Erikler Ne Zaman Çıkacak

Önce tomurcuklar belirir dallarının üzerinde. Sonra yavaş yavaş kokuları… Bir bakarız ki çiçekler belirir birer ikişer, derken hepsi gösterir kendini güneşle beraber. Baharın tüm enerjisini dallarına toplamıştır erik ağacı. Yavaş yavaş yazın geldiğini haykırır biz fark etmeden… Daha sonra ekşi ama keyifli bir lezzet oluverir ağızlarımızda…

Taze meyvelerden belki de en müptelası olduğumuz meyvedir Erik. Hoşafı, kompostosu, reçeli ve pekmezi de yapıldığı için aslında sadece bahar ve yaz aylarında değil, 12 ay bizimle beraberdir. Türkiye’de eriğe bahar aylarında hemen hemen her bahçede rastlamak mümkündür ve neredeyse herkes, çocukken erik ağaçlarına birkaç kez dadanmıştır… Sulu sulu eriklerin yanında biraz da tuza kimse hayır diyemez. Eriği bizim için önemli kılan yegâne şey ise faydaları. Tabir yerindeyse saymakla bitmiyor eriğin mucizeleri… Kalp ve böbrek hastalıkları için birebir olan erik, romatizmalı hastalıklara ve de sindirim rahatsızlığı çekenlere çok faydalı oluyor. Ayrıca B vitamini deposu olması da cabası… Bunun yanında potasyum ve magnezyum minareleri açısından da zengin bir meyve olması onu vazgeçilmez kılıyor.

Eriğin sahip olduğu zengin vitamin içeriği, çeşitli hastalıklara karşı gösterdiği olumlu etkiler ve düşük kalorisi, faydasını kanıtlıyor. Düşük kalorisi nedeniyle diyet uygulayan kişilerce de tercih edilen meyvelerin başında geliyor. İklimi bakımından çok şanslı olan Türkiye’de ilkbahardan yaz sonuna kadar çeşit çeşit erik bulmanın mümkün olması da eriğin değerini arttırıyor. Eriğin bağırsak etkinliğini artırıcı etkisi bulunuyor. Ayrıca potasyum ve magnezyum minerali açısından da zengin bir meyve olduğu biliniyor. Eriğin regl düzenleyici, idrar söktürücü ve terletici özellikleri de bulunuyor. Çiğ erikte çeşitli minerallerin yanı sıra C, A ve E vitaminleri ile beta karoten de bulunuyor.

Erik komposto, reçel ve marmelat şeklinde tüketildiğinde ilave edilen şekerden dolayı kalori değeri arttığı için vitamin ve minerallerden daha sağlıklı bir şekilde yararlanılabiliniyor. Taze olarak tüketimi öneriliyor. Anadolu’da kurutularak da tüketilen eriğin besin değerinin tazesine göre daha yüksek olduğu da bilinenler arasında. Ayrıca pişirilmeden tüketilmesi de tavsiye ediliyor.

Çağlasını ilkbaharda, olmuşunu ilkbahardan sonbahara kadarki dönemde ve kurutulmuşunu yıl boyunca severek yediğimiz eriğin ağacı, gülgillerden. Dünyanın pek çok bölgesinde yetiştirilen çeşitli erik ağaçları, ülkemizin hemen hemen her yerinde de yetiştirilebiliyor ve bu yüzden çok şanslıyız. Meyvesinin olgunlaşma dönemlerine göre erikler; erkenci caneriği, yaz ortalarında olgunlaşan Japon ya da İtalyan eriği ve ağustosta olgunlaşmaya başlayan Avrupa eriği olarak ana gruplara ayrılıyor. Bu gruplarda yer alan türlerdeki ağaçlar, 4–12 m. kadar boylanabiliyor. Farklı biçim ve büyüklükteki meyvelerinin ince kabuğu, türlere göre yeşil, sarı, kırmızı ya da mor renklerdedir.

Meyvenin gene çeşitli renklerde olan eti, sulu, mayhoş ya da tatlı, meyvenin ortasındaki tek çekirdeği serttir. Kuru eriğin besin değerleri tazesine göre daha fazladır. Ayrıca pişirilmeden yenmesi daha yararlıdır; kompostosu ya da hoşafı yapıldığında vitamin değerleri düşer ama içine şeker katıldığından kalori ve karbonhidratı artar.

Hazırlayan: Sezai Evans

Erik mevsimi ne zaman? Erik ne zaman ucuzlayacak? Erik fiyatı ne kadar? Herkesin dört gözle beklediği Erik tezgaha girdi. Erik fiyatları ne kadar? Erik ne zaman ucuzlayacak? Erik için herkes internette arama yapıyor.Erik için merak edilen soruların cevapları burada.



Erik fiyatı ne kadar?

Mersin'in Silifke ilçesinde mart başında ilk hasadı yapılan yerli erik, Bursa'daki manav ve pazar tezgahlarında yerini aldı.

Kilogram fiyatı 300 lirayı bulan, ilkbahar ve yaz aylarının gözde meyvelerinden olan erik, tezgahların en pahalı ürünü olarak dikkati çekiyor.

Bir adet eriğin ücretiyle 2 ekmek alınabiliyor

İçinde 10 adet eriğin bulunduğu 100 gramlık plastik kaplar, 30 liradan alıcı buluyor. Tanesi 3 liraya gelen bir eriğin ücretiyle 2 ekmek alınabiliyor.

Bursa merkez Osmangazi ilçesinde faaliyet gösteren bir manav dükkanının satış sorumlusu Ahmet Genç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yeni çıktığı için çok pahalı olan eriğin fiyatının, altınla yarıştığını söyledi.

"Eriği görünce hemen eşim için aldım"

Bursa'da yaşayan ve hamile eşi için erik almaya geldiğini belirten 47 yaşındaki Bülent Kafalı ise ''Eşim yaklaşık 5 aydır hamile olduğu için birçok yaz meyvesini canı çekiyor. Bana da uzun zamandır erik almamı söylüyordu ancak özellikle eriği hiçbir yerde bulamıyordum. Bugün ilk kez bu manavda eriği görünce hemen eşim için 5 paket aldım. Tadına şuan daha yeni bakıyorum ve hakikaten tadı çok güzelmiş." ifadelerini kullandı. 

Erik Mevsimi

Erik Mevsimi, Erik soğuk ılıman iklim bölgelerinde, hatta bazı kış soğuklama ihtiyacı düşük erik türleri, subtrobik iklim bölgesinde yetişme alanı bulmaktadır. Tür sayısının çok olmasının yanı sıra ülkemizde farklı ekolojik bölgelerin sağladığı olanaklardan dolayı erik türlerini, erik mevsimi içerisinde 4-5 ay süreyle pazarda görmek mümkün olacak bir durumdur. Olgunlaşma durumları göz önünde bulundurulduğunda erikler 15 Nisan ile 30 Eylül gibi uzunca bir dönem de mevsiminde pazara sunulmaktadır. P.ceresifera erik türüne ait can erikler 15 Nisan dan itibaren pazara çıkmaktadır. Bunları P.salicina erik türüne ait Japon erikleri, izler P. domestica grubu erikler yani Avrupa erikleri de 20 Temmuz'dan sonra mevsiminde olgunlaşmaktadır. Ülkemizde erik ağaçları genel olarak diğer meyve ağaçları arasında karışık olarak bulunur. Fakat son zamanlarda Ege ve Akdeniz'in kıyı kesimlerinde turfanda yeşil erik önem kazanmış ve kapama bahçeler kurulmuştur.

Erik mevsimi içerisinde erik ağacı dikimi de önemli olan hususlardandır. Erik ağaçları dikileceği alanda verimli çeşitlerle bahçe oluşturulacağı zaman eğer bahçede birkaç çeşidin yer alması istenirse her çeşit bir blok halinde bahçeye yetiştirilir. Kendine kısmen verimli yada kendine kısır çeşitlerle bahçe kurulacağı zaman da çeşitlerin birbirini tozlayacak biçimde dikilmesi gerekir. Tozlayıcı oranı 1/9 oranında olması gerekmektedir. İkiden fazla çeşitlerle kurulacaksa eğer erik 2'şer 3'er sıra şeklinde dizilir. En uygun tozlayıcı çeşit seçildiğinde çeşidin iyi özellikleri yanı sıra çiçek açma mevsiminin birbirlerini tozlayacak şekilde uygun olmasına, çiçek tozlarının yüksek çimlenme gücüne sahip olmasında ve karşılıklı tozlanma sonucunda yüksek oranda meyve oluşumu meydana getirecek çeşitlerin seçilmesine özen gösterilmesi gerekmektedir. Tozlayıcı sayısı, tozlayıcı çeşitlerin ekonomi ve pazarlama açısından amaca uygun bir çeşit olup olmamasına göre ayarlanması gerekmektedir.

Erik Mevsimi

Amaca uygun bir çeşidin tozlayıcı olarak kullanılması durumunda, 2 sıra ana çeşide 1 sıra tozlayıcı yeterli olacaktır. Üretim amacına uygun olmayan bir çeşidin tozlayıcı olarak kullanılması zorunluluğu olduğunda 8 ana ağaca 1 tozlayıcı olacak şekilde bahçe kurulması gerekmektedir. 

Erik Mevsimi-Toprak İşleme

Yağışlı olan bölgelerde çayır bitkileri kullanarak bahçelerde devamlı bir örtü bitkisi bulunmaktadır. Örtü bitkisi büyüyünce biçilirler. Yağışı az bölgelerde, erik bahçeleri sürekli olarak temiz tutulmaya çalışılmaktadır. Böyle yerlerde bahçeler erik mevsimi için uygun olan sonbaharda sürülür. İlkbaharda toprak tava geldiği zaman şubat sonu yada mart içerisinde ikinci kez sürülmektedir. Mayıs ayında gerçekleşen üçüncü sürümden sonra sulama kanalları açılmaktadır. Ağaçların dipleri çapayla işlenmesi gerekir. Sulamadan dolayı yazın bahçeler otlandığı zaman sulama kanallarını bozmamak için toprağı sürmek yerine ot biçime tercih edilir.

Erik mevsimi yani eriğin en iyi toplama olgunluğuna ulaştığı dönem, eriklerin ağaçta tam iri olduğu zaman, rengini tam olarak aldığında, tam tatlı olduğunda ve eti gevrek olduğu zaman mevsimi geldi demektir. Ana ağaçta eriklerin olgunluğun bu kadar ilerlemesi yakın pazarlar için toplanacak meyvelerde söz konusu olmaktadır. Uzak pazarlar içinse hasat erik mevsiminden daha erken yapılır. Erikler de hasat, üst ve zemin renkteki değişime uğradığında, meyve eti sertliğe ulaştığında, suda eriyen kuru madde miktarına bakılarak yada tam çiçekten hasada geçen süreye bakılarak tayin edilmektedir. Kurutmalık erik meyveleri de ağaçlar üzerinde aşırı derecede olgunlaştığında, erikler buruşmaya yakın erik mevsimi gelmiş ve reçel yapımı için toplanabilir. Buruşan eriklerin bir kısmı ağaçların dibine düşecektir. Bunlar yerden toplanmalıdır. Ağaçta kalan meyvelerde elle yad makine yardımıyla hasat edilir. Bu sayede toplanan erikler istenilen şekilde kullanılır.



ERİK İÇİN YAPILAN YORUMLAR



Erik hangi ayda çıkacak ?

Gizli Üye Gizli Üye

 

Diğer

Canım çok fena erik çekti,şimdi olucak tatlı tatlı sulu sulu tuza bandıracaksın yerken o kurt sesi çıkacak... Ne zaman çıkacak bu erik kaç ay kaldı ? 



aysesayık aysesayık eig 7%

ooff benimde var ya 1 aydan beri canım çekiyoo yaa :s öyle tuza bana bana yiyip yüzümü buruşturasım var :S nerde satılıyodur ki hiç mi yoktur bu aylarda 



neoist2 eig 6%

Mayıs gibi:( benimde en büyük derdim o şu an.Midye dolmayı tepsiyle almak gibi eriği de tezgahıyla almayı düşünüyorum.

ERİK YETİŞTİRİCİLİĞİ - 3

1. GİRİŞ

Kültür erik çeşitlerinin meydana gelişleri, gelişmeleri ve günümüze kadar korunmalarında Anadolu gen kaynağı olarak önemli rol oynamıştır. Erik yetiştiriciliğinde ilk sırayı Yugoslavya daha sonra A.B.D. almaktadır. Türkiye erik yetiştiriciliği bakımından, dünyada sekizincidir. Bu gün memleketimizin hemen her yanına yayılmış bulunmaktadır.

Erik meyvesi, yeşil erik olarak, memleketimizde ilk turfanda meyveler arasında önemli yer almaktadır. Ülkemizde erik üretimi zaman zaman dalgalanmalar göstermekle beraber daima bir artış halindedir. Ara sıra görülen bu dalgalanma muhtemelen ekolojik şartlardan, özellikle don olaylarından ileri gelmektedir. Çeşitlerimizin bir kısmını teşkil eden can erikleri ile kısmen de Japon erikleri erken çiçek açtığından bazı bölgelerimizde (Marmara Bölgesi ve kısmen de Ege Bölgesi) donlardan zarar görmektedir. Erik üretiminde zaman zaman ortaya çıkan dalgalanmaya karşılık erik ağacı sayısında devamlı bir artış olmuştur.

2. öNEMLİ ÇEŞİTLER

Erik çeşitlerini, pratikte olgunluk zamanlarına göre erkenci, orta mevsim ve geçci, kullanılma şekillerine göre de sofralık, kurutmalık ve mutfaklık (konserve, reçel v.b.) olarak ayırmak mümkündür. Bu ayırma da hiç şüphesiz bir çok amaçlar için kullanılmaya elverişli olanlar daha çok önem kazanırlar.

Bugün Türkiye'de yetişen erik çeşitlerinin bir kısmı yerli, bir kısmı da yabancı çeşitlerdir. Yerli çeşitlerimiz iki türden meydana gelmişlerdir. Bunlar Prunus cerasifera ve Prunus domestica türleridir. Prunus cerasifera türünden meydana gelen kültür çeşitleri "can erikleri" olarak tanınmaktadır. Başlıca can erikleri çeşitleri Aynalı, Can-1, Foça, Havran, Karşıyaka, Orta can ve Papaz'dır. Can-1, Havran, Orta can ve Papaz çeşitlerinin meyveleri genellikle yeşil erik olarak tüketilir. Bu tüketim şekli bizim ülkemize özgüdür. Bu nedenle yeşil olarak yenecek meyveler tam çiçeklenmeden 60-70 gün sonra hasat edilmeye başlanır, bu hasat olgunluk zamanına kadar devam eder. Prunus domestica türünden meydana gelmiş başlıca çeşitlerimiz Göynük, Köstendil ve Üryani'dir. Bu çeşitler ilkbahar don olaylarından pek zarar görmezler.

GAP/BKİB'ınca GAP Bölgesi için yaptırılan Erik Çeşitlerinin Saptanması Araştırmasında Bölge için ümitvar çeşitler saptanmıştır. Bunlar verim bakımından sırsıyla Burbank (61.75 kğ/ağaç), Stanleley 40.37 kg/ağaç), Santa Rosa (37.00 kg/) ve Red Heart (33.50 kg/ağaç) çeşitleridir.

3. İKLİM VE TOPRAK İSTEKLERİ

3.1 İklim İsteği

Erikler türlerine göre genel olarak değişik iklim şartlarında yetiştirilebilirler. Böylece, erik türlerini mutedil, sıcak mutedil ve soğuk mutedil iklim bölgelerinde ve hatta kış dinlenmesi kısa süren tür ve çeşitlerde, subtropik bölgelerde bulmak mümkündür.

Erik çeşitleri genel olarak badem, kayısı, şeftaliden sonra çiçek açtığı için bu türlere göre ilkbahar geç donlarından daha az zarar görür, olağan üstü durumlar dışında kış donlarından korkulmaz.

Yağışların iyi dağıldığı ve yıllık yağış toplamının 750 mm'yi bulduğu yerlerde erikler sulamadan da yetiştirilebilir, ancak meyvelerin irileşmesi ve iyi kalitede olgunlaşmaları için yeteri kadar suyun bulunması gerekir.

3.2 Toprak İstekleri

Erikler toprak bakımından orta derecede seçici olarak kabul edilirler. Japon erikleri için en uygun topraklar humuslu, besin maddelerince zengin, yeter miktarda neme sahip sıcak topraklardır. Ağır topraklarda Avrupa erikleri Japon eriklerine göre daha iyi sonuç verirler. Drenajı kötü topraklarda badem, kiraz, kaysı ve şeftaliden daha iyi sonuç verirler. En uygun toprak pH'sı 6.5-7 dir.

4. YETİŞTİRME TEKNİĞİ

4.1 Çoğaltılması ve Kullanılan Anaçlar

Kültür erik çeşitleri tohum ve çelikle üretilmezler ve tek üretme yolu aşıdır. Fidanlıklarda en çok kullanılan aşı, durgun göz aşısıdır. Ekolojik şartların uygun olduğu yerlerde sürgün göz aşıları da kullanılabilir.

Kültür erik çeşitleri için muhtelif erik türleri, şeftali, kaysı ve badem anaç olarak kullanılabilir. Anaç seçiminde ağaçlara verilecek boy, toprak tipi, hastalıklara dayanma gibi problemler rol oynar.

P. Cerasifera Anaçları : Geniş çapta kullanılan bir erik anacıdır. Can erikleri, Avrupa erikleri ve Japon erikleri için uygun bir anaçtır.

Can eriklerinin bazıları çelikle üretilmektedir. Yeşil çelik veya odun çeliği ile üretim bazı çeşitlerde oldukça başarılıdır. Ancak bu şekilde üretim sınırlıdır.

P. Cerasifera'nın Myrobolan adı altında yaygın şekilde kullanılan anaçları mevcuttur. Myrobolan anaçlarının İngiltere ve Fransa'da seleksiyonla elde edilmiş bazı tipleri mevcuttur. Bu anaçlardan biri olan Myro 29 C kök ur nematoduna tamamen, meşe kök mantarına kısmen dayanıklıdır

P. Mariana Anaçları : Bir klon anacıdır. Bu anaç içerisinden kuvvetli gelişen iki tip seçilmiştir. Bunlar Mariana 2623 ve Mariana 2624 dir. Bu iki anaç ağır, nemli topraklara uygun olup kök ur nematoduna ve boğaz kanserine oldukça dayanıklıdır.

4.2 Bahçe Tesisi

Can erikleri ve Avrupa eriklerinin kendine verimli olanları dışında kalan bütün erik çeşitleri, mutlaka tozlayıcı çeşide ihtiyaç gösterirler.

Kendine kısmen verimli veya kendine kısır çeşitlerle bahçe kurulacağı zaman çeşitlerin birbirini tozlayacak şekilde dikilmesi gerekir. Bahçede ikiden fazla çeşit bulunduğu zaman birbirinin tozlayıcısı çeşitler yan yana olmalıdır.

Erik bahçeleri genellikle bir yaşından aşılı fidanlarla tesis edilir. Kışı mutedil geçen ve fazla yağışlı olmayan bölgelerde fidanlar aralık ayından itibaren dikilebilirler.

Kapama erik bahçeleri genellikle kare şeklinde dikilir. Ağaçlara verilecek aralık mesafeler toprağın tipine, kullanılan anaca ve çeşidin büyüme kuvvetine göre değişir. Normal yetiştirme sistemlerinde erikler 5 x 5 m veya 6 x 6 m aralıklarla dikilir.

4.3 Yıllık Bakım İşleri

4.3.1 Toprak İşlemesi

Yağışı az bölgelerde toprak sonbaharda sürülür. İlkbaharda toprak tava gelince şubat sonu veya mart içinde ikinci ve mayıs ayında yapılan üçüncü sürümden sonra sulama kanalları açılır. Ağaçların dipleri çapayla işlenir. Yazın otlanma durumu göz önüne alınarak sürüm yerine, ot biçme tercih edilmelidir.

Erik kökleri toprak yüzeyine yakın bir kısımda yayılmış olduklarından derin toprak işlemesinden kaçınılmalıdır.

4.3.2 Sulama

Yağışın 750 mm'nin altında olduğu bölgelerde sulamanın yapılması zorunludur. Erikler saçak köklü olduklarından ve kökler yüzeysel geliştiklerinden bunların su istekleri derin köklü meyve türlerine göre daha fazladır. Bu yüzden uzun süren kurak periyotlarda erik ağaçları duruma göre 8-12 günde bir sulanır.

4.3.3 Gübreleme

Verilecek gübre miktarının toprak analizlerine göre tesbiti en uygun olanıdır. Fosforlu gübreler kış başında, azot gübresi olarak kullanılan amonyum sülfat da kış sonunda, ilkbahar gelişmesi başlamadan önce verilmelidir. Bu gübrelerden başka dekara 3 ton çiftlik gübresi tavsiye edilmektedir.

4.3.4 Budama

Eriklere şekil budaması ve mahsul budaması olmak üzere iki tip budama uygulanır. P. cerasifera ve P. sülicina gibi çeşitler yayvan büyüme eğiliminde olduklarından bunların genç ağaçlarına goble şekli uygundur.

Avrupa erikleri ise daha çok dik veya yayvan geliştiklerinden bunlara da değişik doruk dallı şekil verilmelidir. Şekil budaması uygulanırken genç ağaçlarda kesimler yapılmamalıdır.

Aksi halde kuvvetli sürgünler meydana gelir, ağacın mahsule yatması gecikir. Mahsul budaması mümkünse her yıl, değilse iki yılda bir budama yapılmalıdır. Her yıl yapılırsa daha hafif olarak uygulanır. Budama esnasında eriklerde çiçek tomurcuklarının daha çok iki yaşlı dallar ile buket dallar üzerinde teşekkül ettiği unutulmamalıdır. Kırık ve kuru dallar en yakın bir yan dal üzerinden kesilirler. Taç içinde sıkışıklık yapan dallar ile birbirine rakip olarak değişen dalların birisi dipten kesilir.

4.3.5 Seyreltme

Erik çeşitlerinin özellikle sofralıklarda iyi bir ürün alınabilmesi için seyreltme yapılması gereklidir. Eriklerde budama hafif olarak uygulandığından meyve seyreltmelerine pek faydası olmamaktadır. Bu nedenle ya elle ya da kimyasal maddelerle seyreltme yapılır.

Seyreltme eriklerde meyve iriliğini arttırarak pazar fiyatı üzerine olumlu bir etki yapar. Dal kırılmalarını önler ve periyodisiteye eğilimi azalır. Yeşil olarak tüketilen can eriklerinde ağaçlardaki meyveler fasılalı olarak hasat edildiğinden her meyve toplama seyreltme yerine geçer.

4.3.6 Hastalık ve Zararlılarla Savaş

Mumya (Monilya) Hastalığı: Çiçek sürgünü ve yaprakların kurumasına, meyvelerin çürümesine sebep olan mantari bir hastalıktır. Sonbaharda hasta dallar ile siyah kabuklu mumya meyveler bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Çiçekler ve meyve Thiophanate methl, Benomyl Captan, Dodine Thiram'lı ilaçlardan biri ile ilaçlanmalıdır.

Yaprak Delen (Çil Hastalığı): Fungus yapraklarda delikler, meyve ve sürgünler üzerinde irili, ufaklı lekelerin meydana gelmesine sebep olur, tomurcukları kurutur. Sonbaharda hastalıklı dallar kesilip yakılır, Bordo bulamacı veya bakırlı preparatlardan biri kullanılır. Üçüncü ilaçlamada Zineb'li ilaçlardan biri kullanılır.

Kırmızı örümcekler: Yaprakların altında veya üstünde yerleşerek önce lokal olarak yaprak rengini bozarlar sonra bu durum tüm yaprağa, ağacın diğer yaprakları ile sürgünlerine yayılır. Meyveler yeterince beslenemez ve çok erken yaprak dökülmeleri olur. Kırmızı örümcekler belirlenen çeşitlerine göre özel ilaçlarla mücadelesi yapılır. özel akarisitler (Chlorobenzilate-25, Dicofol-20, vb.) fungusitler (Benomly-50, Binapacryl 50, vb.) ve insektisit akarisitler (Diethion 50, formothion 25 vb.) kullanılan ilaçlardır.

Yaprak Bitleri (Aphis Spp): Bitki üzerinde koloniler halinde yaşayan, büyüklükleri 1-5 mm arasında değişen küçük böceklerdir.

Kanatlı ve kanatsız erginleri bulunur. Bitki öz suyunu emerek bitkiyi zayıflatır ve kurutur. Emme esnasında ifraz ettikleri tükrüklerindeki toksik ve tahriş edici maddelere göre değişen anormal büyümeler, deformasyonlar yaparak normal gelişmeyi engeller.

Yapraklar kıvrılır, kalınlaşır, köklerde anormallikler meydana gelir. Virüs taşıma ve enfekte etmek suretiyle çeşitli bitki hastalıklarının meydana gelmesine sebep olurlar. Ayrıca bitkilerin teneffüslerine engel olur.

Mücadelesinde kültürel tedbirlere önem vermek gerekir, aphid populasyonu artmadan görülür görülmez (insektisitler, parationlu veya malationlu ilaçlardan biri) ilaçlı mücadeleye başlanmalıdır.

Yaprak Büken (Cacoecia Sp.): Elma, kayısı, erik vs. gibi bir çok ağaçların tomurcuk, yaprak ve teşekkül başlangıcında meyvelerini yemek suretiyle zararı yapan polifag bir haşeredir. Larvalar tomurcuklarda zarar yapmadan veya yaprakları büküp arasına girmeden önce haşareye karşı ilaçlı mücadele uygulanır. Fenolojik olarak tomurcukların patlama döneminde ilaçlamanın yapılması uygundur. İlk ilaçlamadan sonra yaprakta zararı devam ediyorsa, larvalar yaprakları büküp içerisine girmeden ikinci bir ilaçlama daha gerekir. Kışlık yağlar, sistemik veya parationlu insektisitler kullanılır.

Cep Hastalığı (Taphrina Pruni): Bu hastalık erik meyvelerinde görülür ve meyveler deforme. olur, şekilleri bozulur, irileşir ve uzarlar. Hasta meyvelerde çekirdek oluşmaz. Bu tip meyvelerin hiç bir değeri yoktur. Kültürel tedbir olarak, üzerinde bol miktarda hastalıklı meyve bulunan dallar kesilip imha edilir. Bölgemizde fazla bir önem taşımayan bu hastalık için çiçek taç yaprakları % 70-80 döküldüğünde ilaçlı mücadele yapılmalıdır. Eriklerde monilya veya yaprak delen mücadelesi yapılıyorsa ayrıca ilaçlama gereksizdir.

4.3.7 Hasat

Eriklerde hasat zamanı, üst ve zemin renkteki değişime, meyve eti sertliğine, suda eriyen kuru madde miktarına bakılarak veya tam çiçekten hasada kadar geçen süreye bakılarak tayin edilir.

Yeşil erik olarak değerlendirilen can eriklerinde ise hasat zamanı çekirdek sertliğine ve meyve iriliğine bakılarak saptanır.

Kurutmalık erik meyveleri ise ağaçlar üzerinde aşırı derecede olgunlaşıp bir miktar suyunu uçurup buruştuktan sonra hasat edilirler.

Erikler elle veya makinalarla iriliklerine veya ağırlıklarına göre boylanır. Seçme ve boylama standart tüzüklerine göre yapılır.

Erik meyveleri hassas olup kolaylıkla zedelenebilir olması nedeniyle küçük ambalajlara konulması iyi olur. Erik meyveleri genellikle saklanmaz. Bununla birlikte, ürünün birdenbire pazara sevk edildiği durumlarda fiyat düşmelerini önlemek için bir kısım meyvenin soğuk hava depolarına konması faydalı olur. Erikler en iyi olarak 0 oC veya -0.5 oC saklanabilir. Bu sıcaklık derecesinde domestica eriklerini 3-4 hafta, Japon eriklerini de 7-8 hafta saklamak mümkün olur. Kuru olarak değerlendirilecek erikler ya sergi yerlerinde tabii olarak güneşte kurutulurlar yada fırınlarda kurutulurlar. Kurutma süresi hava şartlarına bağlı olarak 6-10 gün sürer.

Copyright - Tarım Kütüphanesi - 2007

Üretim miktarı bakımından sert çekirdekli meyveler içerisinde kayısı ve şeftaliden sonra 3. sırada yer alan eriklere ait, ülkemizde beş farklı tür olmasına karşın, bunlardan 3  tür ticari bakımdan önemlidir.

• Avrupa grubu erikler: Genelde oval (yumurta) şeklinde meyveleri olan bu tür, ülkemizde erik üretim miktarında en fazla orana sahiptir. Sofralık tüketimin yanı sıra kurutmalık, meyve suyu, reçel, marmelat, konserve şeklinde işlemeye de uygundur.
• Japon grubu erikler: Çin kökenli olan  bu türe ait erikler kalp yada yuvarlak şeklindedir. Meyve tane iriliği Avrupa grubu eriklere göre daha fazla olan bu tür, haziran-eylül dönemini kapsayan geniş bir periyotta olgunlaşır. Yalnızca taze tüketim amacı ile üretilir. Son yılarda tüketicilerden gelen talepler doğrultusunda bu türe ait çeşitlerin üretimi hızla artmaktadır.
• Yeşil erikler (Can erikleri):  Bu tür, diğer erik türleri için anaç olarak kullanıldığı gibi, meyveleri gerek yeşil olum, gerekse yeme olumu devrelerinde sofralık olarak değerlendirilir.

İklim İstekleri

• Farklı erik türlerinin iklim istekleri birbirinden oldukça farklıdır. Can erikleri ılıman, Avrupa grubu erikler soğuk ılıman,  Japon grubu  erikler ise kışları çok sert geçmeyen ılıman ve sıcak ılıman iklimlerde en uygun şekilde yetişir. Diğer meyve türlerinde olduğu gibi, erik ağaçlarının kış döneminde üşüme istekleri + 7 0C ‘nin altındaki toplam saat olarak farklı erik türlerine göre değişmektedir. Can eriklerinde  bu süre, toplam 600 - 800, Japon eriklerinde 700 - 1000, Avrupa eriklerinde 800-1200 saat arasında değişmektedir.
• Japon grubu ve Can grubu erikler, Avrupa grubu eriklere göre 3-4 hafta erken çiçeklendikleri için Akdeniz Ege, güney Marmara Bölgeleri dışındaki bölgelerde sık, sık ilkbahar geç donlarına maruz kalırlar. Özellikle küçük meyveler dona çok hassas olup -1,1 ile -0,6 0C ’de zararlanmaktadır.

Toprak İstekleri

• Erikler toprak istekleri bakımından orta derecede seçicidirler. Saçak köklü olduklarından, derinliği az olan topraklarda yetiştirilebilmektedirler. Can erikleri fakir, drenajı iyi olmayan, kireç oranı fazla olan topraklarda da iyi sonuç verebilir. Japon grubu erikler, diğer erik türlerine göre daha fazla seçicidirler. Bu gruba giren erikler derin, bitki besin maddelerince zengin topraklarda yetiştirilmelidirler. İyi drene edilmemiş, ağır topraklarda erikler, diğer sert çekirdekli meyve türlerine göre daha iyi sonuç verirler. Erikler pH’sı 6,5-7,2 arasında olan topraklarda kolaylıkla yetiştirilebilmektedir.

Bahçe Kurma

• Bahçe tesis edilmeden önce özellikle bahçede su birikiminin önlenmesi için, mutlaka drenajın ve toprak tesviyesinin yapılması, ayrıca yabancı ot mücadelesinin ya herbisitlerle ya da derin sürümlerle yapılması zorunludur. Sulama amacı ile damla sulama sistemi kurulacaksa, dikimden önce bu sistemin de kurulması gerekmektedir. Yapılan araştırmalar, işletmelerin karlı olabilmesi için ideal bahçe büyüklüğünün 40-50 dekardan az olmaması gerektiğini ortaya çıkartmıştır.
• Kurulacak erik bahçelerinde kullanılacak çeşitlerin kendine uyuşmaz olması halinde, mutlaka dölleyici çeşidin belirli oranlarda bahçede bulundurulmasına özen gösterilmelidir. Dölleyici çeşidin oranı % 10 dan % 50’ ye kadar oranlarda değişebilir. İlkbahar geç donlarının görüldüğü bölgelerde kurulacak bahçelerde, ağaçlarda erken uyanmanın önüne geçilmesi amacı ile, bahçe yeri seçiminde kuzeye bakan yamaçlar tercih edilmelidir. Kışı ılık geçen bölgelerde ağaçların dikimi sonbaharda, diğer bölgelerde ise ilkbaharda dikim yapılması gerekmektedir.

Dikim Aralığı

• Kapama erik bahçelerinde kare ve üçgen dikim şekli uygundur. Kullanılan anaca göre dikimde uygulanacak sıra üzeri ve sıralar arası mesafeler 6x6m, 6x5m, 5x4 m şeklinde olabilir. Eğer bahçemizin sahip olduğu toprak, bitki besin maddelerince çok zenginse ağaçlara verilecek aralık ve mesafeler geniş tutulmalıdır.

Fidan Dikimi

• Fidan dikimi için 60x60 cm boyutlarında çukurların açılması uygundur. Çukur derinliği 50 cm’den az olmamalıdır. Dikimden önce fidanlarda kök budaması yapılması gereklidir. Fazla uzamış, kırık, yada kıvrık kökler kesilir. Yan dallar da 2-3 göz üzerinden budanır. Fidan dikimlerinde dikim tahtası kullanılmalıdır. Dikimde fidan aşı noktası dikim tahtasının 2-3 cm üzerinde olacak şekilde tutulmalıdır. Dikimde çukurun üstünden çıkan toprakla yanmış ahır gübresi karıştırılarak, çukurun yarısına kadar doldurularak bir kümbet oluşturulur. Fidan kökleri serbest kalacak şekilde bu kümbete oturtulur. Çukurun dibinden çıkan toprak, üst kısma konarak sıkıştırılır. Fidanın aşı noktasının toprak altında kalmamasına özen gösterilir. Ayrıca toprak yeterli rutubete sahip olsa dahi, can suyu verilmesine özen gösterilmelidir. Dikimden sonra ağacın kuvvetli rüzgarlardan zararlanmaması için, hakim rüzgarın estiği yönde ağaca 15-20 cm  mesafede herek dikilir ve esnek bir materyalle, ağaca sekiz şeklinde bağlanır.
• Dikimden sonra fidanın tepesinin 70- 80 cm’ den kesilmesi ağaçta bir bodurluk sağlamaktadır. Böylece ağacın dikine değil de yayvan büyümesi sağlanmış olur.

Anaç

• Hemen tüm meyve türlerinin yetiştiriciliğinde anaç kullanımı zorunludur. Anaçlar üzerine aşılanan çeşidin gelişimi, hastalık ve zararlılara dayanımı, verimi, meyve kalitesi, erkenciliği ya da geççiliği, kurağa ve dona dayanımı, kirece ve tuzluluğa dayanımı, taban suyuna dayanım üzerine ve bitki besin maddelerinin topraktan alımına etki etmektedirler.

Erik Anaçları

• Eriklerde en yaygın olarak, çöğür anaçları kullanılmaktadır. Çöğür anacı olarak, Can eriklerinin yabani formları (Myrobalan) anaçlarının tercih edilmesi uygundur. Eriklerde klon anaçları kullanımı gittikçe yaygınlaşmaktadır. Bunlardan en önemlileri, Myrobalan 29 C, Myrobalan B, Myrobalan GF31, Marianna 2624, Marianna GF8-1, Saint Julien A, Saint Julien 655/2, Pixy ve şeftali  badem melezi olan  GF 677 anaçlarıdır. Son yıllarda erik şeftali melezi Citation anacı bulunmuştur. Myrobalan ve Mariana anaçları kuvvetli gelişen anaçlardır. Bunlar ağır toprak şartlarına iyi adapte olmaktadırlar. Saint Julien anaçları orta kuvvette gelişen anaçlardır. Daha çok yağışlı bölgeler için önerilmektedirler. GF 677 anacı çok kuvvetli gelişir. Kirece dayanımı iyidir. Pixy zayıf gelişen bir anaçtır.