Tesbih Namazı Hadis

SÜNEN İBN-İ MACE

Bablar–Konular–Numaralar

KİTABU İKAMETİ’S-SALAT

<<>>

DEVAM: TESBİH NAMAZI HAKKINDA GELEN HADiSLER BABI

&#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;. &#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#;. &#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;:

- &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; ((&#;&#; &#;&#;&#;&#;! &#;&#; &#;&#;&#;&#;! &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;. &#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;. &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;: &#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;. &#;&#;&#;&#; &#;&#; &#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;. &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;. &#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;. &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;. &#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;. &#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;. &#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;. &#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;. &#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;. &#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;. &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#; &#;&#; &#;&#;&#;&#;. &#;&#;&#;&#; &#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;. &#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#; &#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;. &#;&#;&#; &#;&#; &#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;. &#;&#;&#; &#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;. &#;&#;&#; &#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;)).

) " Abdullah bin Abbas (r.a.)'dan rivayet edildiğine göre; Resulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Abbas bin Abdu'l-Muttalib (r.a.)'e şöyle buyurmuştur:

«Ey Abbas! Ey Amcam! On haslet (on çeşit günahın keffaretini sana vermiyeyim mi? Sana ikram etmiyeyim mi? Sana bildirmiyeyim mi? Sen onu (o keffareti) işlediğin zaman Cenabı Allah senin için günahını bağışlar. Günahının evvelini, ahirini, eskisini, yenisini, hatasını, kasıtlısını, küçüğünü, büyüğünü, gizlisini, açığını. (Bu günahlar) on haslet (çeşit)tir. (Bu on hasletin keffareti) dört rek'at namaz kılmandır. Her rek'atte Fatiha ve bir sure okursun. İlk rek'atte kıraati bitirince sen henüz ayakta iken onbeş defa; &#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;&#; &#;&#;&#;&#;[Sübhanallahi velhamdülülahi ve la ilahe illallahu vallahu ekber], zikrini okursun. Sonra rüku edersin. Sen rüku' halinde iken (bunu) on defa söylersin. Sonra rüku*dan başını kaldırırsın. Bunu on defa söylersin. Sonra secde için eğilirsin. Secde halinde iken bunu on defa söylersin. Sonra secde'den başını kaldırırsın. Bunu on defa söylersin. Sonra secde edersin, bunu on defa söylersin. Sonra başını secdeden kaldırırsın ve bunu on defa söylersin. İşte bunların toplamı her rek'atte yetmiş beş defadır. (Bunu) dört rek'atte yaparsın. Eğer her gün bir defa bu namazı kılmaya gücün yeterse yap. Eğer gücün yetmezse her Cum'a'da (her haftada) bir defa yap. Eğer bunu yapamazsan her ayda bir defa yap. Eğer bunu da yapamazsan ömründe bir defa yap.»

Diğer tahric: Ebu Davud, Beyhaki, İbn-i Huzeyme, Taberani, Hakiın, İbn-i Hibban ve Tirmizi de bunu rivayet etmişlerdir. Bazıları bu hadisi İbn-i Abbas (r.a.)'dan, bazıları da Ebu Rafi' (r.a.)'den rivayet etmişlerdir. Mesela Tirmizi, Ebu Rafi' (r.a.)'den, Ebu Davud ise İbn-i Abbas (r.a.)'dan rivayet etmişlerdir.

AÇIKLAMA: Hadisin arapça metninde baş kısmındaki "Ela" kelimesi bundan sonra söylenecek söze dikkati çekmek için kullanılan uyarma edatıdır. İstifham ve olumsuzluk edatlarından mürekkeb olabilir. Bu edat'ın yanında gelen "Uutike, Emnehuke, Ahbuke" fiilleri aynı manayı ifade ederler. Te'kid (vurgu) için mükerrer gelmişlerdir.

Hadisteki " on haslet ''ten maksad, on çeşit günahtır ki, bunlar hadiste sıralanmıştır. Peygamber (s.a.v.) Abbas (r.a.)'a bu günahları değil, bunlara kefaret olacak tesbih namazını öğretmek ve bir hediye olarak vermek istemiştir. Bu mananın tamamlanması için on hasletin başında bir muzaf takdir edilir. Bunun aslı; 'dir. Hadisteki"Zalike" ism-i işareti, takdir edilen, "Mükeffir" kelimesine işarettir.

«Allah senin için günahını mağfiret eder.» cümlesi iki şekilde yorumIanabilir: Yani Allah senin günahını meleklerden gizler ve dolayısıyla melekler onu yazamazlar. Yahut günahın yazıldıktan sonra Allah onu siler.

Hadiste sıralanan on çeşit günahın hepsi birdir. Bazı bakımlardan dolayı çeşitlenmiş olur.

Hadiste hata olarak işlenen kusur günah sayılmıştır. Halbuki Taberani'nin Sevban (R.A.)'dan ve Müellif'in Ebü Zer' (R.A.)'den, Hakim'in İbn-i Abbas (r.a.)'dan merfu' olarak rivayet ettikleri hadislere göre müslümanların unutarak veya zorlanarak, yahut hata olarak işledikleri günahlar bağışlanmaya tabidir. Bu durumda neden bu hadiste hata da günah cümlesinden sayılmıştır? diye bir soru akla gelebilir. Buna cevaben denilir ki;

Günahtan maksad, cezayı gerektirmese dahi, sevabı noksan eden şeydir. Şöyle de denilebilir: Maksat, hata olarak işlenen kusur dolayısıyla doğan zararların bağışlanmasıdır. Zararların bağışlanması ise karşı. tarafı razı etmekle gerçekleşebilir. Allah dilerse hata işleyen ve dolayısıyla başkasının zarara uğramasına sebebiyet vereni bağışlar ve zarara uğrayan tarafı, hazinesinden yapacağı ikramla memnun eder.

Hadisteki hasletten maksat, onar defa okunan mezkur zikir olabilir. Ayakta onbeş defa okunuyor ise de rüku', i'tidal, secdeler, iki secde arası ve secdelerden sonraki hallerde onar defa okunduğu için buna on haslet denilmiş olabilir.

Tesbih namazında Fatiha'dan sonra her hangi bir sure okunabilir. Bazıları: Dört rek'atte Zilzal, Adiyat, Asr ve İhlas sureleri okunmalıdır. Bazen de Tekasur, Asr, Kafirun ve İhlas sureleri okunmalıdır, demişlerdir. Başka surelerin okunmasını tercih edenler de vardır.

Bu babta rivayet edilen iki hadise göre ayaktaki tesbih, kıraattan önce değil sonradır. Fıkıhçıların cumhurunun kavli de budur. Tirmizi'nin Ebu Veheb'den rivayet ettiğine göre kendisi Abdullah bin el-Mübarek'e tesbih namazının nasıl olduğunu sormuş, İbnü'l-Mübarek de özetle şöyle tarif etmiştir: 'İftitah tekbirinden sonra Sübhaneke duasını okursun. Sonra onbeş defa Sübhanellahi tesbihini okursun. Sonra Euzü ve besmeleyi çekerek Fatiha ve bir sureyi okursun. Sonra on defa Sübhaneııahi duasını okursun. Sonra rüku'ya gidersin ve on defa okursun

Hulasa İbnü'l-Mübarek'in rivayetine göre kıraattan önce onbeş ve kıraattan sonra on defa tesbih okunur. Rüku', i'tidal, secdeler ve secdeler arasında da onar defa okunur. İkinci secdeden sonra okunmaz. Toplam yetmişbeş olur.

EI-Mirkat sahibi Subki'nin şöyle dediğini nakletmiştir:

İbnü'l-Mübarek'in yüceliği, ona muhalefet etmeye manidir. Ama ben, İbn-i Abbas (r.a.)'ın hadisindeki usule göre tesbih namazını kılmayı severim. İkinci secdeden sonra on defa tesbih okumakla secde ile kıyam'ın arasına ara vermek engel teşkil etmez. Çünkü tesbih namazında istirahat oturuşu meşrudur. İbadete düşkün mu'min, bir defa İbn-i Abbas (r.a.)'ın hadisiyle, diğer bir defa İbnü'l-Mübarek'in hadisiyle amel etmelidir.

El-Münziri de:: Ravilerin cumhuru İbn-i Abbas (r.a.) ve Ebu Rafi' (r.a.)'in hadislerindeki tarif üzerinde ittifak etmişlerdir. Bununla amel etmek evladır. Çünkü İbnü'l-Mübarek'in rivayetinin Peygamber (s.a.v.)'e ulaşması sabit değildir, demiştir.

Bu tesbihler, rüku', i'tidal, secde ve secdeler arasındaki oturuşta okunması müstehab olan tesbih ve benzeri zikirlerden sonra okunur.

Tesbih namazını kılan kişi bir yerde sehvedip tesbihleri eksik yapar da diğer bir rükünde hatırlarsa, hatırladığı yerde eksiğini tamamlar. Tesbih namazında sehiv secdesini gerektiren bir hal zuhur ederse yapacağı sehiv secdesinde bu tesbihleri tekrarlamaz. Sair zamanlarda okunması müstehab olan tesbihi okumakla yetinir.

Tesbih namazına ait hadis sahihtir, sabittir, bununla amel etmek uygundur. İbn-i Huzeyme, Hakim ve Askalani'nin dahil bulunduğu bir cemaat, hadisin hasen olduğunu söylemişlerdir. İbnü'l-Cevzi bunu mevdu' hadisler arasında zikretmekle iyi etmemiştir. Askalani Onu tenkid etmiştir. Darekutni de: Nafile namazların fazileti hakkında varid olan hadislerin en sahihi tesbih namazının faziletine ait hadistir. İbnü'l-Mübarek de tesbih namazı: MatIubtur, her zaman itiyad edinilmesi ve ondan gafil olunmaması müstehabtır, demiştir.

İbn-i Abbas, İbn-i Amr bin el-As, Ebu Rafi', Fadl bin Abbas, Abbas, İbn-i Ömer. Ali bin Ebi Talib, kardeşi Ca'fer ve Ümmü Seleme (funduszeue.info) gibi bir çok sahabi tesbih namazını Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem)'den rivayet etmişlerdir .

Peygamber Efendimiz (s.a.v) Cibril hadisinde “İslam Nedir?” sorusuna “–İslâm, Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Rasûlü olduğuna şehâdet etmen, namazı dosdoğru kılman, zekâtı vermen, Ramazan orucunu tutman, yoluna güç yetirip imkân bulduğun zaman Kâ’be’yi ziyâret (hac) etmendir” buyurdular.

“İman Nedir?” sorusuna “–Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, âhiret gününe inanmandır. Yine kadere, hayrına ve şerrine îmân etmendir” buyurdular.

İhsan Nedir? Rasûlullah Efendimiz (s.a.v): “–İhsân, Allah’a, onu görüyormuşsun gibi kulluk etmendir. Sen onu görmüyorsan da O seni mutlaka görüyor” buyurdular. (Müslim, Îmân 1, 5. Buhârî, Îmân 37; Tirmizi Îmân 4; Ebû Dâvûd, Sünnet 16)

Kuran-ı Kerim, Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen ilahi kitapların sonuncusudur. İlahi emirleri barındıran Kuran ve beraberinde Efendimizin (s.a.v) sünneti tüm Müslümanlar için yol gösterici rehberdir.

Tüm insanlığa rahmet olarak gönderilen örnek şahsiyet Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v) 23 senelik nebevi hayatında bizlere Kuran ve Sünneti miras olarak bırakmıştır. Nitekim hadis-i şerifte buyrulur: “Size iki şey bırakıyorum, onlara sımsıkı sarıldığınız sürece yolunuzu asla şaşırmazsınız. Bunlar; Allah’ın kitabı ve Peygamberinin sünnetidir.” (Muvatta’, Kader, 3.)

Tasavvuf; Cenâb-ı Hakkʼı kalben tanıyabilme sanatıdır.Tasavvuf; “îmân”ı “ihsân” gibi muhteşem ve muazzam bir ufka taşımanın diğer adıdır. Tasavvuf’i yola girmekten gaye istikamet üzere yaşayabilmektir. İstikâmet ise, Kitap ve Sünnet’e sımsıkı sarılmak, ilâhî ve nebevî tâlimatları kalbî derinlikle idrâk edip onları hayatın her safhasında vecd içinde yaşayabilmektir.

Dua, Allah Teâlâ ile irtibatta bulunmak; O’na gönülden yönelmek, meramını vâsıta kullanmadan arz etmek demektir. Hadisi şerifte "Bir şey istediğin vakit Allah'tan iste! Yardım dilediğin vakit Allah'tan dile!" buyrulmuştur. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1/)

Zikir, bütün tasavvufi terbiye yollarında nebevi bir üsul ve emanet olarak devam edegelmiştir. “…Bilesiniz ki kalpler ancak Allâh’ı zikretmekle huzur bulur.” (er-Ra‘d, 28) Zikir, açık veya gizli şekillerde, belirli adetlerde, farklı tertiplerde yapılan önemli bir esastır. Zikir, hatırlamaktır. Allah'ı hatırlamak farklı şekillerde olabilir. Kur'an okumak, dua etmek, istiğfar etmek, tefekkür etmek, "elhamdülillah" demek, şükretmek zikirdir.

İlim ve hâl kelimelerinden oluşmuş bir isim tamlaması olan ilmihal (ilm-i hâl) sözlükte "durum bilgisi" demektir. Bütün müslümanların dinî bilgi ve uygulama bakımından ihtiyaç duyduğu, bir bakıma müslüman olmanın ve müslümanlığın icaplarını yerine getirmenin ön şartı durumundaki fıkhi temel bilgiler ilmihal diye anılmıştır.

İslam ve İhsan web sitesinde İslam, İman, İbadet, Kuranımız, Peygamberimiz, Tasavvuf, Dualar ve Zikirler, İlmihal, Fıkıh, Hadis ve vb. konularda  güvenilir kaynaklardan bilgiye ulaşabilirsiniz.