümesi 4,5 cm’den az ise büyüme geriliği vardır. Büyüme hızını değerlendirirken büyüme eğrilerinden yararlanılır. Hayatın ilk iki yılında büyüme eğrisinde aşağı veya yukarı fizyolojik sapmalar gözlenebilir. İki yaşından büyük bir çocuğun büyüme eğrisinde aşağı kayma gözlenirse büyüme geriliği vardır. Çocuğun boyu normal olsa bile büyüme geriliği varsa hastalık araştırmak gerekiyor.

 

Güncel verilere göre Türkiye’de ortalama boy ölçüleri nedir?


Ortalama doğum boyu 50 cm’dir. Bir bebek ilk yıl 25 cm uzayarak doğum boyunun 1,5 katına ulaşır. Sonrasında büyüme hızı giderek yavaşlar; ikinci yıl ortalama 12 cm, üçüncü yıl 8 cm ve dördüncü yıl 7 cm olur. Dolayısıyla çocuklar 4 yaşta ortalama cm boy ile doğum boyunun 2 katına ulaşırlar. Sonraki yıllarda ergenliğe kadar yıllık büyüme hızları ortalama cm devam eder. Böylece 12 yaşta, erkekler ortalama cm ve kızlar cm ile doğum boyunun 3 katına ulaşır. Olcay Neyzi ve arkadaşlarının verilerine göre, ülkemizdeki nihai erişkin boy uzunluğu kızlarda ortalama cm ve erkeklerde cm’dir.

 

Çocuklarda büyümenin tamamlandığını nasıl anlarız?


Büyüme hızı yıllık 1 cm’nin altına düşmüşse büyüme tamamlanmak üzeredir. Ergenlik döneminin sonunda erişkin boyun yüzde 99’u tamamlanır. Uzun kemiklerin büyüme plakları kapandıktan sonra omur boylarının artması ve gövdenin bir miktar daha uzamasıyla nihai boya ulaşılır. Kızlar yaklaşık 16 yaşında ve erkekler 18 yaşında erişkin boya ulaşır. Aslında bu yaşlar kemik yaşıdır ve çoğunlukla kişilerin takvim ve kemik yaşları birbiri ile uyumludur. Ancak ergenliğin erken veya geç olması kemik yaşını etkiler ve büyümenin tamamlandığı takvim yaşı değişebilir. Ergenliğe erken girenlerde büyüme plakları daha erken kapanır ve büyüme daha erken tamamlanır. Bunu anlamak için çocukların el-bilek kemiklerinin radyolojik olarak değerlendirilmesi yani kemik yaşlarının belirlenmesi gerekir. Büyüme plaklarının hepsi kapanmışsa çocukta büyüme tamamlanmış demektir.

 

Ergenlik Döneminde Boy Ne Kadar Uzuyor?


Kızlarla erkeklerin büyümesi ergenlik döneminde farklılaşır. Bu farklılık erişkin boy ortalamalarının farklı olmasını sağlar. Kızların ergenlik büyümesi erkeklere göre 2 yıl önce başlar ve sonlanır. Kızların iki yıl daha az uzaması cm fark yaratır. Ergenlikte erkekler toplam cm uzarken, kızlar cm boy atarlar. Bu da cm civarında farka neden olur. Böylece erkeklerin ortalama erişkin boyu ( cm) kızlarınkinden ( cm) yaklaşık 13 cm uzun olur.

 

Erken ergenlik büyümeyi nasıl etkiliyor?


Ergenlik öncesinde yıllık cm uzayan çocuğun ergenlikle beraber büyümesi yeniden hızlanıyor. Ergenlikte artan cinsiyet hormonları, özellikle östrojen hormonu kemiklerin olgunlaşmasını ve dolayısıyla büyüme plaklarının kapanmasını hızlandırıyor. Ergenlik bir yandan büyümenin hızlandığı diğer yandan ise tamamlandığı bir dönemdir. Erken ergenlik çocuğun yaşıtlarına göre daha hızlı büyümesine yol açtığı için başlangıçta uzun boya neden oluyor. Ancak büyüme plakları daha erken kapandığı ve büyüme erken sonlandığı için nihai boy kısa kalıyor. Bu durum özellikle küçük yaşlarda başlayan ve hızlı seyir gösteren erken ergenlik için geçerlidir. Ergenliğin erkene kayması her zaman büyümeyi olumsuz etkilemiyor. Erken ergenlik şüphesi olan her çocuğun endokrin uzmanları tarafından özel olarak değerlendirilmesi gerekiyor.

 

Ergenlik gecikmesi de sorunlara yol açar mı?


Ergenlik gecikmesi olan çocuklarda büyüme atağı başlamadığı için yaşıtları ile boy farkı oluşabiliyor. Ayrıca ergenlik gecikmesine neden olabilen kronik hastalıkların kendisi de çocukta büyümeyi olumsuz etkileyebiliyor. Çocuklarda ergenlik gecikmesi en sık yapısal büyüme gecikmesinin bir parçası olarak görülür. Bu tür çocuklar genellikle yaş civarında boy kısalığı yakınması ile getirilirler. Yapısal gecikme olan çocuklarda kemik yaşı yıl kadar geriden gelir. Bu nedenle ergenliğe geç girerler; yaşıtlarından daha geç boy atarlar ve büyümenin tamamlanması yaşı bulabilir. Yani erken ergenliğin tersi bir durum söz konusudur: Başlangıçta boy yaşıtlara göre kısa iken büyüme plaklarının geç kapanmasıyla boy normal sınırlara ulaşır.
 

Orantısız vücut oranları olabilir


Ergenlik gecikmesi olan bazı çocukların kalıcı sorunları vardır; ergenlik ya hiç başlamaz ya da başlasa bile tamamlanmaz. Bu çocukların cinsiyet hormonları eksik olduğu için büyüme plaklarının kapanması gecikir ve bu nedenle boy uzaması devam eder. Bu dönemde daha çok kol ve bacak boyu uzadığı için vücudun oranı bozulur. Bacak boyu gövdeye göre orantısız uzun hale gelir; yine kulaç mesafesi boydan daha uzun hale gelir. Ergenlik gecikmesi olan çocuklarda uzun kol ve bacaklarla orantısız bir vücut yapısı oluşabilir.

 

Boy uzunluğu normal mi?


Çocuğun boy ölçüsü toplum için geliştirilmiş büyüme tabloları ve eğrileri üzerinde değerlendirilir. Eğer boy uzunluğu yaş grubuna göre yüzde 3’ün altında ise boy kısalığı vardır. Boy yüzde arasında ise normal sınırlar içindedir.

 

Çocukta boy uzamıyorsa?


Boyu yeterince uzamayan bir çocukta pek çok sorun olabilir. Diğer nedenler dışlandıktan sonra büyüme hormonu eksikliği olup olmadığı değerlendirilebilir. Büyüme geriliğinin en sık nedeni beslenme yetersizliğidir. Beslenme yetersizliği geri kalmış ülkelerde daha çok gıda alımında yetersizliğe bağlı iken, gelişmiş ülkelerde kronik hastalıklara bağlı gelişir. Büyüme geriliği, kronik hastalıkların ilk ve tek bulgusu olarak karşımıza çıkabilir. Kemik hastalıkları ve genetik hastalıklar da boy kısalığı yapabilir. Bu nedenle öncelikle beslenme yetersizliği, kronik hastalıklar ve iskelet ve genetik hastalılara yönelik araştırmalar yapılmalıdır. Büyüme duraklamasını açıklayacak bir neden bulunamıyorsa büyüme hormonu eksikliği açısından da testler uygulanır. Bunun için ilaç verilerek uyarı testleri yapılmaktadır

nest...

batman iftar saati 2021 viranşehir kaç kilometre seferberlik ne demek namaz nasıl kılınır ve hangi dualar okunur özel jimer anlamlı bayram mesajı maxoak 50.000 mah powerbank cin tırnağı nedir