Bebekler Bezi Ne Zaman Bırakır

Tuvalet eğitimi ne zaman verilmeli?

Bebeklerde bez alışkanlığını bırakmak için en uygun dönem 18 ay ile 3 yaş arası. 18 aylıkken mesanesini kontrol edebilmeye başlayan bebekler, tuvalet alışkanlığı sayesinde ilk kez ailelerine ihtiyaç duymadan kendi kendilerine bir beceri göstermeyi öğrenir. Çocuklara 18 ay ile 3 yaş arasında verilmesi gereken tuvalet eğitimi aileler için sancılı bir süreç olabilir. Ancak bu süreçte aile sabırlı ve özverili olmalı, bir program oluşturarak ona sadık kalmalıdır. Sağlıklı bir tuvalet eğitiminin 3 yaşına kadar tamamlanması gerekir.

Hazır olduğunun işaretleri

Çocuklar bezden çıkma zamanının geldiği konusunda fiziksel ipuçları verir. Aileye düşen iyi gözlemlemek. saat gibi uzun süre kuru kalabiliyorsa, 5 dakika süreyle aynı pozisyonda oturabiliyorsa, altı kirli kaldığında huzursuzluk yaşıyorsa, uykudan kuru kalkıyorsa, tuvalette sizi taklit ediyorsa ve komutları anlıyor, yerine getiriyorsa çocuğunuz fiziksel olarak tuvalet eğitimine hazır demektir.

Yüreklendirip destek verin

Tuvalet eğitiminde ailenin dikkatli, özenli ve sabırlı davranması kritik öneme sahip. Yanlış ve ısrarcı davranışlar çocuklarda kaka tutma, hırçınlık, kendi içine dönme ya da kendisine zarar vermeye çalışma gibi olumsuz eylemlere yol açabilir.

Tuvalet eğitimi sırasında 4 koşul kritik önem taşır

Geri çekilip izleyin: Doğru zaman olup olmadığını anlamak için onu izleyin. Ikınması, yüzünün kızarmasından anlaşılır ya da alt bezini işaret edebilir. Eğer çocuğunuzun tuvaletini yaptığı hareketleri ile belli oluyorsa eğitime başlamak için ilk koşul tamamlanmış demektir.

Keşfi destekleyin: Bezini işaret ediyorsa “Altın ıslanmış. Altını değiştireyim mi?” diyerek bu davranışını kelimelere dökün. Kakasını tuvalete dökerken onun da görmesini sağlayın hatta sifonu beraber çekin. Bu gibi davranışlar özendirici olur. Tuvalete gittiğinizde neler yaptığınızı ona bir bir gösterin.

Limit koyun: Lazımlıkta oturduğu süre başlangıçta dakikayı geçmemeli. Tuvaletini yapınca onu övün. Yüzünüzde daima huzurlu bir ifade olsun. Bu eğitim çocuklar ve aileler için sıklıkla gergin olur. Sabır isteyen bu eğitimde çocuğunuzu asla zorlamayın. Tuvaletini yapmazsa bir süre sonra yeniden denemesini sağlayın.

Övün: Tuvaletini lazımlığa yapan çocuğunuzu övün. Yalnızca oturmuş tuvaletini yapmamışsa övgü tekniğini kullanmayın. Başarılı bir şekilde tuvaletini yapan bir çocuğa tezahürat etmek, alkışlamak, sevinç gösterilerinde bulunmak önemli. Bu sayede yaptığı davranışın beğeniyle karşılandığını anlayabilir.

Tuvalet eğitimi çocuğun gelişim basamakları arasında önemli bir yere sahiptir. Çocuğun kişilik gelişimini etkilemektedir. Uyanıkken ya da uyku halinde idrar ve dışkı kontrolünü sağlayabilmesi, yardım ve hatırlatma olmadan tuvaletinin geldiğini fark edebilmesi ve bu ihtiyacını giderebilmesini içeren davranışların bütünü tuvalet eğitimini oluşturur.

Bu eğitime başlayabilmek için hem zihinsel hem de bedensel gelişim olarak çocuğun hazır olması gerekir. Genellikle aydan sonra çocuklar fiziksel olarak tuvalet eğitimine hazır hale gelir. Her çocuğun gelişimi farklı ilerlemektedir. Bazı çocuklar ay arasında hazır olma belirtileri gösterirken, bazı çocuklarda bu durum aya kadar beklemeyi gerektirebilir. Örneğin; isteklerini kelimelerle anlatabilmesi, bezliyken 2 saat kuru kalabilmesi, gece kuru uyanması, giysisini yardım almadan çıkarabilmesi , bezliyken kaka yaparken ya da yaptıktan sonra etrafındaki kişilerden uzaklaşması, bezin artık çocuğu rahatsız etmesi, gün içerisinde aynı zamanlarda bezini kirletmesi funduszeue.info tuvalet eğitimine hazır olan çocuk bazı işaretler verir.

Eğitime karar verdikten sonra bezi tamamen bırakın. Çocuğun altının ıslanmasından rahatsız olması, bir süre sonra sürekli altını kirletmesinin önüne geçer ve tuvaletini geciktirmeyi öğrenmesini sağlar. Bu durum tuvalet bilincinin oluşmasına zemin hazırlar. Gelişimde bireysel farklılıklardan dolayı her çocuğun bu eğitime hazır oluşu farklıdır. Ebeveynler çocuktan gelen sinyalleri doğru değerlendirip harekete geçebilir. Doğru zamanlama eğitim süreci için önemlidir. En uygun zaman aralığı aydır. Çünkü 2 yaşından sonra çocuk idrar ve dışkı kontrolünü sağlamaya başlar.

Çocuğun hazır hale gelmesi tek başına yeterli değildir. Aynı zamanda ebeveynlerin de kendisini hazır hissetmesi tuvalet eğitimi için çok önemlidir.

Tuvalet eğitiminde sık karşılaşılan sorunlardan biri “kaka tutma” davranışıdır. Tuvalet eğitiminin verildiği anal dönemde çocuk kakasını vücudunun bir parçasıymış gibi algılamaktadır. Bu yüzden dışkılamayı vücudundan bir parça kopması ya da yitirme şeklinde algılar. Çoğunlukla acı veren bir tuvalet deneyimi sonrasında çocuklar kaka tutma eğiliminde bulunur. Kaka tutma probleminin nedeni çevresel ya da psikolojiktir. Genellikle yaş arasındaki çocuklarda bu sorun bağımsızlık sembolüdür. " Benim istediğim olacak, kakaya hakimim “ mesajı verilmektedir. Öncelikle sürekli kaka ve tuvalet hakkında konuşmayı bırakın. Çocuğun ev ortamında ebeveynleriyle birlikte geçirdiği süreyi arttırmaya çalışın. Sevdiği bir oyuncağıyla birlikte tuvalete götürmeyi deneyebilirsiniz. Renkli kitaplar ve stickerlarla tuvaleti korku unsuru olmaktan çıkartabilirsiniz. Bu problem devam ederse çocukta fizyolojik bir problem olup olmadığını incelemek için önce çocuk doktoruna durumu bildirin. Eğer fizyolojik bir problem yoksa psikolojik destek alın.

Tuvalet Eğitimine Hazırlık Hakkında:

Tuvalet eğitimine başlamadan önce hazırlık çalışmalarının yapılması faydalı olacaktır. Çocuğun bezi değiştirilirken belli aşamalardan bahsedebilirsiniz. Tuvalet eğitimiyle ilgili kaka ve çiş gibi terimleri öğrenmesi gereklidir. Birlikte külot atlet alışverişi yapmak, lazımlığını seçmesine yardımcı olmak ve bunun ne işe yarayacağını anlatarak da başlayabilirsiniz. Tuvalet eğitimi hakkında eğlenceli hikaye kitapları okumak etkili olacaktır. Çocuğa çişin ve kakanın tuvalete yapılacağı anlatılabilir. Aynı zamanda aile bireyleriyle tuvalete giderken eşlik edilmesi hem cesaretini arttıracaktır hem de sifonu çekmek, ellerinin yıkanması gibi tuvalet ritüellerinin oluşmasına yardımcı olacaktır. Bu sürecin doğal ve normal bir durum olduğunu anlamasını sağlayacak hem de anne babayı rol model almasında etkili olacaktır.

Tuvalet Eğitimine Nasıl Başlamak Gerekir?

Tuvalet eğitimine başlamaya karar verdiğiniz zaman mümkünse bahar ya da yaz mevsimini tercih edin. Bu eğitime başlamaya karar verdiğiniz zaman çocuğunuzu bezlemeyi bırakın. Çocuğa bez bağlamayacağınızı öncesinde konuşun.Çocuğa iç çamaşırı ve lastikli şort-pantolon gibi rahat giysiler tercih ederek başlayın.Gün içerisinde ıslaklıktan kaynaklanan rahatsızlığı hissetmesi çözüm arayışına yöneltecektir ve kaslarını kullanmaya başlamasını sağlayacaktıfunduszeue.info günler küçük kazalar yaşamanız normaldir.Küçük kazalara verdiğiniz tepkilerin abartılı olmamasına dikkat edin. Bir sonraki seferde başarılı olacağı yönünde telkinlerde bulunmak çocuğunuzu olumlu etkileyecektir. Çocuğun lazımlığını banyoda bulundurmaya ve rahat ulaşabileceği bir yere koymaya özen gösterin. Lazımlığı kendisinin kullanmak istemesi eğitim için önemli bir davranıştır. Çocuk lazımlığını kendi kullandığı zaman ya da tuvaletinin geldiğini bildirdiği anlarda teşvik edici sözler kullanabilirsiniz. Her seferinde değil ama bazı zamanlarda motivasyonunu arttırmak için minik ödüllendirmeler yapabilirsiniz.

Gece Tuvalet Eğitiminde Nasıl Bir Yol İzlenebilir?

Tuvalet eğitimine başladığınız günden itibaren gece de bezlemeyi bırakın. İlk günlerde gece ıslanmaların yaşanması normaldir. Ebeveynlerin küçük kazalara karşı sabırlı davranması gerekir. Gece ıslanmalarının kesilmesi bir eğitimle değil, gündüz kazanılan alışkanlıkla pekişir. Özellikle akşamları çocuğun beslenme ve sıvı alımını düzenlemeniz önemlidir. Yatmadan 2 saat öncesinde sıvı alımı azaltılır. Çocuk uyumadan önce mutlaka tuvalete götürülür hatta gece tuvalete kaldırabilirsiniz. Gece lazımlığa daha rahat ulaşabilmek için çocuğun odasına koyabilirsiniz. Geceleri çocuğun tuvalete kalkması, lazımlığını kullanması iyi bir adımdır. Kuru kalktığı sabahlarda çocuğunuzu övmeniz, bu davranışından ötürü güzel sözler söylemeniz hoşuna gidecektir. Bu davranışını sürdürmesine yardımcı olacaktır.

Tuvalet Eğitiminde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar:

*Tuvalet eğitimine çocuk 3 yaşına girmeden önce başlanması daha uygundur. Geç eğitime başlamak gündüz kontrolü kazanmada gecikmelere neden olabilir.

*Çocuğun hayatında herhangi bir değişiklik olmadığı, duygusal olarak da hazır olduğu bir dönemde tuvalet eğitimine başlamayı tercih edin. Örneğin, hastalık dönemi, ev değişikliği, ölüm ya da yeni bir kardeşin doğumu gibi bir dönemde tuvalet eğitimine başlamayın.

*Eğitime başladığınız zaman gece bezlemeyi bırakın. Gündüz bezsiz olmak, gece bezle uyumak çocukta kafa karışıklığına yol açabilir.

*Tuvalet eğitimi sürecinde çocuğa rahat kıyafetler giydirmeyi tercih edin.

*Ufak tefek kazalara karşı hazırlıklı olun. Bu durumu güler yüzle karşılayarak normal ve doğal bir süreç olduğunu çocuğunuza anlatın.

*Çocuğun tuvaletini yapacağı klozetin boyuna uygun seçilmiş ve ayaklarının yere değiyor olması gerekir. Lazımlık ya da klozet adaptörü kullanabilirsiniz. Çocuğunuzun ayaklarının yere değmemesi korkmasına yol açar.

*Erkek çocuklarda öncelikli olarak oturarak çişini yaptırmayı öğretin. Çünkü eğitimin başında ayakta durdurmakta zorluk çekebilirsiniz.

*Dışkı hakkında olumsuz yorumlardan kaçının.

*Çocuğun başarısız olduğu zamanlarda azarlamaktan ve cezalandırmaktan kesinlikle kaçının.

*Rahat ve sabırlı olmaya özen gösterin.

*Bu eğitim sürecinde diğer çocuklarla kıyas yapmaktan kaçının. Siz özendirdiğinizi düşünürsünüz fakat çocuğunuzun özgüveni zedelenir.

*Çocuk aşırı tepkiler veriyor ve tuvaletini yapmayı reddediyorsa ısrarcı olmayın. Her çocuk eğitimde kendi yolunu belirleyecektir , eğitime bir süre ara verin.

*Bu eğitimde sabırlı ve tutarlı davranmanız süreci iyi yönetmenize yardımcı olacaktır. Çünkü çocuğu yönlendirecek olan kişi sizsiniz.

*Çocuğun başarılı olduğu zamanlarda, başarısını takdir edin.

Özetle; çocuğunuza tuvalet eğitimi vermek istiyorsanız, önce ebeveynlerin psikolojik olarak hazır hissetmesi süreç için önemlidir. Siz kendinizi hazır hissettiğiniz zaman, çocuğunuzdaki hazır olma işaretlerini takip ederek uygun zamanda harekete geçin. Ebeveynlere düşen en önemli sorumluluk çocuğa bu eğitim sürecinde destek olmak, yanında olduğunuzu her koşulda hissettirmek ve cesaretlendirmektir. Tüm eğitimler tamamlansa da karşılaştığınız küçük kazalar karşısında paniklemeden, sabırla ve anlayışla yaklaşmanız önemlidir. Bazı duygusal durumlarda küçük kazalarla karşılaşfunduszeue.info bir süre sonunda kendiliğinden düfunduszeue.infot eğitimi zaman ve belli aşamalardan geçmeyi gerektirir.Çocuğunuza pozitif enerjinizi vererek, güleryüzle ve anlayışla yaklaşmanız rahatlamasına yardımcı olacaktır.

Psikolog Funda Buharalı.