Çekimli fiil kip ve şahıs eki almaktadır. Cümlenin içerisinde kullanılan çekimli fiillerin genel amacı yargı bildirmektir. Bu fiil dilek ve zaman kiplerinden birini alarak doğru şekilde ifade edilebilir. Cümleler ise çekimli fiiller ile tamamlanır.
Çekimli Fiil Nedir?
Cümlenin içerisinde bulunan çekimli fiil kip ve şahıs eki almaktadır. Bu fiiller yargı bildirmek amacı ile dilek ve zaman kiplerinden birisini alırlar. Bu nedenle çekimli fiiller için "-yor, -du, -ecek, -miş, -ar" şeklinde kip ekleri kullanılır. Bunun yanı sıra fiillerde kullanılan dilek ekleri için de "-meli, -se, -e" gibi ekler kullanılır.
Cümle içerisinde kullanılan fiillere bu kip ve ya şahıs eklerinden birisi alındığında kelime kurulumu da doğru bir şekilde yapılabilir. Bu ekleri almayan ve kök halinde duran fiil ise mastar olarak kabul edilmektedir. Özellikle "Yürümek, yatmak, gelmek, çalışmak, sezmek, bakışmak ve yazmak" gibi fiiller mastar olan kök kelimelere de örnek olarak gösterilebilir. Çekimli fiil günlük yaşamda konuşmalar ve yazışmalar sırasında da çok fazla kullanılmaktadır. Çekimli fiil Türkçenin olmazsa olmazları arasında gösterilebilir.
Çekimli Fiil Örnekleri Nelerdir?
Çekimli fiil hakkında bilgi sahibi olunması için bazı örneklere dikkat edilmesi gerekir. Bu örnekler incelenerek çekimli fiiller daha net bir şekilde anlaşılabilir. Çekimli fiil örnekleri şu şekilde sıralanabilir;
sez (fiil kökü) + meli (kip eki) + sin (şahıs eki) sezmelisin çekimli fiil
git (fiil kökü) + meli (kip eki) +sin (şahıs eki) gitmelisin çekimli fiil
yürü (fiil kökü) + yor (kip eki) + m (şahıs eki) yürüyorum çekimli fiil
gör (fiil kökü) + dü (kip eki) + m (şahıs eki) gördüm çekimli fiil
çalış (fiil kökü) + mış (kip eki) + lar (şahıs eki) çalışmışlar çekimli fiil
yürü ( fiil kökü) + yor (kip eki) + uz (şahıs eki) yürüyoruz çekimli fiil
Çekimli Fiil Konu Anlatımı Nasıldır?
Türkçede cümlenin temel taşlarından birisi de fiillerdir. Eğitim ve öğretim alanında fiilleri bilmek çok büyük bir önem taşır. Özellikle okullarda öğrencilere çekimli fiil özellikleri de anlatılır. Çekimli fiiller öğrenciler tarafından mutlaka bilinmelidir. Türkçede cümleler mutlaka yargı bildirmek zorundalardır. Bu nedenle cümlenin yargı bildirmesi için fiillerin çekimlenmiş olması da gerekir. Cümlenin tamamlanması için fiillerin çekimli olması çok önem taşımaktadır. Fiiller kip ve şahıs eki alarak çekimli fiil haline gelebilir.
Cümlenin yargı bildirmesini sağlamak için fiile kip eki ve şahıs eki eklenir. Kip ekleri "-yor, -du, -ecek, -miş, -ar" şeklinde olmaktadır. Kip eki ise "-meli, -se ve -e" şeklinde anlatılabilir. Cümledeki fiilin çekimlenmesi için fiile bu eklerden birisi eklenmelidir. Çekimli fiiller cümlenin anlamını sağlarken cümle anlamını da pekiştirir. Özellikle fiil kökü+ kip eki+ şahıs eki kullanılarak çekimli fiil oluşturulur. Çekimli fiil için yapılması gerekenler de son derece basit olarak tanımlanabilir.
Türkçe'nin genelinde cümlenin anlam bütünlüğünü sağlamak için pek çok farklı çekimli fiil bulunabilir. Bu çekimli fiillere çok fazla örnek verilebilir. Cümleyi tamamlamak için çekimli fiillere ihtiyaç duyulması gerekmektedir. Bunun için fiiller arasında pek çok farklı seçenek bulunur. Detaylı inceleme yapıldıktan sonra fiil köküne uygun kip eki ve şahıs eki de eklenir. Böylece çekimli fiiller ortaya çıkmış olur. Cümlenin tamamlanması için de çekimli fiile ihtiyaç duyulur.
Bir fiilinin kişi ve kip eki almasına denir. Fiil kök veya gövdesine kip ve kişi ekleri getirilerek çekimli fiiller oluşturulur. Fiil kök veya gövdesi+kip eki+şahıs eki=çekimli fiil
Örnek
"Yazdım"
"Yazdım" fiili "yaz-dı-m" şeklinde kök ve eklere ayrılır. "Yaz-" sözcüğün kökeni "-dı" kip eki (görülen geçmiş zaman eki) ve "-m" birinci tekil şahıs ekidir. Bu da çekimli fiile örnektir.
"Gelirsin"
"Gelirsin" fiili "gel-ir-sin" şeklinde kök ve eklere ayrılır. "Gel-" kelimenin kökeni, "-(i)r" geniş zaman eki (kip eki) ve "-sin" ikinci tekil şahıs ekidir. Bu da çekimli fiil olur.
Not: Çekimli fiillerde üç kişi anlamı vardır.
I. kişi-sözü söyleyendir: ben, biz
II. kişi-sözü dinleyendir: sen, siz
III. kişi-hakkında söz edilendir: o, onlar
Örnek
Bıraktığınız notları inceledim. (Sözü söyleyen, eylemi yapan aynı kişidir.
Çok güzel, işlerini bitirmişsin! (Eylemi yapan sözü dinleyendir.)
Otobüsü Betül kullanıyormuş. (Eylemi yapan, hakkında söz edilendir.)
Ayrıca bakınız
Fiiller ve Fiillerde Edim
Fiillerde Kip ve Zaman
Ek Fiil (Ek Eylem)
Fiilimsiler (Eylemsiler)
Fiillerde Yapı
Fiillerde Çatı
Fiil Kiplerinde Anlam (Zaman) Kayması
Fiiller Test 1
Fiiller Test 2
Fiiller Test 3
Fiiller Test 4
Fiiller Test 5
Ana Sayfa
Ayrıca bakınız: Nesne (dilbilgisi)
125025 125026 125027 125028 125029
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası