Hamdolsun Ne Zaman Denir

Öncelikle hamd kelimesinden başlamak gerekirse Türk Dil Kurumu'na göre, ‘övgü ve şükür’ anlamları üzerinden kullanılmaktadır. Özellikle İslami açıdan önemli bir kelimedir ve Allah'a övgü ve şükür sunmak anlamı ile beraber gündelik yaşamda ele alınır.

Hamd ve Hamdediş Nedir?

Hamd kelimesi genel olarak örgü ve şükür anlamlarına gelmektedir. Bu kelime üzerinden eki alarak türemiş olan Hamdediş, ‘Hamdetme işi’ olarak tarif edilmektedir. Yani övgü ve şükretmek ve bunu Allah adına gerçekleştirmek biçiminde ele alınır. Bu kelime Türkçede çok fazla halk arasında değerlendirilmez.

TDK'ya Göre Hamdolsun, Hamdetmek ve Hamdüsena Ne Demektir?

Hamd kelimesi üzerinden türemiş olan ve yaygın şekilde en çok kullanılan sözcük hamdolsun olarak öne çıkıyor. Bu kelimenin TDK üzerinden anlamı ise, ‘Halinden memnun olması sebebiyle şükretmek’ şeklinde ifade edilir. Özellikle hayatındaki pek çok durum karşısında Allah'a şükretmek olarak da anlatmak mümkündür.

Bu doğrultuda hamdetmek ise, ‘Hamdetme işi’ ifadesine sahiptir. Yani hamdolsun ile beraber aynı anlama gelerek şükür ve övgüde bulunmaktadır.

Bilinmeyen bir kelime olarak hamdüsena sözcüğü ise, ‘Tanrı’ya olan şükran duygularını bildirme’ üzerinden ele alınır ve kullanılır. Her biri Arapça kökenli olarak türemiş ve ek almış sözcüklerdir.

Ragıb El-İsfehani’nin Müfredat’ında hamd ve şükür arasındaki farka şöyle işaret edilir:

“Yüce Allah'a hamd etmek, O'nu üstün sıfatlarından dolayı övmektir. Hamd, şükürden daha geneldir.

Şükür, ancak nimet karşılığında yapılır. Buna göre, her şükür bir hamd sayılır.” (İsfehani, el-Müfredat)

Yani hamd, Allahu Teala’yı gerek verdiği nimetlerinden dolayı, gerek diğer bütün kemal sıfatlarından dolayı övmektir.

Şükür ise, yalnız verdiği nimetler dolayısıyla övmek, minnettarlığını ifade etmek demektir.

Kur’an-ı Kerim’de hem hamd etmeye, hem de şükretmeye teşvik eden pek çok ayetler vardır.

Şükre teşvik eden ayetlerden:

 “Celâlim hakkı için, eğer şükrederseniz, muhakkak size (nimetimi) artırırım ve eğer nankörlük ederseniz, şübhesiz ki azâbım pek şiddetlidir!” (İbrahim, 7)

 “Eğer şükredip îmân ederseniz, Allah size azâbı neylesin?” (Nisa, )

“Rabbim! Bana ve ana-babama verdiğin nimetine şükretmemi ve râzı olacağın sâlih bir amel işlememi ilhâm eyle.” (Ahkaf, 15)

Hamde teşvik eden ayetlerden:

“Rabbine hamd ile tesbîh et ve secde edenlerden ol!” (Hicr, 98)

 “De ki: “Hamd O Allah’a mahsustur ki, çocuk edinmemiştir; hem mülkte kendisine hiçbir ortak olmamıştır; âcizlikten (münezzeh olduğundan) dolayı O’nun için hiçbir yardımcı da olmamıştır. Artık O’nu tekbir getirerek yücelt!” (İsra, )

“Bizi buna hidâyet eden Allah’a hamd olsun; hâlbuki Allah bizi hidâyete erdirmeseydi, doğru yolu bulamazdık.” (Araf, 43)

Günde beş vakit namazda toplam kırk defa okuduğumuz ve Kur’an’ın ilk suresi olan Fatiha Suresi de “El-hamdu lillahi rabbi’l-alemîn” diye başlar.

Yani bütün övgüler Allah’a aittir diyerek başlar.

Bu ayetteki “bütün” tabiri ile o kadar geniş bir daire kasdedilir ki, en kısa manasını Üstad Bediüzzaman Hazretleri şöyle izah eder:

“Ne kadar hamd ve medih varsa, kimden gelse, kime karşı da olsa, ezelden ebede kadar hastır ve lâyıktır o Zât-ı Vâcib-ül Vücud'a ki, Allah denilir." ( Mektub)

Hamdolsun kelimesi ne anlama geliyor? Türk Dili, tarih boyunca ilişki kurduğu medeniyetlerin (ülkelerin) dillerinden kelimeleri kendi bünyesine katmış ve bu sayede çok zengin bir dil oluşturmuştur. Hal böyle olunca, Türkçe ’de gündelik hayatta karşımıza çıkan bazı sözcüklerin anlamına bilemeyebiliyor, ilginç bulabiliyoruz. Son zamanlarda anlamı merak edilen kelimelerden olan hamdolsun ne demek? TDK’ye göre hamdolsun sözcüğü ne anlama geliyor? Hamdolsun kelimesinin kökeni ne hamdolsun kelimesinin kaç anlamı var, TDK'ye göre anlamı nedir?

HAMDOLSUN KELİMESİ NE DEMEK? HAMDOLSUN KELİMESİ TDK ANLAMI

Hamdolsun kelimesi dilimizde sıklıkla karşımıza çıkan sözcükler arasındadır. TDK’ye göre hamdolsun kelimesi ise şu anlama gelmektedir:

- "Tanrı'ya şükürler olsun" anlamında hoşnutluk anlatan bir söz

HAMDOLSUN KELİMESİ CÜMLE İÇERİSİNDE KULLANIMI

- Kızımı bugün taburcu ettiler. Hamdolsun hiçbir şeyi kalmadı.

Dinimizde insanın günlük hayatında sıkça kullandığı bazı terimler vardır. Bu terimlerin an başında Hamd Olsun ve Çok Şükür kelimeleridir. Bu iki terim çok karıştırılmakla birlikte, kullananların bir çoğu bu terimlerin ne anlama geldiğini ve hangisinin nerede kullanılacağını bilmemektedir.

Başlıca Farklar;

• En öneli farklardan biri, Hamd, Şükürden daha kapsamlıdır.
• Hamd, Sena, Hamd etmek ve şükürü kapsar.
• İkisi de tam anlamıyla birer ibadet ve duadır.
• Hamd, şükür yerine kullanılabilir ancak şükür hamd yerine kullanılamaz.
• Hamd, nimete de yapılır, belaya da yapılır.
• Şükür ise sadece nimete yapılır.
• Hastalığa, fakirliğe ve iyiliğe de hamd edilebilir.
• &#;Elhamdülillah&#; şükreden her kimsenin kullandığı bir kelamdır.
• Hadis-i Şerif diyor ki, Elhamdülillah diyen hangi nimet olursa olsun şükrünü yapmış olur.
• Hadis-i Şerif diyor ki, Elhamdülillah dan daha üstün bir dua yoktur.
• Elhamdülillah Allahu-Teala&#;nın zatına dır. Alınan veya verilen, artırılan veya eksilen nimetlerde Hamd değişmemelidir.
• Alınan veya verilen her şeye Hamd edilebilinir, ancak Şükür öyle değildir.
• Hamd fiile dönüşemeyebilir, fakat şükür fiil omalıdır.
• Fiil olmasını bir örnekle açıklayabilir, &#;Zekat bir şükürdür&#;,&#;İlim bir şükürdür&#;,&#;Nasihat bir şükürdür&#; çünkü Allah&#;ın size verdiği akıl nimetinin bir teşekkürüdür.

Şükür Başka Hamd Başkadır

Burada şükür ile hamdin farklılığına dikkat çekmek de yararlı olacaktır. ‘Şükür’ mevcut bir nimet karşılığında Allah’a mukabelede bulunma demektir. ‘Hamd’de ise bir mukabele meselesi söz konusu değildir. Bu itibarladır ki bu dört esas arasında hamd değil de şükür tabiri kullanılmıştır. Aslında burada ciddî bir şekilde şuura parmak basma hususu da söz konusudur.

Allah’ın, üzerimizde mevcut olan nimetlerine karşı mukabelede bulunma şükür ile eda edilmektedir. ‘Hamd’ kelimesi bundan farklıdır; zira o, hem ‘fedail’ hem de ‘fevadıl’a bakar. Yani Allah Teâlâ, Mabud-u Mutlak olması itibarıyla O’ndan bize, -farz-ı muhal- bir lütfu erişmese de O, kemal ve cemal mutlak sahibi olması itibarıyla “mabûd-u bilhak” ve “maksûd-u bil istihkak”tır. Şükre gelince o, nimet ve teveccühün vücuduna vabestedir. Onun için musibetler karşısında hamd edilir de onlara karşı şükredilmez; evet, şükür, bir nimet mukabilinde olur. Bu açıdan burada şuur ve idrak çok önemlidir. Acz ve fakrın doğru sezilmesi, insanı yönlendiren bu iki faktörle şevke yönelmek ve sürekli hizmet atmosferinde bir metafizik gerilim içinde bulunmak öyle ilâhî bir lütuftur ki bunu tatmayan bilmez. Ancak bu metafizik gerilim bazen insanın bu mevzudaki gayretleriyle olur; bazen de mümin-i âşıkın cezb ü incizâbı ölçüsünde kendini gösterir, gösterir de o, Allah tarafından çekilmeye başlar ve irade edilene faik mazhariyet ve maiyetlere erer, erer de göz açıp-kapayıncaya kadar olsun nefsiyle baş başa bırakılmaz. Bu da Allah’ın insana lütfettiği derinlerden daha derin bir ihsandır. İşte bu lütufların derinliğini idrak eden bir insan artık hep şükreder ve bu şükrüyle bütün ubûdiyetin envâını câmi bir mukabelede bulunmuş olur.

1- Bediüzzaman hazretlerinin de belirttiğine göre; kâinatın gayesi hayat, hayatın gayesi ise Allah’a karşı şükürdür.

2- Klasik kitaplarda şükrün; kavlî, fiilî ve hâlî olmak üzere üç çeşidi zikredilir. Bunlara fikrî şükrü de eklemek gerekir.

3- Şükür, nimet karşılığında Allah’a mukabelede bulunma demektir. Hamdde ise bir mukabele söz konusu değildir.