Çin Dili Ve Çince Dilbilgisi

Bu yazımızda temel Çince dil bilgisi işleyeceğiz.

Çince dil bilgisi kapsamında aşağıdaki konulardan bahsedeceğiz:

Çince Temel Dil Bilgisi #1 – Özne + Fiil Cümlesi

Çince Temel Dil Bilgisi #2 – Özne + Fiil + Nesne Cümlesi

Çince Temel Dil Bilgisi #3 – “Shi” Cümlesi

Çince Temel Dil Bilgisi #4 – “You” Cümlesi

Çince Temel Dil Bilgisi #5 – En Sık Sorulan Soru &#; “Ma” Sorusu

Çince Dil Bilgisi #1 Özne + Fiil Cümlesi 

İlk temel Çince dil bilgisi konumuzda en basit Çince cümle yapısını işleyeceğiz:

Sadece iki kelime kullanarak Çince cümleler kurabilirsiniz (kim demiş Çince zor diye?) örneğin:

我忙 (wǒ máng）- Ben meşgülüm.

我 (wǒ) “Ben” anlamına gelmektedir. 忙 (máng) ise meşgül demektir. Çok basit!

Sanılanın aksine Çince dil bilgisi diğer dillere göre çok daha basittir. Üstelik cümle yapısı ve kelime sırası bakımından Türkçe dil bilgisine çok yakındır!

Çince Dil Bilgisi #2 Özne + Fiil+ Nesne Cümlesi

Şimdi işleyeceğimiz cümle yapısı da Türkçe&#;deki ile aynıdır. Özne, fiil ve nesneden oluşmaktadır.

我爱你。（Wǒ ài nǐ.）(Ben) seni seviyorum.

我们都喜欢汉语。（Wǒmen dōu xǐhuān hànyǔ.）Hepimiz Çince dilini seviyoruz.

Çince Dil Bilgisi #3 “Shi” Cümlesi

Tahmin edebileceğiniz üzere bu cümle türünde fiilimiz  &#; “shi”(是), türkçeye en yakın çevirisi &#;olmak&#;tır (İngilizce&#;deki &#;to be&#;)

Cümle yapısı şu şekildedir:

Başlangıç seviyesinde Çince dil bilgisi derslerinde “是” genellikle insanları ya da nesneleri tanımlamak için kullanılır. Özne ve nesnenin yeri değiştirilemez, yani örneğin aşağıdaki cümle hatalıdır.

学生是你。(Tam çevirisi şu şekildedir: “Öğrenci sen”.)

Bu cümlenin doğru hali şu şekildedir:
你是学生 (Nǐ shì xuéshēng) – “Sen öğrencisin”.

Çince Dil Bilgisi #4 “You” Cümlesi

Bu cümledeki fiil “you” (有; sahip olmak) olduğu için bu cümle &#;You Cümlesi&#; diye bilinir.

“有” fiili ” sahip olmak” ya da ”var” anlamına gelir.

“you” cümlesi bir şeyin varlığını ifade etmek için de kullanılabilir. Tıpkı Türkçe&#;de de bir şeyi olduğunu anlatmak için &#;var&#; kelimesini kullandığımız gibi.

Örnek: &#;Sınıfımızda 28 öğrenci var.&#;

Çince dil bilgisi çalışanlar için bu cümle yapısı hep kafa karışıklığına sebep olur.

Şu örnek cümleye bir göz atalım :

• 我家有五口人 (wǒ jiā yǒu wǔ kǒu rén) – Ailemde 5 kişi var. (tam çevirisi: Ailem beş kişiye sahip).

Bu örnekte cümle &#;Ailemde beş kişi var&#; diye çevrilir, &#;Ailem beş kişiye sahip &#;şeklinde değil, çünkü “有” fiilinin anlamı burada farklıdır.

Not: “You” Türkçe&#;deki “sahip olmak” anlamına denk gelir. 

#5 En Sık Sorulan Soru: “ma” (吗) Sorusu

 “ma” (吗) soru cümleleri,  Türkçe&#;deki &#;mi&#; soru eki ile kurulan cümleler gibidir. Evet ya da Hayır cevabı bekleyen sorular.

Bir soru “吗” yapmak için , cümlenin sonuna “吗” karakterini eklemek yeterlidir. Yani tüm cümleler soruya dönüştürülebilir, yine tıpkı Türkçe&#;de cümlelerin sonuna &#;mi/mı&#; ekleyerek onu soru cümlesi yapmamız gibi. Örnek: “(Sen) kahve seviyorsun.”

你喜欢咖啡 (Nǐ xǐhuān kāfēi).

Cümlenin sonuna “吗” partikülünü ekleyip bunu bir soru cümlesine çevirelim.

你喜欢咖啡吗? Nǐ xǐhuān kāfēi ma? Bu cümlenin anlamı artık “Kahve seviyor musun?”

Kahve demişken&#; &#;Sabah kahvemi içmeden güne başlayamıyorum&#; lardansanız Çin&#;de nasıl kahve sipariş edileceğini öğrenseniz iyi olur.

Dil bilgimize geri dönelim. Zaten soru cümlesi olan bir cümleye “吗” partikülünü ekleyemezsiniz. Hemen örneğine bakalım:

• 你 是 谁 吗？Nǐ shì shéi ma? – (Sen) kimsin“ma”? Türkçe &#;Sen kimsin mi?&#; demek gibi bir şey&#; Pek bir anlam ifade etmiyor öyle değil mi? Zaten soru olan bir cümleye soru eki eklemenin bir anlamı yok.

 “吗” sorusuna cevap olarak ya &#;evet&#; ya da &#;hayır&#; diyebilirsiniz. 

Gördüğünüz gibi Çince soru cümlesinin kalıbı Türkçe&#;deki ile aynıdır o yüzden bunu öğrenmekte pek bir sıkıntı çekmezsiniz.

Tavsiye – daha önce bahsettiğimiz “shi” ve “you” fiillerini kullanırken dikkat ediniz.

“Shi” fiilini barındıran soru cümlesinin cevabı ya  “shi” (olumlu) ya da “bu shi” (olumsuz)  ile cevaplanmalı. “You” fiilini içeren cümleler ise ya “you” (olumlu ) ya da “mei you” (olumsuz ) ile cevaplanmalı.

Olumlu bir yanıt vermek için soruyu  “对” (duì) ile de cevaplayabilirsiniz.

Sonuç

Bu kadar basit işte!

Çince temel cümle yapılarını gördük.

Şöyle bir özetlemek için Çince basit cümle yapılarını yazalım:

• Özne + Fiil cümlesi
• Özne + Fiil + Nesne Cümlesi
• “Shi” Cümlesi
• “You” Cümlesi
• En Sık Sorulan Soru: “Ma” Sorusu.

Bir sonraki dil bilgisi yazımızda basit olumsuz fiil yapılarını ve &#;ba&#; cümle yapısı gibi daha  karmaşık konuları işleyeceğiz. “le” (了) partikülünü de unutmamak lazım!

Fakat hiç merak etmeyin! Hep beraber işinize yarayacak birçok dil bilgisi konusunu göreceğiz ve Çince&#;nin çok da zor olmadığını kendi gözlerinizle göreceksiniz!

Çince öğrenmek mi istiyorsunuz?  Pekin, Şanghay, Taipei ve Chengde şehirlerinde sunduğumuz Çince dil kurslarımıza göz atabilirsiniz.

Çince Dil Bilgisi &#; Sıkça Sorulan Sorular

LTL’den daha sık haber almak mı istiyorsunuz?

LTL Çince Dil Okulumuzdan daha sık haber almak istiyorsanız bültenimize abone olabilirsiniz. Çince nasıl öğrenilir? Kaliteli Çince öğrenme uygulamaları nelerdir? LTL okulları ve öğrenci yaşamı ile ilgili son haberler nelerdir? Bütün bu soruların cevaplarına bültenimize kaydolarak ulaşabilirsiniz.

2. Karakterler ve kaligrafi

Çin dilinde bölümlere ayrılmış bir alfabe yerine on binlerce bağımsız karakterden oluşan bir alfabe kullanılmaktadır. İyi olan şey, yazılı Çincenin yaklaşık %98'inin aynı karakterden oluşmasıdır. Haberler gibi basit bir metni anlamak için yaklaşık karakter bilmeniz gerekir. Çince karakterleri düzenli olarak kullanmak istiyorsanız, yaklaşık karakter bilmeniz gerekir. Çince karakterlerle ilgili bir başka ilginç gerçek ise yazı sisteminin yıldan daha eski olmasıdır. M.Ö. yılında icat edilen bu yazı sistemi geleneksel ve basitleştirilmiş karakterler olmak üzere ikiye ayrılır.

Çince karakterler sıfırdan evrimleşmiştir ve hala gelişim sürecindedirler. Modern zamanlardaki en önemli gelişme, geleneksel yazıdan basitleştirilmiş yazıya geçiştir. Çin Halk Cumhuriyeti yılında kurulduğunda, Çin'de okuma yazma oranı yaklaşık %20 idi. Hükümet, ülke genelinde okuryazarlığı ve eğitimi geliştirmek amacıyla Çince karakterleri basitleştirmek için bir program başlattı. Yaklaşık geleneksel karakter, çoğunlukla tonlama sayısı azaltılarak ve/veya karakterler birleştirilerek değiştirilmiştir. Geleneksel Çince binlerce yıldır kullanılan ortodoks karakterlerini kullanır ve basitleştirilmiş Çince esas olarak geleneksel Çince karakterlerin basitleştirilmiş versiyonu olarak kabul edilir.

Zaman içinde Basitleştirilmiş Çince Çin anakarası, Malezya ve Singapur'da kabul görürken; Hong Kong, Tayvan ve Makao'daki insanlar geleneksel yazı sistemini kullanmaya devam etmektedir.

Not: Basitleştirilmiş Çinceye hala yeni kelimeler eklenmektedir.

Çince'de, Çin kaligrafisinin beş geleneksel biçimi vardır: Mühür Karakteri, Resmi Yazı, Resmi Yazı, Koşan Yazı ve El Yazısı. Yazıyla ilgili bir başka gerçek de, yazı stilleri arasındaki büyük farklılıklardır. Daktilo ile yazılmış metin ile el yazısı karakterleri arasında meydana gelen değişiklikler nedeniyle el yazısının en tanınmaz yazılardan biri olarak kabul edilmesidir.

Çince binlerce yıllık tarihe sahiptir ve günümüzde dünya nüfusunun dörtte biri tarafından halen kullanılmakta olan en önemli dillerden biridir. Çağdaşları olan Mısır Dili, Hititçe, Sümerce gibi diller yok olup tarihteki yerlerini alırken Çince günümüze kadar ulaşmış dünyanın en eski dillerinden biri olmayı başarmıştır. Çince tarihte olduğu gibi günümüzde de ekonomik, bilimsel, siyasi ve kültürel anlamda önemli bir yere yere sahiptir. Son yıllarda Çin'in dışa açılma politikası ve büyük ekonomik başarısı ile birlikte Çinceye olan ilgi ve ihtiyaç dünyada olduğu gibi ülkemizde de hızla artmaktadır. Yüzyılın en önemli güçlerinden biri olacağı artık kesinleşmiş olan Çin'in binlerce yıllık geçmişe sahip ve kendine has özellikleri bulunan dili de dünyanın geleceğinde önemli bir yer tutacaktır. Bu nedenle Çincenin tarihi, gelişimi ve dilbilgisi özellikleri Çin ‘e ve Çince'ye ilgi duyan herkesi yakından ilgilendirmektedir. Kitabımızda bilimsel ölçütlere uygun olarak Çince'nin tarihi ve özellikleri bunun yanında Çince Dilbilgisi iki bölüm halinde okuyucuya sunulmaktadır.

Çince gramer oldukça basittir: cinsiyet ( erkek / kadın), çoğulluk ve çekimlenme durumu yoktur; kelimeler değişmez. Bu yüzden kelimelerin sıralaması çok önemlidir ve ileride göreceğimiz gibi mantıksal bir dizilişleri vardır. Tek tek veya birkaç şeyler konuşuyor eğer bağlam , örneğin , bilmek önemlidir.

Çince basit bir ifade

Mandarin Çince olarak basit cümle modeli üzerine inşa edilmiştir KONU + FİİL ( + OBJECT ).

Çinli sıfatlar

Ama ilk sürpriz : 好iyi , incebiz diyoruz sıfat fiilBu sıfat demektiriyizaten fiil taşırolmak. Yani Çince sıfatlar bir yardımcı fiil katmayan.
Bu sıfat fiillerin özelliği (iyi olmanın yorgun olmanın içerik , vb olmak.) Olumlu , bir karşılaştırma ima olduğunu. Böylece :我好Wǒ hǎo, tam bir cümle değildir. Bu demektir Ben iyiyim ama (iyi değilsinörnek cümleyi tamamlamak için.)

Tam bir cümle karşılaştırma kaldırmak ve yapmak , biz zarf eklemeniz gerekir 很hěn.

ifadeben iyiyimyazılmış: 我很好Wǒ hěn hǎo.

Ama sonra , bu ifade tarafından çevrilmiştirben funduszeue.infon çok iyiyim? Yazılı olarak, fark yapmak mümkün değildir , bu nedenle belirsizlik var. Eğer biz konuşmak eksilerini By 很hěn demek vurgulu değilben iyiyim.
dinle :

Eğer 很hěn vurgulandı , bunun anlamıben çok iyiyim.
dinle :

hiçbir çekimi

Çincede, hiçbir çekimi vardır:
我很好。Wǒ hěn hǎo. ben iyiyim.
你很好。Nǐ hěn hǎo. İyisin..
他很好。Tā hěn hǎo. O iyi bir.

Çince Olumsuz cümle

Negatif cümle yapmak için , olumsuzlaştırmamız gerekir 不bù fiilden önce :

我不好。Wǒ bù hǎo. iyi değilim.

DİKKAT: 不bù , zarflar , her zaman fiilden önce Mandarin Çince bir zarf ve konur edilir.

Bu olumlu cümle olmadığı , sıfat fiil hiçbir karşılaştırma ifade. Bu zarf eklemek gerekli değildir , bu nedenle 很hěn.

soru cümlesi

Çin , evet - hayır evet ya da hayır ile cevap edilebilir ve bilgi vermeyin sorular (soru. Örnekİyi misin?evet - hayır sorusu , ancakNasılsın ?) , çok basit bir şekilde inşa edilmiştir değildir:

cümle + 吗ma ?
Örnek: 你好吗？Nǐ hǎo ma ? İyi misin?

Notlar:

1. bu olumlu cümle , sıfat fiil ( değil gibi好hǎoince) Bir karşılaştırma anlamına gelmez. Yani biz eklemeniz gerekmez 很hěn. Bunu eklerseniz , o zaman şu anlama gelir:Çok iyi misiniz? 你很好吗？Nǐ hěn hǎo ma ?
2. Çince sorular hiçbir ters vardır. Cümle yapısı aynıdır :Konu + fiil + nesne.

soru parçacıkne

soru parçacık 呢ne Bir soru Örnek dönmek için kullanılır :
你好吗？Nǐ hǎo ma ? İyi misin?
我很好，谢谢，你呢？Wǒ hěn hǎo, xièxie, nǐ ne ? Ben iyiyim, teşekkürler, siz?
我不好。Wǒ bù hǎo. iyi değilim.

Uyarı! parçacık 呢ne Sadece bir kelimeden sonra , bir cümlenin sonunda yer aksi takdirde ( yani başka bir anlam kazanır değilsürecinde olduğu) , Ama biz başka ders daha ayrıntılı göreceğiz.

← Önceki sayfa - Özet - Sonraki sayfa →