Muhteşem Yüzyıl Kanuni Sultan Süleyman Gerçek Adı

Şehzade Mustafa, Kanuni Sultan Süleyman ile eşi Mahidevran Sultan'ın oğlu. Saruhan, Amasya, Konya sancak beyliklerinde bulunmuştur.

• Doğum tarihi: , Manisa, Osmanlı İmparatorluğu
• Ölüm tarihi ve yeri: 6 Ekim , Ereğli, Konya, Osmanlı İmparatorluğu
• Eş: Rumeysa Sultan
• Babası: I. Süleyman (Kanunî Sultan Süleyman)
• Annesi: Mahidevran Sultan
• Çocuklar: Nergisşah Sultan, Şehzade Mehmed, Şehzade Orhan, Mihrişah Sultan
• Kardeşleri: Şehzade Mahmud, Şehzade Murad, Şehzade Mehmed, Mihrimah Sultan, Şehzade Abdullah, Raziye Sultan, Şehzade Ahmed, II. Selim, Şehzade Bayezid, Şehzade Cihangir
• Defin tarihi ve yeri: Muradiye Külliyesi, Bursa
• Dini: İslam
• Hanedan: Osmanlı Hanedanı
• Hüküm süresi: Şubat – 16 Haziran
• Hüküm Yeri: Saruhan Sancağı Beyi

Şehzade Mustafa (d. , Manisa - ö. 6 Ekim , Konya), (Osmanlıca adı: شهزاده مصطفى) Kanuni Sultan Süleyman ile eşi Mahidevran Sultan'ın oğlu.
Saruhan, Amasya, Konya sancak beyliklerinde bulunmuştur. Babasına karşı isyan etmekten dolayı yargılanmıştır; Nahcıvan seferi'ne giden Osmanlı ordusunun Konya’da konakladığı sırada, padişahın otağında boğdurulmuştur. Katli, devlete isyan suçundan dolayıdır; ancak deliller ve şahitler konusunda tartışma bulunmaktadır. Bazı tarihçiler Hürrem Sultan'ın tahta kendi oğullarından birini geçirmek için Şehzade Mustafa'ya tuzak kurduğu ve ölümünü hazırladığını iddia etmektedir. Ayrıca yılında Amasya Valiliği minyatürlerden esinlenerek Şehzade Mustafa balmumu heykel yaptırmıştır. Bu heykelden dünyada sadece Amasya'daki Şehzade Müzesinde bulunmaktadıfunduszeue.infoı tarihçiler suçsuz olduğunu savunmaktadır.

İÇİNDEKİLER

1. Şehzade Mustafa'nın Yaşamı
2. Şehzade Mustafa'nın Kişiliği
3. Şehzade Mustafa'nın Ailesi
4. Şehzade Mustafa'nın Ölümü ve sonrası
5. Şehzade Mustafa'nın Popüler kültürdeki yeri
6. Şehzade Mustafa'nın Edebiyattaki yeri
7. İlber Ortaylı'nın Şehzade Mustafa’nın idamı hakkındaki yorumu
8. Kaynakça

ŞEHZADE MUSTAFA'NIN YAŞAMI
yılında babası Kanuni Sultan Süleyman’ın şehzadeliği sırasında Manisa’da dünyaya geldi. Yavuz Sultan Selim’in ’de hayatını kaybetmesi üzerine Osmanlı tahtına oturmak üzere İstanbul’a giden babasının yanında başkente gitti.

Hürrem Sultan’ın babasının sarayına girmesinden sonra annesi Mahidevran Sultan ile Kanuni’ye dört şehzade daha doğuran Hürrem Sultan arasında, Kanuni’den sonra kendi oğullarının tahta çıkmasını sağlamak için büyük bir mücadele yaşandı. Şehzade Mustafa, arasında Saruhan Sancakbeyi (Aydın sancağı ilavesiyle) olarak görev yaptı. Saruhan (Manisa), padişah adayının görev yaptığı yer kabul edilirdi, dolayısıyla Şehzade Mustafa dönemin veliaht şehzadesiydi. 16 Haziran 'de Amasya Sancakbeyliğine atandı; Saruhan Sancakbeyliğine ise kardeşi Şehzade Mehmed getirildi. Halk ve askerler bu duruma tepki gösterdi, bunun üzerine I.Süleyman doğu topraklarının güvenliği için şehzadenin Amasya'ya gönderildiğini ve veliahtlığının sürdüğünü açıkladı. Ardından, Mehmet’in beklenmedik şekilde ’te ölümünden sonra Saruhan Sancakbeyliğine Şehzade Selim getirilirken; Şehzade Mustafa ise yılında Konya Sancakbeyliğine atandı.

Şehzade Mustafa'nın şahsına dair önemli verilerden biri de Bernardo Navagero adlı İtalyan elçinin yazdığı bir mektupta hakkında verdiği bilgilerdir.

Diğer bir veri ise Guillaume Postel'in Osmanlı gelenek-göreneklerini ve siyasi durumunu anlattığı kitapta bulunmaktadır. 'da, Fransız kralı I. François, Kanuni Sultan Süleyman'la bir sözleşme imzaladı ve ardından resmî tercümanı ve tarihçisi Guillaume Postel'i yardımcı olarak Fransız elçisi olan Jean de La Forêt'in yanına, İstanbul'a gönderdi. Fransız tarihçi Guillaume Postel, "De la République des Turcs" (Türklerin Cumhuriyeti) adlı kitabında Şehzade Mustafa’nın iktidarı devralabilecek yaşa ve olgunluğa ulaştığını, tedbirli ve son derece iyi eğitimli bir şehzade olduğunu yazmaktadır.

ŞEHZADE MUSTAFA'NIN KİŞİLİĞİ
Mustafa, şair (Mahlası Muhlisî) ve hattattır (El yazısı: Viyana, Şark yazmaları, No: de nesh ile yazılmış Süleyman-name). Irakeyn ve Korfu seferinde (, , ) ve Boğdan seferinde Anadolu muhafızı, 9. seferde () İstanbul muhafızı oldu. Manisa Bozdağ'da, cami, saray, türbe, çeşmeler yaptırdı. Görüntüsü ve tavırlarıyla dedesi Yavuz Sultan Selim'e çok benziyordu.

Şehzade Mustafa'nın bilhassa Amasya'dayken ilim meclislerinde bolca bulunduğu,devrin önemli müderrislerinden dersler aldığı ifade edilir. Celalzade Salih Çelebi, Manisalı Senai Mehmed Çelebi, Hayreddin Hızır Efendi, Şems Efendi, Şair Lali Çelebi, Karaçelebizade Hicri Mehmed Muhyiddin Efendi, İstanbul kadısı, şair Muhyiddin Mehmed Hüseyni efendi gibi âlimlerden dersler aldı. Şehzadenin hocalarından olan Mustafa Sürûrî Efendi, Bahrü'l- Maarif ve Zahiretü'l Müluk yazıp şehzadeye sunmuştur. Şehzadenin katli üzerine de Kanuni ile alakasını kesip bir daha görüşmemiş ve kendisine verilmek istenen bütün resmi vazifeleri de reddetmiştir. Kanuni Sultan Süleyman'a yazdığı bir mektupta şu ifadeler geçmektedir.

“Cihan padişahı babası gibi adil, atası Sultan Selim gibi yavuz ve korkusuz, büyük atası Sultan Mehmet gibi zeki.
Devlet-i Aliye'nin gördüğü en parlak şehzade„

ŞEHZADE MUSTAFA'NIN AİLESİ
Zevcesinin ismi bilinmemekle birlikte, , Kırım doğumludur. Şehzade Mustafa'nın ölümünden sonra de, Pertev Mustafa Paşa ile evlendirilmiştir.

ÇOCUKLARI:

1. Nergisşah Sultan: yılında Manisa'da doğdu. Damat Cenabi Ahmet Paşa (şair, tarihçi, Enderuni ve çeşnigirbaşı, 20 yıl kadar Anadolu Beylerbeyi) ile evlenmiştir.
2. Şehzade Mehmed: 'da Amasya'da doğdu.Ölümü; , Bursa.(Şehzade Mustafa'nın ölümünden bir süre sonra taht için tehlike doğuracağı nedeniyle Dedesi Kanuni Sultan Süleyman tarafından boğdurulmuştur. Mezarı babasının yanındadır.)
3. Şehzade Orhan: Ölümü; , Konya.
4. Şah Sultan: yılında Konya'da doğdu. 2 Ekim 'de öldü. Zevci Damat Abdülkerim Ağa.

ŞEHZADE MUSTAFA'NIN ÖLÜMÜ VE SONRASI
Taht yarışında Şehzade Mustafa'nın bertaraf edebilmek için Sadrazam Damat Rüstem Paşa tarafından sahte mektuplar üretildiği düşünülür. Bu mektuplar, Şehzade Mustafa’nın babası hayatta iken onun tahtına göz diktiğini ve isyan hareketlerine destekte bulunduğunu gösterir niteliktedir. Başlangıçta iddialara inanmayan Kanuni kendisine bu tür şeyler ile gelmemelerini ister. Lakin Şehzade Mustafa da kendi yakınlarındaki devlet adamları tarafından kandırılmıştır. Devlet adamları Şehzadeye '' Hünkarımız tahtı size bırakacak lakin Rüstem Paşa buna engel oluyor. Siz en iyisi sakal bırakın ve tuğ dikin ki babanız niyetinizin olduğu anlasın ve tahtı size bıraksın'' gibi sözlerle kandırmaya çalışmışlardır. Şehzade Mustafa bu laflara inanıp dedikleri şeyi yapmıştır. Sakal bırakıp tuğunu dikmiştir. Sakal bırakmak şehzadelere yasaktır. Çünkü sakal padişah alametidir. Tuğ dikmek de padişah alametidir. Bu iki alametleri yerine getiren şehzade tahtta gözü olduğunu dile getirmiş demektir. Minyatürlerde de görüldüğü gibi Şehzade Mustafa'nın sakalları vardır. Şehzade Mustafa'nın bu oyuna kolay kanmasının sebebi ise geçmişteki örneği dedesi Yavuz Sultan Selim'dir. Sultan Selim de babası ile bir zaman savaştıktan sonra babasının isteği ile tahta çıkmıştır. Bunları öğrenen Sultan Süleyman en güvendiği din alimlerinden tavsiye istedi. Güvenilen bir kölenin efendisinin parasını irtikap ettiğine ve ona karşı bir tuzak kurduğuna ilişkin hayali bir hikayeyle buna karşı ne yapılması gerektiğini sordu. O dönemin alimlerinden olan Mehmet Ebussuud Efendi Süleyman'a şu cevabı vermiştir; “bu durumda köleye ölünceye kadar işkence yapılması uygundur". Bu ifade şeriata göre Şehzade Mustafa'nın devletin nizamı için katledilmesi münasiptir demektir.

yılında Veziriazam Damat Rüstem Paşa İran seferi için hareketinden sonra Aksaray taraflarına gelince, orduyu durdurdu ve yeniçerilerin Şehzade Mustafa'ya yatkınlığı olduğunu ve askerin, ihtiyarlığı sebebiyle sefere çıkamayan padişahın Dimetoka'da oturmasını, Mustafa'nın hükümdar olmasını istedikleri dedikodusunun yayılmakta olduğunu bildirmek için, sipahiler ağası olan, Kızıl Ahmedliler'den Şemsi Ağa'yı (Şemsi Paşa) İstanbul'a yolladı ve padişahın bizzat askerin başında sefere çıkmasını arz ederek, Aksaray'dan ileri gitmeyip bekledi.

Padişah bunu haber alınca Rüstem Paşa'yı geri çağırdı ve Ağustos sonlarında kendisi İran seferine çıktı. Kütahya sancakbeyi Şehzade Bayezid'i Rumeli muhafazasında bulunmak üzere Edirne'ye gönderdi. 21 Eylül tarihinde Bolvadin'e varan orduyu Saruhan sancakbeyi Şehzade Selim askerleriyle karşıladı, ertesi gün padişahın huzuruna çıkıp el öptü ve kendisinin de sefere iştirak etmesi emredildi. 5 Ekimde Konya-Ereğli yakınındaki Akhüyük köyüne varıldığında Şehzade Mustafa orada tüm mahiyetiyle birlikte çadır kurmuş halde orduyu karşıladı. Ertesi gün bütün devlet erkanı şehzadeye gelerek el öptüler, hepsine hil'atler giydirildi.

Oradan şehzade ata binerek padişahın makamına geldi, divanhanesine yakın bir yerde atından inerek yürüdü. Vezirler önüne düşerek Padişahın çadırı önünde onu selamladılar. Şehzade Mustafa babasının elini öpmek üzere otağ-ı hümayuna girdiğinde karşısında yedi dilsiz cellat onu karşıladı ve hemen üstüne atılarak boğmak istedilerse de Mustafa bunların elinden kurtulup kaçarken, dönemin güçlü güreşçilerinden biri olan ve saray hademeliği de yapan Zal Mahmud ağa yetişerek şehzadeyi yere düşürüp boğmuştur. Bazı rivayetlerde padişahın da bu sırada çadırda olup oğlunun katline nezaret ettiği, bir perdenin arkasında bulunduğu, veya oğlu ile konuştuğunu ifade edilir.

Şehzade Mustafa'nın katlinin hemen sonrasında mirahuru ile bir ağası daha götürülerek boyunları vurduruldu. Aynı sıralarda Kapıcılar Kethüdası gelerek Rüstem Paşa'dan Mühr-ü Hümayun'u aldı ve vezir Haydar Paşa'ya da azlini haber verdi. Bundan sonra mührü ikinci vezir Ahmet Paşa'ya vererek sadareti ni müjdeledi. Daha sonra Kazaskerlere eşlik eden ulemaya Şehzede'nin cenaze namazını kılmaları için Ereğli'ye gitmeleri tembih edildi, namazdan sonra da cenazesi alınarak Bursa'ya götürüldü. Şehzade'nin ordu yerindeki şahsi hazinesi, çadırları, hayvanları da devlet hazinesi tarafından el konulmuş, mahiyetindeki adamların çoğuna da tımar ve zeametler verilmiştir.

Şehzade Mustafa’nın ölümü askerler ve halk arasında büyük tepki yarattı. Yeniçeriler, olaydan sorumlu gördükleri Rüstem Paşa’nın çadırına saldırdılar ancak onu bulamadılar. Matem göstergesi olarak öğlen yemeği yemediler ve Rüstem Paşa’nın azlini istediler. Kanuninin aynı gün içinde Rüstem Paşa’yı görevden alıp yerine Kara Ahmet Paşa’yı atamak zorunda kalmasının sebebi de bu baskı olarak görülmektedir. Yeniçeriler ayaklanıp kaç kere Rüstem Paşa'yı öldürmek istese de ya Şehzade Beyazıt tarafından ya da Sultan Süleyman'ın askerleri tarafından durdurulmuştur, Rüstem Paşa ise gizlice ordugahı terk edip İstanbul'a dönmüştür. Şehzade Mustafa ya çok düşkün olan Şehzade Cihangir de Sultan Süleyman ile sefere gitmiştir. Ağabeyinin ölüm haberini alınca çok üzülmüştür ve hasta olmuştur. Daha fazla dayanamamıştır ve Halep' de vefat etmiştir.

Şehzade Mustafa'nın katlinden sonra Konya'da olan annesi Mahidevran Sultan ve ailesi (eşleri, kızları ve oğlu Şehzade Mehmed) Bursa'ya gönderildi. Lakin Şehzade Mustafa'nın ölümünden sonra askerler arasında çıkan "Şehzade Mustafa öldüyse oğlu var, tahta o geçer!"dedikodularını işiten Kanuni torununun da boğdurulmasını emretti ve 7 yaşındaki Şehzade Mehmed babasının ölümünden bir süre sonra boğularak katledilip Şehzade Mustafa'nın yanına defnedildi. 

Şehzade Mustafa’nın türbesi veya 'da kardeşi II. Selim tarafından yaptırılmış olup, türbedeki kitabede, "Şah Selim bin ilan Süleyman emr edüp oldı hoş bu ravzâ-i cennet-nümâ /Dedi tarihin Edâyî bendesi merkad-i gülzâr-ı Sultan Mustafa" dizeleri bulunmaktadır.

ŞEHZADE MUSTAFA'NIN POPÜLER KÜLTÜRDEKİ YERİ
yılında yayınlanan Hürrem Sultan adlı Türk televizyon dizisinde Şehzade Mustafa'yı Ercü Turan canlandırdı. yılından itibaren yayınlanan Muhteşem Yüzyıl adlı Türk dizisinde ise Şehzade Mustafa'yı Mehmet Günsür canlandırmıştır.

ŞEHZADE MUSTAFA'NIN EDEBİYATTAKİ YERİ
Şehzade Mustafa’nın ölümü üzerine Fünûnî, Rahmî, Edirneli Nazmî, Muînî, Mustafa, Müdâmî, Sâmî, Kara Fazlî, Nisâyî , Şeyh Ahmed Efendi, Selîmî, Kâdirî gibi şairler mersiyeler yazdılar. Hakkında yazılmış en tanınmış mersiye, Taşlıcalı Yahya Bey tarafından yazılmış olandır. Şehzade Mustafa, sultan olmadan kendisi bu denli fazla mersiye yazılan tek şehzadedir.

Taşlıcalı Yahya Bey'in Şehzade Mustafa için yazdığı mersiye'nin bir bölümü:

İLBER ORTAYLI'NIN ŞEHZADE MUSTAFA'NIN İDAMI HAKKINDAKİ YORUMU

Şehzade Mustafa’nın idamı
Şehzade Mustafa olayını dün de bugün de Türkiye halkı büyük hassasiyetle hatırlar. Benim gençliğimde imparatorluğun çöküşü bu idama bağlanırdı

“Muhteşem Yüzyıl” dizisinde cellatların Mehmet Günsür’ün canlandırdığı Şehzade Mustafa’yı boğduğu sahne.

Önce ’lar ve 50’ler dünyası üzerine bir muhasebe yapalım: İspanya keşiflerini adeta tamamlamış Habsburg Hanedanı’nın elinde. Genç yaşta tahta oturan V. Karl, Flamanca biliyordu, Avusturya Grandükü Maximilian’ın torunuydu. Babası Güzel Philippe ise Avusturya’yı üzerine aldığı gibi İspanya kral ve kraliçesinin kızları Deli Juana ile evlendiği için İspanya varidatına da sahip oldu. Karl yeminle İspanya kralı oldu. Bir müddet sonra da Alman imparatoru tacını giydi.
İmparatorun iki rakibi vardı. Birincisi Fransa krallığıydı. Bourbonlar İspanya için hayati bir sorun değildi. Gene tepedeki Tudorlar İngiltere’si ve
VIII. Henry de Avrupa devletler sistemi ve diplomasisinin kendi rekabet ağı ve çekişmeleri içinde İmparator V. Karl’ı ve İspanya’sını ürkütecek değildi. Güney Amerika’dan yağan altın ve gümüşün İspanya’nın kıt üretimiyle karşılaşmasından doğacak enflasyon henüz İspanya için bir sorun değil gibiydi. Sorun daha çok doğudaki Türklerdi. Macar krallığını ortadan kaldıran, ’da Viyana’yı kuşatan ve Habsburgların Avusturya tarafıyla mücadele ettikleri bir yana Cezayir ve Tunus denizciliğini ele geçirdikten sonra İspanya tarafıyla da mücadeleye başlayan Muhteşem Süleyman.

Osmanlı tarihinde her zaman şehzadelerin partizanları olurdu
Muhteşem Süleyman’ın ülkesinde iç sorunlar her yerde olduğu kadar çoktu. Dünya devletinin getirdiği ihtişam ve zenginlikten nasibini alan zümreler, kasabalar, Rumeli’nin canlanan ticaretinden büyüyen Drina, Vşigrad, Filibe gibi şehirler; Bosna gibi, Arnavutluk İşkodrası ve Berat gibi sancaklar; Şam’la Halep’e bağlanıp zenginleşen Yukarı Mezopotamya kasabaları gibi yerler yanında gayrımemnun Orta Anadolu kasabaları, birtakım köylüler ve dirliklerinde işine bakan sipahiler yanında, tımarını kaybedenler veya alamayanlar çok değil yakın bir gelecekte Anadolu’nun içini de kaynatacaklardı.
İran ise çözümlenmeyen, devamlı barışın sağlanamadığı bir memleketti. Sultan Süleyman Han’ın Bağdat’ı onların elinden almasından sonra
bu sefer de gene Nahçıvan seferini yapmak gerekmişti. Bu sefer için serdar olarak görevlendirilen Veziriazam Rüstem Paşa orduda huzursuzluğun arttığını, hünkarın ihtiyarladığından bahseden müfsidlerin çoğaldığını ileri sürdü.
Huzursuzluk çıkaranların sözü bu kadar da değildi. Şehzade Mustafa’nın tahta çıkması da konuşuluyordu. Bazıları Mustafa Han demeye başlamıştı. Kapıkulu ocaklarının ve özellikle bunların içinde yeniçerilerin bir şehzadenin etrafında toplanıp hünkarı devirmesi ilk defa olmuyordu. Babası Yavuz Selim Han, dedesi
II. Bayezid’i tahtından böyle etmişti. Bu Sultan Süleyman Han’ın kendi çocukluğundaki anısıydı. Nitekim Yavuz Selim Han’la kardeşi şehzadeler Ahmet ve Korkut arasında bir esaslı çatışma silsilesi daha doğmuştu.
Şartlar bugünün insanının yufka yüreklilikle değerlendireceği gibi değildi. Devletlüler arasında her zaman şehzade takımının kendi partizanları olurdu. Şehzadeler Bayezid ve Cem Sultan arasındaki taraftar kavgası bir kıyamet örneğidir. Koskoca Fatih Sultan Mehmed Han’ın cenazesi dahi neredeyse bir hafta açıkta bekledi. Sultan Süleyman Han’ın önündeki örnekler çok feciydi. Veziriazam Rüstem’in ve Hürrem’in entrikası ne kadar etkili belli değil, Kanuni’nin taht adayı gözde Şehzadesi Mehmed’di. ’te Macaristan seferinden şan-ı şeref ve satvetle dönerken de ölüm haberi ulaşmış, dünyası yıkılmıştı. Kendi camii için ayrılan yere onun adını taşıyacak camii ve türbeyi ısmarladı. Mimar Sinan’ın elinden bir dünya şaheseri, Şehzade Mehmed Camii ortaya çıktı.

Tereddüt edilmedi, Şehzade Mustafa’nın oğlu da katledildi
Şehzade Mustafa katledildiğinde yani yılında 38 yaşındaydı. Taht için sabırsızlandığı açıktı ama onun
iç dünyasının ne olduğundan çok etraftaki söylentiler ve gruplaşmalar mühimdi. Osmanlı tarihinde ilk defa ulema, ümera ve asker bir kişinin ismi etrafında ittifak yapmıştır. Ne var ki ittifakın karşısında olan gruplar da vardı. Dünya imparatorluğu garptaki ve şarktaki düşmanlarının ortasında böyle bir çatışmaya niçin girmeliydi ki? Vekayinameler olayı hüzünle tasvir eder. Hakikaten kanı akıtılması caiz olmadığı için Şehzade’yi boğmakla görevli dinsizlerin yanında bu idama katılan Zal Mahmud Paşa’dan da söz ederler. Zal Mahmud Paşa padişahın hep koruduğu, güçlü ve damat olan bir devletlüdür. Eyüp’te en göze batan camii onun adını taşır ve Mimar Sinan eseridir.
Hüzünlü olaydan sonra Şehzade’nin ölüsü çadırın önünde açıkta teşhir edildi. Ordunun isyanı böylesine yatıştırılmak ve gözdağı verilmek istendi. Naaşı Bursa’ya Sultan Murad Türbesi’ne nakledildi. “Ulu Şehzademiz Mustafa Hanımız gittiyse oğlu gelsin” diyenler oldu. Tereddüt edilmedi, o da katledildi. Talihsiz haseki Mahidevran da Bursa’ya yerleşti. Hüzünlü, matemli uzun bir hayat yaşadı.
Aynanın bu tarafından bakarsak başka bir Sultan Süleyman Han, öbür tarafından bakarsak daha başka bir Sultan Süleyman Han var. Benzer olay bir müddet sonra Şehzade Bayezid’in etrafında yaşandı. İmparatorluğun düşmanları çoktu ve içteki dengeleri de çok hassastı. Şehzade Mustafa olayını dün de bugün de Türkiye   halkı büyük hassasiyetle hatırlar. Benim gençliğimde tarih meraklılarının sohbetlerinde hatta yazdıklarında imparatorluğun çöküşü bu idama bağlanırdı. Sonra iktisat tarihçileri enflasyon teorisini, bazıları da rüşvet kurumunu ortaya çıkardılar. Sorunlar da karmaşık, Şehzade Mustafa’nın encamını değerlendirmek de sandığımızdan daha zor. “Muhteşem Yüzyıl” dizisinin bu sahnesinin çok etkili olduğunu belirtmekle yetinelim. Son günlerde Bursa’da Şehzade Mustafa’nın defnedildiği Sultan Murat türbesini ziyaret edenler binleri buldu. Zaten Türkiye halkının unutamadığı idamın (siyaseten katlin) kamu vicdanını devamlı meşgul ettiği açıktır.

KAYNAKÇA
^ TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 31, sayfa:
^ Afyoncu, Erhan (Nisan ). "Şehzade Mustafa". Atlas Tarih.
^ a b c Afyoncu, Erhan (). Kanuni ve Şehzade Mustafa.
^ Postel, Guillaume (). De la République des Turcs.
^ Bağdatlı Ahdî, Gülşen-i Şu'arâ(Ahdî Tezkiresi)
^ a b c d Yılmaz Öztuna, Kanuni Sultan Süleyman (Sayfa: ), Babıali Kültür Yayınları,
^ Barber, Noel (). The Lords Of The Golden Horn.
^ a b c İbrahim Peçevi, Peçevi Tarihi (Sayfa: ), Neşriyat Yurdu,
^ funduszeue.info
^ Akgündüz, Ahmet (). OSAV.
^ funduszeue.info
^ funduszeue.info?id=
^ İ.H. Uzunçarşılı, Büyük Osmanlı Tarihi, 2. cilt, Şehzadeler Vakası, sayfa
^ TarihNotları.com sitesi, Ağlayanlarla Beraber Ağlıyoruz, Erişim tarihi
^ "Mustafa-i Cedid Türbesi". funduszeue.info 4 Mart tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz
^ "Şehzade Mustafa Mersiyesi". siirparkı.com. 7 Mart tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat

Tarih kitaplarında eceliyle ölen Rüstem Paşa'nın Atmaca tarafından öldürüldüğü dikkat çekiyor. Yayınlandığı günler izleyenleri ekran başına kilitleyen Muhteşem Yüzıl'ın kadrosunda da birbirinden ünlü oyuncular yer aldı.
İşte Muhteşem Yüzyıl'ın efsane funduszeue.info Sultan Süleyman Yavuz Sultan Selim'in ardından tahta geçen 10'uncu Osmanlı padişahı olan Kanuni Sultan Süleyman'ı Halit Ergenç canlandırıyor. ilk bölümde avlanma sırasında Piri Mehmed Paşa'nın gönderdiği ulaktan babasının öldüğünü öğrenen Sultan Süleyman İstanbul'a gelir ve tahta oturur. Hükümdarlığı 46 yıl süren Sultan Süleyman 7 Eylül 'da vefat eder.
Sultan Süleyman'dan 4'ü şehzade 5 çocuğu olan Hürrem Sultan Osmanlı tarihinin en güçlü kadınlarından biridir. Hürrem, yılında yakalandığı bir hastalıktan dolayı hayatını kaybeder.
Ayşe Hafsa Sultan Nebahat Çehre'nin oynadığı Ayşe Hafsa Sultan; Kanuni Sultan Süleyman, Hatice Sultan, Beyhan Sultan, Şah Sultan ve Fatma Sultan'ın annesi, Yavuz Sultan Selim'in eşidir. Dizide anılan adıyla Valide Sultan, Kırım Hanlığı'nın valisinin kızıyken Yavuz Sultan Selim'e "hediye" edilmiştir. Yavuz Sultan Selim öldükten sonra ise Kanuni Sultan Süleyman'ın annesi olduğundan dolayı valide yani anne unvanını kullanmaya başlamıştır. Valide Sultan haremin sahibidir ve padişahın önünde eğilmeme hakkına sahip tek insandır. Dizide Nigar Kalfa ile Pargalı İbrahim'in yasak aşklarını öğrenince rahatsızlanarak felç geçirmiş ve yılında ölmüştür.
Pargalı İbrahim Paşa Dizinin kilit karakterlerinden biri olan ve Okan Yalabık'ın hayat verdiği Pargalı İbrahim, Parga şehrinden Manisa'ya getirilerek devşirilmiştir. Henüz Kanuni Sultan Süleyman'ın şehzade olduğu dönemde onunla arkadaşlık kurmuş ve Kanuni'nin maiyetine girerek can yoldaşı olmuştur. Kanuni Sultan Süleyman padişah olduktan sonra ise onunla birlikte İstanbul'a gelerek hasodabaşısı olan Pargalı, Mahidevran Sultan'a olan bağlılığı ile dikkat çeker. yılında Sultan Süleyman sadrazam Piri Mehmed Paşa'yı emekli edince vezir-i azamlığa gelmiştir. Hatice Sultan'la gizli bir aşk yaşamışlar ve evlenmişlerdir. Kibri, kendisini padişaha denk hatta padişahtan daha üstün görmesi ve Hürrem Sultan'ın entrikaları sonucu vezir-i azam iken Kanuni Sultan Süleyman'ın emriyle boğularak öldürülmüştür.
Rüstem Paşa Hırvatistan'dan devşirilen, saraya seyis olarak gelen ve Hürrem Sultan'a olan bağlılığı sayesinde yükselen devlet adamı. Ozan Güven tarafından canlandırılan Rüstem Paşa, Kanuni Sultan Süleyman döneminde vezir-i azamlığa getirilmiş ve Mihrimah Sultan ile evlenerek Kanuni'nin damadı olmuştur. Her ne kadar 28 Mayıs Çarşamba günü ekranlara gelecek 'nci bölümde Atmaca karakterinin elinde can verecek olsa da, Rüstem Paşa'nın tarih kitaplarında eceliyle öldüğü yazılıdır.
Şehzade Mustafa Mahidevran Sultan'ın oğlu. Kanuni Sultan Süleyman'ın ilk şehzadesi ve gözbebeği şehzade. Halkın ve askerin gözünde tahtın sahibi. Kanuni'den sonra tahta geçeceği düşünülen veliaht şehzade. Görev yeri olarak taht sancağı Manisa'ya atanmış, Hürrem Sultan'ın oyunları yüzünden sancak yeri değiştirildikten ve uzun bir entrika sürecinden sonra babasının emriyle canı alınmıştır. Şehzade Mustafa'yı Mehmet Günsür canlandırmıştır.
Mahidevran Sultan Nur Fettahoğlu'nun hayat verdiği Mahidevran Sultan, Kanuni Sultan Süleyman'ın şehzadelik günlerinden beri gözdesi olan haseki sultandır. Kanuni tahta çıkmadan önce doğan Şehzade Mustafa'nın validesidir. Arnavut kökenli bir aileden gelen ve asıl adı Rosne Pranvere olan sultanın Hürrem Sultan ile olan çekişmesi karakterin dizideki en önemli özelliğidir. Hürrem Sultan'la giriştiği iktidar kavgasında Valide Sultan, Hatice Sultan ve Pargalı İbrahim'in desteğini almıştır. Valide Sultan'ın felç geçirmesi ile birlikte haremi yönetme görevini almıştır fakat Hürrem Sultan'ın gayretleriyle bu görevden azledilerek bir şehzade annesi olarak görev gereği Manisa Sarayı'na, oğlu Şehzade Mustafa'nın yanına gitmiştir. Oğlunun katlinden sonra uzun bir süre Bursa'da yokluk içinde yaşamaya mahkum edilmiştir.
Hatice Sultan Valide Sultan'ın ve Yavuz Sultan Selim'in kızı, Kanuni Sultan Süleyman'ın kız kardeşidir. Ailesinin isteği ile İskender Paşa ile evlenmiş, ancak kısa bir süre sonra eşi ölünce genç yaşta dul kalmıştır. Kanuni Sultan Süleyman'ın tahta çıkmasıyla birlikte hasodabaşı olan Pargalı İbrahim ile gizli bir aşk yaşamış, ilerleyen bölümlerde ise evlenmişlerdir. Hatice Sultan'ı Selma Ergeç canlandırmıştır.
Mihrimah Sultan Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan'ın kızı, vezir-i azam Rüstem Paşa'nın eşi. Pelin Karahan tarafından canlandırılmıştır.
Şehzade Selim Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan'ın oğlu, Osmanlı padişahı. Kardeşi Şehzade Bayezid ile girdiği taht mücadelesinden babası Kanuni Sultan Süleyman'ın desteğiyle galip çıkmıştır. Padişah olacak son kişi olarak bakılan Şehzade Selim'in alternatifi kalmayınca Sultan Süleyman'dan sonra tahta geçmiştir. Şehzade Selim'i Engin Öztürk canlandırıyor.
Nurbanu Sultan Şehzade Selim'in hasekisi. Venedikli soylu bir ailenin kızı olan Cecilia Venier-Baffo Barbaros tarafından köle olarak payitahta getirilmiştir. Şehzadelik döneminde Sarı Selim'i kendisine aşık etmeyi başarmış ve daha sonradan oğlu III. Murad 'ın tahta çıkmasıyla Valide-i Atik Sultan unvanını almiştir. Tarihte Hürrem Sultan'dan sonraki en güçlü haseki sultandır. Nurbanu Sultan'a dizide Merve Boluğur hayat veriyor.
Şehzade Bayezid Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan'ın oğlu. Kardeşi Sarı Selim ile girdiği taht mücadelesinde yenilmiş ve İran Şahı'na sığınmıştır. Bu hareketi sebebiyle senesinde babası Kanuni Sultan Süleyman'ın emriyle 5 oğluyla birlikte boğdurulmak suretiyle öldürülmüştür. Şehzade Bayezid'i dizide Aras Bulut İynemli canlandırıyor.
Şehzade Cihangir Sultan Süleyman'ın Hürrem Sultan'dan olan 4'üncü oğlu. Fiziksel rahatsızlıkları bulunması sebebiyle sancak istememiştir. Az sayıda sefere katılmıştır. Öz kardeşleri tarafından bile dışlanmıştır. Cihangir'in en çok sevdiği kardeşi hep Şehzade Mustafa olmuştur. Ağabeyinin tarihinde Nahcivan Seferi sırasında padişahın otağında boğdurulması sebebiyle buna dayanamayan Cihangir aynı sene Halep'te hayatını kaybetmiştir. Babası Kanuni, onun adına Cihangir adlı semt kurdurmuştur. Şehzade Cihangir'e dizide Tolga Sarıtaş hayat vermiştir.
Şehzade Mehmed Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan'ın ilk oğlu ve Şehzade Mustafa'nın erkek kardeşi. Şehzade Mustafa'ya rakip olduğu düşünülünen ve Sultan Süleyman'nın gözbebeği olan şehzade. Ölümü ise şüphelidir. Çiçek hastalığı sonucu öldüğü yazılsa da, Şehzade Mustafa'ya rakip olması dolayısıyla Mahidevran Sultan tarafından dolaylı yoldan öldürüldüğü dizide işlenmiştir.
Afife Hatun (Sabina Toziya) Kanuni Sultan Süleyman'ın süt annesi ve İstanbul müderrislerinden Yahya Efendi'nin annesi. Yavuz Sultan Selim'in eşi Ayşe Hafsa Sultan yani valide sultanın sütü kesilince bebeği Süleyman'ı emzirmiştir.
Zal Mahmut Paşa (Suat Karausta) Rüstem Paşa'ya hizmet eden ve başarısıyla paşa olmaya hak kazanmış devlet adamı.Rivayete göre Şehzade Mustafa'yı boğduğu söylenir.
Taşlıcalı Yahya (Serkan Altunorak) Yaşadığı dönemin Fuzûlî'den sonra en ünlü mesnevi şairi ve dukakinzade. Şehzade Mustafa'nın sağ kolu ve can yoldaşı. Şehzade Mustafa'nın ölümü nedeniyle yazdığı Şehzade Mersiyesi ile ünlüdür.