Pankreas Kisti Bitkisel Tedavi

Pankreas seröz kistadenomu (PSC), neredeyse her zaman kanserli olmayan pankreas kistleridir. Genellikle bal peteği şekli oluşturan sıvı dolu kist kümeleri olarak görünürler. Seröz kistadenomlar, pankreas kistlerinin yaklaşık üçte birini oluşturur ve genellikle ilgisiz karın görüntüleme sırasında tesadüfen teşhis edilir. PSC&#;li çoğu insanda herhangi bir semptom görülmez ve genellikle tedavi gerekli değildir. Ameliyat genellikle yalnızca sorunlara neden olan büyük veya hızlı büyüyen kistler için gereklidir. Ameliyata ihtiyacınız olmasa bile, bir doktor veya sağlık uzmanı bu kistleri muhtemelen görüntüleme ile izlemek isteyecektir çünkü gelecekte kanserli hale gelmeleri için küçük bir risk vardır.

Pankreas kistleri, pankreas tümörlerinin yaklaşık %15&#;ini oluşturur. PSC&#;ler pankreas kistlerinin yaklaşık %25&#;ini oluşturur. Mevcut en büyük araştırmalar %1&#;den daha azının kanserli olduğunu göstermektedir. PSC&#;ler, görünümlerine bağlı olarak mikrokistik veya makrositik olarak alt gruplara ayrılır. Mikrokistik PSC&#;ler daha yaygındır. Çapı 2 santimetreden daha küçük olan ve genellikle bal peteği şekli oluşturan birçok küçük kist kümesinden oluşurlar. Makrositik PSC&#;ler, çapı 2 cmden büyük olan daha az sayıda kist ile karakterize edilir. Genellikle altıdan az kist vardır.

Diğer Pankreas Kistleri Nelerdir?

Diğer pankreas kisti türleri şunları içerir:

İntraduktal papiller müsinöz neoplazm: Bu kistler pankreas kanallarıyla bağlantılıdır ve genellikle büyük miktarda sindirim enzimi içeren sıvı içerir. Çoğunlukla 50 yaşın üzerindeki kişilerde görülürler.

Müsinöz kistik neoplazm: Bu kistler neredeyse sadece orta yaşlı kadınlarda bulunur. Mikroskop altında incelendiğinde belirgin bir görünüme sahiptirler.

Katı psödopapiller neoplazm: Bu kistler, katı ve kist benzeri bir bölümün bir kombinasyonuna sahiptir. Çoğunlukla genç kadınlarda bulunurlar.

Pankreas Seröz Kistadenomu Nedenleri Nelerdir?

PSC&#;lerin kesin nedeni net değildir. Bazı genetik mutasyonların gelişimlerine katkıda bulunabileceği düşünülmektedir. Başın aksine pankreasın gövdesinde veya kuyruğunda daha sık gelişirler. Dişiler, erkeklerden yaklaşık 3 kat daha sık PSC geliştirir. Genellikle 60 yaşın üzerindeki kişilerde görülürler. PCS&#;ler sıklıkla, tümörlerin ve kistlerin vücutta büyümesine neden olan nadir bir genetik bozukluk olan von Hippel-Lindau sendromu ile ilişkilidir. Bu sendroma sahip kişilerin yaklaşık %77&#;sinde pankreaslarında kist gelişir.

Pankreas Seröz Kistadenomu Belirtileri Nelerdir?

PSC&#;li kişilerin yaklaşık %60&#;ında herhangi bir semptom görülmez. PSC&#;ler genellikle ilgisiz bir durum için abdominal görüntüleme yapılırken tesadüfen teşhis edilir. Büyürlerse, aşağıdaki gibi semptomlara neden olabilirler:

• karın ağrısı
• kilo kaybı
• sarılık
• göze çarpan bir yumru
• hızla dolu hissetmek
• tekrarlayan pankreatit

Pankreas Seröz Kistadenomu Nasıl Teşhis Edilir?

Abdominal görüntüleme, PSC&#;lerin tanımlanmasının birincil yoludur. Küçük bir doku parçasının çıkarıldığı ve analiz edildiği bir biyopsi, onları diğer tümör türlerinden ayırmaya yardımcı olabilir. BT taramaları ve MRI&#;lar tanıda kullanılan ana görüntüleme teknikleridir. Bu tür görüntülemeler kistlerinizi gösteremezse veya bir doktor bunların kanser olabileceğini düşünürse, ince iğne aspirasyonu ile endoskopik ultrason önerebilir. Bu minimal invaziv prosedür, boğazınızdan aşağı ve sindirim sisteminize bir ultrason probu ile uzun bir tüp yerleştirmeyi içerir. Ultrason, ayrıntılı bir görüntü oluşturmak için yüksek frekanslı ses dalgaları yayar. Doktorlar, bir laboratuvarda incelenebilmeleri için kistlerden küçük bir doku örneği almak için endoskopa bağlı ince bir iğne kullanabilirler.

Pankreas Seröz Kistadenomu Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi, kistlerinizin tipine ve boyutuna bağlıdır. Herhangi bir semptomunuz yoksa genellikle cerrahi olmayan tedavi önerilir. PSC&#;ler yavaş büyüme eğilimindedir, bu nedenle doktorlar nasıl değiştiklerini görmek için zaman içinde onları izlemenizi önerir. Hızlı büyüyen kistler veya semptomlara neden olan kistler için ameliyat gerekebilir. Cerrahınızın gerçekleştirdiği ameliyatın türü, kistlerin yeri ve boyutuna bağlıdır. Şunları içerebilir:

• Whipple prosedürü
• Orta pankreatektomi
• Distal pankreatektomi

Küçük tümörler için cerrahiye bir alternatif, etanol enjeksiyonu ile endoskopik ultrason ablasyonudur. Bu prosedür minimal invazivdir ve bu literatür incelemesine göre, incelenen vakaların %98,5&#;inde klinik olarak başarılıdır.

Özet

PSC&#;li insanlar için görünüm genellikle mükemmeldir. Kistler yavaş büyüme eğilimindedir ve nadiren kansere dönüşür. Kanserli hale gelen kistleri olan kişilerde bile uzun süreli sağkalım bildirilmiştir. PSC&#;ler pankreasınızda büyüyen kistlerdir. Çoğu vaka kanserli değildir. Semptomlar yaşamıyorsanız veya kistler hızla büyüyorsa genellikle özel bir tedaviye gerek yoktur. Bir doktor kistleri aldırmanız gerekip gerekmediği konusunda size tavsiyede bulunabilir. Ameliyata ihtiyacınız olmasa bile, bir doktor muhtemelen onları zaman içinde izlemenizi önerecektir.

Kaynak

Healthline, What to Know About Pancreatic Serous Cystadenomas,

Chu et al. The many faces of pancreatic serous cystadenoma: Radiologic and pathologic correlation.

Dababneh et al. Pancreatic serous cystadenoma.

Faias et al. Endoscopic ultrasound with fine needle aspiration is useful in pancreatic cysts smaller than 3 cm.

Geç belirti veren ve sinsi ilerleyen pankreas kanserlerinde cerrahi tedavi alternatifini kaybeden hastalar için IRE yöntemi yeni bir umut ışığı oluyor. Dünyanın en önemli merkezlerinde uygulanmaya başlanan IRE yöntemi, klasik tekniklerin aksine tümör hücrelerini yok ederken damarlara zarar vermiyor ve iki kat daha uzun sağ kalım sağlıyor.

Pankreas kanseri risk faktörleri

Karın arka bölümünde, midenin arkasında yerleşen 15 santim uzunluğunda bir organ olan pankreas, besinlerin sindirilmesinde ve kan şekerinin dengelenmesinde önemli rol oynuyor. Pankreas kanserleri, tüm kanserlerin yüzde 2’sini teşkil eder. Ancak agresif bir tümör olduğu için kansere bağlı ölümlerin yüzde 5’i pankreas kanserine bağlı olarak gelişir.

Pankreas kanserleri genellikle 40 yaş üzerinde görülür. Kadın ve erkeklerde yaklaşık benzer oranda rastlanır. Sigara ve alkol kullanımının yanı sıra genetik yatkınlık da pankreas kanseri oluşumunda risk faktörü olarak kabul edilir. Pankreas kanserinin belirtileri, birçok hastalıkta olduğu gibi bir yelpaze halinde değişkenlik gösterir. Ancak pankreas adenokarsinomlarda, eğer kitle pankreas baş kısmına yerleşmişse, safra kanalında tıkanıklığa yol açarak, hastada sarılık görülmesine neden olabilir. Pankreasın gövde ve kuyruk kısmına yerleşen adenokarsinomlarda ise hastalık, uzun süre bir klinik bulgu vermeden sessiz bir şekilde seyreder. Hastalığın ileri dönemlerinde, şiddetli karın ağrısı ortaya çıkabilir.

Pankreas kanserinin tanısı

Pankreas kanserlerinin tanısı radyolojik tetkikler ile konur. Pankreas kitlelerinin saptanmasında, ayırıcı tanısının yapılmasında en önemli yöntemler; Ultrasonografi, Bilgisayarlı Tomografi ve Manyetik Rezonans olarak sıralanır. Pankreas adenokarsinomlarının lokal evrelendirilmesinde en önemli görüntüleme yöntemi ise üç fazlı yapılan Bilgisayarlı Tomografi’dir. Ayrıca karaciğer fonksiyon testleri, CA ve CEA gibi tümör belirteçlerine bakılması gerekir. Hastalığın evrelendirilmesi için ise batın ve toraks BT tetkiki ile PET-BT kullanılır.

Pankreas kanseri tedavisi

Pankreas kanserinde en etkili tedavi yöntemi cerrahi olarak kabul edilir ve cerrahi yöntemlerle kitleyi çıkartmak gerekir. Ancak hastalığın tanısı konulduğunda, cerrahiye uygun hasta oranı yaklaşık yüzde 15 civarında’dır. Hastaların yüzde 85’inde 3. evre (lokal ileri) veya 4. evre (metastazı olan hastalık) hastalık mevcuttur. Hastaların yüzde 85’lik grubuna ise ne yazık ki cerrahi tedavi uygulanamıyor.

Hastalıkta 1. ve 2. evrede olan kitlelere klasik tedavi cerrahi tedavi sonrası kemoterapi ve radyoterapi yapılması gerekir. İleri dönem hastalarda ise cerrahi yapılamadığı için sadece kemoterapi ve radyoterapi uygulanabilir. Ancak 3. evrede olan hastalarda, yeni bir tedavi alternatifi olarak, IRE (irreversible elektroporation/geri dönüşümsüz elektroporasyon) yöntemi kullanılıyor.

Evre III pankreas kanserinin tedavisi

Evre III pankreas adenokanserlerinin tedavisinde son yıllarda, dünyanın önemli merkezlerinde IRE tekniği uygulanıyor. Pankreas tümörleri çevresindeki damarları koruyarak, tümör hücrelerini öldüren bu teknik, ciddi bir tedavi alternatifi olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu hasta grubunda, irreversible elektroporation uygulandığında, kemoterapi ve radyoterapiye nazaran yaklaşık iki kat daha uzun bir sağ kalım elde ediliyor.

IRE yönteminin avantajları

Tümör tedavilerinde uzun yıllardır uygulanan radyofrekans ablasyon ve mikrodalga ablasyon yöntemleri ile pankreas tümörlerini tedavi etmek mümkün olmaz. Çünkü Isıtma yöntemleri olan bu teknikler, büyük damarlara komşu olan pankreas kitlelerinde damar hasarları yarattığı için ciddi komplikasyonlara yol açar. Bir ısıtma yöntemi olmayan IRE tekniğinin ön önemli özelliği ise; damar içerisindeki kan akımını bozmadan, damar duvarına yapışan tümör hücrelerinin ölmesini sağlamasıdır. Bu nedenle pankreas adenokarsinomlarında, damar invazyonu olduğunda ameliyat edilemeyen hastalar (funduszeue.info), bu yöntemle tedavi edilebiliyor.

Yöntemin uygulanması sırasında, santimetreye yaklaşık Walt direkt elektrik akımı verilir ve tümör hücrelerinin duvarında mikroskopik delikler oluşması sağlanır. Bu yöntemle hücrenin beslenme düzeni bozulur ve tümör hücreleri bulunduğu yerde ölür. Bu işlem ultrason veya Bilgisayarlı Tomografi kılavuzluğunda yapılabilsede, ameliyathanede karın açıldıktan sonra , Girişimsel Radyolog tarafından uygulanması en güvenli yöntemdir. IRE işlemi uygulandıktan sonra gerekirse kitle, Genel Cerrah tarafından cerrahi olarak da çıkartılabilir.

Sigara ve alkolu bırakın, genlerinizi takibe alın 

Pankreas kanserinden korunmak için risk faktörleri olan alkol ve sigaradan uzak durmak gerekir. Eğer genetik bir yatkınlık öyküsü varsa, bu açıdan uygun takip yaptırmak gerekir.

Prof. Dr. Okan Akhan
Bayındır Söğütözü Hastanesi Radyoloji Bölüm Başkanı

Pankreas Sa&#;l&#;&#;&#;n&#; Korumak &#;çin Ne Yemeli?

Vücudunuzda sindirim sistemi için gerekli olan enzimleri pankreas üretir. Pankreas kan &#;ekerini dengeleyerek genel vücut sa&#;l&#;&#;&#;n&#;n korunmas&#;na yard&#;m eder. E&#;er düzensiz ve sa&#;l&#;ks&#;z bir beslenme biçimine sahipseniz pankreas bu durumdan ciddi boyutta etkilenir. Beslenme uzmanlar&#; pankreasa iyi gelen besinler ile beslenmenizi önerirken; pankreas yoran yiyecekler ve içeceklerden de uzak kalman&#;z&#; vurgular.

Pankreas çok fazla yoruldu&#;unda iltihaplanma ve kanser gibi hastal&#;klarla mücadele eder. Pankreas kanallar&#;n&#;n iltihaplanmas&#; sa&#;l&#;k aç&#;s&#;ndan tehlikeli sonuçlar do&#;urur. Bu riski ya&#;amamak için listemizde ad&#; geçen pankreasa iyi gelen yiyecekler ve bitkilerle beslenmeniz önerilir.

Pankreas sa&#;l&#;&#;&#;n&#; koruyan besinlere birlikte göz atal&#;m ve vücudunuzu koruman&#;n yollar&#;na de&#;inelim. Pankreas iltihab&#;na zararl&#; yiyecekler mutfa&#;&#;n&#;zdan uzak kals&#;n. &#;imdi önerilen sa&#;l&#;kl&#; besinleri mutfa&#;a davet etme zaman&#;!

Pankreasa &#;yi Gelen 12 Sa&#;l&#;kl&#; Besin

1) Sar&#;msak

• Pankreas&#;n yoruldu&#;u dönemlerde iltihaplanma meydana gelir. Bu durumda ak&#;llarda pankreas iltihab&#;na ne iyi gelir sorusu olu&#;ur.
• Sar&#;msak içerdi&#;i antibiyotik sayesinde pankreas için gerekli olan enzimleri sa&#;l&#;kl&#; &#;ekilde üretir. Sar&#;msa&#;&#; çi&#; ve pi&#;mi&#; &#;ekilde tüketmeye çal&#;&#;&#;n&#;z.

Sar&#;msa&#;&#;n Faydalar&#; Nelerdir? Sar&#;msak Yutman&#;n Faydalar&#;

2) Tarç&#;n

• Antioksidan özelli&#;iyle dikkat çeken tarç&#;n, pankreas a&#;r&#;s&#;na ne iyi gelir sorusunun yan&#;tlar&#;ndan biridir.
• Tarç&#;n&#; baharat halinde, içme suyunun içinde ve yo&#;urt üzerinde tüketerek pankreas&#;n sa&#;l&#;&#;&#;n&#; korumu&#; olursunuz. Tarç&#;n sizi pankreas iltihab&#;ndan ve a&#;r&#;s&#;ndan korumaktad&#;r.

Tarç&#;n&#;n Faydalar&#; Nelerdir?

3) Ekinezya

• Ekinezya bitkisini kurutup çay halinde tüketebilirsiniz.
• Dilerseniz bitkinin kuru halini salatalarda ve soslarda kullanabilirsiniz.
• Pankreas a&#;r&#;s&#; ya&#;ayanlara düzenli olarak ekinezya çay&#; önerilmektedir.

Ekinezya Çay&#; Faydalar&#; Nelerdir? Ekinezyan&#;n Az Bilinen Faydalar&#;

4) Ard&#;ç Meyvesi

• Ard&#;ç meyvesi, pankreas hastal&#;klar&#;n&#; uzakla&#;t&#;ran etkiye sahiptir.
• Düzenli olarak tüketilen ard&#;ç meyvesi, vitamin ve mineral zenginli&#;i sayesinde enzimlerin sa&#;l&#;kl&#; &#;ekilde üretilmesini sa&#;lar.

Ard&#;ç Ya&#;&#; Faydalar&#; Nelerdir? Neye &#;yi Gelir? Ne &#;&#;e Yarar?

5) Yo&#;urt

• Pankreas hastal&#;klar&#;n&#; önlemek için probiyotik besinleri tüketmeniz önerilir. Bu besinlerden biri de yo&#;urttur.
• Yo&#;urt ev yap&#;m&#; oldu&#;unda pankreas&#;n sa&#;l&#;kl&#; &#;ekilde çal&#;&#;mas&#;n&#; ve vücutta &#;ekerin depolanmamas&#;na yard&#;m eder.
• Her ö&#;ünde 1 porsiyon yo&#;urt tüketmeniz pankreas&#;n iltihaplanmas&#;na engel olur.

Yo&#;urdun Faydalar&#;, Suyunun Faydalar&#;, Yo&#;urt Yemenin Faydalar&#;

6) Ispanak

• Vücudun demir kayna&#;&#; olan &#;spanak, pankreas iltihab&#;n&#; önleyen besinlerden biridir.
• Ispanak çok iyi &#;ekilde temizlenip y&#;kand&#;&#;&#;nda pankreas iltihab&#; temizleyen bir besin olarak taba&#;&#;n&#;zda yer al&#;r.

Ispanak Faydalar&#; – Temel Reisi Hakl&#; Ç&#;karan 10 Süper Özelli&#;i

7) Brokoli

• Diyet lifleri içeren brokoli, pankreas enzimlerinin yeterli düzeyde salg&#;lanmas&#;na yard&#;m eden bir sebzedir.
• Mevsiminde taze brokoli tüketimi sayesinde pankreas bölgesinde a&#;r&#; ve sanc&#; olu&#;umu önlenir.

Brokoli Faydalar&#;: Sap&#;ndan Suyuna Tüm Faydalar&#;

8) Mantar

• Mantar sindirimi kolay bir besindir ve pankreas hastalar&#;na önerilir.
• Pankreas hastalar&#;n&#;n dü&#;ük kalorili besinleri tercih etmesi daha sa&#;l&#;kl&#; olaca&#;&#; için mantar tüketimine önem verilmelidir.

Mantar&#;n Faydalar&#; – Duyunca Sevmeyeni Kalmayacak! 10 &#;ifal&#; Etkisi

9) Siyah Üzüm

• Siyah üzüm, vücudu ar&#;nd&#;ran bir meyvedir. E&#;er pankreas hastal&#;&#;&#;n&#;z varsa ve son günlerde sanc&#; ve a&#;r&#; çekiyorsan&#;z siyah üzümü kuru veya taze halinde tüketmelisiniz.
• Pankreas kanallar&#;n&#;n temizlenmesine yard&#;m eden siyah üzüm, size daha sa&#;l&#;kl&#; bir beden sunacakt&#;r.

Demir Deposu Siyah Üzümün &#;a&#;&#;rt&#;c&#; 10 Faydas&#;

10) Tatl&#; Patates

• Pankreas sa&#;l&#;&#;&#;n&#; korumak için tatl&#; patates tüketmeniz tavsiye edilir. Sa&#;l&#;kl&#; bir karbonhidrat olan tatl&#; patates, pankreas için üretilen enzimleri kontrol alt&#;na al&#;r.
• Kan &#;ekerini dengeleme görevi oldu&#;u için pankreas&#; yormadan vücuda kar&#;&#;&#;r.

Tatl&#; Patates Nerede Bulunur? Faydalar&#; Nelerdir?

11) Limon

• Pankreas kanallar&#;n&#;n temizlenmesi için C vitaminine ihtiyac&#;n&#;z olacakt&#;r. Bu vitamini en kolay &#;ekilde limondan alabilirsiniz.
• Limonu s&#;k s&#;k tüketti&#;iniz durumda vücudunuzu zararl&#; maddelerden ar&#;nd&#;rabilirsiniz. &#;ekerin ya&#; olarak depolanmas&#;na engel olarak pankreas&#;n sa&#;l&#;&#;&#;n&#; koruyabilirsiniz.

Limonun Faydalar&#; Nelerdir? Kabu&#;undan Çekirde&#;ine Tüm Faydalar&#;

12) Kekik

• Yemeklere lezzet vermesi amac&#;yla kullan&#;lan kekik hem taze haliyle hem de baharat haliyle pankreas iltihab&#;n&#; temizleme görevine sahiptir.
• Kekik tüketenlerin &#;eker hastal&#;&#;&#;na yakalanma riski dü&#;er ve pankreas&#;n daha sa&#;l&#;kl&#; çal&#;&#;mas&#; gerçekle&#;ir.

Kekik Faydalar&#; Nelerdir?

Pankreas Dü&#;man&#; Yiyecekler – Ne Yememeli?

Pankreas sa&#;l&#;&#;&#;n&#; bozan, i&#;leyi&#;ine zarar veren yiyecekler, pankreas iltihab&#;na sebebiyet veren zararl&#; al&#;&#;kanl&#;klar&#; sizler için listeledik:

• Sigara
• Alkol
• K&#;rm&#;z&#; et
• Ya&#;l&#; yiyecekler
• &#;ekerli g&#;dalar
• Unlu mamuller (makarna, beyaz ekmek dahil)
• K&#;zarm&#;&#; g&#;dalar
• Yapay tatland&#;r&#;c&#; içeren yiyecekler ve içecekler

Mide Yanmas&#;na Neden Olan 12 Yiyecek

Böbrek Hastal&#;klar&#;nda Sa&#;l&#;kl&#; Beslenme

Karaci&#;er Yetmezli&#;ine &#;yi Gelen Beslenme Tedavisi

Sindirim Sistemi Hastal&#;klar&#;nda 4 Beslenme Tedavisi

Karaci&#;er Ya&#;lanmas&#;na Ne &#;yi Gelir? Belirtileri, Tedavisi, Diyeti

Pankreas kistlerinin neden oluştuğu tam olarak bilinmese de görüntüleme cihazlarının gelişmesiyle birlikte kistlerde bir artış görüldüğü söylenebilir. Pankreas kistlerinin pek çok farklı çeşidi bulunmaktadır. Kistlerin ne zaman ortaya çıktığı, özellikleri gibi faktörlerin yanı sıra, bazı kistlerin kötü huylu tümöre dönüşme riskini de unutmamak gerekir. Bu yüzden, bu kistlerin pankreas kanserine yol açmaması ve çevre organlara yayılmaması açısından zamanında müdahale edilerek ameliyatla alınması büyük önem taşımaktadır. Pankreas kisti hakkında detaylı bilgiyle birlikte hangi görüntüleme cihazının hangi durumlarda kullanılabileceğini bu makalede inceleyebilirsiniz.

Pankreas Kisti Nedir?

İçi sıvı dolu kesecikler olarak tanımlanabilecek kistler, vücudun pek çok farklı yerinde görülebilir. Pankreas kistleri, yaygın görülen bir kist çeşididir. Gelişmiş görüntüleme tekniklerinin ortaya çıkmasıyla birlikte, son yıllarda sıkça rastlanan pankreas kistleri her bin kişiden beşinde görülmektedir. Çoğu pankreas kistinin iyi huylu ve kansere dönüşmeyecek nitelikte olduğu söylenebilir. Bazı kistler düzenli kontrollerle kontrol altına alınabileceği gibi, bazı kistlerin kansere dönüşme riski bulunduğundan bu durumda cerrahi yöntemlere başvurulması gerekir. Bu nedenle, kistlerin görüntüleme teknikleri aracılığıyla en doğru şekilde tanımlanması, takibi ve hasta yönetimi oldukça önemlidir.

Pankreas Kistlerinin Çeşitleri

Pankreas kistleri dört ana grupta toplanmaktadır. Kistlerin vücut içerisinde nasıl bir etkiye yol açacağı farklı olduğu gibi tedavi yöntemi de kistin türüne göre belirlenir.

Seröz Kistik Tümörler

Pankreas kistlerinin %30’unu oluşturan seröz kistik tümörler, genellikle 2 cm’den küçük çok sayıda kistlerden oluşan yapılardır ve çoğu zaman pankreasın baş kısmında görülür. Bu kist çeşidinin daha çok kadınlarda ve 60 yaş üstü bireylerde görüldüğü söylenebilir. Bu kistlerin ameliyatla alındığı durumlar oldukça enderdir. Bunun sebebi de seröz kistik tümörlerin kansere dönüşme ihtimalinin oldukça düşük olmasıdır.

Müsinöz Kistik Tümörler

Müsinöz kistik tümörleri de çoğunlukla kadınlarda (%95) ve 50 yaş üstü bireylerde görülür. Anne lezyonu olarak da adlandırılan bu kistlerin erkeklerde çok nadir görüldüğünü söylemek mümkündür. Pankreas tümörlerinin neredeyse yarısını oluşturan bu kistlerin tamamına yakını pankreasın gövde ve kuyruk bölgesine yerleşmektedir. Boyutu cm arasında değişen bu kistlerin kansere dönüşme riski yüksek olduğu için genellikle cerrahi müdahale gerektiren bir kist çeşididir.

İntraduktal Papiller Müsinöz Tümörler

İPMN olarak kısaltılan bu pankreas tümörü çok yakın zamanda tanımlanan ve giderek artış gösteren bir türdür. Neoplastik müsinöz hücrelerden oluşan İPMN, pankreas kanalı içerisine sümüksü bir sıvı salgılar. Sıvının salgılanmasıyla pankreas kanalları genişler ve pankreasın yan taraflarında da kist oluşumu görülebilir. Bu nedenle, bu tümörler kendi içerisinde ana kanal ve yan dal olarak ikiye ayrılmaktadır. Yan dal kistinde doktor kontrolleri ya da cerrahi müdahale kistin çapına ve hastanın şikâyetlerine göre değişiklik gösterebilir. Ana kanal kistinin, kansere dönüşme ihtimali yan dal kistine göre daha fazladır ve bu kistlerin çoğu durumda ameliyatla alınması gerekir.

Solid Pseudopapiller Kistik Tümörler

Kadınlarda sıklıkla görülen bir diğer diğer tümör çeşidi ise solid pseudopapillerdir. Ancak, diğer tümörlerden farklı olarak bu kist çeşidinin daha çok gençlerde görüldüğü söylenebilir. Yukarıda saydığımız diğer iki kist çeşidine göre daha az rastlanan bu tümörler en sık pankreas kuyruğunda görülür. Radyolojik görüntüsü diğer kistlerden farklı olan bu tümör, iyi huylu olabileceği gibi kötü huylu da olabilir. Bu nedenle, görüntüleme teknikleri kullanılarak yapılacak tetkikler sonucunda bu tümörlerin ameliyatla alınması gerekebilir. Nadir olsa da bu kistlerin diğer organlara metastaz yapma ihtimalinin olduğunu da unutmamakta fayda vardır.

Pankreas Kistlerinin Belirtileri

Birçok pankreas kisti belirti göstermez. Hastada hiçbir şikâyete sebep olmadan oluşan kistler genellikle rutin sağlık kontrollerinde ortaya çıkar. Belirli bir boyuta ulaşan kistler ise şiddetli karın ağrısıyla kendini gösterebilir. Kistin mideye baskı uygulaması sonucunda ağrının yanı sıra kilo kaybı ve erken doyma hissi gibi belirtiler de görülebilir. Kistin onikiparmak bağırsağına baskı yapması ise tıkanıklık hissi ve hatta kusmaya sebebiyet verebilir. Pankreas kanal içerisinde büyüyen kistler ise pankreas iltihaplanmasına sebep olabilir. Safra kanalında görülen kistlerin de sarılığa yol açabileceği unutulmamalıdır.

Pankreas Kistlerinin Tanısı

Genel kontroller sırasında ya da hastanın bir şikâyeti üzerine US (Ultrasonografi) görüntüleme yöntemiyle pankreas kistinin varlığı tespit edilebilir. Ancak, bağırsak gazı, pankreasın gövde ve kuyruk kesiminin görüntülenmesini engellediği için bu yöntem, çok tercih edilen bir yöntem değildir.

En çok tercih edilen görüntüleme yöntemlerinden biri olan multidedektör BT (bilgisayarlı tomografi) aracılığıyla kistin tespiti yapılabilir ve karakterinin nasıl olduğu anlaşılabilir. BT yönteminin yanı sıra, MRG/MRKP (manyetik rezonans görüntüleme) yöntemleri de pankreas kistlerinin tanısında kullanılan yöntemlerinden biridir. Bu görüntülüme yöntemlerinin BT ve US yöntemlerine göre avantajlarından biri, 1 cm’den daha küçük pankreas kistlerinin bile MRG kullanılarak tespit edilebilmesidir.

Günümüzde yaygın olarak kullanılan tanı yöntemlerinden biri de EUS (endoskopik ultrasonografi) adı verilen yöntemdir. Bu yöntem, diğer yöntemlere göre pankreasın daha yakından görüntülenmesini sağlar. Ayrıca, bu görüntüleme yönteminin sıkça tercih edilmesinin bir diğer nedeni de kistin iyi huylu ya da kötü huylu olup olmadığının tespit edilebilmesidir. Endoskop kullanılarak yapılan bu yöntemde, ince uçlu iğnelerle kistin içerisinden örnek almak mümkündür. Alınan örneğin patolojiye gönderilmesi de kistin iyi veya köyü huylu olduğunu ortaya koyar.

Pankreas Kistlerinin Takibi ve Tedavisi

Pankreas kisti tanısı, yapılan rutin sağlık kontrolünde konulmuşsa, öncelikle hastanın yaşı, cinsiyeti, risk faktörleri, varsa pankreas öyküsü ve kiste eşlik eden hastalıklara bakılmalıdır. Farklı görüntüleme cihazları ile kistin yeri, türü ve iyi/kötü huylu olduğu da tespit edilebilir. Daha sonrasında ise takip ve tedavi yöntemi belirlenmelidir.

Eğer kötü huylu (malign) veya solid pseudopapiller kist varsa, duvar kalınlığına bakılmalı ve kist çevresinde lenf bezi gözlemlenmişse cerrahi müdahaleye başvurulmalıdır. Müsinöz kistler gibi kansere dönüşme riski yüksek kistlerin de ameliyatla alınması gerekir. Ayrıca, yalancı pankreas kistleri safra kanalında ya da mide çıkışı bölgesinde bir tıkanıklığa yol açıyorsa, bu durumda da ameliyata başvurulabilir.

Seröz kistlerde, kist çapının 2 cm altında olması durumunda EUS yöntemi ile kist taraması yapılabilir. Bu durumda, kistin 6 ayda bir kontrol edilmesi gerekir.