Küdür Yanardağı
Marmaris’te ”Hawaii” t&#;r&#; yanardağ bulundu
İŞTE HAWAİİ TİPİ SUALTI YANARDAĞLARI!
Araştırma ekibinde bulunan İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Jeofizik Mühendisliği Bölümü ve Maltepe Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yüksek Mühendis Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tekneyle denize açılarak yaptıkları incelemenin ardından bir yanardağ tespit ettiklerini, bu yanardağın 3 boyutlu şemasını çıkardıklarını söyledi.
Yanardağa bulunduğu mevki dolayısıyla ”Küdür Yanardağı” adını verdiklerini belirten Ahmet Ercan, ”Yanardağ ağzının Küdür Burnu’nun kuzeyine doğru yaklaşık metre açıkta, denizin yaklaşık metre derinliğinde olduğunu belirledik. Yanardağın 2 bacası olduğunu tespit ettik. Bu bacalarda lav yığılmaları sürüyor. Yaklaşık 2, kilometre uzunluğundaki kırık kuzey ve güney doğrultularında uzanıyor” dedi.
Çeşitli türlerde yanardağlar bulunduğuna işaret eden Ercan, bazı yanardağların lavlarındaki yoğun malzeme dolayısıyla hemen baca oluşturarak yüzeye çıktıklarını, bazılarının ise daha akışkan olması nedeniyle su yüzeyine çıkmasının uzun sürdüğünü kaydetti.
Marmaris’teki yanardağın lavlarının daha akışkan olduğunu belirten Ercan, ”Bu tür, lavları daha cıvık olan yanardağlara, ’Hawaii türü yanardağlar’ diyoruz. Yanardağ bacasının yüzeye çıkması ne kadar zaman alır bilemiyoruz. 1 veya 3 yıl sonra da olabilir, 20 yıl sonra da olabilir. Yerin 85 kilometre derinliğindeki hareketlilikten kaynaklanan bir oluşum bu” diye konuştu.
Bölgede meydana gelen bazı depremler sırasında yanardağda patlamalar oluştuğunu ve yaklaşık metre su ve gaz püskürmesi yaşandığını belirlediklerini de anlatan Ercan, büyük bir yanardağ patlamasının daha çok Sömbeki (Simi) Adası’nı etkileyeceğini dile getirdi.
Araştırmalarının sonunda ortaya çıkan yanardağın bölgedeki deprem oğullaşmasının nedenini açıkladığını vurgulayan Ercan, şunları söyledi: ”Bu deprem oğullaşmasının kısa vadede büyük bir depremin habercisi olmadığını anlamış olduk. Ayrıca bu yanardağ bacasının su yüzeyine kadar çıkıp, büyük patlama ile bölge halkına ve turizme zarar verme ihtimalini en fazla yüzde 5 olasılık olarak değerlendiriyorum. Araştırma yaparken yanardağ bacasının üstünde uzun süre durarak ölçümler yaptık. İnsanların Marmaris’te oturdukları yerden yanardağdan korkmalarına gerek yok.” Ercan, zor şartlar altında araştırmaları sürdürdüklerini, ancak bazı kurumlardan destek görmediklerini belirterek, dün akşam olumsuz hava koşulları dolayısıyla denizde ölümle burun buruna geldiklerini söyledi. Ercan, olumsuz hava koşullarının devam etmesi nedeniyle bugün denize açılamayacaklarını bildirdi.
Marmaris’te son bir ayda binden fazla depremin meydana gelmesinin ardından 12 kişiden oluşan bilim insanları, Bozburun beldesi ile Yunanistan’ın Sömbeki (Simi) Adası arasında sarsıntıların” büyük bir depremin habercisi mi olduğunu ya da bir yanardağdan mı kaynaklandığını” tespit etmek için çalışma başlatmıştı.
"Bizim kucağımızda bir bebek var"
"Yanardağın iki çıkışını tespit ettik"
Türk ve Yunan sularında inceleme yaptıklarını, bilimsel çalışmaların siyasi sınır tanımadığını belirten Ercan, “Yanardağın iki çıkışını tespit ettik. Nasıl bir kadın doğururken karnında çatlamalar oluşuyorsa yanardağda da patlama öncesi yüksek basınç ve yüksek sıcaklık nedeniyle sancılar ve çatlamalar oluşur. Bu titreşimler deprem titreşimlerinden farklıdır" dedi.
"Türkiye'nin jeofizik gemisi yok"
İncelemeleri olumsuz şartlarda gerçekleştirdiklerini belirten Ercan, "Maalesef 75 milyonluk Türkiye’nin tam donanımlı bir jeofizik gemisi yok. Ama karşımızdaki Yunanistan’da 3 tane var. Fiber kablo sereceğiz ve yanardağın bacalarını tespit etmeye çalışacağız. Denizaltından örnekler alarak bu yanardağın kökeninin ne olduğunu belirlemeye çalışacağız. Uydudan görüntüleme işlemleri önemli. Göktürk uydusunu eğer sayın Başbakan bize belli kanalını tahsis ederse, Göktürk uydusuyla buradaki uzaktan algılama ve jeofizik gözlemleri yaparak bilgilerimizi artırmak istiyoruz" dedi.
"Küçük görülmesi onarılması güç sorunlara neden olabilir"
Bir avuç bilim insanı olarak kısıtlı olanaklarla durumu aydınlatmaya çalıştıklarını belirten Ercan, “Bu yanardağın oluşumu Türkiye’deki kırıkları etkilemez. Tamamen kendi içinde oluşan bir yanardağ. Yüzeye ne zaman çıkacağı da belli değil. Belki birkaç yıl içinde, belki bir 10 belki de 50 yıl içinde çıkabilir. Şu anda dinginlik içinde. Ancak yanardağların durumu belli olmaz. yıl içinde benzer davranışlara gireceği kanısındayım. Deniz içinde su püskürmeleri kaynamalar ve gaz çıkışları görülecektir. Püskürme sırasında etki alanı 10 kilometre olacaktır. Türkiye’nin buraya yakın yerleşim alanları çok az. Marmaris bu püskürmeden etkilenmez. Daha çok Yunanistan etkilenir. İstanbul’daki bir kırığı etkileyecek diye bir şey de söz konusu değil. Ancak Küdür Yanardağı’nın küçük görülmesi onarılması güç büyük kıranlara yani afetlere neden olabilir. Türkiye'yi yönetenler bu işin üzerine önemle durmalıdır. İzlenmesi gerekiyor" diye konuştu.
"Beklenen deprem yanardağla ilintili olmaz"
Açıklamaların ardından basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Ercan, bölgedeki çalışmaların devam ettirilmesi ve kalıcı dinleme jeofizik duraklarının kurulması gerektiğini belirtti.
Deprem kuşağındaki bölgede beklenen 7 ve üzerindeki büyüklükteki depremlerin yanardağla ilintili olmayacağını söyleyen Ercan, “Sürekli izlenmesi gerekiyor. İzlemeden korkuyu yaşamak çaresizliktir. Ortada bir gerçek var ve hemen yarın çalışmalara başlamak lazım. Beklenen deprem yanardağla ilintili olmayacaktır. Eş zamanlı olacak deprem en fazla büyüklüğünde olacaktır" dedi.
"Küdür Yanardağı'nın çevreye zarar vermeyeceğini gördük"
Marmaris'teki yanardağ araştırması ekibinde bulunan İstanbul Teknik Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yüksek Mühendis Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, Küdür Yanardağı'nın çok büyük oranda çevreye zarar vermeyeceğini söyledi. Marmaris ilçesinin Bozburun beldesi ile Yunanistan'ın Sömbeki (Simi) Adası arasında son bir ayda binden fazla depremin meydana gelmesi üzerine bölgede yapılan çalışmaların ilk aşaması tamamlandı.
Araştırma ekibinde bulunan İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yüksek Mühendis Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, gazetecilere yaptığı açıklamada, bölgedeki çalışmaları tamamladıklarını kaydetti. Bölgede sarsıntıların büyük bir depremin habercisi mi yoksa bir yanardağdan mı kaynaklandığı yönünde çalışma yaptıklarını ve bölgede bir yanardağ olduğunun anlaşıldığını hatırlatan Ercan, yaptıkları kara ile deniz jeofiziği çalışmalarıyla deprem fırtınasının o bölgede büyük bir deprem üretmeyeceği kanısına vardıklarına dikkati çekti. ''Küdür'' adı verilen yanardağın Hawaii türünde akışkan olduğunu belirten Ercan, ''Küdür Yanardağı'nın 'Vezüv' örneğinde olduğu gibi çok büyük oranda çevreye zarar vermeyeceğini gördük'' dedi.
Halkın kaygılarını gidermek için bu çalışmaları yaptıklarını anlatan Ercan, ancak bu iyi yaklaşımlarının bazı insanlar tarafından yanlış anlaşıldığını dile getirdi. Çalışmalara yönelik yapılan eleştirilerden yakınan Ercan, ''Marmaris'e gönüllü jeofizik çalışma yapmak için üniversitelerden yolluksuz, yevmiyesiz geldik. Bilimsel çalışmalara karşı duran, olaya yalnızca 'gelirimiz azalacak' diye bakan dar görüşlü ticari kuruluşlar ile bürokratların olumsuz tutarları bizleri çok üzdü. Dedikodulardan ve söylentilerden bezdik.'' diye konuştu.
Prof. Dr. Ercan, araştırmalarına katkıda bulunan tüm esnafı, kişileri, Afet Gönüllüleri Derneği'ni, Marmaris Belediyesi'ni ve halkı çarpıtmadan doğru bilgilendiren basın mensuplarını alkışladıklarını dile getirdi. Marmaris'te çok fazla depremin meydana gelmesinin ardından 12 kişiden oluşan bilim insanları, Bozburun beldesi ile Yunanistan'ın Sömbeki (Simi) Adası arasında sarsıntıların'' büyük bir depremin habercisi mi olduğunu ya da bir yanardağdan mı kaynaklandığını'' tespit etmek için çalışma başlatmıştı. Çalışmada bölgede bir yanardağ olduğu anlaşılmış ve yanardağa, tespit edildiği bölge nedeniyle ''Küdür'' ismi verilmişti.