6 Yaş Çocuğun Zeka Gelişimi Için Neler Yapılmalı

6 yaş çocuğun zeka gelişimi için neler yapılmalı

Çocuklarda Zeka Ölçümü ve Zeka Testleri

Zeka ölçümü ve değerlendirmesinden bahsedebilmek için öncelikle zekanın ne olduğunu bilmemiz daha iyi olur. Zeka; algı, bellek, problem çözme, kavram oluşumu gibi üst düzey bilişsel süreçlerle ilişkilidir.

Genel olarak bir tanım yapmak istersek zekayı, “anlamlı bir şekilde bilgiyi kullanabilme, nesne- fikir ilişkisi kurabilme, somut ve soyut kavramlara ulaşmak için bilgiyi kullanabilme, hatırlama ve bilgiyi elde etme” olarak tanımlayabiliriz.

Dünya üzerinde yaşayan her birey farklı ve kendine özgü bir potansiyelle doğar ve yaşamını sürdürür. Büyüme ve gelişmenin insana yüklediği görevlerden biri de kendi bireyselliğini ve potansiyelini keşfetmesidir. Büyüme ve gelişmenin en hızlı olduğu yaş bu keşif için kritik bir dönemdir. Kendi potansiyelini ve farklılığını keşfetmesi zekâ ile de yakından ilişkilidir.

Son zamanlarda ailelerin “Çocuğumun zekâ düzeyini bilmek istiyorum.” “Çocuğumun yaşıtlarından daha üstün davrandığını düşünüyorum, üstün zekâlı olabilir mi?” düşünceleriyle zekâ testlerine olan talepleri artmış durumdadır. Ancak her ne kadar zekâ testleri çocuğun bireyselliği ve gelişim düzeyi hakkında bize yarar sağlasa da testi uygulamanın bir amacı olmalıdır. Çocuğun bu uygulamadan nasıl bir yarar elde edeceği dikkate alınmalıdır.

Peki, zekâ testleri ne zaman uygulanmalıdır?

Zekâ ve gelişim testleri özellikle okul öncesi dönemde (zihinsel gelişimin hızlı ve kritik olduğu dönem) yetersiz ya da üstün performans durumlarında uygulanır. Her iki durum için dikkat edilmesi gereken hususlar bulunur.

Yetersiz performans ya da gelişim geriliğinden şüphe edilen bir durumlarda;

Okuma, yazma ve etkin dinleyebilme becerilerinde yetersizlik.
Yetersiz öz bakım becerileri (yardımsız günlük ihtiyaçlarını giderememe).
Aile içi ya da okulda uyum sorunları, iletişim kuramama.

Üstün performans gözlemlenen durumlarda;

Hızlı öğrenebilme ve kavrayabilme becerisi.
Yüksek yaratıcılık ve sembolizasyon becerisi.
Geniş kelime kapasitesi ve dil becerileri.

Bu durumlar gözlemlendiğinde çocuğun ihtiyacına cevap verecek şekilde, amacına uygun zekâ ya da gelişim testleri bir psikolog ya da konuyla ilgili gerekli eğitimi almış bir uzman tarafından çocuğa funduszeue.info bu konuda dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Öncelikle bilinmelidir ki uygulanacak tek bir zekâ testi çocukla ilgili doğru tanıyı koymada yeterli değildir. Bununla birlikte çocuk bir uzman tarafından gözlemlenip, değerlendirilmelidir. Uygulanan testler çoğu zaman uzmanın çocuk üzerindeki teşhisini doğrular nitelikte somut veriler olarak kullanılmaktadır. Hiçbir zaman başlı başına tanı ve teşhis için yeterli değildir.

Zekânın Ölçülmesi ve Değerlendirilmesi:

Zekâ ve Gelişim Testleri:

Çocuklara uygulanan testler zekâ testleri ve gelişim testleri olarak iki boyutta ele alınabilir yaş (okul öncesi dönem) gelişim testlerinin uygulandığı dönemdir.

Gelişim testleri kaba motor, ince motor, öz bakım, sosyal beceriler ve konuşma alanlarına dair ayrı ayrı değerlendirmelerin yapıldığı çocuğun genel gelişimini değerlendiren testlerdir. Bu testler gelişim geriliklerinin tespitinde yardımcı rol oynamakta ve çocuğun gelişiminin hangi yaş civarında olduğu hakkında bilgiler verebilmektedir. Gelişim testleri sonucunda bir IQ puanı vermemektedir, test çocuğun gelişimini ve becerileri aynı yaş gruplarıyla kıyaslayarak farklılıkları tespit eder ve sonuca varır. Değerlendirmesi şüpheli ya da risk altında görülen bebek ve çocuklar ile görüşme aralıkları sıklaştırılmakta ve müdahaleler uygulanmaktadır. Genellikle 5 yaş öncesine uygulanan gelişim testleri bir ebeveyn ile beraber yapılmaktadır. Yaygın olarak kullanılan zeka testleri DENVER-2 Gelişim Testi ve Ankara Gelişim Tarama Envanteri (AGTE) ‘dir.

Zeka testleri zihinsel performansı ölçmek için kullanılan ve sonucunda “zeka yaşı” elde edilen testlerdir. Çocuk zeka testlerinde en yaygın kullanılanlar Stanford Binet Zeka Testi ve Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği (WISC-R)’dir.

Wechsler Zeka Ölçeği yaşları arasında bireysel olarak uygulanan bir testtir. Sözel bölüm ve performans bölümü olmak üzere 2 ayrı alanda 6’şar testi bulunan 12 alt testten oluşur. Sözel ve performans alanlarına ait zeka puanı, ayrıca genel zeka puanı elde edilir.

Stanford Binet Zeka Testi 2 yaştan itibaren uygulanan bireysel zeka testidir. Test sonucunda zeka bölümü ve zeka yaşını vermektedir.

Zeka testlerinin geçerliliği ve çocukla ilgili doğru sonuçlar vermesi açısından 5 yaştan sonra uygulanması daha sağlıklıdır.

KLİNİĞİMİZDE UYGULANAN ÇOCUK TESTLERİ:

WECHSLER ÇOCUKLAR İÇİN ZEKA ÖLÇEĞİ ( WISC-R):

Wisc-r ölçeği, zeka ölçümlerinde en sık kullanılan araçlardan biridir yaş aralığındaki çocuklara uygulanan ölçekte 6 tane sözel bölümde 6 tane performans bölümünde olmak üzere toplam 12 tane alt test bulunur. Çocuğun takvim yaşı baz alınarak değerlendirme ve yorumlama yapılır.

Test sonunda sözel bölüm puanı, performans bölümü puanı ve genel zeka puanı elde edilir. Genel zeka puanı, çocuğun test başarısını kendi yaş grubuna göre değerlendirmek için kullanılır.

Wisc-r çocuğun bilgi ve becerilerinin sınırlarını ölçmeyi amaçlayan bir ölçek değildir. Zekayı çeşitli boyutlardan meydana gelmiş genel bir yetenek olarak kabul eder. Ölçekte bulunan her alt test, farklı bir yeteneği ölçmek amacıyla uygulanır.

Uzun süreli ve kısa süreli hafıza, soyut düşünme becerisi, görsel dikkat, dil becerileri, kelime bilgisi, kendini ifade edebilme becerisi, sosyal ve aritmetik muhakeme, el-göz koordinasyonu, analiz becerisi, öğrenme hızı ve oryantasyon becerisi Wisc-r ölçeğinde bulunan alt testlerin ölçtüğü alanlardır.

ANKARA GELİŞİM TARAMA ENVANTERİ ( AGTE):

AGTE, 0- 6 yaş aralığına uygulanan bir gelişim ölçeğidir.Çocuğun takvim yaşı baz alınarak uygulanan ölçek, dil-bilişsel gelişim, ince motor becerileri gelişimi, kaba motor becerileri gelişimi ve sosyal beceri / öz bakım becerilerine ait soruları içermektedir. Tüm sorular ebeveynle beraber cevaplanır. Ölçek sonunda her alana ait gelişim seviyeleri ve genel gelişim seviyesini ortaya çıkaran bir tablo elde edilir ve yorumlanır.

AGTE, bir zeka puanı vermez. Çocuğun gelişim seviyesini kendi yaş grubuna göre değerlendiren bir ölçektir.

KOPPİTZ İNSAN ÇİZİM TESTİ:

Çocuğun duygusal olgunluk seviyesi ve duygusal gelişimde yaşanan olası sorunlar ile ilgili bilgi veren bir testtir. Aynı zamanda duygusal olgunluk yaşının gelişimsel / kronolojik yaşı ile paralel olup olmadığı konusunda da bilgi verir.

Test yaş aralığındaki çocuklara uygulanır.

FROSTIG GELİŞİMSEL ALGI TESTİ:

Çocukların görsel algılarını değerlendirmeye yardımcı olan bir algı testidir.5 -7 yaş arasına uygulanabilen, çocuğun ilkokula başlamaya hazır olup olmadığını ölçen okul olgunluk testlerindendir. El-göz koordinasyonu, okuma becerisi, görsel dikkat, yazı yazma ve kalem tutma becerisi, imajinasyon yeteneğini ölçen bir performans testidir.

GESELL GELİŞİM TESTİ:

Daha çok ilkokul öncesi dönemde uygulanan bu gelişim testi, çocuklarda motor beceri, görsel algı, görsel hafıza, el-göz koordinasyonu, küçük kas becerilerini ölçmektedir. Bu testten elde edilecek sonuçla kabaca IQ seviyesine ulaşılır. yaş aralığındaki gruba uygulanır.

BENDER – GESTALT GÖRSEL MOTOR ALGILAMA TESTİ:

Çocuklarda motor algılama, nöropsikolojik gelişim ve duygusal gelişim seviyesini, yetişkinlerde ise kognitif fonksiyon bozukluğunu saptayabilmek için kullanılan bir algı testidir. 5 – 11 yaş aralığındaki çocuklara uygulanır.

BENTON KOGNİTİF FONKSİYONLAR VE GÖRSEL HAFIZA TESTİ:

yaş aralığına uygulanabilen test; idrak, dikkat ve tespit hafızasıyla ilgili fonksiyonların düzeyini saptamak amacıyla kullanılır.

CAT ( CHİLDRENS APPERCEPTİON TEST) – ÇOCUK ALGI TESTİ:

Hayvanlarla ilgili olarak düzenlenmiş, 10 değişik resimden oluşan projektif bir testtir. Çocuğun her resimle ilgili oluşturduğu hikaye uygulayıcı tarafından yorumlanır. Her resim farklı bir probleme değinmekle birlikte sözel problemlere karşı tepkiyi ortaya çıkarak şekilde oluşturulmuştur. Rekabet ilişkisi, ebeveyne karşı tutum, çocuk-anne-baba ilişkisi, yeme tutumları, sosyal çevre ilişkisini öğrenmek için etkilidir.

Oyun terapisi ile kullanabilen test, çocuğun grup içindeki, okuldaki, evdeki reaksiyonlarını etkileyen faktörlerin tespitinde oldukça kullanışlıdır. yaş aralığındaki çocuklara uygulanır.

LOUISA DUSS PSİKANALİTİK HİKAYE TESTİ:

Çocuklar tarafından tamamlanacak on küçük hikâyeden oluşan bir testtir. Çocuğun diğerlerinden daha fazla takıldığı, manidar ya da sembolik yanıtlar verdiği, ya da yanıtlamaktan kaçındığı hikayeler anlamlıdır ve bu hikayeler üzerinde çalışır. Teste göre bu durum çocukta bir kompleksin varlığına işarettir.

Aynı zamanda test yetişkinler için imajinasyon testi olarak da kullanılabilir. Test 5 yaştan itibaren tüm çocuklara uygulanabilir.

BEİER CÜMLE TAMAMLAMA TESTİ:

Yetişkin ve çocuk formları bulunan test, tutum ve duyguların incelenmesinde klinik ortamda kullanılmaktadır.

Birey bu test aracılığıyla, bir ölçüde belirsiz bir uyarıcı karşısında kendi ilgilerini, duygularını, tutumlarını, isteklerini, üzüntülerini ve kişiliğinin diğer önemli isteklerini yansıtmaktadır. Eksik cümleleri tamamlarken, genel durumunun yanı sıra, iç durumunu yansıtan tepkilerde bulunmaktadır.

A formu yaş aralığındaki çocuklara uygulanır. B formu 16 yaş sonrasına uygulanır.

OKULA HAZIRLIK TESTİ:

6 yaş 4 ay öncesinde “anasınıfında zorlanma yaşayan ve ilkokula başlamasında tereddüt edilen çocukların temel bilgi ve becerilerini ölçen bir okul olgunluğu testidir. Çocukların okula, okulun gerektirdiği kurallara ve öğrenmeye hazır olup olmadığını saptamak amacıyla kullanılır. Sayı kavramı, form ayırt etme, renk kavramı, semboller, alıcı dil gelişimi, algı ve muhakeme gelişimi, ifade edici dil gelişimi ve genel edinilmiş bilgi alt testlerinden oluşmaktadır.

METROPOLİTAN OKUL OLGUNLUĞU TESTİ:

Okula yeni başlayanların 1.sınıfı anlamaya hazırlıklı olmalarını sağlayacak olan özelliklerini ve başarılarını ölçmek üzere geliştirilmiştir.

Talimatı anlama ve başarma üzerine kurulu olan bu performans testinde, çocuğun dil becerileri, görsel ve işitsel algısı, kas koordinasyonu, sayı bilgisi, yönergeyi izleyebilme ve grup faaliyetlerine olan ilgisi ölçülmektedir. 5- 6 yaş arasına uygulanmaktadır.

ÇOKLU ZEKÂ KURAMI – ÖĞRENME STİLLERİ ÖLÇEĞİ:

Çoklu Zekâ Kuramına göre oluşturulan bir ölçektir. Kuram tek bir zekâ boyutunun olmadığını söyler. Buna göre zekânın 8 boyutu vardır. Geçmişe ve yaşa bağlı olarak bazı zekâ türleri diğerlerinden daha gelişmiştir. Çocukların sahip oldukları zekâ alanlarının farkına varmalarını sağlamak ve her zekâ alanının özelliklerine uygun gelişimine yardımcı olmak üzere okul öncesi dönemden itibaren okul çağı çocuklarına uygulanabilmektedir.

Psikolog Seren Sezerler, Antalya Psikiyatri ve Psikoterapi Merkezi.

Antalya psikiyatri ve psikoterapi merkezi olarak çocuk psikolojisine özel önem veriyor, sağlıklı çocuğun sağlıklı bir yetişkin olacağını biliyoruz. Merkezimizdeki çocuk oyun odasında, çocuklarınız rahat bir ortamda iç dünyalarını bize yansıtmakta, biz de gerek psikiyatrist, gerekse psikolog-pedagog işbirliğiyle tanı ve tedaviyi planlamaktayız. Çocuğun ruhsal gelişimi, çocuğun ruhsal sorunları ile ilgili her konuda uzman desteğini Antalya psikiyatri ve psikoterapi merkezi olarak vermekteyiz.

Çocukların Beyin Gelişimini Destekleyen 8 Besin…

Sağlıklı ve doğru besinleri tercih ettiğinizde çocuğunuzun fiziksel gelişiminin yanı sıra beyin gelişimini de destekleyebileceğini biliyor muydunuz?

Çocuklarda beyin gelişimini destekleyen besinleri Hisar Intercontinental Hospital Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanlarından öğrendik…

Yumurta

Yumurta gibi yüksek protein içeren besinler çocukların konsantrasyonunu artırır.

Yoğurt

Yağ, beyin sağlığı için çok önemli bir besin kaynağıdır. Özellikle tam yağlı yoğurt, beynin aktivitesini artırarak hücre zarı gelişimine destek olur. Yoğurda ekleyebileceğiniz birkaç parça bitter çikolata ile beyin kan akımını artırarak çocuğunuzun zihnini daha aktif tutmasını sağlayabilirsiniz.

Yeşillik

Folat ve vitamin dolu, ıspanak, lahana gibi yeşillikler çocuğunuzun ileri yaşlarda demans olma riskini düşüren sağlıklı bir diyetin parçalarıdır. Özellikle yumurtalı ıspanak ve lahana cipsi yeni beyin hücrelerinin büyümesine yardımcı olur.

Balık

Doğal yağlı balık, iyi bir D vitamini kaynağıdır. Çocuğunuzun bilişsel gerileme ve hafıza kaybına karşı beynini korumak için Somon, ton balığı, sardalye gibi Omega-3 içeren balıkları yedirin.

Doğal et

Yapay madde, boya, aroma, koruyucu ve tatlandırıcı içermeyen etleri tercih edin. Salam, sosis, sucuk gibi işlenmiş gıdalardan uzak durun.

Kuruyemiş ve tohumlar

Protein, esansiyel yağ asitleri, vitamin ve mineraller ile dolu, fındık ve tohumlar çocuğunuzun sinir sistemini mutlu eden besinlerdir.

Yulaf ezmesi

Protein ve lif bakımından zengin yulaf ezmesi, kalp ve beyin damarları sağlığını korur. Yapılan bir çalışma, şekerli yulaf ezmesi yiyen çocukların şekerli tahıllar yiyen çocuklara göre bellekle ilgili akademik görevleri daha iyi yaptığını ortaya koymuştur. Besinleri tatlandırmak için şeker yerine tarçından yararlanın. Baharat bileşikleri beyin hücrelerini koruma konusunda destek görev yaparlar.

Elma ve Erik

Çocuğunuz kendisini halsiz hissediyor ve özellikle tatlı yemek istiyorsa elma ve erikten yararlanın. Mevsiminde tüketilen elma ve erik antioksidan içeriğe sahiptir.

Bebek ve Çocuklarda Zeka Gelişimi

Şimdiye kadar zekanın tanımı konusunda pek çok anlayış geliştirilmiştir. Eski anlayışa göre zeka, doğumla birlikte belirlenmiş olan, sabit ve kesinlikle değiştirilemeyecek bir kavram olarak görülür, sayısal olarak ifadelendirilir ve çocuklar bu veriye dayanarak belli seviyelere göre sınıflandırılırlardı. Oysa günümüzdeki anlayışa göre zeka, tek bir kavram değildir, birçok alt yetenekten meydana gelir. Bu yetenekler doğuştan getirildiği gibi sonradan da kazanılabilir ya da geliştirilebilir. Bu anlayışa göre zeka, çocukları sayısal verilere dayanarak sınıflandırmaktan ziyade, onların içlerinde var olan potansiyelleri anlamak, hangi alanlarda daha başarılı olabileceklerini ortaya çıkartmak için kullanılır.

Çoklu zeka kavramı yılında Howard Gardner tarafından geliştirilmiştir. Bu kurama göre zeka, içinde bulunduğumuz sosyal ortamda yararlı şeyler yapabilmek, problemlere çözüm üretebilmek ve değişimlere ayak uydurup, yaşamı devam ettirebilmek için her kişide bulunabilecek yetenek ve beceri alanlarıdır. Her bireyde bu alanlar farklı düzeylerde bulunabildiği gibi, uygun imkanlar sağlandığı takdirde her birey bu alanları geliştirebilme kapasitesine de sahiptir. Bu kurama göre 8 çeşit zeka vardır: sözel-dilsel zeka, mantıksal-matematiksel zeka, görsel-mekansal zeka, bedensel-kinestetik zeka, müziksel-ritmik zeka, kişilerarası-sosyal zeka, kişisel-içsel zeka ve doğacı-varoluşçu zeka. Bu zeka alanları birbirleri ile iletişim halindedir ve bir iş yapılırken tek başlarına değil, bir kaçı bir arada kullanılırlar. Örneğin, bir öğrenci coğrafya sınavı sırasında hem sözel-dilsel, hem de görsel-mekansal zekasından faydalanır.

Zeka Testlerine Ne Zaman İhtiyaç Duyulmalıdır?

Zeka testleri klinik psikolojide bazı sorunların belirlenmesine yardımcı araçlar olarak kullanılmaktadır. Özellikle, çevresi tarafından yaşıtlarından farklı, üstün becerilere sahip olduğu düşünülen çocukların aileleri, çocuklarının zeka seviyelerine merak ederek merkezlere başvururlar. Ancak sırf bu merak nedeniyle bu testin uygulanması doğru değildir. Zeka testinin uygulanıp uygulanmamasının gerektiğine bir uzman karar verebilir. Evde ya da okulda bir takım sorunlar yaşayan çocuklara (öğrenme güçlüğü, aşırı hareketlilik ve dikkat eksikliği, uyum ve davranış sorunları vb. gibi) zeka testi yapılması gerekebilir. Sayısal veriyi öğrenmekten öte; testin alt bölümlerine bakılarak çocuğun hangi alanlarda yaşından beklenen düzeyde, hangi alanlarda daha ileride ya da daha geride olduğu öğrenilir ve aile ile paylaşılır. Çıkan sonuçlar doğrultusunda yapılması gerekenler, izlenmesi gereken yol ailenin de desteği ile oluşturulur.

Zeka gelişiminin hamilelik döneminden itibaren başladığını söyleyebiliriz. Anneler sağlık durumlarına, beslenmelerine ve ruhsal hallerine dikkat ederek bebeklerinin gelişimlerine katkıda bulunabilirler. Bu dönemde annenin öncelikle sağlık kontrollerini düzenli bir şekilde yaptırması, vitamin ve demiri eksik etmemesi, beslenmesine özen gösterip ideal miktarda kilo alması ve düzenli bir şekilde egzersiz yapması bebeğin gelişimini önemli ölçüde etkileyen unsurlardandır. Bunlar dışında, annenin mutlu ve neşeli olması, bebeğini isteyerek beklemesi ve onunla iletişim halinde olması bebekte güven duygusunun temellerini oluşturur. Bebek ve anne arasındaki ilk duygusal bağ bu dönemde kurulmaya başlar; yapılan araştırmalar, anne karnındaki aylık bebeklerin dışarıdan sesler duyduklarında tepki gösterip kalp atışlarının arttığını göstermiştir. Özellikle annelerinin sesini diğer seslerden ayırt etmeye başlarlar. Bu nedenle annenin bebeği ile konuşması; güzel sözler söyleyip şarkılar mırıldanması bebek için oldukça olumludur. Buna karşılık yapılan araştırmalar göstermiştir ki, depresyonda olan, stresli ya da bebeğini istemeyen anneler, bu olumsuz duyguları hormonlar yoluyla bebeklerine de ilettiklerinden, bu bebekler prematüre doğum, düşük kilo ve tıbbi müdahale gereksinimi gibi bir takım olumsuzluklar ile dünyaya gelmişlerdir. Bu çocukların ileriki yaşamlarında da güvensiz olmaları ve sosyal uyum sorunları ile karşılaşmaları olasıdır.

Doğumdan sonraki ilk 3 yılda, anne ve çocuk arasındaki ilişki, çocuğun zeka gelişimi açısından belki de en önemli süreçtir. Gülümsemek, konuşmak, dokunmak, sarılmak, öpmek, sevildiğini göstermek, yüz yüze, göz göze iletişim kurabilmek bebeğin gelişimine önemli ölçüde katkıda bulunacaktır. Eğer anne doğumdan sonraki ilk dönemde bebeğiyle sıcak bir ilişki kurup, onun yüz ifadeleri ve çıkardığı seslere göre ihtiyaçlarını anlayıp karşılayabilir ise aralarında güvenli bir bağlanma oluşur. Anneye güvenen bebek de çevresini keşfetmeye ve becerilerini ortaya çıkartmaya fırsat bulacaktır. Bu dönemde algı ve hareket gelişimi, bilişsel (zihinsel) gelişim, duygusal gelişim ve dil gelişimi çok hızlı olduğundan, bebeklerin farklı öğrenme deneyimleri ile yani görsel, işitsel, dokunsal birçok uyaran (insanlar, oyuncaklar, eşyalar, hayvanlar, renkler vs.) ile karşılaşmalarını sağlamak çok önemlidir. Ancak bu şekilde, bebeğin beynindeki sinir ağlarının gelişimi hızlanır ve zeka gelişimi de bundan olumlu yönde etkilenir. Eğer bebeğin doğuştan getirdiği bu sinir hücreleri arasındaki bağlarının gelişmesine sebep olacak uyaran ve ihtiyaçlar bebeğe verilmez ise bu hücreler ölür.

Baba-çocuk arasındaki ilişki her ne kadar anne-çocuk arasındaki ilişkinin gerisinde kalıyormuş gibi gözükse de aslında günümüzde sosyal hayattaki bir takım değişimler, kadının da iş yaşamında söz sahibi olması, çocuk gelişimine ve eğitimine verilen önemle babaların da çocuklarının yaşamında önemli ölçüde söz sahibi olmalarını gerektiriyor. Doğumla birlikte ise babanın bebeğe ilk teması, ilk göz kontağı iletişimleri açısından oldukça önemlidir. Doğumdan sonra da ihtiyaçların karşılanması ve bebekle ilgili olan uyutma, altını değiştirme, yemek yedirme, banyo yaptırma gibi günlük uğraşlar da babanın da bizzat rol alması çocukla olan iletişimini arttıracaktır. Anneler kadar babaların da sevdiklerini söyleyebilmeleri, duygularını iyi ifade edebilip, sarılarak, bakışlarıyla, şakalaşmalarıyla da bunu somutlaştırabilmelidirler. Bu şekilde çocuklarıyla sıcak ilişki kuracak ve çocuğun da babasıyla her şeyini paylaşabileceği güvenini ona vereceklerdir. Bu çocuklar sosyal ilişkilerinde çok daha başarılı çocuklar olarak yetişeceklerdir. Çocuklar büyüdükçe de babaların onlara özel zaman ayırabilmeleri, sohbet etmeleri, tavla-santraç oynamak, tamir yapmak gibi birlikte yapılabilecek alternatifler üretmeleri, sorunlarına çözüm bulmak için onlara yardımcı olmaları onları sakince dinleyebilmeleri, çocuğun zihinsel gelişimi açısından büyük önem taşır. Aşırı otoriter, hiç ilgi göstermeyen, aldırmayan babalar çocuklarının utangaç, kaygılı, hayata karşı güvensiz olmalarına sebep olabilirler.

“Sevdirmez, öptürmez, utangaçtır ..” diyerek bebeği insanlardan kaçırmak yerine, onlarla ilişki kurabilmesi için cesaretlendirmek, bebeğin zeka gelişimi ve sosyal gelişimi açısından çok daha doğru olacaktır. Dolayısıyla sosyal çevrenin bebeğin zeka gelişiminde önemi büyüktür. İlk yılda daha çok ailenin yanında büyüyen ve daha çok anne baba ile iletişim kuran onları model alan çocuk, daha çok 4 yaştan itibaren daha fazla toplumsal yönelimli olmaya başlar. Kardeşleriyle ve yaşıtlarıyla etkileşimlerinde denetimi ellerine almak isterler. Bu dönemde girişkenlik duygusu ön plandadır. Çocuklar doyurulmaz bir merak, enerji ve etkinlik içindedirler. Eğer evdeki yaşam, disiplin ortamı bu girişkenliğe fırsat tanıyan, deneme-yanılmalara olanak sağlayan bir yapıda ise girişkenlik duygusu gelişimini sürdürür. Farklı sosyal ortamlara, farklı tarzda anne-babalar, kardeşler tanımak, kurallar arasındaki farklılıkları görmek, toplumsal dünya ile ilgili deneyimlerine genişletmelerine yardım eder, zihinsel becerilerini sınayıp geliştirme fırsatı bulurlar. Ama aileler kısıtlayıcı, denetleyici iseler çocuklarında suçluluk duygusu gelişecektir ki bu da daha sonraki dönemleri olumsuz yönde etkilemeyip çocuğu ilişkilerinde pasif, çekingen ve güvensiz hissettirecektir.

Zeka Gelişiminde Anne ve Babalara Düşen Diğer Görevler

3 yaşına kadar televizyondan olabildiğince uzak tutun.

Çocuklarınızla oyun oynayın. Erken çocukluk döneminde oynanan oyunlar bebeğin zeka gelişimi için oldukça önemlidir. Bu sayede, dünyayı olabileceği ve istedikleri gibi ele alabilirler. Dünyayı keşfetmelerine ve biricik-bireysel bir biçimde tepkide bulunmalarına olanak sağlar. Bu sayede, gerçek davranışları ve farklı rolleri deneyebilirler. Oyun, sorumluluk alma, paylaşma, işbirliği yapma, problem çözme becerilerini geliştirme imkanı tanır.

Yaşına uygun legolar, yap-bozlarla oynamasını sağlayın. Resim yapmasına destek olun.

Resimler arasındaki farklılıkları bulma, hikaye tamamlama vs. gibi bilişsel becerilerini geliştirecek gibi oyunlar oynayın.

Çocuğunuzun zihinsel yapısı ve öğrenme biçimine uygun aktiviteler ve hedefler belirleyin.

Küçük çocuğunuzun merakla her şeyi sormasından sıkılmayın, bıkmadan sorularına cevap verin. Merakı doyurulan çocuk daha çok öğrenme isteği duyar. Konuşun ve o konuşurken de onu gerçekten dinlediğinizi, anladığınızı gösterin.

Seçimlerine saygı duyun. Kendi başına giyinmesine, kendi istediği yemeği yemesine (belli koşullar dahilinde) izin verin.

Olumsuz davranışlarını cezalandırmak yerine, olumluları ödüllendirin. “Yapabilirsin, başarabilirsin, üstesinden gelebilirsin” gibi mesajlar verin.

Çocuğunuza model olun. Ondan yapmasını istediğiniz şeyleri öncelikle siz yapın. Örneğin, kitap okuyun, spor yapın, sanatsal aktivitelere katılın. Onu da bu konulara yönelimi için destekleyin.

Aslı Kızıltoprak Tuna, Uzman Klinik Psikolog - DBE Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık Merkezi

DBE Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık Merkezi
Bizi Arayın Terapistlerimiz

Benzer İçerikler :

Bağlanma Teorisi

Her birimiz biyolojik olarak doğuştan itibaren bir bağlanma sistemi ile dünyaya geliriz ve bu sistem yaşam boyu çevremizdeki diğer insanlarla bağ kurmamızı

Çocuklar ve Hayvan Sevgisi

Hayvan sevmek; diğer canlılara değer vermek, onları korumak ve hayatta kalmalarına yardımcı olmak demektir. Bu duyguların öğrenilmesi için bazen aileler evde

DİJİTAL DÜNYADA EBEVEYN OLMAK

Günümüzün teknoloji dünyasında internetin de hayatlarımıza dâhil olmasıyla beraber yaşamımızda birçok şey değişti. Teknolojinin artık hayatımızın hemen hemen

İlginizi Çekebilir :

Hayır Deyince Kötü Ebeveyn Olmazsınız!

Anne Babaların Çocuk Disiplininde Yapması Gerekenler Nelerdir? Aile üyelerinin belli bir düzene göre yaşaması için oluşturulan disiplin, genel anlamıyla

Sevginin Ölçüsü Ne Olmalı?

Çocuklar anne babaların hayatlarındaki en önemli varlıklardır. Uzun süren bir bekleyişin ardından kavuştukları çocuklarına ellerinden gelen ne varsa vermeye,

Okul Olgunluğu

Bir ebeveyn olarak çocuğunuzun okula hazır oluşu ile ilgili endişelendiğinizde öncelikle bu konuya dair bilgilenmeniz ve gerekli olduğunda uzman görüşü almanız

Sitemiz performansını artırmak ve kullanıcı deneyiminizi geliştirmek için çerezler kullanmaktadır ve bu web sitesini kullanmaya devam ederseniz, çerez kullanımını kabul etmiş olursunuz. Kullandığımız çerezler hakkında daha fazla bilgi edinmek için çerez politikamızKabul Et

nest...

58330 58331 58332 58333 58334