Cıstomar Kullananlar

Güncelleme Tarihi:

Yüzyıllardır tıbbı tedavilerde kullanılan turna yemişi son dönemde en çok merak edilen bitkilerden, özellikle hastalıklarını doğal yöntemlerle tedavi etmek isteyen vatandaşların araştırılmalarına konu olan turna yemişi hakkında bilinmesi gerekenleri derledik. İşte turna yemişi hakkında tüm detaylar...

Yakut kırmızısı renkte ve oldukça mayhoş olan Amerikan turna yemişinin anavatanı Kuzey Amerika’nın kuzeydoğusundaki bataklıklardır. Kanada’nın doğusundan güneyde Georgia dağlarına ve batıda Minnesota’ya kadar uzanan bölgede doğal olarak yetişir. Turna yemişlerinin çoğu büyük ticari çiftliklerde yetiştirilip yiyecek ve içeceklere ve milyonlarca Şükran Günü sofrasına katılır. Turna yemişi başka birçok taneli küçük meyveyle, yaban mersini, kambur üzümü ve mavi yemiş de dahil olmak üzere, birlikte Vaccinium cinsine dahildir. Bitkinin İngilizce’deki karşılığı olan “cranberry”, “crane” (turna) ve “berry” (taneli küçük meyve) kelimelerinden geliyor olabilir.

Amerika’ya ilk gelen Hollandalı ve Alman koloniciler bitkinin görüntüsünü meyveler olgunlaştığında bataklıklara üşüşen turnaların kafa ve boynuna benzetmişlerdi. Amerikan yerlileri turna yemişi meyvelerini akçaağaç şurubuyla birlikte pişiriyor ve şuruba bal katıyorlardı. Bu karışımı geyik eti ve başka meyvelerle birlikte kışın yiyorlardı. Yerliler ayrıca turna yemişini tıbbi amaçlarla kullanıyorlardı, kesikler, sıyrıklar ve ok yaraları için lapa olarak kullanılırdı. Hazımsızlık, böbrek hastalıkları ve akciğer sorunları için de kullanılan bir tedaviydi.

Amerikan yerlileri turna yemişini Avrupalı kolonicilere öğretti, koloniciler de bitkiyi gıda ve ilaç olarak kullanmaya başladılar. Sindirim sorunları, safra kesesi atıkları, kan hastalıkları ve böbrek taşları için ilaç olarak kullanıldı. Britanyalı gemiciler ve balina avcıları iskorbüt hastalığından korunmak için turna yemişi alırlardı. 1800’lerin sonunda turna yemişi idrar yolu rahatsızlıkları için kullanılmaya başladı. Araştırmalar bitkinin idrar torbası ve idrar yolunu bakterilerden koruduğunu göstermiştir.

Günümüzde bitkisel ve geleneksel tıpta turna yemişi idrar yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde tedavisinde kullanılır. Bitkisel tıp uzmanları bitkiyi böbrek ve safra taşları, idrar kaçırma ve prostat problemleri içim önermektedir. Ayrıca bakterilerle ilişkili mide ülserinin engellenmesine yardımcı olur, kandaki “kötü” kolesterol (LDL) seviyesini düşürür ve bazı kanser türlerinin gelişmesini engeller.

Yenebilen bir meyve, jöle ve meyve suyu kaynağı olan turna yemişi aynı zamanda şifalı bir bitkidir. Vaccinium cinsi 140 tane türü kapsar, bunlar arasında mavi yemiş gibi bilinen türler de vardır. Turna yemişi özsuyu Amerikan halk hekimliğinin önemli bir parçasıdır, üriner enfeksiyonlar için yaygın olarak kullanılır. Halkın bitkiyi kullanma amacını gören bilim adamları yaklaşık yüz yıl önce turna yemişinin tıbbi potansiyelini araştırmaya başlamıştır. Turna yemişi ağaçta yetişmez. Küçük çalılıklar olarak yetişen bitkinin en önemli özelliği meyvelerdir. Yaprak dökmeyen bir çalılık olan turna yemişinin boyu 1,8-2,5 metreye ulaşır. Elips şeklinde ve deriye benzeyen küçük yaprakların boyu 1-1,5 cm kadardır. Vazoya benzeyen beyaz pembe çiçekler minik çanlar gibi sallanır. Parlak meyveler turna yemişinin ticari değer taşıyan kısımlarıdır.

TURNA YEMİŞİ NASIL YETİŞTİRİLİR?

Turna yemişi nemli, asidik ortamlarda, sfagnum yosunlu bataklıklarda, fundalıklarda ve Kuzeydoğu ve Ortabatı’nın nemli tatlı su kıyılarında yetişir. Newfoundland’den Manitoba’ya, New England’dan güneyde Virginia’ya, Illinois’in kuzeyi, Wisconsin ve Minnesota’ya geniş bir bölgede yetişir. Batı’da Washington, Oregon ve Britanya Kolumbiyası’nda yerlileştirilmiştir. “Büyük meyveli” turna yemişi, daha küçük meyveli olan ve Kuzey Yarımküre’nin kuzeyinde, özellikle Avrupa’nın kuzeyinde ve Kuzey Amerika’nın bataklıklarında, New Jersey, Pennsylvania ve Minnesota’da bulunan V.oxycoccos’tan ayırt edilebilir. Kahverengimsi kırmızı renkteki meyveleri belirgin ölçüde küçüktür ve turna yemişinin meyveleri kadar çekici değildir.

Avrupa’da çok yaygındır. Turna yemişi, Birleşik Devletler’in bataklık bölgelerinde yetiştirilen ve tarımsal açıdan özel ilgi gerektiren bir bitkidir. Turna yemişi yetiştiren belli başlı eyaletler Wisconsin, Massachusetts, Oregon, New Jersey ve Washington’dur. Tonajdan çok fıçı hesabına göre ölçülür. Turna yemişi üreten her eyalette ortalama 6 ile 7 milyon fıçı üretim yapılır. Küçük bir bitki olması ve her bitkide az sayıda meyve çıkmasından dolayı turna yemişleri hasat zamanı sulanabilen nemli topraklarda yetiştirilir. Bitkinin küçük meyveleri suyun üstünde yüzer, elle ve özel tırmıklarla ya da özel makinelerle toplanır.

TURNA YEMİŞİNİN FAYDALARI VE TEDAVİ AMAÇLI KULLANIMI

✚ İdrar yolları enfeksiyonu (koruma)

İdrar yolları sağlığı için kullanılan başlıca bitkisel tedavi Kuzey Amerika turna yemişinin lezzetli meyveleridir. Önceleri turna yemişinin idrar yollarını idrarı asitleştirerek koruduğu düşünülürdü, ancak bilim insanları turna yemişinde bulunan ve proantosiyanidin olarak bilinen bileşenin Escherichia coli gibi zararlı bakterilerin idrar yolları ve idrar torbasının iç dokulara yapışmasını engelleyerek koruma sağladığını göstermiştir. E.coli bakterisi idrar yolları enfeksiyonlarının % 90’ından sorumludur.

2008’de turna yemişi özsuyuyla ilgili 7, turna yemişi ekstresiyle ilgili de 4 çalışma yapılmıştır. Her iki kullanım biçiminin de idrar yolu enfeksiyonu riskini azalttığı görülmüştür. Turna yemişi kullanımının idrar yolu enfeksiyonlarını engellediğine dair güçlü kanıtlar vardır, diğer taraftan, bitkinin tüketilmesinin idrar yolu enfeksiyonuna yakalanmış hastalarda hastalığı gerilettiğine dair çok az kanıt vardır. Akut idrar torbası enfeksiyonu için en iyi tedavi antibiyotiklerdir. Turna yemişi özsuyu ya da tabletleri idrarını tutamayanlar için faydalı olabilir.

TURNA YEMİŞİ NASIL TÜKETİLİR?

ÖZSU: Turna yemişi özsuyu idrar yolları enfeksiyonundan korunmak için basit ve lezzetli bir yöntemdir.

EKSTRE: Tablet şeklindeki turna yemişi ekstresi, özsuyla karşılaştırıldığında daha etkili, vücut tarafından iyi tolere edilen, daha ucuz ve daha az kalorili bir kullanım şeklidir. Günde iki defa 300-500 mg özsu ekstresi kullanılır.

Turna yemişini tüketebileceğiniz güzel bir tarif; turna yemişi çayı…

12 bardak su ve 350 gram paketlenmiş turna yemişini büyük bir kaba koyup kaynatın. Ateşi azaltıp 30 dakika yavaşça kaynatın. 1,5 bardak şekeri, 2 portakal ve 2 limonun suyunu, 3 tarçın çubuğunu karışıma ekleyin. Ateşi kapatın ve karışımı 1 saat boyunca demlenmeye bırakın. Çay sıcak ya da soğuk olarak tüketilebilir, birçok meyve özsuyuna göre daha şekersiz ve ucuzdur ve sağlam bir C vitamini kaynağıdır. Buzdolabında 7 gün bekletilebilir.

TURNA YEMİŞİ HAKKINDA UYARILAR

Turna yemişinin geniş ölçüde tüketildiği göz önüne alınırsa herhangi bir yan etkisinin olmadığı rahatlıkla söylenebilir. Hamilelik ve emzirme döneminde ve çocuklar için güvenle kullanılabilir. turna yemişi özsuyuyla kan pıhtılarını engelleyen varfarinin etkileşime girdiğine dair bazı raporlar olsa da bilimsel çalışmalar herhangi bir etki görülmemiştir.

ŞİFALI BİTKİLER ANSİKLOPEDİSİ İSİMLİ KİTABI SATIN ALMAK İÇİN TIKLAYIN