Menisküs Egzersizle Geçer Mi

Ani hareketler yapmayın!

Menisküs, dik ekleminde bulunur ve kıkırdak yapıdadır. Bu yapı; dizin sabit kalmasını sağlar ve vücudu dengede tutar. Dizin aniden dönmesine ve bükülmesine bağlı olarak gelişen menisküs hasarları 3 sınıfta incelenir:

• Dış menisküsün doğuştan bozuk olması
• Spor sakatlanmalarında aniden gelişen yırtıklar
• Yaşlanmaya bağlı olarak menisküs bozuklukları

Daha çok sporcularda görülen menisküs yırtılmaları; günlük hayatta yapılan yanlış bir hareketin ya da dizin burkulması sonucunda da meydana gelebilir. Ağrı ve dizde şişlik ile kendisini belli eden büyük yırtılmalarda; menisküs yer değiştirir ve diz içine kaçar. Bu durum da, dizin kilitlenmesine neden olur ve kişinin yürümesini zora sokar.

Bebeğinizin dizinsen ses duyuyorsanız bir uzmana başvurun!

Menisküs bozukluğu ile doğan bebeklerin dizinden sesler gelir. Bu dış menisküs anomalisine işaret ediyor olabilir. Böyle bir durumun varlığında; hemen uzman bir doktora başvurulmalıdır. Çünkü bu anomalilik, menisküs yırtığı belirtisi verebilir. Ayrıca; yaşlanmaya bağlı olarak da menisküs birtakım değişikliklere uğrar ve esnekliğini kaybeder. Yavaş yavaş içinde bulunan su azalır ve kırılgan bir hale gelir. Bunun sonucunda ise menisküs kolay bir şekilde yırtılabilir.

Tedavi planı kişiye özgü oluşturuluyor!

Eğer; istirahat, soğuk uygulaması, egzersizler ve ilaç tedavileri ile var olan şikayetler geçmiyorsa; çözüm artroskopi ameliyatlarıdır. Bu operasyonda; özel cihazlar ile diz eklemi içerisine girilir ve eklem içinde bulunan; bağlar, kıkırdaklar ve menisküsler incelenir. Var olan yırtığın yapısı, bölgesi, hastanın kaç yaşında olduğu, iş ve yaşam koşulları göz önünde bulundurularak bu yırtık kısmen alınır ya da tamir edilir.

Kaslarınızı güçlendirecek egzersizler yapın!

Artroskopi ameliyatı kapalı yöntem ile yapıldığı için iyileşme süreci çok daha hızlı olur. Operasyondan bir gün sonra hasta taburcu edilebilir. Ameliyatın birkaç delikten yapıldığı artroskopi, çok çabuk iyileşme dönemi sağlar. Böylece kişi fizik tedaviye hemen başlayabilir. Eğer; operasyonda yırtık menisküs tamamen alınmışsa günlük yaşam dönme süresi çok kısadır. Ama; yırtığa dikiş atılmışsa ortalama 3 ila 4 hafta kadar dizin dinlenmesi ve koltuk değnekleri ile yürünmesi gerekir. Bunun yanı sıra; kas ve eklem gücünün yitirilmemesi için de bazı fizik tedavi egzersizlerinin uygulanması gerekir.

Menisküs yırtıklarına izin vermeyin!

Diz çevrenizde bulunan kasları güçlendirecek egzersizler yaparak menisküs yırtıklarından korunabilirsiniz. Dizinizi zorlayacak hareketlerden kaçının ve kilonuzu koruyun. Tüm bunlara dikkat ederseniz; menisküs yırtıklarının önüne geçebilirsiniz.

Ceyda ERENOĞLU / HT SAĞLIK

Dizlerde ilerleyen yaş ve kiloya bağlı olarak ortaya çıkabilen hastalıklar arasında en sık görülenin menisküs yırtıkları olduğu belirtiliyor. Problemin en önemli belirtileri arasında; ağrı, şişlik, harekette kısıtlanma gibi işaretler bulunuyor. Gençlerde menisküs yırtıkları sıklıkla ameliyat gerektirirken, yaşlılarda görülen ve daha çok kireçlenme ile ortaya çıkan bu sorun egzersizle tedavi edilebiliyor. Memorial Kayseri Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Sinan Karaoğlu, menisküs yırtıkları ve tedavisi hakkında önemli bilgiler veriyor.

AYNI YERDE UZUN SÜREN AĞRILARA DİKKAT!

Menisküsler diz eklemini oluşturan kemiklerin arasında yer alan küçük hilal şeklinde kıkırdak parçaları olarak tanımlanıyor. Temel görevlerinin kemiklerin kıkırdak yüzlerinin birbirine sürtünmesini azaltmak ve ekleme gelen yükleri dengeli bir şekilde dağıtmak olduğu belirtiliyor. Dizdeki ağrı hep aynı yerde meydana gelip uzun süre devam ediyor ise doktora gitmek gerekiyor. Bu durumun kişinin yaşına göre de değişiklik gösterdiği belirtiliyor.

YAŞ İLERLEDİKÇE MENİSKÜS RİSKİ ARTIYOR

Genç yaşlarda esnek ve yumuşak olan menisküslerin diz zorlanmalarına dayanıklı olması dikkat çekiyor. İlerleyen yaş ile beraber menisküs kıkırdağı da diğer eklem elemanları gibi yıpranmaya başlıyor. Özellikle gençlerde menisküslerin spor aktiviteleri sırasında diz ekleminde meydana gelen anormal bir yüklenme olduğunda yırtıldığı görülüyor. Menisküs yırtıkları kendini; ağrı, şişlik, harekette kısıtlanma gibi belirtilerle gösteriyor.

MERDİVEN ÇIKARKEN AĞRI VE DİZDE TAKILMAYA DİKKAT!

Ağrıyla birlikte; dizde kayma, boşalma, kuvvetsizlik ve boşluk hissinin olması kişide çapraz bağ yırtığı olduğu anlamına gelebiliyor. Diz ağrısı olan bir kişi merdiven inerken veya yürürken diz kapağında takılma gibi problemler yaşayabiliyor. Bu tip durumlarda hastanın klinik bulguları, başlangıç süresi, ağrının ne zaman olduğu ve hikayesi büyük önem taşıyor.

DÜŞÜK DERECELİ YIRTIKLARA EGZERSİZLE TEDAVİ

Araştırmalara göre 45 yaş üzerindeki hastalara değişik uygulamalar yapıldığı belirtiliyor. Çok sayıda hastadan bir kısmına ameliyat yapılırken, geri kalan kısmına ameliyatsız egzersiz tedavisi veriliyor. Her iki tür tedavide de sonuçların aynı olduğuna dikkat çekiliyor. Prof. Dr. Sinan Karaoğlu, menüsküs yırtığı tedavisinde egzersizlerin yanı sıra ilaçlar, ağrı kesici ilaçlar ve bandajların kullanıldığını belirtiliyor. Tedaviden sonra bir süre yırtığın üstüne fazla yüklenilmemesi ve vücudun kendisini toparlaması için dinlenilmesi öneriliyor.

Gençlerde menisküs yırtıklarına kapalı yöntem ameliyat
Gençlerde dizde takılma ve ağrı görülmesi mekanik bir problem olarak değerlendiriliyor ve çözümünün ameliyatta olduğu belirtiliyor. Takılmaya neden olan bir menisküsü ilaç vererek veya egzersizle düzeltmenin mümkün olmadığına dikkat çekiliyor. Prof. Dr. Sinan Karaoğlu, bu noktada araya takılan parçayı mutlaka dikmek ve takılmıyor hale getirmek gerektiğini söylüyor. Kemiklerin birbirine sürtünmesi ise eklemin yıpranma sürecini hızlandırıyor.

Detaylı muayene çok şey anlatıyor
Menisküs yırtıklarında muayene bulgularının çok önemli yer tuttuğu belirtiliyor. Hastaya zaman ayırarak muayene edilmesi çok önemli görülüyor. Doktorun hasta ile konuşup ne zaman ağrısı olduğunu öğrenmesi tedavi açısından büyük önem taşıyor. Dizdeki her ağrının nedeninin menisküs yırtığı olmadığı belirtiliyor.

İlk tedavi buzla yapılmalı
Menisküs ameliyatlarında farklı yöntemler kullanıldığı belirtiliyor. Bunların menüsküs nakilleri, kadavradan nakiller ve yapay menisküsler olduğuna dikkat çekiliyor. Bu noktada öncelikli olarak yapılması gerekenin yırtılan menüsküsün tedavisi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Sinan Karaoğlu, sorunun tedavisinin hiç açmadan (Artroskopi) ufak kesiler ve kapalı yöntemler ile yapılabildiğini söylüyor. Menisküs yırtıklarında ilk aşamada buz uygulaması öneriliyor. Soğuk uygulama dokulardaki şişlik ve ağrıyı önleyerek şikayetlerin azalmasına yardımcı oluyor.

Kilolu insanlarda menisküs yırtığı daha fazla
Kilolu insanlarda daha fazla menisküs yırtığı görülmesinin nedeninin dizlere binen aşırı yükten kaynaklandığı belirtiliyor. Aynı durumun dizdeki kıkırdaklar, kemikler, bağlar yani bütün yapılar için geçerli olduğuna dikkat çekiliyor. Çok uzun süreli olmayan yürüyüşler, yüzme, bisiklet, kürek gibi kas kuvvetlendirici egzersizler kasların güçlenmesini ve dize binen yüklerin azaltılmasını sağlıyor. Bunun dışında bol su içmek, sebze ve meyve ağırlıklı beslenmek, vitamin ve proteinlere önem vererek sağlıklı beslenmek de kıkırdak sağlığı açısından büyük önem taşıyor.

Dizinizdeki ağrı ve şişliğin yırtık bir menisküs nedeniyle olduğunun keşfi sonrasında yırtılmanın şekli, yaşınız ve normal aktivitelerinize ne kadar çabuk dönmek istediğinize bağlı olarak sizin için en iyi tedavi planlanılacaktır.

Her dizinizde sert, lastiğimsi bir madde olan kıkırdaktan oluşmuş olan iki menisküs vardır. Bu yapılar temelde, üst bacaktaki uyluk kemiğinizin alt bacaktaki kaval kemiğine çarpmasını önleyen amortisörlerdir.

Menisküsünüzü yırtmanız durumunda doktorunuz muhtemelen önce dinlenmenizi, buz uygulamanızı ve ağrı kesiciler almanızı önerecektir. Bu tedavilerden sonra durumun ilerleyişine göre fizik tedaviye, ameliyata veya her ikisine birden ihtiyacınız olabilir.

Fizik Tedavi ile Ameliyat Olmaktan Kurtulabilir Miyim?

Fiziksel tedavi en azından hastalığın erken dönemlerinde genellikle doktorların ameliyattan kaçınmak için “konservatif tedavi” olarak gördükleri tedavilerin bir parçasıdır. Orta yaşlı veya osteoartriti olan kişiler bu durumlar sebebiyle menisküslerindeki aşırı yıpranma sebebiyle menisküs yırtıkları yaşayabilmektedir. Bu hastalarda fizik tedavi en az ameliyat kadar etkili olabilmektedir.

Genç, formda ve atletik olsanız bile, tedaviye konservatif bir yaklaşım ile başlamak genellikle en iyisidir. Yırtığın yönüne, ne kadar uzun olduğuna ve nerede olduğuna bağlı olarak fizik tedaviden iyi sonuçlar alınabilinir. Ancak menisküs yırtığı dizinizde kilitlenmelere neden oluyorsa, muhtemelen ameliyat olmanız gerekecektir.

Tedaviniz fizik tedavi ile gerçekleştirme kararı, yaralanma nedeniyle hareketlerinizin ne kadar sınırlı olduğu ile ilgilidir. Seçkin bir sporcuysanız veya dizinizdeki hasar yüzden çalışamıyorsanız, konservatif bir yaklaşımın işe yarayıp yaramadığını görmek için zamanınız olmayabilir.

Ameliyat olsanız bile, daha sonra fizik tedaviye ihtiyacınız olacaktır. Bu tedavi dizinizin tam sağlığına kavuşmasına yardımcı olacaktır.

Menisküs Yırtığı Fizik Tedavisi Ne Şekilde Gerçekleştirilmektedir?

İster konservatif tedavinin bir parçası olarak ister ameliyattan sonra iyileşmek için gerçekleştirilecek fizik tedavide hedef dizinizdeki hareket açıklığını, gücünüzü ve dizinizin kontrolünü geri kazanmaktır.

Menisküs yırtığında fizik tedavi süreci genellikle şu şekildedir:

Dizinizi esnetmek ve uzatmak gibi hareket açıklığına odaklanan egzersizler

Bacak kaslarınızı gevşek tutan esneme hareketleri

Düz bacak kaldırma gibi temel egzersizler

Tüm bunları acı çekmeden yapabiliyorsanız, ayak egzersizleri, squat ve daha zor esneme hareketleri gibi daha gelişmiş egzersizlere geçersiniz.

Ne Kadar Süre Fizik Tedavi Almam Gerekecek?

Alacağınız fizik tedavinin süresi yaşınıza, yırtığınızın türüne, iyileşme durumunuza ve geçirdiyseniz ameliyatın türüne bağlıdır.

Konservatif tedavinin bir parçası fiziksel tedavi genellikle 4 ila 6 hafta boyunca düzenli bir program şeklinde gerçekleştirilmektedir. Ayrıca, doktorunuz ve fizyoterapistinizin size öğrettiği egzersizleri evde düzenli olarak gerçekleştirmelisiniz.

Menisküs Yırtığı Fizik Tedavisi Hakkında Bizimle İletişime Geçin