apple reklam yüzü yalan çıktı / Coming soon. We are starting up our research blog. | IWBA DIGITAL

Apple Reklam Yüzü Yalan Çıktı

apple reklam yüzü yalan çıktı

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ BAKI SLAVYAN

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ<br />

<strong>BAKI</strong> <strong>SLAVYAN</strong> UNĠVERSĠTETĠ<br />

TƏRCÜMƏ FAKÜLTƏSİ<br />

Dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyi gününə<br />

həsr olunmuĢ «Müasir tərcüməĢünaslığın<br />

və mədəniyyətĢünaslığın aktual problemləri»<br />

mövzusunda Respublika tələbə elmi-praktik<br />

konfransında edilmiĢ məruzələrin<br />

TEZĠSLƏRĠ<br />

ТЕЗИСЫ<br />

Докладов республиканской студенческой<br />

научно-практической конференции<br />

«Актуальные проблемы современного<br />

переводоведения и культурологии»,<br />

посвященной дню солидарности<br />

азербайджанцев мира.<br />

THE ABSTRACTS<br />

Of the reports for students republic scientific-practical<br />

conference “Actual problems of<br />

Modern translation study and culture study”<br />

Devoted to the day of Solidarity<br />

of Azerbaijanians of the word<br />

IX<br />

<strong>BAKI</strong> –


Bak Slavyan Universiteti Tərcümə fakültəsi Elmi Şurasının 27<br />

dekabr<br />

cu il tarixli iclasının qərarı ilə çap olunur (protokol № 1 )<br />

1. dos. S.H.Həsənov<br />

2. dos. K.Ə.Hacıyev<br />

3. funduszeue.infoov<br />

4. m. funduszeue.infoıyeva<br />

5. funduszeue.infoılzadə<br />

6. Ü.Q.Həmdullayeva<br />

REDAKSİYA HEYƏTİ:


TƏRCÜMƏ NƏZƏRĠYYƏSĠ<br />

BÖLMƏSĠ<br />

Алиева Синдуз<br />

Бакинский славянский университет<br />

Научный руководитель: доц. Агазаде Г.<br />

ПРОБЛЕМЫ ПЕРЕДАЧИ НАЦИОНАЛЬНО-<br />

КУЛЬТУРНОЙ СПЕЦИФИКИ<br />

ХУДОЖЕСТВЕННОГО ТЕКСТА<br />

Художественный перевод – это такая же творческая<br />

деятельность, как и создание оригинального текста. Каждый<br />

народ пользуется теми словами, синтаксическими конструкциями,<br />

фразеологизмами, которые отражают его исторический<br />

опыт, отношения между людьми, мировоззрение – что,<br />

называется словом «ментальность». Поэтому, чтобы переводить<br />

художественное произведение, мало знать язык оригинала и язык<br />

перевода. Необходимо знать жизнь обоих народов, способ их<br />

мышления, их историю, культурную традицию, обычаи.<br />

Художественный перевод должен быть явлением сразу двух<br />

литератур - народа, на языке которого создавался оригинал, и<br />

народа, на язык которого он переводится.<br />

Перевод произведений иных языков делает возможным<br />

полноценное знакомство с чужим произведением, с культурой,<br />

обычаями народа. Именно поэтому одной из важнейших и самых<br />

сложных проблем практики перевода есть воссоздание национально-культурной<br />

специфики оригинала, поскольку в ней чуть<br />

ли не ярче всего проявляется один из «парадоксов перевода» –<br />

перевод должен читаться как оригинал, но сохранить национальный<br />

дух, народную специфику первоисточника.


Вопрос о воспроизведении в переводном художественном<br />

произведении национального колорита, национального духа, присущего<br />

оригиналу, давно находится в центре внимания теоретиков<br />

и практиков перевода (А.В. Федоров, Л.С. Бархударов, И.<br />

Кашкин, С. Влахов, В.С. Виноградов, М. Рыскилький, О. Кундзич,<br />

В.В. Коптилов и др.).<br />

Проблемы передачи национально-культурной специфики<br />

оригинала непосредственно связаны с выбором способов и приемов<br />

передачи национально-культурного компонента единиц разных<br />

уровней языка - безэквивалентной и фоново-конотативной<br />

лексики, словообразовательных средств, синтаксических структур<br />

и тому подобное.<br />

Понятно, что сохранить в переводе все элементы оригинала,<br />

обозначенные национальной и исторической спецификой, просто<br />

невозможно, однако переводчик должен «творить» так, чтобы у<br />

читателя перевода возникло ощущение национальной среды, с<br />

одной стороны, а с другой, чтобы читатель получал удовольствие<br />

от чтения художественного произведения, а не словаря<br />

иноязычных слов.<br />

Следует отметить, что в художственном произведении<br />

большую трудность вызывает также перевод фразеологических<br />

единиц. Они пронизывают каждый язык, и потому лишенная этих<br />

животворных сил язык становится анемическим, теряет живые<br />

краски. Самая сложная для перевода категория словосочетаний,<br />

которые граничат с идиомами, это игра слов и всякие каламбуры.


Абакарова Мюлаим<br />

Бакинский славянский университет<br />

Научный руководитель: доц. Гаджиев К.<br />

ОСНОВНЫЕ ЭТАПЫ СТАНОВЛЕНИЯ<br />

ТЕОРИИ ПЕРЕВОДА<br />

Изучение теории перевода равносильно изучению истории<br />

мира, истории цивилизаций, но сквозь призму перевода.<br />

История мира обладает непрерывностью, а в ней не обнаруживается<br />

множество белых пятен, как в истории перевода. В современном<br />

переводоведении мы встречаем различные подходы<br />

к периодизации истории переводческого опыта. С момента возникновения<br />

перевода до настоящего времени переводчики<br />

решают в основном одни и те же задачи, спорят об одних и тех<br />

же проблемах независимо от смены общественно-экономических<br />

формаций, от научно-технических и социальных революций.<br />

funduszeue.infoр выделяет в истории перевода 4 периода,<br />

границы между которыми, по его собственному признанию не<br />

абсолютны.<br />

Первый период начинается с рассуждений Цицерона о<br />

том, как он переводил, речи греческих ораторов Эсхина и<br />

Демосфена, и работу Горация «Поэтическое исскуство» и<br />

заканчивается комментариями Фридриха Гѐльдерлина, немецкого<br />

поэта 19 в., к собственным переводам Софокла.<br />

Второй период, Стейнер называет этапом теории и<br />

герменевтических изысканий. Его начало Стейнер связывает с<br />

именами Александра Фрейзера Тайтлера, автора очерка «О<br />

принципах перевода». Эта эра определения сущности перевода<br />

и построения его философско-поэтической теории. В это время<br />

складывается и историография перевода. Данный период<br />

завершается блестящей, но лишенной, по мнению Стейнера,


научной строгости книгой французского писателя и переводчика<br />

Валери Ларбо «Под покровительством св. Иеронима».<br />

Третий период, современный, начинается в е годы<br />

прошлого столетия с появлением первых статей по теории<br />

машинного перевода. Начало этого периода Стейнер связывает<br />

с именами русских и чешских ученых, которые, унаследовав,<br />

по его мнению, идеи формализма, пытались применить лингвистическую<br />

теорию и статистические методы к исследованию<br />

перевода. В этот период предпринимаются попытки установить<br />

соответствие между формальной логикой и моделями языковых<br />

трансформаций. Период отмечен интенсивными научными<br />

изысканиями в области теории перевода. С начала х<br />

годов ХХ века. Акценты здесь несколько смещаются, и<br />

начинается новый – четвертый период. Наступает период почти<br />

метафизических исканий в области письменного и устного<br />

перевода, угасания надежд на возможности автоматического<br />

перевода, стычек «универсалистов» с «релятивистами». Перевод<br />

оказывается полем сражения лингвистов. В это время теория<br />

перевода выходит за пределы лингвистики, и становятся<br />

объектом междисциплинарных научных исследований, располагаясь<br />

на стыке антропологии, психологии, социологии, а<br />

также таких смежных дисциплин, как этнолингвистика и социолингвистика.<br />

Таким образом, история перевода развивается на фоне<br />

истории языка и литературы. Она оказывается прерывистой во<br />

времени и в пространстве, потому что, языки и литература<br />

развиваются по-разному. века были важным этапом в<br />

развитии многих современных европейских языков, поэтому<br />

именно в этот период возрастает интерес к переводу и его роли<br />

в становлении и совершенствовании переводящего языка. Что<br />

же касается теории перевода то она, имея тот же объект наблюдения,<br />

что и лингвистика, т.е речевую деятельность, возникает<br />

в недрах лингвистики и следует за ней, принимая еѐ методы и<br />

ассимилируя еѐ идеи.


Тот факт, что мы находим исторические документы,<br />

свидетельствующие о переводческой деятельности в глубокой<br />

древности в каком-либо уголке мира, не даѐт достаточных<br />

оснований утверждать, что перевод не существовал ещѐ<br />

раньше в другом конце света, но об этом не сохранилось свидетельств.<br />

С известной долей уверенности можно лишь утверждать,<br />

что перевод возник в глубокой древности, сразу после<br />

того, как возникла потребность в общении между народами,<br />

племенами или ещѐ какими-либо этническими группами,<br />

говорящими на разных языках.<br />

Abdullayeva Səidə<br />

Bakı Slavyan Universiteti<br />

Elmi rəhbər: prof. Cəfərov T.<br />

TƏRCÜMƏ ZAMANI ÇƏTĠNLĠK DOĞURAN NÜANSLAR<br />

Dilimiz zəngindir, çox ahəngdar dildir, dilimizin söz ehtiyatı<br />

çox böyükdür Şəxsən mən bu dili sevirəm.<br />

Heydər Əliyev<br />

Tərcümə maraqlı, geniş və çoxşaxəli bir sahədir. Tərcümə –<br />

ədəbi, elmi, yaxud texniki əsərin ,orijinal əsərin və ya tərcümənin<br />

kitab halında, jurnalda, dövri nəşrdə, yaxud һəг hansı digər formada<br />

dərc olunmaq, yaxud teatrda tamaşaya qoyulmaq, kinoda, radio<br />

verilişlərində, televiziyada və ya hər hansı digər vasitələrdə istifadə<br />

edilmək üçün nəzərdə tutulmasından asılı olmayaraq – bir dildən<br />

başqasına çevrilməsi deməkdir. Tərcümə həm böyük coğrafi<br />

məkanda, ölkələr və xalqlar arasında, һətta keçmişlə bu gün<br />

arasında əsas ünsiyyət vasitəsidir, gediş-gəlişi təmin edən körpüdür.


Tərcümə bir yerdə və ya bir dövrdə əldə olunmuş məlumatları,<br />

elmi-texnoloji nailiyyətləri, bədii gözəllikləri başqa yerə və ya<br />

başqa dövrə daşıyan zəhmətkeşdir.<br />

Puşkin gözəl demişdir: "tərcüməçilər maarifin poçt atlarıdır".<br />

Bir dildən başqa dilə tərcümə etmək ilk baxışda asan görünsə də,<br />

bunun üçün ilk növbədə fəhm və daxili potensial, daha sonra isə<br />

təcrübə tələb olunur. Bir dildə ifadə olunmuş fikri digər dildə<br />

yenidən ifadə edərkən çox diqqətli olmaq lazımdır əks təqdirdə bəzi<br />

hallarda о qədər gülünc və məntiqsiz tərcüməyə rast gəlirik ki<br />

Məsələn, "Тропою грома» ("İldırımlı yollarla") kimi məşhur<br />

bir musiqi əsərinin, konkret olaraq baletin adının "Şimşək cığırı ilə",<br />

«полиэтилен» sözünü "yarımetilen" kimi, «посаженная мать»<br />

ifadəsini "otuzdurulmuş ana" şəklində tərcümə edilməsinə rast<br />

gəlmişəm. Qəzetlərdən birində "Mənzil satılır, qonşularla birlikdə»<br />

elanını oxuyanda gülməmək mümkün deyil, çox güman ki, bu elanı<br />

verən şəxs «Продается квартира, возможно продажа соседями»<br />

yəni ola bilsin ki, "qonşu da öz mənzilini sata bilər" demək istəyib.<br />

Və ya ―преследуя свои интересы‖ ifadəsi "öz maraqlarını təqib<br />

edir" kimi, ―торговля детьми‖ əvəzinə ―uşaqlarla ticarət‖ kimi<br />

tərcümə edilib, əslində isə uşaq alveri işlənməlidir.<br />

Görkəmli şərqşünas ci ildən ci ilədək Kazan<br />

universitetinin professoru olmuş funduszeue.infokiy yazirdi: "tərcümə<br />

zamanı bütün diqqəti ona yönəlmək lazımdır ki, fikrin ifadəsi<br />

mümkün qədər sadə, təbii, dürüst, əcnəbi dil daşıyıcılarının<br />

məişətinə və anlayışına daha yaxın olsun".<br />

Aliyeva Nigar<br />

Baku Slavic University<br />

Scientific adviser: Abiyeva D.<br />

TRANSLATION AND ACCOMMODATION


Translation is the process to transfer written or spoken source<br />

language (SL) texts to equivalent written or spoken target language<br />

(TL) texts. The basic purpose of translation is to reproduce various<br />

types of texts, comprising literary, religious, scientific,<br />

philosophical texts etc. in another language and thus making them<br />

available to wider readers, to a greater number of target audience<br />

and to bring the world closer.<br />

As we all know, good translation is not usually just a question<br />

of translating each word in turn of the source text into the target<br />

language. Nor does it often consist, however, of the translator<br />

skimming through the source text, putting it aside and then jotting<br />

down the general idea of it in his or her own words in the target<br />

language. In between the two extremes there is a wide variety of<br />

techniques, many of which translators will use intuitively for any<br />

given text.<br />

Faithfulness was once considered the iron rule in translation in<br />

the history of translation. Yet when we take a closer look,<br />

accommodation, or adaptation, is found in most published<br />

translations.<br />

Accommodation in this article is considered a synonym of<br />

adaptation which means changes are made so the target text<br />

produced is in line with the spirit of the original. A text which is not<br />

obviously a translation in the traditional sense is thus created. Here,<br />

we must in the first place define translation. Translation consists of<br />

providing, in the receptor language, the closest natural equivalent of<br />

the source language message, first in terms of meaning and<br />

secondly in terms of style.<br />

Translation, in terms of methodology, may be literal<br />

translation or free translation, which used to be an irreconcilable<br />

dilemma in translation circles on which unfortunately no<br />

authoritative conclusion has been reached. The opposite of<br />

adaptation is transcription, which is a word-for-word method of<br />

translation rarely applied in translation practice with the exception<br />

of lists and catalogues, because linguistic differences forbid us from


doing so, especially when the two languages belong to quite<br />

different language families.<br />

Accommodation is also translation, a free, rather than literal,<br />

kind of translation. Moreover, it is inevitable in practice if the<br />

translation is to maintain the source message's essence, impact, and<br />

effect.<br />

In the West there is an interesting saying: A translation is like<br />

a woman: if it is faithful, it is not beautiful; if it is beautiful, it is not<br />

faithful. The faithfulness-beauty contrast was often used by Chinese<br />

translators to describe the effect of a piece of translated work. Most<br />

would rather prefer faithfulness to beauty when evaluating a<br />

translation.<br />

A translation should give a complete transcript of the ideas<br />

and sentiments in the original passage, maintain the character of the<br />

style, have the ease and flow of the original text.<br />

If the purpose of a translation is to achieve a particular<br />

purpose for the target audience, anything that obstructs the<br />

achievement of this purpose is a translation error.<br />

Collocation accommodation<br />

Because translation is primarily a linguistic endeavor, either<br />

oral or written, we would like initially to deal with accommodation<br />

in the linguistic sphere. If language were simply a nomenclature for<br />

a set of universal concepts, it would be easy to translate from one<br />

language to another. Learning a new language would also be much<br />

easier than it is. Actually, each language articulates or organizes the<br />

world differently and languages do not simply name existing<br />

categories, but they articulate their own.<br />

Collocation is a difficult factor for anyone learning a foreign<br />

language.<br />

Cultural accommodation<br />

Culture is too broad a term and it may cover everything.<br />

Culture can mean the arts collectively: art, music, literature, and<br />

related intellectual activities; knowledge and sophistication:<br />

enlightenment and sophistication acquired through education and


exposure to the arts; shared beliefs and values of a group: the<br />

beliefs, customs, practices, and social behavior of a particular nation<br />

or people; shared attitudes: a particular set of attitudes that<br />

characterizes a group of people.<br />

Aesthetic accommodation<br />

Poetry has been notoriously believed to be untranslatable. It is<br />

said that "Poetry is what gets lost in translation." This is sufficient<br />

evidence of the difficulty involved in translation of poetry; therefore<br />

accommodation is even more necessary. Because poetry is<br />

fundamentally valuable for its aesthetic value, aesthetic<br />

accommodation becomes a skill instead of a basic requirement. A<br />

good poetry translator instinctively knows the difference between<br />

the aesthetic traditions of different cultures, so his/her translation<br />

can be better appreciated by the target reader and can achieve the<br />

required effect. Otherwise the translation is doomed to be a failure<br />

no matter how close or similar it looks to the original.<br />

The need for accommodation in translation was discussed in<br />

the above. I think that accommodation is also translation, even if it<br />

means addition or loss of information, explanation, rewriting, or recreation.<br />

And here, we must not forget the role of a translator. The<br />

role of a translator is not only to translate text from one language to<br />

another, it is also the responsibility of the translator to make his text<br />

move across the barriers behind which cultures have evolved<br />

specific linguistic ways of thinking and seeing, of encoding and<br />

protecting their cultures.<br />

Aynur Abdullayeva<br />

Qafqaz University<br />

Scientific adviser: Aliyeva N.<br />

TEAM WORK IN TRANSLATION PROCESS<br />

The translators‘ cooperation is more vivid when the work is<br />

carried out by a team of translators. Team work in interpreting is


mainly resorted to in conference interpreting and at court trials. In<br />

order to be able to concentrate easily and not to overburden one‘s<br />

mind the conference interpreters replace each other every 20<br />

minutes or half an hour. As conferences, meetings, etc. usually last<br />

for hours, the interpreters have to work either in pairs or groups.<br />

Team work is usually supervised by one of the team members who<br />

is to provide the communication between the team and the client or<br />

and the organizers. The supervisor represents the interpreter‘s point of<br />

view and can advise the organizers of potential problems. He is to<br />

facilitate the solutions of the challenges encountered in the process. As<br />

usual, the supervisor summons up a – minute meeting before the<br />

first session of the day to introduce the agenda of the day, to distribute<br />

the work among the team members, to listen to their complaints or<br />

requests to discuss any questions or concerns, to remind the team about<br />

their obligations, etc. Team members should follow certain rules. That<br />

is, each team member should<br />

1. feel as part of a team and not try for his own success only but for<br />

the high quality of a job carried out by his team as a whole;<br />

2. be fare and not burden his colleagues with the lion‘s share of the<br />

work;<br />

3. not hesitate too often to when to take turns;<br />

4. not correct his teammates‘ mistakes demonstratively;<br />

5. not disappear from the conference hall and leave his mike-on<br />

colleague alone for a long time;<br />

6. not act indifferently when his teammates need some help.<br />

―When Is a Team Not a Team‖ , ―…As teammates you have<br />

equal responsibility, even if your experience levels are different. Before<br />

the trial commences, you should agree on when to take turns with the<br />

microphone, keeping in mind that the person on the mike should be the<br />

one to pass it. Experience has shown that flexible attitude toward<br />

switching is more effective than strictly timed half-hour intervals. If an<br />

opening statement lasts 40 minutes, the ―on‖ interpreter may want to<br />

finish it before passing the mike. While interpreting, you may pass notes<br />

to each other on vocabulary questions, or assist each other with names,


numbers and other details. The relief interpreter‘s role is to validate<br />

accuracy with the partner and to be available for attorney-client<br />

consultations, as well as for any emergency that may arise. Keep a<br />

record of case information in the event someone else comes in on the<br />

case who has not been here from the beginning. Do not absent yourself<br />

from the courtroom for more than a few minutes without warning<br />

because you have no way of knowing what may occur while you are out<br />

of the courtroom. Be friendly and available to one another without being<br />

overly judgmental. Share resources, knowledge and information and<br />

treat your teammate as your parachute to be most trusted in times of<br />

―emergency‖.<br />

Amiraslanova Zinyet<br />

Baku Slavic University<br />

Scientific adviser: Mustafayeva G.<br />

THE TRANSLATION OF ADVERTISEMENTS<br />

Today one can hardly escape advertisements as we live in a<br />

very commercial society. Advertising (the term is derived from a<br />

Latin word ―advertere‖ meaning "turn towards") is a form of<br />

communication which is becoming more and more important<br />

because the globalization of economies and trade intensification<br />

lead companies to communicate with consumers of different<br />

languages and cultures. The closer the relationship between<br />

countries, the more popular intercultural advertisements are<br />

becoming. Different types of media can be used to deliver a variety<br />

of messages including traditional types such as newspapers,<br />

television, radio and others. So, in order to do well in persuading<br />

the audience to purchase or take some actions upon products or<br />

services, advertisements must be correctly translated into the target<br />

language.<br />

One of the fundamental peculiarities of the translation of an<br />

advertisement is finding its expression in supporting correlation


etween original and translation, and also in the translation of the<br />

social-linguistic aspects of these texts.<br />

Written advertisements have to compete with each other and<br />

with all sorts of other texts in our rich culture. In the process of<br />

translation, the replacement of negative form to the affirmative form<br />

and other technical ways such as compensation of the lexical<br />

meaning may be used. While translating, a translator must solve<br />

various linguistic problems, determine differences in semantic<br />

structure and the ways of the use of the two languages in the<br />

process of communication; thus combining the pithy part of the text<br />

with the necessary form.<br />

However, to translate the context of foreign advertisements<br />

accurately is not always possible. This is connected with the<br />

translation of the facts and events in accordance with the culture of<br />

the nation, different national customs, names of dishes, details of<br />

the clothes, etc. In this case, pragmatic equivalence between the<br />

original source and the translation must be achieved. For example,<br />

the sentence from the advertisement of English whisky ―Taste life‖<br />

in English in the literal translation is interpreted as ―Попробуй<br />

жизнь на вкус‖, but has been translated into Russian as ―Живи,<br />

чтобы было что вспомнить.‖ This is a typical example of<br />

pragmatic adaptation of the text where the pragmatic aspect defines<br />

the communication effect of the advertisement.<br />

At the same time there exist untranslatable slogans of different<br />

firms. For example, ―Nike - Just do it‖ or ―Sony - It's a Sony.‖<br />

If we translate the text from English to Azerbaijani, we must<br />

be aware of European standards and also national colouring because<br />

the translation of the advertisements must take into account national<br />

particularities of mass consumer of the country in which goods and<br />

services are advertised.


Асланова Лятифа<br />

Бакинский славянский университет<br />

Научный руководитель: доц. Агакеримов И.<br />

ЧТО ЖЕ ВСЕ-ТАКИ ТАКОЕ «ЕДИНИЦА ПЕРЕВОДА»<br />

Вопрос о единице перевода неизменно фигурирует в<br />

работах ученых, ставящих своей целью дать относительно<br />

полное представление о современном состоянии переводоведения<br />

или теории перевода как науки. Некоторые исследователи<br />

придают ему первостепенное значение. Так,<br />

funduszeue.infoиков с трибуны V Международной конференции по<br />

переводоведению «Федоровские чтения» ( октября <br />

г.) заявил: «Не будет преувеличением сказать, что это (единица<br />

перевода – А.В.) - центральное понятие переводоведения, без<br />

которого любой переводоведческий анализ просто<br />

невозможен» [С],<br />

Чтобы лучше понять причины возникновения и сущность<br />

проблемы, целесообразно рассмотреть ее не только в<br />

синхроническом, но и, в первую очередь, в диахроническом<br />

плане.<br />

Впервые термин «единица перевода» (unite de traduction)<br />

ввели в научный оборот канадские лингвисты Ж.- funduszeue.info и<br />

funduszeue.infoьне в книге «Сравнительная стилистика французского<br />

и английского языков» (). В ней авторы с семасиологической<br />

точки зрения определили «единицу перевода» как<br />

отрезок высказывания (текста), не поддающийся дальнейшему<br />

дроблению при переводе.<br />

funduszeue.infoаров в статье «Уровни языковой иерархии и<br />

перевод» () не только признал существование «единицы<br />

перевода», но и провозгласил отыскание ее в исходном тексте<br />

важнейшей задачей, стоящей перед переводчиком. Вслед за Ж.-<br />

funduszeue.info и funduszeue.infoьне, funduszeue.info и др. он определил ее<br />

следующим образом: «единица перевода – это наименьшая


единица исходного языка (ИЯ), которая имеет соответствие в<br />

ПЯ; она … сама может обладать сложным строением, но части<br />

ее, по отдельности взятые, «непереводимы», т.е. в тексте<br />

перевода им никаких соответствий установить нельзя» [3.С.3].<br />

В зависимости от уровня языковой иерархии, единица которого<br />

может оказаться «единицей перевода», он предложил различать<br />

перевод на уровне фонем, морфем, слов, словосочетаний,<br />

предложений и текста [3.С.4]. При этом имелось в виду, что<br />

фонемам исходного текста в тексте перевода будет подыскано<br />

соответствие непременно в виде фонем, морфемам в виде<br />

морфем, словам – в виде слов и т.д. Ту же самую мысль он<br />

повторил и в вышедшей в г. значительным тиражом книге<br />

«Язык и перевод» [4.С].<br />

funduszeue.infoаров в «Слове о переводе» () описал<br />

«единицу перевода» сразу четырьмя способами: 1) как<br />

минимальную единицу текста, выступающую в процессе<br />

перевода в качестве самостоятельного объекта этого процесса,<br />

понимаемого funduszeue.infoаровым как деление текста на<br />

отрезки различной длины (для английского языка – одно или –<br />

реже – два предложения) и поочередного их перевода, 2) как<br />

минимальную языковую единицу текста оригинала,<br />

переводимую как одно целое, не сводимую к значениям<br />

составляющих их элементов и не выделяемую в тексте<br />

оригинала по каким-либо формальным признакам, 3) как<br />

минимальный набор лексем или граммем ИЯ, который можно<br />

поставить в соответствие с некоторой лексической или<br />

грамматической категорией ПЯ, и 4) как минимальную<br />

единицу исключительно плана содержания текста оригинала,<br />

воспроизводимую в тексте перевода [С]. Таким<br />

образом, для подхода funduszeue.infoарова были характерны, вопервых,<br />

ставший к тому времени практически традиционным<br />

взгляд на «единицу перевода» как формальную часть (отрезок)<br />

текста на ИЯ, во-вторых, резкое противопоставление при<br />

переводе плана содержания плану выражения и, в-третьих,


стремление к выявлению так называемых «закономерных<br />

соответствий» (Об онтологической ошибочности теории<br />

закономерных соответствий см . [5]).<br />

Таким образом, поиск определения «единицы перевода»<br />

по-прежнему шел в русле структурного членения текста и<br />

выделения «закономерных соответствий» на разных уровнях.<br />

Приведенная funduszeue.infoом-Белоручевым плодотворная, хотя,<br />

может быть, и не особенно четко оформленная, мысль funduszeue.info<br />

о том, что «слово не обязательно представляет собой<br />

лексическую единицу, если под этим термином понимать<br />

то, что в устном или письменном контексте соответствует<br />

неразложимой единице мысли (курсив мой – А.В.) [С],<br />

его внимания не привлекла, а если и привлекла, то в прямо<br />

противоположном смысле, как аргумент в пользу, мягко<br />

говоря, весьма уязвимого тезиса о том, что оно, слово, есть<br />

наименьшая единица языка, которую коммуниканты имеют<br />

возможность превратить в единицу речи, наделив ее<br />

коммуникативной функцией [С].<br />

Бабаева Жаля<br />

Бакинский славянский университет<br />

Научный руководитель: доц. Гаджиев К.<br />

ПЕРЕВОДЧЕСКИЕ СООТВЕТСТВИЯ<br />

(НА МАТЕРИАЛЕ ФРАЗЕОЛОГИЧЕСКИХ ЕДИНИЦ)<br />

Стремление к максимальной смысловой и структурной<br />

близости перевода к оригиналу приводит к тому, что<br />

эквивалентными оказываются не только тексты, объединяемые<br />

в процессе перевода, но и отдельные высказывания в этих<br />

текстах, и не только соотнесѐнные высказывания, но и<br />

составляющие их единицы ИЯ и ПЯ. Использование


определѐнной единицы ПЯ для перевода данной единицы ИЯ<br />

не является случайным. Обе единицы обладают относительно<br />

стабильным значением, и то, что одна из них может заменить<br />

другую в процессе перевода, свидетельствует о значительной<br />

общности их значений. Подобная общность и создаѐт<br />

предпосылки для установления между ними отношений<br />

переводческой эквивалентности, т.е. для регулярного<br />

использования одной из них в качестве перевода другой.<br />

Частные теории перевода изучают системы переводческих<br />

соответствий в разных языках по отношению к другим языкам.<br />

Переводческие соответствия не полностью обратимы, и в<br />

пределах каждой частной теории перевода отдельно изучаются<br />

отношения языковых единиц при переводе на каждый из двух<br />

языков.<br />

Переводческие соответствия выступают в качестве<br />

коммуникативно-равноценных единицам ИЯ, поэтому близость<br />

значений единиц ИЯ и ПЯ является лишь предпосылкой для<br />

возникновения переводческого соответствия, но не<br />

достаточным условием этого. Отношения эквивалентности<br />

устанавливаются при переводе не между изолированными<br />

языковыми единицами, а между единицами ИЯ и ПЯ,<br />

выступающими в составе речевых высказываний. В<br />

практических целях в рамках частной теории перевода<br />

особенно подробно рассматриваются вопросы перевода таких<br />

единиц словарного состава и грамматического строя ИЯ, выбор<br />

соответствий, для которых связан с особыми трудностями. В<br />

качестве исходного пункта анализа берутся, как правило,<br />

единицы ИЯ, для которых отыскиваются соответствия в ПЯ. В<br />

принципе такие соответствия можно обнаружить для единиц<br />

ИЯ на любом уровне языковой системы: от фонемы до<br />

предложения. Основное внимание при описании системы<br />

переводческих соответствий уделяется соответствиям<br />

лексических, фразеологических и грамматических единиц ИЯ,


обладающих стабильным значением, которое реализуется в<br />

большом числе высказываний.<br />

Целый комплекс проблем возникает при описании<br />

фразеологических соответствий или, точнее, соответствий<br />

фразеологическим единицам оригинала. В рамках частной<br />

теории перевода анализируются особенности семантики<br />

фразеологизмов, релевантные для их перевода,типы<br />

соответствий, которые может использовать переводчик, и<br />

критерии выбора одного из них в зависимости от характера<br />

переводимой единицы. Центральное место в описании<br />

фразеологических соответствий занимает проблема<br />

эквивалентного воспроизведения значений образных<br />

фразеологических единиц. Семантика таких единиц<br />

представляет собой сложный информативный комплекс,<br />

имеющий как предметно логические, так и компоненты.<br />

Наиболее важным с точки зрения выбора соответствия в ПЯ<br />

являются следующие: 1)переносный или образный компонент<br />

значения фразеологизма; 2)прямой или предметный компонент<br />

значения; 3)эмоциональный компонент значения; 4)стилистический<br />

компонент значения; 5)национально-этнический компонент<br />

значения. Существуют три основных типа соответствий<br />

образным фразеологическим единицам оригинала. В первом<br />

типе соответствий сохраняется весь комплекс значений<br />

переводимой единицы. В этом случае в ПЯ имеется образный<br />

фразеологизм, совпадающий с фразеологической единицей<br />

оригинала, как по прямому, так и по переносному значению.<br />

Такие соответствия обнаруживаются у так называемых<br />

интернациональных фразеологизмов, заимствованных обоими<br />

языками из какого-нибудь третьего языка, древнего или<br />

современного: Тhe game is not worth the candles-Игра не стоит<br />

свеч; To play into somebody's hands - играть кому-либо на руку.<br />

Во втором типе соответствий одинаковый переносный смысл<br />

передаѐтся в ПЯ с помощью иного образа при сохранении всех<br />

прочих компонентов семантики фразеологизма: to get up on the


wrong side of the bed-встать с постели не с той ноги; to turn<br />

back the clock-повернуть вспять колесо истории. Использование<br />

соответствий этого типа обеспечивает достаточно<br />

высокую степень эквивалентности при условии, что русский<br />

фразеологизм не обладает ярко выраженной национальной<br />

окраской. Третий тип соответствий создаѐтся путѐм<br />

калькирования иноязычной образной единицы: He was not fit to<br />

carry water for her-Он был не достоин и воду таскать;<br />

Necessity is the mother of invention-Необходимость-мать<br />

изобретательности. Соответствия этого типа применимы<br />

лишь в том случае, если образ в исходной единице достаточно<br />

«прозрачен», и его воспроизведение в переводе позволит<br />

рецептору перевода понять передаваемое переносное значение.<br />

Даштиева Нигяр<br />

Бакинский cлавянский университет<br />

Научный руководитель: доц. Гаджиев К.<br />

ПЕРЕВОД ИДИОМ И ФРАЗЕОЛОГИЗМОВ<br />

Во многих языках, в том числе и в английском существуют<br />

идиомы и фразеологизмы. Идиома это от греческого<br />

языка idioma означает особенность, своеобразие-оборот речи,<br />

значение которого не определяется отдельными значениями<br />

входящих в него слов и не переводимый дословно на другой<br />

язык. Все они, независимо от их языковой принадлежности,<br />

могут быть разбиты на несколько групп. Самая<br />

многочисленная группа – «несоответственные соответствия».<br />

Например, по-азербайджански – Dəvənin quyruğu yerə dəyəndə<br />

(Когда хвост верблюда коснется земли), по-русски – Когда рак<br />

на горе свистнет; о выпроваживании вон гостя говорят: поазербайджански<br />

– Başmağını cütlədi (Сдвоил башмаки), порусски<br />

– Указал на порог.


«Соответственные соответствия», обеспечивающие совпадение<br />

содержания при совпадении выражений. Например: Üz<br />

ürəyin aynasıdır – Лицо – зеркало души; Cücəni payızda sayarlar<br />

– Цыплят по осени считают.<br />

Фразеологизмы – это устойчивые словосочетания выполняющие<br />

функцию отдельного слова, употребляющееся как<br />

целое, не подлежащее разложению и обычно не допускающее<br />

внутри себя перестановки своих частей. Значение фразеологизма<br />

не выводимо из значений составляющих его компонентов.<br />

Часто фразеологизм является достоянием только<br />

одного языка. Фразеологизмы похожи на пословицы, но в<br />

отличие от них не являются законченными предложениями. С<br />

помощью фразеологизмов, которые не переводятся дословно, а<br />

воспринимаются путем переосмысления, усиливается аспект<br />

языка. Однако с тем же успехом применение идиом и<br />

фразеологизмов затрудняет понимание и перевод с<br />

иностранного языка. Во фразообразовании огромную роль<br />

играет человеческий фактор, так как подавляющее<br />

большинство фразеологизмов связано с человеком с<br />

разнообразными сферами его деятельности. Фактор адресата<br />

является важнейшим элементом коммуникации. Кроме того,<br />

человек стремится наделить человеческими чертами объекты<br />

внешнего мира, в том числе и неодушевленные.<br />

Фразеологизмы - высокоинформативные единицы языка,<br />

они не могут рассматриваться как ―украшения‖ или ‖излишества‖.<br />

Фразеологизмы – одно из языковых универсалий, так<br />

как нет языков без фразеологизмов.<br />

Заславская Анастасия<br />

Бакинский славянский университет<br />

Научный руководитель: доц. Гаджиев К.<br />

ОБЩИЕ ПРОБЛЕМЫ ПЕРЕВОДА


Перевод сложный вид человеческой деятельности. На<br />

практике переводчик должен преодолевать препятствия, которые<br />

ещѐ больше усложняют процесс перевода. Среди них<br />

можно отметить то, что исходный текст написан неразборчиво,<br />

текст содержит орфографические ошибки, текст является лишь<br />

отрывком, текст неудачно составлен, отсутствуют ссылки в<br />

тексте. Определенные трудности вызывают диалектные слова и<br />

неологизмы, непоясненные акронимы и аббревиатуры,<br />

непонятный жаргон и т.д. Некоторые слова сами вызывают<br />

затруднения при переводе. Так, в других языках сложно найти<br />

слово, соответствующее русскому почемучка, хотя, в<br />

английском языке удачным соответствием является<br />

прилагательное «inquisitive». Лингвисты изучают загадочные<br />

слова с локальными оттенками и зачастую называют их<br />

«непереводимыми», но в действительности слова с такой<br />

культурной окраской переводятся наиболее легко — даже<br />

легче, чем такие универсальные понятия, как «мама». Это<br />

объясняется тем, что существует определѐнная переводческая<br />

практика сохранения таких слов в переводящем языке; в этих<br />

целях можно прибегать к заимствованию слова, если его ещѐ<br />

нет в языке перевода. Труднопереводимые слова часто<br />

оказываются небольшими, очень употребительными словами.<br />

Например, глаголы «to get», «to go» , «to come» и т. д.<br />

Культурные аспекты могут сделать перевод проблематичным.<br />

Возьмѐм, к примеру, слово «хлеб». На первый взгляд,<br />

оно очень просто, указывая в повседневном употреблении на<br />

лишь один определѐнный предмет, и, кажется, что у этого<br />

слова есть полные соответствия в других языках. Но если<br />

попросить описать или нарисовать русского и француза<br />

соответственно «хлеб», du pain, то будут получены довольно<br />

разные результаты. Люди разных культур будут рисовать в<br />

своѐм воображении совершенно разные вещи. Также<br />

оказываются важными различные степени точности. Что может<br />

означать английское слово there («там» в разных значениях)


Даже если отвлечься от таких идиоматических употреблений,<br />

как в выражении there, there, don‘t cry, то можно выявить много<br />

возможных вариантов. В одном языке могут существовать<br />

такие понятия, которые не существуют в другом.<br />

Ещѐ одной проблемой для переводчика является проблема<br />

логической связности текста. Приведѐм следующий пример:<br />

оригинал рассказа написан на английском языке, и действие<br />

происходит в англоязычной стране. При переводе на другой<br />

язык некоторые высказывания, вроде вопроса Do you speak<br />

English, могут терять логику. Как перевести этот вопрос: «Вы<br />

говорите по-английски» или «Вы говорите по-русски». В<br />

обоих вариантах ответ будет противоречив: если он будет<br />

утвердительным, то первый вариант перевода будет<br />

подразумевать: «Да, я говорю на этом языке, но мы говорим<br />

сейчас с вами на другом языке, и ваш вопрос не несѐт никакой<br />

смысловой нагрузки». Во втором варианте будет воспринято<br />

примерно следующее: «Да, мы с вами в англоязычной стране,<br />

но все, включая меня, говорят по-русски». Критику эту можно<br />

ниспровергнуть по нескольким критериям. Во-первых, такого<br />

рода ситуации редко возникают в реальной жизни. Если же<br />

такое случается, то переводчик может использовать приѐмы,<br />

чтобы избежать проблемы, переводя Do you speak English как<br />

Вы говорите на моѐм языке или Вы понимаете, что я хочу<br />

сказать. Во-вторых, русский читатель, читающий книгу,<br />

скажем, Агаты Кристи, описывающую убийство в английском<br />

поместье, скорее всего, понимает, что персонажи в оригинале<br />

говорят на английском.<br />

На наш взгляд, перевод можно считать произведением<br />

самого переводчика, т.к. перевод – это творческий процесс,<br />

требующий неимоверных усилий и знаний от самого<br />

переводчика.<br />

Hajiyeva Malahat<br />

Baku Slavic University


Scientific adviser: Mustafayeva G.<br />

PROBLEMS CONFRONTING TRANSLATORS<br />

IN TRANSLATION OF POEMS<br />

Many theorists believe that translation is more a process of<br />

explanation, interpretation and reformulation of ideas than a<br />

transformation of words; that the role of language is secondary; it is<br />

merely a vector or carrier of thoughts. Consequently, everything is<br />

translatable, and linguistic difficulties do not exist. This attitude,<br />

which slightly caricatures the Seleskovitch School (ESIT, Paris), is<br />

the opposite of the one stating that translation is impossible because<br />

all or most words have different meaning in different languages, i.e.<br />

all words are culture-specific and, to boot, each language has its<br />

peculiar grammar. My position is that everything is translatable up<br />

to a point, but that there are often enormous difficulties. These<br />

thoughts belong to poetry translation much more where literal<br />

translation is usually condemned. As we know poems‘ translation<br />

the most difficult kind of translation, because to give emotional<br />

senses of source language into target language makes a lot of<br />

difficulties. It is more difficult to give expressive meanings in<br />

poems‘ translation differently the others. If we, simply, make<br />

collection of expressive sentences in art work, but in poems we<br />

express our senses of joy, sorrow, love, creating rhymes, couplets,<br />

items in poems. Let us take a part of Shakespeare‘s sonnet 73<br />

That time of year thou mayst in me behold<br />

When yellow leaves, or none, or few, do hang<br />

Upon those boughs which shake against the cold,<br />

Bare ruin‘d choirs, where late the sweet birds sang.<br />

In me thou see‘st the twilight of such day<br />

As after sunset fadeth in the west;<br />

Which by and by black night night doth take away,<br />

Death‘s second self, that seals up all in rest.


A thoughtful reader may find his own answers to the mystery<br />

of Shakespeare‘s sonnets, as has many of his translators. And I<br />

translate this couplet as that:<br />

O zaman yanımda olaydın barı<br />

Sarı yarpaqların tökülən anı<br />

Soyuqdan əsərkən görəydin məni,<br />

Quşların cəh-cəhi gecikən vaxtı.<br />

Günəşin qərbdəki qürub anında<br />

Hətta sübh çağında görürəm səni;<br />

Çəkilən gecənin qaranlığında,<br />

Əbədi həyatımda sevirəm səni.<br />

Of course, translator is always trying to extend his knowledge<br />

and improve his means of expression; he is always pursuing facts<br />

and words. But the art translators‘ work is more difficult.<br />

Firstly, translation is a science-here what is wrong can be<br />

identified; secondly, it is a skill, which calls for appropriate<br />

language and acceptable usage; thirdly, an art, which distinguishes<br />

good from undistinguished writing and is the creative, the intuitive,<br />

sometimes the inspired, level of the translation; lastly, a matter of<br />

taste, where argument ceases, preferences are expresses, and the<br />

variety of meritorious translations is the reflection of individual<br />

differences.


Hümbatova Təhminə<br />

Bakı Slavyan Universiteti<br />

Elmi rəhbər: Həmidova L.<br />

ġĠFAHI TƏRCÜMƏNĠN XÜSUSĠYYƏTLƏRĠ<br />

Tərcümə sözünün istilahi mənası, ―bir kəlmənin mənasını<br />

başqa bir dildə münasib bir kəlmədən istifadə edib eynilə ifadə<br />

etmək‖ deməkdir. Tərcümənin kamil alınması üçün sözün ifadə<br />

etdiyi bütün mənalara diqqət yetirərək mövzuya uyğun gələn ən<br />

münasib sözü seçib təyin etmək lazımdır. Tərcümənin müəyyən<br />

formaları mövcuddur ki, bunlardan biri də şifahi tərcümədir. Şifahi<br />

tərcümənin özünün də növləri vardır: Ardıcıl tərcümə, Sinxron<br />

tərcümə, Pıçıltıyla tərcümə, İşarə dili ilə tərcümə- lal insanlar üçün<br />

onların dilində tərcümə. Şifahi tərcümənin ən mürəkkəb növü<br />

SİNXRON tərcümədir. Sinxron tərcümənin tarixi XX əsrin<br />

ortalarına təsadüf edir. İlk dəfə Nyürenberq məhkəməsini dinləmək<br />

üçün yığışanlar beynəlxalq səviyyədə sinxron tərcümədən<br />

bəhrələnmişlər. Şifahi tərcüməni gələcəkdə davam etdirmək istəyən<br />

şəxs hər şeydən əvvəl gözəl dinləmə, həm də səlist və gözəl nitq<br />

söyləmək qabiliyyətinə malik olmalıdır. Bir türk xalq məsəlində<br />

deyilir ki, «Anası, cocuğuna təkcə söyləməyi deyil, dinləməyi də<br />

öyrət ki, sənin balan əsl danışmağı öyrənmiş olsun».<br />

Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra paytaxtımız da bir<br />

çox beynəlxalq konfransların keçirildiyi ünvana çevrilmişdir.<br />

Nəticədə ölkəmizdə sinxron tərcüməçilərin hazırlanması bir<br />

problem kimi qarşıya çıxmışdır.<br />

Lakin bu sahədə mütəxəssis hazırlığı bir sıra ciddi çətinliklərlə<br />

üzləşir. Birincisi, çətinliklər Azərbaycan Respublikasının<br />

müstəqillik qazandığı son dövrə, doxsanıncı illərə qədər ölkəmizdə<br />

sinxron tərcümə təcrübəsinin, demək olar ki, mövcud olmaması ilə<br />

əlaqədardır. Bunun səbəbi bir tərəfdən, Azərbaycanda Sovet<br />

dövründə beynəlxalq səviyyəli görüşlərin olduqca cüzi sayda


keçirilməsi, digər tərəfdən Azərbaycan dilindən rəsmi dairələrdə<br />

istifadə olunmaması ilə izah edilir. Rus dilli sinxronçuların hazırlığı<br />

ilə isə Moskva və digər SSRİ şəhərləri məşğul olurdular. ―.. əvvəlki<br />

Sovetlər İttifaqında sinxron tərcüməçilər Moskvada hazırlanırdı,<br />

onun ərazisində təşkil olunan bütün beynəlxalq forum, simpozium<br />

və konfranslarda işçi dil rus dili idi. Bu səbəbdən tərcüməçidilmanclar<br />

hazırlanarkən rus və xarici dillərdən biri aktiv və passiv<br />

dil kimi öyrədilirdi. Əgər Azərbaycan Respublikasında hər hansı<br />

beynəlxalq görüş keçirilirdisə, onda şübhəsiz ki, Moskva rəsmilərini<br />

öz tərcüməçiləri müşayiət edirdi‖. Sinxron tərcüməçilərin hazırlığı<br />

ilə bağlı ikinci bir çətinlik ondan ibarətdir ki, tərcümənin bu<br />

növünün öz təbiəti xüsusi diqqət tələb edir. Belə ki, bu mürəkkəb<br />

prosesdə tərcüməçi vaxt itirmədən natiqi dinləyə-dinləyə təxminən<br />

eyni zamanda nitqi tərcümə etməlidir, burada dinləmə, anlama,<br />

tərcümə dilinə çevirib səsləndirmə mərhələləri arasındakı müddət<br />

çox anidir ki, bu sahədə təcrübə əksər hallarda natamam xarakter<br />

daşıyır.<br />

Məmmədova Firuzə<br />

Bakı Slavyan Universiteti,<br />

Magistratura şöbəsi<br />

Elmi rəhbər: dos. Hacıyev K.<br />

KOMPÜTER TERMINLƏRĠNĠN<br />

ADEKVAT TƏRCÜMƏSĠ PROBLEMĠ<br />

XX əsrin ikinci yarısından kompüter texnologiyaları sahəsində<br />

başlayan sürətli inkişaf və bu texnologiyaların, fərdi kompüterlərin<br />

insanların gündəlik həyatına daxil olması həm rus, həm də<br />

Azərbaycan dillərinə çoxlu sayda yeni sözlərin, çoxşaxəli<br />

terminlərin, xüsusi ifadələrin daxil olması ilə müşayiət olundu. Bu<br />

zaman rus və Azərbaycan dillərinə əsasən ingilis dilindən terminlər,


hətta abreviaturalar daxil oldu və bu proses kortəbii baş verdiyi<br />

üçün müəyyən dərəcədə dilə xələl gətirmək təhlükəsi də ortaya<br />

çıxdı. Bu zaman bir çox bu kimi termin və ifadələr ingilis dilindən<br />

transkripsiya və transliterasiya üsulu ilə tərcümə edilirdi. Burada<br />

məsələn, mikroprosessor, vinçester, piksel, displey və s. bu kimi<br />

sözləri göstərmək olar. Məlum olduğu kimi, yeni, müasir<br />

texnologiyaların inkişafı və tətbiqi dildə yeni sözlərin yaranmasını<br />

stimullaşdırır. Bu sözlər və ifadələr isə, öz növbəsində, terminlərə<br />

xarakterik olan birmənalılıq, elmin bu və ya digər sahəsinə mənsub<br />

olması, emosionallığın və ekspressivliyin olmaması ilə səciyyələnir.<br />

Ona görə də həmin tip termin-sözlər və ifadələr artıq tərcümə<br />

dilinin lüğətində və müvafiq elm sahəsində qəbul olunub istifadə<br />

olunan leksik ekvivalentlərin köməyi ilə tərcümə olunur. Bu zaman<br />

terminlərin tərcüməsində əsas üsullardan olan transliterasiya və<br />

transkripsiya üsulundan da geniş istifadə olunur. Bu üsul<br />

terminlərin tərcümə dilinin fonetik qanunlarına uyğun olaraq əcnəbi<br />

sözün TD-də verilməsidir. Məsələn, ingilis dilindən rus və<br />

Azərbaycan dillərinə gəlmiş «Bluetooth» ifadəsi голубой зуб və<br />

yaxud mavi diş kimi deyil, səslənmədə blutuz, yazıda isə<br />

технология bluetooth, bluetooth texnologiyası kimi verilir. Şirkət<br />

və korporasiyaların adları da bir sıra hallarda bu üsulla tərcümə<br />

olunur. Misal kimi IBM (International Business Machine) Nvidia,<br />

AMD, Novell, Microsoft, Intel və s. bu kimi ifadələri göstərmək<br />

olar. Bunlar rus və Azərbaycan dillərində dəyişilməz qalır və latın<br />

əlifbası ilə yazılır.<br />

Hazırda alınma sözlər kimi Azərbaycan dilinə daxil olmuş<br />

sözlər də az deyil, kompüter texnologiyaları sahəsinə aid printer,<br />

skaner, fayl və s. sözləri bunlara misal göstərmək olar.<br />

Elmi-texniki mətnlərin tərcüməsi zamanı bir sıra hallarda<br />

semantik ekvivalentlərdən geniş istifadə olunur. Qeyd etdiyimiz<br />

kimi semantik ekvivalentlər tərcümə dilində bu vaxta kimi mövcud<br />

olan sözlərdir və onlar tərcümə olunan sözün tam və yaxud qismən<br />

mənasını özündə əks etdirir. Məsələn, network - сеть, şəbəkə; data<br />

– данные, göstəricilər.


Terminlərin tərcüməsində istifadə olunan üsullardan biri kimi<br />

morfoloji və ya leksik kalka üsulunu da göstərmək olar. Bu üsul<br />

orijinal dildəki sözün hissələrə bölünərək, tərcümə dilində onlara<br />

leksik qarşılıqların tapılmasını nəzərdə tutur. Sözü gedən üsuldan<br />

olduqca az istifadə olunsa da, mürəkkəb tərkibli terminlərin<br />

tərcüməsində ona rast gəlmək mümkündür.<br />

Qeyd etmək yerinə düşərdi ki, elmi-texniki mətnlərin<br />

tərcüməsi zamanı elmin və istehsalatın hər hansı bir sahəsinə aid<br />

olan professional, jarqon, slenq sözlər də müəyyən çətinliklər<br />

yarada bilər. Bunlara elmi-ədəbi dildə çox nadir hallarda rast<br />

gəlinsə də, hər halda bunu istisna etmək də olmaz. Belə ifadələrdən<br />

eyni bir sahədə çalışan mütəxəssislər öz aralarında geniş istifadə edə<br />

bilərlər. Məsələn, аpgrade-apqreyd (yeniləşdirmək) – обновить, to<br />

click- кликать- çağırmaq, e-mail - elektron poçt – электронная<br />

почта və s.<br />

Elmi-texniki mətnlərin tərcüməsi zamanı tərcüməçi yadda<br />

saxlamalıdır ki, bu cür mətnlərdə leksik tərkibin əsasını təşkil edən<br />

terminlərin öz xüsusiyyətləri var və onlara çox diqqətlə yanaşmaq<br />

lazımdır. İlk növbədə termin dəqiq olur, o hər zaman dəqiq<br />

müəyyən olunmuş mənanı özündə əks etdirir və bu məna məntiqi<br />

yolla onun elmin, texnikanın və istehsalatın məhz sözü gedən<br />

sahəsinə aid olduğunu müəyyənləşdirə bilər. Termin bir mənalı<br />

olmalı və kontekstdən asılı olmamalıdır. Tərcümə zamanı isə<br />

tərcüməçinin qarşısında hər dəfə bu terminin hazırkı kontekstdə<br />

hansı mənada işləndiyi sualı durmamalıdır. Terminlərə qarşı belə bir<br />

tələb də mövcuddur ki, hər bir anlayışa yalnız bir termin uyğun<br />

olmalıdır, yəni terminlərdə sinonimiya halları olmamalıdır.<br />

Nəhayət, termin sırf obyektiv anlayış olmalı, hər hansı bir əlavə,<br />

kənar mənalardan uzaq olmalı və tərcüməçinin fikrini emosionalekspressiv<br />

çalarlarla sözün əsas mənasından yayındırmamalıdır.<br />

Buna baxmayaraq, bir sıra terminlər çoxmənalı ola bilər. Onlar<br />

elmin müxtəlif sahələrində (bəzən hətta elmin eyni sahəsində belə)<br />

bir neçə məna kəsb edə bilərlər. Terminlərin çoxmənalı olmasına<br />

əksər hallarda elmi-texniki tərəqqi və yeni texnologiyaların


meydana gəlməsi təkan vermiş olur. Termin dildə işləndikcə və<br />

digər leksik vahidlərlə təmasda olduqca, onun semantikası<br />

genişlənərək yeni mənalar da kəsb edə bilər. Bütün yuxarıda<br />

sadalananlar hər bir elmi-texniki tərcümə ilə məşğul olan tərcüməçi<br />

üçün çox vacib sayılmalıdır.<br />

Məmmədov Vasif<br />

Bakı Slavyan Universiteti<br />

Elmi rəhbər: Leyla Həmidova<br />

PUBLĠSISTĠK MƏTNLƏRĠN TƏRCÜMƏSĠ<br />

Qəzet – informasiyada publisistik üslubun spesifik xüsusiyyətləri<br />

vardır. Burada hər hansı bir dövlətin ona aid problemləri və<br />

ya ümumiyyətlə, dünyadakı siyasi, ekonomik durum haqqında<br />

məlumat verilir, eyni zamanda məlumatı çatdıranın həmin<br />

informasiyaya münasibətini bildirir. Bu üsluba aid materialın<br />

məzmunu elmi-texniki üslubdan məzmunu ilə fərqlənir. Bu fərq<br />

qeyri-peşəkarların anlaya biləcəyi informasiya, onların<br />

mənafelərinə, həyata maraqlarına uyğun məlumatdan ibarətdir.<br />

Siyasi mətnlərə aid olan xüsusiyyət həmçinin terminoloji<br />

sistem kimi yalnız siyasətə aid terminlərin istifadəsi deməkdir. Məs:<br />

―idealizm‖ termini fəlsəfi anlamda materializmə zidd məna daşıya<br />

bilər (yəni, ―dünyagörmüş‖ anlamında). Başqa bir məna isə<br />

müəllifin ideya mövqeyindən asılı olaraq müsbət və ya mənfi məna<br />

daşıya bilər. Əks hallarda müsbət mənada ideallar anlamı kimi<br />

işlənir.<br />

Qəzet üslubuna, publisistik üsluba aid xüsusiyyətlər:<br />

1. İfadənin sıxlığı, yəni artıq sözlərdən çəkinmə (sözləri<br />

birləşdirən vahidlər artıq sayılmır).<br />

2. Terminlərin – siyasi partiyaların adlarının, rəsmi vəzifə və<br />

titulların, hər hansı tədbir haqqında məlumatın tərcüməsi zamanı<br />

tərcüməçi onları TD normalarına uyğun verməyə çalışmalıdır.


3. Publisistik üsluba aid danışıq və ifadələrin, praqmatik<br />

məna daşıyan elementlərin tərcümə mətnində qorunub-saxlanması<br />

vacibdir.<br />

4. Sintaksisin dəqiqliyini, yəni mürəkkəb cümlələrin<br />

tərcüməsi zamanı dəqiqliyi, qərəzsizliyi qoruyub-saxlamaq və<br />

mürəkkəb cümlənin bədii mətnin tərcüməsindən fərqli olaraq bir<br />

neçə sadə cümləyə bölmək imkanı daha çoxdur.<br />

Nuriyeva Aysel<br />

Bakı Slavyan Universiteti<br />

Elmi rəhbər: Hacıyeva K.<br />

ELLĠPSĠS VƏ ONUN BƏRPA YOLLARI<br />

Cümlə üzvləri cümlənin tərkibində elə belə, adi şəkildə,<br />

sadəcə olaraq özlərini göstərmir, bir-birilə birləşmirlər. Onlar cümlə<br />

tərkibində müəyyən funksiyanı yerinə yetirirlər, yəni öhdələrinə<br />

düşən konkret sintaktik və kommunikativ proqramları həyata<br />

keçirirlər. Cümlə üzvlərinin müəyyən funksiyanı yerinə yetirmələri<br />

bundan əlavə cümlə strukturunda funksional baxımdan müəyyən<br />

dəyərə malik olan dil vasitələrinin qənaət prinsipi ilə əlaqədar ola<br />

bilər. Məşhur rus alimi B.A. Serebrennikov qeyd edir: ―Qənaətə<br />

meylin mənbəyində insan orqanizmi durur. Dildə qənaət prinsipi<br />

özünü müdafiə instinktinin bir konkret təzahür formasıdır‖(<br />

Serebrennikov B.A. Veroətnostnıe obosnovaniə v komparativistike.<br />

M., , s).<br />

Cümlə daxilində qənaət prinsipinin özünü göstərməsi ilk<br />

növbədə cümlənin bu və ya başqa üzvünün ellipsisə uğraması<br />

hesabına baş verir. Bununla bağlı ingilis alimi O. Cespersenin belə<br />

bir fikirini yada salmaq yerinə düşərdi. O qeyd edir: ―Ekspresiya<br />

danışan nə varsa odur, suppresiya onun verə biləcəyi, amma vermədiyidir‖(Espersen<br />

O. Filosofiə qrammatiti. M., , s).


Ellipsis göründüyü kimi, başdan ayağa suppressiv halla<br />

əlaqələndirilə bilər və onun əlamətdar cəhəti odur ki, cümlə tərkibində<br />

istənilən zaman danışanın məqsədindən, arzusundan asılı olaraq bərpa<br />

edilməsi asanlıqla baş verə bilər.<br />

Ellipsis, yəni cümlə üzvünün cümlədə buraxılması heç də o demək<br />

deyil ki, uyğun sintaktik mövqedə öz yerini tutmamışdır, buraxılmışdır<br />

və təbii ki, cümlənin buraxılmış üzvünün bərpası cümlə quruluşundakı<br />

mövqe vasitəsi ilə həyata keçirilə bilər və bu mövqeni şərtləndirən<br />

böyük mətn və situasiya vasitəsilə üzə çıxır. Konteksual və situativ<br />

ellipsislər hələ Ş.Balli tərəfindən fərqləndirilmişdir.<br />

Azərbaycan türk dili ilə bağlı ellipsisin bərpası üç istiqamətdə<br />

aparıla bilər.<br />

1. Ellipsisin cümlə quruluşu vasitəsi ilə bərpası. funduszeue.infoisin<br />

mürəkkəb sintaktik bütövün(kontekstin) vasitəsi ilə bərpası. 3.<br />

Ellipsisin situasiya vasitəsi ilə bərpası.<br />

1. Ellipsisin bərpasını cümlə quruluşu öz özlüyündə heç bir<br />

başqa amildən asılı olmayaraq həyata keçirir. Təsəvvürdə olan tam<br />

strukturun əsasında cümlə quruluşundakı ellipsisə uğramış hər hansı<br />

bir element bərpa edilə bilər. Məs.: Sən ağa, mən ağa, inəkləri kim<br />

sağa(Abdullayev K.M. Azərbaycan dili sintaksisinin nəzəri<br />

problemləri. Bakı, ).<br />

Təsəvvürdəki quruluşu tam bərpa etsək, bu cümlə quruluşunda<br />

buraxılmış şəxs sonluqlarını əlavə etmiş olarıq: Sən ağasan, mən<br />

ağayam və s. və i.a.<br />

2. Ellipsisin bərpasının cümlə quruluşu vasitəsi ilə deyil,<br />

ondan asılı olmadan həyata keçirilən bir yolu da bu bərpanın<br />

mürəkkəb sintaktik bütöv(mətn) quruluşu vasitəsi ilə aparılmasıdır.<br />

Bu halda qonşu cümlələrdə işlənən söz birləşmələrinin ayrı-ayrı<br />

hissələri ellipsisə uğraya bilir və hər dəfə ellipsisi qonşu cümlənin,<br />

başqa sözlə desək, mətnin vasitəsi ilə bərpa etmək lazım gəlir. Müq.<br />

edin: Təpəgöz buynuzujndan bərk tutdu, qaldıracaq buynuz dəri ilə<br />

əlində qaldı(Kitabi-Dədə Qorqud).<br />

Belə cümlələrin təqdim etdikləri situasiya barədə tam təsəvvürü<br />

ancaq onların məzmunundan çıxış edərək qurmaq mümkün deyil.


Ancaq bu söz birləşməsinin özündən əvvəlki cümlədə özünü göstərən<br />

ellipsisə uğramış hissəsi həmin cümlənin də verdiyi təsəvvürü tam<br />

şəkildə bütövləşdirə bilir.<br />

Müq. edin: Basat qoçun başını Təpəgözün əlinə sundu. Təpəgöz<br />

buynuzundan bərk tutdu. Qaldıracaq buynuz dəri əlində<br />

qadı(Abdullayev K.M. Azərbaycan dili sintaksisinin nəzəri problemləri.<br />

Bakı, )<br />

3. Ellipsisləşmənin bir yolu da cümlədaxili və cümləxarici faktorlardan<br />

asılı situasiya vasitəsi ilə tənzimlənən bir üsul kimi ayrıla bilər.<br />

Bu tipli ellipsislər təktərkibli sintaktik komplekslərlə özüünü göstərir. Bu<br />

cür komplekslərə Səhərdir, Qarlayır. və s. tipli misalları aid etmək olar.<br />

Ellipsis təkcə cümlənin struktur sxemi ilə şərtlənmir, ellipsis<br />

daha geniş kontekstin, başqa sözlə desək, mətnin-mürəkkəb<br />

sintaktik bütövün strukturudur. Ellipsisə uğramış cümlə üzvünün<br />

bərpası tədqiq edilən cümlənin sintkatik əhatəsini nəzərə almadan<br />

mümkün olmur. Konsituasiya tərəfindən şərtlənən ellipsis özünü<br />

müxtəlif formalarda göstərir. ―Axşamdır‖ tipli təktərkibli<br />

cümlələrdən tutmuş ―Əla‖; ―Oxay‖ tipli nidalara qədər ellipsis<br />

hadisəsini müşahidə etmək mümkündür. Bütün bu hallarda<br />

ellipsisin bərpası cümlənin struktur sxemindən başqa cümlələr<br />

birliyinin münasibəti ilə də həyata keçirilir.<br />

Elliptik söyləmlərin işlənməsi mətnin müəllifinin ilkin<br />

şərtlərinə əsaslanır: (müraciət olunan) adresat ünsiyyət situasiyasından<br />

və ya konteksdən əldə etdiyi müəyyən biliklərə malik olur və<br />

onların əsasında nəticə çıxara bilər. Bu məlumatın artıq ola bilən<br />

hissəsinin sözlə ifadə edilməməsinə, onun elliptik şəkildə<br />

çatdırılmasına imkan verir. K. Abdullayevin yazdığı kimi, elliptiklik<br />

ideası əslində sintaktik vahidin dəyərə malik yoxluğu üzərində<br />

qurulur və məhz belə bir yoxluq elliptik komponentləri başqa<br />

komponentlərlə sıx şəkildə bağlayır(Abdullayev K.M. Azərbaycan<br />

dili sintaksisinin nəzəri problemləri. Bakı, , səh. ).<br />

Ellipsisin iki növü fərqləndirilir: analipsis və katalipsis<br />

(Shopen funduszeue.infoge Typology and Syntactic Description. Second<br />

ed. Vol. II. Complex constructions. Cambridge University


Press, p). Onlar özünü mətn səviyyəsində də göstərir.<br />

Müşahidələr göstərir ki, mətndə analipsis daha çox tətbiq olunur.<br />

Məsələn: But after tea the hostess asked them if they had brought<br />

it. They shyly admitted that they had(Maugham) ‖Amma<br />

çaydan sonra ev sahibəsi onlardan onu gətirib-gətimədiklərini<br />

soruşdu. Onlar utana-utana (gətirdiklərini) etiraf etdilər.<br />

İngilis dilində cümlədə zaman göstəriciləri, modal feillər və s.<br />

bu tipli sözlərlə işlənən feillər ikinci replikada çox zaman buraxılır.<br />

Katalipsis də çox zaman belə hallarda təzahür edir:<br />

―Let`s go there right away ―Gəl ora elə indi gedək‖.<br />

– We will, darling. I‘ll go any place any time you wish<br />

(Hemingway) ―Gedəcəyik, əzizim. Sən nə vaxt, hara istəsən,<br />

gedəcəyəm‖.<br />

Azərbaycan dilində mətndə cümlənin bütövlükdə ellipsisi<br />

müşahidə olunmur. Lakin mətnin ilk komponentində mübtəda ilə<br />

cümlə şəklində təkrarlanmasına tez-tez təsadüf edilir. Belə təkrarlar<br />

mətnin komponentlərini bir-birinə bağlanmaqla yanaşı, həm də<br />

onun ekspressivliyini artırır: Səltənət gözünü açanda gördü ki, Sona<br />

başının üstündə dayanıb; gördü ki, böyründə ağ mələfəyə bükülmüş<br />

uşaq var; gördü ki, uşaq ölüdür, qapqaradır; gördü ki, Sona ağlayır<br />

və gözlərini yumdu (Əkrəm Əylisli).<br />

Mətnin ik komponentindəki xəbərin növbəti komponentdə (və<br />

ya komponentlərində) ellipsisə uğraması həm Azərbaycan, həm də<br />

ingilis dili üçün səciyyəvidir. Elliptik cümlələr daxili və xarici<br />

kontekst ilə, situasiya ilə bərpa olunacaq ən azı bir üzvün<br />

buraxılmasını nəzərdə tutur. Cümlənin istər baş, istərsə də ikinci<br />

dərəcəli üzvləri elipsisə uğraya bilər. Lakin əksər hallarda ellipsisə<br />

uğrayan cümlənin xəbəri olur.<br />

Sıfır (elliptik) təkrarlar, digər təkrar növləri kimi, mühim<br />

mətnyaradıcı amil kimi çıxış edir: mətn komponentlərini bir-birinə<br />

sıx bağlayır, onun rabitəliliyini, bütövlüyünü təmin edir. Elliptik<br />

təkrarların rolu yazıda nə qədər əhəmiyyətlidirsə, şifahi nitqdə də<br />

bir o qədər böyükdür. Məhz onların sayəsində nitq daha lakonik,<br />

səlis və təsirli olur.


―Nəticə‖də Azərbaycan və ingilis dillərində leksik təkrarların<br />

tədqiqatda müəyyənləşdirilmiş tipoloji xüsusiyyətləri inventarlaşdırılır.<br />

Nəbiyeva Məltəm<br />

Bakı Slavyan Universiteti,<br />

Magistratura şöbəsi<br />

Elmi rəhbər: prof. Novruzov R.<br />

MƏTNĠN SEMANTĠK-ÜSLUBĠ XÜSUSĠYYƏTLƏRĠ<br />

VƏ ONLARIN TƏRCÜMƏDƏ SAXLANMASI PROBLEMĠ<br />

( funduszeue.infoYUN ƏSƏRLƏRĠ ƏSASINDA)<br />

Hal hazırda tərcümə problemləri bir çox dillərə aid materiallar<br />

üzərində işləyən və tərcümə aspektlərini ətraflı tədqiq edən<br />

alimlərin diqqət mərkəzindədir. Çoxsaylı problemlər içərisində ən<br />

geniş yayılanı bədii tərcümə zamanı mətnin məzmun və<br />

obrazlılığının saxlanması problemidir. Əvvəllər dilçi alimlər bu<br />

problemi dillərarası tərcüməyə aid etsələr də sonrakı dövrdə<br />

orijinalın və tərcümə materialının müxtəlif tarixi dövrlərə aid<br />

olduğunu əsas götürərək bu problemi dildaxili tərcümənin tədqiqat<br />

obyeki kimi tədqiq etməyə başlamışlar.<br />

Məlumdur ki, hər bir yazıçının özünə xas olan üslubu və ifadə<br />

tərzi var. Yazıçı əsərin bədii qüdrətini artırmaq üçün müxtəlif<br />

stilistik üslublardan istifadə edir. Məhz dildaxili tərcümə prosesi<br />

zamanı tərcüməçinin ən çox qarşılaşdığı problemlərdən biri də<br />

mətnin məzmun və formasının və bunda əsas amil hesab edilən<br />

üslubi-semantik xüsusiyyətlərinin qorunub saxlanılmasıdır.<br />

Təqdim etdiyimiz məruzənin əsas məqsədi nəzərdə tutulmuş<br />

əsərlərin üslubi, semantik və sintaktik xüsusiyyətlərinin tərcümədə<br />

əks etdirilmə dərəcəsinin təhlil olunması, orijinal mətndə istifadə<br />

edilən üslubi vasitələrin hədəf dildə bütün bədiiliyi və dolğunluğu


ilə verilməsi yollarının araşdırılmasından ibarətdir. Eyni zamanda<br />

burada praktiki materiala əsaslanaraq tərcümə prosesi zamanı üslubi<br />

vasitələrdən istifadə etməklə mətnin üslubi-semantik xüsusiyyətlərinin,<br />

müəllifin fərdi üslubunun qorunması, hədəf dildə ifadə<br />

yollarından danışılır.<br />

İşin nəzəri və praktiki əhəmiyyəti bu tədqiqat işində qarşıya<br />

qoyulmuş məqsədə nail olmaqdır ki, bu təhlildən əldə olunmuş<br />

nəticələr sonradan bu kimi problemlərin tərcüməşünaslıq sənətində<br />

daha da geniş araşdırılmasında mənbə rolunu oynaya bilər.<br />

Məruzədə aşağıdakı məsələlər tədqiq olunmuşdur:<br />

. Üslub nəfunduszeue.infoonal üslublar.<br />

. Bədii üslub funksional üslubun bir növü kimi.<br />

. Bədii əsərdə fərdi müəllif üslubu.<br />

. Mətnin semantik-üslubi xüsusiyyətləri.<br />

Qocayeva Günel<br />

Bakı Slavyan Universiteti,<br />

Elmi rəhbər: dos. Hacıyev K.<br />

TƏRCÜMƏ QANUNLARI VƏ PRĠNSĠPLƏRĠ<br />

Tərcümə - həm böyük coğrafi məkanlarda yaşayan, müxtəlif<br />

dillərdə danışan, fərqli dünya görüşünə, fərqli psixoloji təbiətə<br />

malik olan ölkələr və xalqlar, həm də keçmişlə bu gün arasında əsas<br />

ünsiyyət vasitəsi, ―gediş – gəlişi‖ təmin edən mötəbər dostluq –<br />

qardaşlıq körpüsüdür. Elə buna görə də tərcüməyə hər zaman hər<br />

yerdə böyük ehtiyac duyulur. Tərcümə bir yerdə və ya bir dövrdə<br />

əldə olunmuş məlumatları, elmi – texniki nailiyyətləri, bədii<br />

özəllikləri başqa yerə və ya başqa dövrə daşıyan zəhmətkeşdir.<br />

Tərcüməçilik ağır və məsuliyyətli peşədir. Hər cür çətinliyə hazır<br />

olaraq tərcüməçi gərək işinin mahir ustası olsun. Tərcümədə söz,<br />

cümlə, cümlədən kiçik dil vahidlələri və mətnlərin tərcüməsinə<br />

tətbiq edilən müəyyən üsul və proseduralardan əlavə əsrlər boyu


formalaşmış bəzi qaydalar da mövcuddur. Sözü gedən bu qaydalar<br />

isə ―tərcümə qanunları və tərcümə prinsipləri‖ kimi tanınır.<br />

Tərcüməçinin qarşısında duran əsas tələblərdən biri də bu qayda –<br />

qanunlara bələd olmaq, onlardan məharətlə istifadə etməkdir. Bu<br />

qayda, yaxud prinsiplər haqqında məlumatları isə ilk dəfə olaraq<br />

A.F. Tytler özünün ―An Essay on the Prinsiples of Translation ‖<br />

kitabında aşagıdakı kimi əks etdirmişdir:<br />

1. Tərcümə məxəz mətndəki ideyaları tam surətdə əks<br />

etdirməlidir;<br />

2. Tərcümənin ifadə tərzi və üslubu məxəz mətndəki ilə eyni<br />

səciyyə daşımalıdır;<br />

3.Tərcümə əsl orijinal əsər kimi oxunaqlı olmalıdır.<br />

Sonralar funduszeue.info bu qaydaları özünün ―The Art of<br />

Translation‖ kitabında tezis və antitezis şəklində bu cür təqdim edir:<br />

1.Tərcümə orijinalın sözlərini özündə əks etdirməlidir.<br />

2.Tərcümə orijinaldakı ideyaları əks etdirməlidir.<br />

3.Tərcümə orijinal əsər kimi oxunmalıdır.<br />

4.Tərcümə tərcümə kimi oxunmalıdır.<br />

5.Tərcümə orijinalın üslubunu verməlidir.<br />

6.Tərcümənin mürtəcimə xas olan üslubu olmalıdır.<br />

7.Tərcümə orijinalın müasiri kimi oxunmalıdır.<br />

8.Tərcümə tərcümənin müasiri kimi oxunmalıdır.<br />

9.Tərcümə orijinalda olmayan hansısa məlumatları əlavə edə,<br />

yaxud orada olan müəyyən məqamları ixtisar edə bilər.<br />

Tərcümə orijinala nə əlavə edə, nə də oradan nəyisə ixtisar<br />

edə bilər.<br />

Nəzm nəsrlə tərcümə olunmalıdır.<br />

Nəzm nəzmlə tərcümə olunmalıdır.<br />

funduszeue.info isə tərcüməyə verilən tələbləri belə formalaşdırmışdır:<br />

1.Tərcümə anlaşıqlı olmalıdır.<br />

funduszeue.infoalın ruhunu və ifadə tərzini özündə əks etdirməlidir.<br />

3.Tərcümənin dili təbii və asan olmalıdır.<br />

4.Tərcümə də orijinal kimi eyni təsir yaratmalı, eyni səmərəyə<br />

malik olmalıdır.


Bütün bu deyilənlər bizə imkan verir ki, söhbət açdığımız<br />

tərcümə qanunları və prinsipləri haqqında bildiklərimizi daha da<br />

genişləndirək. Həmçinin bu məlumatlar tərcümənin qanun və<br />

prinsiplərinin mahiyyətini ümumi surətdə açıqlamağa xidmət edir.<br />

Bu qanunlarda başlıca məqam orijinaldakı informasiyanı<br />

ötürməkdən, üslub və ifadə tərzini isə eynilə saxlamaqdan ibarətdir.<br />

Əvvəldə də qeyd etdiyim kimi bütün bu qayda – qanunları bacarıq<br />

və ustalıqla həyata keçirmək isə tərcüməçinin üzərinə düşür. Ona<br />

görə də bu məsuliyyətli işlərin öhdəsindən layiqincə gəlmək üçün<br />

tərcümənin bütün sirlərinə, onun qayda – qanunlarına yaxından<br />

bələd olmaq lazımdır. Onu da qeyd etmək yerinə düşərdi ki, bütün<br />

dövrlərdə tərcümə, tərcümə işi və tərcümə sənəti yüksək<br />

qiymətləndirilmişdir. Dahi Puşkinin gözəl kəlamları bunu bir daha<br />

təsdir edir: ―Tərcüməçilər maarifin poçt atlarıdır.‖<br />

Qasımova Nigar<br />

Bakı Slavyan Universiteti<br />

Elmi rəhbər: f.f.d. Həmidova L.<br />

DETEKTĠV JANRLI ƏSƏRLƏRĠN TƏRCÜMƏSĠNDƏ<br />

ÜSLUBĠ PROBLEMLƏR<br />

Tərcümə etməzdən əvvəl analiz üsulu ilə tərcüməçi mətnin<br />

hansı üsluba aid olduğunu bilməlidir. Üslub çox vacib amildir,<br />

çünki onun özünəməxsus xüsusiyyətləri vardır. Hər bir yazıçı öz<br />

dilinin üslubi imkanlarından istifadə edərək öz əsərini yazır. Lakin<br />

tərcümə edərkən hədəf dilin imkanlarından istifadə olunduğu üçün<br />

çox vaxt müəyyən üslubi problemlər meydana çıxır.<br />

Tərcümə zamanı bir fikri məhz lazımi şəkildə (yalnız lazımi<br />

mənada yox) ifadə etmək üçün orijinal mətndəki üslubi elementləri<br />

tam olaraq dərk edib həm mənaca, həm formaca ona uyğun<br />

elementləri tərcümə dilində seçib ifadə etmək çox vacib sayılır.


Detektiv janrlı əsərlərin də öz spesifik xüsusiyyətləri olduğu<br />

üçün onların tərcüməsi zamanı üslubi priyomlardan istifadə<br />

edilməsinə baxmayaraq, məxəz mətnində çox zaman leksik və<br />

sintaktik səviyyədə uyğunsuzluqlar müşahidə olunur. Bunlar bir çox<br />

hallarda sözün və ya söz birləşməsinin özünəməxsus kontekstdə<br />

istifadə olunmamasına səbəb olur.<br />

Bəzən ekstralinqvistik effektlər əsas sayılmış olur. Oxucunun<br />

bu mətni lazımi şəkildə anlayıb dərk etməsinə və bununla da<br />

müəyyən reaksiyasına nail olmaq üçün həm bu janra aid analitik<br />

düşüncəni, həm də mətnin məntiqi bağlılığını və üslubi formasını<br />

hiss etmək lazımdır.<br />

Ən əsası, müəllifin fəsilbəfəsil, addımbaaddım genişlənən<br />

fikri tərcüməçi tərəfindən anlaşılmalıdır.<br />

―He displayed no emotion of any kind. Placidly and<br />

unconcernedly he resumed his nocturnal strolling.‖<br />

―O, öz gecə gəzintisini sakit və laqeyd şəkildə bitirdi.‖ – Bu<br />

kontekstdə ―unconcernedly‖ sözünü tərcüməçi ―laqeyd‖ sözü ilə<br />

ifadə etmişdir. Lakin məhz bu mətndə söhbət hisslərdən getdiyi<br />

üçün onu ―biganə‖ sözü ilə ifadə etmək daha məqsədəuyğun sayılır.<br />

―His confidence wasn‘t misplaced. The door opened and the<br />

man stood in the aperture.‖ – ―Onun inamı itməmişdi. Qapı açılan<br />

zaman orada - uçurumun önündə bir kişi görsəndi.‖ – Burada<br />

―wasn‘t misplaced‖ sözünü ―boşa çıxmamışdı‖ ifadəsi ilə əvəz<br />

etmək olardı.<br />

Bəzən mətnin üslubunu onun forması ilə eyniləşdirirlər. Hər<br />

bir mətnin funksiyasından asılı olaraq, fərqli dillərdə onun<br />

özünəməxsus formaları olur. Bu janrlı əsərlərin süjeti də məhz<br />

sonadək fikrin genişlənməsi nəticəsində süjetdə tərcüməçinin əsas<br />

məqsədi – orijinalı itkisiz, əlavəsiz əks dilə çevirməkdir.<br />

Səfərli Pərvin Fəraməz<br />

Bakı Slavyan Universiteti,<br />

Magistratura şöbəsi<br />

Elmi rəhbər: prof. Məmmədxanova N.


ġEKSPĠR SONETLƏRĠNDƏ ĠġLƏNMĠġ BƏZĠ SĠNTAKTĠK-<br />

ÜSLUBĠ PRĠYOMLAR VƏ ONLARIN TƏRCÜMƏDƏ<br />

QORUNUB SAXLANILMASI<br />

Sonetlərdə istifadə olunmuş sintaktik-üslubi priyomların ən<br />

mühümlərindən biri söz sırasıdır. Söz sırası müxtəlif dillərdə özünü<br />

müxtəlif şəkildə büruzə verir və dilin quruluşundan asılıdır. Cümlədə<br />

söz sırasının sabitliyi və ya sərbəstliyi həmin dilin morfoloji<br />

quruluşundan asılı olur. Dildə morfoloji quruluş nə qədər zəngin olsa,<br />

söz sırası da bir о qədər sərbəst olar və əksinə, morfoloji quruluş nə<br />

qədər zəif olsa, söz sırası da bir о qədər sabit olar. Sintaktik-üslubi<br />

priyomlara xiazm, antiteza, sadalama və sairə aiddir.<br />

Xiazm paralelizmin xüsusi bir novüdür və sintaktik tamları təşkil<br />

edən komponentlərin bir-birinə əks sıra üzrə düzülməsi əsasında<br />

meydana gəlir, ci sonetə nəzər salaq:<br />

When day's oppression is not eased by night,<br />

But day by night, and night by day, opprest<br />

Gorundüyu kimi, day by night, night by day məna planında əksinə<br />

paralelizm üsulu ilə qurulmuşdur. İndi isə bu hissənin Sabir Mustafa və<br />

Tələt Əyyubov tərəfindən Azərbaycan dilinə edilmiş tərcümələrinə<br />

nəzər salaq:<br />

Gündüzün dərdini azaltmır gecə,<br />

Gecə də gündüz tək bir qəmxanədir.<br />

Sabir Mustafa<br />

Gecə xilas etmir məni gündüzün qəmlərindən,<br />

Gecələr də gündüz kimi gətirir hey dərd, kədər<br />

Tələt Əyyubov<br />

Sabir Mustafanın tərcüməsində həmin bu xiazm paralelizmi<br />

orijinalda olduğu kimi saxlanılıb. Tələt Əyyubovun tərcüməsində isə<br />

xiazm paralelizmi qorunub saxlanılmamışdır.<br />

Sadalama zəncirvari şəkildə bağlı olan əşyaları, obyektləri,<br />

hadisələri bir-birinə bağlayır. Məsələn, cu sonetə baxaq:<br />

Nor can I fortune to brief minutes tell,


Pointing to each his thunder, rain, and wind.<br />

Tərcümələrə nəzər salaq:<br />

Yağışla, küləklə, şimşəklə, qarla<br />

Söyləyə bilmərəm taleyi heç vaxt.<br />

Sabir Mustafa<br />

Ya qışda, ya da yayda mən təqvimə baxaraq,<br />

Deyə bilmərəm yağış, ya xoş hava olacaq.<br />

Tələt Əyyubov<br />

Sabir Mustafa orijinalda olduğu kimi tərcüməsində də bu<br />

sadalamanı qoruyub saxlamağa müvəffəq olmuşdur. Tələt Əyyubovda<br />

isə bəzi məqamlar itirilmişdir.<br />

Antiteza nitqdə əlaqələnən, cəmləşən sözlərin bir-biri ilə antonim<br />

munasibətində olmasından ibarət üslubi fiqurdur. Antiteza zamanı<br />

müqayisə paralel şəkildə aparılır, faktlar və hadisələr bir-biri ilə qarşıqarşıya<br />

qoyulur.<br />

Şekspir sonetlərinin bir çoxunda daim iki mövzu qarşı-qarşıya<br />

qoyulur. Onun sonetləri təzadlar üzərində qurulur, buna görə də<br />

antiteza ilə zəngindir. Buna misal olaraq ci sonetin adını çəkmək<br />

olar:<br />

Ah! wherefore with infection should he live,<br />

And with his presence grace impiety,<br />

That sin by him advantage should achieve,<br />

And lace itself with his society<br />

Orijinalda infection – impiety, sin – advantage təzadlar təşkil edir.<br />

Tərcümələrə nəzər salaq:<br />

Спроси, зачем в пороках он живѐт.<br />

Чтобы служить бесчестью оправданьем<br />

Чтобы грехам приобрести почѐт<br />

И ложь прикрыть своим очарованьем<br />

Самуел Маршак<br />

Bu saxta aləmdə nə üçün, niyə<br />

Yaşayır o təmiz, o gözəl xilqət<br />

Hörmət donu biçir hörmətsizliyə,<br />

Bəzənir onunla qüsur, qəbahət


Sabir Mustafa<br />

Soruş, niyə qüsurlarda ömr eləyir o afət<br />

Bəlkə namussuz işlərə vermək üçün bəraət<br />

Bəlkə ucaltmaq istəyir hər günahı, nöqsanı<br />

Bəlkə gizlətmək istəyir xoş hüsnüylə yalanı<br />

Tələt Əyyubov<br />

Rus dilinə edimiş tərcüməyə nəzər salsaq görərik ki, təzadlar<br />

qorunub saxlanılmışdır: бесчестье – оправданье, грех – почѐт , ложь<br />

– очарованье. Sabir Mustafanın tərcüməsində təzadlar aşağıdakılardır:<br />

saxta aləm – təmiz, gözəl xilqət, hörmət – hörmətsizlik, bəzənir – qüsur,<br />

qəbahət. Tələt Əyyubovun tərcüməsində də təzadlar qorunub<br />

saxlanılmışdır: qüsurlar – afət, ucaltmaq – günah, nöqsan, xoş hüsnü –<br />

yalan.<br />

Tərcüməçilər əllərindən gələni etməlidirlər ki, orijinalda olan<br />

bütün sintaktik-üslubi priyomları olduğu kimi qoruyub saxlasınlar.<br />

Səfərova Elnarə<br />

Bakı Slavyan Universiteti,<br />

Magistratura şöbəsi<br />

Elmi rəhbər: dos. Umudova K.<br />

TƏRCÜMƏDƏ BƏDĠĠ ĠFADƏ VASĠTƏLƏRĠ VƏ FƏRDĠ<br />

MÜƏLLĠF ÜSLUBUNUN QORUNMASI<br />

Bədii ədəbiyyatın tərcümədə problem yaradan məsələlərindən<br />

biri də bədii ifadə vasitələrnin tərcümə dilində verilməsi,<br />

saxlanılmasıdır. Belə ki, bədii dildə obrazlılıq və ifadəlilik yaradan,<br />

ona emosional, ekspressiv boyalar və çalarlar bəxş edən vasitələr,<br />

leksika-troplar, sintaksis ilə bağlı isə sintaktik fiqurlar sayılır. Dilin<br />

leksik vahidlərinin məcazi mənaları sayəsində meydana çıxan bədii<br />

ifadə vasitələri olan troplar dilçilik elmində adətən müqayisə,<br />

təşbeh, metafora, epitet, kinayə və s. növləri ilə sintaktik birləşmələr


sayəsində yaranan üslubi fiqurlar isə epifora, anafora, antiteza,<br />

paralellizm, bədii xitab, təkrarlar və s. kimi təqdim edilir. Bu təsnif<br />

bir qədər nisbidir, çünki bədii ifadə vasitələrinin ortaya çıxması<br />

yalnız leksikalogiya və yaxud yalnız sintaksisin çərçivəsində deyil,<br />

hər ikisinin vəhdəti şəklində gerçəkləşir və tərcümə zamanı dillərin<br />

leksik, qrammatik, sitaktik tərkiblərində, quruluşlarında fərq olduğu<br />

üçün onların tərcümə dilində verilməsində də fərqlər meydana çıxır.<br />

Məsələn, alleqoriya (təmsil) və ya təcəssüm, antiteza, hiperbolanın<br />

meydana çıxması iki dil strukturunun birgə fəaliyyəti, sıx əlaqəsi<br />

sayəsində mümkün olur. Bir çox dillərdə məcazların bir qismini<br />

sintaktik tərkiblər təşkil edir. Məsələn, şerin səsi, vicdanın səsi,<br />

kamanın telləri, qəlb sızıntısı.<br />

Hər hansı əsərin tərcüməsinə başlamazdan əvvəl müəllif onu<br />

oxumalı, tam şəkildə qavramalı, onun ayr-ayrı elementlərini,<br />

ideyasını, mövzusunu, quruluşunu dərindən öyrənməlidir. Hər bir<br />

əsərin forması ilə məzmunun sıx sürətdə bağlı olduğunu nəzərə<br />

alsaq bütün elementləri arasında belə bir bağlılıq olacaqdır. Bunlar<br />

həm də müəllifin və onun yaratdığı əsərin üslubi ilə əlaqədardır.<br />

Fərdi müəllif üslubu dedikdə, müəllifin psixikası, bədii istedadı,<br />

özünəməxsusuluğu, həyat təcrübəsi, yaradıcılıq mühiti, dili və çox<br />

sevdiyi və işlətdiyi bədii ifadə vasitələri nəzərdə tutulur. Müəllifin<br />

üslubu həm onun dünyagörüşünə, həm də onun düşdüyü, yaşadığı<br />

sosial-iqtisadi və tarixi mühitdən də asılıdır. Bütün bunlar isə hər<br />

hansı bir müəyyən cərəyan altında birləşir və müəllif istər-istəməz<br />

bu cərəyanın nümayəndəsi olaraq onun fikirlərini, marağını öz<br />

əsərlərində əks etdirir. Əsərin üslubuna, mövzusuna, formasına<br />

müəllif şəxsiyyətinin böyük təsiri var, çünki hər bir yaradıcı şəxsin<br />

öz dünyagörüşü, həyatı anlama, qavrama forması və həm də<br />

özünəməxsus obrazlı dünyası, dili vardır. Bütün bunlar onun<br />

yaradıcılığında fərdi şəkildə və həm də obrazlar vasitəsilə üzə çıxır.<br />

Tərcüməçi özü də bütün bunları bilməli və müəllifə xas olan<br />

dünyagörüşünü, onun mənsub olduğu cərəyanın xüsusiyyətini,<br />

əsərin quruluşunu, mövzu və ideyasını, üslubunu, dilini tərcümə<br />

dilində saxlamağa çalışmalıdır. Müəllifin bədii obrazlı şəkildə


verdiyi elementlər tərcümə dilində öz əksini doğru şəkildə<br />

tapmalıdır. Bəzən tərcüməçi müəllifin fərdi xüsusiyyətlərini, dilini<br />

nəzərə almadan obrazların dilindəki ifadələri dəyişdirir və bununla<br />

da tərcümə dilində təhrif etmiş olur.<br />

Şahbazi Səkinə<br />

Bakı Slavyan Universiteti<br />

Elmi rəhbər: prof. Novruzov R.<br />

ELMĠ-TEXNĠKĠ MƏTNLƏRĠN TƏRCÜMƏSĠNƏ DAĠR<br />

Məlumdur ki, hər bir dildə beş əsas funksional üslub elmi,<br />

Nasıl bir web sitesi oluşturmak: çeşitli mevcut çalışma yolları

Açıkça onurlu ve müşterilerine şirket gerekli bir site. Onun faydaları ve yararları açıktır – bu çalışma aracı geliştirme adına, marka bilinirliği ve popülaritesi Çevrimiçi ve sonuç olarak, artan gelir ve karlılık şirket.

Bu yazıda hakkında seçenekleri oluşturmak web sitesi, maliyet ve olası riskleri. Bu yarar yeni başlayanlar için ve zaten olanlar vardır Ukrayna'da iş ve hazır geliştirmek için ağ. Biz ortaya avantajları ve dezavantajları her yolu bir web sitesi oluşturmak ve, umarım, yardımcı, doğru seçim yapmak için faaliyetleri. Makaleyi gözden geçirin, hangi hataları önlemek için yardımcı olacaktır, geliştirme ile ilgili bir site.

Popüler ve basit bir şekilde web sitesi oluşturma – sipariş web studio

Tasarruf için kullanabileceğiniz en etkili yolu, – sipariş ve imalat web stüdyo ya da bir çevirmen. Seçeneği en basit ve uygun fiyatlı, çünkü bütün sorumluluk ve iş performans almak. Böyle bir seçenek vardır, avantajları ve riskleri. Analiz daha fazla bilgi edinin.

Faydaları sipariş sitesi web studio

  • Profesyonel ve detaylı bir yaklaşım. Web sitesi oluşturma – ve zahmetli bir çalışma, bir bilgi ve beceri gerektirir. 30% çalışma süresi ise pazarlama analizi, enerji analizi içerir iş, niş, hedef kitle, rakipler, vb Seçerken yetkili pazarlama stratejileri, web sitesi olur, sadece güzel bir resim, ama aynı zamanda çalışma aracı satış;
  • İşin uzmanları tarafından yapılan, sorumluluğu omuzlarında bir sanatçı. Gerek yok, kendiniz anlamak nüansları bir web sitesi oluşturmak ve kuralları anlamak yapmak;
  • Zaman tasarrufu ve çaba;
  • Seçimi bir sitenin, en uygun iş için;
  • Uyumlu müşteri isteklerine ve ihtiyaçlarına uygun alıcılar;
  • Oluşturma açık ve satan bir yapı, motive edici bir ziyaretçi hedef eylem;
  • Geliştirme şık bir tasarım eğilimleri ile tutarlı; bir iş üzerinde artan bilinirliği ve popülaritesi ile kurumsal kimlik ve ark.

Web sitesi oluşturma, web stüdyo artılar bir yeri vardır. Sonuç olarak bir ürün üzerinde çalışmak için istekli olduğunu, şirket adı, yükseltmek dönüşüm (geçiş ziyaretçi) alıcı ve kazançlarınızı en üst düzeye çıkarma. Ama kazanç garanti durumunda kullanımda yetkin bir sanatçı. Geniş cümleler arasında web stüdyolar ve serbest ima riskler ile karşılaşabilir eğitimsiz bir müşteri.

Bu durumda itiraz profesyonelce sanatçı, risk ödemek için para almak düşük kaliteli bir ürün. Belki de, o-ecek-si olmak güzel bir tasarım ve rahat kullanılabilirlik, ama mümkün değil, bir kar. Riskleri köklü yetkili teknik yapılandırma, seçiminde satan strateji ve uygulama ile, teknoloji geliştirme, tasarım, fonksiyonel, iç optimizasyon, içerik, sürekli güncellenen. Riskleri küçültülmüş, eğer anlamak için seçim prensibi sanatçı.

İpuçları web studio

  1. Tripadvisor sitesi, web stüdyo, gözden portföy (mutlaka olmalı), yorumları;
  2. Analiz fiyatlandırma politikası şirket. Unutmayın, kaliteli bir ürün ucuz olamaz;
  3. Bünyesindeki etkinlikleri izleyebilirsiniz yetenekleri olan bir sanatçı hakkında bilgi edinin hizmetler onlara. Daha geniş imkanlarla, daha, kolay değil, gerek stüdyo bu stüdyo ile sipariş sonuçlandırmak;
  4. Sohbet yöneticisi ile stüdyoda geliştir, sonuçlandırmak olup, sözleşme yapmak ister bakım işini hangi motoru tavsiye – bu zorunlu ve önemli kriterler, destekleyici, adil bir faaliyettir.

Anlaşılmalıdır web sitesi oluşturma – iş bir grup insan oluşan, en az, bir tasarımcı, bir programcı, верстальщика, metin yazarı, pazarlamacı ve proje yöneticisi. Bir çevirmen mümkün değil, iyice özelliklerini bilmek işin yerine getiriyor. Ayrıca büyük risk arıza zamanlama proje veya değerinin artırılması projesi. Serbest sözleşme, bu nedenle herhangi bir garanti verilmemektedir. Zor bir çevirmen bulmak uzman ve profesyonel bir ideal olarak tecrübeli, iş yerinde yapmış olduğu tüm web studio - imkansız.

İş web studio değer için para ve zaman önemli. Bu nedenle, sipariş imalat web sitesi performans gerektirir finansal yatırımlar. Otelde, istediğiniz iş için ödemek zorunda kira hosting, al, etki alanı, yanı sıra ek hizmetler: tanıtım ve destek sitesi, metin yazarlığı vb. Ama, öte yandan, başvurarak profesyonellere maliyetleri dönüşür yatırım. Çıkış alıyorsanız kaliteli ve etkili bir ürün, amacı, ürün veya hizmet satmak.

Изготовление сайтов самому с помощью онлайн-конструкторов

Alternatif ve ucuz yolu yapımı web kaynağı kullanabilirsiniz tasarımcısı sitesi. Onlarca hizmetler sunan shareware hizmetleri. Analiz başlatmak için artıları ve eksileri vardır.

Nedir online-web tasarımcısı-web siteleri? Bu sistemi сайтостроения, bir dizi oluşan, görsel araçları kullanarak, hangi oluşturulur ve yönetilir web sitelerine özel bilgi ve beceri. Gerek kendi kendine eğitim yazılımları kodları tasarım sizin için her şeyi yapacağız.

Kurucular sunulan iki türü vardır: genel ve özel. Kullanarak çok yönlü online-sistemleri imal edilebilir bir web sitesi herhangi bir türü: kurumsal web sitesi-kartvizit, landing, vb Özel tasarımcılar öneririz yapma olasılığı sadece tek bir belirli bir tür web sitesi.

Tasarımcılar ve üretim web siteleri çok popüler dünya çapında. Onların yardımı ile adım adım modda kendiniz seçtiğiniz tasarım sayfaları arasından, tarzı, düzeni, renkleri, yazı tipleri vb Avantajları sıralamak tasarımcıları web siteleri:

  • Kullanımı kolay. Adım adım kendinizi ' de de otel tasarım ve işlevsel bir site olmadan gereksinimleri bilgi PHP, CSS ve HTML kodları;
  • Kurucu parçaları sitesi teknik ve bilgi parçaları değiştirmek için bir parça iki tıklama;
  • Geniş şablon yapısı ve tasarımı;
  • Çok sayıda parçaların tek tek öğeleri (düğmeler, menü seçenekleri, yazı, geribildirim formları, vb.);
  • Hızlı yayımlama sayfaları ve kolay içerik yükleme;
  • Depolama site kendi sunucusunda tasarım, risklerin azaltılması, hırsızlık ve dolandırıcılık.

Dezavantajları:

  • Sınırlı kapasite seçiminde tasarım – hakkında münhasırlık konuşmak zorunda değil;
  • Ciddi sınırlamalar kullanırken ücretsiz tarife. Gerek ödeme reklam veya başarısızlık durumunda, kısıtlamalar, işlevselliği site;
  • Karmaşıklığı taşıma siteyi başka bir hosting. Ne zaman bir site gelişmeye başlar, bunu yapmak neredeyse imkansız;
  • Yetersizlik görüntülemek sitesi TOP sistemleri arama sınırlı promosyon fırsatları web sitesi sıfıra eşit olur;
  • Zorunlu web sitesi reklam yabancı bir karakter.
  • Siteleri, özel desen, hakkında konuşmak yok prestij. Bu tür ürünler neden güven potansiyel müşteriler, özellikle eğer, satmak, özel ve pahalı mal ve hizmetler.

Onlarca online tasarımcıları farklı olan özellikler. İçin, daha kolay yönlendirmek için seçerken, aşağıda ortaya artıları ve eksileri Üst düzey markalar.

Site tasarımcısı Wıx

En iyi online proje siteleri şu anda. İçerir büyük bir araç seti oluşturmak için bir çalışma ve güzel bir site, herhangi bir hedef. Arayüzü dikkatle çalışmış, sezgisel araçları.

Avantajları:

  • 'den fazla şablon yapılar ve tasarımlar oluşturmak için yeteneği ile kendi;
  • İşlevsel bir site editörü;
  • Кроме HTML5, предоставляется возможность изготовления сайта на Flash;
  • Гибкие настройки, благодаря которым сайты хорошо опознаются поисковиками;
  • Функция Drag&Drop;
  • Интерфейс на русском языке;
  • Переход на другую хостинговую платформу при условии приобретения пакета услуг "Премиум";
  • Отзывчивая поддержка.

Dezavantajları:

  • Uygunsuz ve незапоминающееся adı web sitesi ücretsiz sürümü;
  • Zorluk tek başına öğrenmek bazı parçalar;
  • Dış reklam, kurtulmak sadece ödeme sonra.

Hizmet, beş yüz megabayt ram ve disk alanı barındırma ve yerleşik bir metrik funduszeue.infoics.

Platform Ucoz

En eski ve çok tanınan tasarımcısı, İnternette, ama karmaşık bir kullanım için. Yeni başlayanlar için yeterince zor olacaktır ücretsiz bir web sitesi oluşturmak en.

Avantajları:

  • Seçim şablon, modülleri ve araçları, özelleştirilebilir kendi kendine;
  • Eklemek yeteneği kendi etki;
  • Birçok ayarları;
  • Ücretsiz kesintisiz büyüme disk alanı büyüdükçe bir kaynak;
  • İyi bir endeksleme arama motorları;
  • Uygulama çıkış projeler ÜST Ucoz stüdyo ('den fazla tekil ziyaretçi / gün);
  • İhracat ve ithalat RSS;

Dezavantajları:

  • Büyük bir reklam banner, bir imkansız kapatmak boyunca 20 saniye. Reklamlar devre dışı bırakmak için, gerekli ödeme 3$ / ay;
  • İmkansız aktarmak için bir web sitesi başka bir хостинговый sunucusu;
  • Ücretli teknik destek için;
  • Yedekleme yalnızca el ile ve sadece geceleri;
  • "Karantina" site yasaklayan bir dizin ve onun bir ay içinde;
  • Yasak uygulamak için diğer komut – sadece şablon;
  • Karmaşıklığı kullanımı kolay yeni başlayanlar için.

Platform Tilda

En popüler tasarımcılar şu anda. Güzel bir arayüz, maksimum işlevsellik ve yeteneği bir web sitesi yapmak için herhangi bir seviye: basit одностраничника kadar çok sayfalı kurumsal web sitesi ile gerekli hizmet, daha rahat kullanım için.

Avantajları:

  • Широкие функциональные возможности. Платформа включает в себя домен и хостинг, а также возможность перенести сайт на свой хост;
  • Широкий выбор первоклассных шаблонов дизайна;
  • Очень отзывчивая служба поддержки - быстрый ответ и оперативное решение любой проблемы.

Недостатки:

  • Не идеально чистый исходный код;
  • Функционал практически не нацелен на англоязычный рынок. Это ощущается во всем: в интерфейсе, в интеграции платежных систем, способы приема оплаты и т.д.;
  • Стоимость тарифных пакетов выше, чем у конкурентов.

Конструктор Setup

Самый понятный для новичков онлайн-конструктор веб-проектов, интуитивно понятный интерфейс и свыше пяти тысяч примеров шаблонных дизайнов для того, чтобы сделать свой сайт. Бонусное открытие доменного имени .ru и возможность раскрутки сайта по запросам с низкой частотой.

Преимущества:

  • Привлекательные шаблонные дизайны;
  • Возможность СЕО-раскрутки;
  • Возможность ссылочной покупки на популярных источниках;
  • Хорошая техническая поддержка.

Недостатки:

  • В бесплатной версии невозможно перенести сайт на другой хостинг;
  • Всего Мб памяти на диске;
  • Домен .ru сложно получить – нужно заполнить 20+ страниц и пройти жесткую модерацию администраторами конструктора;
  • В бесплатной версии не индексируются внешние ссылки.

Для опытных пользователей онлайн-сервис по созданию сайтов очень ограничен. Больше подходит для новичков благодаря простому и доступному интерфейсу.

Насколько онлайн-конструктор web-сайтов подходит для создания инструмента для бизнеса в Интернете зависит от масштаба и содержания. Они подходят для небольших фирм-новичков в качестве стартапа. Для крупных компаний онлайн-конструкторы не подходят, особенно, если цель – создать интернет-магазин.

Создание сайта на бесплатной платформе funduszeue.info

Платформа funduszeue.info – самая популярная в Украине. Это огромный рынок, который продает всё. Platform için bir fırsat verir bir çalışma oluşturmak için bir online mağaza ya da katalog, bağlama projesi seçilen etki alanına ayarlamak, mevcut kategori ve alt. Emrinde işlevselliği ile çalışan bir galeri, medya, yorumları, sistemleri, online ödeme. Sen-ebilmek yönetmek, pazarlama fonksiyonları, düzenleyerek, promosyonlar, indirimler, yapma, etiketleme, en İyi ürünleri ve daha fazlası.

Platform funduszeue.info ücretsiz ama koşullu olarak. Ücretsiz bir web sitesi oluşturmak için, ama onu tamamlamak veya geliştirmek için – zaten ücretli. Bugün premium hesap "özgür" bir platform maliyeti uah eşdeğer sitesi geliştirme ve web stüdyoları. Ayrıca, bu tutar, yıllık ücret hesabı oldukça pahalı. Tabii ki, yapabileceğiniz ve ücretsiz bir site, ama işlevleri çok sınırlı.

Unutmayın ki sitenizin tamamen ait bir platform olmak, onun bir parçası. Eğer bir an platform kapatılır veya askıya işi kalacaksınız var kırık çukur. Ayrıca online mağaza çalışacak kadar ödüyoruz "kira". Değer, bir kez ödeme ve iptal edecekler ve kendi iş Çevrimiçi. Son olarak, unutulmamalıdır ki, kalıplaşmış çözümler neden güvensizlik var alıcılar. Ona gelip, eğer bir acemi ve satış planlama küçük bir ürün yelpazesine. Ama eğer ciro pahalı mal ve müşteriler saygın insanlar, o zaman güvenmemek gerekir bu platform. Eksik yok, sipariş için özel bir web sitesi vurgulayan senin prestij.

Alış hazır site borsalarında

Satın alma hazır site-ecek kurtarmak zaman ve para. Satın almak için hazır web sitesi benzer bir tema ve değiştirmek içerik yelpazesini ya da kaynak satın almak için başka bir hedef, ama aynı zamanda yeniden "altında."

Avantajları satın alma böyle bir kaynak anlamına gelir:

  • Bir site olabilir konumda arama motorları ve katılım, almak mümkün olacak emir, zaten satın aldıktan sonra böyle bir site;
  • Domain böyle bir kaynağın belli bir yaş, sırasıyla, ve güven, arama motorları, doğrudan etkiler hız ve basitlik çıktı site EN iyi;
  • Hızlı geri dönüş maliyetleri;
  • Zaman tasarrufu.

Ancak böyle bir seçenek ima riskleri. Çok sık web sitesi, değiştiren, sahibinin kaybeder pozisyon karmaşıklığı nedeniyle, destek ya da gizli teknik sorunlar sitesi. Siteleri satın alınan ve yaşı nedeniyle, olası bir güven arama motorları. Yeni başlayanlar için oldukça zor bir ilke tanıtım ve proje geliştirme, bu nedenle забрасывается üzerinde çalışmak. Bu nedenle, zamanla, web sitesi popülerlik kaybediyor ve kaybolur rakipleri arasında. Unutmayın, satan, hazır site, hemen hemen her zaman tuzaklar vardır. Çünkü nadiren hazır satmak karlı bir iş.

Orada kurbanı olma riskini hile. Satın aldıktan sonra sitenin konumunu hızla düşüyorlar. Böyle bir durum bir çıkış dönemi toplantı reklam kampanyası: ppc reklam, afiş, geçici bağlantı artıran ziyaretçi istatistikleri. Sonuç olarak, web sitesi kaybolur Topa sonuçlar veren arama motorları tarafından ve müşteriler kaybedersiniz ve gelir.

Biz satın tavsiye, hazır web siteleri, hatta profesyoneller için. Kendi deneyim ve arkadaşları, biz temin ederim ki, satın alınan kaynaklar - bu bir şans oyunu olan olguların %80 senin yanında değil. Ama kararlı iseniz, satın almak için hazır bir proje, biz size yardımcı olacaktır riskleri en aza indirmek için satın alma düşük kaliteli bir proje.

TOP 4 seçenek aldatma sizi bekliyor alırken, hazır web sitesi

1. Искусственная накрутка посещаемости сайта. Веб-мастера могут продавать сайт с хорошей посещаемостью, предлагая выгодный, на первый взгляд, вариант. По факту накрутка выполнялась ботами и после покупки может оказаться, что посещаемость практически на нуле. Чтобы не попасться на обман, запросите доступы к Google Аналитике и Яндекс метрике и посмотрите источники и поведение трафика, посещаемых сайт. Если вам отказали в этом, прекращайте диалог и отказывайтесь от услуг веб-мастера - вероятнее всего, вас подстерегает обман;

2. Сайт находится под фильтром поисковиков. Это самый распространенный вид обмана, выявить который не всегда может даже бывалый SEO-специалист. Чтобы минимизировать риски, нужно:

  • Analiz web sitenizin görünürlüğünü ile hizmet Serpstat gösterecek bir grafik büyüme pozisyonları site sayısı ve arama ifadeler. Eğer, web sitenizin görünürlüğünü önemli ölçüde düştü, %, bu site çarptı filtre;
  • Analiz başvuru ton ile hizmet funduszeue.info Keskin bir artış veya düşüş bağlantıları sonuca oluştuğunu alımı ebedi ve kira bağlantıları, bu nedenle girmesini sitesi altında filtre meselesi;
  • Kontrol endeksli sayfa sayısını kullanarak operatör site:funduszeue.info Eğer %30 daha fazla контентных sayfaları eksik dizin arama motoru almayın böyle bir kaynak;

3. Sınırlı işlevsellik bir site etkileyecek, kullanım kolaylığı ve işleyişi, kaynak genel olarak. Sonuç olarak, size fazladan ödemek zorunda uzmanları, analizi, fiili durumu, site ve revizyon için fonksiyonel;

4. Mülkiyet, alan adı. Hazır web siteleri ile satılmaktadır, varolan bir etki alanı adı, bir başkasına ait kişi, арендующему onu daha önce. Muhtemelen bir süre sonra sahibi etki alanı adı almak isterse ve sen hiçbir şey kalır.

Web sitesi geliştirme sıfırdan kendiniz

Eğer onların yeteneklerine eminiz, sahip zaman ve ödemek istemiyorum para, satın alma hizmetleri, hazır site paketleri-online markalar deneyebilirsiniz bir web sitesi oluşturmak için sıfırdan kendiniz. Hemen söylemek çalışması çok hacim gerektirir ve büyük knowledge base'deki makaleyi görüntülemek üzere dahil olmak üzere, yazılım dilleri (JavaScript) ve evet (HTML, CSS), editörler, ilkeleri, tasarım, işlev, arama, barındırma ve taşıma üzerine bir site seçimi doğru, unutulmaz bir etki alanı adı temel tanıtım ve promosyon desteği, web sitesi ve çok daha fazlası, çok daha fazlası. Profesyonel web stüdyoları bu işi yapan meslek grubu yıllarca eğitilmiş, bilgiye ve sürekli geliştirmek ve onları uygulama.

Değmez bile denemek geliştirmek için kendi web sitesi sıfırdan harcamaya hazır değilseniz, aylar öğrenme kuramı, sürekli uygulama ve başarısızlık.

Böyle bir yöntem uygun değildir büyük şirketler için hedef satış. İlke oluşturmak kendi web sitesi içerir sayısız faktörleri bilmek gerekir, bilmek gibi kullanmak, onları anlamak. Aynı zamanda, teknoloji ve kullanılan araçlar üretiminde siteleri, dinamik olarak değişiyor ve gelişiyor. Bu nedenle, her zaman bir konu, gelişmeye ve pratik, bu da çok zaman alır. Ancak, karar bir web sitesi oluşturmak için kendisi alacak bir takım avantajları:

  • Net bir anlayış ilkeleri Online satış yardım hizmetleri kaydedebilir diğer sanatçılar;
  • Kendini geliştirme;
  • Valesiz destek web sitesi teknik ve bilgi alanında;
  • Operasyonel değişiklikler ne olursa olsun, belirlenen ihtiyaçları alıcılar;
  • Yapısındaki değişiklikler, tasarım ve işlevselliği herhangi bir anda;
  • Ekonomisi finans.

Ama bağımsız bir web sitesi oluşturma anlamına gelir nüansları bir sürü risk. Maliyeti önlemek için, küçük bir hata ve bir web sitesi yoksa fiyasko, üstelik bu hatayı bulmak zor, o yalan olabilir tek bir yanlış harf veya eksikliği boşluk kod. Eğer bir web sitesi oluşturmak için kendi elleriyle bir zevk, ama sonuç olarak, açığa onun yüzünden yanlış bir kullanım sayfaları edilebilecektir. Risk çok büyük, hatta küçük bir hata, en ufak eksiklikler için yapılan bir size, bir web sitesi olmayacak ранжироваться ve sadece harcamak için çok fazla zaman ve çaba.

Daha fazla atık oluştururken, web sitesi

Yöntemi ne olursa olsun, oluşturmak bir site seçerseniz seçin, sizi bekliyor gerekli ek maliyetleri. İlk etapta, onlar кроятся kiralama hosting ve domain.

Hosting – sunucu, seçer, hem yer, web siteniz için destek sağlar, komut dosyası ve programlama dilleri. Hosting olabilir, ücretli ve ücretsiz. Ücretsiz sunucu mecbur reklam ve pop-up reklam pencereleri olan barındırılması gerekir sitenizde. Ayrıca o verir yavaş indirme hızları ve neredeyse korumalı hacker saldırıları. Hiçbir onurlu ve müşterileri bir şirket olacak bir site göndermek ücretsiz hosting.

Ücretli hosting gibi sorunları ortadan kaldırır. Size o üç çeşittir: sanal, sanal ve sanal özel sunucu. İlk seçenek ima seçimi hosting şirketi özel bir sanal sunucu. Bu en yaygın ve ucuz bir tür. Asgari kira maliyeti uah / ay. Çoğunlukla, bu ücretli tarife paketleri ücretsiz hosting hizmeti içermeyen reklam ve sağlamak sld. Seçenekleri daha pahalı bir yer uah. aylık. Bu fiyatlar için tasarlanmış kaya gibi sağlam projeler konulmalıdır ayrı sunucularda. Ortalama maliyet, iyi bir ruh düzeyine göre destek, güvenlik ve işlevsellik hosting uah/ay.

Sanal özel sunucu anlamına gelir ayrı bir ped olan bir site için tüm avantajları ve özellikleri. Ortalama fiyatı ytl aylık.

Adanmış sunucu seçeneği ile maksimum özellikleri ve fiyatı. Ortalama maliyeti ytl aylık. Bağlı olarak itibar hosting şirketi bulmak mümkündür konaklama seçenekleri daha ucuz ve daha pahalı.

Etki alanı adı, web sitenizin url'sini, bu nedenle kiralık gereklidir. Etki alanı adları vardır üç seviyeleri. Düzeyine bağlı olarak etki değişir fiyat. Bir üst düzey etki alanı en pahalı, maliyeti değişir ila uah. her yıl. İkinci düzey – ile ytl, üçüncü – uah. Maliyeti bağlıdır ve etki alanları: .com, .net .org .ua, .bız, .edu .ınfo - bu ilk düzeyi; funduszeue.info, funduszeue.info, funduszeue.info bu ikinci seviye; funduszeue.info, funduszeue.info üçüncü seviye, vb . Seçimi alan adının bağlı memorability sitesi müşterileri ve güven arama motorları, bu nedenle tavsiye değil, tasarruf onun seçimi.

Almak gibi bir satış sitesi?

Oluşturma web sitenizin ilk ve temel aşaması. Ama o işe yaramaz, eğer site gidiyor ve spin Çevrimiçi. Onun hakkında sadece öğrenmek, tüketicilerin, bir web sitesi sonuçlarında görünmez verilmesi ve asla ondan bir kar. Temel olarak üç çeşit promosyon, web kaynak ağ: SEO-tanıtım, ücretli reklam (ppc) ve tanıtım sosyal ağlar. Her tür kendi iyi ve etkilidir, fakat maksimum fayda getiren kapsamlı bir tanıtım. Böyle bir kapsamlı çalışma tanıtmak için tasarlanmıştır ve ticari web siteleri için. Kar amacı gütmeyen web siteleri (bloglar, bilgi kaynakları) da kar kullanılarak баннерообмена, e-posta haber, reklam, site, şehrin en popüler forumlar, sosyal ağlar, paylaşım bağlantıları ile diğer web siteleri ve vb

İlke kar bağlı olarak farklı hedef site. Promosyon, ticari kaynak ve hedeflenen ziyaretçilerin dikkatini çekmek, daha sonra dönüştürülür alıcılar getirmek ve satış kar. Promosyon ve ticari olmayan web sitesi kar nedeniyle ödeme diğer kaynakları referans isteyen yerleştirmek sitede. Ancak bu durumda bile kaynak gerekir ilerlemek için ve popüler olmak için.

Nasıl bir web sitesi oluşturmak için sıfırdan: inceleme sonucu

Biz aldık size mevcut seçenekler sitesi arasında size en iyi işiniz için de bir yol bulmak gelişimi ve tanıtımı. Diliyorum deneyim kazanmak, düşünmek her adım, artılarını ve eksilerini tartmak ve doğru seçim yapmak.

Разработка сайта Донецк — DonbassWeb

nest...

çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası