Güncelleme Tarihi:
LinkedinFlipboardE-postaLinki KopyalaYazı Tipi
Vatandaşların en çok korktuğu şeylerden biri sinek ve kene gibi böcek ısırık ve sokmaları. Böcek ısırıklardan ve buna bağlı ciddi sorunlar, zehirlenmeler ve ölümcül sonuçlardan çocuklarınızı ve kendiniz koruyabilmek için basit bazı tedbirler almak mümkün. İşte, böcek ısırması durumunda uygulamanız gerekenler...
BÖCEKLERDEN KORUNMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER?
Böceklere ısırılmadan önce tedbir almak elbette daha mantıklı! Özellikle açık yeşil alanlarda pikniğe gidecek kişiler çantasında, böcek, sinek ve kenelerin yaklaşmasını önleyecek doğal yapısı olan, kimyasal içermeyen losyonları taşıyabilirler. Bunları açıkta kalan vücut kısımlarınıza sürerek, böceklerin sizden uzak durmasını sağlayabilirsiniz. Ayrıca alerjik reaksiyonu hafifletecek, kaşıntıya karşı krem ve losyonları da yanınızda bulundurmanız uzmanlar tarafından tavsiye ediliyor.
Ancak bu tarz koruyucular kullanırken mutlaka bir doktora danışmanızı öneriyoruz. Bunların bazılarında cildi tahriş edici ve sürüldüğü yerden emildiği takdirde reaksiyon yapabilen bazı kimyasallar mevcut. Kullanılan maddelerin ciltten emilmemeli. Deriyi tahriş etmemeli. Ağıza ve dile bulaşırsa zehirlememeli. İşte, bu gibi kötü durumlara maruz kalmamak için uzman görüşü şart...
BÖCEK SOKMASI BELİRTİLERİ
Böcek sokmalarında sokulan bölgede ağrı, şişme ve renk değişikliği oluşur. Böcek sokması olan bölgeden uzakta şişme, kızartı, ürtiker, kaşıntı, karın ağrısı, kusma, ishal, göğüste sıkışma hissi, nefes almada zorluk, hırıltılı solunum, dilde şişme olabilir. Bu belirtiler ciddi alerjik reaksiyon bulgularıdır ve birkaç dakika içinde ortaya çıkar. Bu belirtilerden özellikle kusma, göğüste sıkışma hissi ve dilde şişme görüldüğü takdirde hemen bir sağlık kurumuna başvurulması gerekiyor.
BÖCEK SOKMASI DURUMUNDA YAPILMASI GEREKENLER
Böcek sokmaları özellikle yaz ve sonbahar başlarında tarlada çalışan, tatil ve piknik yapan insanlar için keyif kaçırıcı, bazen de yaşamı tehdit edici bir sorundur. Böcek sokmasından sonra ortaya çıkan reaksiyon kişiden kişiye ve böcekten böceğe değişiklik gösterir.
Böcek ısırığı durumunda öncelikle sakin kalarak sizi ne tür bir böceğin ısırdığını bulmaya çalışın, eğer kendinizi gerçekten kötü hissediyorsanız vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna gidin. Bir uzman tarafından görülene kadar yarayı kaşımayın ve sıkmayın.
YAYGIN böcek VE SİVRİSİNEK ISIRIĞI: Böcek ısırık ve sokmalarından sonra yapılacak ilk iş bölgeyi sabunlu suyla yıkamak ve üzerine antiseptik, mikrop kırıcı bir solüsyon sürmektir. Ayrıca böceğin soktuğu yerde küçük bir şişlik oluştuysa buzla kompres yapmalıdır. Sokulan bölgenin çevresinde daha geniş bir şişme olursa veya yaygın kaşıntı görülürse en yakın sağlık kuruluşuna gitmeli ve bir an önce uzman bir doktor tarafından kontrol edilmelisiniz.
KARINCA ISIRIĞI: Eğer bir karınca tarafından ısırıldığınızı düşünüyorsanız, kızaran bölgeye 10-30 dakika buz koymalı ve antialerjik losyon sürülmelisiniz
KENE ISIRIĞI: Özellikle İç Anadolu ve Karadeniz Bölgesinde yaygın olarak görülen kene ısırığına maruz kaldıysanız, kenenin başını cımbızla çocuğun derisine mümkün olan en yakın yerden çıkartmalısınız. Kenenin karnı sıkılmamalı, su ve sabunla yıkanmalı ve antibiyotikli krem sürmelisiniz. Tabi tüm bu işlemlerin bir uzman hekim ya da sağlık personeli tarafından yapılmasında fayda var.
ÖRÜMCEK ISIRIĞI: En sık rastlanan ısırık türlerinden biri de örümcek ısırığıdır. Kabarık ve kırmızı olan bu ısırıkların sokma yerleri sabunlu su ile yıkanarak buz konulmalıdır. Tehlikeli olan karadul örümceğinin ise soluk kırmızı olur, bundan şüpheleniliyorsa mutlaka hastaneye gidilmelidir.
PİRE ISIRIĞI: Isırıkları genellikle dizden aşağı da görülür, kaşıntılı, kırmızı lezyonlar, kalaminli losyon sürmek rahatlatır.
Böcek ısırması türleri
Böcek ısırması belirtileri
Genellikle böcek ısırmalarında görülen en yaygın belirtiler şunlardır:
Böcek ısırması ne zaman tehlikelidir?
Her böcek sokması tehlikeli bir durum anlamına gelmez. Ancak böcek tarafından ısırılan kişide;
Böcek ısırması tedavisi
Genellikle alerjik bir reaksiyon söz konusu değilse ilkyardım tedavisi böcek ısırmasına karşı yeterlidir. Böcek ısırığına daha fazla maruz kalmamak için böcek ilacı ve jel kullanılmalıdır. Böcek ısırığının olduğu bölge su ve sabunla yıkanmalıdır. Bu bölgeye buz uygulaması yapılarak ağrı ve kaşıntının azalması sağlanabilir. Böcek ısırmalarında gelişen kaşıntıyı engellemek için antihistaminik ilaçlar ve merhem kullanılabilir. Ağrıyı önlemek için ise ağrı kesici alınabilir. Kene ısırıklarında dikkatli bir şekilde kene başından tutularak parçalanmadan bir cımbız yardımıyla alınmalı ve bir kavanoza koyulmalıdır. Kene çeşidinin belirlenmesi açsından kenenin saklanması oldukça önemlidir. Kenenin çıkarıldığı bölge ile eller bol su ve sabun ile iyice yıkanmalıdır.
İster suda, ister dağ yolunda veya arka bahçenizde olun, karşılaştığınız vahşi yaşamın kendilerini ve bölgelerini korumanın yolları vardır. Arılar, karıncalar, pireler, sinekler, sivrisinekler, yaban arıları ve araknidler gibi böcekler, yaklaşırsanız ısırabilir veya sokabilir. Onları rahatsız etmezseniz çoğu sizi rahatsız etmez, ancak onlar hakkında bilgi sahibi olmak çok önemlidir.
Bir ısırığın ilk teması ağrılı olabilir. Bunu genellikle böceğin ağzı veya iğnesi yoluyla cildinize verilen zehre alerjik bir reaksiyon izler. Çoğu ısırık ve sokma, küçük bir rahatsızlıktan başka bir şeyi tetiklemez, ancak bazı karşılaşmalar ölümcül olabilir, özellikle de böcek zehirine karşı şiddetli alerjiniz varsa.
Önlem almak en iyi ilaçtır, bu nedenle hayvanları veya böcekleri ısırmaktan ve sokmaktan nasıl kaçınılacağını bilmek, güvende kalmanın en iyi yoludur. Tanımanız ve anlamanız gereken hayvanlar büyük ölçüde nerede yaşadığınıza veya nerede ziyaret ettiğinize bağlıdır. Türkiye’nin farklı bölgeleri bu canlıların çoğuna ev sahipliği yapmaktadır. Sezon da önemlidir. Örneğin sivrisinekler, sokan arılar ve eşek arıları yaz aylarında tam güçle dışarı çıkma eğilimindedir.
Bir ısırığın aldığı biçim, ne tür bir böcek ısırdığına bağlıdır. Böcek ısırığına hangi böceğin neden olmuş olabileceğini belirlemek için aşağıdaki fotoğraflara bir göz atın.
Sivrisinek ısırığı, ısırıldıktan hemen sonra ortaya çıkan küçük, yuvarlak, kabarık bir yumrudur. Yumru kızarır, sertleşir, şişer ve kaşınır. Aynı bölgede birden fazla ısırığınız olabilir.
Bu durum acil bir tıbbi durum olarak kabul edilir. Acil bakım gerekebilir. Ateş karıncaları küçük, agresif, kırmızı veya siyah zehirli karıncalar olup acı verici, acı bir ısırıktır. Isırıklar, tepede bir kabarcık oluşturan şişmiş kırmızı noktalar olarak görünür.
Sokmalar yanar, kaşınır ve bir haftaya kadar sürer. Bazı kişilerde tehlikeli, şiddetli alerjik reaksiyona neden olabilirler, bu da şişlik, genel kaşıntı ve nefes almada güçlükle sonuçlanır.
Pire ısırıkları genellikle alt bacaklarda ve ayaklarda kümeler halinde bulunur. Kaşıntılı, kırmızı yumrular kırmızı bir hale ile çevrilidir. Semptomlar, ısırıldıktan hemen sonra başlar.
Kaşıntılı döküntü, tahtakurusu ısırığına alerjik bir reaksiyondan kaynaklanır. Küçük döküntülerin kırmızı, şişmiş alanları ve koyu kırmızı merkezleri vardır.
Isırıklar, genellikle vücudun eller, boyun veya ayaklar gibi giysilerle kapatılmayan bölgelerinde bir sıra halinde veya grup halinde görünebilir. Isırık bölgesinde çok kaşıntılı kabarcıklar veya kurdeşen olabilir.
Ağrılı, kaşıntılı döküntüler, sinek ısırığının bulunduğu yerdeki iltihaplanma reaksiyonundan kaynaklanır.
Genellikle zararsız olsalar da, ciddi alerjik reaksiyonlara yol açabilir veya böcek kaynaklı hastalıkların yayılmasına neden olabilirler. Endemik ülkelere seyahat ederken uzun kollu gömlek ve pantolon giyerek ve böcek ilacı kullanarak önlem alın.
Baş biti, kasık biti (“yengeç”) ve vücut biti, insanları etkileyen farklı parazit bit türleridir. Kanla beslenirler ve ısırıkları yerinde kaşıntılı bir bağışıklık reaksiyonuna neden olurlar.
Yetişkin bitler, küçük bir susam tohumu büyüklüğündeki gri/ten rengi altı ayaklı böceklerdir. Sirkeler (yumurtalar) ve nimfler (bebek bitleri) yalnızca kepek gibi görünebilen çok küçük lekeler olarak görülebilir.
Isırıklar, ısırık bölgesinde ağrıya veya şişmeye neden olabilir. Ayrıca kızarıklığa, yanma hissine, kabarcıklara veya nefes almada zorluğa neden olabilirler. Kene genellikle uzun süre cilde yapışık kalır. Isırıklar nadiren gruplar halinde görünür.
Belirtilerin ortaya çıkması 4 ila 6 hafta sürebilir. Aşırı kaşıntılı kızarıklık sivilceli, küçük kabarcıklardan veya pullu olabilir.
Kabarık, beyaz veya ten rengi çizgilere neden olabilirler..
Bu durum acil bir tıbbi durum olarak kabul edilir. Acil bakım gerekebilir. Çoğu örümcek insanlar için bir tehdit oluşturmaz ve ısırıkları zararsızdır veya arı sokması gibi hafif derecede rahatsız edicidir.
Tehlikeli örümcekler arasında kahverengi münzevi, kara dul, huni ağ örümceği (Avustralya) ve gezgin örümcek (Güney Amerika) bulunur.
Isırık bölgesinde tek bir kabarık papül, püstül veya kabarıklık ve ardından kızarıklık ve hassasiyet görülebilir.
Isırık, iki küçük delik işareti olarak görünecektir. Örümcek ısırığına karşı şiddetli alerjik reaksiyonlar tıbbi müdahale gerektirebilir.
Bu durum acil bir tıbbi durum olarak kabul edilir. Acil bakım gerekebilir. Bu örümcek tombul, siyah ve parlaktır ve karnında kum saati şeklinde kırmızı bir işaret vardır. Agresif değildir ve yalnızca ezilirse ısırır.
Isırıklar kollarda, bacaklarda, karın ve sırtta kas ağrısı ve spazmlara neden olur. Titreme, terleme, halsizlik, titreme, bulantı, kusma ve baş ağrısı diğer semptomlardır. Isırık alanı kırmızıdır ve merkezi beyazdır.
Bu yaygın ev örümceğidir. Zehiri, insanlar için zehirli sayılmaz. Isırıklar genellikle zararsızdır ve yalnızca küçük ağrı, şişme ve bazen kas seğirmelerine neden olur.
Hassas bir merkezi nodül ile tek bir kırmızı alan belirir. Isırık bölgesinde kaşıntı, yanma veya batma meydana gelebilir.
Bu büyük (6 cm uzunluğa kadar) bulanık, gri/kahverengi örümcek, dünyanın birçok yerine özgüdür. Agresif değildir, tehdit altında hissederse ısırır. 7 ila 10 gün içinde iyileşen hassas, kaşıntılı kırmızı bir yumru belirir.
Bu büyük (2.5 cm uzunluğunda) kan emici sinekler en çok gündüz saatlerinde aktiftir. Bir at sineği ısırdığında ani, keskin bir yanma hissi oluşur. Isırık yerinde kaşıntı, kızarıklık, şişlik ve morarma da olabilir.
Sokma yerinde ağrı, kızarıklık, şişlik veya kaşıntı oluşur. İğnenin deriyi deldiği yerde beyaz bir nokta belirir. Bombus arılarının ve marangoz arılarının aksine, bal arıları deride kalabilen dikenli iğneleri nedeniyle yalnızca bir kez sokabilirler.
Bu ince eşekarısı siyah-sarı şeritlere ve uzun koyu kanatlara sahiptir. Agresif, sarı bir ceket birçok kez acı verebilir. Sokulan bölgenin yakınında şişlik, hassasiyet, kaşıntı veya kızarıklık oluşabilir.
İğne yerinde keskin ağrı, kızarıklık, şişlik ve kaşıntı veya yanma meydana gelir. Sokma bölgesinin çevresinde kabarık bir şerit belirir. Yaban arıları agresif olabilir ve birçok kez sokabilir.
Bunlar, büyük kıskaçları olan sekiz bacaklı örümceklerdir ve sırtları üzerinde öne doğru bir kavisle taşınan uzun, parçalı, iğne uçlu kuyruklardır.
Değişken seviyelerde toksisiteye sahip birçok tür dünyanın her yerinde bulunabilir. Sokma çevresinde yoğun ağrı, karıncalanma, uyuşma ve şişlik oluşur.
Nadir görülen semptomlar arasında nefes alma güçlükleri, kas seğirmesi, salya akması, terleme, bulantı, kusma, artmış kalp hızı, huzursuzluk, heyecanlanma ve teselli edilemez ağlama sayılabilir. Bebek ve çocuklarda yetişkinlere göre şiddetli semptomlar daha olasıdır.
Birçok böcek ısırır, ancak sadece birkaçı kasıtlı olarak bunu yapar. Isırıkların çoğu nispeten zararsızdır ve geride sadece kaşıntılı bir cilt lekesi bırakır. Ancak bazı ısırıklar hastalık taşıyabilir. Örneğin geyik keneleri tipik olarak Lyme hastalığı taşır.
Kasıtlı ısırıklar şunları içerir: keneler, chigger akarları, uyuz akarları, tahta kurusu, pire, saç biti, kasık biti, At sineği, Kara sinekler, sivrisinekler.
Bir böceğin ısırığından veya sokmasından vücudunuza enjekte edilen zehir, bağışıklık sisteminizin tepki vermesine neden olacaktır. Çoğu zaman, vücudunuzun ani tepkisi, ısırık veya sokma yerinde kızarıklık ve şişliği içerir.
Küçük gecikmiş reaksiyonlar kaşıntı ve acıyı içerir. Bir böceğin zehirine karşı çok duyarlıysanız, ısırıklar ve sokmalar, anafilaktik şok adı verilen potansiyel olarak ölümcül bir duruma neden olabilir. Bu, boğazın kasılmasına ve nefes almayı zorlaştırmasına veya düşük tansiyona neden olabilir. Bazı ısırıklar ve sokmalar, zehir bulaşıcı ajanlar içerdiğinde hastalıklara neden olabilir.
Bir böcek tarafından herkes ısırılabilir veya sokulabilir ve ısırmalar ve sokmalar çok yaygındır. Özellikle kırsal veya ormanlık yerlerde, dışarıda çok zaman geçirirseniz daha büyük risk altındasınız.
Çocuklar ve yaşlı yetişkinler ısırıklara ve sokmalara karşı daha şiddetli tepkiler gösterebilir.
Agresif böcek içeren yuvaların veya kovanların yakınındayken dikkatli olun. Bir yuvayı veya kovanı çıkarmak için uygun güvenlik ekipmanına sahip profesyonelleri işe alın.
Dışarıda vakit geçirirken, aşağıdaki gibi önleyici tedbirler alın: tam koruma sağlayan şapka ve kıyafet giymek, nötr renkler giymek ve çiçek desenlerinden kaçınmak, parfüm ve kokulu losyondan kaçınmak, yiyecek ve içecekleri kapalı tutmak, citronella mumları veya böcek kovucu kullanarak.