İklim kriziyle birlikte dünya korkunç bir sona mı sürükleniyor? Bu gidişata nasıl engel olunacak? Almamız gereken en acil önlemler neler? Et tüketiminden uçak yolculuğuna tüketimde neleri azaltmalıyız?
İklim, insanlık tarihinde görülmedik bir biçimde değişiyor. Bu değişim öyle hızlı ki, dünyadaki varlığımızı tehdit ediyor ve önlem almazsak, gelecek nesiller zorlu iklim koşullarına boyun eğecek. Kömür, petrol ve doğalgaz yakarak atmosfere saldığımız sera gazlarıyla bu sorunu biz yarattık ama istersek üstesinden gelebiliriz. Yeter ki son buzul erimeden bilinçlenip gerekeni yapalım.
İklim değişikliği üzerine çalışmalarıyla tanınan Prof. Dr. Levent Kurnaz, yıllardır konuşulan bu sorunu bireysel, ulusal ve uluslararası düzeyde tüm boyutlarıyla ele aldı. Son Buzul Erimeden bildiğimizi sandığımız gerçekleri haykırıyor ve iklim değişikliğini kulağımıza çalınan bir haber başlığı olmaktan çıkararak hayatımızın tam içine taşıyor.
Taksit | Taksit Tutarı | Toplam Tutar |
---|---|---|
2 | 49,96 ₺ | 99,92 ₺ |
3 | 33,65 ₺ | ,94 ₺ |
4 | 25,54 ₺ | ,16 ₺ |
5 | 20,70 ₺ | ,50 ₺ |
6 | 17,38 ₺ | ,28 ₺ |
7 | 15,08 ₺ | ,58 ₺ |
8 | 13,36 ₺ | ,84 ₺ |
9 | 11,97 ₺ | ,76 ₺ |
10 | 10,87 ₺ | ,68 ₺ |
11 | 9,96 ₺ | ,60 ₺ |
12 | 9,22 ₺ | ,61 ₺ |
Taksit | Taksit Tutarı | Toplam Tutar |
---|---|---|
2 | 49,96 ₺ | 99,92 ₺ |
3 | 33,65 ₺ | ,94 ₺ |
4 | 25,54 ₺ | ,16 ₺ |
5 | 20,70 ₺ | ,50 ₺ |
6 | 17,38 ₺ | ,28 ₺ |
7 | 15,08 ₺ | ,58 ₺ |
8 | 13,36 ₺ | ,84 ₺ |
9 | 11,97 ₺ | ,76 ₺ |
10 | 10,87 ₺ | ,68 ₺ |
11 | 9,96 ₺ | ,60 ₺ |
12 | 9,22 ₺ | ,61 ₺ |
Taksit | Taksit Tutarı | Toplam Tutar |
---|---|---|
2 | 49,96 ₺ | 99,92 ₺ |
3 | 33,65 ₺ | ,94 ₺ |
4 | 25,54 ₺ | ,16 ₺ |
5 | 20,70 ₺ | ,50 ₺ |
6 | 17,38 ₺ | ,28 ₺ |
7 | 15,08 ₺ | ,58 ₺ |
8 | 13,36 ₺ | ,84 ₺ |
9 | 11,97 ₺ | ,76 ₺ |
10 | 10,87 ₺ | ,68 ₺ |
11 | 9,96 ₺ | ,60 ₺ |
12 | 9,22 ₺ | ,61 ₺ |
Taksit | Taksit Tutarı | Toplam Tutar |
---|---|---|
2 | 49,96 ₺ | 99,92 ₺ |
3 | 33,65 ₺ | ,94 ₺ |
4 | 25,54 ₺ | ,16 ₺ |
5 | 20,70 ₺ | ,50 ₺ |
6 | 17,38 ₺ | ,28 ₺ |
7 | 15,08 ₺ | ,58 ₺ |
8 | 13,36 ₺ | ,84 ₺ |
9 | 11,97 ₺ | ,76 ₺ |
10 | 10,87 ₺ | ,68 ₺ |
11 | 9,96 ₺ | ,60 ₺ |
12 | 9,22 ₺ | ,61 ₺ |
Taksit | Taksit Tutarı | Toplam Tutar |
---|---|---|
2 | 49,96 ₺ | 99,92 ₺ |
3 | 33,65 ₺ | ,94 ₺ |
4 | 25,54 ₺ | ,16 ₺ |
5 | 20,70 ₺ | ,50 ₺ |
6 | 17,38 ₺ | ,28 ₺ |
7 | 15,08 ₺ | ,58 ₺ |
8 | 13,36 ₺ | ,84 ₺ |
9 | 11,97 ₺ | ,76 ₺ |
10 | 10,87 ₺ | ,68 ₺ |
11 | 9,96 ₺ | ,60 ₺ |
12 | 9,22 ₺ | ,61 ₺ |
Taksit | Taksit Tutarı | Toplam Tutar |
---|---|---|
2 | 49,96 ₺ | 99,92 ₺ |
3 | 33,65 ₺ | ,94 ₺ |
4 | 25,54 ₺ | ,16 ₺ |
5 | 20,70 ₺ | ,50 ₺ |
6 | 17,38 ₺ | ,28 ₺ |
7 | 15,08 ₺ | ,58 ₺ |
8 | 13,36 ₺ | ,84 ₺ |
9 | 11,97 ₺ | ,76 ₺ |
10 | 10,87 ₺ | ,68 ₺ |
11 | 9,96 ₺ | ,60 ₺ |
12 | 9,22 ₺ | ,61 ₺ |
Taksit | Taksit Tutarı | Toplam Tutar |
---|---|---|
2 | 49,96 ₺ | 99,92 ₺ |
3 | 33,65 ₺ | ,94 ₺ |
4 | 25,54 ₺ | ,16 ₺ |
5 | 20,70 ₺ | ,50 ₺ |
6 | 17,38 ₺ | ,28 ₺ |
7 | 15,08 ₺ | ,58 ₺ |
8 | 13,36 ₺ | ,84 ₺ |
9 | 11,97 ₺ | ,76 ₺ |
10 | 10,87 ₺ | ,68 ₺ |
11 | 9,96 ₺ | ,60 ₺ |
12 | 9,22 ₺ | ,61 ₺ |
Taksit | Taksit Tutarı | Toplam Tutar |
---|---|---|
2 | 49,96 ₺ | 99,92 ₺ |
3 | 33,65 ₺ | ,94 ₺ |
4 | 25,54 ₺ | ,16 ₺ |
5 | 20,70 ₺ | ,50 ₺ |
6 | 17,38 ₺ | ,28 ₺ |
7 | 15,08 ₺ | ,58 ₺ |
8 | 13,36 ₺ | ,84 ₺ |
9 | 11,97 ₺ | ,76 ₺ |
10 | 10,87 ₺ | ,68 ₺ |
11 | 9,96 ₺ | ,60 ₺ |
12 | 9,22 ₺ | ,61 ₺ |
Yorum yapabilmek için üye olabilir ya da üyeyseniz üye girişi yapabilirsiniz
Giriş YapÜye OlYayınlanma Tarihi: 15 Haziran
Paylaş
Buğday Gönüllü İletişim Ekibinden Özlem Gürtunca, Prof. Dr. Levent Kurnazın iklim değişikliği sorununu tüm boyutlarıyla ele alarak, bir haber başlığı olmaktan çıkarıp hayatımızın tam içine taşıdığı Son Buzul Erimeden İklim Değişikliği Hakkında Merak Ettiğiniz Her Şey kitabını değerlendirdi.
Yazı: Özlem Gürtunca (Buğday Gönüllü İletişim Ekibi)
Son bin senedir ppm (parts-per million-milyonda parça) üzerine çıkmayan atmosferdeki karbondioksit oranı bugün ppm ve milyonlarca yılda gerçekleşmesi gereken ppm değerindeki artış, sadece Sanayi Devriminden bu yana gerçekleşmiş durumda. Mutsuz sonlu bu hikaye karbondioksit salımının başlıca sebebi olan kömürün yer altından çıkarılması sırasında kullanılan buharlı pompaların geliştirilmesi ile başlamış ki hikayedeki ana karakterin en başından beri kömür olduğunu ben de kitabı okurken şaşırarak hatırladım. Ne yazık ki başından sonu belli değilmiş ve olan olmuş. Bugün iklim değişikliği konusunda, durumun ciddiyetinin ne kadar büyük olduğunu bu bülteni ve bu yazıyı okuyan hemen herkes zaten söylüyordur. Fakat Son Buzul Erimeden kitabını okuduğumuzda bunu, kitapta anlatılan bilimsel bilgiler ve sayısal verilerden ziyade, dünya iklimini ve değişimini oluşturan şeyleri ve onların işleyiş prensiplerini öğrenerek biliyor oluyoruz. Kitabın arka kapağında yazdığı gibi, Prof. Dr. Levent Kurnaz yıllardır konuşulan bu konu hakkındaki bildiğimizi sandığımız gerçekleri haykırıyor ve iklim değişikliğini kulağımıza çalınan bir haber başlığı olmaktan çıkararak hayatımızın tam içine taşıyor. Bizi, bildiğimizi sandığımız şeyleri gerçekten biliyor hale getiriyor. Kuzey Buz Denizindeki kalıcı buzların, her on yılda bir Türkiye’nin alanı kadar eridiği gerçeği gibi, çarpıcı bilgileri olduğu gibi söylüyor ve cümlelerin çarpıcılığı da onların gerçek olmasından ileri geliyor.
Peki kitabı okuduğumuzda iklim değişikliği ile ilgili neleri, nasıl biliyor oluyoruz? Çok kısaca özetleyecek olursak, kitap önce dünya iklimini ve iklimin nasıl değiştiğini, ardından bu değişimin bizi nasıl etkileyeceğini, sonra da iklim değişikliği konusunda neler yapılması gerektiğini anlatıyor. Daha ayrıntılı anlatacak olursak, Prof. Dr. Levent Kurnaz öncelikle iklimin ne olduğunu ve dünya ikliminin nasıl oluştuğunu anlatarak işe başlamış. Güneşten gelen ışınlar, okyanus akıntıları, sera gazı denilen gazlar ve onların ısıyı nasıl tuttuğu, atmosferdeki su buharı ve buzulların erimesi ile bağlantılı olan, iklim değişikliği hızını arttıran geri beslemeler herkesin anlayabileceği kadar basit ama yeterli anlatılmış. Kurnaz, çoğu yerde meselenin bu kadar basit olmadığını kendisi de söylemiş fakat genel çalışma prensibinin anlaşılır olmasını da başarmış. İklim değişikliğinin hızını arttıran geri beslemelerden birini bu anlaşılırlığa örnek olması açısından yazayım: Sıcaklığın artmasıyla, buzullar eridikçe, yüzeyde buz yerine deniz suyu daha fazla görünmeye başlar ve beyaz yerine lacivert yüzeyin artmasıyla su daha kolay ısınır, böylelikle buzulların erimesi de kolaylaşır.
Bunun gibi artık biliyor olduğum bir sürü bilgiyi buraya yazmak istiyorum ancak kendimi tutayım, siz de kalan bir sürüsünü kitabı okuyarak öğrenin. Kitabı okuduğumuz zaman iklimin neden değiştiğini, “iklimin değiştiğine emin miyiz?”, “iklimin bizim yüzümüzden değiştiğine emin miyiz?”, “bu değişikliklerin yakın gelecekte insan yaşamını kötü etkileyeceğine emin miyiz?” sorularının cevabının hiç şüphesiz neden evet olduğunu, bu eveti kitaptan ya da başka herhangi birinden duymamıza gerek olmadan bizim de söyleyebileceğimiz kadar bilgilenerek öğreniyoruz. Ayrıca kitapta, belirli aralıklarla iklim değişikliği konusunda yapılan tüm bilimsel çalışmalar incelenerek hazırlanan IPCC (Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli- Intergovernmental Panel on Climate Change) raporları gibi iklim değişikliği ile ilgili bilgilerin takip edilebileceği bilimsel referanslar da verilmiş. İklim modellemeleri ve iklim değişikliğinin önümüzdeki yıllarda neler getirileceği hesaplamaları yapılırken kullanılan iklim değişikliği öngörüleri anlatılmış ki en iyi ve en kötü senaryo olarak kitapta bahsi çokça geçen bu öngörüler de kitabın önemli kısımlarından biri. En kötü senaryo veya daha da kötüsü olursa dünyanın gelecekteki durumunun nasıl olacağı da anlatılmış ve Arktik deniz buzunun erimesi, Amazon Ormanlarının yok olması, Atlantik akıntı dolaşımının çökmesi gibi geri dönülmez sonuçlar doğurabilecek devrilme noktaları sıralanmış.
Kitabın son bölümü ise iklim değişikliğine karşı neler yapabileceğimiz ile ilgili kısım. İklim ve değişikliği konusunu öğrenmemize yarayan bilimsel açıklamaların yanı sıra, iklim değişikliği konusundaki kilit kısım olduğunu da söyleyebiliriz çünkü geçtiğimiz 10 yılda insanlık az önce bahsettiğim bilimsel hesaplamalara dayanan en kötü sera gazı salımı senaryosundan bile daha kötü bir yol izlemiş. Tam olarak bunun bize gösterdiği gibi, iklim değişikliği konusunda gelecekte ne olacağına dair tahminlerin bilime değil, politikaya, ekonomiye ve insanların davranışına bağlı olacağının sebepleri kitabın son kısmında açıkça anlatılmış. İklim değişikliğini durdurmak için neler yapılması gerektiğinden bahsedilirken, aslında neler yapmadığımız anlatılmış. Devletlerin iklim değişikliğini durdurmak adına nasıl tutumlar sergiledikleri, anlaşmalar, sözleşmeler ve uygulamalar ile türlü sebeplerle bu uygulamaların neden aksadığı ortaya konmuş. İklim değişikliğinin bu denli hızlı olmasının sera gazı salımının fazlalığından kaynaklandığı, sera gazı salımının fazlalığının başlıca sebebinin kömür, doğal gaz ve petrol yakımının fazlalığı olduğu, bunları enerji ihtiyacımızı karşılamak için bu kadar fazla yaktığımız, rakamlar ve yüzdelerle anlatılmış. Bireysel olarak yapabileceklerimize de değinilmiş ve okuduğumuzda, aslında bireysel olarak yapacaklarımızın etkili olması için de doğru bilgilere sahip olmamız gerektiğini anlıyoruz.
Karbondioksit salımını azaltmak için benzin ya da kömürle çalışan ürünler yerine elektrik ile çalışan ürünleri tercih etsek bile çok bir şey değişmeyecek çünkü ülkemizde elektriğin %67’si kömür ve doğal gazdan elde ediliyor. Kapalı televizyonu fişten çekmek gibi naif tasarrufları yaparak vicdanımızı rahatlatmanın iklim değişikliğini durdurma konusunda pek bir etkisi de yok.
Öte yandan, kitapta sera gazı salımının en fazla nelerden meydana geldiği anlatılırken enerji ihtiyacımızdan, taşımacılıktan, şehirlerden, tarım ve hayvancılıktan, endüstriden, ekonomiden bahsediliyor ki bu da bize iklim değişikliğinin bu benzeri görülmemiş hızının sebebinin aslında yaşayış şeklimiz olduğunu gösteriyor. Ve Prof. Dr. Levent Kurnaz, bireysel olarak sorumluluklarımızı ve yapabileceklerimizi anlattığı kısımda, kapalı televizyonu fişten çekerek iklim değişikliğini önleyemeyecek olmamız ile, devletin ve daha büyük birimlerin inisiyatifinde olduğunu düşündüğümüz şeyleri yaşayışımıza yönelik tercihlerimizle değiştirebilecek olmamız arasındaki farkı o kadar güzel ortaya koymuş ki, karamsarlık, umut, sorumluluk, vicdan rahatlatma gibi çevreye etki eden günlük yaşam davranışlarımızı belirlerken devreye giren karmaşık duygulara yer bırakmamış.
Ekolojik sorunlar konu edilirken çevreye verilen tahribattan kaynaklı karamsar tablolar çizilip, harekete geçebilmemiz için de umutlu olmamız beklenebiliyor. Kurnaz ise, her şeyi öyle net anlatıyor ki, bir şeyler yapma kararımızı umutlu veya karamsar olmaya bırakmıyor. Durum bu, böyle giderse olacak olan bu, yapılması gereken bu diyor. Bize ise önümüze serilen bu net tabloya arkamızı dönmediğimiz sürece, yaşam alışkanlıklarımızı gözden geçirmek ve daha az hareket etmek kalıyor.
*Son Buzul Erimeden İklim Değişikliği Hakkında Merak Ettiğiniz Her Şey, Prof. Dr. Levent Kurnaz, Doğan Kitap, Eylül , sayfa.
Yazı: Özlem Gürtunca (Buğday Gönüllü İletişim Ekibi)
Paylaş
Etiketler:ekokitap , Levent Kurnaz , Son Buzul Erimeden
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası