Rolantide Dalgalanma

Rölantide Dalgalanma

            Rölanti, aracın boşta çalıştığı duruma verilen addır. Aracın rölantisinde herhangi bir dalgalanma olduğu takdirde sürücüler endişelenir. Ama bu dalgalanmanın sebepleri ve çözümleri vardır elbette. Rölantide dalgalanma nedenlerini şu şekilde açıklayabiliriz:

• Rölantide dalgalanma olmasının sebeplerinden biri gaz kelebeğinin kirli olmasıdır. Zamanı geldiği halde bakım yaptırılmazsa hava filtreleri ve yağlardan dolayı gaz kelebeği kirlenir. Bu nedenle gaz kelebeğinin kirlenmesine engel olmak ve gaz kelebeğini temiz tutmak için aracın düzenli bir şekilde bakımlarını yaptırmak gerekmektedir.

• Araçta düzensiz elektrik üretimi de rölantide dalgalanmaya neden olur. Düzensiz elektrik üretimi araçta rölantinin düzensizliğinin yanı sıra stop etme sorunları da yaşanmasına neden olur. Bu sorunu giderebilmek için aracı tanınan ve güvenilir bir elektrik ustasına götürüp baktırmak gerekmektedir.

• Araçta eğer hararet müşürüyle ilgili bir problem olduğunda rölantide dalgalanma sorunu yaşanabilir. Bu duruma engel olmak için hararet müşürünün değiştirilmesi gerekmektedir. Eğer hararet müşürünün değiştirilmesi soruna çözüm olmazsa aracın devirdaim pompasının ve termostatının da gözden geçirilmesinde fayda vardır.

• Rölantide dalgalanmanın bir başka sebebi de MAP sensörüdür. MAP sensörü arızalandığı takdirde bu durumda yan sanayi olan bir MAP sensörü araca takılırsa bu dalgalanmaya sebep olabilir. Bu nedenle yan sanayi bir yedek parça almak yerine orijinal olanını almak daha iyi bir seçim olacaktır.

• Rölantide dalgalanma yapan bir aracın ateşleme sisteminde kaçak olması ihtimali de vardır. Bu nedenle aracın bujilerinin ve bobinlerinin kontrol edilmesi gerekmektedir. Buji hortumlarında, bujilerde ve bobinlerde herhangi bir aşınma, yıpranma ya da tıkanma olup olmadığına bakılmalıdır. Eğer temizleme ile halledilemeyecek bir sorun varsa parçaların değiştirilmesi uygun olacaktır.

• Aracın trigeri değiştirildiğinde araçtaki sente ayarı doğru yapılamadığı takdirde yine rölantide dalgalanma sorunu görülebilir. Bu nedenle triger değişimi yapılırken sente ayarı yapmak için gerekli olan malzemelerin de bulundurulması gerekmektedir.

• Araçta şaseleme bozukluğu olması da rölantide dalgalanmaya sebep olur. Motorun şase kablosunda meydana gelen aşınma ve eskime rölantinin ayrının bozulmasına neden olur. Dolayısıyla aracın güvenilir ve önceden bilinen bir elektrik ustasına götürülüp kontrol ettirilmesi gerekmektedir.

Rolantide Dalgalanma gibi sorunlarınıza çözüm bulmak için alttaki resme tıklayınız.     

Aşağıdaki ilgili kategori penceresini tıklayarak aracınızda oluşan LPG sorunlarının muhtemel sebeplerini öğrenebilirsiniz. Örneğin yakıt tüketimi, rölanti sorunu, geç çalışma gibi Otogaz sorunlarının sebepleri ustalar tarafından kaleme alınmıştır.

Araçlar da motorun özellikle olduğu yerde çalışırken stabil kalması ve çalışması şarttır. Bununla birlikte araç motorları rölantide çalışırken sürekli devirde değişiklik gösterebilir. Bu durumun görülmesi ile birlikte rölanti dalgalanması yada titremesi meydana gelir. Bazen bu dalgalanmaların artması ileri ile motor stop duruma geçebilir. Ayrıca tekleme sallama durumlar yaşanabilir.

Rölanti dalgalanması durumunda yapılacak İşlemler vardır. Araçların arıza durumlarında arıza tespit cihazına bağlanmak gerekir. Arıza tespit cihazındaki arıza kodları vardır. Bu kodlar ile arızalara çözüm sağlanır. Bununla birlikte arızaların temel sebebi rölantide titremedir. Bunu önlemek adına doğru arıza tespiti yararlı olacaktır.

Rölanti Dalgalanması ile Gaz Kelebeği Arasındaki İlişki Nedir?

Rölantide dalgalanma genellikle aracın boşta çalıştığı durumlarda oluşur.  Rölantide dalgalanma gaz kelebeğinin kirli olmasından oluşur. Genellikle bakım zamanı geçmiş olan hava filtreleri ve yağlardan gaz kelebeği kirlenir. Gaz kelebeğinin kirlenmesine engel olmak için gaz kelebeğini temizlemek ve bakımlarını yaptırmak önemlidir.

Gaz kelebeğinde gaz pedalında aynı oranda kelebek hava akışına izin verilir. Buda devirin artmasını,   uygun hava akışını sağlayarak motorun rölanti durumunda çalışmasını neden olur. Aynı zamanda devir saatinin dalgalanmasına sebep olan rölanti dalgalanmasını oluşturur. Dalgalanmam gaz kelebeğinden tespiti için aracın klima ve farlarını açmak ve yüksek akım çekilmesini sağlamak gerekir. Eğer rölantide düşme oluyorsa problem gaz kelebeğindendir.

Rölanti Dalgalanmasına Neden Olan Araç Sistem Arızları Nelerdir?

Araçta kontrolsüz ve boşa elektrik üretimi de dalgalanmaya neden olur. Buna istinaden araçta rölantinin stop etme gibi istenmeyen durumlar yaşanır. Bu dalgalanma sorunu gidermek için elektrik bakımlarının yapılması gereklidir. Ateşleme sisteminde  arabalarda oluşan sistem arızası rölanti dalgalanmasına neden olur. Aynı zamanda çalışmayan enjektör, distribütör, bobin, buji ve buji kabloları gibi sistemlerde düzensiz ateşleme ise rölantide dalgalanmaya sebep olur.

MAF sensörü yani akış metresi özellikle dizel araçlarda çalışan ve hava akışını kontrol etmeye yarayan sistemdir. Bununla birlikte içeriğinde motora gönderilecek havanın kütlesini kontrol eder. Böylelikle aracın elektronik kontrol sistemine sinyal yollar. Araçlardan oluşan arızada motora düzensiz hava gider. Bundan dolayı rölanti dalgalanması oluşur.

• buji, buji tırnakları ve aralıkları bozulması/ yağlanması
• Triger zincirinin bollaşması veya kayışın hatalı olması
• Hava kaçağı
• Karbüratör arızası
• LPG ayarsızlığı
• EGR arızası veya valfin bozuk olması,
• Rölanti valfinin bozulması.
• Silindir kapak contalarının arıza yapması gibi durumlardır.

Rölanti devir ayarı nasıl yapılır?

Rölanti hızı, karbüratör üzerindeki fiziksel bir ayar ile değil, hava ve yakıt karışımı tarafından kontrol edilir. Bu, yeni bir sensör takılarak veya orijinaliyle aynı özelliklere sahip bir yedek sensör takılarak yapılabilir. Rölanti hızı, gaz kelebeği gövdesinin üzerinde gördüğünüz durdurucu vida ayarlanarak ayarlanabilir. Rölanti devri aynı zamanda motora ne kadar yakıt gittiği ile de kontrol edilir. Aracınıza çok fazla yakıt koyarsanız, zengin çalışır ve düşük rölantide çalışır. Aracınıza çok az yakıt koyarsanız, zayıf ve yüksek rölantide çalışır. Deponuzdaki yakıt miktarını her zaman mümkün olduğunca dolu tutmaya çalışmalısınız. Çünkü bu, motorunuzun en iyi verimlilik seviyelerinde çalışmasına yardımcı olacaktır.

Rölanti motorunun bozuk olduğu nasıl anlaşılır?

Rölanti motorundaki arızanın en net belirtisi, aracınızın devri birden bire düşmesi ve ardında birden yükselmesiyle oluşan dengesizlik durumudur. Aracınızın rölantide çok yüksek veya düşük olduğunu fark ederseniz, rölanti hızını ayarlamak isteyebilirsiniz. Bu, genellikle gaz kelebeği gövdesinin altındaki bir vidayla yapılır, ancak bazı arabalarda karbüratör veya yakıt enjeksiyon sistemi üzerinde bir ayar bulunur. Motor soğuk ve sıcakken rölanti, hızlı rölanti değerinin biraz üzerinde olmalıdır. Ancak çok hızlı olmamalıdır. Çok yüksekse, arabanın daha hızlı çalıştığını ancak ısınmasının daha uzun sürdüğünü fark edeceksiniz. Çok düşükse, arabanız yavaş çalışacak ve ısınması daha uzun sürecektir.

Buji Rolantiyi etkiler mi?

Evet, buji rolantiyi etkiler. Çünkü buji, aracınızın motorunun önemli bir parçasıdır. Silindirdeki yakıtı ateşler ve yanma işleminin başlamasına neden olur. Buji, ince bir bakır tel tabakasıyla sarılmış metal veya seramik bir çekirdekten oluşur. Elektrik bu telden geçtiğinde, silindirdeki yakıtı ateşleyen bir kıvılcım oluşturur. Şayet bujide arıza varsa motorunuz gürültülü çalışacaktır. Bir de rölanti de bu durumdan etkilenecektir. Sonuç olarak buji düzgün çalışmadığında, motorun sarsıntılı çalışmasına ve bazen arabanın stop etmesine neden olur. Bunun nedeni, bujilerin aracınızı çalıştırmak için aküden gelen elektrik akımını silindir kapağına aktarması ve yakıtı ateşlemesi gerektiğidir. Bu parçalardan herhangi bir sorun varsa, o zaman bu gibi sorunlar yaşayabilirsiniz.

Lpg’li araçta rolanti dalgalanması neden olur?

Kimi zaman LPG ile çalışan araçlarda rölanti dalgalanması yaşanılabilir. Özellikle LPG enjektörlerinde bir arıza varsa aracınızın da rölantisi dalgalanacaktır. Rölanti dalgalanması aracınızın ateşleme sisteminde problem olduğu zaman meydana gelir. Ateşleme sistemi, motorunuzun silindirlerinde yakıtı tutuşturan ve yakan tüm parçaları içerir. Böylece motor ileri ve geri sorunsuz hareket edebilir. Bu sistemin herhangi bir parçası bozulur veya zarar görürse rölanti dalgalanmalarına neden olabilir. Sonuç olarak rölanti dalgalanmasına birçok şey neden olabilir. Ancak bunlardan biri kötü gaz kalitesi veya kirli gaz filtreleridir. Deponuzu yakın zamanda benzinle doldurduysanız ve bu sorunları yaşıyorsanız, bunun nedeni kötü gaz kalitesi veya kirli filtreler olabilir.

Araba motoru neden sarsıntılı çalışır?

Araç motorunun sarsıntılı çalışmasının çok sayıda farklı nedeni olur. Sürüş sırasında sarsıntılı bir hareket, aşırı ısınmış bir motordan kaynaklanabilir. Yine lastik basıncınızdaki sorunlar veya ayar sorunları dahil olmak üzere çeşitli faktörlerden dolayı araba motoru sarsıntılı çalışabilir. Sürüş sırasında sarsıntılı hareketler yaşarsanız, hızlandığınızda veya ani fren yaptığınızda tekerleklerin sallanması veya direksiyon simidi titreşimleri gibi işaretlere bakmanızda fayda vardır. Aracınızın sarsıntılı çalışması demek; motorunuzdan düşük performans ve düşük rölanti performans elde etmeniz anlamına gelir. Bundan dolayıdır ki araba motorunuzda bu tarz bir sorun varsa bir an önce tamire götürmelisiniz!

Motor Arızası - Motor Rölanti Dalgalanması Neden Olur? Aracın Çekişi Neden Düşer ? Vuruntu Sebepleri Nelerdir ?

BÖLÜM
Motorun rölantide düzenli ve vuruntu yapmadan çalışabilmesi için 3 temel şey gereklidir;

*Doğru hava yakıt karışımı (soğuk motorda zengin hava yakıt karışımı olmalı)

*Rölanti çalışması için yeterli motor devir hızı

*Yeterli ve zamanında ateşleme

Her şeyden önce akünün dolu olduğundan ve yeterli voltaj beslemesi yaptığından, elektrikli donanımları besleyen elektrik hattındaki sigorta ve röle arızası olmadığından emin olunmalıdır. 

Motorun soğukken çekişinin düşmesinin en temel sebebi; yakıt enjeksiyon sistemi veya supap sistemi arızasıdır. Motor normal çalışma sıcaklığına gelene kadar zengin hava-yakıt karışımıyla çalışmalı ve bu karışım hassas ve doğru olarak ayarlanmalıdır.
Supap ayarı bozulduğunda, motor soğukken çekişin düşmesi çok daha bariz şekilde hissedilecektir. 

Bir motor arızasında ilk yapılması gereken işlem, iyi bir serviste aracı bilgisayarlı arıza test cihazına bağlatıp, arıza hafızası kontrol edilmeli, motor çalışırkenki parametreler okunmalıdır. 

Bununla birlikte motor arızasında ilk kontrol edilmesi gereken sistemler:
ateşleme sistemi (bobinler-bujiler), 
enjektörler, 
supap sistemi (supap ayarı, supap erimesi) 
ve aşağıda sıralanıp detaylandırılan parçalar-donanımlardır. 

Çekiş Düşüklüğü - Vuruntulu Motor Çalışması - Dalgalı Rölanti Arızalarının Sebepleri:

* Ateşleme sisteminde arıza olması: Ateşleme bobinlerinin arızalı olması, bağlantı kablolarının ve soketlerinin arızalı olması, bujilerin arızalı veya tırnak aralıklarının arızalı olması, motorun vuruntulu-titreşimli ve güçsüz çalışmasına, hızlanmada kesikliğe, yüksek yakıt tüketimine sebep olacaktır.

Motorda bir silindirde ateşleme olmaması düzensiz rölantiye sebep olur, silindirlerde düzenli ateşleme ve yanma olup olmadığı; &#;güç dengesi&#; testiyle anlaşılabilir, bu işlem: direkt ateşlemeli motorlarda sırasıyla her bir silindire ait ateşleme bobini soketinin sökülmesiyle veya, elektronik ateşlemeli motorlarda; ateşleme bobininden gelen buji kablolarının buji kafalarından çekilmesiyle yapılır. Çekimden sonra motor sarsılıyorsa: iyi, o silindirde yanma-ateşleme var; çekimden sonra bir sarsıntı değişimi olmuyorsa: o silindirde ateşleme-yanma olmuyor demektir. 

Ateşleme ve vuruntu ile ilgili daha fazla bilgi için bakınız:

(Bkz: Rölantide Vuruntu Sorunu) (Bkz: Ateşleme Bobini ve Arızası)

Buji arızaları da düzensiz rölanti-düşük motor gücü-fazla yakıta sebep olur, daha fazla bilgi için bakınız: (Bkz: Buji Arızası)

* MAP sensörünün bozuk olması: Map (mutlak basınç sensörü) emme manifoldundaki basıncı ölçerek, motor yükünü ve ne kadar yakıt püskürtülmesi gerektiğini ECU&#;ye (motor kontrol ünitesine) bildiren sensördür.  (Bkz: MAP Sensörü-Mutlak Basınç Sensörü) MAP sensörü arızalıysa motor düzensiz çalışır, yakıt çok artar, çekiş düşer.

* MAF sensörünün bozuk olması: MAF sensörü (hava kütle ölçer- debimetre), hava filtresi ile emme manifoldu arasında bulunur ve motora emilen havanın miktarını hesaplar, bu hava miktarına göre yakıt enjeksiyonu belirlenir. Bazı eski modellerde MAF sensörü yoktur ama MAP sensörü vardır ve bu görevi yerine getirir. (Bkz: MAF Sensörü-Debimetre)

* Oksijen (lambda) sensörünün bozuk olması: Egzoz gazındaki oksijen miktarını ölçerek; motorda yanan hava-yakıt karışımının ayarlanmasından ve düzenlenmesinden, bunun sonucu olarak da egzoz emisyonlarının sınır değerler arasında kalmasından sorumlu olan çok önemli bir sensördür. Motor ECU&#;sü; motorda hava-yakıt yandıktan sonra, egzozdaki çıktıya lambda sensörüyle bakar (dışkı testi gibi), çok mu hava gönderilmiş? Çok mu yakıt gönderilmiş? Ona göre ayarlayayım der. İşte oksijen sensörü bozuk olursa, yanlış bilgi gönderir ve ECU yanlış ayarlamalar yapar. (Bkz: Lambda-Oksijen Sensörü) Sonucunda motor çekişi düşer, yakıt artar. Bazen oksijen sensörü arızalı değildir, fakat motorda anormal çalışmalar ve anormal hava-yakıt karışımının yanması sorunları meydana gelir, çekiş yine düşer, titreşimli-dalgalı rölanti olur, yakıt artar. Bu durumda da oksijen sensörü arıza lambasını yakar; bu durumda problemin neyden kaynaklandığının belirlenmesi gerekir.

* Enjektörlerin bozuk &#;tıkalı olması, yakıt pompasının bozuk olması veya düşük basınçlı yakıt göndermesi, yakıt filtresinin tıkalı olması gibi sebepler, yakıtın yetersiz miktarda püskürtülmesine sebep olur, hava-yakıt karışımı bozulur. (Bkz: Benzin Enjektörleri)

* Vakum kaçağı: hava emiş hattında (emme manifoldu ve hava giriş borusu ve bağlı hortumlar) kaçak yoldan motora havanın girmesi durumu. Bu durumda MAP sensörü veya MAF (hava kütle ölçer- debimetre) sensörünün haberi olmadığı, ölçemediği hava, yanma odasına giriyor ve hava-yakıt karışımını bozuyor demektir. MAP ve/veya MAF sensörü, emilen havanın hesaplanmasından ve o hava miktarına göre enjeksiyon miktarının belirlenebilmesinden sorumludur. (Bkz: Emme Manifoldu) Dalgalı rölanti ve çekiş düşüklüğü görülebilir.  Motor sıcakken ve rölantide çalışıyorken arıza tamamen ortadan kalkıyor, sadece motor soğukkenki rölantide arıza gözleniyorsa, vakum kaçağı ihtimali elenebilir,  çünkü kaçak varsa motor sıcakken de çalışmayı bozmalıdır.

* Hararet müşürünün arızalı olması (soğutma suyu sıcaklık sensörü bozuk). Hava yakıt karışımı ve buji ateşleme avansı, motorun sıcak veya soğuk olmasına göre ayarlanıyor. Eğer motor su sıcaklık sensörü arızalıysa; motor soğukken sıcak diyor veya sıcakken soğuk diye sinyal gönderiyorsa ECU&#;ye, bu durumda ECU yanlış bir çalışma stratejisi izleyecek, motor tekleme-vuruntu yapacak, çekiş düşecek ve yakıt artacak. Üstelik bu arıza motorun hararet yapmasına ve büyük mekanik arızalara da sebep olabilir, çünkü radyatör fanının otomatik açılma zamanı bu sensörün sinyaline göre belirleniyor. (Bkz: Hararet Müşürü-Motor Su Sıcaklık Sensörü)

* Gaz kelebeğinin arızalı olması (Bkz: Gaz Kelebeği)

* Su soğutma sistemindeki termostatın bozuk olması yani motor soğukken bile açık pozisyonda kalması, motorun geç ısınmasına sebep olur. Bu durumda motor uzun süre zengin karışımla çalışmak zorunda kalır.

* Rölanti valfinin(ISV) arızalı olması: Daha çok eski model araçlarda gaz pedalı ile gaz kelebeği bağlantısı bir tel bağlantı ile sağlanır, bu araçlarda rölanti devrindeyken sürücü gaz pedalına basmazken gaz kelebeği açıklığının ayarlanabilmesi için bir elektrovalf veya elektrik motoru bulunur. Böylece rölanti motor devrinin ayarlanabilmesi için gerekli olan hava miktarı ayarlanmış olur. Bu parça bozuksa düzensiz rölanti ve soğuk motorun kesiklik yapması problemi görülebilir. 

(Bkz: Rölanti Valfi)

Yeni nesil araçlarda gaz teli yoktur, gaz pedalı konumu sensörle algılanır ve gaz kelebeği açıklığı buna göre ayarlanır. Rölanti çalışmasında (gaz pedalına basılmıyorken), ECU kumandasındaki elektrik motoru gaz kelebeğini açar &#; kısar. Soğukken çok açar devri yükseltir, sıcakken kısar devri düşürür. 

* Gaz kelebeği konum (pozisyon) sensörü arızası. Bu sensörün arızalı olması durumunda, Motor kontrol ünitesi (ECU), motorun rölantide mi değil mi olduğunu anlayamaz. Örneğin gaz kelebeği kapalıyken yani rölanti modundayken, sensör;  kelebeğin açık olduğu şeklinde yanlış bir sinyal gönderirse, ECU yanlış miktarda yakıt enjeksiyonu yaptırarak motorun kötü çalışmasına (dalgalı rölanti veya stop etme) sebep olabilir. (Bkz: Gaz Kelebeği Konum Sensörü)

* Kötü yakıt kullanılması, yakıt kalitesinin düşük olması, benzinin içerisinde pislik-su vb. olması. (Bkz: Benzin) (Bkz: Mazot)

* EGR (Egzoz gazı devirdaim) sistemi arızalı olabilir. EGR valfi bozulmuş olabilir, açık pozisyonda sıkışıp kalmış olabilir. (Bkz: EGR Sistemi)

*  ECU (Electronic Control Unit), elektronik kontrol ünitesi (motor kontrol ünitesi) arızalı olabilir. Motorun enjeksiyon ve ateşleme sinyalleri, zamanlamaları ve ayarlamaları motor kontrol ünitesi (ecu-ekü diye okunur) tarafından sağlanır, ecu arızalanırsa motor çalışması bundan ciddi olarak etkilenir, ecu&#;nun değiştirilmesi gerekir. (Bkz: ECU)
BÖLÜM