Tsk Personeline Zam Onaylandı

HAZAR STRATEJİ ENSTİTÜSÜ YAYINIDIR<br />

OCAK 20<strong>14</strong> SAYI: <strong>14</strong><br />

funduszeue.info<br />

ENERJİ VE ULAŞTIRMADA<br />

“HAZAR DÖNEMİ” BAŞLIYOR<br />

THE “CASPIAN ERA” BEGINS IN<br />

TRANSPORTATION AND ENERGY<br />

В СФЕРЕ ЭНЕРГЕТИКИ И ТРАНСПОРТА<br />

НАЧИНАЕТСЯ “ЭПОХА КАСПИЯ”<br />

SUMMARY<br />

КРАТКОЕ<br />

ИЗЛОЖЕНИЕ64

ÖNSÖZ<br />

Merhabalar,<br />

Tarih boyunca Balkanlar’da yaşanan ayrışma, bölünme ve çatışmalar Balkan kelimesine<br />

negatif anlam yüklemiştir. Benzer negatif algı Kafkasya için söyleniyor olsa bile, işbirliği<br />

içerisinde gerçekleşen enerji ve ulaştırma projeleri <strong>Hazar</strong> Bölgesi’nin istikrarının teminatı<br />

olacaktır.<br />

Sovyetlerin dağılmasıyla bağımsızlığına kavuşan <strong>Hazar</strong> ülkeleri ilk yirmi yıl enerji tedarikçisi<br />

olarak ekonomilerini güçlendirdiler. Şimdilerde liderlik ettikleri enerji projeleri ile<br />

Avrupa’nın enerji güvenliğine katkı sağlamakla birlikte Avrasya’nın enerji haritasını değiştirmekteler.<br />

Aralık ayında İstanbul’da organize edilen üçüncü <strong>Hazar</strong> Forumu’nda <strong>Hazar</strong> Bölgesi enerji<br />

ve ulaştırma başlıkları etrafında yeniden tanımlandı. Avrasya’nın en etkili platformu olma<br />

yolunda güvenle ilerleyen <strong>Hazar</strong> Forumu İstanbul’u bu sayımızda kapak konusu yaptık.<br />

Zengin petrol rezervlerine sahip Kuzey Irak’ın gün geçtikçe artan önemini, Doç. Dr.<br />

Fatih Macit’in kalemiyle analiz sayfalarımıza taşıdık. Aralık ayının son günlerinde, <strong>Hazar</strong><br />

Denizi’nin Şah Deniz - 2 yatağından çıkarılacak doğal gazın işletilmesi ve Avrupa’ya aktarılması<br />

amacıyla düzenlenen imza töreni bu dergimizin bu sayısında öne çıkan başlıklardan<br />

biri.<br />

Diplomasi Akademisi köşesinde Prof. Dr. Mesut Hakkı Caşın Ukrayna’da muhalefetin başlattığı<br />

protesto eylemlerini enine boyuna masaya yatırdı. Türkiye-Türkmenistan ilişkilerinin<br />

gelişmesine katkı sağlayan “Ankara’da Aşkabat Günleri”ne dergimizde tüm detaylarıyla yer<br />

verdik. yılının Türk Dünyası Kültür Başkenti seçilen Eskişehir’de 21 Aralık tarihinde ilk<br />

kez gerçekleşen şarkı yarışması Türkvizyon’a konuk olduk.<br />

<strong>Hazar</strong> Forumu konuşmacılarından biri olan <strong>Hazar</strong> Deniz Gemiciliği Şirketi Başkanı Rauf<br />

Valiyev, Osmanlı minyatür sanatının son temsilcisi Haydar Hatemi ve Hoca Ahmet Yesevi<br />

Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Rektör Yardımcısı Doç. Dr. Nevzat Şimşek ile keyifle<br />

okuyacağınız röportajlar gerçekleştirdik. Rota sayfalarımızda ise Türkmenistan’ın UNES-<br />

CO Dünya Kültür Mirası olarak tescillenmiş üç kültür varlığından biri olan ve tarihi İpek<br />

Yolu üzerinde bulunan antik Merv kentine bir yolculuk yaptık.<br />

Azerbaycan’ın merhum Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in vefatının yıldönümü sebebiyle<br />

İstanbul Sarıyer’deki Haydar Aliyev Parkı’nda düzenlenen anma töreni, Enerji Gazetecileri<br />

Derneği’nin (EGAD) ikinci kuruluş yıldönümü için verilen kokteyl ve IEA tarafından hazırlanan<br />

‘<strong>World</strong> Energy Outlook’ raporunun Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji<br />

ve İklim Merkezi’nde gerçekleşen Türkiye tanıtımı dergimize taşıdığımız önemli etkinliklerden<br />

birkaçı.<br />

Şubat sayısında tekrar görüşmek dileğiyle…<br />

HALDUN YAVAŞ<br />

<strong>Hazar</strong> Strateji Enstitüsü<br />

Genel Sekreter<br />

YÖNETİM<br />

İMTIYAZ SAHIBI<br />

<strong>Hazar</strong> Strateji Enstitüsü Adına<br />

Haldun YAVAŞ<br />

GENEL YAYIN YÖNETMENI<br />

Gökhan ÇAY<br />

HABER MÜDÜRÜ<br />

Selin ŞEN SALTAŞ<br />

HABER EDITÖRÜ<br />

Merve DAMCI<br />

EDİTÖR<br />

Hande YAŞAR ÜNSAL<br />

YAYIN KURULU<br />

Dr. Cemil ERTEM<br />

Efgan NİFTİ<br />

Emin AKHUNDZADA<br />

funduszeue.info Mesut HAKKI CAŞIN<br />

Zeynep KAPTAN<br />

İLETİŞİM<br />

Veko Giz Plaza, Maslak Meydan Sok.<br />

No:3 Kat:4 Daire Maslak, <br />

Şişli / İstanbul - TÜRKİYE<br />

Tel: +90 66 00<br />

Faks: +90 66 01<br />

funduszeue.info<br />

YAYIN YÖNETİM<br />

YAYIN GRUBU BAŞKANI<br />

Serkan ÜNAL<br />

GRUP KOORDİNATÖRÜ<br />

Mehmet Mücahid DEMİR<br />

FİNANS KOORDİNATÖRÜ<br />

Selim KARA<br />

GENEL YAYIN YÖNETMENİ<br />

Serdar TURAN<br />

ÖZEL PROJELER DİREKTÖRÜ<br />

Emin GÖRGÜN<br />

EDİTÖRLER<br />

Aynur ŞENOL ALTUN<br />

Can GÜRSU<br />

SANAT YÖNETMENİ<br />

Özkan ORAL<br />

YARDIMCI SANAT YÖNETMENİ<br />

Pınar GÜVEN<br />

Ahmet ÇELİK<br />

FOTOĞRAF EDİTÖRÜ<br />

Şeref YILMAZ<br />

KATKIDA BULUNANLAR<br />

Cansu ERTOSUN<br />

Gizem GÜZEY<br />

Güzin GÜZEY<br />

Baran KARAKUZU<br />

Özbekistan Büyükelçiliği<br />

Mehmet Erdoğan ELGIN<br />

İnfomag Yayıncılık Bilişim Tanıtım ve<br />

Organizasyon Hizmetleri Ltd. Şti<br />

Ebulula Mardin Cad.<br />

4. Gazeteciler Sitesi A-8 /1<br />

Akatlar-Levent / İSTANBUL<br />

Tel: () 55 15<br />

Faks: () 55 05<br />

BASKI<br />

Bilnet Matbaacılık Biltur Basım Yay. ve<br />

Hiz. A.Ş. Dudulu Organize Sanayi Bölgesi<br />

funduszeue.info No: 16 Esenkent – Ümraniye<br />

İSTANBUL Tel: 44 03<br />

Yayın Türü<br />

Yaygın Yerel Süreli<br />

Yayın Süresi / Dili<br />

Aylık / Türkçe<br />

İLETİŞİM<br />

[email protected]<br />

funduszeue.info<br />

funduszeue.info<br />

OCAK 20<strong>14</strong> SAYI <strong>14</strong> 1

IÇINDEKILER<br />

ENERJI, DIPLOMASI VE<br />

ULAŞTIRMANIN KALBI<br />

İSTANBUL’DA ATTI<br />

KAPAK<br />

12<br />

•<br />

<strong>Hazar</strong> Strateji<br />

Enstitüsü (HASEN)<br />

tarafından ilki geçen<br />

yıl İstanbul’da,<br />

ikincisi ise<br />

geçtiğimiz Eylül<br />

ayında New York’ta<br />

gerçekleştirilen<br />

<strong>Hazar</strong> Forumu’nun<br />

üçüncüsü<br />

Aralık’ta<br />

İstanbul’daki<br />

Çırağan Sarayı’nda<br />

düzenlendi.<br />

KISA KISALAR 04<br />

• Tacikistan, Gaz İçin Özbekistan’a<br />

Başvurdu<br />

• Doğal Gaz, Kömürün Saltanatını<br />

Bitiriyor<br />

• Kazakistan Petrolünü BTC<br />

Üzerinden Taşımak İstiyor<br />

• KırgızGaz 1 Dolara Gazprom’un Oldu<br />

• İran’ın Petrol İhracatı Yüzde 10<br />

Artacak<br />

• Azerbaycan, Rusya’ya Petrol<br />

İhracatını Kesiyor<br />

• Türkiye ve Gürcistan Kura Nehri’ne<br />

Ortak Baraj Yapacak<br />

• EPDK’nın Kuruluş Yıldönümü<br />

Kutlandı<br />

• Tekfen, Şah deniz-2’de Milyon<br />

Dolarlık İş Aldı<br />

AJANDA 06<br />

5. Enerji Verimliliği Forumu<br />

• Avrupa-Asya Forumu<br />

HABER ANALİZ 08<br />

HAYDAR ALIYEV’E VEFA<br />

Azerbaycan Cumhuriyeti’nin<br />

merhum Cumhurbaşkanı Haydar<br />

Aliyev’in vefatının 10’uncu<br />

yıldönümü kapsamında Sarıyer’de<br />

anma töreni düzenlendi.<br />

2

ANALİZ 28<br />

KUZEY IRAK<br />

İLE ENERJİ<br />

İŞBİRLİĞİ<br />

Enerjide dışa bağımlı olan ve her<br />

yıl milyarlarca dolar ithalat faturası<br />

ödeyen Türkiye için Kuzey Irak’ın<br />

devasa doğal gaz ve petrol<br />

kaynakları büyük bir önem taşıyor.<br />

HABER ANALİZ<br />

32<br />

ŞAH DENIZ GAZI İLE<br />

AVRUPA’NIN ENERJI<br />

HARITASI YENIDEN<br />

ÇIZILIYOR<br />

Azerbaycan’da, <strong>Hazar</strong> Denizi’nden<br />

çıkarılan doğal gazın işletilmesi ve<br />

Avrupa’ya iletilmesi amacıyla<br />

Bakü’de imza töreni düzenlendi.<br />

DİPLOMASİ AKADEMİSİ 36<br />

UKRAYNA’DAKİ<br />

PROTESTOLAR AB<br />

YOLUNU AÇAN<br />

ANAHTAR<br />

OLABİLİR Mİ?<br />

Ukrayna’nın başkenti Kiev’in<br />

Bağımsızlık Meydanı’nda kar yağışına<br />

rağmen muhalefetin başlattığı<br />

protesto eylemleri, yeni bir Renkli<br />

Devrim dalgasını harekete geçirecek<br />

Soğuk Savaş sürecinin belirtilerini<br />

gündeme getiriyor.<br />

HABER ANALİZ 40<br />

TÜRKVİZYON’UN<br />

İLK ADRESİ;<br />

ESKIŞEHIR<br />

Türkiye’yi Manevra Grubu’nun temsil<br />

ettiği Türkvizyon Şarkı Yarışması’na<br />

katılan 24 ülke arasından<br />

Azerbaycan’ı temsilen yarışan Farid<br />

Hasanov puanla birinci oldu.<br />

RÖPORTAJ<br />

42<br />

TAŞIMACILIĞIN<br />

YÜKSELEN GÜCÜ<br />

Üçüncüsü İstanbul’da düzenlenen<br />

<strong>Hazar</strong> Forumu’nun<br />

konuşmacılarından biri de<br />

Azerbaycan <strong>Hazar</strong> Deniz Gemiciliği<br />

Şirketi Başkanı Rauf Valiyev’di.<br />

Valiyev ile <strong>Hazar</strong> Deniz Gemiciliği’nin<br />

yatırımlarını, gelecek hedeflerini ve<br />

taşımacılık sektörünü konuştuk.<br />

ANALİZ<br />

46<br />

AŞKABAT GÜNLERİ<br />

İKİ ÜLKEYİ BİR ARAYA<br />

GETİRDİ<br />

Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin<br />

Aşkabat ile dostluk ve işbirliğini<br />

artırmak amacıyla Kasım’da<br />

düzenlediği “Ankara’da Aşkabat<br />

Günleri” iki şehri birbirine daha da<br />

yaklaştırdı.<br />

RÖPORTAJ<br />

KRALIYET SARAYINDAKI<br />

SON OSMANLI RESSAMI<br />

Bu ay Türk kültürünün ayrılmaz bir<br />

parçası olan ‘Osmanlı minyatürünün’<br />

son temsilcisi Haydar Hatemi’yi<br />

sayfalarımıza konuk ettik.<br />

ANALİZ<br />

52<br />

KÜLTÜR SANAT<br />

58<br />

Son dönemde bölge coğrafyasında<br />

vizyona giren filmler, sanatsal<br />

faaliyetler ve düzenlenen sergileri<br />

<strong>Hazar</strong> <strong>World</strong> okuyucuları için<br />

derledik.<br />

ROTA<br />

48<br />

KUZEY IRAK<br />

PETROLLERİ GİDEREK<br />

ÖNEM KAZANACAK<br />

Enerjide dışa bağımlı olan ve her<br />

yıl milyarlarca dolar ithalat faturası<br />

ödeyen Türkiye için Kuzey Irak’ın<br />

devasa doğal gaz ve petrol<br />

kaynakları büyük bir önem taşıyor.<br />

60<br />

KARAKUM ÇÖLÜ’NDEKİ<br />

BÜYÜK SELÇUKLU<br />

MİRASI: MERV<br />

Bir zamanlar Büyük Selçuklu<br />

Devleti’nin de başkenti olan Merv’in<br />

köklü tarihi, Cilalı Taş Devri’ne<br />

kadar uzanıyor.<br />

funduszeue.info<br />

OCAK 20<strong>14</strong> SAYI <strong>14</strong> 3

KISA KISALAR<br />

TACIKISTAN,<br />

GAZ İÇIN<br />

ÖZBEKISTAN’A<br />

BAŞVURDU<br />

Bir yıl boyunca Özbekistan doğal gazından<br />

mahrum kalan Tacikistan, 20<strong>14</strong> yılı tedariki<br />

için yeniden Taşkent’e başvuru yaptı.<br />

Tacikistan, Özbekistan’a 20<strong>14</strong> yılı için doğal gaz tedarik<br />

anlaşmasının yapılması yönünde resmi teklif mektubunu<br />

yolladı. Tacikistan devletinin doğal gaz dağıtım kurumu “Taciktransgaz”<br />

Genel Müdürü Saydahmad Şarofuddinov yaptığı<br />

açıklamada Özbekistan’dan yeni yılda doğal gaz anlaşması<br />

için olumlu cevap beklediklerinin altını çizdi. Özbekistan,<br />

Tacikistan’la yaşadığı stratejik anlaşmazlıklardan dolayı ülkeye<br />

doğal gaz satmayacağını açıklamıştı. Tacikistan’ın her türlü<br />

girişimine rağmen, yılında doğal gaz satışından vazgeçen<br />

“Özbektransgaz” ülkeyi zor duruma düşürmüştü.<br />

DOĞAL GAZ, KÖMÜRÜN SALTANATINI BITIRIYOR<br />

Piyasa değeri olarak dünyanın en büyük enerji şirketi olan Exxon Mobile’ın<br />

yaptığı araştırmaya göre yılına kadar doğal gaz, kömürün yerine geçip<br />

dünyada en çok kullanılan ikinci enerji türü olacak.<br />

E<br />

xxon, doğal gazın kömürü<br />

geçmesine neden<br />

olarak çevre koşullarını öne<br />

sürüyor. Kömürden daha<br />

çevre dostu bir yakıt olarak<br />

bilinen doğal gaz tüketiminin<br />

’a kadar yüzde 65<br />

artacağı öngörülüyor. Kömür<br />

tüketimininse önümüzdeki<br />

yıllar içerisinde biraz daha<br />

artması, sonrasında sert bir<br />

düşüş trendi içine girmesi<br />

bekleniyor.<br />

4

KAZAKISTAN<br />

PETROLÜNÜ<br />

BTC ÜZERINDEN<br />

TAŞIMAK İSTIYOR<br />

Kazakistan Petrol ve Doğal Gaz Bakan Yardımcısı<br />

Magzum Mirzagaliyev, Azerbaycan Cumhuriyeti<br />

Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) Başkan Yardımcısı David<br />

Memmedov’la görüştü. Magzum Mirzagaliyev, görüşmede<br />

Kazakistan’ın TengizChevroil şirketinin ürettiği petrolü<br />

Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattıyla taşımak istediğini belirtti.<br />

Bakan Yardımcısı, son yıllarda Azerbaycan’da uygulanan<br />

doğal gaz politikasının Kazakistan’da büyük ilgi gördüğünü<br />

ve bu deneyimi öğrenmekte istekli olduklarını vurguladı.<br />

KIRGIZGAZ 1 DOLARA<br />

GAZPROM’UN OLDU<br />

Kırgızistan’ın enerji şirketi Kırgızgaz’ın<br />

48 milyon dolar borcunu üstlenen<br />

Gazprom’a 1 dolara satışı onaylandı.<br />

Kırgızistan parlamentosunda gerçekleşen oylamada<br />

milletvekilinden 78’i satışa olumlu yönde oy verdi.<br />

Anlaşma çerçevesinde Gazprom, Kırgızgaz’ın petrol<br />

boru hatları, doğal gaz dağıtım istasyonları ve yer altı<br />

depolarındaki kontrolü de devralıyor. Önümüzdeki 5 yıl<br />

içinde Gazprom, Kırgızgaz’ın altyapısının güçlendirilmesi<br />

için 20 milyar ruble ( milyon dolar) yatırım yapacak.<br />

İRAN’IN PETROL<br />

İHRACATI YÜZDE<br />

10 ARTACAK<br />

İran’ın 20<strong>14</strong> bütçe taslağına göre, ülkenin<br />

petrol ihracatı yüzde 10 artışla günlük <br />

milyon varil olacak.<br />

İran Petrol Bakanlığı’nın haber sitesi Shana’da yer alan<br />

açıklamaya göre, Hükümet Sözcüsü Muhammed-Baqer<br />

Nobakht, gelecek yılın bütçe taslağında varil başına <br />

dolar ortalama satış fiyatının baz alınacağını söyledi. İran<br />

takvimine göre yeni yıl, Mart ayının ikinci yarısında başlıyor.<br />

ABD ve AB’nin yaptırımları, İran’ın petrol ihracatının<br />

günlük milyon varil dolayından 1 milyon varil civarına<br />

gerilemesine neden oldu. Bütçe taslağı, Batılı ülkelerle<br />

geçen ay sağlanan nükleer anlaşmaya rağmen hükümetin<br />

ihracatta gelecek yıl önemli bir artış beklemediğini ortaya<br />

koydu.<br />

funduszeue.info<br />

OCAK 20<strong>14</strong> SAYI <strong>14</strong> 5

KISA KISALAR<br />

AZERBAYCAN, RUSYA’YA PETROL<br />

İHRACATINI KESIYOR<br />

Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi’nin (SOCAR) Şubat<br />

ayından itibaren Rusya üzerinden ham petrol<br />

ihracatına son vereceği ve bu petrolün büyük<br />

bölümünü Bakü-Ceyhan boru hattına ve Azerbaycan<br />

iç pazarına yönlendireceği bildirildi.<br />

SOCAR’ın pazarlama departmanından bir yetkili, “Bu yılın sonunda<br />

Rusya üzerinden petrol ihracatının 1,8 milyon ton olmasını bekliyoruz.<br />

Gelecek yıl 1,5 milyon tonu Bakü-Tiflis-Ceyhan’a yönlendireceğiz, bin<br />

tonu da petrol ürünleri üretimi için içeriye yönelteceğiz” dedi.<br />

Azerbaycan’ın bu yıl Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattından 30 milyon ton petrol<br />

ihraç etmeyi öngördüğünü belirten yetkili, 20<strong>14</strong>’te boru hattından aktarılan<br />

petrolün 31,5 milyon tona yükseleceğini belirtti.<br />

TÜRKIYE VE GÜRCISTAN KURA<br />

NEHRI’NE ORTAK BARAJ YAPACAK<br />

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı<br />

Taner Yıldız, Gürcistan Başbakan<br />

Yardımcısı ve Enerji Bakanı<br />

Kakha Kaladze ile gerçekleştirdiği<br />

görüşmede, Kura Nehri üzerinde<br />

yapılacak müşterek bir projenin<br />

detayları üzerinde konuştuklarını<br />

bildirdi.<br />

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı<br />

Taner Yıldız, Kaladze ile görüşmenin<br />

ardından basın mensuplarına<br />

açıklamalarda bulundu. Görüşmenin<br />

verimli geçtiğini dile getiren<br />

Yıldız, iki ülke arasında iyi olan<br />

siyasi ilişkilerin daha da güçlendirilmesini<br />

istediklerini ifade etti.<br />

EPDK’NIN<br />

KURULUŞ<br />

YILDÖNÜMÜ<br />

KUTLANDI<br />

Enerji sektörü temsilcileri,<br />

EPDK’nın kuruluş<br />

yıldönümü nedeniyle<br />

Ankara’da buluştu.<br />

E<br />

PDK’nın yılı dolayısıyla düzenlenen<br />

törene üst düzey devlet<br />

yetkilileri, bürokratlar ve özel sektör<br />

temsilcileri katıldı. Enerji Piyasası<br />

Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı<br />

Hasan Köktaş törende yaptığı konuşmada,<br />

EPDK’nın devlet garanticiliğini<br />

değil rekabeti esas alan, risk üstlenmeye<br />

ve doğru hesap yapmaya dayanan<br />

ve geleceği öngörülebilen bir piyasa<br />

yapısını kurduğuna işaret eden Köktaş,<br />

kurumun bu yolda “olmaz”, “yapılamaz”<br />

denilen birçok hususu hayata<br />

geçirdiğini söyledi.<br />

TEKFEN, ŞAH DENIZ-<br />

2’DE MILYON<br />

DOLARLIK İŞ ALDI<br />

T<br />

ekfen Holding’in bağlı ortaklığı<br />

Tekfen İnşaat’ın dahil olduğu<br />

konsorsiyum, Azerbaycan’da gerçekleştirilen<br />

Şah Deniz 2. Faz yatırımları<br />

kapsamında toplam bütçesi milyon<br />

dolarlık sözleşme imzalarken; Tekfen<br />

İnşaat’ın payı yaklaşık milyon dolar<br />

olacak. Tekfen’den KAP’a yapılan açıklamaya<br />

göre; BP Exploration ile imzalanan<br />

sözleşme ile toplam ağırlığı 26,<br />

ton olacak iki adet offshore platformun<br />

ve bunlara ilişkin bağlantı köprüsünün<br />

imalat, yapım ve teslim işleri üstlenildi.<br />

6

AJANDA<br />

1<br />

2<br />

3<br />

4<br />

5<br />

6<br />

7<br />

8<br />

9<br />

10<br />

11<br />

12<br />

13<br />

<strong>14</strong><br />

15<br />

16<br />

17<br />

18<br />

19<br />

20<br />

21<br />

22<br />

23<br />

24<br />

25<br />

5. ENERJİ VERİMLİLİĞİ<br />

FORUMU<br />

OCAK 20<strong>14</strong><br />

İSTANBUL - TÜRKİYE<br />

Enerji Verimliliği Haftası’nın en önemli etkinliği<br />

olan 5. Enerji Verimliliği Forumu ve Fuarı (EVF) <br />

<strong>Ocak</strong> 20<strong>14</strong> tarihlerinde WOW Convention Center’da<br />

düzenlenecek. 20<strong>14</strong>’te 5. kez düzenlenecek olan<br />

EVF geçmiş yıllardaki başarısının ardından bu yıl<br />

4 günlük bir organizasyon olarak gerçekleşiyor.<br />

Türkiye’de enerji verimliliği konusu her geçen gün<br />

daha da önem kazanıyor. yılı hedeflerinin<br />

başında gelen enerji verimliliğinde %20’lik iyileşme<br />

hedefi için, hem kamu hem özel hem de sivil toplum<br />

kuruluşları iş birliği içerisinde bulunuyor. EVF bu<br />

hedefin tanıtılması için en önemli platformlardan<br />

biri olarak sayılıyor. EVF kapsamında düzenlenen<br />

panel ve oturumlar ile enerji verimliliğini içeren<br />

tüm konular, politikalar ve stratejiler, sektörün en<br />

önde gelen isimleri ile değerlendirilecek.<br />

AVRUPA-ASYA FORUMU<br />

OCAK 20<strong>14</strong><br />

ST. PETERSBURG - RUSYA<br />

R&C Market Research Company’nin organize ettiği<br />

Avrupa-Asya Forumu <strong>Ocak</strong> 20<strong>14</strong> tarihleri arasında<br />

Rusya’nın St. Petersburg kentinde düzenleniyor. Forum<br />

başta St. Petersburg olmak üzere Rusya’nın diğer bölgeleri<br />

ve yabancı ülkelerin alanında uzman isimlerini bir<br />

araya getiriyor. Forum katılımcılara uluslararası ilişkiler<br />

konusunda deneyimlerini paylaşma, yeni yatırımlarla ilgili<br />

bilgi sahibi olma, küresel endüstri pazarında iş ağını<br />

genişletme konusunda fırsat sunuyor. Düzenlenecek oturumlarda<br />

katılımcılar sanayideki değişim ve gelişimler,<br />

iş turizmi ve pazarlama konularında fikir alışverişinde<br />

bulunacak.<br />

HAZAR TAKVİMİ<br />

Avrupa Enerji Forumu<br />

16 <strong>Ocak</strong> 20<strong>14</strong><br />

Londra – İngiltere<br />

OCAK<br />

26<br />

27<br />

28<br />

29<br />

30<br />

31<br />

OCAK 20<strong>14</strong><br />

Avrupa Nükleer Enerji Forumu<br />

16 <strong>Ocak</strong> 20<strong>14</strong><br />

Brüksel - Belçika<br />

Kazakistan Kuruluş Günü<br />

28 <strong>Ocak</strong> 20<strong>14</strong><br />

20<strong>14</strong><br />

Kazakistan<br />

Azerbaycan Şehitleri Anma Günü<br />

20 <strong>Ocak</strong> 20<strong>14</strong><br />

Azerbaycan<br />

funduszeue.info<br />

OCAK 20<strong>14</strong> SAYI <strong>14</strong> 7

HABER<br />

HAYDAR ALIYEV’E VEFA<br />

Azerbaycan Cumhuriyeti’nin<br />

merhum Cumhurbaşkanı<br />

Haydar Aliyev’in vefatının<br />

10’uncu yıldönümü<br />

kapsamında Sarıyer’de<br />

anma töreni düzenlendi.<br />

1<br />

Sarıyer Belediyesi ve Azerbaycan İstanbul<br />

Başkonsolosluğu’nun düzenlediği<br />

törene Azerbaycan ve Türkiye’yi temsil<br />

eden diplomatlar, işadamları, milletvekilleri,<br />

SOCAR yetkilileri, AzeDer üyeleri, Sarıyer<br />

Belediyesi yöneticileri ve Türkiye’nin önde<br />

gelen medya temsilcileri katıldı. Kireçburnu’ndaki<br />

Haydar Aliyev Parkı’ndaki törende<br />

İstanbul’da eğitim gören Harp Akademisi<br />

öğrencileri ve Azerbaycanlı subaylar da hazır<br />

bulundu.<br />

AZERBAYCANLI BAŞKONSOLOSTAN<br />

SARIYER BELEDİYESİ’NE<br />

TEŞEKKÜR<br />

Haydar Aliyev ve Mustafa Kemal Atatürk’ün<br />

anıtlarına karanfil bırakılması ve saygı duruşuyla<br />

başlayan tören, iki ülke marşlarının<br />

okunmasıyla devam etti. Azerbaycan milli<br />

bağımsızlık mücadelesinin büyük önderi Haydar<br />

Aliyev için gerçekleştirilen konuşmaların<br />

ilkini Azerbaycan İstanbul Başkonsolosu Hasan<br />

Zeynalov yaptı.<br />

Konuşmasında, Haydar Aliyev’in yaşamında<br />

kilometre taşı niteliğindeki olayları aktaran<br />

Zeynalov; Aliyev’in idealleri ve mücadelesinin<br />

bugün Azerbaycan halkı tarafından<br />

sürdürüldüğünü vurguladı. Hasan Zeynalov,<br />

Caspian TV’ye verdiği röportajda şu sözleri<br />

dile getirdi:<br />

“Bugün Ulu Önderimiz, Türk dünyasının<br />

büyük oğlu Haydar Aliyev’in vefatının yıldönümü.<br />

Haydar Aliyev hem Azerbaycan halkının<br />

hem de Türk halkının kalbinden hiçbir<br />

zaman çıkmayacaktır. Haydar Aliyev büyük<br />

eserlere imza attı ve o eserleri Azerbaycan<br />

halkına miras olarak bıraktı. Azerbaycan ve<br />

Türk milletinin dostluğunu ebedileştirdi.<br />

Haydar Aliyev’in Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinde<br />

çok büyük rolü oldu. Karşılaştığı<br />

her tür zorluk ve siyasi baskılara rağmen bu<br />

halkların birliğini savundu. Bakü-Tiflis-Ceyhan<br />

ve Bakü-Tiflis-Erzurum ile bu dostluk<br />

1. Anma törenine Azerbaycanlı<br />

subaylar da katıldı.<br />

2. İstanbul Sarıyer Haydar Aliyev<br />

Parkı’nda bulunan Haydar<br />

Aliyev Anıtı<br />

2<br />

ve kardeşliği çelik yollarla birbirine bağladı.<br />

Bugün BTC ve BTE sayesinde Türkiye ve<br />

Azerbaycan bölgenin en hızlı gelişen ülkeleri<br />

haline geldi. Üzerinden 10 yıl geçmesine<br />

rağmen hem Türkiye hem de Azerbaycan,<br />

Haydar Aliyev’i büyük saygı ve şükranla<br />

anıyoruz. Allah ona rahmet etsin ve mekânı<br />

cennet olsun.”<br />

Zeynalov ayrıca, Sarıyer’in en müstesna<br />

yerlerinden birine Haydar Aliyev adına bir<br />

park kuran ve Azerbaycan’ın merhum lideri<br />

Aliyev’in anıtını diken Sarıyer Belediyesi’ne<br />

de teşekkürlerini iletti.<br />

ADNAN AYBER: “İKİ DEVLET<br />

BİR MİLLET GERÇEĞİ DÜNYA<br />

DÖNDÜKÇE DEVAM EDECEKTİR”<br />

Törende konuşma yapan Sarıyer Belediye<br />

Başkan Yardımcısı Adnan Ayber ise tüm dünyanın<br />

bildiği “İki devlet bir millet” kavramına<br />

dikkat çekerek, bu gerçeğin dünya döndükçe<br />

devam edeceğini vurguladı.<br />

Kendi uluslarına yön vermek ve yol göstermekle<br />

kalmayıp, tüm dünyaya örnek olmuş<br />

iki büyük liderin, iki kardeş ülkeye nasip olduğunu<br />

ifade eden Ayber, bu iki büyük devlet<br />

adamının aynı zamanda özgürlük mücadelesi<br />

veren birçok ülkeye ilham kaynağı ve umut<br />

ışığı olduğunu söyledi. Ayber konuşmasının<br />

sonunda, Haydar Aliyev’in ebedi istirahatgahında<br />

huzur içinde uyuyacağına şüphesi<br />

olmadığını, zira kurduğu Azerbaycan’ın geleceğe<br />

emin adımlarla ilerlediğini ve dünya<br />

döndükçe de var olacağını belirtti.<br />

8

ENERJİ GAZETECİLERİ DERNEĞİ’NİN<br />

2. YILI KUTLANDI<br />

Enerji Gazetecileri Derneği’nin (EGAD)<br />

ikinci kuruluş yıldönümü 20 Aralık<br />

tarihinde Ankara’da Enerji Piyasası Üst<br />

Kurulu’nda (EPDK) sektörün birçok<br />

önemli ismi ve EGAD üyesi gazetecilerinin<br />

katılımıyla düzenlenen kokteylde kutlandı.<br />

EGAD Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Atasoy, kokteylin açılış<br />

konuşmasında derneğin kuruluşundan günümüze önemli<br />

çalışmalar yapıldığını belirterek bundan sonraki dönemde<br />

özel sektör ve kamu kuruluşlarıyla dernek üyesi gazetecileri bir<br />

araya getiren etkinlikler yapılmaya devam edileceğini belirtti. Derneğin<br />

kurulma fikrinin 3 yıl önce ortaya çıktığına değinen Altunsoy,<br />

2 yılda dernek olarak önemli çalışmalar yaptıklarını belirtti.<br />

Konuşmaların ardından EGAD Yönetim Kurulu Üyeleri ve sektör<br />

temsilcileri ikinci yıl kutlama pastasını kesti.<br />

EPDK’NIN GAZETECİLERE DESTEĞİ SÜRECEK<br />

ENERJI SEKTÖRÜNÜN ÖNDE GELENLERI BIR ARADA<br />

EGAD’ın kuruluşunun ikinci yılı şerefine düzenlenen kokteyle<br />

EPDK Başkanı Hasan Köktaş, EGAD Başkanı İsmail Altunsoy,<br />

Türkiye Doğalgaz Dağıtıcıları Birliği Derneği (GAZBİR)<br />

Başkanı Yaşar Arslan, Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği<br />

(ELDER) Başkanı Nihat Özdemir, Petrol Sanayi Derneği<br />

(PETDER) Başkanı Ahmet Erdem, Doğalgaz İthalatçıları ve<br />

İhracatçıları Derneği (DİVİD) Başkanı Fatih Baltacı, Elektrik<br />

Ticareti Derneği Başkanı (ETD) Başkanı Batu Aksoy,<br />

Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu – Türkiye Bölümü<br />

(GÜNDER) Genel Sekreteri Faruk Telemcioğlu, Petrol<br />

Sanayi Derneği (PETFORM) Genel Sekreter Vekili Eser<br />

Özdil, Çelik Boru İmalatçıları Derneği (ÇEBİD) Genel<br />

Sekreteri Mehmet Zeren, Anadolu LPG ve Akaryakıt SİAD<br />

Başkanı Atalay Armutçu, Petrol Ürünleri İşverenler Sendikası<br />

(PÜİS) Basın Müdürü Mehtap Bakır, Lisanssız Elektrik Üretimi<br />

Derneği (Lİ-DER) Başkanı Yalçın Kıroğlu, Türkiye Rüzgar<br />

Enerjisi Birliği (TÜREB) Başkanı Mustafa Serdar Ataseven,<br />

Rüzgar Enerjisi Santralleri Yatırımcıları Derneği (RESYAD)<br />

Başkanı Selahattin Baysal, Enerji Hukuku Araştırmaları<br />

Enstitüsü Başkanı Av. Süleyman Boşça, üst düzey enerji<br />

bürokratları, sektör temsilcileri ve gazeteciler katılım sağladı.<br />

EPDK Başkanı Hasan Köktaş, enerji sektöründeki büyümeye paralel<br />

olarak sektördeki enerji muhabirlerinin de kurumsallaştığına<br />

vurgu yaptı ve EPDK’nın imkânları doğrultusunda gazetecilerin<br />

rahat çalışması için desteğini sürdüreceğini belirtti. Köktaş, haberciliğin<br />

masa başında kalmaması için gazeteciler ile birlikte alana<br />

indiklerini ve adeta şantiye şantiye gezdiklerini belirtti. Yapılan<br />

tüm çalışmalar sonucunda enerji muhabirlerinin, kurul kararı olmadan<br />

hatalı şekilde “zam yapıldı” haberi yapmadıklarına değinen<br />

Köktaş, bu yönde ciddi bir iyileşme olduğunu belirtti.<br />

funduszeue.info<br />

OCAK 20<strong>14</strong> SAYI <strong>14</strong> 9

HABER<br />

TÜRKIYE 5 YIL İÇINDE<br />

DÜNYANIN EN ÖNEMLI<br />

ENERJI KAVŞAĞI OLABILIR<br />

IEA tarafından hazırlanan ‘<strong>World</strong> Energy Outlook’ raporunun Türkiye tanıtımı,<br />

Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) ve Sabancı Üniversitesi<br />

İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi (IICEC) işbirliğinde Sabancı<br />

Center’da yapıldı.<br />

Sabancı Üniversitesi İstanbul<br />

Uluslararası Enerji ve İklim<br />

Merkezi (IICEC) ve Türk<br />

Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜ-<br />

SİAD), “<strong>World</strong> Energy Outlook ”<br />

(Uluslarası Enerji Görünümü) raporunun<br />

Türkiye tanıtımı 20 Aralık’ta<br />

Sabancı Center’da gerçekleştirildi.<br />

Açılış konuşmalarını Sabancı Üniversitesi<br />

Mütevelli Heyeti Başkanı Güler<br />

Sabancı, TÜSİAD Yönetim Kurulu<br />

Başkanı Memduh Boydak ve Enerji<br />

ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı<br />

Hasan Murat Mercan’ın yaptığı toplantıda,<br />

Uluslararası Enerji Ajansı<br />

(IEA) Baş Ekonomisti Dr. Fatih Birol<br />

da “<strong>World</strong> Energy Outlook ’’ raporunun<br />

sunumunu gerçekleştirdi.<br />

Toplantının açılışında konuşan Sabancı<br />

Üniversitesi Mütevelli Heyeti<br />

Başkanı Güler Sabancı, enerjinin,<br />

ülkelerin bölgesel ve küresel rekabetinde<br />

ağırlığını artırdığını söyledi ve<br />

10

ABD’de bir birim doğal gaz fiyatının<br />

Avrupa’nın üçte biri düzeyine gelmiş<br />

olmasının, küresel rekabetteki etkilerinin<br />

hep birlikte gözlemlendiğini<br />

dile getirdi. Enerji ve Tabii Kaynaklar<br />

Bakan Yardımcısı Mercan yaptığı<br />

sunumda, nüfus, gelir ve enerji<br />

talebinin önümüzdeki dönemde<br />

OECD üyesi olmayan ülkelerde artacağını<br />

söylerken, Türk Sanayicileri<br />

ve İşadamları Derneği (TÜSİAD)<br />

Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı<br />

Memduh Boydak, Doğal Gaz Piyasası<br />

Kanunu’nun elektrik piyasasına ve<br />

enerji borsasına ilişkin düzenlemelerin<br />

tamamlayıcısı olduğunu belirtti<br />

ve şu sözleri dile getirdi: “Bu itibarla<br />

kanuna ilişkin değişiklik metni üzerinde<br />

çalışılmakta olduğunu da göz<br />

önüne alarak; maliyet bazlı fiyatlandırma,<br />

BOTAŞ’ın yeniden yapılandırılması<br />

ve kontrat devri konularının,<br />

sektörün liberalleşmesi açısından<br />

kritik nitelikte olduğunu belirtmek<br />

istiyorum.”<br />

“ÖNÜMÜZDEKI 5 YIL İÇINDE<br />

TÜRKIYE DÜNYA’NIN EN<br />

ÖNEMLI ENERJI KAVŞAĞI<br />

OLABILIR”<br />

Raporun sunumunu yapan Uluslararası<br />

Enerji Ajansı’nın Baş Ekonomisti<br />

Dr. Fatih Birol, enerjide rollerin değiştiğini<br />

belirterek, eskiden dünyanın<br />

en önemli enerji ithalatçısı olan ülkelerin<br />

artık dünyanın en önemli enerji<br />

ihracatçısı haline geldiğini, <br />

yılından sonra ABD’nin doğal gazda,<br />

Brezilya’nın ise petrolde önemli bir<br />

ihracatçı durumuna geleceğini söyledi.<br />

Ortadoğu’daki enerji tüketiminin<br />

artmasının dünyayı etkileyebileceğini<br />

belirten Birol, enerji ticaretinin yönünde<br />

önemli değişmeler olduğunu<br />

kaydetti. Birçok ülkede petrol, doğal<br />

gaz, elektrik ve kömürde fiyatların<br />

suni bir şekilde aşağı doğru itildiğini<br />

vurgulayan Birol, bu ülkelerin Ortadoğu,<br />

Rusya, Çin ve Hindistan olduğunu<br />

dile getirdi.<br />

Birol, çok büyük bir değişiklik olmazsa<br />

20 yıl sonra halen 1 milyar insanın<br />

elektriği olmayacağını ifade etti.<br />

Dünyadaki enerji talebi büyümesinin<br />

gelişmiş ülkelerin dışından geldiğini<br />

vurgulayan Birol, özellikle bunun<br />

üçte ikisinin Asya’dan geldiğini anlattı.<br />

Çin’in enerji talebi büyümesinde<br />

bir yavaşlamanın yılına kadar<br />

olacağını düşündüklerini belirten<br />

Birol, “’lerden sonra dünyadaki<br />

enerji talebinin büyümesinde<br />

Hindistan’ın başı çekeceğini düşünüyoruz”<br />

dedi.<br />

Türkiye’nin dünya enerji kaynaklarının<br />

üretici ve tüketici ülkeler arasında<br />

boru hatları ile iletilmesindeki<br />

önemine de değinen Birol, “Önümüzdeki<br />

5 yıl içinde gerekli adımlar<br />

atılırsa Türkiye, dünyanın en önemli<br />

enerji kavşağı olabilir, Azerbaycan,<br />

Irak ve Doğu Akdeniz’deki enerji<br />

kaynakları bunu sağlayacak” diye<br />

konuştu.<br />

“ELEKTRIK SEKTÖRÜNDE<br />

ORTADOĞU’DA ÖNEMLI<br />

BIR YATIRIM ALANI<br />

GÖRÜLEBILECEK”<br />

Birol, 15 yıl içerisinde Ortadoğu<br />

ülkelerinin tüketeceği petrol miktarının<br />

günlük 10 milyon varile ulaşacağını<br />

söyledi. Bunun sebeplerini<br />

ise nüfusun artması, Ortadoğu’da<br />

petrokimya yatırımlarının artması,<br />

petrol fiyatlarının sübvanse edilmesi<br />

ve son derece ucuzlamasıyla birlikte<br />

gelen suni artış olarak sıraladı. Birol,<br />

Ortadoğu’da gelecek 20 yıl içerisinde<br />

gigawattlık santral kurulması gerektiğini<br />

kaydetti. Bunun önümüzdeki<br />

dönemde Ortadoğu’ya bir Japonya<br />

ve Kore eklenmesi anlamına geldiğini<br />

bildiren Birol, elektrik sektöründe<br />

Ortadoğu’da önemli bir yatırım alanının<br />

görülebileceğini dile getirdi. Dünya<br />

liderlerinin yılında Paris’te<br />

bir araya geleceğini ve iklim değişikliği<br />

anlaşması yapılmasına çalışılacağını<br />

aktaran Birol, “Bu anlaşma yapılırsa<br />

dünya enerji sektörüne yeni bir<br />

parametre gelecek. Bu anlaşmanın<br />

yapılması konusunda umutsuz değilim”<br />

dedi. Birol, ABD’nin yılında<br />

Suudi Arabistan’ı geçerek dünyanın<br />

en büyük petrol üreticisi haline geleceğine<br />

dikkati çekti.<br />

“ YILINDAN<br />

SONRA ABD DOĞAL<br />

GAZDA, BREZILYA ISE<br />

PETROLDE ÖNEMLI BIR<br />

IHRACATÇI DURUMUNA<br />

GELECEK”<br />

funduszeue.info<br />

OCAK 20<strong>14</strong> SAYI <strong>14</strong> 11

KAPAK<br />

ENERJI, DIPLOMASI<br />

VE ULAŞTIRMANIN<br />

KALBI İSTANBUL’DA<br />

ATTI<br />

12

<strong>Hazar</strong> Strateji<br />

Enstitüsü (HASEN)<br />

tarafından ilki geçen<br />

yıl İstanbul’da, ikincisi<br />

ise geçtiğimiz Eylül<br />

ayında New York’ta<br />

gerçekleştirilen<br />

<strong>Hazar</strong> Forumu’nun<br />

üçüncüsü Aralık’ta<br />

İstanbul’daki<br />

Çırağan Sarayı’nda<br />

düzenlendi.<br />

YAZI: MERVE DAMCI<br />

FOTOĞRAF: TARIK ÜZGÜN<br />

funduszeue.info OCAK 20<strong>14</strong> SAYI <strong>14</strong> 13

KAPAK<br />

Asya ile Avrupa arasındaki enerji<br />

ve ulaştırma projelerinin yeni<br />

ekseni olan <strong>Hazar</strong> Bölgesi,<br />

‘<strong>Hazar</strong> Forumu’ İstanbul’da<br />

masaya yatırıldı. Forum; siyasi<br />

liderleri, AB, ABD ve Türkiye’den karar alıcıları,<br />

iş dünyasını, akademisyenleri, araştırmacıları,<br />

yatırımcıları ve sivil toplum kuruluşlarından<br />

temsilcileri bir araya getirdi. Forumda başta<br />

geniş <strong>Hazar</strong> Bölgesi olmak üzere, <strong>Hazar</strong> Bölgesi’ndeki<br />

son gelişmeler ışığında dünya enerji<br />

haritasındaki son durum, bu kapsamda ortaya<br />

çıkan yeni oluşum ve dış politika dinamikleri<br />

hakkında fikir alışverişinde bulunuldu.<br />

HAZAR YENIDEN TANIMLANDI<br />

Önümüzdeki yıllarda bölgede, enerji, ulaştırma<br />

ve finans alanlarında gerçekleşecek<br />

proje ve işbirliklerinin projeksiyonunun ortaya<br />

konduğu <strong>Hazar</strong> Forumu’ndaki oturumların<br />

moderatörlüğünü İstanbul Bilgi Üniversitesi<br />

Mütevelli Heyeti Üyesi Prof. Dr. Deniz Ülke<br />

Arıboğan, gazeteci-yazar Hakan Çelik ve TRT<br />

Türk televizyonundan Ayşe Süberker üstlendi.<br />

“<strong>Hazar</strong> Transit Koridoru” ve “Güney Koridoru:<br />

Bölgesel Enerji Kaynakları İçin Boru Hattı”<br />

başlıkları altında gerçekleşen forumda, Türkiye<br />

ve Azerbaycan’ın liderliğinde atılan tarihi<br />

adımla TANAP ve TAP projeleri ile bölge için<br />

büyük öneme sahip ulaştırma projesi <strong>Hazar</strong><br />

Transit Koridoru gibi konular konuşuldu.<br />

Foruma Eski Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme<br />

Bakanı Binali Yıldırım, Enerji ve Tabii<br />

Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Azerbaycan<br />

Ulaştırma Bakanı Ziya Mammadov, Arnavutluk<br />

Ekonomi ve Enerji Bakanı Z. Damian<br />

Gjiknuri, Slovenya Altyapı ve Mekânsal Planlama<br />

Bakanı Samo Omerzel, SOCAR Başkanı<br />

Rövnag Abdullayev, BP Türkiye, Azerbaycan<br />

ve Gürcistan sorumlusu Gordon Birrell, Gürcistan<br />

Ekonomi ve Sürdürülebilir Kalkınma<br />

Müsteşarı Natia Mikeladze, Azerbaycan <strong>Hazar</strong><br />

Deniz Gemiciliği Şirketi Başkanı Rauf Valiyev,<br />

Azerbaycan Devlet Petrol Fonu İcra Direktörü<br />

Shahmar Movsumov, Romanya Ulaştırma<br />

Bakanlığı Müsteşarı Nicusar Buica, Kazakistan<br />

Demiryolları Başkanı Askar Mamin, Türk<br />

Konseyi Genel Sekreteri Halil Akıncı, Irak<br />

Enerji Enstitüsü Direktörü ve Irak Federal<br />

Parlamentosu Enerji ve Ekonomi Danışmanı<br />

Luay Jawad al-Khatteeb, Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı<br />

İdaresi Sosyal ve Politik Konular<br />

Daire Başkanı Ali Hasanov, Azerbaycan<br />

Cumhurbaşkanlığı İdaresi Politik Analiz ve<br />

Enformasyon Dairesi Başkanı Elnur Aslanov<br />

ve Uluslararası Politika Çalışmaları Enstitüsü<br />

(ISPI) Başkan Yardımcısı Paolo Magri<br />

1<br />

1. SOCAR Başkanı Rövnag<br />

Abdullayev basın<br />

mensuplarının sorularını<br />

yanıtladı.<br />

2. <strong>Hazar</strong> Forumu bu sene<br />

Çırağan Sarayı’nda<br />

gerçekleşti.<br />

ENERJI VE<br />

ULUSLARARASI<br />

ILIŞKILER GÜNDEMININ<br />

ÖNEMLI ISIMLERI,<br />

ÜÇÜNCÜSÜ<br />

DÜZENLENEN HAZAR<br />

FORUMU’NDA<br />

BULUŞTU.<br />

2<br />

<strong>14</strong>

katıldı. Foruma 42 ülkeden temsilcinin<br />

katıldığını söyleyen <strong>Hazar</strong> Strateji Enstitüsü<br />

(HASEN) Genel Sekreteri Haldun Yavaş,<br />

“Dünya gittikçe daha karmaşık bir hal alıyor.<br />

Etrafımızda neler olup bittiğini anlamak da<br />

bu yüzden gittikçe zorlaşıyor. Bu forum, <strong>Hazar</strong><br />

Bölgesi’ne ilişkin en önemli konuları daha iyi<br />

kavramamızı ve <strong>Hazar</strong> Bölgesi’nin gelişmesine<br />

daha tutkuyla yaklaşmamızı sağlayabilirse,<br />

görevimizi başarıyla yerine getirmiş olacağız”<br />

şeklinde konuştu.<br />

“HAZAR ÇOK KRITIK KONUMDA”<br />

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Azerbaycan<br />

Cumhurbaşkanı İlham Aliyev gönderdikleri<br />

mesajlarla <strong>Hazar</strong> Forumu katılımcılarını ve forumu<br />

düzenleyen <strong>Hazar</strong> Strateji Enstitüsü’nü<br />

tebrik etti.<br />

Cumhurbaşkanı Gül gönderdiği mesajda,<br />

“Bölgesel enerji dinamiklerinde meydana gelen<br />

değişikliklerin, Güney Gaz Koridoru’nun,<br />

Modern İpek Yolu projesinin ve <strong>Hazar</strong><br />

Havzası’ndaki diğer gelişmelerin ele alınacağı<br />

panelleriyle bu forumun, çok yararlı bir tartışma<br />

ve ortak akıl üretme zemini oluşturduğuna<br />

inanıyorum. Tarih boyunca önemli medeniyetlere<br />

ev sahipliği yapan <strong>Hazar</strong> Havzası,<br />

önemli ticaret, ulaştırma ve kültürel etkileşim<br />

güzergâhlarının kesişme noktasında yer<br />

almıştır. Bugün de enerji güvenliği, sürdürülebilir<br />

kalkınma, refah ve barış arayışlarında çok<br />

kritik bir konumdadır. Eşsiz coğrafi konumuyla<br />

Doğu ile Batı’yı, Kuzey ile Güney’i birleştirmektedir.<br />

Önümüzdeki dönemde çok daha<br />

büyük bir rol oynamaya namzettir. Ortak<br />

tarihi, kültürel ve beşeri bağlarımız bulunan<br />

<strong>Hazar</strong> Havzası’nın gerçek potansiyelinin hayata<br />

geçirilmesini kuvvetle destekliyoruz.<br />

Esasen enerji, ticaret ve ulaştırma başta olmak<br />

üzere, bu çerçevede birçok işbirliği fırsatı mevcuttur.<br />

<strong>Hazar</strong>’ın sunduğu dinamizmi harekete<br />

geçirmek amacıyla ’lı yıllardan bu yana<br />

önemli enerji projeleri hayata geçirdik. Bakü-<br />

Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı, gerçekleştirildiği<br />

dönemde “Asrın Projesi” olarak gösteriliyordu.<br />

Keza bölgesel ve küresel ortaklarımızla<br />

birlikte gerçekleştirdiğimiz Bakü-Tiflis-Erzurum<br />

doğal gaz boru hattı da Güney Gaz<br />

Koridoru’nun çok önemli bir parçasıdır.<br />

Şimdi <strong>Hazar</strong>’daki bölgesel ortaklık ruhunu bir<br />

aşama ileriye taşıma zamanıdır. Bu çerçevede,<br />

Azerbaycan ile birlikte geliştirdiğimiz Trans<br />

Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP), Güney<br />

Gaz Koridoru’nun belkemiğini teşkil edecektir.<br />

İlk aşamada Şah Deniz gazını Türkiye<br />

21<br />

KONUŞMACI<br />

Panele katılan<br />

konuşmacıların sayısı.<br />

<br />

KATILIMCI<br />

<strong>Hazar</strong> Forumu’na katılan<br />

katılımcı sayısı.<br />

42<br />

ÜLKE<br />

Foruma katılımların<br />

gerçekleştiği ülke sayısı.<br />

KONUŞMACILAR<br />

“HAZAR TRANSIT<br />

KORIDORU”, “GÜNEY<br />

KORIDORU: BÖLGESEL<br />

ENERJI KAYNAKLARI<br />

IÇIN BORU HATTI” VE<br />

“İPEK YOLU’NUN<br />

CANLANDIRILMASI VE<br />

İSTIKRARIN<br />

SAĞLANMASI”<br />

KONULU PANELLERDE<br />

FIKIR ALIŞVERIŞINDE<br />

BULUNDU.<br />

funduszeue.info<br />

OCAK 20<strong>14</strong> SAYI <strong>14</strong> 15

KAPAK<br />

1<br />

ve Avrupa piyasalarına taşıyacaktır. İleride<br />

Azerbaycan’ın diğer sahalarında üretilecek<br />

doğal gazın naklinde önemli bir işlevi yerine<br />

getirecektir. Bir aşamada, <strong>Hazar</strong>’ın öteki<br />

yakasındaki zenginliklerin dünya pazarlarıyla<br />

buluşturulmasında da bu hattan yararlanılması<br />

mümkündür.<br />

Bölgesel ortaklık vizyonunun bir diğer önemli<br />

parçası ulaştırma ve nakil hatlarıdır. Modern<br />

İpek Yolu olarak adlandırılan Orta Nakil<br />

Hattı’nın canlandırılması, bu açıdan büyük<br />

önem taşımaktadır. Hattın önemli bir parçasını<br />

teşkil eden Marmaray’ın açılışını 29 Ekim’de<br />

yaptık. Bakü-Tiflis-Kars demiryolu bağlantısını<br />

ise, Azerbaycanlı ve Gürcü dostlarımızla birlikte<br />

önümüzdeki yıl tamamlamayı hedefliyoruz.<br />

Bu proje sayesinde Londra ile Pekin, <strong>Hazar</strong><br />

üzerinden demiryollarıyla birbirlerine bağlanmış<br />

olacaktır. Modern İpek Yolu, basit bir<br />

ulaştırma projesi değildir. Yüzyıllık bir rüyayı<br />

hayata geçirecek bu proje, ileride <strong>Hazar</strong>’ın iki<br />

yakasını enerji, ulaşım ve haberleşme hatlarıyla<br />

örecektir.<br />

Tüm bu projeler sayesinde <strong>Hazar</strong> Havzası,<br />

Avrupa-Asya ekseninde enerji hatları, kara,<br />

deniz ve tren yolları ile haberleşme ağlarıyla<br />

ülkeleri birbirine bağlanan çok kritik bir bölge<br />

haline dönüşecektir. Böylelikle, bu coğrafyada<br />

yer alan ülkelerinin siyasi, ekonomik ve beşeri<br />

gelişmeleri bir kat daha pekişecektir” sözlerine<br />

yer verdi.<br />

1. Enerji Bakanı Taner Yıldız,<br />

SOCAR Başkanı Rövnag<br />

Abdullayev ve HASEN Genel<br />

Sekreteri Haldun Yavaş<br />

forum öncesi kısa bir sohbet<br />

gerçekleştirdi.<br />

2. Eski Ulaştırma, Denizcilik ve<br />

Haberleşme Bakanı Binali<br />

Yıldırım, <strong>Hazar</strong> Forumu’na<br />

artan ilginin küresel bir<br />

özelliğe sahip olmasından<br />

kaynaklandığını vurguladı.<br />

CUMHURBAŞKANI<br />

ABDULLAH GÜL VE<br />

AZERBAYCAN<br />

CUMHURBAŞKANI<br />

İLHAM ALIYEV<br />

GÖNDERDIĞI BIR<br />

MESAJLA HAZAR<br />

FORUMU<br />

KATILIMCILARINI VE<br />

FORUMU DÜZENLEYEN<br />

HAZAR STRATEJI<br />

ENSTITÜSÜ’NÜ TEBRIK<br />

ETTI.<br />

2<br />

16

3<br />

“KÜLTÜRLER YAKINLAŞACAK”<br />

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ise<br />

kaleme aldığı mektubunda Doğu ile Batı’yı<br />

birleştiren <strong>Hazar</strong>’ın dünyanın önemli jeostratejik<br />

bölgelerinden biri haline geldiğini ifade<br />

etti. Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı İdaresi<br />

Sosyal ve Politik Konular Daire Başkanı<br />

Ali Hasanov’un okuduğu mektupta Aliyev,<br />

“<strong>Hazar</strong> Strateji Enstitüsü’nün düzenlediği<br />

bu forum gelenek halini almaktadır. Ben,<br />

hükümet yetkililerinin, politikacıların, bilim<br />

adamlarının, sivil toplum temsilcilerinin<br />

ve iş dünyası temsilcilerinin yer aldığı bu<br />

saygın toplantının bölge ülkeleri arasında<br />

işbirliğinin derinleştirilmesi, karşılıklı<br />

yatırımların artırılması, tarihi İpek Yolu’nun<br />

canlandırılması, Avrupa’nın enerji haritasını<br />

değiştirecek kapasitedeki ulus ötesi yeni dev<br />

projelerin gerçekleştirilmesi çalışmalarına<br />

önemli katkılar yapacağına inanıyorum.<br />

Bakü-Tiflis-Ceyhan ve Bakü-Tiflis-Erzurum<br />

boru hatlarının ardından Trans Anadolu ve<br />

3. <strong>Hazar</strong> Forumu’nun ilk<br />

oturumu Prof. Dr. Deniz Ülke<br />

Arıboğan moderatörlüğünde<br />

yapıldı.<br />

“ENERJI SEVKIYATI<br />

KONUSUNDA<br />

GÜVENLIK VE<br />

ALTYAPININ<br />

GELIŞTIRILMESI ÇOK<br />

ÖNEMLI.”<br />

Trans Adriyatik boru hatlarının inşasına ilişkin<br />

yeni anlaşmaların imzalanması, Güney<br />

Koridoru’nun gerçekleştirilmesi sürecine<br />

ivme kazandırmış, <strong>Hazar</strong> enerji kaynaklarının<br />

daha uygun güzergâhlar üzerinden<br />

uluslararası pazarlara taşınması için uygun<br />

ortam oluşturmuştur. Son 10 yılda Azerbaycan<br />

ekonomisinin hızlı gelişimi bölgede ve<br />

dünyada büyük projeler gerçekleştirme ve<br />

çeşitli ülkelerin enerji sektörüne, sanayisine<br />

büyük yatırımlar yapma olanağı yaratmıştır.<br />

Bizim girişimimizle tamamlanmak üzere<br />

olan Bakü-Tiflis-Kars demiryolu ise büyük<br />

İpek Yolu’nun yeninden canlandırılması<br />

yolundaki önemli bir adım olarak uygarlıkların<br />

ve kültürlerin yakınlaşmasına hizmet<br />

edecektir. Forumda yapılan tartışmaların<br />

ve ileri sürülen önerilerin <strong>Hazar</strong> Bölgesi’nin<br />

devletleri ve halkları arasındaki ilişkilerin<br />

gelişmesine, işbirliğinin yeni şekil ve alanlarının<br />

belirlenmesine, bölgede kalıcı barışın ve<br />

güvenliğin sağlanmasına önemli katkıda bulunacağını<br />

umuyorum” ifadelerini kullandı.<br />

funduszeue.info<br />

OCAK 20<strong>14</strong> SAYI <strong>14</strong> 17

KAPAK<br />

1<br />

HAZAR’IN ÖNEMI ARTIYOR<br />

Forumda konuşan Enerji ve Tabii Kaynaklar<br />

Bakanı Taner Yıldız, <strong>Hazar</strong> Forumu’nun gerek<br />

Türkiye’ye gerekse bölgeye büyük yararı<br />

olacağını söyledi. Yıldız yaptığı konuşmada,<br />

Azerbaycan’ın özellikle <strong>Hazar</strong>’daki kaynakların<br />

Türkiye üzerinden Avrupa’ya aktarılması<br />

ve farklı pazarlara sunulmasıyla alakalı gayretli<br />

çalışmaların bulunduğunu belirterek,<br />

“Artık inşallah işin sonuna geliyoruz. Bu işin<br />

planlanması, projelendirilmesi ve fizibilitesiyle<br />

alakalı birçok hazırlık yapılmış durumdadır”<br />

dedi. Enerji talebi giderek artan<br />

Türkiye için bu projelerin önemli olduğunu<br />

vurgulayan Bakan Yıldız, “Bu yıl içerisinde<br />

yaklaşık milyar metreküp ile doğal gaz<br />

tüketimimizi kapatacağız ama önümüzdeki<br />

yıl milyar metreküp civarında doğal<br />

gaz talebi bekliyoruz” dedi.<br />

İPEK YOLU CANLANIYOR<br />

Türkiye’nin ulaştırma ile ilgili projelerini anlatan<br />

Eski Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme<br />

Bakanı Binali Yıldırım ise, İpek Yolu’nun<br />

canlandırılmasının bölge ekonomisine büyük<br />

katkı sağlayacağını söyledi. Bakü-Tiflis-Kars<br />

1. <strong>Hazar</strong>’ın stratejik konumunun<br />

değerlendirildiği foruma<br />

alanında uzman isimler katıldı.<br />

2. Yıldız, Forumun gerek<br />

Türkiye’ye gerekse bölgeye<br />

büyük yararının olacağına<br />

değindi.<br />

“ENERJI DIPLOMASISI<br />

ARTIK SADECE<br />

DEVLETLER ARASINDA<br />

ŞEKILLENMIYOR.<br />

ŞIRKETLER ARASINDA<br />

DA ÇOK ÖNEMLI<br />

BAĞLILIKLAR VAR.”<br />

2<br />

18

“TÜRKIYE ÜLKELER<br />

ARASINDA<br />

IŞBIRLIĞININ<br />

GELIŞTIRILMESI<br />

KONUSUNDA ÖNEMLI<br />

BIR ROL ÜSTLENIYOR.”<br />

demiryolu projesi ve Marmaray’ın önemine<br />

dikkat çeken Bakan Yıldırım “Bakü-Tiflis-<br />

Kars <strong>Hazar</strong> Bölgesi’nin önemli bir projesi<br />

olmakla beraber, aslında Doğu ile Batı’yı,<br />

tarihi İpek Yolu’nu ihya eden çok önemli<br />

bir proje. Bölgesel bir proje gibi gözükmesine<br />

rağmen küresel anlamda çok şey ifade<br />

ediyor. Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye’de<br />

irade birliği ve kararlılık var” dedi. Üç farklı<br />

ülkede proje gerçekleştirmenin zorlukları<br />

olduğuna dikkati çeken Bakan Yıldırım,<br />

“Projenin zorluğu şu; 3 tane ayrı ülke var,<br />

3 ayrı ülkenin topraklarında çalışma var,<br />

bunların birlikte koordinasyonu uyum içinde<br />

yapılmasında zaman zaman zorluklar yaşanıyor”<br />

şeklinde konuştu.<br />

TANAP VE HAZAR TRANSIT KORI-<br />

DORU BÖLGEYI KALKINDIRACAK<br />

3. <strong>Hazar</strong> Forumu’na katılım<br />

oldukça yüksekti.<br />

3<br />

<strong>Hazar</strong>’ın stratejik konumunun değerlendirildiği<br />

forumun ardından bir sonuç bildirisi<br />

yayınlandı. Bildiride, bölgede ekonomik<br />

çeşitliliğe katkıda bulunulmasına, ticaret ve<br />

yatırımı destekleyecek bir transit güzergah<br />

oluşturmak için <strong>Hazar</strong> Transit Koridoru’nun<br />

önemine vurgu yapıldı. Bakü-Tiflis-Kars<br />

(BTK) demiryolu hattının, <strong>Hazar</strong> Transit<br />

Koridoru’nu hayata geçirecek en önemli bağlantılardan<br />

birini oluşturduğu vurgulanan<br />

bildiri metninde “BTK’nın toplam uzunluğu<br />

km olacak ve ilk aşamada 1 milyon yolcu<br />

ile 6,5 milyon ton yük taşıma kapasitesine sahip<br />

olacak. Bu kapasite daha sonra 3 milyon<br />

yolcuya ve 20 milyon tonun üzerinde yüke<br />

ulaşacak. Projenin 20<strong>14</strong> yılında tamamlanması,<br />

demiryolu ile yük taşımacılığı hacmini<br />

%30 artırması, Azerbaycan-Gürcistan ve<br />

Türkiye arasında üçlü ticareti büyük ölçüde<br />

artırarak yılda 10 milyar dolara çıkarması<br />

bekleniyor. Marmaray projesi, Bakü-Tiflis-<br />

Kars demiryolu hattının optimum kullanımına<br />

stratejik katkıda bulunacak, Çin’den<br />

İngiltere’ye kadar uzanan demiryolu sistemlerini<br />

entegre edecek” ifadeleri yer aldı.<br />

Bölgedeki diğer önemli projenin ise Trans<br />

Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi<br />

(TANAP) olduğu ifade edilen bildiride hattın<br />

Avrupa ve Türkiye’nin artmaya devam eden<br />

enerji taleplerini karşılamaya büyük katkı<br />

sağlayacağı ifade edildi. Hattın bölge içi barış<br />

ve işbirliğine de katkıda bulunacağı ifade<br />

edilen bildiri metninde “Enerji sektöründe<br />

elde edilen katma değerin yanı sıra, sunduğu<br />

30 bin yeni istihdam fırsatı sunan Güney<br />

Gaz Koridoru, bölgedeki diğer sektörlere de<br />

büyük katkı sağlayacak” dendi.<br />

funduszeue.info<br />

OCAK 20<strong>14</strong> SAYI <strong>14</strong> 19

KAPAK<br />

FORUMDA NELER KONUŞULDU?<br />

İki gün süren forumda panelistler <strong>Hazar</strong> Bölgesi’nin kaynakları, Avrasya’nın<br />

enerji dinamikleri, İpek Yolu’nun canlandırılması ve sürdürülebilir<br />

kalkınma, bölge istikrarının sağlanması gibi konuları tartıştı.<br />

TANER YILDIZ<br />

ENERJI VE TABII<br />

KAYNAKLAR BAKANI<br />

“<strong>Hazar</strong> Forumu’nun gerek<br />

Türkiye’ye gerekse bölgeye<br />

büyük yararı olacak. Şah<br />

Deniz gazının Avrupa’ya<br />

taşınmasının ayakları olan<br />

Trans Anadolu Doğal Gaz<br />

Boru Hattı Projesi (TA-<br />

NAP) ve Trans Adriyatik<br />

Doğalgaz Boru Hattı’nın<br />

(TAP) geçtiği her bölge<br />

zincirin halkaları ve her bir<br />

halkanın önemi var. % 65’lik<br />

bir arz Türkiye’nin doğusunda,<br />

% 65’lik bir tüketim<br />

de Türkiye’nin batısında yer<br />

alıyor. Özellikle bu konuda<br />

Azerbaycan ve Türkiye’ye<br />

büyük iş düşüyor.”<br />

HAYATI YAZICI<br />

GÜMRÜK VE TICARET<br />

BAKANI<br />

“Dünya ispatlanmış ham<br />

petrol rezervlerinin %73’ü<br />

ve doğal gaz rezervlerinin<br />

%72’si Türkiye’yi<br />

çevreleyen <strong>Hazar</strong> ve Orta<br />

Doğu bölgeleri ile Rusya<br />

Federasyonu’nda yer<br />

almaktadır. Bu durum,<br />

enerji zengini bölgeler ve<br />

enerji ithalatına yılda <br />

milyar dolar harcayan<br />

Avrupa ülkeleri arasında<br />

bulunan Türkiye’yi tam bir<br />

köprü haline getirmektedir.<br />

Bu nedenle, Türkiye, kendi<br />

enerji talebini karşılamak<br />

için projeler geliştirirken,<br />

Avrupa ve dünya piyasalarına<br />

açılan yolda en elverişli<br />

güzergah olarak hizmet<br />

vermeyi amaçlamaktadır.”<br />

BINALI YILDIRIM<br />

ESKI ULAŞTIRMA,<br />

DENIZCILIK VE<br />

HABERLEŞME BAKANI<br />

“Geçen yıla göre ilgi daha<br />

da artıyor. Bu ilginin artmasının<br />

sebebi forumun isminin<br />

yerel olmasına rağmen<br />

küresel bir özelliğe sahip<br />

olması. <strong>Hazar</strong> Forumu doğu<br />

ile batıyı ekonomik, kültürel<br />

olarak enerji güvenliği<br />

bakımından birbiriyle<br />

birleştiren, küresel barışa<br />

ve feraha katkı sağlamaya<br />

dikkat çeken önemli bir<br />

organizasyon.”<br />

ZIYA MAMMADOV<br />

AZERBAYCAN ULAŞTIRMA<br />

BAKANI<br />

“İpek Yolu sadece taşıma<br />

ve ulaşım yolu değildir.<br />

Halkları ve milletleri de<br />

birleştiren bir ulaşım ağıdır.<br />

Azerbaycan da Avrasya ulaşım<br />

bağlantılarının gelişimi<br />

için birçok projenin aktif<br />

katılımcısıdır.”<br />

20

HALDUN YAVAŞ<br />

HASEN GENEL SEKRETERI<br />

“Bölgeye gösterilen ilgi<br />

her geçen gün artıyor.<br />

Bölgedeki enerji kaynakları,<br />

ekonomik durum, ulaştırma<br />

projeleri ve güvenlik ile<br />

ilgili konular üzerine çok<br />

sayıda makale yayınlandı.<br />

<strong>Sayı</strong>n Ahmet Davutoğlu’nun<br />

<strong>Hazar</strong> Forumu New York’ta<br />

da belirttiği gibi, ‘Güney<br />

Gaz Koridoru Projesi, projenin<br />

bir parçası olan tüm<br />

ülkelere ve bölgelere fayda<br />

sağlayacaktır. Bu koridorun<br />

bir barış koridoru olmasını<br />

umuyoruz.’ Barış ve refahın<br />

hedeflendiği ortak bir gelecek<br />

için ülkeleri, şehirleri ve<br />

halkları enerji ağı ve ulaşım<br />

koridorları ile birbirine<br />

bağlamak bir zorunluluktur.<br />

Gerçek barışa giden yol<br />

budur.”<br />

SHAHMAR MOVSUMOV<br />

SOFAZ İCRA KURULU<br />

BAŞKANI<br />

“90’ların başında teknik ve<br />

finansal kaynaklar yoktu.<br />

Buradaki ilk cesur adım<br />

uluslararası firmaların<br />

davet edilmesiydi. İkinci<br />

başlık çok yönlü taşımacılık<br />

yollarının kullanılmasıydı.<br />

Bakü-Tiflis-Ceyhan, Bakü-<br />

Tiflis-Kars gibi ulaşım ve<br />

enerji koridorları açıldı.<br />

Azerbaycan petrolünü BTC<br />

ile uluslararası pazarlara<br />

ihraç etmeye başladı.<br />

Üçüncüsü ise Devlet Petrol<br />

Fonu kurulmasına karar<br />

verilmesiydi. Kısa sürede<br />

varlıklarımız 35 milyar<br />

dolar arttı.”<br />

WILLEM SCHOEBER<br />

EWE HOLDING TÜRKIYE<br />

YÖNETIM KURULU<br />

BAŞKANI<br />

“Yaklaşık yıllık enerji<br />

fiyatları petrolle kıyaslandığında<br />

önemli bir düşüş<br />

yaşandı. Burada baktığımız<br />

şey Avrupa’da olan ne varsa<br />

Türkiye’de de gerçekleştirmeye<br />

çalışmak. Bu<br />

bağlamda bizler burada 10<br />

milyar dolarlık yatırımdan<br />

bahsettik ve bunun bir parçası<br />

olmak istiyoruz. Avrupa<br />

şirketi olarak bu bölgedeki<br />

aktörlere göre daha tecrübeliyiz.<br />

Biz 6 yıl önce doğal<br />

gaz dağıtımına başladık.<br />

Hollanda ve Rusya’yla uzun<br />

vadeli kontratlar yaptık.”<br />

KEREM ALKİN<br />

İSTANBUL TICARET<br />

ÜNIVERSITESI İKTISAT<br />

BÖLÜM BAŞKANI<br />

“Soğuk Savaş beklenmedik<br />

bir şekilde sona erdiğinde<br />

ilk 10 yılda ’lar son<br />

derece yüksek, optimist<br />

fırsatlar ve beklentilerle<br />

geçti. ’ların sonuna<br />

geldiğimizde bazı dikkat<br />

çekici bağlantılar gördük.<br />

Sivil toplum kuruluşları<br />

ve düşünce kuruluşlarının<br />

raporları küresel ekonomi<br />

için 10 önemli risk olduğunu<br />

gösterdi. ’de bu<br />

raporlardan bahsederken<br />

belki tüm bu büyük riskler,<br />

önümüzdeki yılda<br />

görülebilir dedik. Ancak 10<br />

yılın sonunda bu risklerin<br />

hepsi gerçekleşmişti.”<br />

Kazakistan Demiryolları Başkanı<br />

Askar Mamin forumda konuşma<br />

yapan isimler arasındaydı.<br />

“HAZAR KORİDORU,<br />

AVRUPA VE ASYA<br />

EKONOMİLERİNİ<br />

BİRLEŞTİREN ÇOK<br />

ÖNEMLİ BİR KORİDOR. ”<br />

funduszeue.info<br />

OCAK 20<strong>14</strong> SAYI <strong>14</strong> 21

KAPAK<br />

RAUF VALIYEV<br />

AZERBAYCAN HAZAR<br />

DENIZ GEMICILIĞI ŞIRKETI<br />

BAŞKANI<br />

“Türkiye ülkeler arasında<br />

işbirliğinin geliştirilmesi<br />

konusunda önemli bir rol<br />

üstleniyor. Başarılı bölgesel<br />

projelerin oluşturulması<br />

için diyalog olması lazım.<br />

Ülkelerarası ticaretin<br />

önündeki engeller kaldırılmalıdır.<br />

Biz de bu anlamda<br />

elimizden geleni yapacağız.”<br />

HALIL AKINCI<br />

TÜRK DILI KONUŞAN<br />

ÜLKELER İŞBIRLIĞI<br />

KONSEYI GENEL<br />

SEKRETERI<br />

“Batı’daki ekonomik büyümenin<br />

gelecek yıllarda<br />

ortalama % 3, Türki cumhuriyetlerde<br />

ise % 10 olmasını<br />

öngörüyoruz. Çin’den deniz<br />

yolu ile bir emtianın gelmesi<br />

23 bin kilometre. Ancak<br />

Bakü-Tiflis ve Marmaray<br />

yolu ile olursa emtianın 8<br />

bin kilometrelik yol kat<br />

etmesi yeterli olacak.”<br />

RÖVNAG ABDULLAYEV<br />

SOCAR BAŞKANI<br />

“Azerbaycan Devlet Petrol<br />

Şirketi, Azerbaycan gazının<br />

Avrupa’nın iç pazarlarına<br />

taşınmasında lokomotif rol<br />

üstleniyor. Mevcut plana<br />

uygun olarak, ilk aşamada<br />

Avrupa tüketicilerine yılda<br />

10 milyar metreküp doğal<br />

gaz tedarik edeceğiz. Planlarımızın<br />

başarıyla hayata<br />

geçmesiyle Azerbaycan’ın<br />

“Şah Deniz” gazının ilk<br />

bölümünü senesinde<br />

Türkiye’ye, ’da ise<br />

Avrupa’ya ulaştırabileceğiz.”<br />

GORDON BIRRELL<br />

BP TÜRKIYE, AZERBAYCAN<br />

VE GÜRCISTAN<br />

SORUMLUSU<br />

“Avrupa gaz talebi artacak.<br />

Talebin 3’te 2’si ithal edilecek.<br />

Bu nedenle kaliteli gaz<br />

kaynağını sağlamak Türkiye<br />

ve Azerbaycan açısından,<br />

tedarikinin güvenliği<br />

açısından önemli. BP olarak<br />

yıllardır Türkiye’de çalışıyoruz.<br />

Çok yakın bir zamanda<br />

<strong>Hazar</strong> doğal gazını güvenli<br />

bir şekilde Avrupa’ya vermiş<br />

olacağız.”<br />

<strong>Hazar</strong> Forumu sonrasında<br />

ziyaretçiler için müzik şöleni<br />

sunuldu.<br />

BIRRELL:<br />

“AVRUPA GAZ TALEBI<br />

ARTACAK. TALEBIN<br />

3’TE 2’SI ITHAL<br />

EDILECEK. BU<br />

NEDENLE KALITELI<br />

GAZ KAYNAĞINI<br />

SAĞLAMAK TÜRKIYE<br />

VE AZERBAYCAN<br />

AÇISINDAN,<br />

TEDARIĞININ<br />

GÜVENLIĞI AÇISINDAN<br />

ÖNEMLI.”<br />

22

ASKAR MAMIN<br />

KAZAKISTAN<br />

DEMIRYOLLARI BAŞKANI<br />

“<strong>Hazar</strong> Bölgesi Asya ve Avrupa<br />

arasında stratejik konuma<br />

sahip olan bir bölge.<br />

Gelecek yıl Marmaray ile<br />

bağlantılı projeler olacak,<br />

böylece Boğazlara kadar<br />

uzanılabilecek. Bu sayede<br />

ticaret hacmi gelecek <br />

yıl içinde ikiye katlanacak.<br />

Ayrıca <strong>Hazar</strong> Koridoru Avrupa<br />

ve Asya ekonomilerini<br />

birleştiren çok önemli bir<br />

koridor.”<br />

NATIA MIKELADZE<br />

GÜRCISTAN EKONOMI VE<br />

SÜRDÜRÜLEBILIR<br />

KALKINMA BAKAN<br />

YARDIMCISI<br />

“Yeni karayolları Gürcistan,<br />

Azerbaycan ve Türkiye<br />

arasındaki ulaştırma ve sevkiyat<br />

faaliyetlerini geliştirdi.<br />

Bölgesel işbirliği konusunda<br />

yapacağımız çok iş var. Bu<br />

forumlar, bu tür işbirliklerinin<br />

geliştirilmesi konusunda<br />

bize yardımcı oluyor.”<br />

SAMO OMERZEL<br />

SLOVENYA ALTYAPI VE<br />

MEKAN PLANLAMA<br />

BAKANI<br />

“Enerji sevkiyatı konusunda<br />

güvenlik ve altyapının geliştirilmesi<br />

çok önemli. Enerji<br />

konusundaki amacımız<br />

sadece Avrupa Birliği ülkeleriyle<br />

bağlantıya geçmek<br />

değil, diğer ülkelerle de<br />

irtibat halinde, birlikte işleyebilen<br />

bir sisteme yatırım<br />

yapmak. Ülkeler arasında<br />

barışı sağlarsak sevkiyatla<br />

birlikte ekonomimiz canlanacaktır.”<br />

NICUSAR BUICA<br />

ROMANYA ULAŞTIRMA<br />

BAKANLIĞI DEVLET<br />

SEKRETERI<br />

“Avrupa’yı Asya’ya bağlamak<br />

için <strong>Hazar</strong> Bölgesi<br />

ülkelerinin işbirliği çok<br />

önemli. Romanya, Avrupa,<br />

Kafkasya ve Asya bağlantılarında<br />

çok daha aktif<br />

bir rol almayı hedeflediği<br />

gibi, ortak projelerde de rol<br />

almayı hedefliyor. Eskiden<br />

Kazakistan için Asya’yı<br />

Avrupa’ya demiryoluyla<br />

bağlamak bir hayaldi ancak<br />

Marmaray sayesinde bu<br />

rüya gerçek oldu.”<br />

<strong>Hazar</strong> Forumu’nu takiben<br />

ziyaretçiler gala yemeğinde<br />

buluştu.<br />

funduszeue.info<br />

OCAK 20<strong>14</strong> SAYI <strong>14</strong> 23

KAPAK<br />

PAOLO MAGRI<br />

ULUSLARARASI POLITIKA<br />

ÇALIŞMALARI ENSTITÜSÜ<br />

BAŞKANI<br />

“Doğal gaza olan bağımlılık<br />

kısa sürede değişmeyecek.<br />

Bu bağımlılık enerji güvenliği<br />

için de bir tehdit unsuru.<br />

Güney Koridoru enerji<br />

kaynaklarını çeşitlendirmenin<br />

ötesinde bir rekabeti artırma<br />

fırsatı. Diğer Avrupa<br />

ülkeleri için bir enerji hub’ı<br />

olmayı hedefliyoruz.”<br />

LUAY JAWAD<br />

AL-KHATTEEB<br />

IRAK ENERJI ENSTITÜSÜ<br />

DIREKTÖRÜ VE IRAK<br />

FEDERAL PARLAMENTOSU<br />

ENERJI VE EKONOMI<br />

DANIŞMANI<br />

“Doğal gaz talebi yılında<br />

2 katına çıkacak. Türkiye’nin<br />

doğal gaz arz güvenliği konusunda<br />

coğrafi konumu stratejik<br />

bir öneme sahip. Gelecek üç<br />

yılda Irak petrol üretiminin 9,1<br />

milyar varile çıkacağını öngörüyoruz.<br />

Bununla birlikte önemli<br />

gelirlerimiz olacağını ve bu<br />

gelirle birlikte yatırım yaparken<br />

Irak’ın dışını da düşünebiliriz.”<br />

DAMIAN GJIKNURI<br />

ARNAVUTLUK EKONOMI,<br />

TICARET VE ENERJI<br />

BAKANI<br />

“Sadece ülkeden geçen<br />

doğal gazın bulunması ve<br />

yatırım bittikten sonra da<br />

ülkede istihdam yaratması<br />

önemli değil. Ayrıca doğal<br />

gaz pazarının oluşması da<br />

önemli. Stratejik ortakların<br />

Arnavutluk’a gelerek doğal<br />

gaz pazarını oluşturması<br />

Arnavutluk ve çevre ülkeler<br />

için bir fırsat yaratacak.”<br />

CENK PALA<br />

TAP TÜRKIYE TEMSILCISI<br />

“TAP’ın ciddiyeti ortaya çıktıkça<br />

Avrupa Birliği kapsamında<br />

başlatılan Adriyatik Ülkeleri<br />

İnisiyatifi de TAP’la giderek<br />

daha fazla ilişkiye geçti.<br />

Örneğin, Kosova da bu işin bir<br />

parçası olmaya çalışıyor. İleride<br />

daha da fazla Balkan ülkesini<br />

görmek mümkün olacak bu<br />

proje bittiği zaman. Azerbaycan<br />

gazını bir an önce Avrupa’ya<br />

bir şekilde 1 metreküp bile olsa<br />

ulaştırmamızın birçok dengeyi<br />

değiştireceğini düşünüyorum.”<br />

ZVIAD<br />

KVATCHANTIRADZE<br />

GÜRCISTAN<br />

PARLAMENTOSU DIŞ<br />

İLIŞKILER KOMITESI<br />

BIRINCI BAŞKAN<br />

YARDIMCISI<br />

“Azerbaycan-Türkiye-Gürcistan<br />

ortaklığı ile bölgede yeni<br />

enerji projeleri geliştirmektedir.<br />

Bakü-Tiflis-Ceyhan boru<br />

hatları 10 yılı aşkın süredir<br />

çok başarılı bir şekilde yönetilmektedir.<br />

Gürcistan diğer<br />

alternatif projeleri için de<br />

katkıda bulunmaya hazırdır.”<br />

DENIZ ÜLKE ARIBOĞAN<br />

AKADEMISYEN, YAZAR<br />

“Enerji meseleleri giderek<br />

küreselleşen dünyanın<br />

içerisinde bambaşka boyutlar<br />

Портфолио