Fiilden fiil yapım ekleri nedir? Fiilden fiil yapım ekleri örnekleri, 25 tane fiilden fiil yapan eklere örnekler.
Fiilden Fiil Yapım Ekleri
Fiillerin yani eylemlerin kök ya da gövdelerine gelerek yeni bir fiil yapan eklere fiilden fiil yapan ekler (fiilden fiil yapım eki) denir.
Bu ekler, eklendikleri fiilden yeni bir fiil yaparak türemiş fiil üretirler.
Aşağıda fiilden fiil yapan eklere 25 tane örnek verilmiştir.
Not: Fiilden fiil yapım ekleri kırmızı renkle belirtilmiştir. Fiillere gelen “-mak, -mek” mastar ekleri kısa çizgi ( – ) il gösterilmiştir.
➥say- ıkla → sayıkla
➥kov- ala → kovala
➥gül- ümse → gülümse
➥gör- ül → görül
➥bak- ın → bakın
➥git- er → gider
➥yaz- ış → yazış
➥ağla- t → ağlat
➥bil- dir → bildir
➥em- zir → emzir
➥sür- ükle → sürükle
➥ov- ala → ovala
➥an- ımsa → anımsa
➥yaz- ıl → yazıl
➥döv- ün → dövün
➥ doğ- ur→ doğur
➥böl- üş → bölüş
➥dinle- t → dinlet
➥ in- dir → indir
➥ kaz- ıkla → kazıkla
➥yor- ul → yorul
➥ çal- ın → çalın
➥ şiş- ir → şişir
➥çarp- ış → çarpış
➥bas- tır → bastır
İlgili İçerikler:
İsimden İsim Yapım Ekleri Örnekleri (25 Tane)İsimden Fiil Yapım Ekleri Örnekleri (25 Tane)Fiilden İsim Yapım Ekleri Örnekleri (25 Tane)*** Fiilden Fiil Yapım Ekleri Örnekleri içeriği hakkında söylemek istediklerinizi aşağıdaki yorum alanına yazabilirsiniz.
Yapım ekleri, mevcut kelimelerden (isim ve fiil köklerinden) farklı ve yeni anlamlı kelimeler türetmeye yarayan eklerdir.
Nesneleri karşılayan isimlerle hareketleri karşılayan fillerin kökleri farklıdır:
Birbirine yakın olan nesne ve hareketlere ait kelimeler aynı kökten türeyen kelimelerdir. Bu bakımdan türemiş kelimelerin kökleriyle mutlaka bir anlam ilişkileri olmalıdır:
Yapım ekleri isim ve fiil köklerine gelerek yeni isimler ve filler türetirler. Bu ekler kökten hemen sonra gelirler. Çekim ekleri yapım eklerinden sonra gelir:
Bu bakımdan yapım eklerini iki başlık altında inceleyebiliriz:
A) İsim Yapan Yapım Ekleri:
B) Fiil Yapan Yapım Ekleri:
A) İSİM YAPAN YAPIM EKLERİ
İsim veya fiil kök ve gövdelerinden yeni isimler türeten eklerdir. Türkçemizde sıkça kullanılan yapım ekleri şunlardır:
1) İSİMDEN İSİM YAPAN EKLER
-lİk yapım eki:
* Yer isimleri yapar: kömürlük, kitaplık, tuzluk, odunluk, ağaçlık, zeytinlik, çöplük
* Alet ve araç isimleri yapar: başlık, kulaklık, gecelik, gözlük, önlük
* Topluluk isimleri yapar: gençlik, insanlık, Türklük
* Soyut isimler yapar: gençlik, insanlık, Türklük, çocukluk, hanımlık, kardeşlik, Müslümanlık, kulluk, erkeklik, bilgelik
* Sınırlama, ayırma, ölçü tahsis anlamı taşıyan isimler yapar: bayramlık, kışlık, akşamlık, gömleklik, hediyelik, ömürlük, haftalık, aylık
* Sıfatlara gelerek durum bildiren isimler yapar: iyilik, güzellik, küçüklük
* Meslek isimleri yapar: öğretmenlik, doktorluk, veterinerlik, eczacılık, arıcılık, demircilik, kılavuzluk, rehberlik
* Bu ekle türetilen ekler sıfat olarak da kullanılabilirler. İsimle sıfat arasında tür farkı olduğu için bu yönde soru sorulabilir:
-cE Yapım Eki:
* Dil isimleri yapar: Türkçe, Almanca, Arapça, Farsça..
* Yer isimleri yapar: Çatalca, Yenice, Çamlıca, Taşlıca, Ilıca
* Hayvan ve bitki isimleri yapar: delice, karaca, kokarca, yumuşakça
-cİ Yapım Eki:
* İsim, sıfat, zarf türetir:
-lİ Yapım Eki:
* Soyut ve somut isimler ve sıfat türetir. Özel isimlere getirildiğinde kesme işaretiyle ayrılmaz.
* Kişinin nereli olduğunu bildirir:
* Bir şeyin içinde daha çok ne bulunduğunu bildirir:
* Soy, devlet bildirir:
* Durum (medenî hâl) bildirir:
* Renk bildirir; ikileme kurar:
* Kişinin sahip olduğu özelliği bildirir:
Diğerleri:
-sİz Yapım Eki:
* -li ekinin olumsuzunu yapar. Ama -li ekini almış her kelimenin -siz ile olumsuzu yapılmaz:
* İsim, sıfat ve zarf türetir:
-ki Yapım Eki:
* Zaman ve yer bildiren kelimelerden sıfat yapar. Bu sıfatlar isimleşebilir. -ki ve -kü şekillerinde kullanılır.
