Paleontoloji, taşılbilim ya da fosilbilim, fosilleri veri olarak kullanarak dünyada yaşamın tarihini yazmak amacını taşıyan bilim dalıdır.
Yunanca palaios (eski), onto (varlık) ve logos (bilim) kelimelerinden türemiştir. Eski varlık bilimi olan Paleontoloji; Stratigrafi, Sedimantoloji, Tarihsel jeoloji, Biyoloji, Ekoloji, Coğrafya, Klimatoloji ve Evrim ile yakın ilişkilidir.
Bir başka tanımlamayla, ölmüş varlıkların "fosil" olarak isimlendirilen taşlaşmış kalıntılarından ya da izlerinden hareketle, jeolojik zamanda yaşamış olan canlıların en ilkelinden günümüzdeki en gelişmiş olanlarına değin geçirdikleri gelişmeleri, çeşit ve şekilleri, yaşama ortamları, ortaya çıkışları ve yok oluşlarıyla, zaman ve mekândaki dağılış ve yayılışlarını araştıran bilim dalıdır. İlk paleontoloji araştırmaları Leonardo da Vinci tarafından, Mısır'dan getirilmiş kireç taşında nummulitleri görmesiyle yapılmaya başlanmıştır. Da Vinci nummulitlerin bir organizma kalıntısı olduğunu anlamıştır.
Fosilbilim iki çeşit olarak incelenir. Bunlar;
Makropaleontoloji: Mikroskopta incelenmeyen, makro büyüklükteki fosilleri araştıran, paleontolojinin alt dalıdır.
Mikropaleontoloji: Çıplak gözle incelenemeyen, ancak mikroskopla incelenebilen fosilleri araştıran paleontolojinin alt dalıdır.
Fosilbilim bu şekilde araştırmalarıyla yer ilmi olan jeolojiye de yardımcı olmaktadır. Bu şekilde yapılan araştırmalar neticesinde tam olarak zamanımıza kadar gelebilmiş fosil zincirine rastlamak mümkün olabilir.
Fosilbilimin Önemi[değiştir
Paleontoloji nedir?
(Eski varlık bilimi), jeolojik çağlar boyunca yeryüzünde yaşayan yaratıkları inceleyen bilim dalıdır. Denizlerden çok uzak kayalıklar üzerinde bazı deniz yaratıklarının kabuklarına rastlanması, daha binlerce yıl önce meraklı bilginleri düşündürmüştü. M.O. 6. yüzyılda Eski Yunan bilginlerinden Pytbagoras, 5. yüzyılda Herodot, 4. yüzyılda da Aristot, fosillerin varlığını tahmin etmişlerdi. Eski Roma bilginlerinden Lükres ve Ovide de aynı fikirdeydiler.
Ortaçağ'da dahi bu fikir üzerinde duruldu. Büyük sanatçı Leonardo da Vinci aynı fikirleri daha da geliştirdi. yüzyılda ise Frascataro ve Bernard Palissy, bu kabukların çok eski devirlerde yaşamış canlılara ait olduklarını ileri sürdüler. Ama paleontoloji'yi modern bir bilim dalı haline getiren Fransız bilgini Cuvier oldu. Omurgalı fosillerin mukayeseli anatomisinin kurucusu sayılan Cuvier, yaratıkların gelişmesine değil, yeryüzündeki değişikliklere inanırdı.
Cuvierye karşı çıkan görüşün savunucuları Lamarck ve Saİnt - Hilaire, Charles Darwin'in 'da yayınlanan ünlü eserinden sonra, gelişmeciler'in tezi ağır bastı. Bu çağdan itibaren paleontoloji, biyolojik bir bilim olarak gelişti. Bu bilim dalı bugün başlıca iki bölüme ayrılır: Bitkisel paleontoloji ve hayvani paleontoloji. Buna göre, yeryüzünde hayat denizde balşamış, canlı varlıklar yavaş yavaş gelişmiş, kabuklularla beraber organik hayat ortaya çıkmıştır.
Omurgalılarda da eskilik sırasına göre sırasıyla balıklar, kurbağalar, sürüngenler, dev gövdeli hayvanlar ve kuşlar gelir. Bütün bunlardan sonra omurgalıların en gelişmiş olan memeliler sınıfı ortaya çıkmıştır. İnsan ise çok daha yeni bir zamanda meydana gelmiştir. Bitkilerin gelişmesinde ise önce atkuyrukları görülmüştür. Açıktohumluları, kapalıtohumlular izlemiş, çiçek ise ancak dördüncü zaman'da ortaya çıkmıştır. İnsanlık ve bilim var olduğundan beri, bilimin her dönemde merak ettiği sorulardan birisi olan dünyanın yaşı sorusu, bilim adamlarını bu yönde araştırmaya itmiştir.
Bu yönde yapılan araştırmalara bağlı olarak net bir sonuç çıkmasa da, bilim insanları dünyanın yaşının milyar olduğunu düşünmektedir. Paleontoloji, dünyada yaşamın var olduğu günden günümüze kadar yaşamış olan canlıları incelemektedir. Canlı araştırmaları yüz binlerce yıl öncelerine dayanan paleontoloji bilim dalı, yapmış olduğu araştırmalarla bilinen insanlık tarihini değil aslında dünya tarihini aydınlatmaya çalışmaktadır. Bu bilim dalının çalışmasını sağlayan nokta ise, fosillerdir. Fosiller araştırmalara kaynaklık etmektedir. Bakıldığında özellikle oldukça eski bir zamanda yaşamış canlı varlıkları inceleyen bir bilim dalı olarak gözükse de, aslında durum tam olarak böyle değildir.
Paleontoloji, biyoloji biliminin canlı olarak tanımladığı bütün varlıkları inceler. Bu açıdan bakıldığında canlıları inceleyen bu bilim dalı, oldukça geniş bir inceleme alanına sahiptir. Ve de birçok bilim dalıyla birlikte çalışmalarını yürütmektedir. Paleontoloji bilim dalı, araştırmalarını yürütürken yeryüzünün farklı katmanlarında bulunan fosillerini inceleyerek, dünyada yaşamın var olduğundan beri yaşamış olan eski canlılar hakkında bilgiler edinme amacı gütmektedir. Bakıldığında geçmişte yaşamış olan canlıları araştırmak, paleontoloji biliminin birçok bilim dalıyla birlikte ortak bir şekilde çalışmasına neden olmuştur.
Bu bilim dalları, jeoloji, zooloji, taksonomi, moleküler kimya, jeomorfoloji, ekoloji, biyoloji, klimatoloji ve coğrafya gibi bilim dallarıdır. Çalışmalarını bir çok bilim dalıyla birlikte yürütmekte olan paleontoloji, çoğu zaman araştırmalarında modern bilim dünyasının natüralist bir bakış açısıyla benimsemiş olduğu evrimsel gelişim modelini esas alır. Paleontoloji biliminin bir diğer adı “fosil bilim”dir. Bu isim, fosillerle oldukça içli dışlı olmasından dolayı bu bilime verilmiştir. Biyoloji biliminin canlı diye tabir ettiği varlıkları inceleyen bu bilimin araştırmış olduğu canlıların çoğu, on binler hatta yüz binlerce yıl önce yaşamış olan canlılardır.
Onlardan kalan fosil kalıntıları sayesinde bu canlılar hakkında bilgiler edinilir. Geçmişi bu kadar önceye dayanan canlılar arasından ise akla ilk gelenler olan dinozorlar, paleontoloji biliminde incelenen canlılar arasında yer almaktadır. Jeolojik olarak farklı dönemlerde yaşamış olan canlıların taş kalıntılarını incelemek oldukça güç bir durumdur. Bu nedenle de paleontoloji, modern bilimin teknolojisinden oldukça sık yararlanmaktadır. Bu bilgiye göre, paleontoloji biliminin geçmişe oranla günümüzde daha fazla geliştiği de söylenebilmektedir.
Paleontoloji biliminde, incelenen eski canlıların çoğu ilkel olarak sınıflandırılmaktadır. Bunun nedeni ise evrim düşüncesidir. Yapılan araştırmalarla canlıların evrimsel gelişimi analiz edilmeye çalışılmaktadır. Araştırılan canlıların türlerini ve zaman içine yaşanan evrimsel gelişimi inceleyen bilim olan fosil bilim, aynı zamanda bu canlıların yaşam alanlarını, nasıl ortaya çıktıklarını ve de dünyadan nasıl silindiklerini de araştırmaktadır.
Çalışma sahası toprak altı olan paleontoloji, yüzyılda ilim dalları arasına girebilmiştir. İki sahada inceleme ve araştırma yapmaktadır:
1. Botanik paleontoloji (Paleofitoloji): Bitkiler aleminin fosillerini inceleyerek eski çağlarda yetişen bitkiler hakkında bilgi verir. Paleobotanik olarak da bilinir.
2. Zoolojik paleontoloji (Paleozooloji): Hayvan dünyasının fosillerini ele alır. Geçmişle gelecek arasında bağ kurmaya ve bilgi vermeye çalışır.
Paleontoloji bu şekilde araştırmalarıyla yer ilmi olan jeolojiye de yardımcı olmaktadır. Bu şekilde yapılan araştırmalar neticesinde tam olarak zamanımıza kadar gelebilmiş fosil zincirine rastlamak mümkün değildir. Paleontoloji ilminin ve bilginlerinin verdiği bilgilere göre her çeşit canlının kendi türü içinde değişebildiği, fakat bir canlının başka türe dönüşmediği kabul edilmektedir. Canlılarda paleontolojik devirlerde zamanla tekamül görülmekte, fakat bu değişmeler her türün kendi içinde olmaktadır.
Her çeşit canlının kendi türü içinde değişebildiğini, gerek paleontoloji mütehassısları ve gerekse“Yaratılış görüşü” taraftarları da kabul etmektedir. Ancak bu değişmenin, tekamülün tür sınırları içinde kaldığını ve bir canlının başka türlere dönmediğini ifade etmektedirler. Mesela, birinci zamandaki derisi dikenliler ne ise, şimdikiler de aynıdır. Derisidikenlilerin mutasyon ile omurgalı hale döndüğü görülmemiş ve buna ait bir fosil bulunamamıştır.
Halbuki, canlıların yapısında, en basitinden, en mükemmeli olan insana doğru, düzgün bir tekamül bulunduğunu, daha önce İbrahim Hakkı hazretleri, Marifetname kitabında, misaller vererek yazmış, fakat bunun, türlerin değişmesi demek olmadığını da bildirmiştir. Verilen bu bilgilere göre; Darwinizm ve diğer adıyla evrim teorisine dayanarak, insanların ve maymunların ortak bir kökten geldiğini kabul etmek, “insan maymundan türemiştir” demek yanlıştır ve paleontoloji ilminin araştırmalarını inkar etmektir. (Darwinizm)
1. Taşılbilim.
n. palaeontology [Brit.], paleontology Köken: Fransızca
kaynağı değiştir]
Fosiller göreceli jeolojik yaş belirlenmesinde depolanma içeriğinin benzerliğiyle stratigrafik delil oluşturur.
Yerbilimsel tarih boyunca coğrafi oluşumların ve ortamsal değişimlerin kanıtlarıdır.
Eski organizmaların kayıtlarını inceleyerek yerbilimsel tarih boyunca hayvan ve bitkilerin evrimini gösterir.
İlgili Bilim Dalları[değiştir
Paleontoloji, fosillerden yararlanılarak Dünya&#;daki yaşam tarihinin incelenmesidir. Fosiller, kaya malzemesinin veya kayada korunmuş organizmaların izlenimlerinin yerini alan bitkilerin, hayvanların, mantarların, bakterilerin ve tek hücreli canlıların kalıntılarıdır. Paleontologlar, soyu tükenmiş ve yaşayan organizmaların farklı yönlerini anlamak için fosil kalıntılarını kullanırlar.
Tek tek fosiller, bir organizmanın yaşamı ve çevresi hakkında bilgiler içerebilir. Bir ağacın halkaları gibi, örneğin bir istiridye kabuğunun yüzeyindeki her halka, ömrünün bir yılını ifade eder. İstiridye fosillerini incelemek, paleontologların istiridyenin ne kadar süredir ve hangi koşullarda yaşadığını keşfetmesine yardımcı olabilir.
İklim istiridye için elverişli olsaydı, istiridye muhtemelen daha hızlı büyür ve halkaları daha kalın olurdu. İstiridye hayatta kalmak için mücadele ederse, halkalar daha ince olacaktı. Daha ince halkalar, istiridye gibi organizmalar için uygun olmayan bir ortamı gösterir. &#; Örneğin istiridye için sıcağı veya çok soğuğu ya da büyümeleri için gerekli besinlerden yoksun olup olmadıkları gibi.-
Bazı fosiller, bir organizmanın nasıl yaşadığını gösterir
Örneğin kehribar sertleştirilmiş, fosilleşmiş ağaç reçinesidir. Zaman zaman yapışkan reçine bir ağaç gövdesinden aşağı damlayarak hava kabarcıklarının yanı sıra küçük böcekleri ve kurbağa ve kertenkeleler kadar büyük bazı organizmaları hapseder. Paleontologlar, bu eksiksiz örnekleri gözlemlemek için &#;fosil reçine&#; adı verilen kehribar üzerinde çalışırlar.
Kehribar, dokuyu yusufçuk kanatları kadar hassas koruyabilir. Bazı karıncalar yaprak yerken kehribar içinde hapsolmuş, bilim adamlarının tam olarak ne yediklerini ve nasıl yediklerini bilmelerine olanak sağladı. Kehribar içinde hapsolmuş hava kabarcıkları bile paleontologlar için değerlidir. Bilim adamları, havanın kimyasını analiz ederek, yakınlarda volkanik bir patlama veya başka atmosferik değişiklikler olup olmadığını anlayabilirler.
Organizmaların davranışları da fosil kanıtlarından çıkarılabilir. Örneğin paleontologlar, ördek gagalı dinozorlar olan hadrosaurların büyük sürülerle yaşadıklarını öne sürüyorlar. Bu hipotezi, yaklaşık iskeletin bulunduğu tek bir alanı ve sosyal davranış kanıtlarını gözlemledikten sonra yaptılar.
Fosiller ayrıca organizmaların evrimsel geçmişine dair kanıt sağlayabilir. Örneğin, paleontologlar balinaların karada yaşayan hayvanlardan evrimleştiğini düşünüyorlar. Balinalarla yakından ilişkili soyu tükenmiş hayvan fosilleri, küreğe benzeyen ön bacaklara sahipti. Hatta küçük arka bacakları bile vardı. Bu fosil hayvanların ön bacakları bir şekilde bacaklara benzer. Başka yönlerden de modern balinaların yüzgeçlerine güçlü benzerlikler gösteriyorlardı.
Paleontolojinin Alt Disiplinleri
Paleontoloji alanının birçok alt disiplini vardır. Bir alt disiplin, daha geniş bir konu veya disiplin içinde uzmanlaşmış bir çalışma alanıdır. Paleontoloji durumunda, alt disiplinler belirli bir fosil türüne veya dünyanın iklimi gibi belirli bir yönüne odaklanabilir.
Omurgalı Paleontoloji
Omurgalı hayvan fosillerinin incelenmesidir. Paleontologlar, bu canlıların nasıl yaşadıklarını ve evrim tarihlerini göstermek için dinozorların, kaplumbağaların, kedilerin ve diğer birçok hayvanın iskeletlerini keşfettiler ve yeniden inşa ettiler. Fosil kanıtlarını kullanarak, bir grup uçan sürüngen olan pterozorların, sadece süzülmek yerine kanatlarını çırparak uçabileceklerini ortaya çıkardılar.
Yeniden yapılandırılmış pterozor iskeletleri, modern kuşlar gibi içi boş ve hafif kemiklere sahiptir. Quetzalcoatlus, tarihin en büyük uçan yaratıklarından biri olarak kabul edilir. Kanat açıklığı 11 metredir. Paleontologların Quetzalcoatlus&#;ın uçup uçmadığı ve nasıl uçtuğu konusunda birbiriyle yarışan teorileri var. Bazı paleontologlar uçmak için çok ağır olduğunu iddia ediyor.
Diğerleri ise ağırlığını yavaşça uçacak kadar iyi dağıtabileceğini iddia ediyor. Yine de diğer bilim adamları, Quetzalcoatlus&#;ın kısa mesafelerde hızla uçacak kadar kaslı olduğunu söylüyor. Bu teoriler, omurgalı paleontologların fosil kanıtlarını nasıl farklı şekilde yorumlayabileceklerini göstermekte.
Omurgasız Paleontoloji
Omurgasız paleontologları, omurgasız hayvan fosillerini incelerler. Yumuşakçalar, mercanlar, yengeç ve karides gibi eklembacaklılar, kum dolarları gibi ekinodermler ve denizyıldızları, süngerler ve solucanlar. Omurgalıların aksine, omurgasızların kemikleri yoktur. Fosilleşmiş kabuklar ve dış iskeletler, yumuşak vücut kısımlarının izlenimleri ve yer ya da okyanus tabanı boyunca hareketlerinden izler şeklinde varlıklarının kanıtlarını geride bırakırlar.
Omurgasız fosilleri, tarih öncesi su ortamlarının incelenmesi ve yeniden inşası için özellikle önemlidir. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri&#;ndeki Nevada çöllerinde bulunan milyon yıllık omurgasız deniz fosillerinden oluşan büyük topluluklar, bize bu süre zarfında eyaletin belirli bölgelerinin su ile kaplı olduğunu söylüyor.
Paleobotanik
Paleobotanistler, eski bitkilerin fosillerini inceler. Bu fosiller, kaya yüzeylerinde bırakılan bitkilerin izlenimleri olabilir veya bitkilerin kendilerinin, yaprak ve tohum gibi kaya malzemesi tarafından korunmuş parçaları olabilir. Bu fosiller, antik çevrelerin ve iklimlerin, paleoekoloji (antik çevrelerin incelenmesi) ve paleoklimatoloji (eski iklimlerin incelenmesi) olarak bilinen alt disiplinlerin yeniden inşasının önemli bir parçası olmanın yanı sıra, bitkilerin evrimini ve çeşitliliğini anlamamıza yardımcı olur.
Arjantin&#;in Patagonya bölgesindeki küçük bir alanda, paleobotanistler, yaklaşık 52 milyon yıl öncesine dayanan &#;den fazla bitki türünün fosillerini keşfettiler. Bu keşiften önce birçok bilim insanı, Güney Amerika’nın biyolojik çeşitliliğinin buzulların kıtayı iki milyon yıl önce izole edilmiş ekosistem &#;adalarına&#; ayırmasının bir sonucu olduğunu söylemişlerdi. Patagonya yaprak fosilleri ise bu teoriyi çürütebilir. Çünkü şimdi Paleobotanistler artık kıtanın bitki türlerinin çeşitliliğinin son Buzul Çağı&#;nın bitiminden 50 milyon yıl önce mevcut olduğuna dair kanıtlara sahipler.
Mikro paleontoloji
Protistler, algler, minik kabuklular ve polenler gibi mikroskobik organizmaların fosillerinin incelenmesidir. Mikro paleontologlar, genellikle dört milimetreden daha küçük olan mikro fosilleri incelemek için güçlü elektron mikroskopları kullanırlar. Mikro fosil türleri, kısa ömürlü olma eğilimindedir ve bulundukları yerde bol miktarda bulunur, bu da onları aynı yaştaki kaya katmanlarını tanımlamaya yardımcı olur, bu da biyostratigrafi olarak bilinen bir süreçtir.
Bazı mikro fosillerin kimyasal yapısı, organizma canlıyken çevre hakkında bilgi edinmek için kullanılabilir ve bu da onları paleoklimatoloji için önemli kılar. Mikro paleontologlar, Dünya&#;nın ikliminin nasıl değiştiğini anlamak için derin deniz mikroorganizmalarının kabuklarını incelerler. Organizmalar öldükten sonra kabuklar okyanus tabanında birikir. Organizmalar, kabuklarının elementlerini etraflarındaki okyanus suyundan aldıkları için, kabukların bileşimi okyanusun mevcut bileşimini yansıtır.
Daha sonra kabukları bir dönemden diğerine veya bir coğrafi bölgeden diğerine karşılaştırılabilirler. Okyanusun kimyasal bileşimindeki farklılıklar, iklim farklılıklarının iyi göstergeleri olabilir. Mikro paleontologlar genellikle dünyadaki en eski fosilleri inceler. En eski fosiller, bazen mavi-yeşil algler veya su birikintisi pisliği olarak adlandırılan siyanobakterilere aittir. Siyanobakteriler, milyarlarca yıl önce Dünya hala soğurken sığ okyanuslarda büyüdü. Siyanobakterilerin oluşturduğu fosillere stromatolit denir. Dünyadaki en eski fosiller, Batı Avustralya&#;da keşfedilen 3,5 milyar yıllık stromatolitlerdir.
Paleontolojinin Tarihi
İnsanlık tarihi boyunca fosiller farklı şekillerde kullanılmış, çalışılmış ve anlaşılmıştır. İlk uygarlıklar fosilleri dekoratif veya dini amaçlarla kullandılar, ancak nereden geldiklerini her zaman anlamadılar. Bazı Antik Yunan ve Roma bilim adamları fosillerin yaşam formlarının kalıntıları olduğunu kabul etseler de, birçok ilk bilim adamı, fosillerin ejderha gibi mitolojik yaratıkların kanıtı olduğuna inanıyordu. Orta Çağ&#;dan &#;lerin başına kadar, fosiller yaygın olarak şeytanın veya daha yüksek bir gücün eserleri olarak kabul edildi.
Birçok insan kalıntıların özel iyileştirici veya yıkıcı güçleri olduğuna inanıyordu. Pek çok bilim adamı, fosillerin Nuh Tufanı ve İbrani kutsal kitabında belgelenen diğer felaketlerin kalıntıları olduğuna inanıyordu. Bazı eski bilim adamları, fosillerin ne olduğunu anladılar ve fosil kanıtlarına dayanarak karmaşık hipotezler oluşturabildiler.
Yunan biyolog Xenophanes karada, deniz kabuklarını keşfetti ve arazinin bir zamanlar deniz tabanı olduğu sonucuna vardı. Dikkate değer bir şekilde, Çinli bilim adamı Shen Kuo, bir iklim değişikliği teorisi oluşturmak için fosilleşmiş bambuyu kullanabildi.
Paleontolojinin resmi bilimi &#; fosil toplama ve tanımlama
Aydınlanma Çağı olarak bilinen bir dönem olan &#;lerde başlamıştı. Bilim adamları kaya oluşumlarını tanımlamaya, haritalamaya ve fosilleri sınıflandırmaya başladı. Jeologlar, kaya katmanlarının tek tek olayların veya felaketlerin sonucu olmaktan çok uzun süreli tortu birikiminin ürünü olduğunu keşfettiler.
&#;lerin başlarında, paleontolojinin öncüleri olarak kabul edilen Georges Cuvier ve William Smith, farklı bölgelerdeki kaya katmanlarının fosillerine göre karşılaştırılabileceğini ve eşleştirilebileceğini ortaya çıkardılar. O yüzyılın ilerleyen dönemlerinde, Charles Lyell ve Charles Darwin&#;in çalışmaları, toplumun Dünya tarihini ve organizmalarını nasıl anladığını güçlü bir şekilde etkiledi.
Lyell&#;in Jeoloji İlkeleri, bir kaya katmanındaki fosillerin benzer olduğunu, ancak diğer kaya katmanlarındaki fosillerin farklı olduğunu belirtti. Bu sekans, büyük mesafelerle ayrılmış benzer kaya katmanları arasındaki ilişkileri göstermek için kullanılabilir. Güney Amerika&#;da keşfedilen fosiller, yakındaki farklı kaya katmanlarından elde edilen fosillere göre Afrika&#;daki fosillerle daha fazla ortak noktaya sahip olabilir.
Türlerin Kökeni;
Darwin&#;in ‘’Türlerin Kökeni’’ üzerine, yaşayan dünyada bir şekilde benzer dizileme gözlemledi. Darwin, yeni türlerin zamanla evrimleştiğini öne sürdü. Yeni fosil keşifleri, Darwin&#;in uzak geçmişte yaşayan canlıların bugün yaşayan canlılardan farklı olduğu, ancak bazen onlarla bağlantılı oldukları teorisini destekledi. Bu teori, paleontologların fosil kanıtlarını anlamaya yönelik ipuçları için canlı organizmaları incelemelerine izin verdi. Örneğin Archæopteryx&#;in kuş gibi kanatları vardı, ancak theropod adı verilen bir dinozor türüne özgü başka özellikleri de -dişler gibi- vardı.
Şimdi çok erken bir kuş olarak kabul edilen Archæopteryx, theropodlara modern kuşlardan daha fazla benzerlik göstermekte. Archæopteryx&#;in fiziksel özelliklerini incelemek, paleontologların ve diğer bilim adamlarının, bir türün diğerine göre ne zaman evrimleştiğine dair nasıl bir sıralama veya sıralama oluşturduğuna dair bir örnek.
Kaya katmanlarının ve fosillerin tarihlenmesi, &#;lerin sonlarında radyoaktivitenin keşfedilmesinden sonra devrim yarattı. Bilim adamları, radyometrik tarihleme olarak bilinen bir işlemi kullanarak, kayanın oluşumundan bu yana kayadaki belirli atomların nasıl değiştiğini inceleyerek bir kaya katmanının yaşını belirleyebilir.
Atomlar değiştikçe farklı seviyelerde radyoaktivite yayarlar. Radyoaktivitedeki değişiklikler standarttır ve zaman birimlerinde doğru bir şekilde ölçülebilir. Bilim adamları, eski bir örnekteki radyoaktif materyali ölçüp güncel bir örnekle karşılaştırarak ne kadar zamanın geçtiğini hesaplayabilirler. Radyometrik tarihleme, yaşların kaya katmanlarına atanmasına izin verir ve bu daha sonra fosillerin yaşını belirlemek için kullanılabilir.
Paleontologlar, Avustralya&#;dan nesli tükenmiş bir kuş olan Genyornis&#;in fosilleşmiş yumurta kabuklarını incelemek için radyometrik tarihlemeyi kullandılar. Genyornis&#;in ila yıl önce neslinin tükendiğini keşfettiler. Bölgedeki bitkilerden ve diğer organizmalardan elde edilen fosil kanıtları, büyük, uçamayan kuşun neslinin tükendiği sırada bol miktarda yiyecek olduğunu gösteriyor.
İklim değişiklikleri, nispeten hızlı yok oluşu açıklamak için çok yavaştı. Paleontologlar, insan fosillerini ve aynı döneme tarihlenen eski Avustralya mağara resimlerini inceleyerek, Avustralya&#;da yaşayan en eski insanlar olan insanların Genyornis&#;in yok olmasına katkıda bulunmuş olabileceğini varsaydılar.
Günümüzde Paleontoloji
Modern paleontologların fosilleri keşfetmelerine, incelemelerine ve tanımlamalarına yardımcı olan çeşitli araçları vardır. Elektron mikroskopları, paleontologların en küçük fosillerin en küçük ayrıntılarını incelemelerine olanak tanır. X-ışını makineleri ve BT tarayıcıları fosillerin içyapılarını ortaya çıkarır. Gelişmiş bilgisayar programları fosil verilerini analiz edebilir, iskeletleri yeniden oluşturabilir ve soyu tükenmiş organizmaların vücutlarını ve hareketlerini görselleştirebilir.
Paleontologlar ve biyologlar, &#;de Sibirya&#;da keşfedilen bir bebek mamutun korunmuş vücudunu incelemek için bir CT taraması kullandılar. Bir CT tarayıcısı, bilim adamlarının organizmanın kemiklerinin ve dokusunun 3 boyutlu temsillerini oluşturmalarına olanak tanıyor. Bu teknolojiyi kullanarak bilim adamları, bebek mamutun sağlıklı dişlerine, kemiklerine ve kas dokusuna sahip olduğunu görebildiler. Bununla birlikte, hayvanın ciğerleri ve gövdesi çamur ve molozla doluydu. Bu, bilim adamlarına hayvanın sağlıklı olduğunu, ancak büyük olasılıkla çamurlu bir nehir veya gölde boğulduğunu öne sürdü.
Kemiklerden genetik materyal çıkabilir
Bilim adamları, kemiklerden ve dokulardan bile genetik materyal çıkarabilirler. Paleontologlar, &#;larda bir kazı sırasında bir Tyrannosaurus rex&#;in kemiklerinin kırılmasıyla dikkate değer bir genetik keşif yaptılar. Kemiklerin içinde yumuşak doku bulundu.
Yumuşak doku, bir organizmanın kas, yağ ve kan gibi gerçek bağ dokusudur. Yumuşak doku fosilleşme sırasında nadiren korunur. Paleontologlar genellikle fosilleşmiş kalıntılara – kayalara- güvenmek zorundadır. Paleontologlar şimdi 68 milyon yıllık dokudaki bu nadir keşfi biyolojiyi ve muhtemelen T. rex&#;in DNA&#;sını incelemek için kullanmayı umuyorlar.
Tüm bu ilerlemelere rağmen paleontologlar, alandaki basit araçları ve temel teknikleri kullanarak hala önemli keşifler yapmaktadırlar. National Geographic Topluluğu, dünya çapında paleontoloji alanındaki saha çalışmalarını desteklemektedir. Yükselen Kâşif Zeresenay &#;Zeray&#; Alemseged, Kuzey Etiyopya&#;da çalışmalar yürütüyor.
