Tansiyon, yani kan basıncı; kalp atım hızı, solunum hızı ve vücut sıcaklığı ile birlikte en önemli dört yaşam belirtisinden biridir. Bu belirtiler bir insanın genel sağlık durumu hakkında fikir edinmek için kullanılır. Söz konusu unsurlarda yaşanan ani bir değişim, sağlık sorunu geliştiği anlamına gelebilir. Peki tansiyon nasıl ölçülür?
Bugünkü içeriğimizde biz de bu sorunun yanıtını arayacağız ve hayati fonksiyonlar için son derece önemli olan tansiyonun olması gereken değerlerini inceleyeceğiz. Eğer siz de kendi tansiyonunuzu nasıl ölçebileceğinizi ve ortaya çıkan değerlerin sağlığınız açısından ne anlama geldiğini öğrenmek istiyorsanız, içeriğimizin devamını okumanızı tavsiye ederiz.
Tansiyon Nedir ve Tansiyon Nasıl Ölçülür?
Bilindiği üzere kalp, organlara ve dokulara kan pompaladığı için yaşamsal açıdan en büyük öneme sahip organlardan biridir. Kalp her attığında kan, damarlar ve dolaşım yoluyla vücuda yayılır. Vücutta kan dolaşımı sürerken de damarlarda bir miktar basınç yaratır. Sözünü ettiğimiz bu basıncı, yani tansiyonu iki tür altında incelemek mümkündür:
Sistolic Kan Basıncı: Halk arasında "büyük tansiyon" olarak da bilinen bu kan basıncı türü, kalbin kasılıp oksijen bakımından zengin kanı damarlara pompalaması sürecidir. Yani damarlar kan doluyken oluşan basınç, sistolik kan basıncı adını alır.
Diastolik Kan Basıncı: Halk arasında yaygın olarak "küçük tansiyon" adıyla anılır. Kalp kaslarının gevşemesi sonucunda damarlarda oluşan basınçtır. Daima sistolik basınçtan küçük bir değer taşır.
Kısaca tansiyonun ne anlama geldiği ve türlerinin ne olduğuna değindikten sonra artık sıra tansiyon nasıl ölçülür sorusunu yanıtlamakta. Tansiyon, milimetre civa (mmHg) birimiyle ölçülür ve ölçüm sırasında hem sistolik hem de diastolik değerler dikkate alınır. Tansiyon ölçme aletine dayanarak tansiyon değerlerine bakılabileceği gibi teknolojik gelişmeler doğrultusunda üretilen birtakım cihazlar aracılığıyla da kan basıncını ölçümleyebilmek mümkün hale gelmiştir.
Kas ve eklem rahatsızlıklarının tedavisi için başvurulan fizik tedavi hakkında bilgi sahibi olmak için Fizik Tedavi Nedir? Hangi Hastalıklar İçin Kullanılır ve Yöntemleri Nelerdir? başlıklı içeriğimize göz atabilirsiniz.
Tansiyon Aleti ile Tansiyon Nasıl Ölçülür?
Steteskop, kadranlı barometre, kolluk ve kolluğu şişirmeye yarayan bir balondan oluşan geleneksel tansiyon ölçüm cihazlarına tansiyon aleti adı verilir. Hastanelerde, eczanelerde ve medikal ekipman satışı yapılan mağazalarda sıklıkla rastlayabileceğiniz bu aletler yoluyla tansiyon ölçmek için öncelikle tansiyonu ölçülecek kişinin rahat bir pozisyon alarak oturması istenir. Ardından tansiyon aletinin kolluğu, bu kişinin pazu kaslarını saracak biçimde koluna giydirilir. Kolluğu şişirmeye yarayan balon aracılığıyla kaslara basınç uygulanır.
Kadranlı barometrede basınç değeri mmHg değerine ulaştıktan sonra steteskopun dinlemeye yarayan parçası, dirseğin iç kısmına yerleştirilir. Bu esnada şişirme balonu ile şişirmeye son verip artık kolluktaki havanın sönmesi beklenir ve aynı zamanda steteskop yardımıyla kalp atışları dinlenir. İlk kalp atışı duyulduğunda barometrede görülen değer, sistolik tansiyon yani büyük tansiyon değerini vermektedir. Dinlemeye devam ederken düzenli kalp atış sesinin kesildiği anda barometrede görülen değer ise diastolik, yani küçük tansiyon değerini göstermektedir. Bu iki değer, tansiyonu ölçülen kişinin genel sağlık durumuyla ilgili önemli ipuçları verecektir.
Tüm bunların yanı sıra evde tansiyonu ölçümü yaparken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar olduğunu da belirtmemizde fayda var. Bu doğrultuda öncelikle tansiyon aletinin kolluk parçasının her zaman çıplak tene sarılması gerektiğini es geçmemeliyiz. Ayrıca tansiyon değerlerine bakılacak kişinin ölçümden en az 5 dakika önce sakinleşmesi ve birkaç kez derin nefes alması gerektiğini de unutmamalısınız. Ek olarak, ölçüm sırasında tansiyonu ölçülen kişinin konuşmaması, ayaklarının zeminle temas etmesi, mesanesinin boş olması ve kolunu kalp hizasında tutması gerekmektedir.
Elektronik Cihaz ile Tansiyon Nasıl Ölçülür?
Teknolojik gelişmeler doğrultusunda üretilen ve tansiyon ölçme işlemini geleneksel tansiyon aletine kıyasla çok daha pratik hale getiren elektronik tansiyon ölçme cihazlarının kullanım şekilleri markadan markaya değişkenlik gösterebilir. Fakat bu cihazların yine de genel olarak aynı mantıkla çalıştığını söyleyebiliriz. Örneğin hepsinde geleneksel tansiyon aletine benzer şekilde bir kolluk bulunmakta ve basınç birimi olarak yine aynı birim kullanılmaktadır.
Fakat çoğunlukla kol kaslarına basınç uygulama ve diastolik ile sistolik değerleri saptama görevi tamamen cihaza aittir. Yani tansiyon ölçümü yapan kişiye yalnızca kolluğu tansiyon değerlerine bakılacak kişinin koluna geçirme görevi düşmektedir. Bu cihazların son derece pratik bir kullanıma sahip olması, tansiyon değerlerine bakmak isteyenlerin kendi kendilerine bu kan basınçlarını ölçmelerine dahi imkan vermektedir.
Mobil Uygulamalar Yardımıyla Tansiyon Nasıl Ölçülür?
Teknoloji günümüzde geldiği nokta; bize akıllı telefon, akıllı bileklik ve akıllı saatler yoluyla tansiyon ölçebilme imkanı tanıyor. Bilek veya parmak ucundaki kalp ritmini ölçerek tansiyon değerlerini tespit edebilen bu cihazlar, ölçüm işlemini bu ihtiyaca özel olarak geliştirilen mobil uygulamalar aracılığıyla başarabilmektedir. Üstelik ölçülen değerleri kayıt altına almayı da sağlayan bu uygulamalar, belirli bir zaman aralığına ait sağlık durumundaki değişiklikleri gözlemleyebilmeyi de mümkün kılmaktadır.
İdeal Tansiyon Değerleri Nelerdir?
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre normal tansiyon değeri /80 mmHg ve altındaki değerlerdir. Eğer tansiyonunuz /80 mmHg değerinden yüksek çıkıyorsa bu durum kalbinizin kan pompalamak için çok fazla çalıştığı anlamına gelmektedir. Bu da yüksek tansiyon olarak adlandırılmaktadır. Stres, korku, endişe, yüksek kolesterol ve damar tıkanıklığı gibi durumlar yüksek tansiyonu tetikleyen faktörler arasında yer almaktadır ve bu durum devam ettiği ve gerekli önlemler alınmadığı takdirde hayati risk taşıyabilmektedir. Yüksek tansiyon sorununuz olup olmadığını anlamak için düzenli olarak tansiyonunuzu ölçüp bir yere not etmek işinizi kolaylaştırabilir.
Öte yandan riskli tansiyon değerleri yaşa, kiloya, cinsiyete, fiziksel aktivitelere ve hastalıklara göre değişebilmektedir. Bu nedenle tansiyon ölçümünde değerler anormal çıkıyorsa, 5 dakika kadar bekleyip tekrar ölçüm yapmakta fayda var. Tekrar yapılan ölçüm sonrasında da büyük tansiyonunuz mmHg üzerinde ve küçük tansiyonunuzda mmHg üzerinde çıkıyorsa, en kısa sürede yakında bulunan bir sağlık kuruluşuna başvurmanız gerektiğini belirtmeden geçmeyelim.
Sağlığınıza dikkat ederek yaşamak için neler yapabileceğinizi Nedir İşin Aslı? İşte Uzmanların Ağzından Sağlıklı Yaşam için Yapılması Gerekenler! başlıklı içeriğimizi inceleyerek öğrenebilirsiniz.
Tansiyon Değerleri Nasıl Normalleştirilir?
Tansiyon değerlerinin birtakım değişkenlerden dolayı yanlış çıkabileceğini ve doğru sonuçlara ulaşmak için dakika arayla ikinci kez ölçüm yapılması gerektiğini ifade etmiştik. Peki normal olmayan tansiyon değerleri nasıl normal hale getirilebilir? Bunun en ideal yolu elbette sağlık uzmanlarından destek almaktır. Diğer yandan stresten uzak durmak, dengeli beslenmek, sağlıklı bir yaşam tarzı sürmek, doğada zaman geçirmek de normal tansiyon değerlerine sahip olmanız ayardımcı olacaktır.
Doğanın kalbinde, Ankara’nın Kızılcahamam ilçesinde, çam ağaçlarının çevrelediği bir konumda yer alan Çam Otel, dinlenebilmeniz ve sağlığınızla ilgilenebilmeniz için en ideal ortamı sunmaktadır. Dilerseniz siz de Çam Otel’in ayrıcalıklı hizmetlerinden yararlanmak ve şifalı termal sular ile sağlık bulmak için zaman kaybetmeden rezervasyonunuzu yaptırabilirsiniz.