Sıcaklık Hissedilen

Hissedilen Sıcaklık, termometrenin ölçtüğü aktüel fiziksek hava sıcaklığından farklı olarak, insan vücudunun hissettiği, algıladığı sıcaklıktır. Bu sıcaklık, iklimsel çevre, giysilerin ısı direnci, vücut yapısı ve kişisel durumdan olduğu kadar, termometre sıcaklığı, nispi nem, rüzgâr ve radyasyon gibi dört meteorolojik faktörden etkilendiği için sübjektif bir kavramdır. Dolayısı ile sıcaklığı algılama ve hissetme kişiden kişiye değişiklik gösterir.

İlk üç meteorolojik faktör insanın hissettiği sıcaklıkta önemlidir ama radyasyon biraz daha farklıdır. Çünkü 20°C oda sıcaklığında oturan bir insan dışarısı da 20 °C ise üşüdüğünü hissetmez ama eğer dışarısı 20°C’den daha soğuksa o zaman radyasyon kaybı nedeniyle kendisini üşüyor hisseder. Bu konudaki en akılcı yaklaşım, insan vücudunun gerçekte hissettiği sıcaklığın ölçüsü olarak ıslak hazne hava sıcaklık değerinin alınmasıdır.

Sıcak havalarda hava sıcaklığını daha da sıcak hissetmemizde yaptığımız etkinliklerin seviyesi, giysilerin ısı direnci, ortalama radyant sıcaklık, bağıl hava hızı ve çevre ile havanın su buhar basıncı etkilidir.

Özellikle kış aylarında hava sıcaklığının sıfırın altına düştüğü durumlarda kuvvetli rüzgâr ile birlikte hissedilen sıcaklık, ölçülen sıcaklıktan daha düşük olmaktadır. Bu durum hava sıcaklığının olduğundan daha soğuk hissedilmesine yol açmaktadır. Bu sıcaklığa “üşütme sıcaklığı” da denmektedir.

Herkesin sıcaklığı farklı hissediyor olması bu kavramın bilimsel olarak ele alınmasına ve kullanılmasına engel değildir. Bu bilgi insan sağlığı açısından önemlidir. Bu nedenle diğer tüm bilimsel çalışmalarda olduğu gibi bu çalışmada da kıstaslar uç değerlere göre değil ortalama değerlere göre belirlenmiştir. Konuya bu açıdan bakıldığında insan fizyolojisi yanında psikolojik etkenler nedeni ile kişiden kişiye değişen farklı hissetmeleri bilimsel olarak karşılayacak ortalama değerlerin kullanılmasında toplumsal fayda olduğu kuşkusuzdur.

Sitemizde verilen hissedilen sıcaklık değerleri aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurularak kullanılmalıdır:

• Hissedilen sıcaklık, vücudun dış ortam sıcaklığı ile kendi sıcaklığı arasındaki farkı gidermek için girişeceği çabanın bir nevi ölçüsü olduğundan herkes tarafından farklı hissedileceği unutulmamalıdır.
• Yaygın olarak kullanılan “gölgede sıcaklık” tanımı, dış ortam şartlarından (direkt güneş ışığı, rüzgâr, yağış vb.) arındırılmış bir ortamda ölçülen sıcaklık değeridir. Meteorolojik amaçlı sıcaklık ölçümleri bu şekilde yapılmaktadır.
• Hissedilen sıcaklık değeri hesaplanırken hem nem değerinin hem de sıcaklık değerinin kullanılması gerekmektedir. Bu iki değerden birisi bulunmadığında hissedilen sıcaklık hesaplanamaz (Değer yok).
• Sıcaklığın 27 derece veya nemin %40’ın altında olduğu durumlarda hissedilen sıcaklık değeri hesaplanmaz (Değerler limit dışı).
• Beş günlük tahminlerde verilen sıcaklık değerleri gün içinde beklenen en yüksek ve en düşük sıcaklıklardır. Hissedilen sıcaklıklığın bu değerlere göre hesaplandığı ve gün içinde karşılaşılacak olası en yüksek değer olduğu unutulmamalıdır.

Nem Etkisi

Isı Vücudu Nasıl Etkiler?

İnsan vücudu ısıyı, kan dolaşımı oran ve miktarını değiştirerek, deri ve ter bezleri ile su kaybederek ve vücut sıcaklığı 37 °C’nin üzerine çıktığında solunumdaki artışla dağıtır. Kalp daha fazla kan pompalamaya başlar, kan damarları artan kan akışını düzenlemek için genişler ve çok ince kılcal damarlar yığınları derinin üst tabakalarına doğru sokularak işleme başlar. Vücut kanı deri yüzeyine yakın olarak dolaşır ve fazla ısı daha serin olan atmosfere atılır. Aynı zamanda su deri içerisinden ter olarak dışarı verilir. Deri, vücut ısısını yayma fonksiyonunun % 90’ını sağlar.

Terleme, suyun buharlaşma ile dışarı atılmadığı durumda vücudun serinletilmesinde kendi başına hiçbir öneme sahip değildir. Nispi nem buharlaşmayı geciktirir. Buharlaşma işlemi şu şekilde gerçekleşir: Teri buharlaştırmak için gerekli ısı enerjisi vücuttan alınır, bu nedenle vücut soğur. Yüksek sıcaklık ve yüksek nispi nem koşulları altında (32 °C) vücut 37 °C yi korumak için gerekli her şeyi yapar. Kalp genişleşmiş dolaşım damarlarına fazla miktarda kan pompalar, ter gözenekleri sodyum ve klor gibi önemli çözülmemiş kimyasalları içeren sıvıyı derinin yüzeyine bırakır.

Araştırmalar tüm koşulların aynı olması durumunda ısı kaynaklı rahatsızlıkların şiddetinin yaş ile artma eğiliminde olduğunu göstermiştir. Örneğin; 17 yaşındaki bir kimsede ısı krampı (kasılması) şeklinde görülen etki, 40 yaşındaki bir kimsede ısı yorgunluğu (bitkinliği), 60 yaşın üzerindeki bir kimsede ise ısı/güneş çarpması şeklinde etki yapabilir.

Rüzgar Etkisi (Wind Chill)

WIND CHILL, Hava hareketinin (rüzgarın) cilt üzerine yaptığı soğuma etkisinin bir ölçüsüdür. Vücut üzerine esen rüzgar sebebiyle vücut hızla ısı kaybeder. Ancak wind chill gerçek bir soğukluk ölçüsü değildir. İnsanların yaşına, cinsiyetine, genetik yapısına, kültürüne ve psikolojik durumuna göre hissedilen etki farklıdır. İnce ya da nemli giysiler wind chill indeksinden daha fazla ısı kaybına ve olumsuzluğa neden olabilir.

Yazın nem oranının yüksek olduğu yerlerde hava sıcaklığını olduğundan daha yüksek hissederiz. Ter vücuttan ısı alarak buharlaşırken vücudun soğumasına yardım eder. Eğer ortamdaki nem oranı yüksekse buharlaşma daha yavaştır. Bu nedenle nem oranındaki artış vücudun terlemeyle ısı kaybetmesini, dolayısıyla soğumasını engeller.

Kışın nem oranı yüksek olan yerlerde hava sıcaklığını olduğundan daha düşük hissetmemizin nedeni ise farklıdır. Hava cildimize doğrudan ya da kıyafetlerimizden geçerek temas edebilir. Havadaki nem oranı yüksek olduğunda cildimize temas eden nem miktarı da artar. Suyun ısı iletkenliği havadan daha yüksektir. Bu nedenle nem oranı yüksek hava -kışın hava sıcaklığı genellikle vücut sıcaklığından daha düşük olduğu için- ısının vücudumuzdan çevreye daha kolay yayılmasına neden olur.

Suyun ısı kapasitesi (yani suyun sıcaklığını 1°C yükseltmek için gerekli ısı miktarı) havanınkinden daha yüksek olduğundan, nem oranı yüksek havanın sıcaklığını değiştirmek için gerekli ısı miktarı kuru havaya göre daha fazladır. Bu nedenle nem oranı yüksek yerlerde gündüz ve gece sıcaklıkları arasındaki fark çok büyük değildir.

Hissedilen sıcaklık nasıl hesaplanır? Nemin hissedilen sıcaklığa etkisi nedir? Nem ile hissedilen sıcaklık ilişkisi ve hissedilen sıcaklık hesaplaması ile ilgili bilgiler bu sayfamızda yer almaktadır.

Hissedilen Sıcaklık Nedir? Hissedilen sıcaklık,termometrenin ölçtüğü somut fiziksel hava sıcaklığından farklı olarak, insan vücudunun hissetmiş olduğu, algılamış olduğu sıcaklık değeridir. Bu sıcaklık değeri kişiden kişiye değişim gösterebilmekle birlikte uluslararası meteoroloji örgütlerince ortalama bir değer esas alınmış ve tüm hissedilen sıcaklık değerleri bu esasa göre hesaplanmaktadır. Hissedilen sıcaklık hesaplamasında nem oranı önem taşımaktadır. Yaz aylarında nem oranı, kış aylarında ise rüzgar etkisi hissedilen sıcaklıkta belirleyici unsurdur. Örneğin, yaz mevsiminde İstanbul halkı derecelik bir sıcaklıkla birlikte % civarındaki nem oranının etkisiyle 40 derece civarında sıcaklık hissetmektedirler. Görüldüğü üzere nem etkisiyle derecelik sıcaklık çok daha bunaltıcı seviyelerde hissedilmektedir. Hissedilen sıcaklık hesaplayıcısı aşağıda yer almaktadır.

Not: Sıcaklığın 27 derece veya nemin %40’ın altında olduğu durumlarda hissedilen sıcaklık değeri hesaplanamaz. Bu değerler dışında yapılacak hesaplama değer dışıdır.

Hissedilen Sıcaklık Nasıl Hesaplanır

Nem ve sıcaklık ilişkisi hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.

• Gölgede sıcaklık, hissedilen sıcaklık, gerçek sıcaklık kavramlarını meteoroloji haberlerinde muhakkak duymuşsunuzdur.
• Gerçek sıcaklık belirli bir yükseltide ölçülen sıcaklık değeridir.
• Hissedilen sıcaklık ise, gerçek sıcaklık, nem önünde bulundurularak hesaplanan değerdir.
• Bağıl nem yağışı etkilediği gibi hissedilen sıcaklığı da etkiler.
• Hissedilen sıcaklık, ölçülen sıcaklıktan ziyade insan vücudunun algıladığı sıcaklıktır.
• Bağıl nem arttıkça hissedilen sıcaklık da artar.

Gerçek sıcaklık ve hissedilen sıcaklık karşılaştırması

Hissedilen sıcaklık, havada ölçülen sıcaklıkla birlikte havadaki bağıl nem oranı ve rüzgar hızıyla ilgilidir. Bağıl nem oranı arttıkça vücuttan buharlaşma yavaşlar, terleme ile vücudun soğuma imkanı azalır ve vücut havanın sıcaklığını daha çok hisseder. Rüzgarlı havalarda ise terin buharlaşması daha hızlı olacağından sıcaklık daha düşük hissedilir.

Örnek:

Örnek:

Çözüm: A -› tabloya bakılırsa gerçek sıcaklık değeri olan 40 °C&#;de bağıl nem arttıkça sıcaklık artışı en fazla olmuştur. (doğru)
B -› Gerçek sıcaklığın 25 °C olduğu durumda bağıl nem %35 ve %45 olamasına karşın hissedilen sıcaklık değeri değişmemiş. (doğru)
C -› Gerçek sıcaklığın 32 °C olduğu durumda bağıl nem %35 olduğunda hissedilen sıcaklıkta 32 °C&#; dir. (doğru)
D -› Gerçek sıcaklığın 32 “C olduğu durumda hissedilen sıcaklık 31°C olmuştur. (yanlış)
E -› Gerçek sıcaklığın 37 °C olduğu durumda bağıl nem düştükçe hissedilen sıcaklık farkı da azalmıştır. (doğru)
Cevap: D