Orada, Alemseged ve meslektaşları, insan evriminin anlaşılmasına katkıda bulunan fosilleri ortaya çıkarıp inceliyor. Gelişmekte Olan Kâşif Bolortsetseg Minjin, Moğolistan&#;ın Gobi Çölü&#;nde dinozorların, eski memelilerin ve hatta mercanların fosillerini bulan bir paleontolog. Ayrıca Moğol öğrencilerine arka bahçelerindeki dinozorları öğretmek için çalışıyor ve ülkede bir paleontoloji müzesi kurmayı umuyor.
Birçok kazı alanı, ziyaretçilere, aşağıdaki ABD siteleri dahil olmak üzere, paleontologların sahada çalışmalarını izleme şansı sunuyor: Gray, Tennessee&#;deki Gray Fosil Alanı; Los Angeles, California&#;daki La Brea Katran Çukurları ve Royal, Nebraska&#;daki Ashfall Fosil Yatakları.
Evrimsel Biyoloji
Pek çok paleontolog aynı zamanda evrimsel biyologdur. Evrimsel biyoloji, türlerdeki kökeni, gelişimi ve zaman içindeki değişiklikleri -evrimi- inceleyen bir çalışmadır. Evrimsel biyolojiye katkıda bulunan diğer bilim adamları jeologlar ve genetikçilerdir.
Tarihe Uyanmak
Şimdiye kadar keşfedilen en eski fosiller, stromatolitler, eski siyanobakterilerin kalıntıları veya mavi-yeşil alglerdir. Keşfedilen en eski hayvan fosilleri süngerlerdir. Arap Yarımadası ve Avustralya&#;da tarih öncesi süngerler keşfedildi.
Fosiller ve Mitler
Antik kültürler, fosillerin ne olduğunu her zaman anlamadılar ve keşiflerini mitlere ve hikâyelere uyacak şekilde uyarladılar. Çin, dinozor fosilleri bakımından zengindir. Dinozorlar, kemikleri hem sürüngenler hem de kuşlarla aynı özelliklere sahip eski sürüngenlerdir.
Eski Çinliler genellikle dinozor iskeletlerini uçan ejderhaların kalıntıları olarak yorumladılar. Birkaç Akdeniz adasında cüce fillerin fosilleşmiş kalıntıları bulundu. Cüce filler yalnızca 2 metreye kadar büyüdüler. Kafatasları yaklaşık olarak bir insan kafatasıyla aynı büyüklüktedir. Ortada canlı hayvanın gövdesinin olduğu büyük bir delik vardır. Yunanistan ve Roma&#;nın eski Akdeniz kültürlerinde, cüce fillerin kalıntıları genellikle bir tür korkulan, tek gözlü dev olan cyclops kalıntıları olarak yorumlanırdı.
Mary Anning
yüzyıl İngiliz fosil koleksiyoncusu Mary Anning, bilime katkıda bulunmak için paleontolog olmanız gerekmediğini kanıtladı. Anning, ichthyosaur, plesiosaur ve pterosaur fosillerini toplayan, sergileyen ve doğru bir şekilde tanımlayan ilk kişilerden biriydi. Jurassic yaşam anlayışına yaptığı katkılar o kadar etkileyiciydi ki, yılında Anning, bilim tarihini en çok etkileyen on İngiliz kadın arasında seçildi.
Brezilya Göğünün Efendileri
Alexander Kellner ve yerel müze kurucusu Placido Cidade Nuvens, yeni nesil küçük paleontologlara, Brezilya&#;nın kuzeydoğusundaki Araripe Platosu&#;ndaki köylerinin yakınında bulunan bir pterosaur fosilini gösteriyor. Kellner, pterosaurların nasıl &#;Brezilya Göğünün Efendileri&#; haline geldiğini &#; kitaplarından birinin adı &#; göstermeye yardımcı oluyor.
Mercan Fosili
Bu fotoğraftaki gibi bazı mercan örnekleri milyon yıldan daha uzun bir süre önce fosilleşmiştir. ABD&#;nin Kansas eyaleti veya Moğolistan gibi bölgelerde mercan fosillerinin varlığı, bu tür kara ile çevrili alanların bir zamanlar büyük iç denizlerin parçası olduğunu göstermeye yardımcı oluyor.
Ammonit Fosilleri
Bu sarmal kabuklar, ammonit adı verilen soyu tükenmiş bir deniz hayvanı türünün fosilleridir. Ammonit fosilleri oldukça yaygındır ve mükemmel indeks fosiller olarak hizmet ederler. İndeks fosiller, jeolojik zaman dönemlerini güvenilir bir şekilde tanımlamak için kullanılan fosillerdir. Ammonit fosillerinin varlığı genellikle bir Jura veya Triyas dönemini gösterir.
Tarak Fosili
Mevcut küresel ısınma dönemi, Dünya&#;nın iklim krizinin ilk örneği değil. Bu büyük deniztarağı fosili, bu fotoğrafın çekildiği Spatsizi Plateau Vahşi Eyalet Parkı, British Columbia, Kanada&#;nın ılıman ikliminin bir zamanlar çok daha sıcak ve su altında olduğunu gösteriyor.
Fern Fosili
Antik bir eğrelti otuna ait bu fosil, Arjantin, San Juan&#;da toplandı. San Juan, Triyas Dönemi&#;ne ( milyon yıl önce) ait kapsamlı fosil kayıtlarına sahip. Fosil kayıtları buna benzer bitkileri, dinozorları ve eski memelileri içeriyor.
Antik Ayak İzi
Bu ayak izi, 3,5 milyon yıldan daha uzun bir süre önce Tanzanya&#;nın Büyük Rift Vadisi&#;ndeki eski bir insansı tarafından bırakıldı. O insansı, yumuşak volkanik külün üzerinde yürüdü. Yağış, ayak izlerine zarar vermeden külü sertleştirdi ve bu ayak izi günümüze kadar geldi.
Kamoya Kimeu
Paleontolog, Kamoya Kimeu, Kenya&#;daki Turkana Gölü kıyısında bulunan bir hominid -insansı- çene parçasını inceliyor. &#;te Kimeu, şimdiye kadar bulunan en eksiksiz erken insan iskeletini keşfetmeye yardım etti. &#;Turkana Çocuğu&#;nu.
Hominid Ailesi
Richard Leakey, Kenya Ulusal Müzesi&#;nin fosil mahzeninde tamamı Turkana Gölü bölgesinden dört olağanüstü bulguyu sergiliyor. Sağlam bir Australopithecine&#;nin kafatası (en solda), hominid soy ağacının bir parçası olsa da ayrı bir dalda durmakta. Geçmişleri yıla kadar giden kafatasları, modern insanlarla yakından ilişkili.
Pterodactyl FosiliPterosaur Pterodactylus kochi&#;nin bu fosili kireçtaşında korunmuştur. Bunun gibi pterodaktil fosilleri çoğunlukla Almanya&#;nın Bavyera bölgesinde bulunmuştur.
Kehribar İçinde Hapis
Bu böcek, yaklaşık 50 milyon yıl önce kehribar veya &#;fosil reçinesi&#; içinde hapsolmuştu. Kehribar mükemmel bir koruyucu olduğu için paleontologlar, hayvanın kanatları ve gözleri gibi hassas özelliklerini inceleyebilirler.
Fosil Toplayıcısı
Moğolistan&#;ın Gobi Çölü&#;ndeki bu adam gibi fosil toplayıcıları, paleontolojinin önemli bir parçalarıdır. Fosil toplayıcıları, fosilleri kendi koleksiyonları için veya satmak üzere topluyorlar.
John Day’de kazı
Kuzeydoğu Oregon&#;daki John Day Fosil Yatakları Ulusal Anıtı, paleontoloji kazıları için popüler bir site. Paleontologlar, milyonlarca yıllık fosilleri ortaya çıkarmak için aslında kürek ve fırça gibi basit aletler kullanıyorlar.
Pakistan&#;da Paleontoloji
Khanabadosh Araştırma ve Keşif Derneği&#;nden bir paleontoloji ekibi, Pakistan&#;daki Soan Nehri yakınlarında bir fildişi fosilini ortaya çıkardı. Khanabadosh Araştırma ve Keşif Topluluğu, Pakistan&#;ın Potohar Platosu yakınlarında bilimsel araştırmalara ve saha çalışmalarına adanmıştır.
Tarihi Toplama: Richard Leakey, bir diş kemiğiyle fosil bir hayvan kemiğini ustaca yere bırakıyor.
Kurbanlık Timsah?
Hearst-müze konservatörü Williams&#;a göre, sarılı mumyanın (resimde) yüksek çözünürlüklü taramaları, vücut parçalarının sarılmadan önce papirüs saplarıyla kaplandığını gösterdi. Bu da mumyanın hangi topluluğa ait olduğunu belirlemeye yardımcı oldu.
Müzeye göre, eski Mısırlılar iki tür timsah mumyası hazırladılar: Timsah tanrısı Sobek&#;e ait olduğu düşünülen kutsal mumyalar ve açıkça kurban edilmek üzere yetiştirilen adak mumyaları. Adak timsahları, özellikle Mısır&#;ın El Faiyum kentinde tapınakların yakınındaki göllerde yaşadılar (El Faiyum&#;da bulunan &#;güzel&#; insan mumyalarının resimlerine bakın).
Ritüel ise şu şekilde gerçekleşirdi: Tapınağa gelen bir ziyaretçi bağışta bulunur. Daha sonra rahipler hayırsever adına bir timsahı kurban eder, mumyalar ve gömerdi. Lewis&#;e göre, iki mumyanın kutsal mı yoksa adak mı olduğu henüz tam olarak bilinmiyor. Ancak yine de sarılı mumyanın içinin düzensiz olması onun bir adak hayvanı olduğu anlamına geliyor olabilir.
Neandertal Analizi
Fransız paleontolog Jean-Jacques Hublin, bir Neandertal kafatasının BT taramasını yapıyor. X-ışını teknolojisini kullanan paleontologlar, Neandertallerin ve modern insanların beyne sahip olmalarına rağmen beyinlerin farklı şekillerde olduğunu keşfettiler.
