Fermix Demir Damla Bebeklerde Kullanımı

Damla ÇELİKTABAN / HT MAGAZİN

Geçen hafta Müge Demirözü Öztürk 4 aylık bebeğine demir takviyesi vermek ve vermemek arasında kaldığını yazmıştı. Onun bu sorusundan hareketle ben bir çocuk doktoruna demir takviyesiyle ilgili merak ettiklerimi sordum. Uzman Dr. Hülya Karaca cevapladı

Demir ne işe yarar?

Demir kandaki oksijeni taşır.

Demir eksikliği nelere yol açar?

Demir eksikliği birçok fonksiyonu etkileyen sistemik bir bozukluktur. Demir eksikliğinde hücresel fonksiyonlarda büyüme motor gelişimde, davranış ve bilişsel fonksiyonlarda, fizik kapasitede, işgücünde, bağışıklık ve sindirim siteminde, vücut ısısının düzenlenmesinde, deri ve mukozalarda önemli değişiklikler olur. Demir eksikliği anemisinde solukluk, çarpıntı, irritabilite, huzursuzluk, iştahsızlık toprak ya da buz gibi değişik maddeler yeme isteği, büyüme geriliği, enfeksiyonlara eğilim, çabuk yorulma, süt çocuklarında görülen; korku, çekingenlik, zekâ düzeyinde gerileme, anneye aşırı düşkünlük, okul çocuklarında da; dikkatsizlik, konsantrasyon güçlüğü, okulda başarısızlık ve fizik kapasitede azalmaya neden olmaktadır.

Bebeğin anne sütü ya da mama alıyor oluşu demir takviyesi kararını etkiler mi?

Süt çocukları ilk 6 ay tek başına anne sütü ile beslenmelidir. Daha sonraki aylarda, ek besinler yeterince verilmez ve ağırlıklı olarak anne sütü ile beslenilmeye devam ederse 1 mg / kg elementer demir verilmelidir. İlk 12 ay inek sütü verilmemeli ve bunun yerine demir katkılı süt formülleri verilmelidir. Özellikle başlangıçtan itibaren anne sütü almayan yapay beslenen bebekler demir katkılı süt formülaları ile beslenmelidir. Zamanında doğan sağlıklı bebeklerde, depolardaki demir ilk ay kan yapımı için yeterlidir. Gerek anne sütü gerek ise inek sütünün içerdiği demir miktarları yetersizdir. Anne sütünün önemli bir üstünlüğü, içerdiği demirin % 49’unun emilmesidir. İnek sütünün ise yalnızca %10’u emilebilir.

Demir takviyesi yapmadan önce kandaki demir oranına bakılır mı?

6 ay – 1 yaş arası bebeklere genetik kan hastalıkları ve kan düzeyini tespit etmek amacıyla tam kan sayımına ve demir düzeyine bakılması önerilir.

Demir rezervinde sorun olmayan bebeğe demir yüklemesi yapmak doğru mu?

Demir eksikliği anemisinde öncelikle karaciğer ve kemik iliğinde demir depoları azalır. Vücuttaki demir depolarının serumdaki göstergesi, demir depo proteini olan ferritindir. Ferittin düzeyi normal olan bebeğe klinik bulgusu yok ise demir takviyesi yapılmasına gerek yoktur.

Dışarıdan verilen demir, anne sütündeki demirin verimli emilimine engel olur mu?

Dışarıdan demir takviyesi yapılması anne sütündeki demir emilimini etkilemez.

Demiri ilaç takviyesi olarak değil de beslenmede düzenleme yapmak yoluyla almak mümkün mü?

Demirden zengin besinleri, çocukların, uygun porsiyonlar halinde her birini haftada en az kez tüketmeleri durumunda demirden yeterli beslenme sağlanmış olur.

Eğer mümkünse nasıl bir beslenme listesi hazırlamak gerekir? (Hangi gıdalarda demir var, emilim nasıl atırılır, nelerden kaçınmak gerek?)

Diyet ile alınan demirin yaklaşık %10’u emildiği için günlük mg demir içeren diyet gereklidir. Hayvansal gıdalardan alınan demirin kullanımı bitkisel gıdalardan alınan demirin kullanımından daha fazladır.



Demir bakımından zengin gıdalar

Et, tavuk, ciğer, yumurta, sebze olarak; taze fasulye, pancar, ıspanak, karalahana, patates, bezelye, brokoli, buğday, mısır, yulaf, makarna, meyve olarak; çilek, karpuz, kuru üzüm, incir, kuru erik ve kayısıda da demir bulunmaktadır. Limon, portakal gibi C vitamininden zengin besinler demir emilimini artırmaktadır. Günlük tüketilecek inek sütü miktarının ml’yi aşmaması gerekmektedir.