Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı Rap

İnsan türünün, en zorlu koşullarda yaratıcılığına ara vermeden coşabildiğini biliyoruz. Savaş meydanlarından yazılmış harikulade mektuplar, toplama kamplarında yazılmış operetler, sürgünde yazılmış olağanüstü şiirler var. Bazen yaratıcılık zaten bu zorlu koşullarda buluyor kaynağını. Edebiyat-ı Rap serisini de böyle, zorluklar içinde pırıldamış bir iş olarak değerlendirebiliriz. Ama savaş, sürgün gibi bir zorluk değil bu, daha kendine has: İnsanlık tarihinde pek az kula nasip olmuş, sayılı ülke öğrencilerinin çektiği bir tür çile: ÜNİVERSİTE SINAVI.

Türk edebiyatçıların kitap isimlerini, işledikleri konuları, ana meselelerini öğrenmek mecburiyetindeki öğrencilerden biri, bir rap serisi yapmış &#;de. Adı: Edebiyat-ı Rap. Seride yer alan edebiyatçılar: Halit Ziya Uşaklıgil, Ahmet Hamdi, Halide Edip Adıvar, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Faruk Nafiz Çamlıbel. Üç de edebi türlere ilişkin video var: Serbest nazım toplumcu şiir ve Cumhuriyet dönemi tiyatro, divan edebiyatı yazar ve eserleri, modernizmi esas alanlar. Seride yer alan şarkıları anlatmadan hemen örnek vereceğim. Benim favorim: Halit Ziya Uşaklıgil oldu. Videoyu izlemeniz şart, sonra da sözlerini irdeleyeceğiz!!!

Bir giriş ve Halit Ziya&#;nın eserlerini saydıktan sonra ne diyor şarkı:

Modern romanın temelini attı,

TANZİMAT&#;ın teknik kusurunu kapattı,

batılı ölçüye uyum sağladı,

HALİD ZİYA romanın babası.

Romanda aydın çevreyi

hikayede halktan kişileri

REALİZME bağlı ilkeleri

Güçlü bir gözlem yeteneği

Ağır bir dil şairane betimleme

&#;ten sonra yazı dili sade

söz dizimi benzer Fransızca cümleye

yapıtları piskolojik çözümleme

Sonra tekrar eserleri saymaya başlıyoruz: Kırk Yıl, Kırık Hayatlar, Mai ve Siyah, Nemide, Saray ve Ötesi, Sefile, Bir Acı Hikâye&#;

Gördüğünüz gibi şarkı sözleri son derece didaktik. Büyük harfler yazılan kelimeler videoda yer aldığı gibi burada ve belli bir kategorizasyona işaret ediyor. Bunlara anahtar kelimeler de diyebiliriz.  Şarkı sözlerinin tek bir amacı var zaten: Öğrenciye en kestirme yoldan Halit Ziya&#;yı anlatabilmek, aklında tutabilmesini sağlamak. Kendi üstümde deneme yaptım. Halit Ziya&#;nın adını duymadığım en az beş kitabını şimdi biliyorum.

Bütün bu seriyi yapan, Uygar Yazanoğlu ile kısaca bir konuştuk. Seri hakkında şunları söyledi:

Lise yıllarımda da rap müzikle uğraştığım için bu tarz bir öğrenim yöntemi benim için kolaydı ve ben de bunu edebiyat dersine uyarlamayı düşündüm. Konu anlatımlı kitaplardan yazarların geçmişlerini ve eserlerini alıp kafiyeli şekilde yazdım. Sözleri ben yazıyorum ama bana ait diyemeyiz, edebiyat tarihindeki bilgileri derledim diyelim. İlk başta sadece evde şarkıları kaydedip kendim dinliyordum, sonradan dershanedeki arkadaşlarım da öğrenmeye başladı. Sınavdan sonra arkadaşlarımın kardeşlerine, eşe dosta CD halinde hediye olarak veriyordum. Sonradan çok talep olunca bir youtube kanalı açıp şarkıları slayt haline getirdim. İşin içine görsellik girince daha akılda kalıcı oldu tabii. Şarkılar satılık değiller çünkü bunları dinleyenlerin büyük bir kısmı dershaneye gitmeye durumu olmayan Anadolu&#;dan, Doğu&#;dan öğrenciler.

 

Tek motivasyonum gelen teşekkür ve sınav başarı durumları. Çok güzel mesajlar alıyorum. Edebiyat netlerini arttıran ve sayende sınavda şu soruları yaptım diyenler çok var, bu da beni daha fazla yapmaya teşvik ediyor. Edebiyat öğretmenlerinden çok mesaj alıyorum, derslerinde kullanıyorlar. Ayrıca edebiyat okuyan üniversite öğrencileri de sunumlarında kullanmak üzere talep ediyor, bu da beni mutlu ediyor tabii ki.

 

Son olarak, benden sonra internette başka edebiyat şarkıları da çıktı benim şarkılarımı onlarla karıştıran çok var. Hatta bir, iki insan yaptıkları bu şarkıları satıyor sanırım, tabii ki onlardan da faydalansın insanlar ama Edebiyat-ı Rap ismi projesi altında olanlar benim çalışmalarım, başka yerde şubemiz yoktur.

Uygar Yazanoğlu sözel alandan ilk &#;e girmiş (çünkü diyorum, kefilim, şarkılar işe yarıyor). Ben bu yazıyı yazarken birisi dedi, kimdi hatırlamıyorum. &#;Türk eğitim sisteminden alınmış bir intikam gibi&#; diye. Aynen öyle.

Edebiyat-ı Rap, Youtube kanalı, Facebook sayfası.

Son olarak bir de Ahmet Hamdi&#;yi dinlemeden bırakmıyoruz, çünkü bu da epey başarılı.

ABSTRACT In this article, the functions of the fictive and non-fictive elements (signifiers) which constitute meaning in folk lullabies have been studied, and the characteristics which distinguish lullabies from other kinds of poems have been examined. The deep and superficial structures which form functional meaning have been investigated in the light of stylistic and pragmatic criteria. It has been found that speech acts play an important role in creating functional meaning. The results of this study show that “open structure” is the most important factor in rendering the lullaby functional. Open structure enables lullabies to achieve continuity in terms of text, utterance, and communication. In conclusion, it is stated that lullabies have multiple functions relating to many fields, such as psychology, biology, medicine, education, art, literature, communication, religion, etc., and that it is advisable for researchers to conduct detailed studies connected to the lullaby in the above mentioned fields. Key Words Folk lullabies; semiotics; fictive, non-fictive indicators; functional meaing; open structure. ÖZET Bu çalışmada ninnilerde anlamı meydana getiren metin içi ve metin dışı göstergelerin işlevleri araştırılmıştır. Araştırmada önce ninnileri diğer şiir türlerinden ayıran karakteristik özellikler ele alınmış, daha sonra anlamı oluşturan yapısal katmanlar deyişbilim ve edimbilim çerçevesinde incelenmiştir. inceleme sonucunda ninniyi işlevsel hale getiren en önemli faktörün “açık yapı” özelliği olduğu tespit edilmişltir. “Açık yapı”nın ninniye metin, sesletim, alıcı ve verici sayesinde süreklilik kazandırdığı anlaşılmıştır. Sonuç olarak ninnilerin psikoloji, biyoloji, tıp, eğitim, müzik, edebiyat, ilahiyat, iletişim gibi bir çok alanda çok yönlü işleve sahip oldukları görülmüş ve bu alanlarda ayrıntılı çalışmaların yapılması tavsiye edilmiştir. Anahtar Kelimeler Halk ninnileri; göstergebilim; metiniçi ve metindışı göstergeler; işlevsel anlam; açık yapı.

Ömer SEYFETTİN ()

Ömer SEYFETTİN&#;in Eserleri:

Şiir:

• Ömer Seyfettin&#;in Şiirleri ()

Roman:

• Ashâb-ı Kehfimiz ()
• Efruz Bey ()
• Yalnız Efe (, )

Öykü:

• Harem ()
• Yüksek Ökçeler (, )
• Gizli Mabed (, )
• Beyaz Lale ()
• Asilzâdeler ()
• İlk Düşen Ak (, )
• Mahçupluk İmtihanı (, bir oyun da içerir)
• Dalga (, )
• Nokta ()
• Tarih Ezelî Bir Tekerrürdür ()

İnceleme:

• Milli Tecrübelerden Çıkarılmış Ameli Siyaset ()
• Yarınki Turan Devleti ()
• Türklük Mefkuresi ()
• Türklük Ülküsü (ilk 3 kitap birarada ölümünden sonra, )

Ziya GÖKALP ()

Ziya GÖKALP&#;in Eserleri:

• Kızıl Elma ()
• Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak ()
• Yeni Hayat ()
• Altın Işık ()
• Türk Töresi ()
• Doğru Yol ()
• Türkçülüğün Esasları ()
• Türk Medeniyet Tarihi (, ölümünden sonra)

Mehmet Emin YURDAKUL ()

Mehmet Emin YURDAKUL&#;un Eserleri:

ŞİİR:

• Türkçe Şiirler ()
• Türk Sazı ()
• Ey Türk Uyan ()
• Tan Sesleri (, )
• Ordunun Destanı ()
• Dicle Önünde ()
• Hastabakıcı Hanımlar ()
• Turana Doğru ()
• Zafer Yolunda ()
• İsyan ve Dua ()
• Aydın Kızları ()
• Mustafa Kemal (, şiir ve düzyazı)
• Ankara ()

Düzyazı:

• Fazilet ve Asalet ()
• Türkün Hukuku ()
• Kral Corc&#;a ()
• Dante&#;ye ()

Halide Edip ADIVAR ()

Halide Edip ADIVAR&#;ın Eserleri:

Roman:

• Heyula ()
• Raik&#;in Annesi ()
• Seviye Talip ()
• Handan ()
• Yeni Turan ()
• Son Eseri ()
• Mev&#;ud Hüküm ()
• Ateşten Gömlek ()
• Vurun Kahpeye ()
• Kalp Ağrısı ()
• Zeyno&#;nun Oğlu ()
• Sinekli Bakkal ()
• Yolpalas Cinayeti ()
• Tatarcık ()
• Sonsuz Panayır ()
• Döner Ayna ()
• Akile Hanım Sokağı ()
• Kerim Ustanın Oğlu ()
• Sevda Sokağı Komedyası ()
• Çaresaz ()
• Hayat Parçaları ()

Öykü:

• İzmir&#;den Bursa&#;ya (Yakup Kadri, Falih Rıfkı ve Mehmet Asım Us ile birlikte, )
• Harap Mabetler ()
• Dağa Çıkan Kurt ()

Oyun:

• Kenan Çobanları ()
• Maske ve Ruh ()

Anı:

• Türkün Ateşle İmtihanı ()
• Mor Salkımlı Ev ()

Mehmet Fuat KÖPRÜLÜ ()

Mehmet Fuat KÖPRÜLÜ&#;nün Eserleri:

• Yeni Osmanlı Tarih-i Edebiyatı ()
• Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar ()
• Nasrettin Hoca ()
• Türk Edebiyatı Tarihi ()
• Türkiye Tarihi ()
• Bugünkü Edebiyat ()
• Azeri Edebiyatına Ait Tetkikler ()
• Milli Edebiyat Cereyanının İlk Mübeşşirleri ve Divan-ı Türk-i Basit ()
• Türk Saz Şairleri Antolojisi (, üç cilt)
• Türk Dili ve Edebiyatı Hakkında Araştırmalar ()
• Anadolu&#;da Türk Dili ve Edebiyatı&#;nın Tekamülüne Bir Bakış ()
• Osmanlı Devleti&#;nin Kuruluşu ()
• Edebiyat Araştırmaları Külliyatı ()
• İslam ve Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları ve Vakıf Müessesesi (, ölümünden sonra)

Refik Halit KARAY ()

Refik Halit KARAY&#;ın Eserleri:

Roman:

• İstanbul&#;un İçyüzü ()
• Yezidin Kızı ()
• Çete ()
• Sürgün ()
• Anahtar ()
• Bu Bizim Hayatımız ()
• Nilgün (3 cilt, )
• Yeraltında Dünya Var ()
• Dişi Örümcek ()
• Bugünün Saraylısı ()
• Yılının Sevgilisi ()
• İki Cisimli kadın ()
• Kadınlar Tekkesi ()
• Karlı Dağdaki Ateş ()
• Dört Yapraklı Yonca ()
• Sonuncu Kadeh ()
• Yerini Seven Fidan ()
• Ekmek Elden Su Gölden ()
• Ayın On Dördü ()
• Yüzen Bahçe ()

Öykü:

• Memleket Hikayeleri ()
• Gurbet Hikayeleri ()

Mizah:

• Sakın Aldanma İnanma Kanma ()
• Kirpinin Dedikleri ()
• Agop Paşa&#;nın Hatıraları ()
• Ay Peşinde ()
• Tanıdıklarım ()
• Guguklu Saat ()

Günlük:

• Bir İçim Su ()
• Bir Avuç Saçma ()
• İlk Adım ()
• Üç Nesil Üç Hayat ()
• Makyajlı Kadın ()
• Tanrıya Şikayet ()

Anı:

• Minelbab İlelmihrab (()
• Bir Ömür Boyunca ()

Yahya Kemal BEYATLI ()

Yahya Kemal BEYATLI&#;nın Eserleri:

Şiir:

