Evrenin keşfi serüvenimizde en çok işe yarayan ve bu yüzden de en çok bilinen Uzay teleskopları ile karşınızdayız. Huzurlarınızda Kepler, Hubble ve James Webb…
NASA tarafından, galaksimizdeki diğer yıldızların etrafında dolaşan Dünya benzeri gezegenlerin keşfi için tasarlanmış ve 07 Mart tarihinde uzaya fırlatılmıştır.
Ama bu öyle sıradan bir fırlatılma değildir. Daha önce fırlatılan alet edevat, hep Dünya’nın yörüngesine yerleşiyor iken bu güzide uzay aracı dünya takipli, günmerkezli yörüngeye sahiptir. Yani aslında Dünyanın değil, Dünyanın hemen yanıbaşında hareket edecek şekilde, Güneşin yörüngesindedir.
Kepler böylece, sürekli araya giren Dünya diye bir derdi olmadığından kesintisiz görüntü alabiliyor. Aynı zamanda Dünya atmosferinden yansıyan ışığın, Kepler’in ışık ölçerinde olumsuz etkisi engelleniyor.
Kepler hayata geçene kadar keşfedilen gezegenlerin çoğunluğu, en az Jüpiter boyutunda ya da ondan daha büyük gezegenlerdi. İşte Kepler, aralarda saklanan Dünya boyutlarına yakın, düşük kütleli gezegenleri yakalamak için tasarlandı. Kullanılan teknik ise, gökbilim dilinde gezegen geçiş tekniği olarak adlandırılan bir teknik.
Şöyleki; bir gezegen, yıldızı ile gözlemcinin arasından geçerken Dünya benzeri bir gezegen ise 1/ (binde bir, %) katları oranında bir algılanan ışık azalmasına neden olacaktır.
Ulaşan ışık değerindeki bu azalmanın derecesi ölçülerek gezegenin kütlesi, geçişler arası süreler hesaplanarak ise gezegenin yörüngesi ve sıcaklığı hesaplanabilir. Kepler, aynı anda binlerce gezegen için bu hesapları yapabilen bir mühendislik harikasıdır diyebiliriz.
Adını, Amerikalı uzay bilimci Edwin Hubble’dan almıştır. Yerden km yükseklikte, saniyede metre hızla yol alır. 13 metre uzunluğuyla ve yaklaşık 12 ton ağırlığındaki Hubble, bir belediye otobüsü kadar uzun olan boyu ve içi kaçak mültecilerle dolu bir tır kadar olan ağırlığı ile bugüne kadar fırlatılmış en büyük yörüngesel gözlemevidir.
Buna karşılık bir ütü kadar bile enerji harcamıyor. O kocaman cüssesiyle Dünya atmosferinin hemen üstünde kendi halinde dönüp duran, yaklaşık 2,4 metre çapındaki aynasıyla uzayın tüm gizemini gözler önüne seren Hubble, evrenin keşfinde insanoğlunun en büyük yardımcısı.
Bu teleskop, uzay bilimcilerin henüz düşünsel kıvamda olan fikirlerini haklı çıkarabilecek ya da çürütebilecek kudrete sahip. Bu yüzden daha fikir aşamasındayken bile tüm uzay bilimcileri heyecanlandırmıştır. Nisan ’da NASA ve ESA’nın ortak iştirakleri ile fırlatılır. Ancak mühendisler, ana aynanın, teleskopun çalışmasını engelleyecek şekilde yanlış yerleştirildiğini fark ederler.
Kısa süren şoku atlattıktan sonra NASA, yılında hatayı düzeltmek için bir uzay mekiği gönderir, hata düzeltilir ve hayranlıkla baktığımız o eşsiz fotoğraflar gelmeye başlar. Hubble Uzay teleskopu, uzayda bakımı astronotlar tarafından yapılacak şekilde tasarlanmış tek teleskoptur.
Beş kez bakım uçuşu gerçekleştirilmiştir. İlk bakım uçuşu ise, planlananlardan çok erken, Aralık te Hubbleın görüntüleme hatasının düzeltilmesi için mecburen gerçekleştirildi.
Son bakım ve güncelleme ise Mayıs tarihindeydi ve Yeni cihazlar ve düzeltmeler test edilip Hubble rutin işlemlerine Eylül da tekrar başladı.
Tüm gökbilimcilerin gerçek anlamda heyecanla beklediği, adeta bir nimet olarak gördüğü uzay teleskobudur.
yılında fırlatılması ve hizmete girmesi planlanan James Webb Space Telescope (JWST) dünyadan yaklaşık km uzaklıkta Lagrange noktasındaki yörüngesine yerleşecektir ki bu mesafe Dünya ile Ay’ın arasındaki mesafenin 4 katından fazladır. (Ek bilgi: Dünya ile Ay arası mesafe ortalama km civarındadır)
Çok beğenilen filmlerin devamının çekilmesi gibi, halen gözümüzün nuru, göz bebeğimiz durumunda olan Hubble’ın devamı niteliğinde planlanan James Webb, aynı zamanda bir kızılötesi teleskoptur. Bu teleskop tam anlamıyla bir ardıl olarak görev yapmayacak, çünkü Hubble abisinin gözlemleyebildiği bütün ışık dalga boylarına duyarlı olmayacak.
Asıl hedefi evrende yer alan daha uzaktaki cisimleri; diğer teleskoplar veya Hubbleın görmediği cisimleri gözlemlemek olacak. Her zamanki elebaşı olan NASA, bu projede yanına 15 farklı devletin yanı sıra Avrupa Uzay Ajansı ve Kanada Uzay Ajansını da almış.
JWST üzerinde yer alacak olan hassas aygıtlar, dev gezegenlerin ve gezegen sistemlerinin kırmızı ötesi görüntülerini çekme ve tayflarını ölçerek yaşlarını ve kütlelerini belirleme imkânına sahip olacak.
James Webb’ten beklentiler yüksek, bir buçuk yıl daha beklersek, ufkumuzu arşa kadar açma potansiyeli olan yeni bilgileri önümüze serilmeye başlayacak. Yapımı son hız devam eden James Webb Uzay Teleskopunu yapılırken canlı yayında buradanizleyebilir, kaytaran mühendis görürseniz de buradanNASA’ya şikayet edebilirsiniz.
Mutlu ve bilimle dolu yarınlar…
Hazırlayan: Hakan Cibelik
Yararlanılan Kaynaklar:
Kepler: NASAs first mission capable of finding Earth-size planets
Kepler Mission Rockets to Space in Search of Other Earths, NASA Press Release, March 6,
Launch Vehicle and Orbit (NASA),
NASAs Great Observatories. NASA. 20 Haziran tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi:
Hubble Uzay Teleskopu
Hilmi Uysal
Flammarion Gravürü
Galileo’nun Dürbünü (Galileo Müzesi, Floransa)
Hubble Uzay Teleskopu, insanların bugüne kadar yapmayı başardığı en müthiş cihazlardan biri olmakla beraber, temelde Galileo’nun dürbünü ile aynı şeyi amaçlar: Evrenle ilgili yeni şeyler öğrenmek! Hubble Uzay Teleskopu’nun boyu 13 metreden uzundur. Yani, neredeyse dört katlı bir apartman!
HUBBLE UZAY TELESKOPU
Hubble Uzay Teleskopu’nun isim babası, yılında hayata veda eden Amerikalı bilim insanı Edwin P. Hubble’dır. Kendisi, astronomi bilimi için gerçek bir efsanedir. Edwin Hubble, California’daki Wilson Gözlemevi’nden Samanyolu’nun ötesindeki başka gökadaları gözlemleyerek evrenin Samanyolu’ndan ibaret olmadığı düşüncesine katkıda bulunan önemli bilim insanlarından biridir. Tek başardığı, elbette bu değildi. Örneğin, Büyük Patlama teorisinin geliştirilmesinde en önemli kanıtları sağlamış insandır ve modern kozmolojinin babalarının en önemlilerinden biridir.
’lerin ilk birkaç on yılında, Edwin Hubble, evrenin Samanyolu’ndan çok ötelere gittiğini gösteren bilim insanlarından biriydi. Bugün diğer gökadaların tertemiz fotoğraflarına alışkın olduğumuz için, yüz sene önce evrenin Samanyolu’ndan ibaret sanılıyor olması bize tuhaf gelebilir. Aşağıdaki fotoğraflara bakarak senede evren görüşümüzün ne kadar geliştiğini görebilirsiniz. Fotoğraflardan biri, ’li yıllarda Edwin Hubble’ın o günkü teknoloji ile görebildiği Andromeda gökadasıdır. Diğer fotoğraf ise, Edwin Hubble’ın ölümünden onyıllar sonra onun isminin verildiği “Hubble Uzay Teleskopu” tarafından çekilmiş bir Andromeda fotoğrafıdır. Bu karşılaştırma, son senede gelinen noktayı anlamanızda yardımcı olacaktır.
Andromeda Gökadası (’li yıllarda çekilmiş bir fotoğraf)
Andromeda Gökadası (Hubble Uzay Teleskopu tarafından çekilmiş bir fotoğraf)
Whirlpool (Girdap) gökadası (Hubble Uzay Teleskopu tarafından çekilmiş bir fotoğraf)
Hubble Uzay Teleskopu Maketi (NASA Sergisi, , İstanbul)
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası