Demir Için Ne Yemeli

Demir eksikliği Türkiye’de çok görülen bir hastalıktır. Demir vücudumuz için önemli bir mineraldir, vücutta üretilmediği için besinler yoluyla yeterli miktarda alınması gereklidir. Özellikle bazı dönemlerde ve riskli gruplarda, alımı takip edilmelidir. Hamileler ve bebeğini emzirenler, çocuklar, büyüme çağında ve aşırı adet kanaması geçiren genç kızlar risk grubundadır. Gelişme çağındaki çocukların vücut ve beyin gelişimleri için önemlidir.

Eksikliğine bağlı kansızlık, basit bir kan testi ile belirlenebilir. Ülkemizde üreme çağındaki birçok kadında bu mineralin eksikliğine bağlı kansızlık görülebilmektedir.

Vücuttaki demir deposu tükenirse

Demir eksikliğiyle karşı karşıya kalabilecek riskli grup dışında aşırı kan kaybına bağlı bazı durumlar da anemiye sebep olabilir; mine kanaması, peptik ülser, bağırsak kanseri, rahim kanseri uzun dönem aspirin kullanımı gibi.
Kanda oksijeni taşıyan hücrelerin ismi “alyuvar”dır. Bu hücreler vücutta düzenli olarak kemik iliğinde üretilir. Besinlerle aldığımız demirin, alyuvarların yapımı ve oksijen taşıması için önemlidir. Besinlerle gelen demirin ihtiyaç fazlası, vücutta depolanır. Ancak yeterli demir alınmazsa bu depo tükenir ve alyuvar üretimi aksamaya başlar.
Demir kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobinin yapısına girerek oksijen taşımaya yardımcı olduğundan, demir eksikliğinde yeterli oksijen taşınamaz. Bu durumda enerji üretimi için oksijen ihtiyacı da aksar, kalp yorulur, kişi kendini güçsüz hisseder, uyku hali ve yorgunluk dikkat çekici hale gelir.

Demir eksikliği belirtileri şöyle sıralanabilir:

• Yorgunluk ve enerji azlığı
• Konsantrasyon bozukluğu
• Sinirlilik
• Bağışıklık sisteminde zayıflık
• Çarpıntı ve Nefes darlığı
• Solgun cilt, dişeti ve tırnaklarda kırılmalar
• Yiyecek dışındaki şeylere istek. Örneğin: toprak, buz gibi
• Tahriş olmuş dil

İlaç tedavisi besinlerle desteklenmeli

Hekim tarafından önerilen ilaç tedavisi çok düzenli bir şekilde uygulanmalı ve bu tedavi, demir yönünden zengin besinlerle desteklenmelidir.

Demir minerali en çok kuru kayısı ve kuru üzüm gibi kurutulmuş meyveler, kırmızı et ve karaciğer, pekmez, tahıllar, yumurta, lahana, fasulye, pancar, patates, fındık, badem, şeftali, armut, hurma, kabak ve balık bol miktarda bulunmaktadır. Bu gibi yiyeceklerin tüketimi vücudun demir ihtiyacını karşılayacaktır. Bazı nedenlerden dolayı kişide demir eksikliği görülebilir. Bunların başında kırmızı et yememek, vejetaryen bir rejim uygulamak gelmektedir. Aşırı kan kaybetme, diyaliz hastalığı, A vitamini eksikliği de demir eksikliğine yol açmaktadır.

Ayrıca kalsiyum demir emilimini engeller, bu yüzden süt ve sütlü ürünler demir takviyesi olan ilaçla birlikte alınmamalıdır. C vitamini ise demir emilimini artırırken hemoglobin üretiminde de önemli yer tutar. Bu yüzden demirden zengin besinler yerken, yanında C vitamini olmasına dikkat etmek gerekir. Kivi, portakal, mandalina, bol limonlu salata kolay seçimler olabilir&#;

Günlük  gereksinimi

• Erkekler için 10 mg
• Kadınlar için 18 mg
• Gebelik döneminde 27 mg
• Emzirme dönemi 18 mg
• Ergenlik dönemi 15 mg
• Çocuk için 10 mg

Bazı besinlerin demir içerikleri ve emilimini artıran C vitamininden zengin besinlerle öneriler

*4 adet köfte (az yağlı dana eti– gr) = 3,6 mg demir içerir- yanında bol limonlu salata demir emilimini artırır.

*1 yemek kaşığı pekmez=1 mg demir içerir- C vitamininden zengin portakal suyunun içerisine pekmez eklenerek demir mineralinden daha fazla yararlanılır.

*1 büyük boy yumurta sarısı=0,7mg demir içerir– kahvaltıda yanında söğüş sebzeler( domates, salatalık, biber, maydanoz) tercih ederek demirin vücudumuza daha fazla katkısı sağlanır.

*1 porsiyon kuru baklagil yemeği (60 gr) = 4,2 mg demir içerir.- yanında C vitamininden zengin brokoli ile bir öğün yapılabilir.

*Fındık/badem/ceviz (yaklaşık 10 gr) = 0,3 mg- yağlı tohumların yanında 1 orta boy kivi veya 8 çilek tercih ederek hem demirin biyoyararlılığını sağlarız hem de güzel bir ara öğün yapmış oluruz.

SONRAKİ YAZIÖNCEKİ YAZI

Demir eksikliği, alyuvar hücrelerinin üretiminin azalmasına, organlardaki oksijen miktarının ise azalmasına sebebiyet verir. Genel olarak insanlar tarafından çok fazla önemsenmeyen bu rahatsızlık öyle ciddi hastalıklara sebebiyet verir ki ileri seviyede olduğu durumlarda hamile kalamamak gibi problemlere bile neden olabilir. Peki, Demir eksikliği belirtileri nelerdir, neden olur? Demir eksikliğine ne iyi gelir?

DEMİR EKSİKLİĞİ NEDİR?

Kandaki demir oranı düşük olduğu zaman alyuvar üretimi azalır ve sonuç olarak hücre, doku ve organlara taşınan oksijen miktarında azalma meydana gelir.

Demir eksikliği sonucunda demir eksikliği anemisi denilen kansızlık hastalığı ortaya çıkar. Demir, hücreler ve enzimlerdeki enerji santrallerinin bir parçası olarak da görev yapar ve vücut için büyük önem taşır. Aynı zamanda 7'den 70'e herkeste bebeklerde demir eksikliği görülebilir. Demir eksikliği hastalığı olan kişiler internet üzerinden demir eksikliği ne kadar zamanda düzelir şeklinde araştırmalar yapsa da bu hastalığın tedavi süreci kişiden kişiye değişmektedir. Haberimizde demir eksikliği anemisi gibi konuyla ilgili tüm ayrıntılara ulaşabilirsiniz…

DEMİR EKSİKLİĞİ NEDENLERİ

Vücut tarafından üretilmeyen ve dışarıdan besin yoluyla vücuda sağlanan demir, yeterli ve düzenli olarak alınması gerekmektedir. Genel olarak düzensiz ve yetersiz beslenen kişilerde görülen demir eksikliğinin en önemli nedeni, içeriğinde bu minerali bulunduran besinleri tüketmemekten kaynaklanmaktadır. Ayrıca kadınların regl ve adet dönemlerinde de vücudun demir ihtiyacında artış görülmektedir. Bu zamanlarda normalde tüketilmesi gerekenden daha fazla demir içerikli gıdalar yenmeli ve eksik kapatılmalıdır. Demir eksikliğinin nedenlerini sıralamak gerekirse;

• Gebelik
• Emzirme dönemi
• Sık aralıklarla doğum yapmak
• Büyüme çağında olmak
• Ergenlik dönemi şekilde sıralanabilir.

DEMİR EKSİKLİĞİ BELİRTİLERİ

Bu hastalığın erken aşamada fark edilmesi oldukça zordur. Normal şartlarda kişilerin düzenli olarak kan tahlillerini yaptırması ve değerlerini takip etmesi gerekirken günümüzde rutin tahlillerini yaptıran kişilerin sayısı yok denecek kadar azdır. Demir eksikliği belirtileri öncelikli olarak kişide kansızlığı ortaya çıkartır. Ancak bu aşamada bazı belirtiler kendini gerçek anlamda göstermektedir. Demir eksikliği belirtileri sıralamak gerekirse;

• Kırılgan saç ve tırnaklar
• Ciltte kuruluk
• Ağız köşelerinde çatlaklar
• Dilde yanma
• Ağız mukozasında hassasiyet
• Ayrıca demir eksikliği olan kişilerde; halsizlik, yorgunluk hali, konsantrasyon problemleri, nefes nefese kalma, baş dönmesi, göz kararması, baş ağrısı ve depresyon gibi belirtiler de görülmektedir.

DEMİR EKSİKLİĞİ TEDAVİSİ

Demir eksikliği tedavisi için kişiler öncelikli olarak bu mineral bakımından zengin besinleri bolca tüketerek işe başlamalıdır. Beslenme alışkanlıklarınızda yapacağınız ufak değişikliklerle vücudunuzda bulunan demir eksikliğini kolayca tedavi edebilirsiniz. Ayrıca; Bu yiyecekleri demir emilimini kolaylaştıran yiyeceklerle birleştirmek (C vitamini açısından zengin portakal suyu, limonata, lahana turşusu gibi yiyecek ve içecekler emilimi kolaylaştırır.) Demir emilimini azaltan yiyecek ve içecekleri tüketmekten kaçınmak demir eksikliğini önlemeye yardımcı olacaktır.

• Demir eksikliği nasıl giderilir?

Demir eksikliği hastalığını gidermek için tüketilmesi gereken yani demir eksikliğine iyi gelen yiyecekler; kırmızı et, karaciğer ve diğer sakatatlar, nohut, mercimek,börülce, barbunya, bezelye, kuru fasulye gibi bakliyatlar; ıspanak, patates, kuru erik, çekirdeksiz üzüm, haşlanmış soya fasulyesi, kabak, yulaf, pekmez, bal gibi birçok yiyecekte bolca demir bulunmaktadır.

Demir eksikliği bulunan kişiler özellikle bol tahıllı ve kepekli gıdalardan fazla tüketmemelidir. Çünkü bu tip gıdalar demir eksikliğini tetikleyebilir. Demir emilimini azaltarak demir eksikliğine neden olan yiyecekler şöyle sıralanabilir; kepekli tahıllar, yağlı tohumlar, kahve, siyah çay, soya, kalsiyum tuzları…

Diyetteki değişiklik yeterli değilse ve kansızlık varsa hastanın demir ilacı ile tedavisi gerekebilir. Fakat demir ilaçlarının doktor kontrolü dışında kullanımı tehlikelidir. Fazla demir vücuttan atılmadığı için özellikle pankreas, karaciğer, kalp gibi organlarda ve gözlerde birikerek hasara neden olabilir.

DEMİR EKSİKLİĞİ NELERE YOL AÇAR?

Demir eksikliği anemisi, tedavi edilmediği takdirde hayatı tehdit eden, çok önemli sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu sağlık sorunlarından bazıları;

Kalp rahatsızlıkları (hızlı kalp atışı, kalp yetmezliği, kalp büyümesi gibi)

Hamilelikte sorunlar (Düşük doğum ağırlığı gibi bebeğin normal kilosunda olmaması, erken doğum riski, bebeğin zihinsel gelişiminde problemler)

Bağışıklık sisteminde zayıflama ve hastalıklara daha kolay yakalanma

Bebek ve çocuklarda gelişim ve zeka geriliği

Huzursuz bacak sendromu