* Yer bildiren kelimelerde -de hâl ekiyle birlikte kullanılır:
-tİ Yapım Eki:
* Yansımalardan isim türetir:
Diğer ekler:
2) FİİLDEN İSİM YAPAN EKLER
Fiil kök ve gövdelerinden isim türetirler.
Mastar ekleri:-mAk/-mEk
* Bütün fiil kök ve gövdelerine getirilebilir. Fillerin isimlerini türetir. Bu yüzden bu eklere isim-fiil (mastar) eki; bu kelimelere de isim-fiil (mastar) denir.
* Bu ek kalıplaşarak kalıcı nesne isimleri de türetebilir; bunlar isim-fiil değil, doğrudan isimdirler:
-mA/ -mE Yapım Eki:
* -mEk eki gibidir. Ama -mEk kullanılan her yerde -mE kullanılamaz. Bu ek de bütün fiil kök ve gövdelerine gelerek; onlardan fiil ismi türetir (isim-fiil yapar):
* Bu ek de -mEk gibi kalıcı nesne isimleri yapar:
* Bu ek niteleme sıfatı da türetir:
-İş Yapım Eki:
* Bu da mastar ekidir. Diğerleri gibi bütün fiil kök ve gövdelerine getirilebilir. Kalıcı nesne isimleri yapabilir:
Kalıcı nesne isimleri:
Sıfat-fiil ekleri: Sıfat-fiil ekleri de mastar ekleri gibi fiilden isim ve sıfat yapan işlek eklerdir:
-An/-En Yapım Eki:
* Fiili yapanı, edeni bildirir. İsim ve sıfat yapar:
-AsI/-Esİ Yapım Eki:
* Sıfat ve isim yapar:
-mAz/-mEz Yapım Eki:
* Olumsuzluk bildirir. -°rnin olumsuzunu yapar, ama her zaman değil:
-°r Yapım Eki:
* İsim ve sıfat yapar:
-dİk Yapım Eki:
* İsim ve sıfat yapar:
-EcEk Yapım Eki:
* İsim ve sıfat yapar:
-mİş Yapım Eki:
* İsim ve sıfat yapar:
Diğer ekler:
-İm
Eklendiği fiille ilgili hâl, durum, iş ifade eder. O işle ilgili, o işten doğan varlık, eşya, yer isimleri yapar.
-Gİ
Fiilin bildirdiği hareketle ilgili çeşitli nesneleri karşılayan isimler yapar:
-Gİn
Anlama büyüme ve aşırılık katar; yapanı, olanı bildirir; yapılan nesneyi veya işi karşılar. Sıfat, isim ve zarf türetir:
Keskin sirke, olgun davrandı, soygun yapılmadı
-İ
İsim ve sıfat türetir:
-İcİ
Çokluk, aşırılık, devamlılık bildirir; -En sıfat-fiil eki gibi failin niteliğini bildirir. Sıfat, isim ve zarf yapar:
-(ı)k
Fiilde bildirilen harekete uğramış olan veya o hareketten ortaya çıkmış nesneleri karşılayan isimler yapar; bunlar sıfat ve zarf olarak da kullanılır:
-kEn
İsim ve sıfat yapar:
-tİ:
-Ek:
-ç:
-ntI:
-e:
B) FİİL YAPAN YAPIM EKLERİ
Bu ekler isim ve fiil kök ve gövdelerinden fiil gövdeleri türetirler:
Fiil yapan ekler, isime veya fiile getirilişine göre ikiyte ayrılır: İsimden fil yapan ekler, Fiilden isin yapan ekler
1) İSİMDEN FİİL YAPAN EKLER
Bu ekler isim kök ve gövdelerinden fiil gövdeleri türetirler:
En çok kullanılan isimden fiil yapan ekler şunlardır:
-lE Yapım Eki:
Çok kullanışlı bir ektir. Birçok isimden fiil yapabilir:
-El Yapım Eki:
Genellikle sıfatlardan fiil yapar:
-l Yapım Eki:
Bazı sıfatlardan oluş filleri yapar:
-E Yapım Eki:
Fazla işlek değildir:
-°r Yapım Eki:
Daha çok renk isimlerinden sonra gelir:
-dE Yapım Eki:
Yansımalara getirilir:
-msE Yapım Eki:
Fazla işlek değildir:
-sE Yapım Eki:
Fazla işlek değildir:
-lEş Yapım Eki:
Bazı isimlere getirilir:
-lEn Yapım Eki:
Bir şeye sonradan sahip olma anlamı katar:
2) FİİLDEN FİİL YAPAN EKLER
Fiil kök ve gövdelerine getirilerek fiil gövdesi türeten eklerdir:
-t Yapım Eki:
Çatı ekidir; geçişsiz fiilleri geçişli (oldurgan) yapar; geçişli fiillerin de geçişliliğini artırır (ettirgen yapar). Genellikle ünlüyle biten fiillere gelir:
-°r Yapım Eki:
Çatı ekidir. -t ile aynı görevdedir; oldurganlık ve ettirgenlik görevi vardır. genellikle ünsüzle biten fiillere gelir:
-Dİr Yapım Eki:
Çatı ekidir; geçişsiz fiilleri geçişli (oldurgan) yapar; geçişli fiillerin de geçişlilik derecesini artırır (ettirgen yapar):
-l Yapım Eki:
Çatı ekidir; edilgen ve dönüşlü fiil yapar:
-n Yapım Eki:
Çatı ekidir; edilgen ve dönüşlü fiiller yapar:
-ş Yapım Eki:
Çatı ekidir; işteş fiil yapar:
-ElE Yapım Eki:
Devamlılık, anlatılan işin art arda yapıldığını bildirir:
Ayrıca bakınız ⇒
Yapı (Şekil) Bilgisi:
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası