kaynağı değiştir]
Hesaplanan Değerler
Arter kan gazı (AKG) değerlendirmesi acil tıp hekimleri için özellikle kritik hastalarda çok önemli bir beceridir. Aşağıda yer alan altı adımlı işlem her AKGnın tam bir yorumunu sağlamaya yardımcı olur. Bunun yanı sıra tablolarla ya da farklı metodlarla AKG değerlendirilmesi yapılabilmektedir. Aşağıdaki basamaklar baz excess ya da Stewart metodu gibi yaklaşımları içermemektedir. Bu yaklaşımları, farklı makalelerde bulabilirsiniz.
Yazı üç kısıma ayrılabilir; birincisi 6 basamakta kan gazının değerlendirilmesini içeren kısımdır. Bir özetin ardından, incelenen kan gazı sonuçlarının seçilmiş örneklerle ilişkilendirildiği tablolar gelmektedir. Tablolar içerisinde asit baz bozukluklarının ve miks ve kompleks asit baz bozukluklarının özelliklerini ve seçilmiş bazı örneklerini içeren tablolar da yer almaktadır. Yazının son bölümünde ileri okuma önerileri bulunmaktadır. Şimdi adım adım ilerlemeye başlayalım.
Değerlerin tutarlılığını inceleyin
Henderseon-Hasselbach denklemini kullanarak değerlerin tutarlılığını inceleyin:
= 24 x(PaCO2)/
Eğer pH ve tutarlı değilse, AKG sonuçları büyük olasılıkla doğru değildir.
pH | Yaklaşık (mmol/L) |
89 | |
79 | |
71 | |
63 | |
56 | |
50 | |
45 | |
40 | |
35 | |
32 | |
28 | |
25 | |
22 |
Asidemi ya da alkalemi mevcut mu?
Asidemi ya da alkalemi mevcut mu?
pH < asidemi
pH > alkalemi
Bozukluk solunumsal mı ya da metabolik mi?
Bozukluk solunumsal mı ya da metabolik mi? pHın yönü ile PaCO2nin yönü arasında ilişki nedir? Primer solunumsal bozukluklarda pH ile PaCO2 zıt yönlerde değişir metabolik bozukluklarda pH ve PaCO2 aynı yönde değişir.
Asidoz | Solunumsal | pH ↓ | PaCO2 ↑ |
Asidoz | Metabolik | pH ↓ | PaCO2 ↓ |
Alkaloz | Solunumsal | pH ↑ | PaCO2 ↓ |
Alkaloz | Metabolik | pH ↑ | PaCO2 ↑ |
Primer bozukluk için uygun kompanzasyon var mı?
Primer bozukluk için uygun kompanzasyon var mı? Genellikle kompanzasyon pHı normale ( – ) getirmez.
Bozukluk | Beklenen Kompanzasyon | Düzeltme faktörü |
Metabolik asidoz | PaCO2 = ( x ) +8 | ± 2 |
Akut solunumsal asidoz | artış = ∆ PaCO2/10 | ± 3 |
Kronik solunumsal asidoz ( gün) | artış= (∆ PaCO2/10) | |
Metabolik alkaloz | PaCO2 de artış = 40 + (∆HCO3-) | |
Akut solunumsal alkaloz | da azalma= 2(∆ PaCO2/10) | |
Kronik solunumsal alkaloz | da azalma = 5(∆ PaCO2/10) ile 7(∆ PaCO2/10) |
Eğer gözlenen kompanzasyon beklenen kompanzasyon değilse, birden fazla asit-baz bozukluğunun bulunması olasıdır.
Metabolik asidoz varsa anyon gapi hesaplayın
(Bir metabolik asidoz varsa) anyon gapi hesapla : AG= -( + ) ± 2
Artmış anyon gap varsa, anyon gapteki artış iledaki azalma arasındaki ilişkiyi değerlendirin
Eğer artmış anyon gap varsa, anyon gapteki artış ile daki azalma arasındaki ilişkiyi değerlendirin.
Anyon gapteki değişme (∆AG ) ile değişme oranını (∆) inceleyin: ∆AG/∆
Eğer komplike olmayan anyon gap metabolik asidoz varsa bu oran ile arasında olmalı.
Eğer bu oran belirtilen aralığın dışında ise, o zaman başka bir metabolik bozukluk mevcuttur:
Hastanızda normal anyon gapi hesaplarken 5. adımda anlatılan hipoalbüminemideki düzeltmeyi yapmayı unutmamanız önemlidir.
Özet
Yazının bundan sonraki kısmında tablolarla yukarıda özetlenen 6 adım desteklenmektedir. Asit baz bozukluğunu inceledikten sonra hangi durumlarda bu bozuklukların olabileceğini gösteren seçilmiş klinik durumlar tablolarda yer almaktadır.
Seçilmiş klinik durumlarla ilgili tablolar
Bozukluk | pH | Primer problem | Kompanzasyon |
Metabolik Asidoz | ↓ | ‘ de ↓ | PaCO2 ‘ de ↓ |
Metabolik Alkaloz | ↑ | ‘ de ↑ | PaCO2 ‘ de ↑ |
Solunumsal Asidoz | ↓ | PaCO2 ‘ de ↑ | ‘de ↑ |
Solunumsal Alkaloz | ↑ | PaCO2 ‘ de ↓ | ’ de ↓ |
Bozukluk | Özellikleri | Seçilmiş durumlar |
Solunumsal asidozla birlikte metabolik asidoz | ↓ pH ↓ HCO3 ↑ PaCO2 |
|
Solunumsal alkalozla birlikte metabolik alkaloz | ↑ pH ↑ HCO3 ↓ PaCO2 |
|
Solunumsal asidozla birlikte metabolik alkaloz | pH normal sınırlar içinde ↑ PaCO2, ↑ HCO3 |
|
Solunumsal alkalozla birlikte metabolik asidoz | pH normal sınırlar içinde ↓ PaCO2 ↓ HCO3 |
|
Metabolik asidozla birlikte metabolik alkaloz | pH normal sınırlar içinde HCO3 normal |
|
Son olarak ileri okumalarla ilgili kısıma gelirsek; şüphesiz ilk başta funduszeue.infode yayımlanmış Steward Metodu ile Asit Baz ve Kan Gazı Degerlendirmesi (Kantitatif Teori) yazısı yer alıyor.
Diğer önerilen ileri okuma ise Diagnosing metabolic acidosis in the critically ill: bridging the anion gap, Stewart, and base excess methods.
HGB kan hücrelerindeki protein türüdür. Oksijenin akciğerlere gelmesiyle, HGB ve oksijen birleşir, HGB bu oksijeni vücut içerisindeki dokulara taşır. HGB nedir, HGB değeri kaç olmalı, düşüklüğü ile yüksekliği nedenleri neler, sizler için derledik.
HGB nedir?
Hemoglobin, kırmızı kan hücrelerinde bulunan, kompleks protein yapısıdır. Kırımızı kan hücrelerine yapışan HGB, toplam 4 tane oksijen molekülü taşıyabilir. Aynı zamanda, kırmızı kan hücrelerinin disk biçimine gelmesini sağlar ve dış etkenlerden korunmalarına yardımcı olur.
HGB'nin diğer önemli özelliği, kırmızı kan hücrelerinin daha kolay biçimde damarlardan geçmesini sağlamaktır. Vücudun işleyişi için gerekli ve hayati öneme sahiptir.
HGB değeri kaç olmalıdır?
HGB miktarının düşük ya da yüksek olması bazı sorunlara neden olabilir. Sorunların artması, vücudun işleyişini doğrudan etkiler, oksijen sorunlarına neden olur. İşleyişin seyrinde ilerlemesi için HGB değeri, normal seviyelerde olmalıdır.
Kadınlarda HGB değeri, 1 desilitrede 12 ile gram değerlerinde olmalıdır.
Erkeklerde HGB değeri, 1 desilitrede ile gram aralığında olmalıdır.
Çocuklarda bu değerler, yaşa ve cinsiyete göre değişiklik gösterir. Dolayısıyla çocuklarda sağlıklı değerler uzmanların değerlendirmelerine göre belirlenebilir.
Düşük veya yüksek HGB miktarı, vücudun oksijen ihtiyacını zedeleyebilir. Organların yeterli şekilde çalışmalarına engel olabilir. Bu sorunların yaşanmaması düzenli olarak kan testleri yapılmalı ve HGB değerleri tespit edilmelidir.
HGB yüksekliği nedenleri
Kanda bulunan Hemoglobin miktarının yüksekliği olarak tanımlanan bu durum, nadir görülen bir olaydır. Yapılan çeşitli araştırmalarda HGB yüksekliği, bir kan hastalığı olan Polisitemi belirtisidir. HGB yüksekliği, vücutta alyuvar fazlalığına, kanın normalden kalın olmasına neden olabilir.
Kanın kalın olması, kalp krizi ve felç sorunlarına neden olabilir. HGB yüksekliği tedavi edilmediğinde, ölümcül olabilir ve ömür boyu bu risk yaşanır. HGB bazı nedenlere bağlı yüksek olabilir.
- Aşırı kusma ve sürekli olan ateş,
- Yüksek rakımlı yerlerde yaşamak,
- Akciğer organındaki bazı hastalıklar,
- Düzenli olarak sigara içmek,
- Dehidrasyon,
- Aşırıya kaçılarak yapılan fiziksel egzersizler,
- Bunların tümü yüksek HGB nedenleri arasındadır. Ancak her kişide HGB yüksekliği bunlara bağlı olmayabilir,
HGB düşüklüğü nedenleri
Ölçümden sonra kanda yetersiz HGB miktarının olması, Hemoglobin düşüklüğü olarak ifade edilir. Vücut içerisinde HGB düşüklüğü, genellikle anemi rahatsızlığıyla bağlantılıdır. Yani anemi sorunu olan kişilerde, HGB düşüklüğü sıklıkla yaşanabilir. Tüm anemi türleri aynı olmadığından, hepsine aynı tedavi yöntemi uygulanmaz. Bazı anemi türleri HGB düşüklüğü nedenleri arasında yer alabilir.
- Gebelikten kaynaklanan anemi,
- Demir eksikliği olması nedeniyle ortaya çıkan anemi,
- Vitamin eksikliği olduğundan dolayı ortaya çıkmış anemi,
- Hemolitik anemi,
- Aplastik anemi,
- Orak hücreli anemi,
Bu anemiler, HGB düşüklüğünün nedenleri arasında sayılabilir. Tedavisi için uzmanların yapacakları teşhis çalışması önemlidir.
HGB yüksekliği belirtileri;
HGB yüksek olduğunda bazı belirtiler ortaya çıkabiliyor.
Baş dönmesi ve ağrıları, kaşıntılar, normali üzerinde terleme, kolay şekilde morluk oluşumu ve kanama meydana gelmesi, normal olmayan kilo kayıpları, gözlerde sararmalar ve dökülmeler yüksek HGB belirtileri arasındadır.
HGB düşüklüğü belirtileri;
Göğüs ağrısı, cilt hastalıkları, sıklıkla yaşanan nefes darlığı, normalden hızlı kalp atışı, şişmiş eller ve ayaklar ve baş ağrıları düşük HGB nedenleri arasında yer alır.
İki durumda da erken teşhis önemlidir. HGB testleri periyodik olarak her üç ayda bir kez yapılmalıdır.
160952 160953 160954 160955 160956
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası