Forum Örnekleri

Forum, internet kullanıcılarının online olarak paylaşımda bulundukları tartışmaya dayalı ortamlardır. Forumu en basit tanımıyla internetin ilk çağlarında aktif olarak kullanılan chat servislerine benzetebiliriz. Forumda ise kullanıcılar çok daha uzun mesajlar paylaşabilir ve bu paylaşılan mesajlar forum aktif olduğu sürece diğer kullanıcılar tarafından kullanılabilir. Forumlar ayrıca internetin en eski web elementlerinden biri olması nedeniyle artık kendine ait bir jargona da sahip hale gelmiştir. Örneğin Türkçesiyle sistem üzerinde “konu” şeklinde belirtilen tanımlamaya “topik” adı verilir.

Forumlar yapılarına göre bir alt forumlar ve bu alt forumlarında forumlarını içerisinde barındırabilir. Bazı forumlar herkesin katılımına açıkken bazı forumlara sadece davetiye sayesinde kayıt olmak mümkündür. Forumlarda tartışma ve paylaşma düzeninin sağlanması için en üst seviye yetkililerin yanı sıra “moderatör” olarak adlandırılan kontrol yetkisine sahip üyeler de bulunmaktadır.

Forum Siteleri

Forum siteleri yalnızca bir forum üzerinden hizmet veren ve kullanıcıları belli bir amaç için aynı web sitesi altında toplayan sitelerdir. Örneğin WM Aracı bir Webmaster topluluğu yani aynı zamanda bir webmaster forumudur. Tıpkı WM Aracı'nda olduğu gibi teknoloji, markalar, ürünler ve daha birçok farklı konuya odaklanan forum sitelerini bulabilmek ve bunlara katılarak paylaşım ve tartışmada bulunabilirsiniz.

Forum Kurma

Sizin de tartışılacak veya üzerine gerçekten fazlasıyla bilgi paylaşımı yapılacak olan bir konunuz varsa o halde insanları tek bir web sitesi altında toplamak için bir forum sitesi kurabilirsiniz. Forum sitesi kurmanın günümüzde en kolay şekli lisans karşılığı satılan hazır forum sistemi veya lisanssız ücretsiz olarak sunulan forum sistemini kullanarak bir web sitesi meydana getirmektir.

Bir başkanın yönetiminde, toplumu ilgilendiren bir konuda, farklı gruplardan oluşan dinleyicilerin söz sırası alarak konuşma kuralları içerisinde yaptıkları tartışmalara forum denir.

Forum, panelin devamında yapılacaksa başkan, panelin süresini bir saat, forumun süresini de yarım saat olarak sınırlayabilir. Bu durumda panelden sonra forum yapılacağı konuşmalara başlanmadan duyurulmalıdır.

Forum başkanı, dinleyicilere forumun nasıl yapılacağı hakkında bilgi verir. Sorulacak soruların çerçevesini açıklar. Tartışmanın konu dışına çıkmasını önler. Açıklamaya ihtiyaç duyulan konuları ve soruları açar. Tartışmanın belli kurallar içerisinde sürdürülmesini sağlar. Başkan, forumun sonunda ortaya çıkan görüş ve düşünceleri özetler.

Forum, toplu tartışmaların başlı başına bir çeşidi sayılmamakla birlikte, dinleyicilerin konu üzerinde daha aktif ve farklı bakış açılarıyla düşünmelerini sağlar.

Foruma davet edilen uzmanların görüşlerine de müracaat edilerek ortaya çıkabilecek yanlış anlayışların önüne geçilir.

Forumda amaç, belli kararlara varmak değil, konuyu değişik anlayışlarla, farklı boyutlarıyla ortaya koymaktır.

Forumda söz alan dinleyiciler, konuyla ilgisi olmayan özel sorunlarına değinmemelidir. Sorular kısa, açık ve net olmalı. Tartışma saygı ve nezaket kuralları içerisinde, kırıcılıktan uzak, samimî bir hava içerisinde yapılmalı, tartışmadan beklenen amaca yardımcı olunmalıdır.

Dikkat!

• Forum, açık oturum, sempozyum gibi tartışmalar basın ve halk önünde gerçekleştirilirken münazara daha çok eğitim amacıyla sınıflarda okullarda düzenlenir.
• Forum, açık oturum ve panel bir başkan ve uzman konuşmacılardan oluşması yönüyle birbirine benzer. Forum dinleyicilerin de tartışmaya katılıp düşüncelerini açıklamaları yönüyle açık oturum ve panelden ayrılır.
• Sempozyum (bilgi şöleni) ise dinleyicilere kapalı olması nedeniyle açık oturum, panel ve forumdan ayrılır.

Ayrıca bakınız ⇒

YAZILI ANLATIM

İnanç Sümbüloğlu

“Bir hikaye okur ve beğenmezsem

Onu yeniden yazarım.” Augusto Boal

Ezilenlerin Tiyatrosu

Ezilenlerin Tiyatrosu Paulo Freire tarafından geliştirilen, Ezilenlerin Pedagojisi yaklaşımı üzerine inşa edilmiş ve Freire’nin tarım işçilerinin okuma yazma öğrenebilmeleri için geliştirdiği metadolojinin söylemlerinden esinlenilerek oluşturulmuştur (Kuyumcu,2012). Freire (1991) ezen ve ezilen ilişkisinden söz eder ve eğitim ortamında öğrenciyi etkisiz kılan eğitim sistemine eleştiriler getirir. Öğreten ve öğrenen ilişkisinde tek taraflı bir bilgi akışının değil karşılıklı bir öğrenme sürecinin daha değerli olacağını iddia eder. Benzer bir düşünce ile Boal tiyatroda oyuncular ve seyirciler arasındaki ilişkinin Aristo tiyatrosundaki gibi tek taraflı değil karşılıklı ve etkileşim içinde olması gerektiğini düşünür ve kendi yaklaşımı olan Ezilenlerin Tiyatrosu adını verdiği yaklaşımını geliştirir. Boal ilk uygulamalarını 1970’lerde yapmaya başladığı Ezilenlerin Tiyatrosunu Brecht tiyatrosundan aldığı öğeler ile Aristocu tiyatroya bir karşı duruş olarak geliştirmiştir (Kuyumcu, 2012). Boal (2003) tiyatronun insanoğlunun kendisine bakabilmesini sağlayan bir sanat ve sosyal dönüşüm için kullanılabilecek önemli bir araç olduğunu savunmaktadır.

Boal’in oyunların diyalogu olarak tanımladığı Ezilenlerin Tiyatrosu, teknik uygulamaları birbirinden farklı formlardan (Gazete Tiyatrosu, Görünmez Tiyatro, Yasama Tiyatrosu, Arzu Gökkuşağı ve Forum Tiyatro) oluşan bir tiyatro metodudur (Babbage, 2004). Ezilenlerin Tiyatrosunda seyirciler ve oyuncular arasındaki “etkileşim” ve “diyalog” merkezi konumundadır. Tablo 1. de Boal tarafından çizilen, Ezilenlerin Tiyatrosu tekniklerini ve yararlanıyor olduğu kaynakları özetleyen bir görsel paylaşılmıştır (http://www.theatreoftheoppressed.org/en/index.php?nodeID=3 ).

Ezilenlerin Tiyatrosu imgeleri, sesi ve kelimeleri kullanarak, toplumsal alanda tanıklık edilen çatışma alanlarını (baskılanma anlarını) estetik bir mesafe ile sahneye taşır ve seyircilerde sahnede yer alan probleme çözüm üretme arzusu yaratarak toplumsal dönüşümün önünü açmayı hedefler (Boal, 2006).

Bu yazı kapsamında detaylı olarak Ezilenlerin Tiyatrosu tekniklerinden Forum Tiyatro metodu ele alınacaktır.

Forum Tiyatro

Agusto Boal politik bir kimliği olan, Brezilyalı tiyatro yönetmeni, dramatist , teorisyen ve yazardır (Boal,2006). Yakın dostu Paula Freire’nin eğitim felsefesinden esinlenerek oluşturduğu Ezilenlerin Tiyatrosu’nu geliştirmek ve tüm dünyada kullanılan bir yöntem haline getirmek için tüm yaşamı boyunca çalışmıştır (Boal, 2003).

Forum Tiyatro tekniği Ezilenlerin Tiyatrosu yöntemlerinden biridir. İlk kez 1973 yılında Peru’da halkın okuma yazma oranını arttırmak amacıyla geliştirilen devlet destekli bir projede kullanılmıştır (Boal, 2003). Boal tiyatroya devrimci bir bakış getirmiş ve seyircinin aktif öznelere dönüşmesine aracılık etmiştir. Seyircilerin olası oyuncular olarak sahnelemenin içinde yer alabileceklerini söylemiştir. Seyircilerin edilgen kişiler olarak değil, sahnede olan bitene aktif olarak katılan ve oyuncular ile yer değiştirebilen etkin kişiler olarak tiyatro sahnesinde yer alabileceklerini savunmuştur. Boal (2003) Forum tiyatronun amacının katarsis yaratmak değil, seyircilerin gerçeğe tanıklık etmeleri yolu ile değişim yaratma arzusunu yakalamaları olduğuna inanmaktadır. Boal seyircilerin tiyatro aracılığı ile değişime yönelik yakalamış oldukları arzunun önemli bir sosyal dönüşüm aracı olacağına inanmaktadır.

Forum tiyatro sahnesinde ezen/ezilen ilişkisi ele alınır ve seyircilerden tanıklık ettikleri baskılanma durumuna sahnedeki oyuncular ile yer değiştirerek çözüm üretmeleri beklenmektedir (Boal,2006). Forum tiyatro tekniğinde seyircilerden baskılanma durumunu ortadan kaldırabilmek için çözüm önerileri üretmeleri istenir. Ancak ne joker ne de oyuncular seyircilere çözüm önerisi sunmak ve bir şeyler öğretmek görevini üstlenmezler. Seyirci oyuncu sahnelemelerinde önerilen çözümler doğru yanlış ikileminde değerlendirilmez. Önemli olan seyircilerin gerçek yaşamın bir temsili olarak sahnelenen duruma yönelik düşünmeye başlamalarıdır. Bu düşünsel süreç ve sahnede deneyimlenen yeni duruma tanıklığın gerçeklikteki baskılanma durumunu ortadan kaldırmak için cesaret verebileceğine inanılmaktadır (Boal,2008). Forum tiyatro sahnesinde seyircilerin izlerken hiç düşünmedikleri, seyirci olarak oyuna dahil olduklarında fark ettikleri yeni olasılıkları keşfedeceklerine inanılır (Santos, 2002).

Forum Tiyatro Sahnesinin Öğeleri

Forum tiyatro tekniğinde Protagonist, Antagonist, Tanıklar ve Joker olmak üzere dört öğe bulunmaktadır.

Protagonist; Yunanca protos (baş) ve antagonist (oyuncu) kelimelerinin birleşiminden oluşan protagonist psikodramadaki kullanımana benzer şekilde forum tiyatro uygulamalarında merkezi rolde olan ve ezilen karakteri ifade etmektedir (Myers, 2006).

Antagonist; Baş kahramanın karşısında yer alan ve baş kahramana baskı uygulayan öğe olarak sahnede yer alan antagonist, sahnelemelerde ezen karakteri ifade etmektedir (Myers, 2006).

Tanık(lar); Forum Tiyatro sahnesinde antagonist ve protagonist (ezen ve ezilen) ilişkisine tanıklık eden sahnedeki tüm diğer öğeler “tanık” olarak ifade edilmektedir (Myers, 2006).

Joker; Forum tiyatro tekniğinde forum aşamasını yöneten, oyuncular ile seyirciler arasında köprü görevi gören en önemli unsurlardan biri Joker’dir. Jokerin pedagojik ve politik bir işlevi vardır. Joker seyircilerin tanıklık etmiş oldukları durumu analiz edebilmelerini, kendilerini daha iyi anlamalarını, düşünce ve duygularını ifade edebilmelerini ve sahnelenen probleme çözüm üretebilmelerini sağlamaya çalışır (Santos, 2002)

Forum Tiyatro Sahnesinde Süreç

Forum Tiyatro üç aşamadan oluşur. Isınma Aşaması’nda Joker oyun öncesinde olası seyirci adaylarını bedensel ve zihinsel olarak sürece hazırlamak için çeşitli grup ısınma oyunları oynatır. Oyun Aşaması’nda üzerinde bir süre çalışılan çatışma anı tiyatral yöntemler ve estetik bir mesafe ile seyirciler ile paylaşılır. Forum Aşaması’nda sahnelenen baskılanma durumuna( çatışma anına) çözüm önerileri aranır. Forum aşaması Joker’in kolaylaştırıcılığında yönetilir. Bu aşamada çözüm önerisi olan seyirci oyuncular sahnede yer alan antagonist dışındaki tüm öğeler (protagonist ve tanıklar) ile yer değiştirebilirler (Myers, 2006).

Forum Tiyatro tekniği iki farklı şekilde uygulanabilir. Forumun yürütüleceği topluluğun problemi olan temalar profesyonel oyuncular ile önceden hazırlanır ve oynanabilir. Bunun yanı sıra sahnelenen problemin temel öznesi olan topluluğun kendisi ile bir süre çalışılabilir ve topluluktan çıkan oyuncular ile sahneler üzerinde çalışılarak forum tiyatro uygulaması gerçekleştirilir ( Kuyumcu, 2012).

Forum Tiyatro Uygulama Örnekleri

Günümüzde Forum Tiyatro Avrupa, Amerika ve Afrika’ya yayılan geniş bir coğrafi yelpazede, farklı sosyal problemlere çözümler üretmek ve farkındalık yaratmak amacıyla kullanılmaktadır. Türkiye

Bir Sinema İki Yüz Test Sorusu Eder: İstanbul’da özel bir okulda yaklaşık 100 lise ikinci ve üçüncü sınıf öğrencileriyle üniversite giriş sınavı temalı forum tiyatro çalışması yapılmıştır. Yapılan çalışmanın sonunda öğrencilerin umutsuz oldukları tespit edilmiştir. Öğrenciler şikâyet etmelerine karşın sistemin var olan halinin normal olduğunu ve değişimin mümkün olmadığına inandıklarını iletmişlerdir (Kuyumcu, 2012).

Kadın Dert Çeker, Kadın Olmak Böyle Bir Şey! : Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Toplum Merkezinde okuma yazma kursuna devam eden 25-50 yaş arası 300 kadın ile kadına yönelik şiddet ve toplumsal cinsiyet eşitsizliği çalışılmıştır (Kuyumcu, 2012).

İki Arada Kalmış Kız Arkadaşın Dramı: İstanbul Üniversitesi 3. Sınıf üniversite öğrencileri tramvayda yaşanan bir cinsel istismar sahnesi çalışılmıştır. Bu sahnede kız arkadaş rolündeki oyuncunun üzerindeki toplum baskısı ele alınmıştır (Kuyumcu, 2012).

Bize Bir Şey Olmaz! : Ereğli Demir Çelik Fabrikasında çalışan işçiler ile iş güvenliği merkezinde forum tiyatro uygulaması gerçekleştirilmiştir (Kuyumcu, 2012).

Kaymakam İkna Edemedi Ama İmam Başardı: Malatya’da bir yatılı bölge okulunda kız çocuklarının okula göndermelerini merkez alan forum tiyatro çalışması yapılmıştır (Kuyumcu, 2012).

Gündelikçi Kadınlarla Forum Tiyatro: Esenyurtta yaşayan ve Bahçeşehir bölgesine temizliğe giden kadınlar ile güvencesiz çalışma temalı forum tiyatro çalışması gerçekleştirilmiştir (Kuyumcu, 2012).

Gönül Ferman Dinlemiyor! : Fethiye Yunus Nadi Günleri etkinlikleri çerçevesinde bölgede yaşayan kişilerin katılımı ile yabancılarla evlenme ve eş seçimi temalı forum tiyatro çalışması geçekleştirilmiştir (Kuyumcu, 2012).

Kadınların Özgürleşmesi İçin Forum Tiyatro: Okmeydanı Toplum Merkezinde kadınların cinsiyet kimliklerinin kurgulanışını ve ataerkil toplumun kadınlığa yüklediği anlamları yeniden değerlendirebilmeleri için iki yıl süren forum tiyatro çalışmaları yapılmıştır (Karabekir, 2003).

Dünya

Agusto Boal tarafından dünyanın çeşitli bölgelerinde (okullar, meydanlar, tiyatrolar, yoksul bölgeler) farklı gruplar ile forum tiyatro tekniği kullanılmıştır. Bunlardan bir kaçına örnek olarak görme ve işitme engelli kişiler, homoseksüeller, fiziksel engelli kişiler, HIV taşıyıcıları, Afrikalı siyah üniversite öğrencileri, ekonomik ve sosyal dezavantajları olan insanlar ile yürütülen çalışmalar örnek olarak verilebilir. Boal danışmanı olduğu City Hall'da ruh sağlığı hastaları ile de çalışmıştır (Santos, 2006). Londra’da Hebden Bridge’de down sendromu, cerebral palsi ve ağır depresyon hastalarının birlikte olduğu bir grup yönetmiştir (Boal, 2006).

Komşuluk-Dayanışma: Rio de Janeiro’da yoksul bölgelerde yaşayan kişiler ile evlerinin yıkılması, ailelerin dağılması ve bu duruma maruz kalan kişilerin tepkilerini konu alan forum tiyatro uygulaması gerçekleştirilmiştir (Santos, 2002).

Staging Human Rights: Sao Paulo’da yarı açık bir cezaevinde bulunan mahkumlar ile insan hakları ve ceza sistemini konu alan forum tiyatro uygulaması gerçekleştirilmiştir (Santos, 2002).

Ayşe Avukat Olmak İster Ama Nasıl: Almanya Duisburg Üniversitesinde Almanya’ya göç etmiş işçi ailelerinin ikinci, üçüncü kuşak, çiftte vatandaş ve iki dilli kültüre sahip 60 öğrenci ile, aileleri ile yaşadıkları kültürel çatışmaları konu alan forum tiyatro uygulaması gerçekleştirilmiştir (Kuyumcu, 2012).

Act, Learn and Teach: Uganda’da yürütülen ve Unesco tarafından desteklenen bir projede HIV virüsü ve AIDS’e karşı gençler arasında farkındalık yaratmak amacıyla forum tiyatro çalışmaları yürütülmüştür (Myers, 2006).

Three Day Workshop in Nepalese Medical School: Nepal'de birinci sınıf tıp öğrencileri ile içselleştirilmiş baskılar üzerine forum tiyatro çalışması yürütülmüştür (Shankar, 2012).

Health Promotion: Afrika ve Amerika’da kırsal kesimlerde mental disorders , HIV ve kadın sağlığı üzerine farkındalık yaratmak amacıyla forum tiyatro çalışmaları yürütülmüştür (Sequin&Rancaurt, 1996).

Identity, Performance and Social Action: Londra’da yaşayan Kosava, Kürt ve Somalili mülteciler ile gündelik yaşamlarında Londra’da karşılaşmış oldukları problemlerin çalışıldığı forum tiyatro uygulamaları gerçekleştirilmiştir (Kaptani &Yuval-Davis, 2008).

Referans:

Sümbüloğlu, İ (2014). Forum tiyatro tekniği ruhsal hastalıklara yönelik inançlar ve psikolojik yardım arama davranışına yönelik tutumlar üzerinde etkili olabilir mi? Erişim: Tez Merkezi https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp