Askere Gitmemenin Cezası

Diken'den Doğu Eroğlu'nun haberi şöyle: Vicdani reddini ’da açıklayan Şendoğan Yazıcı, hakkında ‘bakaya kaldığı’ gerekçesiyle kesinleşmiş 26 bin TL’den fazla idari para cezasına ek olarak, 3 yıl hapis ve medeni haklarından men edilme cezalarıyla karşı karşıya. Yazıcı’nın yargılanacağı ilk duruşma Artvin-Borçka Asliye Ceza Mahkemesinde, yarın saat ’de görülecek.

26 bin TL kesinleşmiş idari para cezası

içerisinde önce 5 Mart tarihinde yoklama kaçağı olarak arandığı gerekçesiyle yakalanıp hakkında işlem yapılan Şendoğan Yazıcı’ya lira ceza kesildi. Verilen süre içerisinde askerlik işlemlerini yaptırmadığı gerekçesiyle 5 ve 21 Haziran tarihlerinde hakkında yeniden işlem yapılan Yazıcı hakkında Borçka Askerlik Şubesi Başkanlığı, Borçka Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulundu. Bu sırada kesinleşen idari para cezası miktarı da 26 bin lirayı geçti.

Medeni haklarından da men edilmek isteniyor

Borçka Asliye Ceza Mahkemesince 6 Kasım ’de kabul edilen iddianamede, Yazıcı’nın Askeri Ceza Kanununun 63/1-d maddesine muhalefet etmek, yani yoklama kaçağı veya bakaya olmasına karşın birliğine katılmama suçunu işlediği gerekçesiyle üç yıl kadar hapis cezası ve Türk Ceza Kanunun 53/1 maddesi uyarınca belli haklarını kullanmaktan men edilmesi isteniyor. İlgili madde, kamu görevinden ve memuriyetten, seçme ve seçilme hakkından, velayet ve vesayet haklarından men içerdiği gibi, vakıf, dernek, şirket ve siyasi parti yöneticisi veya denetçisi olmaktan ve bir meslek kuruluşu iznine tabi meslek ve sanatı icra etme yasağı öngörüyor.

Aynı ‘suça’ sürekli ceza

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi vicdani retçilerin açtığı davalarda daha önce Türkiye aleyhine kararlar aldı. Birleşmiş Milletler Evrensel Periyodik İnceleme Mekanizması
kapsamındaysa vicdani ret hakkında yasal düzenleme yapılmamasından ötürü Türkiye’ye defalarca uyarıda bulunulmuştu. Halihazırda vicdani ret herhangi bir mevzuatta geçmiyor ve Türkiye bu konuda yasa yapmamakta ısrar ediyor; buna karşılık Askeri Ceza Kanunu uyarınca ‘yoklama kaçağı’ veya ‘bakaya’ olup askere gitmemek suç sayılıyor ve bu suçu işleyenler için üç yıla kadar hapis cezası istenebiliyor. Şendoğan Yazıcı için de aynı şey geçerli.

Yazıcı hapis cezası alsa ve ceza infaz edilse bile, vicdani ret açıklayıp zorunlu askerlik yapmayı reddettiği için Yazıcı hakkında aynı soruşturmanın açılması ve yeniden hapis ve para cezalarının verilmesi, hatta yargılama sürerken aynı sebeple başka soruşturma ve davaların açılmasının önünde yasal bir engel bulunmuyor.

Yani zorunlu askerlikten daha uzun süre hapis yatsa bile Yazıcı tahliye olduğunda yine askere gitme yükümlülüğüyle karşı karşıya kalacak; vicdani retçi olduğu için askere gitmeyi yeniden reddedeceği için tekrar yargılanabilecek ve hapisle cezalandırılabilecek.

Dolayısıyla Roma hukukundan kalma ceza hukuku prensibi ‘non bis in idem’, yani tek bir eylemin birden çok hukuki sonucu olamayacağı doktrini de, Türkiye’de vicdani retçilerin
yargılandığı pek çok davada olduğu gibi, ihlal edilmiş olacak.

Sigortasız çalışmaya zorlandı

Mevcut uygulamalar teorik olarak, Türkiyeli bir vicdani retçinin zorunlu askerlik yapmayı reddettiği gerekçesiyle sonsuz sayıda soruşturma geçirip hapis cezası alabilmesine olanak tanıyor. Ancak bu vicdani retçilerin ‘sivil ölüm’ diye tarif ettiği durumun yalnızca bir kısmı.

’te askerlik tecili bitince Şendoğan Yazıcı’nın yaşamında da birtakım zorunlu değişiklikler oldu. döneminde Yazıcı’nın çalıştığı işyerlerine üç defa askerlik şubesi ve Milli Savunma Bakanlığı’ndan yazılar geldi.

İşverene yapılan bildirimde, sigortalı çalışan Yazıcı’nın asker kaçağı olduğu işten çıkışı verilip askerlik şubesine yönlendirilmediği takdirde işverenin de suç işlemiş olacağı bildirildi. Bu gelişme üzerine her üç işyerinde de sigortası sonlandırılan Yazıcı çalışmaya sigortasız olarak devam etmek zorunda kaldı.

Yazıcı vicdani reddini 36 yaşındayken, yılında İstanbul Harbiye Orduevi önünde gerçekleştirdiği basın açıklamasıyla, “Bir sivil olarak ‘askerlik’ denen olgunun bir görev olduğunu asla düşünmüyorum. Hiçbir kurumun hayatımın belirli bir süresi üzerinde, benden onay almaksızın bir tasarruf hakkı olduğunu düşünmüyorum” sözleriyle ilan etti.

Kolluktan ‘yalnızlaştırma’ kampanyası

Vicdani ret ilanının ardından herhangi bir otelde konaklayışında sabaha karşı polislerin kapısını çalıp tutanak tutması dışında pek sorunla karşılaşmayan Yazıcı, ’te İstanbul’dan memleketi Artvin’e taşındıktan sonraysa birçok tacizle karşılaşır oldu. Bu dönemde evine pek çok kez yazı geldiğini, ev adresinde bulunmasına karşın köye gelen jandarmaların muhtara gidip hakkında sorular sorduğunu kaydeden Yazıcı, Artvin’deki tek vicdani retçi olduğu için kolluk kuvvetlerinin toplumsal baskı kurarak kendisini yalnızlaştırmaya çalıştığı görüşünde.

Kolluk kuvvetlerinin yaptığı GBT sorgulamalarında, kimlik kontrolü yapılan kişinin askerlik durumuna ilişkin açıklamalar bu dönemde görüntülenmeye başlayınca, Yazıcı hakkında tutulan tutanakların sayısı da arttı.

‘Kriminalize etseler dahi doğal olan vicdani ret’

Yazıcı funduszeue.info’ye yaptığı açıklamada, her dönem belirli sayıda vicdani retçinin seçilerek sivil ölüm şartlarının yaratıldığını ve bu yolla diğer vicdani retçilere ya da vicdani ret ilan etme hazırlığındaki kişilere gözdağı verildiğini aktarıyor. Şendoğan Yazıcı kendi yaşadıklarının, bakaya durumundaki kişiler için katlamalı artan para cezalarının infaz edilmesi için adım atılması anlamına gelebileceği konusunda da uyarıda bulunuyor.

Yarın hâkim karşısına çıkacak Şendoğan Yazıcı’ya göre, yasal tanımlama getirilmeyen vicdani ret kriminalize edilmeye çalışılsa dahi bu girişimler meselenin özüne etki etmekten uzak: “Başka bir insanı öldürmeyi istememek kadar doğal bir şey olamaz. Vicdani redde karşı birtakım yasal uygulamalarla önlemler almaya çalışabilirler ama bu onun gerçekliğine, doğruluğuna, haklılığına veya doğallığına gölge düşürmez.”

Kanun kapsamında 20 yaşını doldurmuş her erkek askerlik hizmetini yapmakla mükelleftir. Ancak çeşitli nedenlerden dolayı askerlik görevini yerine getiremeyecek olan kişiler tecil hakkını kullanabilmektedir. Askerlik çağına gelen ve gerekli işlemlerini yaptırmayan kişiler ise asker kaçağı olarak görülür. Asker kaçağı durumunda bulunan bakaya ya da yoklama kaçağı olan kişilere hapis cezası verilip verilmediği en çok araştırılan konular arasında yer almaktadır. İşte askerlik hakkında merak edilen tüm detaylar…

BAKAYA KALANLARA VE YOKLAMA KAÇAKLARINA HAPİS CEZASI VAR MI?

Yoklama kaçağı ya da bakaya durumunda olan kişileri uygulanan çeşitli cezalar bulunmaktadır. Askerlik görevini tecil yaptırmayan ya da geçerli bir sebebi olmadan askere gitmeyen kişiler idari para cezası ödemektedir. Bu durumu yaşayan ve kendisi askerlik görevini yapmaya giden kişiler daha az ceza öderken yakalanarak askerliğe götürülen kişiler ise daha ciddi rakamlar ödemektedir. 20 sene gibi bir süre asker kaçağı olarak bulunan kişiler 22 bin TL gibi bir rakam ödemektedir. Bu cezalar için af getirilmesi de oldukça zordur.

ASKER KAÇAKLARINA HAPİS CEZASI VAR MI?

yılında yapılan yeni düzenleme kapsamında Askeri Ceza Kanununda yer alan madde gereğince yoklama kaçağı ve bakaya suçları kabahate dönüştürüldü. Kısaca bu tarihten itibaren askerlik görevini yapmaya ve kaçak durumunda bulunan kişiler hapis cezası alabilecek. Bununla birlikte kabul edilecek bir özrü bulunan bakaya ya da yoklama kaçağı olan kişiler ise idari para cezası ile cezalandırılmaktadır. Asker kaçakları için hapis cezasının kaldırılması ise Adalet Bakanlığı'nda iş gücünün azalmasına neden oldu.

Son günlerde vatandaşların gündeminde yer alan Askere gitmeyenler için hangi işlemler uygulanır? Sorusu için tüm detayları bu başlık altında derledik. 20 yaşını doldurmuş olan her Türk erkeğinin yoklama işlemlerini gerçekleştirmiş olması gerekmektedir. Eğer bu işlem gerçekleştirilmezse kişiler yoklama kaçağı sayılır ve belirli para cezasına çarptırılır. E devlet üzerinden yaptırılabilecek bu basit işlem sonucunda eğer eğitim veya sağlık sorununuz bulunmuyorsa çağırılacakları celp dönemini beklemelidir. Peki, Askere gitmeyenler için hangi işlemler uygulanır? Bakaya nedir, cezası var mıdır? Askere gitmeme cezası nedir? İşte detaylar…

ASKERLİK YOKLAMASI NEDİR?

Askerlik çağına geldikten sonra kesinlikle yoklama işlemini yaptırmayı ihmal etmeyiniz. "Yoklama kaçağı" olanların bedelli hakkından yararlanma hakkı yoktur. Yoklama işlemi 20 yaşını doldurmuş ve Türk vatandaşı olan erkek bireylerin sağlık, eğitim gibi durumlarının incelenmek suretiyle askerliğe uygun olup olmadıkların belirlenmesi işlemidir.
E Devlet sistemi üzerinden yoklama durumunuzu sorguladığınız zaman "yoklamaya tabi" ifadesi çıkıyorsa eğer bu işlemi yapmak zorundasınız. Aksi durumda yoklama kaçağı durumuna düşersiniz. Tecil ettirmek isteyenler e Devlet sistemi üzerinden erteleme işlemini yapabilir. Yada yoklama işlemini yaparak askere gitmek için bekleyebilir.

ASKERE GİTMEME CEZASI VAR MIDIR? YOKLAMA KAÇAĞI NEDİR?

Yoklama kaçağı 20 yaşını doldurmuş bireylerin kanunda belirtilen süre içerisinde askerlik yoklamalarını yaptırmaları gerekmektedir. Bu işlemi yaptırmamaları durumunda yoklama kaçağı durumuna düşerler. Bireylerin askerlik hizmeti dolayısı ile uymadıkları kurallarda askerlik kanunları uygulanır ve yargılamaları askeri mahkemelerde gerçekleştirilir.

BAKAYA NEDİR?

Bakaya askere gitmesi zorunlu hale gelen kişilerin yani tecil süresi dolan yahut, tecil için geçerli nedeni bulunmayan ve 20 yaşını doldurmuş olan kişilerin birliklerine kendilerine tanınan sürede sevk işlemlerini yaptırmamaları yahut sevk işlemi yaptırmış olsalar dahi süresinde birliklerine teslim olarak askerlik hizmetine başlamamaları sonucunda işlenen suça bakaya denilmektedir.

BAKAYA VE YOKLAMA KAÇAĞI CEZALARI NASIL BELİRLENİR?

Bakaya ve yoklama kaçağı kişilere uygulanan ceza idari para cezasıdır. Cezanın miktarı ne kadar süredir kaçak olunduğuna, birliğine zorla teslim edildiğine yahut kendi iradesi ile gelip teslim olup olmamasına göre farklı miktarlarda ceza uygulanmaktadır. Birliğe kendiliğinden teslim olmak verilen ceza miktarında hafifletici sebep olarak düzenlenmiştir.

4 aydır yoklama kaçağı olan kişilerin kendiliğinden birliklerine teslim olmaları durumunda ödeyecekleri ceza miktarı Türk Lirası iken,
Yakalanma yahut zorla getirilme durumunda ödemeleri gereken idari para cezasın bedeli Türk Lirası olacaktır.

YOKLAMA KAÇAĞI VE BAKAYA PARA CEZASI ÖDENMEZSE NE OLUR?

Yoklama kaçağı ve bakaya para cezası idari para cezası niteliğinde olduğu için ödenmemesi durumunda hapis cezasına çevrilemez yalnızca icra yoluna gidilebilir. Yoklama kaçağı ve bakaya para cezası ödememeniz durumunda hapse girmezsiniz fakat icralık olabilirsiniz.

Yoklama kaçağı ve bakaya para cezası sebebi ile evinize iş yerinize haciz gelebilir, maaşınızdan kesinti yapılabilir, size kalacak bir mirastan faiziyle birlikte tahsil edilebilir, aracınıza posta ve banka hesaplarınıza el konulabilir. Bu para cezasının ödenmesinde maddi durumu uygun olmayan kişiler için taksitlendirme sistemi uygulanabilmektedir. İlk taksitini peşin olarak ödemeniz şartıyla 4 eşit taksitte idari para cezasını ödeyerek sorumluluktan kurtulmanız mümkün.