Kırşehir Deprem Riski

>Kayseri'de meydana gelen depremin ardından Kırşehir'in deprem bölgesi olup olmadığı merak konusu oldu. Peki Kırşehir deprem bölgesi mi? İşte detaylar

Kahramanmaraş'ta meydana gelen depremin arından akıllara bir süre önce güncellenen ''Türkiye Deprem Haritasını'' getirdi. Bilindiği gibi söz konusu haritada en radikal değişiklik Kırşehir'de yaşanmıştı. Bugüne dek 1. derece deprem bölgesi olarak bilinen Kırşehir yılında yayınlanan yeni haritada ; deprem riski en az olan iller arasında yer almıştı.

Kırşehir ilçeleri deprem riski en az iller arasında yer almasına rağmen Türkiye tarihinin en yıkıcı depremlerinden birisi olan depremini yaşadı Nisan tarihinde Türkiye saati ile ’de Kırşehir’in doğusunda Seyfe Fay Zonu’nun kuzeybatısında yer alan Akpınar segmentinde meydana gelen Ms büyüklüğündeki deprem, Kırşehir'e bağlı Akpınar-Köşker arasında yer alan köyü yerle bir etmiş, kişi hayatını kaybetmiş, binada hasar meydana gelmişti.

Bu depremin ardından uzun süre sessiz kalan fay hatları bu kez 10 Ocak tarihinde harekete geçfunduszeue.info üssü Çiçekdağı olan büyüklüğündeki depremde can kaybı yaşanmazken bazı evlerde hasar meydana gelmişti. Büyük paniğe kapılan vatandaşlar bir süre evlerine giremedi.

Çiçekdağı depreminin ardından Kırşehir'in deprem riski ve fay hatları ile ilgili bilgisini aldığımız uzmanlar , Kırşehir'de en uzun fayların 2 ya da 3 km uzunluğunda olduğunu bunların ise çok büyük şiddetli depremler yaratamayacağını ve Kırşehir'de meydana gelebilecek en büyük depremin en fazla 5 şiddetinde olabileceğini belirttiler. Bu depremden 2 yıl sonra ise hazırlanan yeni deprem haritasında 1. derece deprem bölgesi olarak gösterilen Kırşehir Türkiye'nin deprem riski en az ili olarak gösterilmeye başlandı. Aslında yeni deprem haritası beraberinde yenilikleri de getirdi. Buna göre ; AFAD üzerinden ulaşılabilinen yeni haritada vatandaşlar sadece illerin değil pafta, ada , parsel gibi noktaların da deprem riskine ulaşabiliyordu.

Kırşehir’in usta ve deneyimli gazetecesi rahmetli Avşar Cihan ise konuya farklı bir boyut kazandırmıştı. İstanbul ve Düzce depremlerinin olduğu yılında, dönemin Belediye yönetimi tarafından kaynak bulma amacıyla Kırşehir’i 1. deprem bölgesine aldırarak 3 milyon dolar civarında bir teşvikten faydalandıklarını ancak daha sonra Kırşehir’in 1. deprem bölgesine alınmasıyla birlikte birçok yatırım yapılmasının önüne geçildiğini belirten Cihan, bu tarihten sonra yapılan inşaatlarda 1. deprem bölgesine göre hareket edildiği için yatırımcıların ciddi anlamda zarara uğradığını da açıklamıştı.

Elazığ'da meydana gelen depremin ardından yeni deprem haritası tekrar gündeme funduszeue.info medyada en çok ilgi gören konulardan birisi de deprem riski en az olan funduszeue.infoçok sosyal medya kullanıcısı deprem riski en az olan Kırşehir'e yerleşmeyi düşündüklerini yazdı.

Tüm Türkiye'de deprem araştırması yapan özellikle katıldığı radyo ve televizyon kanallarında Kırşehir'de yaşanabilecek deprem hareketlerine ilişkin önemli bilgiler aktaran Sinan Bozkurt, açıklamalarda bulundu. 

Yaklaşık 9 ay önceden Kahramanmaraş depreminin uyarılarını yapan Deprem araştırmacısı Sinan Bozkurt, şimdide İstanbul bölgesindeki hatları yerinde inceliyor.
Son depremlerden Kahramanmaraş ve Hatay depremini nokta atışı yapan Bozkurt, depremin Kırşehir'de de hissedilmesinin ardından vatandaşların mutlaka tedbirli olmaları gerektiğini bildirdi. Kırşehir Akpınar Depremi ve Kırşehir fay hattı çalışması yapan Sinan Bozkurt öyle açıklamalar yaptı ki 'Kırşehir'de adeta yer yerinden oynayacak' dedirtti.

Lise öğrenimini tamamladıktan sonra jeolojik olaylar ile ilgili yaptığı araştırma ve öncesinde yaptığı deprem tahminleri ile Türkiye'nin gündemine oturan Bozkurt açıklamasında yaptığı araştırmalara ve tahminlerine ilişkin bilgiler aktardı. Bozkurt, Kırşehir'deki aktif fay hatlarının mutlaka tespit edilmesi ve kırık hatların ise incelenmesi gerektiğini ifade ederek, yetkililerin ve üniversitelerin jeoloji mühendislerinin bu konuda mutlaka iş işten geçmeden çalışmalar yapması gerektiğini bildirdi. 
Sinan Bozkurt açıklamasında şu detaylara yer verdi: "19 Nisan saat sularında Akpınar ve çevresini yıkan, Karadeniz'den Adana'ya kadar bölümde geniş bir alanda hissedilen bir deprem meydana geldi. Depremin merkez üssü Akpınar- Taşkovan Köyü daha sonrada depremin merkez üssü Kaman Yukarı Çiftlik Köyü olarak söylendi. depremi ile ilgili yaptığım araştırmalarda saha çalışmalarında depreminin büyüklüğü arasında değil, 7 üzeri bir deprem olduğunu gördüm. Akpınar fayını kuzeydoğu- güneybatı, kuzeybatı-güneydoğu yönlü birbirini paralel takip eden bir çok fay hattına rastladım. Akpınar depremini üreten fay sağ yanal atımlı kuzey Anadolu fayı karakterini taşıyan bir fay hattı. MTA Diri Fay Haritasında km uzunluğunda kısa bir fay olarak gösterilmiş, ancak bu fay Kırıkkale-Çerikli önüne kadar gelen Kuzey Anadolu Fayının Ezine-Pazar Fayı kolundan ayrılıp Akçakent'in batısından Akpınar'a doğru devam eden bu fayın bir bölümü Kuzeydoğu-Güneybatı yönünde devam eden Kılıçözü Deresi'ni Kırıkkale sınırına doğru depreminde tepeyi yarmış bir şekilde yeri belli olan bir kolu daha bulunmaktadır.

Bu fay hattı Kırşehir ilinin Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın kontrolünde olan bölge olduğunu göstermektedir. Detaylı bir çalışma yapılmadığı için Kırşehir ili Orta Anadolu Deprem Sistemi içerisinde çok sık deprem üretmediği için Kırşehir ili yeterince incelenmemiş yeri tespit edilmemiş 6 üzeri ve 7'lik deprem üretecek fay hatlarının ortaya çıkartılmaması Kırşehir ilinin deprem açısından incelenmesi konusunda dikkat çekmemiş ve Kırşehir ili herhangi saha çalışması ve detaylı bir çalışma yapılmadan 3. derece deprem bölgesine çekilmiş. Halbuki Kırşehir merkezi kesen birbirine paralel aktif fay hatları yer almakta, özellikle Ağbayır mevkiinde 3 kol halinde bir çok noktada derin yarıklar oluşturarak devam eden detaylı çalışma yapıldığında Ahi Evran Üniversitesi'ni kesip Kaman yönüne doğru giden fay hatlarının varlığı ortaya çıkartılacaktır. Ağbayır mevkiindeki fay hattı büyük bir fayın devamı, bu fay hattını Salanda fayı ve Tuzgölü Fay zonu ile ilişkilendirebiliriz. Ayrıca; Kırşehir Aşıkpaşa Ormanı'nı 3 koldan kesen yılından itibaren kayıtlı Kırşehir merkez depremlerini incelediğimizde bu fay hatlarının 2'lik mikro depremler ürettiğini ve bu fayların depremleri yerleştirerek Aşıkpaşa Ormanı civarında bu fay hatlarını sahada net görebiliriz. Bu faylar Kırşehir merkez içlerine kadar gittiğine dair yaptığım saha çalışmalarında görebiliyoruz. Kırşehir ve çevresinde diri fay hatları haritalandırılmadığı için ilçeler ve köylerimiz deprem konusunda güvenli olarak görülmekte. Kasım ayında Kandilli , AFAD büyüklüğünde Kırşehir'in batısında Kaman ilçesine bağlı Tepeköy Köyü'nde deprem meydana geldi. Bu deprem normalde çok az bir yerde hissedilmesi gerekirken; Evren, Kaman, Kırşehir merkez ve bir çok noktada hissedildi. Tepeköy'de bazı evlerde hasar oluşmuş, saha çalışması yaptığımda kuzeydoğu-güneybatı yönlü Tepeköy'ü aşağıdan kesen yeri tespit edilmemiş bir fay hattının oynaması sonucu ve normalde yüzeyde deformasyon oluşturmaması gerekirken yakınında olan bir çok yer de dahil yüzeyde deformasyonlar oluşturmuş. Fay hattının hareket ettiğini bu yüzden geniş bir alanda hissedilmesine yol açmış. Fayın geçtiği yer net olarak ortaya çıkmış, bu da Kırşehir ilinde fay hatlarının ani deprem üretme potansiyelinin çok yüksek olduğunu yılından itibaren kayıtlı depremlerde Kırşehir batısında yeri tespit edilmemiş, bir çok fay hattını ortaya çıkarttım. Bu fayların bazıları yüksek lisans tezi olarak yapılan saha çalışmalarında belirlenmiş, bunlardan bir tanesi de Savcılı fay zonu olarak geçmekte. Savcılı- Yeşilli Köyü arasında ara ara mikro deprem üreten diri bir fay olarak gözükmektedir. 

Bu fay hatlarının birbirleri ile ilişkileri bulunmakta, Kırşehir merkezde yer alan fay hatlarının hepsinin birbirleri ile ilişkileri bulunmakta bu faylar yaklaşık 6 üzeri ve 7'lik bir deprem üretmeye hazır, Orta Anadolu deprem sisteminde yer aldıkları için kuzey anadolu veya doğu anadolu fayı gibi aktif büyük fayların yakınında olmadıkları için stres biriktirmeleri uzun zaman alıp 10 Ocak yılında Çiçekdağı depreminde olduğu gibi ansızın depremler üretebilmekteler. Sonuç olarak Kırşehir ili geneli aktif deprem üretmeye hazır diri faylar ile çevrili ve yılında olan Seyfe Gölü deprem fırtınasında olduğu gibi bu faylar da kimi zaman mikro deprem üreterek ya da Bağbaşı-Ağbayır mevkiinde olduğu gibi derin yarıklar üreterek kendilerini göstermektedir. Bu mesajları çok iyi görmemiz gerekir. Son olan Niğde depreminde Kırşehir'de hissedenlerin oturdukları yer fay hattının üzeri ya da faya yakın olan yerler olmuştur. Kırşehir'in acilen incelenmesi yıllar boyunca Niğde, Bor, Aksaray'ın deprem konusunda sakin bir bölge olarak gösterilip deprem olmayacakmış gibi yansıtılması 20 Eylül'de olan 'lük deprem ile bunun yanlış olduğunu Türkiye genelinin deprem bölgesi olduğunu Kırşehir'in de bu şekilde lanse edilerek güvenli bir il olarak gösterilip Çiçekdağı Depreminde olduğu gibi ani bir depreme yakalanıp yıkıcı boyuta ulaşabilir. Bu yüzden Kırşehir ilinin acilen incelenmesi, fay hatlarının haritalandırılıp yerleşim yerlerinin buna göre belirlenmesi gerekiyor. 
Şuan ki en büyük tehlike son olan Niğde Depreminde Tuzgölü fayının deprem üretme riskini de artırmış bulunmakta. kilometre uzunluğunda Ankara içlerine devam eden bu fay hattı kırıldığında Kırşehir ve çevresi de büyük zarar görecektir. Artık Türkiye'nin onlarca yıl boyunca yıkıcı depremlere hazır olması gerekiyor. Bunlardan bir tanesi de Kırşehir ili ve çevresi çok iyi incelenip fay hatlarının ortaya çıkartılarak bu tehlikenin önüne geçilebilir. 

Maalesef Kırşehir’de fay hattı Akpınar’da var denilerek hiçbir şekilde ciddi çalışma yapılmaması, depremi ile ilgili ciddi çalışma yapılmaması hangi fay hatlarına stres bindirdi deprem riski nerde birikti ortaya çıkartılmaması Kırşehir merkezde tehlikenin ne kadar büyük olduğunu gösterdi. Boztepe ilçesi yakınlarında başlayıp KD-GB yönüne doğru devam eden Oralsan Sanayi mevkiinde belirgin olan iki kol halinde devam eden fay hattı buldum. Bu fay hattı Terme yönüne ve Türbe kenarında mezarlığın duvarını keserek Lise caddesine doğru devam ediyor. İkinci fay hattı Ağbayır mevkiinde yeni yapılan huzurevi ve arkeoloji müzesi hizasında iki kol halinde devam eden fay hattı, bu fay hattı çevre yolu sonunda derin fay yarıkları şeklinde devam ediyor. Terme caddesinde iki kol halinde devam eden fay hattı bu fayın kırıldığına dair izler var. depremi Kırıkkale Erbaa fayına ve Yerköy fayına stres bindirdiği bu fayların ciddi deprem üretme riski olduğu açıktır. Kırşehir çalışmalarım devam edecek yeni fay hatları ortaya çıkacak umarım Kırşehir dikkate alınır ciddi bir çalışma yapılır." (FAHRETTİN TOKER)

Gazi Üniversitesi Deprem Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi Uzmanı Doç. Dr. Bülent Özmen, 1 Ocak'ta yürürlüğe giren "Türkiye Deprem Tehlike Haritası" ile birçok ilin deprem tehlikesi değerinin değiştiğini belirterek, yeni veri ve bilgiler ışığında birçok ilin deprem tehlikesi değerinin düştüğünü, bir kısmının da yükseldiğini bildirdi.

Özmen, Türkiye'de bugüne kadar meydana gelen depremler ve "Türkiye Deprem Tehlike Haritası" ile ilgili AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

Türkiye'de son yıldır hasara neden olan deprem meydana geldiğini belirten Doç. Dr. Özmen, bunların 23'ünün 7 ve 7'den daha büyük şiddetli depremler olduğunu söyledi.

"Ülkemizde neredeyse her 4, 5 yılda bir 7 veya 7'den daha büyük şiddette depremler oluşmuştur." diyen Özmen, şöyle devam etti:

"En son Van'da yılında meydana gelen depremi düşündüğümüzde, yaklaşık 8 yıldır ülkemizde önemli bir depremin olmadığı görülmektedir. Bu bize, deprem enerjisinin bir yerlerde biriktiğini ve zamanı geldiğinde depreme dönüşeceğini göstermektedir. Bu nedenle birkaç gündür meydana gelen depremleri uyarıcı bir deprem olarak görüp, deprem zararlarını azaltma çalışmalarına hız vermemiz gerekiyor. Özellikle kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında süratli bir şekilde riskli binaların tespit edilerek, depreme dayanıklı hale getirilmesi gerekir."

"TÜRKİYE DEPREM BÖLGELERİ HARİTASI 23 YIL SONRA DEĞİŞTİ"

Bülent Özmen, Resmi Gazete'de yayımlanan 18 Mart tarih ve sayılı "Türkiye Deprem Tehlike Haritası ve Parametre Değerleri Hakkında Karar" ile "Türkiye Deprem Tehlike Haritası"nın 1 Ocak'ta yürürlüğe girdiğini anımsattı.

Haritanın dünyadaki ve Türkiye'deki gelişmelere ve deprem tehlike analizi için gerekli olan bilgi/veri artışına paralel olarak yeniden düzenlendiğini ifade eden Özmen, böylece 'dan beri yürürlükte olan Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası'nın 23 yıl sonra değiştiğini aktardı.

Türkiye'de artık binaların deprem yükü hesaplamaları, güçlendirme çalışmaları ve riskli yapıların belirlenmesinin bu haritaya göre yapılacağına işaret eden Doç. Dr. Özmen, " tarihli resmi deprem bölgeleri haritası, Türkiye yüzölçümünün yüzde 66'sının 1'inci ve 2'nci derece deprem bölgesinde bulunduğunu ve nüfusunun yüzde 71'inin bu bölgelerde yaşadığını göstermekteydi. Yeni haritanın yürürlüğe girmesiyle, tarihli harita ile depreme maruz bölgeler olarak tespit edilen yerler yürürlükten kaldırıldı. Ayrıca '1'inci derece deprem bölgesi, 2'nci derece deprem bölgesi' gibi ifadeler ortadan kalktı. Artık her yerleşim birimi ve mahallenin deprem tehlikesi, faya yakınlığına veya uzaklığına bağlı olarak değişti." diye konuştu.

"BAZI İLLERİN TEHLİKESİ DÜŞTÜ, BAZILARINKİ ARTTI"

Yeni haritadaki değişikliklere ilişkin bilgi veren Özmen, "Yeni harita ile birçok ilin deprem tehlikesi değişti. Yeni veri ve bilgilerin ışığında birçok ilin deprem tehlikesi değeri düşmüş, bir kısmının da yükselmiştir. Binalarımızın bu haritada verilen deprem tehlikesi değerlerine göre yapılmak zorunda olduğu ve mevcut binaların değerlendirilmesinin de buradaki tehlike değerlerine göre yapılmak zorunda olduğu gerçeği düşünüldüğünde, hepimiz doğrudan veya dolaylı olarak bir şekilde bu değişimlerden etkileneceğiz." değerlendirmesinde bulundu.

KIRŞEHİR, DEPREM TEHLİKESİ AÇISINDAN EN TEHLİKESİZ İLLERDEN BİRİ

Bülent Özmen, harita ile en önemli değişimin Kırşehir'de meydana geldiğini ifade ederek, şöyle konuştu:

" resmi deprem bölgeleri haritasında 1'inci derece deprem bölgesi içinde ve en tehlikeli illerden biri olarak gösterilen Kırşehir, yeni haritanın yürürlüğe girmesiyle deprem tehlikesi açısından en tehlikesiz illerden biri haline geldi.

Haritaya göre Çanakkale, Muğla, Adana, Antalya, Eskişehir, Malatya gibi birçok ilin deprem tehlikesi düştü, Trabzon, Rize, Elazığ, Erzurum ve Aksaray gibi illerin deprem tehlikesi yükseldi. Yeni deprem haritasına göre Türkiye yüzölçümünün yüzde 18'i 1'inci derece deprem tehlikesi altında ve nüfusunun yüzde 27'si bu bölgede yaşıyor."

Özmen, söz konusu harita ve parametre değerlerine, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının web sayfasından e-Devlet şifresi ile interaktif olarak erişilebildiğine işaret ederek, bu sayede kişinin bulunduğu yerin, bölgenin deprem tehlikesi ile ilgili çok farklı şekilde sorgulamalar yapabileceğini, deprem raporu alınabileceğini hatırlattı.