Solidworks Makro Örnekleri

Makro Parametrik Yaklasimla ri Temel Alan CAD Modellerinin Birbirine Dönüsümü Gürcan Atakök Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Egitimi Ana Bilim Dali ÖZET STEP’in mevcut sürü münü temel alan CAD modellerinin parametrik bilgilerinin degisimi mümkün degildir. STEP’in C AD modellerine transferi sirasinda tasarimda kayiplar olusabilir. ISO/TC/SC4 Parametrics Grup, tasarimi içine alan parametrik bilgilerin birbirine dönüstürülmesi için SMCH semasini ortaya çikarmistir. Burada, dizaynla ilgili kisimlari saglamak için tasarlanmis makro-parametrik yaklasimdan bahsedilmektedir. Bu yaklasimda, CAD modelleri makro dosyalarinin form kisminda dönüstürülmüstür. Makro dosyalari modelleme kisminda kullanilan kullanici komutlarinin geçmis bilgilerini içerir. 1. Giris CAD teknolojisi, yavas yavas gelismektedir; bu gelisme sirasinda evrimsel bir siçrayis, tüm sürecin yeniden tanimlanmasi anlamina gelir. Son süreçte parametrik ve unsur tabanli modelleme öne çikmistir. Bundan sonraki asama, uyarlanabilir modelleme olarak adlandirilmaktadir. Uyarlanabilir modelleme sayesinde; program, kullanimi kolaylastirir, parçalar arasinda karmasik denklem ya da parametrelere bagli kalmadan tasarim olanagi sunar ve montaj yöneticisi ile parçalar arasi iliskiler kolaylikla degistirilebilir. Ilk olarak geleneksel sistemlerdeki parçalar arasi iliskiselliklere deginilecektir. Parçalar Arasi Iliskisellik Günümüzde, CAD sistemleri arasinda belirli bir standartlasma gözlenmektedir. Bu standartlardan ilki, bu sistemlerin unsurlar kullanarak çalismalaridir. Unsurlardan önce, modeller kenar ve yüzeylerden olusuyordu. Unsur tabanli modeller, delik ve feder gibi tasarim nesnelerinden olusur. Unsur tabanli modelleyicilerde, modelin unsur yapisini gösteren bir grafik ara yüz bulunmaktadir. Unsurlarin agaç yapisi, tüm çagdas CAD sistemlerinin ortak bir özelligidir. Agaç yapisi, parçanin unsurlarini iliskiler ile birbirlerine baglar, böylece parçanin daha kolay düzenlenmesini ve degistirilmesini saglar. Bazi CAD sistemleri, agaç yapisinin olmamasini bir avantaj olarak sunmaktadir. Aslinda tam tersi, bu yapiya sahip olmayan sistemlerin sagladigi verimlilik düser. Ayrica parçalar izole bir ortamda tasarlanmaz. Farkli parçalarin unsurlari, birbirleriyle iliskili olarak kurulur. Parçalar arasi iliskiler sayesinde, bir parçanin unsuru, diger parçanin geometrisini belirler. Parçalar arasi iliskiselligi tanimlayan ilk özellik bir nesneyi, kendisinden önce tanimlanmis baska bir nesne araciligiyla tanimlamaktir. Buna parametrik iliski denir. Örnegin, B parçasi parametrik olarak A parçasindan belirli bir kademede tanimlanmistir. A'nin konumu degisirse, B'nin konumu da degisir. Fakat, B'nin konumunu dogrudan degistiremezsiniz. Sekil : Parametrik iliskisellik Parametrik yöntem güvenilir ve hizli çözüm saglar; fakat çogunlukla tasarim amaciyla çelisebilir. Parametrik iliskisellik disinda, varyasyonel olarak adlandirilan bir yöntem daha vardir. Bu yöntemde iki ya da daha fazla nesne arasinda dolayli iliski tanimlanir. Tasarim sirasi önemli degildir. Örnegin, A ve B dogrulari paralel ve belirli bir uzaklikta tanimlanmistir. Eger herhangi bir dogrunun konumu degisirse, digeri de otomatik olarak degisir. Sekil : Varyasyonel iliskisellik Varyasyonel iliskiler, tasarim amacini daha hassas bir sekilde kurar. Tüm çagdas CAD sistemleri, yukarida bahsedilen teknolojilerden birini ya da birden fazlasini kullanir. Iliskisellik terimi, modeller arasinda iliskilerin tanimlanmasini ifade eder. Bu yeni tasarim yöntemi, parametreler ya da denklemler kullanmadan, parçalar arasi iliskilerin tanimlanmasini saglar. Birçok girisim, PDM (Ürün Bilgi Yönetimi - Product Data Management), ERP (Girisim Kaynak Planlamasi - Enterprise Resource Planning) ve DMU (Dijital MockUp) sistemleri gibi ev içi kaynaklarin akisinda veya bilgi akisinda kullanilan sistemler olusturur. Ürün tasarimi ve üretimi için, firmalar pazara sunus zamanini azaltarak ve CAD/CAM/CAE ‘d en yararlanarak tasarim kalitesini yükselterek rekabeti artirmaktadirlar. Sekil : CATIA’n in agaç yapili genel görünümü Farkli CAD/CAM/CAE sistemleri arasinda bilgi paylasiminda iki temel yaklasim vardir. Bunlardan biri asil dosyadan modeli dönüstüren STEP ve IGES gibi standart dosya dönüsümünün statik arayüzüdür. Modelin resmi degisir. Bir digeri API (Program Uygulama Arayüzü - Application Program Interface)’nin standartlastirilmasiyla dinamik arayüzün uygulanmasidir. CAM-I (Uluslararasi Ileri Imalat Birligi - Consortium for Advanced Manufacturing International)’n in AIS (Uygulama Arayüzü Tanimi - Application Interface Specification)’i kullanicilara kendi CAD/CAM uygulamalarinin arayüzünü kullanmalari için standart programlama arayüzü saglar. Oysa statik arayüz verinin içerigi ve yapisiyla ilgilenir, dinamik arayüz kati model ve geometrik islemler saglar [9]. AIS, geometrik tasarimcilarin standart hale gelmis arayüzüdür. AIS’in versiyonu; özellikler, toleranslar, parametreler veya sabitler için API’ye uy gulanamamaktadir [2]. Farkli CAD sistemleri arasinda ürün verilerinin dönüstürülmesi için iki yöntem kullanilir. Biri direkt dönüstürme ve digeri asil formattan dönüsümdür. Asil formati kullanan yöntem, dogal formattan asil dosyayi olusturan ön islemciden (çevirici) baslar. Son islemci asil dosyayi alir ve CAD sisteminden alinan dogal formata dönüstürür. Mevcut CAD formatlari STEP, IGES (Grafik Baslangiç Degisimi Tanimi - Initial Graphics Exchange Specifications) ve DXF (Çizim Dönüstürme Formati - Drawing Exchange Format)’dir. Bu formatlar belli sinirlara sahiptir. DXF üç boyutlu kati modeller için kullanilamaz ve IGES geometrik veriler disinda bilgiler barindiramaz. STEP (Ürün Modeli Verileri Için Dönüstürme Standarti : ISO - Standard for Exchange of Product Model Data: ISO ) ürünün geometrik bilgilerini de üretim süreci bilgileri gibi barindirir. Ancak parametrik bilgi STEP formatina dönüstürülemez [1]. 2. Parametrik Bilgilerin Dönüsümlerinin Mevcut Yaklasimlari Ürün Bilgileri Için STEP Gösterimleri STEP ilk olarak senesinde önem kazanmis, ilk standartlar ’d e çikarilmistir [21,22]. Standartlastirma isleminin gelisme sürecinde teknik bilgileri devam ettirmemesi nedeniyle, STEP ticari CAD sistemlerinde en son islevsel özellikleri yansitamamistir. Özellikle STEP dizayn parametrelerini, kisitlari ve özellikleri gösteremez. Ayrica, farkli CAD sistemlerinde tasarim ile ilgili amaçlananlari dönüstüremez. Bu problemleri çözmek için, yeni bir STEP semasinin tanimlanmasi gereklidir. Bu sema ticari CAD sistemlerinde parametrik metot olarak benimsenmis geçmis ve belirgin model bilgilerini barindirmalidir [5]. Sekil : Renkli modelleme Belirgin Model Yaklasimlari Bu yaklasimlar için, modelin geometrisinin gösterilmesi STEP Part 42’de tanimlanmistir [21]. Yeni kaynaklar, parametreler ile geometrik elemanlarin kisitlari arasindaki iliskileri tanimlar. Böylece, bu yaklasim aslinda kisitlara bagli parametrelerdir. Sema ve kisitlar için siniflandirmalar Part ’ de belirlenmistir. [4,7,12]. Geçmis Bilgileri Temel Alan Model Yaklasimi Her ne kadar CSG (Konstrüktif Kati Geometrisi - Constructive Solid Geometry) modelini belirten kisimlar STEP Part 42[21]’ de tanimlansa da, CSG modelini tanimlayan kisimlar parametrik ölçülendirmeleri tanimlayamaz. Part 42, Boolean (mantiksal) islemi, protrüzyon (çikinti, tasma, çikarma), döndürme için model tasarimi islemlerinde kullanilan kisimlari içine alir, ama ticari CAD sistemleri tarafindan desteklenen geçmis bilgileri temel olarak alan fonksiyonlari (örnegin shell yapma ve taslak) içine almaz [4]. ENGEN Projesi ENGEN (Gelecek Nesil Makine Dizayni Imkani - Enabling Next GENeration mechanical design) projesi parametrelerle, özelliklerle, dizayn bilgileri ve STEP Part 42’yi temel alan kisitlarla ilgili imalat veri modeli EDM (ENGEN veri modeli - ENGEN data model)’ yi önerir. ENGEN Projesi’n in amaci, tasarim parametreleri, sabitler ve özellikler tarafindan temsil edilmis tasarim amaçlarinin dönüstürme unsurlarini dogrulamaktir. Tasarim amaçlarini içine alan imalat bilgilerinin dönüstürme deneyleri Pro/E(PTC), I-DEAS(SDRC) ve CADDS5(CV) gibi CAD Programlari arasinda yer almaktadir. ENGEN Projesi’nin hedefinin kisitlara bagli model dönüsümü olusu nedeni ile EDM’nin yeterli sayida dizayn bilgisi yoktur [8]. EDM, geçmis bilgileri temel alan model için kullanilamaz. Ayrica EDM sürekli isimlendirme problemini de saglayamaz. Bu problem modelleme islemleri tarafindan dolayli olarak olusturulan referans kisimlarina ait problemdir. Sekil : Kati model STEP Parametrics Group’in Yakla simlari yilinin Ekim ayinda yapilan ISO STEP Konferansi’nd a, Bill Anderson SMCH (Kati Model Tasarim Bilgisi - Solid Model Construction History) semasini sunmustur, ve Implementor's Guide of SMCH’in güncellenmis sürümünü hazirlamistir [6]. SMCH Semasi [6], parametreler, sabitler, özellikler ve tasarim bilgilerinin dönüsümlerini saglayan veri yapisindan olusmaktadir. Bu sema sunlari kapsar: ü Parametrik özellikleri kapsayan geometrik olarak kisitli kati modeller, ü Kapali kisimlarin gösterimi ve geçmis temelli modellerin dönüsümünü yapan islemler, ü Kati pirimitiflerde(ilkel), manifold (büklüm) Brep’l er ve diger katilarda farklar, Konstrüktif Kati Geometrisi kullanilarak düzenlenmis birlestirmelerin mantik islemlerinin Part 42 Basim 2’dek i yapilardan dönüsümler, ü Ileri Brep kati modellerin mevcut çözümlerinin dönüsümleri NIST ‘de Hua Jiang kendi EXPRESS semasini kullanarak Pro/Engineer ve SolidWorks arasinda L-block test modelinin dönüsümünü basarmistir. Bob Tildsley Teorem Çözümleri CATIA ve UG arasinda iki yönlü olarak Part 21 dosyasi yapi bilgisini çevirmistir [15]. Sürekli isimlendirme problemini çözmek için, Tony Ranger referans model elemanlarini gösteren açik kisimlari kullanan bir metot gelistirmistir. Pah kirmak için bir kenarin seçilmesi durumunda, metot, seçilen kenarin açik geometrik kismini olusturur ve degistirir. Model ile ilgili verileri alan CAD programi geometrik karsilastirmayi temel alan referans kisimlarini (veya seçilmis kenarlari) bulur. Digerleri Ekim ’de standartlastirilmis CAD sistemi arayüzü için OMG (Object Management Group)’ye ait The Manufacturing Task Force CAD ile ilgili doküman yayinlamistir. Hoffmann CAD modellerinin özelliklerini temel alan bir arayüz olan E-Rep (Düzenlenebilir Gösterim – Editable Representation)’i önermistir [10]. 3. Parametrik Yaklasim Makro-parametrik yaklasim geçmis bilgileri temel alan baska bir metottur. Dizayn bilgilerini temel olarak içeren parametrik bilgileri transfer etmek için bir çesit standart komutlar belirlenir ve normal formatinda kullanilir. Sirasiyla modelleme komutlarini kayit eden makro dosyasi veya kullanicinin modelleme bilgileri dönüstürülür. Yüksek seviyeli dinamik arayüze sahip kullanicinin kullandigi komutlarinin listesi makro dosyasina kaydedilir ve makro dosyasi statik model dönüsümleri için kullanilir. Herhangi bir hata (çökme) durumunda veri tabanini kurtarmak için islem kayit dosyasinin kullanildigi veri tabaninin derlenmesi isleminden bir fikir ortaya çikmistir. Dizayn sirasinda CAD tasarimcisi tarafindan kullanilan, tasarimcinin amaçlarinin da bulundugu modelleme bilgileri olarak da adlandirilan komutlarin listesi olusturulur. Bu, dönüstürülmüs makro dosyasinin CAD sistemindeki ayni modeli olusturmasi nedeniyle ürün veri dönüsümünün baska bir metodudur [11]. Devaminda Bill Anderson’in taniminda [3], tasarim amaçlari “o rtaya çikan üründen memnun kalinmasi için geometrik ve fonksiyonel kural çesitleri gibi bazi fonksiyonel gereksinimler müsteriler tarafindan saglanir” belirlenmistir. Böylece tasarim amaçlari sabitler, parametreler, tasarim bilgileri ve özelliklerine bagli olarak belirlenir. Komutlarin sirasi çevrilerek, tasarimci bilgileri (amaçlari) da dönüstürülmüs olur. CAD Programi Standart Makro-Parametrik Model Olusturma Komut Takimi Standart Model Komut Takimi Eslestirmesi Olusturma Komut Takimi Makro Veri Standart Makro Dosyalari Dönüstürücü Dosyalari Sekil 1. Makro Parametrik Eslestirme Sekil 1’de makro-parametrik yaklasimlarda veri dönüstürme modeli gösterilmektedir. Parametrik esleme iki asamada olusturulmustur. Bunlardan biri CAD sisteminin kullanici komutlari seti ile standart komut setleri arasindaki sema eslestirmesidir. Digeri CAD programinin makro dosyasi ile standart makro dosyasi arasindaki asil veri dönüsümüdür. CAD sistemleri arasinda data modellerinin dönüsümü için, ticari CAD sistemi tarafindan olusturulan makro dosyasi, tekrar kullanilan CAD programindan makro dosyasina çevrilen standart makro dosyasina dönüstürülür. Standart Komut Takimlari CAD Programinin kullanici modelleme komutlarini standartlastirmak için CATIA, Pro/Engineer, UG, IDEAS, SolidWorks ve SolidEdge’den olusan alti ticari CAD programinin modelleme komutlari incelenmistir. standart modelleme komut takimi bulunmustur. Tablo 1 ve Sekil 2’d en görülebilecegi gibi standart modelleme komutu takiminin en üstteki kök düzeyinde 4 seviyesi vardir: -- SKETCH, SOLID, SURFACE, ve CONSTRAINT—ve modelleme komutlari daha sonra 4 seviyede siniflandirilir [8]. ROOT : 4 SKETCH, SOLID, SURFACE, CONSTRAINTS LEVEL 1: 20 Create, Operate, Modify, …… LEVEL 2: 63 LEVEL 3: LEVEL 4: 22 TOTAL : Tablo 1. Standart Modelleme Komutlarinin Gruplanmasi KÖK Seviye 1 Seviye 2 Seviye 3 Seviye 4 Sekil 2. Standart model olusturma komutlarinin siniflandirilmasi Standart komut setleri kismi modellemede geçen genel komutlardir. Assembly veya sheet metal modüllerini kapsamaz. Makro Dosyalari CAD programlari farkli isimde makro dosyalari kullanirlar: Pro/Engineer’i n deneme dosyasi, IDEAS program dosyasi, UG makro dosyasi, CATIA script dosyasi ve SolidWorks swb dosyasi gibi. Kayit formatlari da ayrica farklidir. CATIA ve SolidWorks’un makro dosyalari Visaul Basic’de yazilmistir. Pro/E, UG, ve IDEAS’ in makro dosyalari GUI (Graphical User Interface) seviyesinde text dosyasi olarak kaydedilir. Makrolarin dönüsümü süresince sisteme bagli bazi zorluklarla karsilasilmistir. ü Seçilen modellerin bilgileri ü Mevcut koordinat sistemi ü Yerel koordinatin olusturulmasi için gerekli bilgiler Pro/E seçilen parçalarin isimlerini makro dosyasinda saklar ve üç boyutlu koordinat kullanir. IDEAS seçilenlerin isimlerini saklar ve screen koordinati kullanir. UG seçilenlerin isimlerini saklamaz ama screen koordinati kullanir. CATIA modelleme süresince seçilenlerin isimlerini saklar ve üç boyutlu koordinat kullanir. Seçilen parçalarin isimlerinin kaydedilmesi için CATIA topolojik adlandirma metodunu kullanir. SolidWorks’i n makro dosyasina iki boyutlu profil asamasinda parçalarin isimlerini kaydeder, fakat üç boyutlu kati durumundayken kayit yapmaz. Iki boyutlu profil asamasinda kullanilan yerel koordinatlari kaydetmez, bunun yerine üç boyutlu yer koordinatlarini kaydeder. Kisit, parametrelestirme ve özellik bilgileri makro dosyasina islem bilgilerine ek olarak kaydedilir. Örnegin asagidaki komutlar standart komut setinde tanimlanmistir. CONSTRAINTS_Create_Constraint_Vertical, CONSTRAINTS_Create_Constraint_Horizontal, CONSTRAINTS_Create_Constraint_Perpendicular SMCH ile Makro-Parametrik’in K arsilastirmasi SMCH karisik metot kullanirken, macro-parametrik sema yalin geçmis bilgileri temel alan yaklasim kullanir. SMCH iki kisimdan olusur, B-rep ve tasarim bilgisi [2], oysa makro- parametrik sadece model bilgilerini saglar. SMCH’ de, parçalar arasindaki belirlenmis iliskiler örnegin iki boyutlu profilde protrüzyon (tasma) islemi için kullanilir. Halbuki iki boyutlu profil olusturulurken de makro-parametrik yaklasim geçmis bilgileri içeren metodu kullanir. Iki noktasi belirli bir çizgi çizmek için sadece makro-parametrik olarak iki CARTESIAN_POINT ile SKETCH_Create_2D_Line_2Points komutlarinin kullanilmasi yeterlidir, oysa ki SMCH’de CARTESIAN_POINT, VERTEX_POINT, DIRECTION, VECTOR, LINE, EDGE_CURVE, ORIENTED_EDGE’ in kullanilmasi gereklidir. Parametrik dosyanin boyutunu daha küçüktür. Makro-parametrik ayrica internet uygulamalarinda da avantaj saglar. Makro-parametrik yaklasimlari kullanarak çevirmen (dönüstürücü) gelistirmek de kolaydir, çünkü bir çok CAD programi kayip bilgi olsa dahi kendi makro dosyalarini desteklerler. 4. Uygulamalar Çeviri Sisteminin Mimarisi Parametrik bilgiye sahip makro dosyalarinin dönüsümü CATIA ve SolidWorks’d e gerçeklestirilmis ve test edilmistir. Dönüstürme testi tek tarafli olarak SolidWorks’den CATIA’ a gerçeklestirilmistir. Windows ve MS Visual C++ ‘de denenmistir. Çevrim sisteminin geometrik modelleme modülü olarak ACIS çekirdegi kullanilmistir. Parametrik bilgiye sahip makro dosyalarinin dönüsümünün özellikleri(extrüsyon, pad, blend ve kesme) iki boyutlu profil elemanlari (çizgi, yay, çember, paralel baglar ve dikey baglar) sistemde kullanilabilir. Standart modelleme komutlarinda sadece part modeli için komutlar belirledigimizden montaj modeli sisteme dönüstürülemez. Ayrica renk ve malzeme özellikleri de dönüstürülemez.. Sekil 3’de makro-parametrik çeviricinin mimarisi gösterilmektedir. Çevrim sisteminin makro giris modülü, makro çikis modülü ve makro veri çevrimi modülü vardir. Makro veri çevrimi modülü ACIS geometrik modelleme çekirdegini ve komut eslestirme tablosunu kullanir. Çevrim için iç geometrik modeli ACIS çekirdegini kullanilarak olusturulur. Bu, direk olarak eslestirilemeyen çevrim komutlari için kullanilir. Makro Parametrik Çevrim Sistemi GUI Geometrik Modelleme Çekirdegi Komut ACIS Eslestirme Iç Geometrik Model Tablosu Makro Verisi Çevrim Modülü Makro Girisi Makro Çikis Modülü A Sistemi Standart Makro Dosyasi B Sistemi Makro Dosyasi Makro Dosyasi Sekil 3. Makro-parametrik çeviricinin mimarisi Çevrim Islemi Sekil 4 farkli CAD programlarinda çevrim islemini göstermektedir. Makro dosyalarinin modelleme komutlari tasarimin bölümleri olarak gruplanmistir. Her bir bölümdeki komutlar daha sonra iki grupta toplanmistir; bunlardan biri direkt olarak çevrilebilen komutlar, digeri de direkt olarak çevrilemeyen komutlardir. Dolayli çevrim komutlari çevrilmesi zor olan bagimsiz degiskenlerdir. ACIS’i temel alan iç geometrik model, degiskenleri dönüstürmek için gerekli geometrik bilgiyi çikartmak için kullanilir. Dolayli çevrime örnek olarak koordinat sistemine bagli komutlar, eleman seçimi, programca desteklenmeyen komutlardir. Makro Girisi Tasarim birimlerinin Gruplandirilmasi Komutlarin siniflandirilmasi Direk dönüsüm Dolayli dönüsüm Koordinat sistemi Eleman seçimi Komut eslestirme Iç geometrik model Standart Makro : Çevrim islemi : Referans islemi : Olusturma islemi Sekil 4. Çevrim islemi Iç Geometrik Modelin Kullanimi Model çekirdeginin API fonksiyonlariyla karsilastirildiginda makro dosyasina kaydedilen kullanici komutlari göreceli olarak yüksek seviye arayüzü olusturur. Bu karakteristikten dolayi makro dosyasi dizayn kriterlerini dönüstürebilir. Makro dosyasindan geometrik ve nokta, kenar, yüzey gibi topolojik bilgileri elde etmek zordur. Seklin lokal koordinatlarinin veya kalan tanimlama probleminin hesabi ile ilgili CAD modelinin detayli bilgilerine gereksinim vardir. Tanimlama problemi CAD sisteminin içinde olusan elemanlarin çevrimi ile ilgilidir. Eleman seçimi komutu, SELECT Referans Elemani, degiskenler gibi tasarim islemleri tarafindan olusturulan elemanlarin kalici tanimlayicilarina ihtiyaç duyarlar. Dönüstürme islemi boyunca çevirmen ACIS modelinden kayip geometrik bilgileri elde eder. Sekil 5’de lokal koordinatlari hesaplamak için iç geometrik modelin kullanildigi bir örnek bulunmaktadir. Kesit özelligini kullandigimizda taslak düzlemini seçmemiz ve seçili yüzeyin lokal koordinatlarina karar vermemiz gerekir. Genelde lokal koordinatlarin z vektörü seçili düzlemin normal vektörü tarafindan belirlenmistir. Geometrik model SolidWorks’in lokal koordinat bilgisini tekrar olusturmak için kullanilir. Sekil 5. ACIS’e ait ayrintili geometrik veri CAD Programlarinda eleman seçim komutlarinin degiskenlerinde farkliliklar vardir. Örnegin CATIA seçilen elemanlarin bilgilerini topolojik adlandirma metodunu kullanarak saklarken SolidWorks üç boyutlu noktalarin koordinatlarini ve seçilen elemanlarin türlerini saklar. Aradaki farklar Sekil 6’da gösterilmistir. Çizim sonrasinda protrüzyon (çikarma) islemi sirasinda olusturulan bir kenar seçmek yerine SolidWorks seçilen bilgiyi “EDGE”, (10,10,5) olarak, CATIA ise ("REdge:(Edge:(Face:(Brp:(Pad.1;0:(Brp:(Sketch.1;Line2)));None:());Face:(Brp:(Pad.1;0:(Brp:( Sketch.1;Line3)));None:());None:(Limits1:();Limits2:()));WithTemporaryBody;WithoutBuildErr or)", Pad1) olarak saklar. SolidWorks ve CATIA arasindaki farkli degiskenleri eslestirmek için ayrintili geometrik bilgi gereklidir. SolidWorks’den CATIA’a dönüstürme sirasinda iç geometrik modeli kullanarak degiskenleri eslestirme islemi asagida gösterilmistir: • Protrüzyon islemi sirasinda ACIS modelini kullanarak en yakin kenari bulun (10,10,5). Bulunan kenarin baslangiç ve bitis noktalarinin local koordinatlarini elde edin. Eger ikisinin de z degerleri sifirdan farkli ise kenar taslak düzlemine yerlesmistir. Aksi takdirde kenar protrüzyon kisminin bir kenarina yerlesmistir. Sekil 6’d a seçili kenar son kisma aittir. • ACIS API kullanarak taslak düzlemindeki kenarlardan seçili kenarin x, y degerleri karsilastirildiginda Line2 ve Line3’ü n seçilen kenarda ayni x, y degerlerine sahip oldugu görülmüstür. • CATIA’n in seçili komutu için topolojik adlandirma metoduna göre degiskenleri tanimlayin. SolidWorks : Kenar (10,10,5) ‘de konumlandirilmis CATIA : Line2 ile Line3 arasindaki kesisimin ekstrüzüsyonu ile kenar olusturulmus Sekil 6. Eleman seçimi komutlari için degiskenler Sketch Bilgisinin Dönüsümü Makro dosyasinda taslak bölümü taslak düzleminin belirlenmesiyle baslar ve taslagin model olarak özelliklerinin belirlenmesiyle sona erer. Örnegin standart makro dosyasinda sketch kismi düzlem referans komutlarinin CONSTRAINTS_Create_3DReference_Plane’ kullanilip taslak düzleminin seçilmesiyle baslar, ve ‘SOLID_Create_P rotrusion_Extrude’ gibi özellik olusturma komutuyla sonlandirilir. Taslak kisminda iki boyutlu modelleme kullnici komutlari sirasi kayit edilir. CAD dosyalarinin dönüstürülmesinde olusan kisitlari olan problemlerin çözümünde makro dosyasi basitçe iki boyutlu kisitlara maruz kalindigini gösterir ve çevirici kisitlarin hepsini çözmez. Bunun yerine kisitlar CAD programinin çözüm programiyla çözülür. SolidWorks’de n CATIA’a Dönüstürme Testi Makro-parametrik metot kullanilarak SolidWorks ve CATIA arasinda dönüstürme islemi uygulanmistir. SMCH (Solid Model Construction History) Projesi için STEP Parametrics Group tarafindan da L-blok bir örnek model kullanilmistir. L-blogun çizgi, yay, çember, paralel baglar ve dikey baglar gibi iki boyutlu taslak elemanlari ve protrüzyon, kesme ve blend gibi özellikleri vardir. Dizayn bilgilerini kapsayan makro dosyasinin çevrimi için iki problemi çözmemiz gerekir. Ilki eleman seçimi komutlarinda ve degisken tiplerinde farkliliklar giderilmelidir. Digeri SolidWorks’ in makro dosyasi lokal koordinatlari makro dosyasina kaydetmemektedir. Denemede kenar bilgilerini eslestirmek için yüzey bilgileri ve kesme islemi için seçilmis iç geometrik model olusturulmustur. CATIA makro dosyasi için gerekli lokal koordinatlari elde etmek için ayrica iç geometrik model kullanilmistir. Sonuçlar Sekil 7’d e gösterilmistir. CATIA’d aki özellikler agacinda parametrik bilginin SolidWorks’ den CATIA’a aktarildigi anlasilmaktadir. Sekil 7’nin saginda dönüstürme sonrasinda parametrik olarak degismis modeli göstermektedir. Protrüzyon derinligi, yariçap ve kesme derinligi degistirilmistir. Sekil 8’de SolidWorks ve CATIA’ nin makro dosyalari ve standart komutlari bulunmaktadir. Parametrik Degisim Sekil 7. CAD modelinin dönüsümü ile ilgili denemeler SolidWorks’den Standart Standart Makrodan Makroya CATIA’ya Sekil 8. SolidWorks, CATIA ve standart makro dosyalari 5. Diger Programlar AutoCAD Mechanical 6, Autodesk IGES Translator olarak bilinen yazilimi da içermektedir. IGES formati, farkli CAD sistemleri arasinda veri alis-verisinde sikça kullanilmaktadir. Böylece, IGES formati AutoCAD Mechanical 6 içinde okunabilir ve çizimler bu format ile kaydedebilir. Autodesk Mechanical Desktop 6'nin yeni "Temel Unsurun Düzenlenmesi" özelligi sayesinde, AutoCAD katilari ya da farkli sistemlerden (STEP, ACIS formatinda) parametrik olarak gelmeyen kati modeller düzenlenebilmektedir. Yapilmasi gereken, parçanin temel (base) unsurunu seçmek ve "Edit" ile düzenleme islemini baslatmaktir. Sekil : Step çevirici "Yazilima Entegre IGES ve STEP Çeviricileri" özelligi ile kati modellerin farkli sistemler arasinda transferi için kullanilan STEP dosya formati, artik Autodesk Mechanical Desktop 6'nin standart bir özelligi durumundadir. Baska CAD sistemlerinden gelen STEP formatindaki katilar Autodesk Mechanical Desktop 6'da kolaylikla açilir. Ayni sekilde, Autodesk Mechanical Desktop 6 katilari STEP formatinda yazilabilir. 6. Sonuç Farkli CAD sistemleri arasinda CAD modeli verilerinin dönüsümü için makro-parametrik yaklasim önerilmistir. Bu yaklasimda CAD modelleri, modelleme isleminde model olusturma komutlari ile makro dosyalari kullanilarak dönüstürülmüstür. CATIA ve SolidWorks kullanilarak bunlar test edilmistir. Standart modelleme komutlari ticari CAD programlarinin part modelleme modellerinde kullanilan kullanici komutlarindan olusmustur. Makro-parametrik dönüstürme sisteminin gerçeklestirilmesi için CAD programlarindaki modelleme komutlari SKETCH, SOLID, SURFACE ve CONSTRAINT gibi gruplara ayrilmistir. Iç geometrik model olusturmak için ACIS kati modelleme çekirdegi kullanilmistir, çünkü ticari CAD ve standart komutlarin modelleme komutlarinin eslestirilmesinde direk olarak çözüme ulasilamamistir. Degiskenler arasinda eslestirilemeyen modelleme komutlari için iç geometrik model kullanilmistir. Bu degiskenler anlam olarak her biri ile uyusur, fakat farkli formattadirlar. CAD programlarinin part modelleme modüllerinin model olusturma fonksiyonlari oldukça stabildir. Yazilimin güncellenmesi veya süresinin uzatilmasi ile temel modelleme fonksiyonlarinda çok az degisiklik olur. Halbuki makro dosyalarinin formati ve içerigi oldukça degisebilir. Buna ek olarak makro-parametrik metot problemli CAD programlarinda makro dosyasi olusturamaz. Sonraki arastirmalar belki API ve yardimci verilerin kullanimina odaklanabilir. Ön ve son islemciyi gelistirmek için API kullanimi bir çözümdür. Bu fikir Sekil 9’d a gösterilmistir. CAD programlarindan yardimci dosyalar kullanilabilir, örnek olarak kayip bilgileri çikartmak için UG’nin sys log dosyasi gösterilebilir. Makro dosyalari tasarimcidan tasarimcya degisebilir, çünkü modelleme adimlari degismektedir. Ilk halde bulunan makro dosyalari silinmeli veya daha uygun ve daha kolay dönüstürülebilen formatlara optimize edilmelidir. Bu çalismada sadece alti ticari CAD programinin part modelleme komutlari standart modelleme komutunun belirlenmesi için incelenmistir. Ancak, tasarimda assembly (derleme) modeli de önemlidir. Standart modelleme komutlari assembly seviyesi komutlarini da içine alarak genisletilmelidir. Bazi bilesik komutlar veya CAD programinin belirli modelleme komutlari, örnegin Pro/E’ nin ToroidalBend gibi ayrilabilen ve yeniden kullanilabilen, çoklu standart modelleme komutlari olarak derlenebilir. Sys log Ticari CAD Makro Grafik dosyasi Programi A dosyasi (UG) OPEN API Ön Islemci Ön Islemci Standart Makro Dosyasi Standart Makro Dosyasi Son Islemci Son Islemci OPEN API OPEN API Ticari CAD Ticari CAD Programi Programi B (a) (b) Sekil 9. API fonksiyonlarini kullanan sistemler Persistan adlandirma problemindeki önceki çalismalarda genelde adlandirma ve modelleme kisminda, tasarim ve düzenleme islemlerinin ortaya çikisinda olusturulan elemanlarin eslestirmesiyle ugrasilmistir [16,17,18]. Tasarim kriterlerine göre veriyi degistirmek için CAD programlarinin farkli siralama semalarinda tanitici bilgileri nasil eslestirmemiz gerektigini bilmemiz gerekir [20]. KAYNAKLAR 1. STEP Center of Korea, “IS O STEP (in Korean)”, Su ng An Dang, June 2. CAM-I, “Ap plication Interface Specification (AIS) Version ” , Technical Report R PM, Consortium for Advanced Manufacturing International, Inc., Bedford, TX, 3. B. Anderson, “EN GEN Data Model: a neutral model to capture design intent”, In: G. Jacucci, G. J. Olling, K. Preiss, M. J. Wozny (Editors), PROLAMAT98, Kluwer, , CDROM Proceedings of the Tenth International IFIP WG / Conference 4. M. J. Pratt, “Extension of the Standard ISO (STEP) for the exchange of parametric and variational CAD models”, CDROM Proceedings of the Tenth International IFIP WG / Conference PROLAMAT98, 5. ISO TC/SC4/WG12 N, “Parametric Representation and Exchange: Preparatory knowledge about history based parametric model”, funduszeue.info, 6. Bill Anderson, “Imp lementor’s Guide, Solid Model Construction History”, PDES, Inc., April 7. Michael J. Pratt, “Provision of an Explicit Constraints Schema in the STEP Standard”, In W. Strasser, R. Klein, R. Rau (Editors), Geometric Modeling: Theory and Practice. Springer-Verlag, 8. Yuchon Oh, Duhwan Mun, Soonhung Han, “Stan dard Modeling Command Set Based on History-Based Approach (in Korean)”, KIIE Conference Proceedings, November 9. S. P. Magleby, D. B. Jackson, “A Standardized Application Interface for Geometric Modelers”, In: J. Turner, J. Pegna, M. Wozny (Editors), Product Modeling for Computer- Aided Design and Manufacturing, North-Holland, , Proc. IFIP TC5/WG Working Conference on Geometric Modeling for Product Engineering, C. M. Hoffmann, R. Juan, “E REP: An editable high-level representation for geometric design and analysis” , In: P. R. Wilson, M. J. Wozny, M. J. Pratt (Editors), Geometric Modeling for Product Realization, North-Holland, , Proc. IFIP WG Workshop on Geometric Modeling in CAD, Duhwan Mun, “C AD Model Exchange Using Macro-Parametric Approach (in Korean)”, Master thesis, KAIST, February “ISO/CD Product data representation and exchange: Integrated application resource: Parameterization and constraints for explicit geometric product models” , Nov. OMG CAD Services Specification, funduszeue.info?dtc/ Michael J. Pratt, Bill D. Anderson, “A shape modeling applications programming interface for the STEP standard” , Computer-Aided Design, Vol, pp, ISO TC/SC4/WG12 N, “WG12 Minutes from San Francisco”, funduszeue.info, J. Kripac, “A mechanism for persistently naming topological entities in history-based parametric solid models”, Computer-Aided Design, Vol, No.2, pp, V. Capoyleas, X. Chen, C. M. Hoffmann, “Gen eric naming in generative, constraint- based design”, Computer-Aided Design, Vol, No.1, pp, S. Raghothama, V. Shapiro, “Boundary representation deformation in parametric solid modeling”, A CM Trans. on Computer Graphics, Vol, No.4, pp, D. Agbodan, D. Marcheix, G. Pierra, “Persistent naming for parametric models”, WSCG ISO TC/SC4/WG12 N, “On Exchangeable Construction History of Geometric Models in STEP”, ISO TC/SC4, ISO Part Industrial automation systems and integration – Product data representation and exchange – Integrated generic resources: Geometric and topological representation, ISO, ISO TC/SC4, ISO Part Industrial automation systems and integration – Product data representation and exchange – Implementation methods: Clear text encoding of the exchange structure, ISO, G. Choi, funduszeue.info, S. Han, “Exchange of CAD Part Models Based on the Macro-Parametric Approach“, Society of CAD/CAM Engineers, Volume 2, Paper number 2 , , Sayfa , Autodesk Inventor 4'de Uyarlanabilir (Adaptive) Modelleme, Sanal Gazete, Sayisal Grafik, Haziran Parça Tasarimi Gelistirmeleri, Sanal Gazete, Sayisal Grafik, Mart

KOD BİLMEDEN
MAKRO YAZABİLECEĞİNİZİN FARKINDA MISINIZ?

Bu ilginç bir konu başlığı öyle değil mi?
Tıpkı bulutlara dokunmak gibi. Çok istiyoruz ama yapamıyoruz.
Makroyu bilmeyenler, yazamayanlar için de durum tam olarak böyle.
Ama siz yine de bilmiyorum diye üzülmeyin, sıkılmayın, PEAKUP her zaman yanınızda.

Günlük, haftalık, aylık rutin işlerimizi makrolarla birkaç saniyede hazırlamayı kim istemez ki,
öyle değil mi?

Bu size büyük bir zaman tasarrufu sağlayacak, kendinize zaman ayırabilecek
veya başka işlerle ilgilenebileceksiniz. Sürekli aynı işleri tekrar tekrar yapmaktan bıkmadık mı?
Hani hep deriz ya; “hangi çağdayız!?” İşte biraz da bu yüzden artık Excel & VBA (Makro) öğrenmeyen kalmamalı.

Şimdi biraz heyecanlanmış olmalısınız.
Her ne kadar bu başlık size sihirli gelse bile, bizler büyücü ya da sihirbaz değiliz.
Yine her şey sizin elinizde.

Bir şeyi öğrenmek istiyorsanız onu gerçekten istemeli ve onun için zaman ayırmalısınız,
bunu unutmayalım.

Peki nasıl olacak bu iş?
Kod bilmeden, makro bilmeden kod yazabilmeyi hayâl bile edemezken,
yazabildiğinizi göreceksiniz.

Sizin için önemli olan bir şeyleri yapabilmenin mutluluğunu, en az sizin kadar iyi biliyoruz.
Sizden isteğimiz, sabırla bu yazıyı okumanız ve uygulamanız.
Günün sonunda göreceksiniz ki; hiçbir kod bilginiz olmadan da rutin olarak yaptığınız
günlük işlerinizi makro ile çok daha kolay yapabileceksiniz.

Hadi gelin yavaş yavaş bu işi nasıl yapabileceğimizi öğrenelim.
(Hızlıca öğrenmek isteyenler için uygulama videosunu da yazının sonunda ekliyor olacağız.)

EXCEL MAKROLARI NEDİR?

Önce Excel Makroları nedir, onu öğrenerek başlayalım.

Biz bu makroların genel adına Excel & VBA diyoruz.

VBA nedir?

VBA&#;nın açılımı; Visual Basic for Applications
Yani; Office uygulamaları için uyarlanmış, Visual Basic nesne, metot ve özelliklerine erişmemizi sağlayan yapıdır.

Microsoft Office paket programı içinde bulunan programların bazılarında,
kullanıcıya kolaylık olsun diye ve sürekli tekrar edilen (rutin) işlemleri
otomatik hale getirmek için Makro komutu kullanıcıya sunulmuştur.

Makrolar hazırlanırken, Excel’in arka plânında çalışan Visual Basic programlama dili de
hazır halde beklemektedir. Herhangi bir kayıt yapıldığında bu programlama dili
aktif hale gelir ve sizin yapmış olduğunuz herhangi bir makro komutunu
programlama diline çevirir. Böylece daha sonra, hazırlamış olduğunuz makroyu çalıştırmak
veya düzenlemek istediğinizde Excel bu imkanı size rahatlıkla sunar.

MAKRO KAYDET YÖNTEMİ NEDİR?

Excel&#;in arka plânında var olan Visual Basic dilini harekete geçirip, çalışma kitaplarında,
çalışma sayfalarında veya hücrelerde yaptığımız tüm işlemleri koda döken bir araçtır ve yöntemdir.
Size sunulan bu hazır kodlarla işlerinizi daha hızı halledebilirsiniz. Biz de bu özellikten
faydalanarak verilen hazır kodları kullanacağız.

Makro Kaydet özelliğine 3 farklı noktadan ulaşabilirsiniz.

1- Geliştirici (Developer) Menüsünden

Şeritte bu menü yoksa şu yolu izleyerek menüyü şeride ekleyebilirsiniz.
Dosya ‣ Seçenekler ‣ Şeridi Özelleştir ‣ Sağdaki menüden Geliştirici seçeneği seçip Tamam’a basın.

2- Görünüm (View) Menüsünden

3- Durum (StatusBar) Çubuğundan

İstediğiniz herhangi bir yöntemi kullanarak Makro Kaydet yöntemini aktif edebilirsiniz.
Şimdi nasıl aktif edeceğinizi anlatacağım fakat sadece okuyun, daha sonra bunu uygulamalı olarak birlikte yapacağız.

Makro Kaydete bastığınızda karşınıza bu pencere gelecek.
Makro1 yazan kutucuğa yapacağınız işle ilgili bir isim verebilirsiniz.
Örneğin; filtreleme yapmak için kullanacaksanız oraya filtre yazıp Tamam butonuna basarız.
Bastığımız andan itibaren yapılan kayıt başlayacak ve her işlemi kaydedip arka plânda koda dökecektir.
İşiniz bitince de Kaydı Durdurmanız gereklidir. Yine aynı yerden Kaydı Durdura basabilirsiniz.

Evet.. şimdi gerçek bir örnek üzerinde bu işin ne kadar kolay olduğunu görelim.

Hepimiz Excel’de verilerimizi tablo hâline getiririz, yani ilk satırda başlıklarımız, altında da o başlıklara ait verilerimiz olur değil mi? Bu tabloda da gün içinde birçok kez filtreleme yapıyoruzdur. Filtreleme yaparken ne yaparız? Hangi alanda (sütunda) bir filtreleme yapacaksak, o alandaki filtre oklarına tıklarız ve açılan pencereden filtrelemek istediğimiz veriyi seçeriz ya da arayıp Tamama basarız ve istediğimiz veriye göre tablomuz filtrelenmiş olur.

Bu basit bir filtreleme işlemini dahi gün içinde birçok kez yapıyor ve üzerinde gereksiz yere fazla zaman kaybediyoruz. Sürekli filtreyi aç oradan seçim yap ve Tamama bas, başka bir veri aradığımızda da yine aynı şekilde filtreyi aç oradan seç Tamama bas işlemini tekrarlıyoruz.

Oysa bu filtreleme işlemi için kullanacağımız boş bir hücremiz olsa ve oraya aradığımızı yazıp Entera bastığımızda ya da butonu tıkladığımızda hemen filtrelense çok daha kolay ve hızlı olmaz mıydı?

Bu sadece gün içinde yapacağınız tek bir işlem için size hız kazandırıyor olacak. Ancak bütün işlerinizi böyle hızlandırdığınızı düşünün.

HANGİ DURUMLARDA YAZDIĞINIZ KODU ÇALIŞTIRABİLİRSİNİZ?

Herhangi bir hücreyi;

• Seçtiğinizde
• Sağ tıkladığınızda
• Çift tıkladığınızda
• Hücreye veri girişi yaptığınızda
• Sayfayı açtığınızda
• Sayfadan çıktığınızda
• Dosyayı açtığınızda
• Dosyayı kapattığınızda
• Bir butonu tıkladığınızda
• Klavyeden herhangi bir tuşa bastığımızda

vb. gibi.. birçok farklı şekilde yazdığınız kodları çalıştırabilirsiniz.

Hadi şimdi canlı bir örnek üzerinde işlemi gerçekleştirelim.

Resimdeki gibi dosyamız var, o dosya üzerinde siz de denemeler yapabilir, sonrasında kendi dosyalarınızda pratik uygulamalar gerçekleştirebilirsiniz.

Dosyayı buradan indirin.

Bu dosyada H1 hücresine herhangi bir Marka ismini yazarsak, o markaya ait olan veriler filtrelensin istiyoruz. Biz hücreye QUARTZ yazdığımızda Marka alanındaki QUARTZ olanlar filtrelenecek, YELKEN yazdığımızda da YELKEN olanlar filtrelenecek. Dolayısıyla biz o hücreyi bir filtreleme kutucuğu olarak kullanacağız.

Birazdan eyleme geçeceğiz.

Öncesinde şunu bilmenizde fayda var.
Yukarıda, Hangi Durumlarda Yazdığınız Kodu Çalıştırabilirsiniz? altında belirttiğimiz çalıştırma yöntemlerine göre kodları yazıldığı alanlar vardır.

Bu alanlar;

• Module &#; (Makro Kaydet ile ya da manuel oluşturulan kodlar burada yer alır.)
• Sayfanın Kod Penceresi &#; (İlgili sayfanın kod çalıştırma olayları burada yer alır.)
• Kitabın Genel Kod Penceresi &#; (Kitabının tamamını etkileyecek olaylar burada yer alır.)

Biz şu an için bir sayfadaki hücreye veri girişi yaptığımızda filtreleme işlemi yaptırmak istediğimiz için, Makro Kaydet ile elde ettiğimiz hazır kodları Sayfanın Kod Penceresine yapıştıracağız. Hücreye veri giriş yapıldığında da Change olayı tetiklenecek ve filtre işlemi uygulanacak.

Makro Kaydet yöntemini her işiniz için kullanabileceğinizi unutmayın.

İzlenecek yol her zaman şöyle olsun;

• Makro Kaydete basın.
• Olmasını istediğiniz işlemi manuel olarak yapın.
• Kaydı Durdur

Kodlar arka plânda hazırlanmış olacak.

BU KODLARA NEREDEN NASIL ULAŞABİLİRSİNİZ?

Hayatta olduğu gibi, Excel’de de bir işi yapmanın birden fazla yolu vardır. Oluşan kodlara yine birkaç farkı yoldan ulaşabilirsiniz.

1. Makro Kaydet dediğimiz noktadan Makroları Görüntüle diyerek

2. Alt + F8 tuşlarına basıp aşağıdaki pencereye kısa yoldan ulaşarak.

3. Alt + F11 tuşlarına basıp VBEPenceresine direkt olarak erişerek.

4. Sayfa sekmesi üzerinde sağ tıklayıp Kod Görüntüle diyerek.

Eveeet.. Yeterince bilgi edindikten sonra artık eyleme geçiyoruz.

Verdiğimiz dosyayı indirdiyseniz Makro Kaydete basalım, makromuza herhangi bir isim verelim, örneğin; Filtre .. şimdi Tamama basarak kaydı başlatalım.

Tablomuzdaki herhangi bir hücreyi seçelim ve Veri menüsünden Filtreyi seçelim.
Not: Filtrenin üzerine gelip biraz beklerseniz; varsa kısayol tuşunu size verecektir. O kısayol tuşu ile de filtreyi aktif edebilirsiniz.

Sonrasında Marka alanından tümünün seçeneğini kaldırıp YELKEN’i seçin ve Tamama basın.

Temel olarak yapmak istediğimiz filtreleme olayının kodlarını edinmek olduğu için, eylemi gerçekleştirdik ve işimiz bitti.

Şimdi Kaydır Durdura basıp kaydı durduruyoruz. Makroları Görüntüleyi tıklıyoruz.
Makro Listesi penceresi Filtre makrosu seçili olarak ekrana gelecektir.
Düzenle butonuna basarak, oluşan Module1 içerisindeki kodları görüntüleyebilirsiniz.

Oluşan kodlarımız bu resimdeki gibi olacaktır.
Tek tırnak ile başlayıp yeşil renkli görünen satırlar yorum satırlarıdır, kodları etkilemez, sadece açıklama içindir.
Not: funduszeue.infolter satırını silebilirsiniz. Asıl işi hemen bir altındaki satır yapmakta.

Gördüğünüz gibi filtreleme işleminin kodlarını kolayca elde ettik.

Ufak bir bilgi daha verelim; yukarıdaki gibi Module içerisine yazılıp Sub ile başlayan kodları bir butona atayarak, butonu tıkladığınızda makroyu çalıştırabilirsiniz, isterseniz bu yolu deneyin.

Biz bu yazıda size daha hızlı bir yol olan, hücreye veri girişi yaptıkça hemen filtrelemeyi göstereceğiz, o yüzden yazıyı okumaya devam edelim.

Evet.. kodları elde ettik.
Geriye, kodlarda kriter olarak belirtilen “YELKEN” yerine, biz H1 hücresine ne yazdıysak onu filtrelemesi için kriteri dinamik yapmak ve hücreye veri girişi yapınca çalıştırmak kaldı.

Bunun için şöyle basit bir düzeltme yapacağız; filtrelemeyi yapan kod satırımız bu;
funduszeue.info(&#;$A$1:$E$52&#;).AutoFilter Field:=3, Criteria1:=&#;YELKEN&#;

Koddaki “YELKEN” yerine aşağıdaki gibi hücre adresini yazarsanız, o hücreyi dinamik biçimde filtreleme kutusu olarak kullanabilirsiniz.
funduszeue.info(&#;$A$1:$E$52&#;).AutoFilter Field:=3, Criteria1:=Range(&#;H1&#;).Value

Kriteri hücreden alacak şekilde dinamik hâle getirdik. Hadi artık bu kodu hücredeki veriye göre değişecek şekilde çalıştıralım.
Sayfadaki bir hücredeki veri değişince çalışmasını istediğimiz için bu kodu Sayfanın Kod Penceresinde Change olayında yazacağımızı daha önce belirtmiştik.

Peki şimdi ne yapmamız lâzım?

Sekmenin üzerine sağ tıklayıp Kod Görüntüle diyerek ilgili sayfanın kod penceresine ulaşın, ilk etapta görseldeki gibi olacaktır.
General alanından Worksheeti seçin.

Declarations alanında, kullanabileceğimiz sayfa olayları yüklenecektir, oradan Change olayını seçin.

İlgili olay pencereye eklenecektir.
O olayın içerisine, oluşturduğumuz makronun adını aşağıdaki gibi Call Filtre olarak yazalım.
Selection_Change olayı artık gereksiz olduğundan o olayı silebilirsiniz.

Sayfada herhangi bir hücrede veri girişi/değişikliği olduğunda artık Filtre makrosu çalışacaktır.
Aslında bu noktada işleyişte karşımızı bazı zorluklar çıkabilir, o da şudur; kodumuzu, belirli bir hücrede veri girişi olduğunda değil de, herhangi bir hücreye veri girişi olursa şeklinde bıraktık. H1 hücresi haricinde de bir hücrede değişiklik yaparsak yine filtreleme işlemini yapacaktır. Dolayısıyla sayfadaki her hareketimizde sürekli filtreleme uygulayacaktır.

Sadece H1 hücresinde bir değişiklik olduğunda çalış dememiz daha mantıklı olurdu.
Bunu da kodun daha stabil çalışması için son bir dokunuş olarak kabul edersek, ufak bir şart ilave ederek olayı tatlıya bağlayabiliriz.

O son dokunuş da bu şart olacak; If funduszeue.infos(0, 0) = &#;H1&#; Then

Açıklaması: Eğer veri girişi yapılan hücrenin adresi H1 ise.. diyerek kodumuza son hâlini veriyoruz.

Sayfada sonucunu bu şekilde göreceksiniz. H1’e ne yazarsanız Marka alanından o ismi filtreleyecektir.

Ufak bir ipucu daha verelim; eğer hücreye yel* yazıp Entera basarsanız ya da mevcut kodun sonuna & “*” ibaresini eklerseniz, hücrede markanın tamamını yazmadan da sonucu filtreleyecektir. Örneğin; yel yazıp Entera basarsanız size yel ile başlayan tüm kayıtları listeleyecektir.

funduszeue.info(&#;$A$1:$E$52&#;).AutoFilter Field:=3, Criteria1:=Range(&#;H1&#;).Value & &#;*&#;

Her şey bittikten sonra sıra dosyayı kaydetmeye gelirse, artık o dosyayı Makro İçerebilen Excel Çalışma Kitabı olarak farklı kaydetmelisiniz. (Farklı Kaydet kısa yolu; F12’dir.)

Tebrikler!  👍🏻

İlk kod yazma (makro oluşturma) tecrübesini edinmiş oldunuz.

Bu konular işinizi kolaylaştırmanın yanında, oldukça zevkli konulardır, öğrendikçe daha fazlasını isteyeceğinize eminiz.
Bu yazı, Excel’de sürekli yaptığınız işleri koda dökerek, işlerinizi daha hızlı yapabileceğiniz noktasında farkındalık uyandırmak içindi.

Dosyanın son hâline buradan erişebilirsiniz.

PEAKUP olarak, verdiğimiz Excel & VBA (Makro) Eğitim ve Danışmanlık Hizmetimiz ile sizi Excel’de çok daha iyi konumlara taşıyabileceğimizi unutmayın.

Bu yazıyı paylaşarak daha çok kişinin bilgi sahibi olmasını sağlayabilir, Excel Eğitimi alarak da Excel&#;i daha etkin ve verimli kullanabilirsiniz.  👍🏻