Ellerde Uyuşma Hangi Vitamin Eksikliği

Ellerde Uyuşma ve Hissizlik Hangi Hastalıkların Belirtisi Olabilir?

Günlük hayatta birçok işi ellerimizle yapıyoruz. Bu nedenle ellerimizde ilgili yaşadığımız sorunlar yaşamımızı olumsuz etkilemektedir. El parmaklarında uyuşma ve his kaybı çok sık rastlanan bir şikayettir. Eğer bu durum yeterince önemsenmez ve bir uzmana danışmakta geç kalınırsa hastalık ilerlemekte ve tedavi güçleşmektedir. Peki, ellerde yaşanan uyuşma ve hissizliğin en sık rastlanılan sebepleri nelerdir? Elde Uyuşma hakkında bilinmesi gerekenleri Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç.Dr. Elif Aydın anlattı…

Karpal Tünel Sendromu (El Bileğinde Sinir Sıkışması)

Median sinir adı verilen ve özellikle elin ilk 3 parmağının duyusunu alan sinirin el bileğinde sıkışması ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu hastalığı yaşayan kişilerin ellerinde ilk 3 parmakta uyuşma ve hissizlik özellikle geceleri belirginleşir ve çoğu zaman kişiyi uykusundan uyandırır. İlerleyen vakalarda ellerde güç kaybı da tabloya eklenir. Bayanlarda erkeklere oranla 4 kat daha fazla görülür. El bileklerinin aşırı yorulduğu mesleklerde çalışanlar (örneğin fazla bilgisayar kullanmak zorunda kalınan sekreterlik, katiplik gibi mesleklerde,), çok elişi yapan bayanlar, gebeler, romatizmal hastalığı veya diyabeti olanlar risk altındadır. Bu hastalığın tanısı elektromiyografi (EMG) denilen bir test ile kolayca konulabilir. Erken evrelerde yakalandığında tedavisi mümkün olmakla birlikte doktora başvurmakta geç kalanlarda tedavi ancak cerrahi olarak mümkün olabilmektedir.

Boyunda Düzleşme veya Boyun Fıtığı

Omurlarda kireçlenme veya boyunda fıtık durumunda da kolda ve elde his kaybı, ağrı, uyuşma görülür. 65 yaş üzerindeki kişilerin çoğunda kireçlenme mevcuttur. Ellerde uyuşmanın yanı sıra boyunda tutukluluk, hareket kaybı ve kola yayılan ağrı, güç kaybı şeklinde belirtiler de görülebilir.

Diyabet  (Şeker Hastalığı )

Yüksek seyreden kan şekeri vücudumuzdaki sinirlerin zarar görmesine neden olabilir. Bu duruma “diyabetik nöropati” ismi verilir. Ellerde ve ayaklarda uyuşmanın yanı sıra his kaybı ve kuvvetsizlik de tabloya eşlik edebilir. Diyabetik nöropatinin kesin bir tedavisi olmasa da kan şekerinin normal düzeylere düşürülmesi sinir hasarını yavaşlatacaktır. Bunun dışında hastanın yaşadığı uyuşma, ağrı, yanma tarzındaki şikayetler için kullanabileceği ilaçlar da hekim tarafından düzenlenebilir.

B Vitamini Eksikliği

Özellikle B1, B6 ve B12 vitaminleri sinir sisteminin sağlıklı çalışması için gerekli vitaminlerdir. Beslenme düzeni bozuk kişilerde (özellikle et tüketmeyen kişilerde)

B vitamini eksikliğine bağlı birtakım şikayetler gelişebilir. Ellerde uyuşma karıncalanma, unutkanlık, sık sık hasta olma, sürekli yorgunluk hissi ve tırnaklarda kırılma en sık rastlanan bulgulardır. Bazen bu hastalarda B vitamini eksikliğine bağlı kansızlık da gelişebilir.

Kübital Tünel Sendromu  (Dirsekte Sinir Sıkışması)  

Ulnar sinir adı verilen sinirin dirseğin iç kısmından geçerken sıkışması sonucu görülen hastalıktır. Özellikle elin son 2 parmağında uyuşma ile kendini gösterir. Çok fazla telefonla konuşanlarda, dirseğini masaya dayayarak çalışanlarda sık görülür. Tanısı EMG ile konur. Erken tanı konulan vakalarda tedavi kolay yapılabilmekle birlikte ilerlemiş vakalarda çoğu zaman cerrahi müdahale gerekmektedir.

Ellerde uyuşmanın başka bir çok sebebi olabilir. Örneğin ellerde uyuşma kemoterapi ve migren ataklarına eşlik edebileceği gibi felç ve kalp hastalıkları gibi ciddi bir sorunun ön habercisi olabilir. Hem altta yatan önemli bir hastalığı atlamamak hem de sinir sıkışması gibi erken tanı konulan durumlarda tedavisi daha kolay hastalıkların yakalanabilmesi için ellerde uyuşma halinde mutlaka bir uzmana danışmak gerekli tahlil ve tetkikleri yaptırmak önemlidir.

Kobalamin olarak da bilinen B12 vitamini suda çözünen önemli bir vitamindir.

Kırmızı kan hücrelerinizin ve DNA'nızın üretiminde ve ayrıca sinir sisteminizin düzgün çalışmasında önemli bir rol oynar.

B12 vitamini doğal olarak et, balık, kümes hayvanları, yumurta ve süt ürünleri dahil olmak üzere hayvansal gıdalarda bulunur. Bununla birlikte, bazı ekmek çeşitleri ve bitki bazlı süt gibi B12 ile güçlendirilmiş ürünlerde de bulunabilir.

Ne yazık ki, özellikle yaşlılarda B12 eksikliği yaygındır. Diyetinizden yeterince alamazsanız veya yediğiniz gıdalardan yeterince ememezseniz, eksiklik riskiniz vardır.

B12 eksikliği riski taşıyan kişiler:

• Yaşlı

• Bağırsağın B12'yi emen kısmını çıkaran ameliyat geçirenler

• Diyabet için ilaç-metformin kullanan kişiler

• Sıkı vegan bir diyet uygulayan insanlar

• Mide ekşimesi için uzun süreli antiasit ilaçlar alanlar

B12 vitamini eksikliğinin 9 belirti ve semptomu.

• 1. Soluk veya Sarılıklı Cilt

B12 eksikliği olan kişiler genellikle solgun görünürler veya ciltte ve gözlerin beyazlarında sarılık olarak bilinen bir durum olan hafif sarı bir belirti vardır.

Bu, B12 eksikliği vücudunuzun kırmızı kan hücresi üretiminde sorunlara neden olduğunda meydana gelir.

B12 vitamini, kırmızı kan hücrelerini yapmak için gerekli olan DNA'nın üretiminde önemli bir rol oynar. Onsuz, hücreleri inşa etme talimatları eksiktir ve hücreler bölünemez.

Bu, kemik iliğinizde üretilen kırmızı kan hücrelerinin büyük ve kırılgan olduğu megaloblastik anemi adı verilen bir tür anemiye neden olur.

Kırmızı kan hücreleri kemik iliğinizden çıkıp dolaşımınıza giremeyecek kadar büyüktür. Bu nedenle, vücudunuzda dolaşan çok fazla kırmızı kan hücreniz yoktur ve cildiniz soluk renkli görünebilir.

Bu hücrelerin kırılganlığı aynı zamanda çoğunun parçalanıp fazla bilirubine neden olduğu anlamına gelir.

Bilirubin, karaciğer tarafından eski kan hücrelerini parçaladığında üretilen hafif kırmızı veya kahverengi renkli bir maddedir.

Cildinize ve gözlerinize sarı bir renk veren şey büyük miktarda bilirubindir.

Zayıflık ve yorgunluk, B12 vitamini eksikliğinin yaygın belirtileridir.

Vücudunuzun, vücudunuz boyunca oksijeni taşıyan kırmızı kan hücreleri yapmak için yeterli B12 vitamini olmaması nedeniyle oluşur.

Sonuç olarak, oksijeni vücudunuzun hücrelerine verimli bir şekilde taşıyamazsınız, bu da kendinizi yorgun ve zayıf hissetmenize neden olur.

Uzun süreli B12 eksikliğinin en ciddi yan etkilerinden biri sinir hasarıdır.

Bunun yaygın bir işareti parestezi veya ellerinizde ve ayaklarınızda karıncalanma hissine benzeyen karıncalanma hissidir.

Bununla birlikte, karıncalanma hissi birçok nedeni olabilen yaygın bir semptomdur, bu nedenle bu belirti tek başına genellikle B12 eksikliğinin bir işareti değildir.

B12, sinirlerinizi yalıtan ve sinir sistemi fonksiyonunuz için kritik olan miyelin üretiminde önemli bir rol oynar. B12 eksikliğinde olası sinir hasarının yaygın bir işareti, karıncalanma hissidir.

• 4. Hareketlerde Değişiklikler

Tedavi edilmezse, B12 eksikliğinden kaynaklanan sinir sisteminizdeki hasar, yürüme ve hareket etme şeklinizde değişikliklere neden olabilir.

Dengenizi ve koordinasyonunuzu bile etkileyerek sizi düşmeye daha yatkın hale getirebilir.

Bu belirti genellikle yaşlılarda tanı konulmamış B12 eksikliğinde görülür, çünkü 60 yaşın üzerindeki kişiler B12 eksikliğine daha yatkındır. Bununla birlikte, bu gruptaki eksiklikleri önlemek veya tedavi etmek hareketliliği artırabilir.

• 5. Glossit ve Ağız Ülserleri

Glossit, iltihaplı bir dili tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

Glossitiniz varsa, diliniz renk ve şekil değiştirerek ağrılı, kırmızı ve şişkin hale gelir.

İltihap, dilinizin üzerinde tat alma tomurcuklarınızı içeren tüm küçük çıkıntılar uzayıp kaybolduğu için dilinizin de pürüzsüz görünmesini sağlayabilir.

Ağrılı olmasının yanı sıra, glossit yeme ve konuşma şeklinizi değiştirebilir.

Çalışmalar, üzerinde uzun düz lezyonlar bulunan şişmiş ve iltihaplı bir dilin B12 vitamini eksikliğinin erken bir işareti olabileceğini göstermiştir.

Ek olarak, B12 eksikliği olan bazı kişiler, ağız ülseri, dilde karıncalanma hissi veya ağızda yanma ve kaşıntı hissi gibi başka ağız semptomları yaşayabilir.

• 6. Nefes darlığı ve Baş dönmesi

B12 eksikliğinden dolayı anemik olursanız, özellikle kendinizi zorladığınızda nefes darlığı ve biraz baş dönmesi hissedebilirsiniz.

Bunun nedeni, vücudunuzun vücudunuzun hücrelerine yeterince oksijen alması için ihtiyaç duyduğu kırmızı kan hücrelerinden yoksun olmasıdır.

B12 vitamini eksikliğinden kaynaklanan anemi, bazı kişilerin nefessiz kalmasına ve baş dönmesine neden olabilir. Bu, vücut tüm hücrelerine yeterince oksijen taşıyamadığında ortaya çıkar.

B12 vitamini eksikliğinin bir semptomu bulanık veya bozuk görmedir.

Bu, tedavi edilmemiş bir B12 eksikliği, gözlerinize yol açan optik sinirde sinir sistemi hasarına neden olduğunda ortaya çıkabilir.

Hasar, gözünüzden beyninize giden sinir sinyalini bozarak görüşünüzü bozabilir. Bu durum optik nöropati olarak bilinir.

• 8. Ruh Hali Değişiklikleri

B12 eksikliği olan kişiler genellikle ruh halindeki değişiklikleri bildirirler.

Aslında, düşük B12 seviyeleri, depresyon ve bunama gibi ruh hali ve beyin bozukluklarıyla ilişkilendirilmiştir.

Bazı araştırmalar, B12 eksikliği olan bazı kişilerde vitamin takviyesi almanın semptomları tersine çevirebileceğini göstermektedir.

Demans ve depresyon gibi ruh halindeki ve koşullardaki değişikliklerin çeşitli nedenleri olabileceğine dikkat etmek önemlidir.

B12 eksikliğinin çok nadir fakat ara sıra ortaya çıkan bir semptomu yüksek ateştir.

Bunun neden meydana geldiği açık değil, ancak bazı doktorlar düşük seviyelerde B12 vitamini ile tedaviden sonra normale dönen ateş vakalarını bildirdiler.

Bununla birlikte, yüksek sıcaklıkların daha çok B12 eksikliğinden değil hastalıktan kaynaklandığını hatırlamak önemlidir.

B12 vitamini, insan vücudu tarafından sentez edilemez ve dışarıdan besinlerle alınmak zorundadır. Bitkisel besinlerde değil, hayvansal ürünlerde bol miktarda mevcuttur. Günlük gereksinimi, 1 mikrogramdır.

Emilebilmesi için midede yapılan intrensek faktörle bağlanarak, ince bağırsağa taşınmalıdır. Vücutta en yoğun depolandığı organ karaciğerdir.

Vitamin B12, kan yapımında kullanıldığı için, eksikliğinde anemi oluşur. Bu durum, sinir sisteminde de sıkıntılar yaratması bakımından çok önemli bir sorun olabilir. El ve ayaklarda uyuşma ve karıncalanma, denge bozuklukları ve bunamaya benzer tablolara kadar çok değişik sinir sistemi sorunlarına yol açabilir.

Suda çözülen bir vitamindir. Kırmızı kan hücrelerinin oluşumuna ve merkezi sinir sisteminin işleyişini sürdürmesine yardımcı olur.

Vücutta kırmızı kan hücresi oluştukça, siz de kendinizi daha zinde ve enerjik hissedersiniz. Beyin, sindirim, cilt , tırnak ve saç sağlığı için B12 baş roldeki vitaminlerdendir.

B12 eksikliğinin kesin olarak belirlenmesi için, muayene ve kan testi gerekir. Çünkü belirtileri, başka rahatsızlıklarda da görülebilen ve hemen ne olduğunu ayırt edemeyeceğiniz türdendir. Uzman bir doktor bu konuda size yardımcı olacaktır.

Nelerde bulunur?

B12 vitamini, bitkisel gıdalara dışarıdan eklenmediği sürece, doğal şekilde bulunmaz. Yani yeşillikler, sebze-meyveler, B12 alımınıza katkıda bulunamayacaktır. Hayvansal gıdalara beslenmede yer vermeyenlerin, B12 eksikliğiyle karşı karşıya kalma olasılığı son derece yüksektir.

B12 içeren bu gıdaları şu şekilde gruplayabiliriz:

- Sakatat (ciğer vb.)

- Balık ve deniz ürünleri (karides, ahtapot, istiridye, ton balığı, somon vb.)

- Kırmızı et, kümes hayvanları, yumurta, süt ve diğer süt ürünleri

- B12 ile güçlendirilmiş bazı kahvaltı gevrekleri

Kimlerde görülür?

- Yeterince B12 vitamini alınmıyorsa ya da örneğin vücut tarafından emilemiyorsa, ortaya eksikliği çıkar.

- 50 yaşından sonra çoğu kişi için B12 vitamininin vücut tarafından emilmesi zorlaşır.

- Vejetaryenlerin B12 ile güçlendirilmiş yiyeceklere yönelmesi veya doktora danışmaları gerekir.

- Zayıflama amaçlı mide-bağırsak ameliyatı olanlarda emilmesi zorlaşabilir ve eksikliği görülebilir.

- Çölyak hastalığı ya da Crohn hastalığı gibi mide-bağırsak hastalıkları bulunan kişilerde, vücut B12 vitaminini gerektiği gibi ememeyebilir.

- B12’nin vücut tarafından emilmesi için aside ihtiyaç vardır. Dolayısıyla midenin asit üretimini azaltan ilaçlar, eksikliğine yol açabilir.

- Alkol alışkanlığı bulunan ve aşırı kullanan kişilerde de eksikliği ortaya çıkabilir.

- Yetersiz beslenen çocuklarda veya hamilelerde de B12 eksikliği görülebilir.

Nasıl alınır?

Hayvansal gıdalara beslenmede bolca yer vermek, B12 almanın etkili bir yoludur. Ayrıca doktorunuzun önereceği vitamin desteği ilaçlar da işe yarayabilir. Tedavisi, güçlü hapları ya da iğneleriyle kısa sürede tedavi edilebilir.

Ne kadar sürede iyileşir?

Uygun tedaviyle, B12 eksikliği belirtileri birkaç gün içinde iyileşmeye başlar. Vejetaryenlar ve diyete bağlı olarak B12 eksikliği olan kişiler, B12 vitamini hapları, iğneleri ve alımını artıracak şekilde tasarlanan diyetler sayesinde bu sorundan kurtulabilirler.

Belirtileri nelerdir?

B12 eksikliğinin derecesine göre belirtiler de daha hafif ya da şiddetli şekilde ortaya çıkabilir. Gereğinden fazla B12 almanın vücuda yan etkisi olmadığı belirtilmişse de, örneğin Leber gibi bir göz hastalığı ya da hamilelik gibi durumlarda da, vitaminin alımının kontrollü şekilde yapılması gerekir. Sağlık durumunuza göre, ne kadar B12 almanız gerektiği de değişebilir. Bazı durumlarda alımının sınırlanmasını gerektirebilir.

Bazı belirtileri şunlardır:

- Kansızlık

- Yürümekte zorlanma

- Dilin iltihaplanması

- Cildin sararması

- Kol ve bacaklarda uyuşma ve karıncalanma

- Halsizlik

- Güçsüzlük

- Depresyon

- Unutkanlık, hafıza kaybı

- Dikkat dağınıklığı

- Paranoya ve halüsinasyon görme

- Nefes darlığı

- Tat alamama

- Görme bozukluğu

HAMİLELER DİKKAT!

B12 eksikliğinin yol açtığı birçok sorun anne-bebeği olumsuz yönde etkiler. Yorgunluk, unutkanlık, kansızlık, iştahsızlık ve baş dönmesi gibi birçok sorun, anneyi kötü etkilemekle birlikte, bebeğin gelişimine de zarar verir.