Müşteki Davaya Gelmezse Ne Olur

Müşteki kelime anlamı itibariyle şikayet eden demektir. Bir kimse ceza kanunun suç olarak tanımladığı fiillerden bir veya birkaçına maruz kalırsa yetkili kolluk mercilere ve cumhuriyet savcılıklarına yapmış olduğu şikayetle müşteki sıfatını kazanır.

Müşteki kural olarak bir defaya mahsus orda da hakim ve mahkeme önünde de şikayetini dile getirmekle mükelleftir. Ancak bazı durumlarda mahkeme müştekinin kollukta veya savcılıkta vermiş olduğu ifadeyle yetinip mahkemeye bu şekilde davayı bu şekilde bitirmeyi uygun görebilir.

Müştekiyi huzurda dinlemek isteyen hakim veya mahkeme müştekinin kollukta veya savcılıkta belirtmiş olduğu yasal tebligat adresine çağrı kağıdı gönderir. Çağrı kağıdına rağmen mahkemeye katılmayan veya katılamayan müşteki için zorla getirme kararı da çıkartılabilir.

Ancak sanık açısından böyle bir durum mümkün değildir. Sanık mutlak suretle mahkemeye gidip ifade vermek zorundadır. Sanığın geçerli tebligat adresine mahkemece çağrı kağıdı gönderilmesine rağmen duruşmaya katılmayan sanık hakkında zorla getirilme kararı verilecektir. Zorla getirilme kararına da uymayan sanık hakkında bu sefer mahkeme yakalama kararına hükmeder. Sanığın geçerli bir ifade verdikten sonra duruşmalara katılmak istemediğini belirtmesi halinde mahkeme bu talebi yerinde görürse sanık bundan sonra mahkemelere katılmayacaktır.     

Müşteki ne demek?

Bu yazımızda sizlere “müşteki ne demek” sorusunun yanıtını özetlemek gerekirse vermeye çalışacağız. Müşteki, suçtan ziyan olan ve adli makamlara bu suçu suç duyurusu eden kişidir. Müşteki suçtan ziyan olan ya da suçun mağduru olan şahıs olabilir. Gerçek kişiler haricinde tüzel kişilerin de müşteki olmaları mümkündür. Vakıf, dernek, şirket şeklinde tüzel kişiler de müşteki olabilirler. Sadece tüzel kişilerin, şikayetlerini yetkili organları vasıtasıyla dile getirmeleri gerekir.

Yakınma hakkının devredilmesi söz mevzusu olması imkansız. Yakınma hakkı mağdur ya da zarar görenle sıkı bir bağ içindedir. Müşteki ve davacı kavramları birbirinden farklıdır. Davacı daha geniş kapsamlı bir sıfattır/terimdir.

Müşteki ve müdahil farkı nedir? Müşteki (ya da şikayetçi) yargılama başladıktan sonrasında davaya katılmış olduğu taktirde müdahil sıfatını alır. Suçtan ziyan olan kişinin davaya müdahil olma talebi mahkemece kabul edilirse, bu şahıs “katılan” sıfatını alır.

Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 73/1 maddesine gore müştekinin yakınma süresi 6 aydır. Altı aylık yakınma süresi hak düşürücü bir süredir. Bu süre eylem ve failin öğrenilmesiyle adım atar. Mağdur ya da suçtan ziyan olan, mevzusu suç teşkil eden filli yada failden hangisini ondan sonra öğrenmişse 6 aylık yakınma süresi geç öğrenme tarihinden başlayacaktır. TCK 73/3 maddesine gore müşteki sayısının birden fala olması halinde yakınma hakkı olan birkaç kişiden birisi 6 aylık süreyi geçirirse dahi diğerlerinin yakınma hakkı devam eder.

Müşteki, 6 aylık süre zarfında polis ya da jandarmaya giderek ifade vermek suretiyle şikayetçi olabilir. Ek olarak gene aynı süre içinde savcılıklara başvurarak yakınma dilekçesi vermesi ile de şikayetçi olmak mümkündür. Savcılık, müştekinin verdiği yakınma dilekçesinden hareketle suç teşkil eden bir duruma rastlarsa soruşturma başlatır ve suçun işlendiğine ilişkin olarak kafi şüpheye ulaşırsa iddianame düzenleyerek kamu davası açar.

Mağduru olduğu fiili yakınma eden müşteki o fiilin icrasına katılan tüm şüphelilerden şikayetçi olur. Dolayısıyla müştekinin fiile katılan kişilerin bazılarından şikayetçi olup diğerlerinde olmaması mümkün değildir. Müştekinin yakınma etmiş olduğu birden fazla eylem var ise bunlardan her bir için ayrı ayrı şikayetçi olması da mümkündür.

Müşteki mahkemeye katılmazsa ne olur

Müştekinin yargılamaya iştirak etmesi ve beyanlarını dile getirmesi gerekir. Bu amaçla Ceza Muhakemesi Kanunu’nun CMK’nın maddesine gore yakınma dilekçesinde belirtilen adrese davaya iştirak etmesi amacıyla tebligat gönderir.

Müşteki duruşmaya katılmak zorunda mı

Müştekinin duruşmaya iştirak etmesi, olayın aydınlatılması için mecburi ise müşteki ne olursa olsun duruşmada dinlenmelidir. Davetiye gönderilmesine karşın mahkemeye katılmayan müşteki, polis tarafınca zorla mahkemeye getirilir.

CMK / maddelerine gore müştekinin şikayetinden vazgeçmesi de mümkündür. Şikayetten vazgeçme polis, jandarma, savcılık, mahkeme, kaymakamlık yada valilik vasıtasıyla yapılabilir. Müştekinin şikayetten vazgeçmesi sanık tarafınca kabul edilmiş olduğu taktirde ceza davası düşer.

Bu yazımızda sizlere “müşteki ne demek” sorusunun yanıtını vermeye çalıştık. Ek olarak müşteki ile davacı arasındaki fark nedir? Müşteki mahkemeye gitmezse ne olur? Müşteki duruşmaya katılmak zorunda mı? Zorla getirme sonucuna karşın gelmeyen müştekinin durumu ne olur? Müşteki davet kağıdı nedir? Şeklinde soruların yanıtlarını özetlemek gerekirse vermeye çalıştık.