Iş Kazalarının Yüzde Kaçı Insan

Koronavirüs salgının başlamasından bu yana, 7 bin sağlık çalışanı hayatını kaybederken, milyon sağlık ve sosyal bakım çalışanı virüs bulaşma riskine maruz kaldı. Dünyada kayıt dışı ekonomide yer alan 1,6 milyar çalışanın birçoğu, tüm kısıtlamalara rağmen çalışmaya devam etti.

Sağlıklı ve güvenli ortamda çalışma hakkı en temel insani haklardan biri. İşçi sağlığı ve iş güvenliği çalışmalarında öncelikli amaç, çalışanların sağlığını korumak. Bu konunun önemini kamuoyuna duyurmak amacıyla yılından bu yana her yıl 4 ile 10 Mayıs tarihleri arasında İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası düzenleniyor.

Türkiye, maalesef iş kazası ve meslek hastalıkları açısından dünyada ilk sıralarda yer alan ülkelerden biri. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) rakamlarına göre; dünyada yaklaşık 3 milyar iş gücü bulunuyor ve her yıl yaklaşık bin kişi iş kazası, 1 milyon bin kişi ise meslek hastalıklarından dolayı hayatını kaybediyor. Ülkemizde ise her 6 dakikada 1 iş kazası meydana geliyor; her 6 saatte 1 çalışan ölüyor. Koronavirüs salgının başlamasından bu yana, 7 bin sağlık çalışanı hayatını kaybederken, milyon sağlık ve sosyal bakım çalışanı virüs bulaşma riskine maruz kaldı. Dünyada kayıt dışı ekonomide yer alan 1,6 milyar çalışanın birçoğu, tüm kısıtlamalara rağmen çalışmaya devam etti. Mikro ve küçük ölçekli işletmeler, resmi İş Sağlığı ve Güvenlik gereklerini karşılamakta zorlanırken; işletmeler uzaktan çalışanlarının moralini yüksek tutmakta zorlandı ve çalışanlar için çalışma ve özel yaşam arasındaki çizgiler belirsiz hale geldi.

Koronavirüs salgınının tüm çalışma süreçlerini etkilediğini ifade eden Global Grup CEO’su Ümit Gediman, iş sağlığı ve güvenliğinin her zaman çok önemli olduğunu ancak bu günlerde çok daha hayati önem taşıdığının altını çiziyor. İş sağlığı ve güvenliği konusunun ilgili tarafların ortak çabasıyla modern nitelikte önleyici ve koruyucu hizmetlerin esas alındığı bir sistem yaklaşımı olarak ele alınması gerektiğini söyleyen Gediman, İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası’nın stratejilerin ve iyi uygulamaların geliştirilmesi için doğru platformları bir araya getirmek açısından önemli bir hafta olduğunu ifade ediyor.

İşveren, iş sağlığı ve güvenliği eğitimi vermek zorundadır

Gediman, iş sağlığı ve güvenliğinde işverene düşen sorumluluklar hakkında şu bilgileri paylaşıyor:
“İş Kanunu’nun 77’nci maddesine göre, işverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmakla yükümlüdürler. İşverenler işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, çalışanları karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar. İşverenin en önemli yükümlülüklerinden biri, işyerinde çalışanları, onları çalışmaktan alıkoyabilecek mevcut risklere karşı korumaktır. Bu amaçla sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (İSG) 10’uncu maddesine göre işyerine özgü risk analizi yapmak ve yaptırmakla yükümlüdür. Çalışanların sağlık kayıtlarını tutmak, işyerinde oluşmuş olan iş kazaları ve meslek hastalıklarının raporlanmasını sağlamak da işverenin diğer önemli yükümlülüğüdür. Bununla birlikte Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından belirlenecek iş sağlığı ve güvenliğini ilgilendiren konularla ilgili bilgileri, İSG-KÂTİP sistemi üzerinden genel müdürlüğe bilgi vermekle yükümlüdür. İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere işyerinden personel görevlendirilse veya ortak sağlık güvenlik birimlerinden hizmet alınsa bile işverenin bu hizmetlere ilişkin yükümlülükleri ve sorumlulukları devam eder.”

İş kazalarının yüzde 88’i tehlikeli davranışlardan kaynaklanıyor

Ülkemizde iş kazalarının yüzde 88’inin tehlikeli davranışlardan, yüzde 10’unun tehlikeli durumlardan, yüzde 2’sinin ise kaçınılmaz ve bilinmeyen nedenlerden kaynaklandığını belirten Gediman, tehlikeli davranışların minimuma indirilmesi için gerek işyerin gerekse mesleki şartlara özgü eğitimlerin sıkça ve amaca uygun şekilde düzenlenmesinin gerekliliğinin altını çiziyor. Gediman, bu eğitimlerin konuya hâkim iş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri, iş sağlığı ve güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri veya mesleki alanda yeterliliği belgelenmiş kişilerce verildiğini ve kayıt altına alındığını söylüyor ve devam ediyor: “Bu nedenle işyerlerinde eğitim sisteminin her şartta uygulanabilirliğinin sağlanması esastır. İkaz, teşvik, ödül ve ceza uygulamaları da gerekli görülen unsurlardandır. Tehlikeli durumların önlenmesi için ise; sağlık ve güvenlik tedbirleri alınmalı, alınan tedbirler sürekli kontrol edilmeli ve iyileştirme çalışmaları yapılmalıdır.”

Çalışanlar, alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdür

Çalışanların ise İş Kanunun 77’nci maddesine göre iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlü olduğunu altını çizen Gediman, “İş sağlığı güvenliğine ilişkin olarak çalışanın görevi ve sorumluluğu; alınan tedbirlere, iş sağlığı ve güvenliği usullerine ve talimatlarına uymak ve çalışma arkadaşlarına örnek teşkil etmektir. Çalışanlar, davranış ve kusurlarından dolayı, kendilerinin ve diğer kişilerin sağlık ve güvenliğinin olumsuz etkilenmemesi için azami dikkati gösterirler. Görevlerini, işveren tarafından kendilerine verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda yaparlar. İşveren tarafından güvenli çalışma ortam ve koşullarının sağlanması, kendi yaptıkları işlerde sağlık ve güvenlik yönünden risklerin önlenmesinde, işveren veya sağlık ve güvenlik çalışan temsilcisi ile mevzuat uygulamaları doğrultusunda işbirliği yaparlar” diyor.

Tüm Tehlike Sınıfları
• Risk Analizi Yapmak ya da Yaptırmak,
• Acil Durum Eylem Planı Hazırlamak ya da Hazırlatmak,
• Tüm Çalışanlarına Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri Aldırıp Belgelendirmekle Yükümlüdür!

Temel İSG Eğitim Belgeleri Geçerlilik Süresi
• Az Tehlikeli: 3 Yıl
• Tehlikeli: 2 Yıl
• Çok Tehlikeli: 1 Yıl

Tehlike Sınıflarına Göre Belge Geçerlilik ve Risk Analizi Geçerlilik Süresi
• Az Tehlikeli: 6 Yılda 1
• Tehlikeli: 4 Yılda 1
• Çok Tehlikeli: 2 Yılda 1

Tam Zamanlı Uzman Çalıştırmak Kaç Kişiden Sonra Zorunludur?
• Az tehlikeli sınıf:
• Tehlikeli sınıf:
• Çok tehlikeli sınıf:

Tam Zamanlı İşyeri Hekimi Çalıştırmak Kaç Kişiden Sonra Zorunludur?
• Az tehlikeli sınıf:
• Tehlikeli sınıf:
• Çok tehlikeli sınıf:

İlk Yardım Yönetmeliği 19’uncu Maddeye Göre İlkyardım Sertifikalı Çalışan Bulundurma Zorunluluğu
• Az tehlikeli sınıf: 1/20
• Tehlikeli sınıf: 1/15
• Çok tehlikeli sınıf: 1/10

Acil Durum Eylem Planı Geçerlilik Süresi
• Az Tehlikeli: 6 Yılda 1
• Tehlikeli: 4 Yılda 1
• Çok Tehlikeli: 2 Yılda 1

İstanbul Tuzla'da, bir gemi inşasında gaz sıkışmasından meydana gelen patlamada 2 işçinin hayatını kaybetmesi, 6 işçinin yaralanması iş güvenliğini gündeme getirdi. Birlik İş Sağlığı ve Güvenliği Derneği (BİR-DER) Başkanı Abdullah Bozkır, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) verilerine göre, iş kazalarının yüzde 98'inin önlenebilir, yüzde 2'sinin önlenemez olduğunu, ancak Türkiye'de yeterli denetim olmaması sebebiyle iş kazalarının sadece yüzde 2'sinin önlenebildiğini belirtti.

BİR-DER Başkanı, iş güvenlik uzmanı Abdullah Bozkır; insanların, göz göre göre kurban edildiğini ifade ederek, "Ne yazık ki ölümler devam ediyor. Halbuki tedbirler alınsaydı, ihmalkarlık olmasaydı bu üzüntüler yaşanmayabilirdi. Ortam ölçüm cihazlarının olmaması, gazın maruziyet sınır değerlerini aşıp patlama noktasına gelmesi 2 işçinin hayatına mal oldu, acaba işçilerin hayatı ortam ölçüm cihazlarından daha az mı değerli? ILO verilerine göre, iş kazalarının yüzde 98'i önlenebilir, yüzde 2'si önlenemez; ancak bizde ne yazık ki yeterli denetimler olmayınca ancak yüzde 2'si önleniyor. Bundan dolayı 6 milyar insanın yaşadığı yerkürede iş kazalarında 3., Avrupa kıtasında ise açık ara birinciyiz. Kanunlar, tüzükler, yönetmelikler kağıt üzerinde kaldığı sürece süslü cümlelerden öteye geçemez, bir an önce denetimleri yapanların sayısını artırmak ve denetimleri yapmak lazım, aksi takdirde bu acılar yaşanmaya devam edecek, ateş düştüğü yeri cayır cayır yakarken, biz kağıt üzerindeki süslü cümleleri okumaya devam edip, kendimizi ve toplumu aldatacağız." dedi.

"REÇETEYİ OKUMAK DEĞİL, İLAÇ İÇMEK TEDAVİ GETİRİR"

Doktorun verdiği reçeteyi sabah akşam okumanın hastaya fayda etmeyeceğine dikkat çeken BİR-DER Başkanı Abdullah Bozkır, tedavi için reçetenin uygulanarak, ilaç tedavisine geçilmesi gerektiğini söyledi. Ateşin düştüğü yeri yaktığını, ancak ateşin düştüğü ocaklardan yükselen feryatların da bir gün sorumluların ocağını yakacağının kesin olduğunu dile getiren Bozkır, şunları kaydetti:

"En kısa zamanda İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun Taslağı'nın yasalaşması ve somut adımların atılması gerekiyor. AB ilerleme raporlarında sürekli vurgulanan, iş sağlığı ve güvenliği alanında yeterli denetçilerin olmadığı. Bu sorunun istihdamla derhal çözülmesi gerekiyor. Kazların ve meslek hastalıklarının büyük çoğunluğu istatistiklere girmediğini de göz önünde bulundurursak durumun ne kadar vahim olduğunu anlarız. İçinde ağır yaptırımlar ve para cezaları bulunan Sayılı İş Kanunu ve İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği'nin ülke genelinde yüzde 90 uygulanmadığını biliyoruz. Bu yönetmeliği uygulayamayan sistem İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nu nasıl uygulayacak, kafalarda soru işaretleri var. Bunların çözülmesi gerekiyor. İnşallah kanun çıktıktan sonra daha sıkı ve disiplinli bir uygulamayla bu acıları en aza indiririz."

“Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından yapılan araştırmalar, iş kazalarının yüzde 50’sinin kolaylıkla önlenebilir kazalar olduğunu, yüzde 48’inin ise sistemli bir çalışma ile önlenebileceğini ortaya çıkardığını dile getiren Kaya Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Kaya, iş kazalarının yüzde 98 oranında önlenebileceğini söyledi.

Yüksekte çalışmanın gereklerine dikkat çekmek ve yüksekte çalışmalarda iş sağlığı ve güvenliği politikalarının gelişimine katkı sunmak için düzenlenen Kaya Grubu’nun ana sponsorluğu ve Layher İskele’nin gümüş sponsorluğunu üstlendiği 7. İGY-İş, Güvenlik, Yaşam Zirvesi Congresium Ankara Angora Salonları’nda gerçekleşti. Moderatörlüğünü Kaya Safety SBU Müdürü Özgür Kaya’nın yaptığı, doğaçlama tiyatroyla başlayan zirve, Türkiye’de ve dünyada yüksekte çalışma gerektiren tüm sektörlerin işverenlerini, iş güvenliği uzmanlarını, işyeri hekimlerini, akademisyenleri, sivil toplum örgütü yöneticilerini bir araya getirdi. Programın açılış konuşmalarını, Kaya Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Kaya, Layher İskele Yönetim Direktörü Dr. Helmut Kreller ve T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik yaptı.


Uluslararası Yüksekte Çalışma Platformu

yılında ülkemizdeki güvenlik kültürünü ileri taşıyabilmek için, konunun tarafı olan tüm sanayiciler, tüm meslek odaları ve mesleki kuruluşlar, tüm sivil toplum örgütleri, tüm üniversitelerimizin ilgili bölümlerinin elini taşın altına koyması gerektiğini düşünerek ilk kez Ankara’dan yola çıktığını ifade eden Kaya Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Kaya, “Yüksekte Çalışma” alanında ülkemizde ve Dünya’daki uygulamalar ile teknolojik gelişmeler konusunda bilgi alışverişini sağlamak amacıyla gerçekleştirdiğimiz İGY-İş, Güvenlik, Yaşam Zirvemiz; bugün “Uluslararası Yüksekte Çalışma Platformu-Fall Protection Platformu”na dönüştü. İGY-İş, Güvenlik, Yaşam Zirvesi bugün artık, ülkemizden ve dünyanın farklı ülkelerinden İş Sağlığı ve Güvenliği profesyonelini bir araya getirmenin gururunu yaşıyor. Bir sosyal sorumluluk projesi olarak başladığımız ve alanında dünyanın en büyük organizasyonlarından biri haline gelen “İGY-İş, Güvenlik, Yaşam Zirvesi’nin” uluslararası kimlik kazanmasında önemli rol oynayan, Çalışma Bakanlığımıza, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlarımıza, İşyeri Hekimlerimize, İşçi ve İşveren Sendikalarımıza, Meslek Odalarımıza, ilgili Sivil Toplum Örgütlerimize, Üniversitelerimize, ülkemiz için böylesine önemli bir konuyu kamuoyu ile paylaşmamızı sağlayan değerli basın mensuplarımıza ve son olarak yıllardır dünyanın farklı ülkelerinden gelip “İGY- İş, Güvenlik Yaşam Zirvemize” katılarak destek sağlayan tüm meslektaşlarımıza KAYA GRUBU adına teşekkür ediyorum”, dedi.

Açılış konuşmalarının ardından T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı İş Müfettişlerinden İnş. Yük. Müh. Serkan Çetinceli Yüksekte Güvenli Çalışma ile İlgili Teftiş Politikaları ve Uygulamalar konulu, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku ABD Başkanı Prof. Dr. Levent Akın, İşveren ve İşveren Vekillerinin Cezai Sorumluluğu konulu birer sunum yaptılar. Öğle yemeğinin ardından, Kaya Training ve Kaya Consulting Grup Müdürü Özgür Cengiz, İskelelerde Düşmeden Korunma, NSC Uluslararası Danışmanlık Hizmetleri Yöneticisi Namir George, Yüksekte Çalışmada Uluslararası Yaklaşımlar konusunu aktardılar. Tüpraş Genel Müdürlüğü’nde Teknik Emniyet Müdürü Oğuz Yıldız, Petrol Rafinerilerinde Risk Değerlendirmesi ve İş Güvenliği Uygulamaları konusunu aktardı. Zirvede verilen aranın ardından Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp ABD Yrd. Doç. Dr. Mustafa Ferudun Çelikmen Yüksekte Çalışanlarda Sağlık Sorunları: “Düşenin Dostu Olmak” konulu bir sunum yaptı. Zirve Kaya Training Yüksekte Çalışma ve Kurtarma Eğitmeni Ali Şahin tarafından uygulamalı olarak anlatılan Yüksekte Çalışmanın Temel Prensipleri &Yüksekte Kurtarma sunumu ile son buldu.