Geçişli Geçişsiz Örnekler
kaynağı değiştir]
- Ergin, Muharrem. Üniversiteler İçin Türk Dili. İstanbul: Bayrak Yayım,
kaynağı değiştir]
"Geçişsiz" iken bir ek alarak geçişli hâle gelen fiillere oldurgan fiiller denir. Oldurganlık ekleri -dır, -r ve -t'dir.
| Örnekler |
|---|
|
Fiil veya eylem, varlıkların yaptığı işi, hareketi, oluşu çeşitli ekler alarak şahıs ve zamana bağlı olarak anlatan kelimedir.[1]
Türkçede fiiller; haber ve dilek kip ekleri ile zaman ve tasarlama anlamı kazanır; şahıs ekleri ile işin veya oluşun kim tarafından gerçekleştirildiğini belirtir.
Fiiller; iş, durum ve oluş fiilleri olmak üzere üç gruba ayrılır:[2]
Geçişli fiiller birden fazla nesne alabilir. Örnekler:
1- Paltonu ve atkını şuraya asabilirsin.
Neleri asabilirsin? Paltonu ve atkını
2- Annemi ve babamı çok seviyorum.
Kimleri seviyorum? Annemi ve babamı.
Geçişli Fiil Nedir ve Nasıl Bulunur?
Cümle içerisinde bir ya da birden fazla nesne alabilen eylemlere, geçiş fiil denir. Geçişli fiili bulmak için yükleme, ne, neyi, kimi, kimleri sorusu sorulur.
Örnekler:
1- Bu ayrıntıyı gözden kaçırmışım.
Neyi - Bu ayrıntıyı
Gözden kaçırmak - Geçişli fiil
2- Dün paylaştığım fotoğrafları beğendin mi?
Neleri - Fotoğrafları
Beğenmek - Geçişli fiil
3- Dün geceden beri ağlıyor.
Yukarıdaki cümlenin fiili ağlamaktır. Ağlamak, neyi ve kimi sorularına cevap vermediği için geçişsiz fiildir.
Geçişli Fiil Örnekleri ile Konu Anlatımı
A- OLUMLU CÜMLELERLE GEÇİŞLİ FİİLLER
Örnek Cümleler:
1- Sence duvarları yeşile mi yoksa maviye mi boyamalıyım?
Boyamak
2- Çantaları mutfağın girişine bırakabilirsin.
Bırakmak.
3- Okul arkadaşlarımı çok özledim.
Özlemek
4- Bu kitabı tekrar tekrar okumak istiyorum.
Okumak
5- Sana sık sık mektup yazacağım.
Yazmak.
6- Genellikle bilim kurgu ve gerilim türündeki filmler hoşuma gidiyor.
Hoşuna Gitmemek
7- Çabanı her zaman takdir etmişimdir.
Takdir etmek.
8- Eski eşyaları bodruma indireceğiz.
İndirmek
9- Bugün annemle birlikte mutfağı ve salonu temizledik.
Temizlemek
Sana yeni çıkan kitabımı hediye etmek istiyorum.
İstemek
Dün gece ablamla birlikte harika bir komedi filmi seyrettik.
Seyretmek
Ona bu ilişkiye daha fazla devam etmek istemediğimi söyledim.
Söylemek
Dönüş yolunda arabayı babam sürdü.
Sürmek
O elinde ne varsa her zaman yoksul insanlarla paylaştı.
Paylaşmak
Bugün varoluşçuluk felsefesi hakkında yeni şeyler öğrendim.
Öğrenmek
Onu bir yerlerden hatırlıyorum.
Hatırlamak
Vaktin varsa çektiğim son fotoğrafları inceleyebilir misin?
İncelemek
Dün geceden beri onu defalarca aradım.
Aramak
Sorduğum soruları detaylı bir şekilde yanıtladı.
Yanıtlamak
Bana memleketten bir sürü hediye getirmiş.
Getirmek
B- OLUMSUZ CÜMLELERDE GEÇİŞLİ FİİLLER
1- Bana yöneltilen suçlamaların hiçbirini kabul etmiyorum.
Kabul etmemek
2- O kadar güzel ki gözlerimi ondan alamadım
Alamamak
3- Bana o kadar çok kötülük yaptılar ki onları hiçbir zaman affedemem.
Affedememek
4- Söylediği sözleri ve ettiği hakaretleri unutmadım.
Unutmamak
5- İnan ben de ne diyeceğimi bilemiyorum.
Bilememek
6- Maalesef onu ve arkadaşlarını ciddiye almıyorum.
Ciddiye almamak
7- Onun adını bir türlü hatırlayamadım.
Hatırlayamamak
8- Verdiği sözlerin hiçbirini tutmadı.
Tutmamak
9- Artık insanları hiç umursamıyorum.
Umursamamak
C- SORU CÜMLELERİNDE GEÇİŞLİ FİİLLER
1- Rica etsem gömleğimi ütüler misin?
Ütülemek
2- Bana yaşadığımı acıları unutturabilir misin?
Unutturmak
3-Bana onun hakkında daha detaylı bilgi verebilir misin?
Vermek
4- Tuzluğu uzatır mısın?
Uzatmak
5- Kitaplarını benim için imzalar mısın?
İmzalamak
6- Misafirler gelmeden önce odanı biraz temizleyebilir misin?
Temizlemek
7- Bu konuyla ilgili neler bildiğini bana da anlatır mısın?
Anlatmak
8- Saatin kaç olduğunu söyler misin?
Söylemek
9- Şu kağıtta yazılanları temize çeker misin?
Temize çekmek
Sen de evcil hayvanları ve onlarla vakit geçirmeyi sever misin?
Sevmek
batman iftar saati 2021 viranşehir kaç kilometre seferberlik ne demek namaz nasıl kılınır ve hangi dualar okunur özel jimer anlamlı bayram mesajı maxoak 50.000 mah powerbank cin tırnağı nedir