• Kendi Gök Kubbemiz ()
• Eski Şiirin Rüzgârıyla ()
• Rubailer ve Hayyam Rubailerini Türkçe Söyleyiş ()
• Bitmemiş Şiirler ()

Düzyazı:

• Aziz İstanbul ()
• Eğil Dağlar ()
• Siyasi Hikayeler ()
• Siyasi ve Edebi Portreler ()
• Edebiyata Dair ()
• Çocukluğum Gençliğim Siyasi ve Edebi Hatıralarım ()
• Tarih Musahabeleri ()
• Mektuplar-Makaleler ()

Yakup Kadri KARAOSMANOĞLU ()

Yakup Kadri KARAOSMANOĞLU&#;nun Eserleri:

ROMAN:

• Kiralık Konak ()
• Nur Baba ()
• Hüküm Gecesi ()
• Sodom ve Gomore ()
• Yaban ()
• Ankara ()
• Bir Sürgün ()
• Panaroma (2 cilt, )
• Hep O Şarkı ()

Öykü:

• Bir Serencam ()
• Rahmet ()
• Milli Savaş Hikâyeleri ()

Şiir:

• Erenlerin Bağından ()
• Okun Ucundan ()

Oyun:

Anı:

• Zoraki Diplomat ()
• Anamın Kitabı ()
• Vatan Yolunda ()
• Politikada 45 Yıl ()
• Gençlik ve Edebiyat Hatıraları ()

Monografi:

• Ahmet Haşim ()
• Atatürk ()

Makale:

• İzmir&#;den Bursa&#;ya (, Halide Edip, Falih Rıfkı Atay ve Mehmet Asım Us ile birlikte)
• Kadınlık ve Kadınlarımız ()
• Seçme Yazılar ()
• Ergenekon (iki cilt, )
• Alp Dağları&#;ndan ve Miss Chalfrin&#;in Albümünden ()

Reşat Nuri GÜNTEKİN ()

Reşat Nuri GÜNTEKİN&#;in Eserleri:

Roman:

• Çalıkuşu ()
• Gizli El ()
• Damga ()
• Dudaktan Kalbe ()
• Akşam Güneşi ()
• Bir Kadın Düşmanı ()
• Yeşil Gece ()
• Acımak ()
• Yaprak Dökümü ()
• Kızılcık Dalları ()
• Gökyüzü ()
• Eski Hastalık ()
• Ateş Gecesi ()
• Değirmen ()
• Miskinler Tekkesi ()
• Harabelerin Çiçeği ()
• Kavak Yelleri (ölümünden sonra )
• Son Sığınak (ölümünden sonra )
• Kan Davası (ölümünden sonra )

Öykü:

• Gençlik ve Güzellik ()
• Roçild Bey ()
• Eski Ahbap ()
• Tanrı Misafiri ()
• Sönmüş Yıldızlar ()
• Leyla ile Mecnun ()
• Olağan İşler ()

Oyunlar:

• Hançer ()
• Eski Rüya ()
• Ümidin Güneşi ()
• Gazeteci Düşmanı-Şemsiye Hırsızı-İhtiyar Serseri (Üç oyun birarada, )
• Taş Parçası ()
• Hülleci ()
• Bir Köy Hocası ()
• Babür Şah&#;ın Seccadesi ()
• Bir Kır Eğlencesi ()
• Ümit Mektebinde ()
• Felaket Karşısında-Gözdağı-Eski Borç (Üç oyun birarada, )
• İstiklal ()
• Vergi Hırsızı ()
• Bir Yağmur Gecesi ()
• Balıkesir Muhasebecisi ()
• Tanrıdağı Ziyafeti ()
• Yaprak Dökümü ()
• Eski Şarkı (ölümünden sonra )

Gezi:

• Anadolu Notları (;)

Eğitim:

• Dil ve Edebiyat: Türk Kıraati ()
• Fransızca-Türkçe Resimli Büyük Dil Kılavuzu ()

HECENİN BEŞ ŞAİRİ (BEŞ HECECİLER)

Bu şariler de Selanik’te “Genç Kalemler”le başlayan Milli Edebiyat akımının ilklerine bağlı olarak, halk şiirimizin özelliklerinden, yerli kaynaklarımızdan yararlanarak, şiirimizin aruzdan heceye geçişinde önemli rol aynamışlardır. Şiirlerinde Anadolu manzaralarını ve Anadolu yaşayışını coşkulu bir dille işlemişlerdir. Bu şarirlerimiz şunlardır:

Ayrıca bakınız ⇓

Milli Edebiyat Dönemi ()