Net Aktif Değer Nedir

Şirketin el değiştirmesi durumu söz konusu olduğunda o şirkete ait varlık ve faaliyetlerin tespit edilmesi için yapılan işleme şirket değerlemedenir. Şirket değerleme işlemi ile şirkete dair tüm varlıklar, kararlar, faaliyetler ve çalışanlar hesaba katılarak karar verilmektedir. Bunun sebebi, şirketin değerini belirleyen faktörlerin bu saydıklarımızla bağlantılı olmasıdır. Şirket değerlemesi genellikle büyümek isteyen şirketlerin sermaye ihtiyacı zamanlarında veya yatırımcıların o şirkete yatırım yapmak istediği zamanlarda yapılmaktadır.

Şirket değerlemesi, bir şirketin gerçek değerini belirlemek için kullanılan bir yöntemdir. Şirket değerlemesi, hisse senetleri veya şirket varlıklarının satın alınması veya satılması gibi işlemlerde yaygın olarak kullanılır. Bir şirketin değerinin doğru bir şekilde belirlenmesi, yatırımcıların veya potansiyel alıcıların doğru bir karar vermesine yardımcı olur.

Bir şirketin değerini belirlemek için birçok yöntem vardır ve her bir yöntemin kullanımı, şirketin yapısı, faaliyetleri ve amacına bağlı olarak değişebilir. Bazı yaygın olarak kullanılan şirket değerleme yöntemleri arasında piyasa değeri, defter değeri, emsal değeri, yeniden yapma değeri, işleyen teşebbüs değeri, indirgenmiş nakit akımları, arbitraj fiyatlama modeli, fiyat / kazanç oranı, fiyat / nakit akımı oranı, tasfiye değeri, ekspertiz değeri, amortize edilmiş yenileme değeri, temettü verimi ve piyasa kapitalizasyon değeri gibi yöntemler bulunmaktadır.

Bu yöntemler genellikle basit ve hızlıdır, ancak her zaman doğru sonuçlar vermezler. İşleyen teşebbüs değeri, yeniden yapma değeri ve indirgenmiş nakit akımları yöntemleri ise daha sofistike ve kapsamlıdır.

Şirket değerlemesi, halka açık olan şirketlerde daha kolay yapılmaktadır, Şirket hisse değerinin borsada alıcı ve satıcılar arasında belirlenmesinden kaynaklanmaktadır. Diğer yandan halka açık olmayan şirketler için şirket değerlemesi işlemini yapmak daha zordur.  Bunun sebebi, halka açık olmayan şirketlerde birçok farklı modelleme ve tahmin kullanılması gerekir.

Şirket Değerleme Nasıl Yapılır?

Şirket değerlemesi, bir şirketin doğru değerini belirlemek için yapılan bir süreçtir. Belirlenen bu değerleme bir şirketin hisse senetleri veya varlıkları satın alınırken veya satılırken yaygın olarak kullanılır. Şirket değerlemesi, bir şirketin net varlıkları, faaliyetleri, gelirleri, giderleri, karlılığı ve nakit akımları gibi faktörleri dikkate alarak hesaplanır. Şirket değerlemesi, doğru bir şekilde yapılırsa, yatırımcıların veya potansiyel alıcıların doğru bir karar vermesine yardımcı olabilir.

‍

Şirket Değerlemesinde Hangi Yöntemler Kullanılmalıdır?

Şirket değerlemesi yapılırken teknik analiz ve temel analiz olmak üzere iki tür analiz yapılmaktadır. Sonuç olarak bu işlem yapılırken şirketin cari durumu ile gelecekteki ekonomik şartlar da göz önünde bulundurmaktadır.

Değerleme işlemi gerçekleştirilen şirketin gerçek değeri, cari değer durumundaki ve gelecekteki ekonomik şartlar doğrultusunda yapılan değer tespitine temel analiz denir.

Şirket değerleme işlemi yapılırken birçok yöntem kullanmak mümkündür. Bu yöntemler şu şöyle maddelenebilir:

• Tasfiye Değeri Yöntemi
• Yeniden Yapma Değeri Yöntemi
• İşleyen Teşebbüs Değeri Yöntemi
• İndirgenmiş Nakit Akımları (Bugün ki Net Değer Yöntemi)
• Nakit Akımların Muhasebe Hesap Kalemleri ile Bulunması
• Emsal Değeri Yöntemi
• Net Aktif Değer Yöntemi
• Piyasa Değeri – Defter Değeri Yöntemi
• Ekspertiz Değeri Yöntemi
• Amortize Edilmiş Yenileme Değeri Yöntemi
• Temettü Verimi Yöntemi
• Piyasa Kapitalizasyon Değeri Yöntemi
• Defter Değeri Yöntemi
• Arbitraf Fiyatlama Modeli
• Fiyat / Kazanç Oranı Yöntemi
• Fiyat / Nakit Akım Oranı Yöntemi

Tasfiye Değeri Yöntemi Nedir?

Tasfiye değeri yöntemi, bir şirketin değerinin, tüm varlıkları satıldığında elde edilecek olan nakit tutarıdır. Bu yöntemde, şirketin maddi ve maddi olmayan varlıkları, borçları ve diğer yükümlülükleri dikkate alınarak, şirketin tüm varlıkları satıldığında elde edilecek nakit tutarı hesaplanır. Bu nakit tutarı, şirketin tasfiye değeri olarak kabul edilir ve şirketin değerlemesi bu tutara göre yapılır.

Tasfiye değeri yöntemi, genellikle borçları fazla olan veya karlılığı düşük olan şirketlerin değerlemesi için kullanılır. Bu yöntem, şirketin varlıklarının gerçek değerini yansıtmayabilir ve bazı durumlarda şirketin işletme faaliyetlerinin devam etmesi daha karlı olabilir. Bu nedenle, tasfiye değeri yöntemi, diğer yöntemlerle birlikte kullanılarak, doğru bir sonuca ulaşmak için bir araç olarak kullanılabilir.

Yeniden Yapma Değeri Yöntemi Nedir?

Yeniden yapma değeri yöntemi, bir şirketin tüm varlıklarının yeniden inşa edilmesi veya yeniden oluşturulması için gerekli maliyeti hesaplayarak şirketin değerini belirler. Bu yöntemde, şirketin maddi varlıkları, yani binalar, araziler, makine ve ekipmanlar, yeniden inşa edilirse veya yeniden oluşturulursa ne kadar maliyet gerektiği hesaplanır. Bu maliyet, yeniden yapma değeri olarak kabul edilir ve şirketin değerlemesi bu tutara göre yapılır.

Yeniden yapma değeri yöntemi, özellikle maddi varlıkların önemli bir rol oynadığı şirketlerin değerlemesi için kullanılır. Ancak, bu yöntem, şirketin diğer varlıklarını ve karlılığını hesaba katmadığı için, yalnızca bir şirketin maddi varlıklarının değerini yansıtır. Bu nedenle, yeniden yapma değeri yöntemi, diğer yöntemlerle birlikte kullanılarak, doğru bir sonuca ulaşmak için bir araç olarak kullanılabilir.

İşleyen Teşebbüs Değeri Yöntemi Nedir?

İşleyen teşebbüs değeri yöntemi, bir şirketin işletme faaliyetlerinin devam etmesi durumunda ne kadar değerinin olduğunu hesaplar. Bu yöntem, şirketin gelirleri, giderleri, varlıkları, borçları ve diğer faktörleri dikkate alarak, işletmenin gelecekteki nakit akımlarının bugünkü değerini hesaplar.

İşleyen teşebbüs değeri yöntemi, genellikle karlı ve büyüyen şirketlerin değerlemesi için kullanılır. Bu yöntem, bir şirketin gelecekteki nakit akışlarını ve karlılığını hesaba katarak, doğru bir değerleme yapılmasına yardımcı olur.

Bu yöntemde, şirketin gelecekteki nakit akımları, işletme dönemi boyunca tahmin edilir ve bugünkü değerleri hesaplanır. Bu hesaplama, bir indirgeme faktörü kullanılarak yapılır. İndirgeme faktörü, gelecekteki nakit akımlarının güvenilirliğine ve riskine göre belirlenir.

İndirgenmiş Nakit Akımları (Bugünkü Net Değer) Yöntemi

İndirgenmiş nakit akımları yöntemi, bir şirketin gelecekteki nakit akımlarının bugünkü değerini hesaplayarak şirketin değerini belirler. Bu yöntem, bir şirketin gelecekteki nakit akımlarını, indirgeme faktörleri kullanarak bugünkü değere indirger ve bu nakit akımlarının bugünkü değerleri toplanarak şirketin değeri belirlenir.

Bu yöntem, bir şirketin gelecekteki nakit akımlarını doğru bir şekilde tahmin edebildiği takdirde, diğer yöntemlere göre daha doğru sonuçlar verir. İndirgenmiş nakit akımları yöntemi, özellikle büyüyen şirketlerin değerlemesi için kullanılır.

Nakit Akımların Muhasebe Hesap Kalemleri İle Bulunması

Nakit akımlarının muhasebe hesap kalemleri ile bulunması yöntemi, bir şirketin nakit akımlarını doğrudan muhasebe hesaplarından belirler. Bu yöntemde, bir şirketin gelirleri, giderleri ve yatırım faaliyetleri doğrudan muhasebe hesaplarından belirlenir ve nakit akımları bu hesaplar üzerinden hesaplanır.

Bu yöntem, bir şirketin muhasebe kayıtlarına dayandığı için, doğru muhasebe kayıtları yapılması gerektiği önemlidir. Ayrıca, bu yöntem, bir şirketin gelecekteki nakit akımlarını tahmin etmek için kullanılamaz ve yalnızca geçmiş nakit akımlarını hesaplamak için kullanılır.

Emsal Değer Yöntemi Nedir?

Emsal değer yöntemi, bir şirketin benzer diğer şirketlerin satış fiyatlarına dayanarak değerinin belirlendiği bir yöntemdir. Bu yöntemde, benzer sektördeki diğer şirketlerin satış fiyatları dikkate alınarak, şirketin benzer bir diğer şirketle karşılaştırılması yapılır ve bu karşılaştırmadan yola çıkarak şirketin değeri belirlenir.

Emsal değer yöntemi, bir şirketin benzer diğer şirketlerle karşılaştırılabildiği durumlarda kullanılır. Bu yöntem, özellikle halka açık şirketlerin değerlemesi için kullanılır. Ancak, bu yöntem, her zaman doğru sonuçlar vermeyebilir ve benzer diğer şirketlerin verileri tam olarak aynı değildir.

Net Aktif Değer Yöntemi Nedir?

Net aktif değer yöntemi, bir şirketin tüm varlıklarının toplam değerinden borçlarının düşülmesiyle elde edilen net değerine dayanarak şirketin değerinin belirlendiği bir yöntemdir. Bu yöntem, bir şirketin maddi varlıklarının ve borçlarının net değerini hesaplamak için kullanılır.

Net aktif değer yöntemi, özellikle maddi varlıkların önemli olduğu şirketlerin değerlemesi için kullanılır. Ancak, bu yöntem, bir şirketin maddi olmayan varlıklarını veya gelecekteki nakit akımlarını hesaba katmadığı için, yalnızca bir şirketin maddi varlıklarının değerini yansıtır. Bu nedenle, net aktif değer yöntemi, diğer yöntemlerle birlikte kullanılarak, doğru bir sonuca ulaşmak için bir araç olarak kullanılabilir.

Piyasa Değeri - Defter Değeri Yöntemi

Piyasa değeri - defter değeri yöntemi, bir şirketin piyasa değerinin, defter değerine oranı kullanarak belirlendiği bir yöntemdir. Bu yöntemde, bir şirketin piyasa değeri, hisse senetleri gibi piyasa fiyatları dikkate alınarak belirlenirken, defter değeri, şirketin maddi varlıklarının ve diğer yükümlülüklerinin muhasebe kayıtlarındaki değerine dayanarak hesaplanır.

Piyasa değeri - defter değeri yöntemi, özellikle halka açık şirketlerin değerlemesi için kullanılır. Bu yöntem, bir şirketin piyasa fiyatının, şirketin muhasebe kayıtlarındaki değerine oranı dikkate alınarak belirlenir. Bu oran, piyasa değeri / defter değeri oranı olarak ifade edilir ve bu oranın yüksek olması, şirketin yatırımcılar tarafından değer gördüğünü gösterir.

Ekspertiz Değeri Yöntemi

Ekspertiz değeri yöntemi, bir şirketin değerinin, uzman bir değerleme firması tarafından yapılan ayrıntılı bir inceleme ve analiz sonucunda belirlendiği bir yöntemdir. Bu yöntemde, bir şirketin tüm varlıkları, işletme faaliyetleri, borçları ve diğer faktörleri dikkate alınarak, doğru bir değerleme yapılması hedeflenir.

Ekspertiz değeri yöntemi, bir şirketin doğru bir şekilde değerlenmesi için en doğru yöntemlerden biridir. Ancak, bu yöntem, maliyetli bir yöntemdir ve uzman bir değerleme firması tarafından yapılması gerektiği için zaman alıcıdır.

Amortize Edilmiş Yenileme Değeri Yöntemi

Amortize edilmiş yenileme değeri yöntemi, bir şirketin maddi varlıklarının amortizasyon maliyetlerinin hesaplanarak, şirketin yeniden inşa edilmesi veya yenilenmesi durumunda ne kadar maliyet gerektiğinin hesaplandığı bir yöntemdir. Bu yöntemde, bir şirketin maddi varlıklarının yeniden inşa edilmesi veya yenilenmesi durumunda ne kadar maliyet gerektiği hesaplanır ve bu maliyet, şirketin yenilenmiş değeri olarak kabul edilir.

Amortize edilmiş yenileme değeri yöntemi, özellikle maddi varlıkların önemli olduğu şirketlerin değerlemesi için kullanılır. Ancak, bu yöntem, bir şirketin diğer varlıklarını veya gelecekteki nakit akımlarını hesaba katmadığı için, yalnızca bir şirketin maddi varlıklarının değerini yansıtır. Bu nedenle, amortize edilmiş yenileme değeri yöntemi, diğer yöntemlerle birlikte kullanılarak, doğru bir sonuca ulaşmak için bir araç olarak kullanılabilir.

Temettü Verimi Yöntemi

Temettü verimi yöntemi, bir şirketin hisse senedi fiyatının, şirketin temettü ödeme oranı ile belirlendiği bir yöntemdir. Bu yöntemde, bir şirketin hisse senetleri, şirketin ödediği temettü miktarına göre değerlenir. Örneğin, bir şirketin hisse senedi fiyatı, 1 TL temettü ödemesi yaparken, 10 TL'den işlem görüyorsa, temettü verimi oranı %10 olarak hesaplanır. Temettü verimi yöntemi, özellikle hisse senetleri yatırımcıları tarafından kullanılır.

Piyasa Kapitalizasyon Değeri Yöntemi

Piyasa kapitalizasyon değeri yöntemi, bir şirketin piyasa değerinin, şirketin hisse senetlerinin sayısı ile çarpımı sonucunda belirlendiği bir yöntemdir. Bu yöntemde, bir şirketin piyasa değeri, şirketin hisse senetlerinin piyasa fiyatı ile çarpımı sonucunda hesaplanır.

Piyasa kapitalizasyon değeri yöntemi, özellikle halka açık şirketlerin değerlemesi için kullanılır. Bu yöntem, bir şirketin piyasa fiyatını yansıttığı için, yatırımcıların algısı ve hisse senetlerinin arz ve talebi gibi faktörleri dikkate alır. Ancak, bu yöntem, bir şirketin gerçek değerini yansıtmayabilir, çünkü şirketin gelecekteki nakit akımları ve büyümesi hakkında herhangi bir bilgi vermez.

Defter Değeri Yöntemi

Defter değeri yöntemi, bir şirketin varlıklarının ve yükümlülüklerinin muhasebe kayıtlarındaki değerine dayanarak belirlendiği bir yöntemdir. Bu yöntemde, bir şirketin maddi varlıklarının ve diğer yükümlülüklerinin muhasebe kayıtlarındaki değeri hesaplanır ve bu değer, şirketin defter değeri olarak kabul edilir.

Defter değeri yöntemi, özellikle maddi varlıkların önemli olduğu şirketlerin değerlemesi için kullanılır. Ancak, bu yöntem, bir şirketin diğer varlıklarını veya gelecekteki nakit akımlarını hesaba katmadığı için, yalnızca bir şirketin muhasebe kayıtlarına dayanarak belirli bir değeri yansıtır.

Arbitraj Fiyatlama Modeli

Arbitraj fiyatlama modeli, bir şirketin gelecekteki nakit akımlarının bugünkü değerini hesaplamak için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde, bir şirketin nakit akımları, riske maruz kalma oranları, faiz oranları ve diğer faktörler dikkate alınarak, doğru bir değerleme yapılır.

Arbitraj fiyatlama modeli, özellikle finansal piyasaların değerlemesi için kullanılır. Bu yöntem, bir şirketin nakit akımlarının gelecekteki risklerini dikkate alarak doğru bir değerleme yapılmasına yardımcı olur. Ancak, bu yöntem, bir şirketin gelecekteki nakit akımlarını tahmin etmek için kullanıldığından, doğru tahminler yapmak için yeterli verilere ve analizlere dayanmalıdır.

Fiyat / Kazanç Oranı Yöntemi

Fiyat / kazanç oranı yöntemi, bir şirketin hisse senedi fiyatının, şirketin net karına oranı kullanılarak belirlendiği bir yöntemdir. Bu yöntemde, bir şirketin hisse senedi fiyatı, şirketin net karına oranı dikkate alınarak hesaplanır. Örneğin, bir şirketin hisse senedi fiyatı, 10 TL net kar elde ederken, TL'den işlem görüyorsa, fiyat / kazanç oranı 10 olur.

Fiyat / kazanç oranı yöntemi, özellikle hisse senetleri yatırımcıları tarafından kullanılır. Ancak, bu yöntem, bir şirketin gerçek değerini yansıtmayabilir, çünkü bir şirketin net karı, şirketin gelecekteki nakit akımları ve büyümesi hakkında herhangi bir bilgi vermez.

Fiyat / Nakit Akım Oranı Yöntemi

Fiyat / nakit akım oranı yöntemi, bir şirketin hisse senedi fiyatının, şirketin nakit akımlarına oranı kullanılarak belirlendiği bir yöntemdir. Bu yöntemde, bir şirketin hisse senedi fiyatı, şirketin nakit akımlarına oranı dikkate alınarak hesaplanır. Örneğin, bir şirketin hisse senedi fiyatı, TL nakit akımı elde ederken, TL'den işlem görüyorsa, fiyat / nakit akım oranı 0,1 olur.

Fiyat / nakit akım oranı yöntemi, özellikle nakit akımlarının önemli olduğu şirketlerin değerlemesi için kullanılır. Bu yöntem, bir şirketin nakit akımlarını dikkate alarak doğru bir değerleme yapılmasına yardımcı olur. Ancak, bu yöntem, bir şirketin diğer varlıklarını veya gelecekteki nakit akımlarını hesaba katmadığı için, yalnızca bir şirketin nakit akımlarının değerini yansıtır. Bu nedenle, fiyat / nakit akım oranı yöntemi, diğer yöntemlerle birlikte kullanılarak, doğru bir sonuca ulaşmak için bir araç olarak kullanılabilir.

Şirket Değerleme Raporu Nasıl Yazılır?

Şirket değerini artırmak amacıyla gerekli parametreler, şirket değerleme raporunda tespit edilerek değer artırma faaliyetleri uygulanabilmektedir. Diğer yandan bu rapor ile; şirketin el değiştirme değerini tespit etmek, şirketin nasıl gelir ettiğini, bu geliri nasıl işlediğini vs. gibi faktörler göz önünde bulundurularak faaliyetler gerçekleştirmesini sağlar.

Şirket Değerleme Ne Zaman Yapılmaktadır?

Şirket değerleme işlemi:

• Şirketin tamamen veya kısmen satılması,
• Şirket birleşmeleri,
• Ortaklık yapısının değişmesi (ortakların bir kısmının ayrılması, sermaye artırımı/azaltımı), Halka arz,
• Kredi alma sırasında hisselerin teminat verilmesi,
• Şirket performansının tespit edilmesi (Benzer şirketlere göre kıyaslama),
• Ana ortakların stratejik planlarına yön vermek,
• Bilgi amaçlı (Holdinglerin, girişim sermayesi ortaklıklarının veya private equity kurumlarının sahibi oldukları şirketlerin değerlerini öğrenmek istemeleri gibi) gibi durumlarda yapılmaktadır.

Bir işletmenin finansal durumunun uluslararası anlamda kıyaslaması olan FAVÖK (EBITDA), karşılaştırma yapacağınız işletme hakkında bilgiler vermektedir. Konu hakkında detaylı bilgi sahibi olmak için favök yorumlamasının nasıl yapılacağıhakkındaki içeriğimize göz atabilirsiniz.

Konu ile ilgili diğer blog içeriklerimiz:

Findeks Risk Raporu Nedir? Hangi Bilgileri İçerir?

Şirket Kapatma Nasıl Yapılır? Şirket Tasfiye Nedir??

Limited Şirket Nedir? Nasıl Kurulur?‍

• BİST’te aynı bir hisse senedi gibi alınıp satılabilirler.
• Sık aralıklarla net aktif değerleri açıklanır.
• Portföy kompozisyonları her sabah ilan edilir.
• Yönetim ücreti çok daha düşüktür.
• Borsa yatırım fonları kapanış fiyatlarından değerlenir.

Net aktif değeri, İngilizce Net Asset Value kavramından gelmektedir. Bir şirket veya portföyün aktiflerinden yükümlülüklerinin çıkartılmasıyla elde edilen değere denir.

Yatırım Fonlarının Net Aktif NAD Değerinin Hesaplanması

Söz konusu olan bir portföy ise, örneğin bir yatırım fonuysa o zaman aktifindeki değerlerden yükümlülükleri çıkartılarak net aktif değeri bulunur. Bir yatırım fonunun bir de piyasa değeri vardır, bu durumda fonun piyasa değerinin net aktif değerine göre ne kadar iskontolu veya primli olduğu bulunur. Yatırım fonlarının aktifleri büyük çoğunlukla menkul kıymetlerden oluşur. Diğer mobilya, döşeme ve demirbaşlar gibi maddi olan aktiflerinin toplam aktifler için yeri pek azdır. Yatırım fonunun portföyündeki menkul kıymetlerin değeri piyasada oluştuğu için bir fonun net aktif değeri kolaylıkla hesaplanabilir.

Şirketlerin, GYO’ların Net Aktif NAD Değeri Konusu

Bir şirket için de aynı prensipler geçerli olmakla birlikte toplam aktiflerin değerini hesaplamak kolay olmayabilir. Örneğin bir yatırım fonunun aktifindeki menkul kıymetlerin fiyatları günlük olarak piyasada oluşabilirken bir gayrimenkul yatırım ortaklığının portföyündeki gayrimenkullerin değeri her gün piyasada oluşmaz. Altı ayda bir gayrimenkul ekspertiz değeri hesaplanır.

Holdinglerin Net Aktif NAD Değerinin Hesaplanması

İştiraklerinin çoğunun halka açık olduğu bir holdingin net aktif değerlemesi benzer şekilde yapılabilir. Halka açık olan iştiraklerinin piyasa değeri zaten günlük olarak hesaplanabilir ve holdingin bu iştiraklerdeki payının ne kadar olduğu bilindiği için holdingin iştirak portöfyünün değeri de bu şekilde bulunur. Genelde bir holdingin varlıkları içinde en büyük kısım iştiraklerine ait olup holdingin kendi maddi duran varlıkları iştirak portföyüne oranla daha azdır. Genellikle diyoruz zira bu her zaman böyle olacak değildir. Bu nedenle net aktif değeri yöntemi, genel olarak portföylerde ve özelde yatırım fonları ve holdinglerin değerlemesinde başvurulan bir yöntemdir.

Yazan: Tunç Şatıroğlu