Başkalaşım Geçiren Hayvanlar Nedir

Başkalaşım geçirmek ne demek? Başkalaşım geçiren hayvanlar hangileridir? Başkalaşım geçirince ne olur?

Doğada her canlının yavrusu kendisine benzemez. Bazı canlılar annelerine-babalarına benzerken bazı canlılar ise benzemezler. Bu canlılar ancak belirli bir süre sonra ebeveynlerine benzer.

Başkalaşım nedir? Başkalaşım geçirmek ne demek?

Başkalaşım, kurbağaların ve böceklerin yumurtadan çıktıktan sonra bazı yapısal değişikliklere uğrayarak onları dünyaya getiren ana canlıya benzemelerine denir. Yani kurbağalar ve böceklerin yumurtadan çıktıkları andan itibaren yetişkin canlı olana kadar yaşadıkları değişimlere başkalasım denir.

Peki Başkalaşım geçiren hayvanlar hangileridir?

Başkalaşım geçiren hayvanlar 6 grupta sıralanabilir.

1. Kurbağalar

Kurbağalar başkalaşım geçiren hayvanlarda ilk akla gelendir. İlk yumurtadan çıktığında suda solungaç solumunu yapan kurbağalar, başkalaşım geçirdikten sonra yetişkinlik döneminde karada deri ve akciğer solunumu yaparak yaşar.

2. Eklem Bacaklılar

Eklem bacaklı canlılar da kendi içlerinde 4 gruba (böcekler, kabuklular, örümcekler,çok ayaklılar) ayrılır ve başkalaşım geçiren hayvanlar arasında sayılırlar. Eklem bacaklılar yumurta ile çoğalır ve yumurtadan çıkan minik kurtçuğa larva denir. Larva yetişkin hale gelinceye kadar bir uyku dönemindedir ve bu haline pupa dedir. Pupa dönemi eklem bacaklılar arasında farklılık gösterebilir. Mesela karasinek kabuk içindeyken ipek böceği kendi ördüğü ipekten kozasının içerisinde uyur. Başkalaşım geçiren hayvanlar arasında en yaygın bilinenleri de kelebeklerdir.

3. Süngerler

Süngerler Başkalaşım geçiren hayvanlar arasında bulunur ve aslına bakılırsa denizde yaşayan bazı hayvancıkların bir araya gelmesiyle oluşur ve bir yığın görüntüsündedir. Süngeri meydana getiren bu hayvancıklar yumurtadan çıkınca bir süre yüzerler ve sonrasında denizin dibine yapışırlar. Denizin dibine yapışında başka hayvancıkların gelmesini beklerler. Süngerler bu sayede çabucak büyür ve yıl yaşar. Eğer bu süre içinde süngeri koparmazsanız kendi kendine çürür.

4. Mercanlar

Mercanlar da başkalaşım geçirir. Mercanlarda döllenmeden sonra ortaya kirpikli larva çıkar ve bu kirpikli larva minik bir kurtçuğa benzer.

Kirpikli larva kirpikleri sayesinde bir müddet yüzer ve sonra kendini bir kayaya bağlar. Gelişimini tamamladığında polip halini alır ve kalkerli bir ilkelet salgılar. Kalkerli demek kireçli anlamına gelir. Bir kolonide bir araya gelen mercanlar kireç salgıladıkça hareket edemez hale gelirler ve dev mercan resiflerini oluştururlar.

5. Yumuşakçalar

Yumuşakçalar olarak bilinen hayvanlar grubunda salyangoz, midye, istiridye, mürekkep balığı, sümüklü böcek ve ahtapot bulunur.

Yumuşakçaların vücutları yumuşaktır ve genelde üstlerinde kabukları bulunur. Kabuklarının altında bulunan ince doku tabakasına manto denir. Karada yaşayanların manto boşluğu akciğer görevi görür.

6. Derisi dikenliler

Derisi dikenliler sınıfındaki hayvanlar deniz yıldızı, deniz kestanesi ve deniz hıyarıdır.
Adından da anlaşılacağı gibi üzerinde dikensi çıkıntılar bulunur. Derisi dikenlilerin dikenleri kendilerini korumayı sağlar. Derisi dikenliler suda yaşar ve solungaç solunumu yaparlar.

Bilimcini

konulu sunumlar: "BAŞKALAŞIM GEÇİREN HAYVANLAR"— Sunum transkripti:

1 BAŞKALAŞIM GEÇİREN HAYVANLAR

2 Başkalaşım Geçiren Hayvanlar Kurbağalar Eklem Bacaklılar a) Böcekler :Arı karasinek sivrisinek bit pire kene çekirge tahta kurusu hamam böceği ve kelebek. b) Kabuklular :Yengeç karides. c) Örümcekler :Örümcek akrep. d) Çok Ayaklılar :Çıyan kırkayak Süngerler : Mercanlar : Yumuşakçalar : Salyangoz midye istiridye mürekkep balığı sümüklü böcek ahtapot Derisi Dikenliler : Deniz yıldızı deniz kestanesi.

3 Başkalaşım geçiren canlıların yavru halleri Başkalaşım geçiren canlıların yavru halleri ve yetişkin halleri birbirinden farklıdır. Bu iki gelişim dönemi arasında vücut özelliği ve şekli bakımından çeşitli farklılıklar vardır.Örneğin kurbağa ilk doğduğunda larva halindedir. Yavru kurbağanın kuyruğu vardır ve suda nefes alabilir(solungaç solunumu) Kurbağa yetişkin olduğunda kuyruğu kaybolur ve ayakları çıkar. Suda değil karada nefes almaya başlar. (akciğer solunumu)ve yetişkin halleri birbirinden farklıdır. Bu iki gelişim dönemi arasında vücut özelliği ve şekli bakımından çeşitli farklılıklar vardır.

4 BAŞKALAŞIM GEÇİRENHAYVANLAR*KURBAĞA*KELEBEK*İPEK BÖCEĞİ

5

6

7

8

9

10

11 BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM
HAZIRLAYAN :GÜLCE KILIÇ

OMURGASIZLAR ŞUBESİ

​

✔ Sinir şeridi karın bölgesinden geçer.

✔ Notokord bulundurmazlar.

✔ Dış iskelet görülür. (Genellikle)

✔ Açık kan dolaşımı görülür. (Genellikle)

✔ Omurgasızlar; süngerler, sölenterler, solucanlar, yumuşakçalar, eklem bacaklılar ve derisi dikenliler olmak üzere altı sınıftan oluşur.

​

1) Süngerler:

✔ En ilkel hayvandır.

✔ Genellikle tuzlu sularda yaşarlar. Tatlı sularda yaşayan türleri de vardır.

✔ Süngerlerin vücutlarında çok sayıda por (delik) bulunur.

✔ Porlardan geçen su içerisinde bulunan besinleri özelleşmiş hücreleri (amoeboidler) ile alıp sindirirler.

✔ Embriyolarından iki tane embriyonik tabaka olduğundan sistemleri gelişmemiştir.

✔ Azotlu boşaltım atığı amonyaktır.

✔ Atık maddelerini vücutlarının ortasında bulunan oskulum boşluğundan atarlar.

✔ İç iskelete sahiptirler.

✔ Tomurcuklanma ile ürerler.

✔ Euspongia officinalis Doğu Akdeniz kıyılarında yaşayan en tanınmış sünger türüdür. Bu sünger, banyo süngeri olarak kullanılır.

​

​

​​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

2) Sölenterler:

✔ Genellikle denizlerde yaşar. Ancak tatlı sularda yaşayan türleri de vardır.

✔ Bazı türlerinde dış iskelet vardır. (Mercan)

✔ Embriyosunun yapısındaki embriyonik tabaka sayısı iki tane olduğunda n sistemler tam olarak gelişmemiştir.

✔ Sinir sisteminin görüldüğü ilk canlı grubudur. Bu sinir sistemi oldukça basittir. İlk sinir hücresi bu canlılarda görülmüştür.

✔ Vücutlarının merkezinde bir vücut boşluğu bulunur. Ağızları ile aldıkları besinleri burada sindirir. Atık maddelerini de bu boşluğa bırakır. Ağızlarını aynı zamanda anüs olarak kullanarak atık maddelerini dışarı atarlar.

✔ Ağızlarının etrafında tentekül adı verilen uzantılar vardır. Bu yapılar ile avlarını yakalayabilirler.

✔ Vücutlarının dışında yakıcı kapsüller vardır. Bu yakıcı kapsüller düşmanlara karşı korunmalarında görev yapar. Bazı sölenterlerde yakıcı kapsüller ölümlere neden olabilir.

✔ Tomurcuklanma ve  metagenez ile üreme yaparlar.

Örnek: Deniz anası, hidra,  medüz, mercan ve deniz şakayığı…

​

3) Solucanlar:

✔ Yassı, yuvarlak ve halkalı olmak üzere üç grubu ayrılır.

​

a) Yassı Solucan

✔ İnce, yassı vücutları vardır.

✔ Durgun sularda ve gölcüklerde serbest olarak ya da bir canlı vücudunda parazit olarak yaşayabilirler. Holozoik ya da parazit olarak beslenirler.

✔ Tek açıklıklı sindirim sistemleri vardır. Ağız aynı zamanda anüs olarak görev yapar.

✔ Merkezi sinir sisteminin ve özelleşmiş boşaltım organının ilk kez görüldüğü canlıdır.

✔ Solunum organları yoktur. Solunumlarını vücut yüzeyi ile yaparlar.

✔ Genellikle hermafrodittirler ve kendi kendini dölleyebilirler. Ayrıca rejenerasyon ile eşeysiz üreyebilirler.

✔ Örn: Tenya, Karaciğer kelebeği, Planarya…

​

b) Yuvarlak Solucan:

✔ İnce, uzun ve yuvarlak vücutları vardır.

✔ İki açıklıklı (tam) sindirim sisteminin ilk görüldüğü canlıdır.

✔ Solunum ve boşaltım için özelleşmiş organları yoktur. Vücut yüzeyi ile gerçekleştirirler.

✔ Sularda ve nemli topraklarda serbest olarak ya da bir canlı vücudunda parazit olarak yaşayabilirler. Holozoik ya da parazit olarak beslenirler.

✔ Ayrı eşeylidirler.

✔ Örnek: Trichinella spiralis Wuchereria bancrofti

​

c) Halkalı Solucan:

✔ Vücutları halkasal ve segmentlidir.

✔ İki açıklıklı sindirim sistemine sahip olup, sindirim kanalında özelleşmelere sahiptir.

✔ Karada ya da suda yaşayan türleri vardır.

✔ Suda yaşayanları solungaç, karada yaşayanları deri solunumu yapar.

✔ Nefridyum denilen boşaltım organları vardır. Azotlu boşaltım atıkları amonyaktır.

✔ Kapalı dolaşım görülür. Hemoglobinleri kan plazmasında bulunur.

✔ Hermafrodittirler.

Örnek: Toprak solucanı, poliket, sülük…

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

4) Yumuşakçalar: 

✔ Vücutları yumuşaktır. Bazı çeşitlerinde dış iskelet bulunur. (Midye, salyangoz…)
✔ Genellikle sularda yaşarlar. Nemli topraklarda yaşayanları da vardır. Genellikle holozoik beslenirler.

✔ Suda yaşayanları solungaç solunumu yapar.

✔ Bazı türlerinde kapalı kan dolaşımı görülür. (Ahtapot, mürekkep balığı…) Hemoglobinleri kan plazmasındadır.

✔ İç organları gelişmiştir.

✔ toprağı kazma, sürünme, avlarını yakalama gibi görevler için özelleşmiş ayakları vardır.

✔ Ayrı eşeylidirler ve eşeyli üreme yaparlar.

Örnek: Kalamar, Midye, Ahtapot, Mürekkep balığı, Salyangoz

​

5) Eklem Bacaklılar:

✔ En fazla tür çeşidi bulunan hayvan grubudur.

✔ Kabuklular, örümcekler, böcekler ve çok ayaklılar olmak üzere dört gruptan oluşur.

a) Kabuklular:

✔ Dış iskelete sahiplerdir.

✔ Suda yaşar ve solungaç solunumu yaparlar.

✔ Ayrı eşeylidirler.

Örnek: Istakoz, yengeç, karides, su piresi…

b) Örümcekler:

✔ Baş ve göğüs bölgesi kaynaşmış ve karın bölgesi olmak üzere vücutları iki segmentten oluşmuştur.

✔ Göğüs segmentinden dört çift eklemli üye çıkar.

✔ Kitapsı akciğer solunumu yapar.

✔ Ayrı eşeylidirler.

Örnek: Örümcek, akrep, kene, tarantula…

​

c) Böcekler:

✔ Hayvanlar aleminin en fazla türe sahip grubudur.

✔ Kitinden oluşmuş dış iskeletleri vardır.

✔ Vücutları baş, göğüs ve karın olmak üzere üç segmentten oluşmuştur.

✔ Üç çift eklemli bacakları vardır.

✔ İki çift kanatları vardır. (Genellikle) Kanatlarının olması dünya üzerinde çok fazla yayılım göstermelerine neden olmuştur.

✔ Bir çift antenleri vardır. Bu nedenle duyu organları gelişmiştir.

✔ Açık kan dolaşımı görülür.

✔ Trake solunumu yaparlar.

✔ Malpighi tüpü adı verilen boşaltım organları vardır.

✔ Başkalaşım geçirirler. (Metamorfoz)

✔ Karaya çok iyi uyum sağladıklarından azotlu boşaltım ürünü ürik asittir.

✔ Çizgili kaslara sahiplerdir. Bu nedenle çok hızlı hareket edebilirler.

✔ Ayrı eşeylidirler.

Örnek: Arı, sinek, uğur böceği, kelebek…

​

d) Çok Ayaklılar:

✔ Karada ve nemli yerlerde yaşarlar.

✔ Vücutları uzun ve segmentlidir. Her segmentten bir ya da iki çift eklemli üye çıkar.

✔ Trake solunumu yaparlar.

Örnek: Çıyan, kırkayak…

​

6) Derisi Dikenliler:

✔ Denizlerde yaşarlar.

✔ Kalker yapılı iç iskeletleri vardır.

✔ Vücutlarının alt kısmında bulunan ayakları ile aktif olarak yer değiştirebilirler.

✔ Solungaç solunumu yaparlar.

✔ Ayrı eşeylidirler.

✔ Rejenerasyon ile eşeysiz üreme yaparlar.

Örnek: Deniz hıyarı, Deniz kestanesi, Deniz yıldızı…

Doğada birbirinden farklı hayvan bulunmaktadır. Bu hayvanlardan bazıları başkalaşım geçirebilmektedir. Bu anlamda başkalaşım geçiren hayvanlar pek çok kişi tarafından araştırılmaktadır.

Başkalaşım Geçiren Hayvanlar ve Canlılar Hangileridir?

Başkalaşım kurbağalar ve böceklerin yumurtalarından çıktıktan sonra yapısal bazı değişikliklere uğrayarak onları dünyaya getiren ana canlıya benzemelerine denilmektedir. Diğer bir ifade ile kurbağa ve böceklerin yumurtadan çıktıktan sonra yetişkin canlı olana kadar yaşadıkları değişime başkalaşım adı verilmektedir.

Başkalaşım geçiren birçok hayvan bulunmaktadır. Bu hayvanlar 6 grupta incelenir. Başkalaşım geçiren hayvanlar ve canlılar şunlardır:

- Kurbağalar: Başkalaşım dendiğinde ilk akla gelen hayvan kurbağalardır. Yumurtadan çıktıktan sonra solungaç solunumu yapan kurbağalar başkalaşım geçirirler. Daha sonra yetişkinlik döneminde karada deri ve akciğer solunumu yaparlar.

- Eklem Bacaklılar: Eklem bacaklılar böcekler, kabuklular, örümcekler ve çok ayaklılar olmak üzere 4 gruba ayrılır. Eklem bacaklı hayvanlar yumurta ile çoğalır ve yumurtadan minik kurtçuk olarak çıkar. Bu kurtçuğa larva adı verilir. Larva yetişkin hale gelinceye kadar uyku döneminde olur. Bu hale ise pupa adı verilir.

- Sürüngenler: Denizde yaşayan bazı hayvanların bir araya gelmesi ile oluşan sürüngenler yumurtadan çıktıktan sonra bir süre yüzer ve suyun dibine yapışırlar. Bu sayede sürüngenler 7 ile 8 yıl yaşamaktadır.

- Mercanlar: Başkalaşım geçiren diğer hayvanlar ise mercanlardır. Döllenmeden sonra ortaya kirpikli larva çıkar ve lavra minik bir kurtçuğa benzer.

- Yumuşakçalar: Başkalaşım geçiren yumuşakçalar midye, salyangoz, istiridye, mürekkep balığı, sümüklü böcek ve ahtapot gibi hayvanlardan oluşmaktadır.

- Derisi Dikenliler: Deniz yıldızı, deniz kestanesi ve deniz hıyarı başkalaşım geçiren hayvanlar arasında yer almaktadır.