Lys Divan Edebiyatı Çıkmış Sorular

27 Haziran AYT (Alan Yeterlilik Testi) Türk Dili ve Edebiyatı Sorularının Konulara Göre Dağılımı

S1. Paragraf Bilgisi (Cümlede anlam)
S2. Paragraf Bilgisi (Cümlede anlam)
S3. Paragraf Bilgisi
S4. Paragraf Bilgisi
S5. Paragraf Bilgisi (Ana fikir)
S6. Paragraf Bilgisi
S7. Divan Şiiri  (Beyit içeriği)
S8. Divan Şiiri (Beyit içeriği)
S9. Şiir Bilgisi (Şiirde tema)
S Şiir Bilgisi (Hece ölçüsü&#;redif&#;düz kafiye&#;teşbih-satirik)
S Şiir Bilgisi (Mâni)
S Geleneksel Tiyatro (Karagöz)
S Masal (İslamiyet öncesi yazılı edebiyat-Kalyanamkara ve Papamkara &#; Binbir Gece Masalları)
S Divan edebiyatı (Nazım şekli&#;Müstezat)
S Divan Edebiyatı (Biyografi: Ahmet Paşa)
S Divan Edebiyatı (Nazım Şekli-Kaside/Fahriye)
S Divan Edebiyatı (Tezkire)
S Serveti Fünun Edebiyatı (Roman: Sergüzeşt)
S Serveti Fünun Edebiyatı (Biyografi: Halit Ziya Uşaklıgil)
S Tanzimat Dönemi Edebiyatı (Roman: Bihruz Bey/Araba Sevdası &#; Efruz Bey/Ömer Seyfettin romanı)
S Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı (İkinci Yeni Şiir anlayışı&#;İlhan Berk)
S Paragraf Bilgisi
S Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı (Biyografi&#; Necip Fazıl Kısakürek)
S Edebiyat Akımları (Ekspresyonizm)

YKS’deki Testler ve Soru Sayıları

AYT – TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI TESTİ

1. Freud, histerinin nedenlerine dair yaptığı araştırmaların bulgularını, 21 Nisan ’da, Viyana Nöropsikiyatri Birliğinin düzenlediği toplantıda sunmuştur. İlk kez kamuoyunun karşısına çıkan bu çalışma çok tartışılmış ve epeyce olumsuz eleştiri almıştır. Bu eleştirilerden biri çağın otorite hekimlerinden olan Richard Kraft-Ebing’e aittir. Ebing, Freud’un çalışması için ifadesini kullanmıştır.

Bu parçada altı çizili sözle Freud’un çalışmasıyla ilgili anlatılmak istenen aşağıdakilerin hangisi ?
A) Kanıtlanması mümkün olmayan tespitler içermesi
B) Gerçek ile hayalî olanı bir arada sunması
C) Elde edilen sonuçların beklentinin üzerinde çıkması
D) İnandırıcılıktan uzak akademik çıkarımlar barındırması
E) Kesinliğiyle ilgili şüphe uyandıran yargılar taşıması

2.

I. İnsan vücudu aslında temel olarak “yaşamak için yemeyi” başka bir anlatımla yaşamsal işlevlerini yerine getirecek hücresel düzeyde enerji üretmeyi hedefliyor.

II. İnsanoğlu beslenme kavramını psikolojik veya keyfî bir hâle dönüştürerek “yemek için yaşamayı” önceliyor.

Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerin hangisidir?

A) Her ne kadar insanoğlu beslenme kavramını psikolojik veya keyfî bir hâle dönüştürerek “yemek için yaşamayı” ön plana alsa da temelde vücut, hücresel düzeyde enerji üretip yaşamsal işlevlerini yerine getirmeyi yani “yaşamak için yemeyi” amaçlıyor.

B) İnsan vücudu yaşamaya devam edebilmek için enerjisini hücresel düzeyde üretmeye çalışıyor başka bir ifadeyle “yaşamak için yemeyi” istiyorken insanlar beslenme kavramını psikolojik ve keyfî sandıkları için “yemek için yaşamayı” ön plana alıyor.

C) İnsanoğlu esasen, beslenme kavramına psikolojik ve keyfî bir anlam yüklediği için “yemek için yaşamayı” amaçlasa da insan vücudu yaşamsal işlevlerini yerine getirecek hücresel düzeyde enerji üretmeye çalıştığı için “yaşamak için yemeyi” temele alıyor.

D) İnsanoğlu psikolojik ve keyfî olarak beslendiğini düşünerek “yemek için yaşamayı” temele alsa da sanılanın aksine insan vücudu en temelde “yaşamak için yemeyi” başka bir deyişle yaşamsal işlevlerini yerine getirecek hücresel düzeyde enerji üretmeyi amaç ediniyor.

E) Beslenme kavramına insanoğlunun psikolojik ve keyfî anlamlar yükleyerek “yemek için yaşamayı” gerekli görmesine rağmen insan vücudu “yaşamak için yemeyi” temele alan yaşamsal işlevlerini yerine getirecek hücresel düzeyde enerji üretmeyi önemli görüyor.

3. Eskiden Mezopotamya’da hayati işlevler için en gerekli organ olarak görülen karaciğerin falına bakılırmış. Bu fal sayesinde gelecekte yaşanabilecek kötü olaylar veya kötü ruhların sebep olduğu hastalıklar öğrenilirmiş. Zararsız ve psikolojik yönden etkili bir işlem olan karaciğer falı antik dünyada, acı çeken yüz binlerce hastaya umut vererek yardımcı olmuş. Karaciğer falına bu kadar güvenilmesinin nedeni ise o dönemde karaciğerin duyguların ve heyecanın merkezi, ruhun barınağı olarak kabul edilmesiymiş. Anadolu’da halk arasında sıkça kullanılan “ciğerparem”, “ciğerimin köşesi”, “ciğeri beş para etmez” gibi deyimler de aslında o dönem inancının bir devamı niteliğindeymiş. Üstelik bu inanış sadece yakın coğrafyayı etkilemekle kalmamış, örneğin Japonlar; birine cesur demek istediklerinde “kimo ga futo” yani karaciğeri kuvvetli, öfkeli demek istediklerinde ise “kan huo” yani yanmakta olan karaciğer ifadelerini kullanmışlardır.

Bu parçada karaciğerle ilgili aşağıdakilerin hangisine ?
A) Üzerine yüklenen anlamın zamanla değişiklik gösterdiğine
B) İnsanlar tarafından biyolojik ve duygusal bir önem atfedildiğine
C) İnsanların kişilik özelliklerini betimlemek için kullanıldığına
D) Farklı dillerde duygularla ilgili söz kalıplarının içinde yer aldığına
E) Olumsuz durumların gerçekleşmesiyle ilgili tahminlerde kullanıldığına

4. Yaratıcı yazarlık seminerine katılan bir öğrenciden, kahramanın yaşadığı korkuyu konu alan bir öykü yazması istenince öğrenci şu cümleleri yazar:

“Ahsen kapıya doğru koşarken ardındaki kişinin onu takip ettiğini işitti. Bütün vücudunu saran bir korkuyla ürperdi. Kalbi hızla çarparken korkudan bayılacak gibi oldu.”

Öğrenciye verilen tavsiye:

Semineri veren öykücünün tavsiyesinden sonra öğrenci aynı cümleleri aşağıdaki gibi değiştirir:

“Ahsen kapıya doğru koşarken ardındaki ayak seslerini duydu. Bütün gövdesi kontrolünü yitirmiş bir yay gibi gerildi. Kalbi göğsüne sığmıyor, güçlükle soluk alabiliyordu.”

Bu parçadan hareketle öğrenciye verilen tavsiye aşağıdakilerin hangisi olabilir?
A) Mekân tasvirlerini, kahramanın duygularından daha ön planda tutarsan silik bir kalemden ibaret kalırsın
B) İnsanların duygularına dokunmak istiyorsan metinlerindeki kahramanların yaşadıkları olaylara her anıyla tanıklık etmelisin
C) Güçlü bir kalem olmak için ayın parladığını söylemeden, kırık bir cam parçası üzerindeki ışıltısını göstermelisin
D) İnsanın ve insanlığın temel duygularına, dürtülerine odaklanmak seni başarıya götürecek hareket noktalarından biridir
E) Kahramanının duygularını zaman ve mekânla bütünleştirmelisin ki o, gerçek dünyada bir yansımaya dönüşsün

5. Diderot, güzellik hakkında yazarken “İnsanlar arasında en çok konuşulan şeyler, çoğu zaman en az bilinenlerdir.” der. Yaşanılan tecrübeler Diderot’yu haklı çıkarmaktadır. Çünkü hayatın her alanında güzel kavramını kullanmamıza rağmen bir an durup bizzat “güzel” üzerine derinlemesine düşündüğümüzde afallarız.

Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerin hangisidir?
A) Bir kavramı çok dillendirdiğimizde onu daha anlaşılmaz bir hâle getirdiğimizi fark ederiz.
B) Sık karşılaştığımız gündelik durumlar hakkında başkalarıyla konuşmaktan kaçınırız.
C) Somut kavramlardan ziyade soyut kavramları açıklamaya çalışırken zorlanırız.
D) Gündelik hayatta sıkça kullandığımız kavramları tanımlamaya çalıştığımızda bocalarız.
E) Kendimizi ifade ederken genellikle başvurduğumuz kavramların zamanla silikleştiğini düşünürüz.

6. Brancusi, Romanyalı bir köy çocuğuydu. Craiova ve Bükreş’te sanat eğitimi aldığı yıllarda insan anatomisi üzerine çalışmıştı. Birçok heykeltıraş gibi, bu sanatın yaşayan en ünlü ustası olan Rodin ile tanışmak ve mesleğin inceliklerini öğrenmek istiyordu. &#;de Rodin’le çalışmaya başladı. Ancak çok geçmeden kendisini hayal kırıklığına uğratacak bir şeyin farkına vardı. Gördüğü kadarıyla bu büyük usta, insan figüründe denenebilecek her şeyi denemiş, bütün yolları tıkamıştı. Bu atölyeden yola çıkıp özgün bir sanat geliştirmesi olanaksızdı. Bu yüzden hayran olduğu bu sanatçının yanından birkaç ay sonra ayrıldı ve kendi uzun yolculuğuna çıktı.

Bu parçaya göre Brancusi’nin Rodin’in yanından ayrılmasının nedeni aşağıdakilerin hangisidir?
A) Rodin’in kılavuzluğunu hak edecek yetenekte olmadığına inanması
B) Rodin’in çevresindeki rekabet ortamında kendini engellenmiş hissetmesi
C) Rodin’in yeni heykeltıraşlık tekniklerine karşı kapalı bir tutum benimsemesi
D) Rodin’in sanat çevrelerindeki şöhretinin kendisini gölgeleyeceğini düşünmesi
E) Rodin’in etkisinden kurtulup kendine has bir üslup geliştiremeyeceği endişesi

7.
Sen olasan diyü yir yir asılup âyineler
Gelene gidene eyler nazarı döne döne

Bu beyit için aşağıdakilerin hangisi ?
A) Sen zamiriyle sevgili kastedilmiştir.
B) Aynalar sevgiliye âşık kişiler olarak düşünülmüştür.
C) Aynaların dizi dizi asılması güzel bir nedene bağlanmıştır.
D) Âşığın ızdırabının aynalara yansıması tasvir edilmiştir.
E) Ahengi sağlamak için bazı ifadeler tekrar edilmiştir.

8. Aşağıdaki beyitlerin hangisi ayraç içinde verilen ifadeyi ?

A) Yok sende kanâat gözün aç olduğu oldur
Rızkın erişir yoksa eğer subh eğer şâm
(var olanla yetinmeme)

B) Bir nâ-halefi cübbe vü destâr ile görsen
Eylersin anın cübbe vü destârına ikrâm
(dış görünüşe önem verme)

C) Yazık sana kim eyleyesin hırs u tama&#;dan
Bir habbe için kendini âlemlere bed-nâm
(küçük duruma düşme)

D) Gör zahidi kim sâhib-i irşâd olayın der
Dün mektebe vardı bugün üstâd olayın der
(haddini bilmeme)

E) Hâlin kime açsan sana der hikmeti vardır
Öldürdü bizi âh bilinmez mi bu hikmet
(bilgisiyle övünme)

9.

I.
Siz “Lim derdiniz” bana, “bir gülümsememe ne verirsin?”
“Canımı” derdim.
“Hayır” diye itiraz ederdiniz, “o zaten benim!”

II.
Âşık oldur kim kılur cânnı fedâ cânânına
Meyl-i cânân itmesün her kim ki kıymaz cânına

Aşağıdakilerin hangisi farklı edebî dönemlerden alınmış bu şiir parçalarının ortak özelliğidir?
A) Tema B) Dil ve üslup C) Kafiye düzeni D) Nazım birimi E) Ölçü

Bu dünyaya sanki vefa gelmemiş
Gelmişse de bir kimsede kalmamış
Kim var ki dostundan cefa görmemiş
Cihanda bir söze duran mı kaldı

Bu dörtlükle ilgili aşağıdakilerin hangisi ?
A) 11’li hece ölçüsüyle yazıldığı
B) Satirik şiire örnek olduğu
C) Düz kafiye düzeninde olduğu
D) Teşbih sanatından yararlanıldığı
E) Redife yer verildiği

I. Ayrılır dosta gider
II. Sağ gelen hasta gider
III. Su gelir deste gider
IV. Gurbet yansın yıkılsın

Mâni nazım şeklinin biçim ve içerik özellikleri dikkate alınarak bir mâni oluşturulmak istense bu dizelerin sıralaması aşağıdakilerin hangisi olur?
A) I &#; II &#; IV-III
B) I &#; III &#; II &#; IV
C) III -I &#; IV-II
D) III &#; II -I &#; IV
E) IV- II &#; I &#; III

(I) Karagöz ve orta oyunu geleneksel Türk tiyatrosunun belli başlı türlerindendir. (II) Bunlar, önceden yazılmış ve ezberlenmiş metinlere dayanmaktan ziyade gösteriyi ön plana alır. (III) Orta oyununda asıl konunun işlendiği bölüme “fasıl” adı verilirken Karagöz’de bu bölümün adı “muhavere”dir. (IV) Zaman zaman her iki oyuna da müzik eşlik eder. (V) Kişiler açısından bir karşılaştırma yapılırsa Karagöz’deki Hacivat’ın orta oyunundaki karşılığı Pişekâr, Karagöz’ün karşılığı ise Kavuklu’dur.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi vardır?
A) I B) II C) III D) IV E) V

Türk kültür tarihinin sözlü ve yazılı kaynaklarından bir bölümünü de masallar oluşturmaktadır. Bu masallardan bazıları eski Türk metinlerinden veya başka dillerden günümüz Türkçesine çevrilmiştir. Bu çerçevede Türk edebiyatında Uygur Dönemi eseri olan &#;&#;- masal özelliği gösteren ilk eserlerdendir. Arap ve İran kaynaklı &#;&#;- adlı eser ise Türk edebiyatının farklı dönemlerinde birçok şair ve yazara ilham vermiştir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) Kalyanamkara ve Papamkara &#; Binbir Gece Masalları
B) Kelile ve Dimne &#; Billur Köşk
C) Kalyanamkara ve Papamkara &#; Pançatantra
D) Kelile ve Dimne &#; Pançatantra
E) Billur Köşk &#; Binbir Gece Masalları

Ey serv-i sehi sen geleli seyr ile bağa
&#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;-Baş çekmedi ar’ar
Çok ali-nesebler özünü saldı ayağa
&#;&#;&#;&#;&#;&#;&#;Kul böldü sanavber

Biçim ve içerik özellikleri dikkate alındığında bu şiirin nazım şeklinin aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir?
A) Müstezat
B) Kıt’a
C) Şarkı
D) Terkibibent
E) Rubai

Fatih Sultan Mehmet ve II. Bayezid zamanında şiirler yazmıştır. Şiirleri, o daha hayattayken, bütün Anadolu ve Rumeli’ye yayıldığı gibi Hüseyin Baykara’nın Herat’taki sarayında dahi okunur olmuş, kendisinden sonraki şairleri de etkilemiştir. Türk edebiyatı tarihinde Şeyhi ile Necati arasında yetişen şairlerin en tanınmışlarındandır. Onun “kerem”, “benefşe” ve “âb” redifli kasideleri, bilinen eserleri arasındadır.

Bu parçada söz edilen şair aşağıdakilerin hangisidir?
A) Süleyman Çelebi
B) Ahmet Paşa
C) Sehi Bey
D) Taşlıcalı Yahya
E) Âşık Paşa

Aşağıdaki beyitlerin hangisi bir kasidenin “fahriye” bölümünden alınmış olabilir?
A) Lâle-hadler yine gülşende neler itmediler
Servi yürütmediler gonceyi söyletmediler

B) Ayağı yer mi basar zülfüne ber-dâr olanun
Zevk ü şevk ile virür cân u seri döne döne

C) Yok bu şehr içre senin vasf ettiğin dil-ber Nedîm
Bir perî-sûret görünmüş bir hayâl olmuş sana

D) Görüp bu hâli gül-istanda dondu cedvel-i âb
Bahâra dek duramaz korkarım kenâr çizer

E) Arab u Rûm’da üstâd-ı sühandır Vehbî
Acemî oldu yanında şuârası Acem’in

“Esnaftandır. Ayakkabıcı olduğu için ona ’Huffî’ şeklinde seslenmişlerdir. Tahsil ile kazanılmış ilimlerden mahrum ve halk arasında ümmîliği ile meşhur idi. Ama zâtında kabiliyet ve tabiatında selâkat (güzel söz söyleme yeteneği) olduğu için bütün söz ve ibâreleri fasih ve sahih idi. Mürettep Divan’ı ve şiirleriyle hayli şöhreti vardı. Şiir sanatlarından cinasa mâyildir.”

Bu parça aşağıdaki edebî türlerin hangisinden alınmış olabilir?
A) Seyahatname
B) Tezkire
C) Şehrengiz
D) Pendname
E) Surname

Dilber, küçük yaşta Asaf Paşa’nın konağına esir olarak verilmiştir. Asaf Paşa’nın Paris’teki resim tahsilinden dönen oğlu Celal Bey, onu tabloları için model olarak kullanır. Celal Bey’in kendisini bir araç gibi görmesinden derin ızdırap duyan Dilber’in yapabildiği tek şey ağlamaktır. Celal Bey, bu gözyaşları karşısında onun bir esir olarak neler hissedebileceğini anlamaya başlar. Dilberin ağlaması iki gencin hayatında bir dönüm noktası olur. Sadece sanatına âşık olduğunu tekrarlayan Celal Bey’in nazarında Dilber, artık bir “oyuncak” değil, bir sevgilidir.

Bu parçada söz edilen eser aşağıdakilerin hangisidir?
A) Müşahedat
B) Esaret
C) Zehra
D) Sergüzeşt
E) Gülnihal

Eserlerinde yüksek zümreye ait kişilerden seçtiği kahramanların çoğu Boğaziçi, Beyoğlu, Adalar gibi zengin ve modern semtlerde yaşar. Ekmek ve iş kaygıları yoktur. Sadece aşkı, giyim kuşamı, eğlenmeyi düşünürler. Çalışmayı küçümseyen, bazen bir kusur sayan, hiç olmazsa üzüntü konusu yapan görüşleri vardır. Hemen hepsi okumuş ve gelir düzeyi yüksek olan bu kahramanlar; yabancı dil bilir, dönemin şiirsel ve karmaşık üslubuyla konuşur. Çocuklar yabancı mürebbiyeler elinde büyür; evlerde piyano, keman çalınır ve alafranga sofralar kurulur. Yetişkinler ile çocuklar arasında yadırgatıcı bir resmiyet vardır. Yazarın geçim sıkıntısı çeken yegâne kahramanı hülyalı şair, yılda ancak “iki çift ayakkabı ve iki kravat” alabildiği (!) ve çalışmak zorunda olduğu için acınası bir yoksulluk içinde çizilir.

Bu parçada söz edilen yazar aşağıdakilerin hangisidir?
A) Halit Ziya Uşaklıgil
B) Hüseyin Cahit Yalçın
C) Recaizade Mahmut Ekrem
D) Ahmet Hamdi Tanpınar
E) Abdülhak Şinasi Hisar

XIX. yüzyılın ikinci yarısından sonra Türk edebiyatında Batılılaşma çabasındaki züppe tipiyle karşılaşırız. Bunların en meşhurlarından biri olan &#;&#;&#;&#;, roman boyunca kendini bilmez tavırlarıyla Periveş’in peşinden koşarken çevresindekiler tarafından kandırılıp dolandırılır. &#;&#;&#; ise II. Meşrutiyet sonrasındaki siyasi belirsizlik ortamında kurnazca yükselmeye çabalayan bir tiptir. Bu bakımdan ilki kendini bilmezlikle gülünç duruma düşerken diğeri II. Meşrutiyet ilanının puslu havasından yararlanmaya çalışan bir kurnazdır.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisi sırasıyla getirilmelidir?
A) Bihruz Bey &#; Efruz Bey
B) Bihruz Bey-Ali Bey
C) Ali Bey &#; Rakım Efendi
D) Rakım Efendi &#; Efruz Bey
E) Felatun Bey &#; Efruz Bey

Troya’da siz sözü güzeldi eskiden
Baktım öpüşündü duran baktım bungun.
Benim şimdi Hitit çağı benim yorgun
Benim ey gök çılgın uzaklığın hep ben.

Büyük sularıma sen o hep geç gelen
Beni çıktığınız gecelere tutun.
Beyaz, kâğıtlarca gittiniz ya uzun
Güzelliğimde bir yarı geceler sen.

Ellerin bir daha sarı ovalarım.
Sesini dönmeyim bütün yalnızlığım
Bütün gök gök gök, o akşamlara kadar.

Güzel yalnızlığım işte dünya kadar.
Ne denizler gördüm hiç anmamışımdır
Bir sesim ben git git o binlerce yıldır.

Bu şiirin biçim, içerik ve anlatım özellikleri dikkate alındığında aşağıdaki şairlerin hangisine ait olduğu söylenebilir?
A) Cahit Külebi
B) İlhan Berk
C) Orhan Veli
D) Attilâ İlhan
E) Nâzım Hikmet

Bu “yaban” lafı, beni, önce çok kızdırdı. Fakat sonra anladım ki Anadolulular, Anadolu köylüleri, tıpkı eski Yunanların kendilerinden başkasına “barbar” lâkabını vermesi gibi, her yabancıya yaban diyorlar. Bir gün&#; bir gün onlara, ispat edebilecek miyim ki ben bir “yaban” değilim? Benim damarlarımdaki kan onların damarlarında işleyen kandır. Aynı dili söylemekteyiz. Aynı tarihî ve coğrafi yollardan, hep birlikte gelmişizdir. İspat edebilecek miyim ki aynı Allah’ın kuluyuz! Aynı siyasî mukadderât, aynı sosyal bağlar, bizi kardeşlik, evlâtlık, analık babalık üstünde bir yakınlıkla birbirimize bağlamıştır. Lâkin hangi sözlerle, hangi seslerle? Gündelik hayatın ufak tefek ihtiyaçlarını bile anca ifadeye güç bulabiliyorum. Nerde kalmış ki onlarla, bu kadar genel konular üzerinde konuşacağım!.. Gün geçtikçe daha iyi anlıyorum: Türk “entelektüef’i, Türk aydını, Türk ülkesi denilen bu engin ve ıssız dünya içinde bir garip yalnız kişidir.

Bu parçayla ilgili aşağıdakilerin hangisi ?
A) Kahraman bakış açısı kullanılmaktadır.
B) Aydın ile halk arasındaki uçurum ele alınmaktadır.
C) Olay hikâyesine özgü bir anlatım sergilenmektedir.
D) Anlatıcının düşünceleri iç konuşmalarla verilmektedir.
E) Yaşananların anlatıcı üzerindeki etkisi işlenmektedir.

&#;&#;&#;- Batı’nın yalnızca maddeye ve teknik güce olan inancının değil, akla verdiği önemin de eleştirilmesinden yanadır. ’te yazdığı ilk oyunu Tohum’da görüşünü “her şeyin ve her hadisenin anahtarını ruhta ve göze görünmeyende bulan prensip” olarak tanımlamıştır. Nam-ı Diğer Parmaksız Salih’te yüce gönüllülükle düzenbazlığın toplumda yan yana yaşadığını gösterir. Para’da ise maddi çıkarlar için her türlü ahlaksızlığı mübah gören bir bankacının kendi hayat felsefesinin kurbanı oluşunu anlatmaktadır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir?
A) Cevat Fehmi Başkut
B) Ahmet Kutsi Tecer
C) Orhan Asena
D) Necip Fazıl Kısakürek
E) Sabahattin Kudret Aksal

Bu akımın “gerçek” anlayışı bizi nesneleri olduğu gibi değil olması gerektiği gibi, nesnenin kendisini değil manalarını vermeye çalışan bir gerçekçilikle yüz yüze getirir. Bu da doğal olarak soyutlama ve simgelemenin kapısını aralar. Zira dışarıdan görünen gerçek, özgün olamaz. Gerçek bizim tarafımızdan yaratılmalıdır. Nesnenin anlamı onun görüntüsünün arkasında saklıdır. Bir olaya inanarak, onu düşleyerek veya belgeleyerek doyuma eremeyiz. Gerçeği sanatkârın iç dünyasında bulan ve bu sebeple iç gözlem üzerinde yoğunlaşan bu sanat akımı, doğal olarak bütünüyle ferdiyetçidir. Bu noktada insanı içinde yaşadığı toplumdan hatta kendinden bile soyutlar. Geriye sadece iç ben/ruh kalır.

Bu parçada söz edilen edebî akım aşağıdakilerin hangisidir?
A) Ekspresyonizm
B) Realizm
C) Natüralizm
D) Klasisizm
E) Egzistansiyalizm

ALAN YETERLİLİK TESTLERİ (AYT)
TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI TESTİ CEVAP ANAHTARI

1.C 2.A 3.A 4.C 5.D 6.E 7.D 8.E
9.A D C C A A B E
B D A A B C D A

 Ayrıca Bakınız  ⇒Üniversiteye Giriş Sınavı Edebiyat ve Türkçe Soruları ve Cevapları

Page 1 of 3

DİVAN EDEBİYATI SORULARI

LYS SORULARI

……………… şiirlerinde en çok dikkat çeken mekânlardan biri Sa’dâbâd’dır. Büyük ve görkemli bir alanı ifade eden Sa’dâbâd; su kanalı, köşkler, saray, mesire alanı ve kamelyalarıyla şairin hayal dünyasını süsleyen bir tablo şeklinde sunulmuştur.

funduszeue.info parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Bağdatlı Rûhi'nin    B) Bâkî’nin

C) Nedîm’in    D) Şeyh Galip’in

E) Nef’î’nin

(LYS)

Evet, tarz-ı kadîm-i şi’ri bozduk, herc ü merc ettik,

Nedir şi’r-i hakiki safha-i irfâna derc ettik

funduszeue.info manzumede geçen “tarz-ı kadîm” ifadesiyle belirtilen şiir anlayışı aşağıdakilerden hangisidir?

A)    Divan şiiri

B)    Tanzimat Dönemi şiiri

C)    Halk şiiri

D)    İslamiyet’ten önceki Türk şiiri

E)    Servetifünun Dönemi şiiri

(LYS)

3. Aşağıdaki eserlerden hangisinin türü diğerlerinden farklıdır?

A)    Tuhfetül Harameyn

B)    Harmane

C)    Leylâ ve Mecnun

D)    İskendername

E)    Yusuf ve Züleyha

(LYS)

4. Aşağıdakilerden hangisi aruz ölçüsü ile yazılan halk edebiyatı nazım biçimlerinden biri değildir?

A)Tuyuğ    B) Semai    C) Kalenderi

D) Satranç    E) Divani

(LYS)

I. Ordunun akınlarını, savaşlarını, kahramanlıklarını örneklendiren eserler.

II. Herhangi bir varlığın ya da nesnenin özellikleri söylenerek onu buldurmaya çalışan manzum bilmeceler.

III. Bir şairin şiirine başka bir şair tarafından aynı şekil, vezin, kafiye ve redifle yazılan şiirler

IV. Divan edebiyatında gerçek ya da mecaz anlamda içki ve içki âlemlerinin anlatıldığı şiirler

V. Kısa bir heceyi ölçü gereği uzun okuma

funduszeue.info edebiyatı ile ilgili aşağıdaki terimlerden hangisinin tanımı seçeneklerde verilmemiştir?

A) Zihaf    B) Gazavetname C) Nazire    D) Lügar E) Sakiname

(LYS)

6. Aşağıda ayraç içinde verilen terimlerden hangisi, birlikte verildiği açıklamaya uygun değildir?

A)    Şairin kendini ve şiirini övdüğü bölüm (Fahriye)

B)    Kasidelerde şairin adının geçtiği beyit (Tegazzül)

C)    Gazellerin en güzel beyti (Beyt-ül gazel)

D)    Gazel ve kasidelerin son beyti (Makta)

E)    Konu birliğinin olduğu gazeller (Yek ahenk)

(LYS)

7. Bize kâfir demiş müfti efendi

Dutalım ben ana diyem Müselman 

Varıldıkta yarın divan-ı Hakk’a 

İkimiz de çıkarız anda yalan

Bu dizelerde aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?

A) Dramatik B) Lirik    C) Pastoral D) Didaktik    E) Hiciv

(LYS)

8. Aşağıdakilerden hangisi Kaygusuz Abdal’ın mensur eserlerinden biri değildir?

A) Kitab-ı Miglate B) Dolapnâme C) Vücutnâme D) Saraynâme E) Dil-guşa

(LYS)

9.    XIV. yy.ın başlarında Türkçe üzerine düşünen ve yeni fikirler ortaya koyan büyük şairlerden biri de dil bilinci ile yazan ’dır. O, Batılı dil bilginlerinin XVIII-XIX. yüzyıllarda üzerinde durdukları “dilin oluşumu/ ortaya çıkışı” konularını onlardan asırlarca önce geniş biçimde ele almıştır. Bu yönüyle “bir genel dil bilimci” özelliği de taşıyan şair, anlatımı “dille (özlü) anlatım” ve “kalemle (yazılı) anlatım” olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Mevlânâ    B) Yunus Emre C) Âşık Paşa    D) Sultan Veled E) Hoca Dehhâni

(LYS)

I. Özünde genellikle “övgü”ye yer verilen divan

II. edebiyatı nazım şekli

III. beyit arasında değişen, ilk beytinin dizeleri birbiriyle, sonraki beyitlerin ikinci dizeleri birinci beyitle uyaklı, genellikle lirik bir eda ile söylenen nazım biçimi

IV. Aruz vezninin kısa kalıplarıyla değişik konularda yazılan, her beyti kendi içinde kafiyeli uzun manzum eser

V. Aruzun iki eşit parçaya bölünebilen kalıplarıyla yazılan ve mısra ortalarında iç kafiyesi bulunan gazeller

Aşağıdaki terimlerden hangisinin tanımı yukarıda verilmemiştir?

A) Musammat    B) Kaside C) Muhammes    D) Mesnevi E) Gazel

(LYS)

   İlk eseri Felek-nâme’yi Farsça yazan , Mantıku’t-Tayr’ı ve diğer şiirlerini ise Türkçe yazmıştır. Türkçe eser yazmada öncü durumuna gelmiş, Türkçe yazmanın hor görüldüğü bir dönemde Türkçeye olan bağlılığını ortaya koymuş bir şairdir. Hattâ bazılarının, Türkçe yazdığı için özür dilediği bir dönemde Türkçe yazmakla övünmüştür.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Âşık Paşa    B) Gülşehri

C) Yunus Emre    D) Mevlânâ

E) Ahmedî

(LYS)

Aşağıda verilen şair-eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A)    Hoca Mesud - Garibnâme

B)    Kul Mesud - Kelile ve Dimne

C)    Şeyyad Hamza - Yusuf ve Züleyha

D)    Kadı Burhaneddin - İksîru’s Saâdât

E)    Fahri - Hüsrev ü Şîrîn

(LYS)

Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

A) Türk edebiyatındaki ilk şairler tezkiresi, Ali Şir  Nevayi’nin XV. yüzyılın sonlarına doğru Çağatay Türkçesiyle yazdığı Mecalisü’n-Nefais’tir.

B) Garib-name adlı büyük mesnevisiyle tanınan Âşık Paşa, devrinin önemli düşünürlerinden biridir.

C) Divan sahibi olan Ahmedînin en iyi bilinen eserlerinden biri de İskendername’dir.

D) Şeyhi'nin başlıca edebî eserleri; Hüsrev ü Şirin, Divan ve Harname’dir.

E) Gülşehrî’nin Çengname adlı eseri, hem dil hem de üslup yönünden devrinin önemli eserlerinden biridir.

(LYS)

   Geçmişle yapmış olduğumuz hesaplaşmada divan şiirinin önemli bir bölümünü gözden çıkardık fakat elimizde zamanın çetin sınavını vermiş birçok eser kaldı. İşte eski şiir üzerine yargıya varmak gerektiğinde düşünülmesi gereken, değişen zevk ve anlayışa, dildeki birtakım ayıklamalara rağmen hâlâ bir yaratıcılık örneği olarak kabul etmekten kendimizi alamayacağımız başarılı dizeler ve beyitlerdir. 

Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki düşüncelerle çelişir?

A) Divan şiirini anlamakta zorlansak da okumalıyız. Dilimizi gerçekten anlamanın, onun tadına varıp onunla güzel biçimler kurmanın yolu, bugüne kadar varlığını sürdürmüş örnekleri anlamaktan geçer.

B) Eski şiirimizi anlamak zordur çünkü o, anlaşılması zor birtakım cinaslar ve telmihlerle doludur. “Okudukça anlayacak, söz sanatlarının zevkini tadacağım.” diyorsanız yanılgıya düşersiniz.

C) Eski şiirimizde büyük bir duygu çeşitliliği olmadığını savunanlar çıksa da onun, edebiyatımızın temel taşlarından olduğunu unutmamak ve onu dışlamamak gerekir.

D) Akılda kalması zor gibi görünen divan şiirinde, bazen öyle beyitlerle karşılaşırsınız ki yeri geldiğinde o bir beyitle bir sayfalık düşünceyi açıklamış olursunuz.

E) Fuzuli’nin gazellerini okurken yabancı sözcüklerin gölgesini ve Türkçenin tatlı nağmelerini duymamak mümkün mü?

(LYS)

I. Beng ü Bade

II. Leylâ vü Mecnun

III. Şikâyetname

IV. Rind ü Zahid

V. Şah u Geda

VI. Hadikatü’s-süeda

Yukarıda verilen eserlerden hangileri türü bakımından diğerlerinden farklıdır?

A) I. ve II. B) I. ve VI. C) III. ve VI.

D) IV. ve V.    E) V. ve VI.

(LYS)

Aşağıdakilerden hangisi, divan şiiriyle halk şiirinin birbirine yaklaştığının göstergelerinden biri değildir?

A)    Nedim ve Şeyh Galip’in hece vezni ile şiir yazması

B)    Gevherînin aruz vezniyle şiirler kaleme alması

C)    Bazı halk şairlerinin divan tertip etmesi

D)    Halk ve divan şairlerinin mahlas kullanması

E)    Benzer mazmunların kullanılması

(LYS)

I. Beş mesneviden oluşan eserlerin genel adı

II. Divan edebiyatında ünlü kişilerin biyografilerini ve sanatçı kişiliklerini anlatıp çalışmalarını örneklendiren eserler

III. Halk edebiyatındaki mâniye benzeyen, aruzun “fâilâtün fâilâtün fâilün” kalıbıyla yazılan nazım biçimi

IV. Uzun okunması gereken bir heceyi vezin gereği kısa okuma

V. Kasidelerde methiye bölümlerine geçişi sağlayan beyit

Divan edebiyatı ile ilgili aşağıdaki terimlerden hangisinin tanımı yukarıda verilmemiştir?

A) Hamse B) Girizgâh C)Tuyuğ

D) Tezkire    E) İmale

(LYS)

Her sanatçı önceleri başkalarını taklit eder. Fakat sonra gerek dünya görüşü gerekse sanat gücüyle kendine özgü bir üsluba kavuşur ve taklitten kurtulur.

Bu parçada dile getirilenler divan şairi açısından değerlendirildiğinde aşağıdaki kavramlardan hangisi, divan şairinin “taklit” dönemi için kullanılabilecek bir kavramdır?

A) Nazire B) Tercüme C) Caize

D) Şerh    E) Haşiye

(LYS)

Aşağıda ayraç içinde verilen terimlerden hangisi, birlikte verildiği açıklamaya uygun değildir?

A) Uyaklı beyit (Musarra)

B) Gazel ve kasidelerde ilk beyit (Matla)

C) Bir gazelin en güzel beyti (Şah beyit)

D) Özlü ve güzel anlamlı beyit (Taç beyit)

E) Gazellerde şairin adının geçtiği beyit (Mahlas beyti)

(LYS)

Nesir sözcüğü, “yaymak, saçmak, dağıtmak” demektir. Bugün “düzyazı” terimiyle karşılanmaya çalışılmaktadır, nesir yazarlarına eskiden “nâsir” denirdi.

Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatı nâsirlerinden değildir?

A) Lâtifî    B) Sinan Paşa C) Gülşehrî 

D) Nergisî    E) Naima

(LYS)

Bir kişiyi, bir durumu veya olayı yermeye, toplumun aksayan yönlerini göstermeye yönelik şiirler yazan Nef’i, aşağıdaki şiir türlerinin hangisiyle ilişkilendirilebilir?

A) Didaktik B) Satirik C) Pastoral D) Epik    E) Lirik

(LYS)

Divan edebiyatı sanatçıları ve yaşadığı yüzyıllarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A)    Sultan Veled yüzyıl

B)    Âşık Paşa yüzyıl

C)    Şeyhî yüzyıl

D)    Fuzuli yüzyıl

E)    Nedim yüzyıl

(LYS)

Aşağıdaki sanatçılardan hangisi, birlikte verilen nazım biçiminde yazılmış yapıtlarıyla önlenmemiştir?

A) Fuzuli - Gazel    B) Nedim - Şarkı

C) Baki - Mesnevi    D) Ziya Paşa - Terkibibent

E) Nefî - Kaside

(LYS)

I. Heşt Behişt

II. Sefaretname-i Fransa

III. Mecalisü’n-Nefais

IV. Tezkiretü’ş-Şuara

V. Makalat

Yukarıda verilenlerden hangileri aynı yazınsal türe ait yapıtlardır?

A) I, II, III    B) I, III, IV

C) II, III, V    D) II, IV, V

E) III, IV, V

(LYS)

I. Sebk-i Hindî

II.    Mahallîleşme Akımı

III.    Süslü Nesir

Aşağıda verilen divan edebiyatı sanatçılarından hangisi yukarıdakilerden biriyle ilişkilendirilemez?

A) Nergisî    B) Neşati

C) Nedim    D) Necati

E) Enderunlu Vasıf

(LYS)

Bir kâsedir alev dolu gönlüm yana yana 

Men tâ senin yanında dahi hasretem sana 

Yaşlar dökende söndüremez âteşimi su 

Sunsan elinle kanımı içsem kana kana

Bu dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Divan şiirine özgü benzetmelerden yararlanılmıştır.

B) Tezat sanatına başvurulmuştur.

C) Abartmaya başvurulmuştur.

D) Yinelemelere yer verilmiştir.

E) Didaktik bir boyut taşımaktadır.

(LYS)

Ahlakla ilgili öğütler veren, türlü hayat görüşlerini yansıtan, özdeyiş niteliğindeki sözlerin ağır bastığı gazellere hikemî gazel denir. Bu tarzdaki gazelleriyle……… ün salmıştır.

Yukarıda boş bırakılan yere aşağıda verilenlerden hangisi getirilmelidir?

A) Bakî    B) Fuzûlî C) Nedîm

D) Nefî    E) Nâbî

(LYS)

Türk edebiyatının gelişimi içinde divan edebiyatı varlığını yüzyıllar arasında sürdürdü. Bu edebiyatın başlıca özellikleri şöyle sıralanabilir: Sanatta kurallara bağlı olmak(I), öncelikle konuşma dilinden yararlanmak(II), yüksek tabakaya  seslenmek (III), belirli türlerin ve kalıpların dışına çıkmamak(IV), Arapça ve Farsçanın dil kurallarını benimsemek(V).

Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisi divan edebiyatının bir özelliği değildir?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

(LYS)

   Siyah ebruların duruben çatma 

Gamzen oklarını âşıka atma 

Sana gönül verdim beni ağlatma 

Benim gözüm nuru gönlüm sürürü

I.    11’li hece ölçüsüyle oluşturulmuştur.

II.    Divan mazmunlarından yararlanılmıştır.

III.    Konusu aşktır.

IV.    Nazım türü ağıttır.

V.    Zengin uyak kullanılmıştır.

Yukarıdaki dizelerle ilgili olarak verilen numaralanmış bilgilerden hangileri yanlıştır?

A) I. Ve II. B) I. ve III. C) II. ve V.

D) III. ve IV.    E) IV. ve V.

(LYS)

Bende Mecnûn’dan füzun âşıklık isti’dadı var 

Âşık-ı sâdık benim Mecnûn’un ancak adı var 

Kıl tefâhur kim senin hem var benim tek âşıkın 

Leyli’nin Mecnûn’u Şîrîn’in eğer Ferhâd’ı var

Bu dizeler aşağıdaki nazım şekillerinden hangisiyle yazılmış olabilir?

A) Muhammes B) Şarkı    C) Rubai

D) Gazel    E) Mesnevî

(LYS)

Divan Edebiyatı Çıkmış Sorular 2 ( - )

-

 Mesneviyle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? () 
A)Uyak düzeni aa ba ca… biçimindedir.
B)Beyit sayısı konunun işlenişine göre belirlenir.
C)Daha çok, aruz vezninin kısa kalıplarıyla yazılır.
D)Arap ve Türk edebiyatına İranlılardan geçmiştir.
E)Öyküleme gerektiren konular, bu türde işlenmiştir.

Divan şiiriyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?() 
A) Yabancı sözcüklerle ve kurallarla yüklü bir dil kullanılmıştır.
B) Ölçü olarak aruz kullanılmıştır.
C) Kavramlar, ortaklaşa kullanılan kalıplaşmış sözlerle anlatılmıştır.
D) Konular genellikle gerçek yaşamdan alınmıştır.
E) Şiirler "divan" adı verilen kitaplarda toplanmıştır.

Bir şairin, başka bir şairin şiirini konu ve biçim yönünden örnek alarak aynı ölçü aynı uyak ve aynı redifle yazdığı benzer şiire ne ad verilir? ()
A) Muhammes
B) Nazire
C) Murabba 
D) Taştir
E) Müseddes

Divan edebiyatında "hicviye" denilen alaylı yergi şiirinin halk edebiyatındaki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? () 
A) Koşma
B) Semai
C) Taşlama
D) Destan
E) Türkü

Aşağıdakilerden hangisinde bir yazar, kendisine ait olmayan bir yapıtla birlikte verilmiştir? () 
A) Yusuf Has Hacip – Kutadgu Bilig
B) Kaşgarlı Mahmut – Divanü Lügati't Türk
C) Ahmet Yesevi – Divan-ı Hikmet
D) Ali Şir Nevaî – Muhakemetü'l Lügateyn
E) Kâtip Çelebi – Hüsn ü Aşk

yüzyılda (I)Mercimek Ahmet'in Farsçadan çevirdiği (II)Kabusname yüzyılda derlenip yazıya geçirildiği tahmin edilen (III)Dede Korkut Hikâyeleri yüzyılda (IV)Evliya Çebebi'nin Keşfü'z Zünun'u düzyazı türümüzün öyküye kaynaklık eden ilk ürünleri olarak alınabilir. Klasik Osmanlı düzyazısının ürünlerinden olan (V)gazavatnameler ile menakıpnameler de yine bu türün kaynaktan arasında sayılabilir.
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisi bilgi yanlışlığına yol açmaktadır? () 
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Divan edebiyatı diye adlandırdığımız düşünüş ve yazış biçiminin tam anlamıyla başlaması, Türklerin Anadolu’ya egemen oldukları yüzyıl sonlarına rastlar. Bu edebiyat, —- etkisi altında yeni edebiyatın doğduğu yüzyılın ortalarına kadar sürer. İlk divan şairi diyebileceğimiz şair ise yüzyılda yaşamış olan —-.
Bu parçadaki boş yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? ()
A) Fransa –- Sultan Veled
B) Batı – Hoca Dehhânî’dir
C) Avrupa – Yusuf Has Hâcib’dir
D) Tanzimat – Ahmet Yesevî’dir
E) Halkçılık – Âşık Paşa’dır

Bir kimsenin ölümü üzerine duyulan üzüntü ve acıyı anlatmak, onun erdemlerini, iyi yönlerini dile getirmek amacıyla yazılan şiirlere verilen addır. Ölen bir kişi için yazılan bu tür şiirlere divan edebiyatında —-, halk edebiyatındaysa —- denmiştir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere, verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? ()
A) mersiye – ilahi
B) mesnevi – koşma
C) mevlit – koşma
D) mevlit – ağıt
E) mersiye – ağıt

Kalbim yine üzgün seni andım da derinden,
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden!
Üzgün ve kırılmış gibi en ince yerinden,
Geçtim yine dün eski hazan bahçelerinden!
Bu dizeler biçim ve içerik özelliklerine göre aşağıdaki nazım biçimlerinin hangisinden alınmış olabilir? ()
A) Şarkı
B) Kaside
C) Terkibibent
D) Kıt’a
E) Rubai

Tam bir kaside çeşitli bölümlerden oluşur. Bunlardan biri, —-.
Yukarıda verilen bilgiye göre boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? ()
A) doğa güzelliklerinden söz eden nesib ya da teşbib bölümüdür
B) asıl konuya girişi sağlamak için yazılan girizgâh bölümüdür
C) kasidenin sunulduğu kişinin özelliklerinin abartılı bir övgüyle anlatıldığı methiye bölümüdür
D) şairin kendisini övdüğü dizelerden oluşan fahriye bölümüdür
E) şairin adının da geçtiği tegazzül bölümüdür

Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde belirtilen kişiyle ilgili değildir? ()
A) Risaletü’n-Nushiye adlı mesneviyi aruz ölçüsüyle yazmıştır. (Yunus Emre)
B) Makalât adlı yapıtında tasavvuf konularını bölümler hâlinde ele almıştır. (Hacı Bektaş Veli)
C) Yapıtlarında aşk ve kahramanlık temalarının yanında tasavvufa da yer vermiştir. (Kadı Burhaneddin)
D) Sade bir dille, ölçülü ve uyaklı, halk şiiri geleneğine uygun nefesler yazmıştır. (Pir Sultan Abdal)
E) Türkçenin başarılı örneklerinden olan Mantıku’t-Tayr ile Feleknâme onun tarafından oluşturulmuştur. (Ali Şir Nevaî)

Divan edebiyatında modern (I)öykü ve romanın yerini tutan en önemli tür (II)mesnevidir. Fuzûlî’nin (III)Hüsn ü Aşk, (IV)Süleyman Çelebi’nin (V)Mevlid adlı yapıtları bu türün tanınmış örnekleridir.
Yukarıdaki numaralanmış sözlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? ()
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

I. Hicivleriyle ünlüdür. (Nefî)
II. Hayriyye ve Hayrâbâd adlı ünlü mesnevilerin şairidir. (Nâbî)
III. Ünlenmesini Hüsn ü Aşk adlı mesnevisi sağlamıştır. (Şeyh Gâlip)
IV. Süslü nesrin en güzel örneklerinden biri olan Tazarrunâme’nin yazarıdır. (Kâtip Çelebi)
V. Keşfü’z-Zünûn adında bir ansiklopedi kaleme almış, bu yapıtta yaklaşık 10 bin yazar ve 15 bin eser tanıtmıştır. (Sinan Paşa)
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle birlikte verilen sanatçı adlarından hangi ikisi yer değiştirirse bilgi yanlışlığı giderilmiş olur? ()
A) I. ve II.
B) I. ve V.
C) II. ve III.
D) III. ve IV.
E) IV. ve V.

I. Grup / II. Grup
I. Anonim halk şiiri / Nesib
II. Sanatkârane nesir / Hece ölçüsü
III. Nazım türü / Seci
IV. Terkibibent / Hicviye
V. Kaside
Yukarıda I. grupta verilen terimlerden hangisi, II. grupta verilenlerden biriyle ilişkilendirilemez? ()
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Divan şiirinin İran edebiyatından aktarılmış, şaire —- bir estetiği vardır. Sevgilinin boyundan posundan başlayarak saçları, kaşları, gözleri, kirpikleri, ağzı, dişleri, dudakları, yanakları —- adı verilen, hazır benzetmelerle anlatılır, övülür.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir? ()
A) örnekler sunan – istiare
B) özgürlük tanımayan – mazmun
C) yön gösteren – mecaz-ı mürsel
D) konu seçme olanağı vermeyen – tenasüp
E) kolaylık sağlayan – teşhis ve intak

Türk edebiyatının gelişimi içinde divan edebiyatı varlığını yüzyıllar arasında sürdürdü. Bu edebiyatın başlıca özellikleri şöyle sıralanabilir: (I) Sanatta kurallara bağlı olmak , (II) öncelikle konuşma dilinden yararlanmak , (III) yüksek tabakaya seslenmek , (IV) belirli türlerin ve kalıpların dışına çıkmamak , (V) Arapça ve Farsçanın dil kurallarını benimsemek .
Bu parçadaki numaralanmış sözlerden hangisi divan edebiyatının bir özelliği değildir? ()
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Bende Mecnûn’dan füzun âşıklık isti’dadı var
Âşık-ı sâdık benim Mecnûn’un ancak adı var

Kıl tefâhur kim senin hem var benim tek âşıkın
Leyli’nin Mecnûn’u Şîrîn’in eger Ferhâd’ı var

Bu dizeler aşağıdaki nazım şekillerinden hangisiyle yazılmış olabilir? ()
A) Muhammes B) Şarkı C) Rubai D) Gazel E) Mesnevî

Paylaşırsa dost paylaşırmış
İnsanın derdini, sevincini
Dost ümidiyle ortalığa düşmeye gör
Hangi kapıyı çalsam kimseler yok
Hangi omza dokunsam yabancı çıkar
Aşağıdakilerden hangisi içerdiği duygu yönünden yukarıdaki şiire anlamca en yakındır? ()
A) Ne yanar kimse bana âteş-i dilden özge
Ne açar kimse kapım bâd-ı sabâdan gayrı
B) Hep seninçündür benim dünyâ cefâsın çektiğim
Yoksa ömrüm varı sensiz neyleyim dünyâyı ben
C) Gülmek ol gonceye münâsibdir
Ağlamak bu dil-i hazîne gerek
D) Bülbüller öter güller açar şâd gönül yok
Hiç böyleliğin görmemişiz fasl-ı bahârın
E) Bâğ-ı dehrin hem hazânın hem bahârın görmüşüz
Biz neşâtın da gamın da rûzgârın görmüşüz

Aşağıdaki sanatçılardan hangisi, birlikte verilen nazım biçiminde yazılmış yapıtlarıyla ünlenmemiştir? ()
A)Fuzuli - Gazel
B)Nedim - Şarkı 
C)Baki - Mesnevi
D)Ziya Paşa - Terkibibent 
E)Nefi - Kaside

I. Sebk-i Hindî
II. Mahallîleşme Akımı
III. Süslü Nesir
Aşağıda verilen divan sanatçılarından hangisi yukarıdakilerden biriyle ilişkilendirilemez?()
A)Nergisî B)Neşati C)Nedim D)Necati E)Enderunlu Vasıf

I. Heşt Behişt
II. Sefaretname-i Fransa
III. Mecalisü'n Nefais
IV. Tezkiretü'ş Şuara
V. Makalat
Yukarıda verilenlerden hangileri aynı yazınsal türe ait yapıtlardır? ()
A)I.,II.,III. B)I.,III.,IV. C)II.,III.,V. D)II.,IV.,V. E)III.,IV.,V.

I. Gülşehrî
II. Nefi
III. Şeyh Galip
IV. Fuzuli
Aşağıdaki yapıtlardan hangisi yukarıda verilen sanatçılardan birine ait değildir? ()
A)Siham-ı Kaza
B)Mantıku't Tayr
C)Hayriyye
D)Hüsn-ü Aşk
E)Şikayetname

Nesir sözcüğü, “yaymak, saçmak, dağıtmak” demektir. Bugün “düz yazı” terimiyle karşılanmaya çalışılmaktadır, nesir yazarlarına eskiden “nâsir” denirdi.
Aşağıdakilerden hangisi divan edebiyatı nâsirlerinden değildir? ()
A)Lâtifî B)Sinan Paşa C)Gülşehrî D)Nergisî E)Naima

Bir kişiyi, bir durumu veya olayı yermeye, toplumun aksayan yönlerini göstermeye yönelik şiirler yazan Nef’i, aşağıdaki şiir türlerinin hangisiyle ilişkilendirilebilir? ()
A)Didaktik B)Satirik C)Pastoral D)Epik E)Lirik

Divan edebiyatı sanatçıları ve yaşadığı yüzyıllarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? ()
A)Sultan Veled ─ yüzyıl
B)Âşık Paşa ─ yüzyıl
C)Şeyhî─ yüzyıl
D)Fuzuli ─ yüzyıl
E)Nedim ─ Yüzyıl

Aşağıdaki dizelerden hangisinin ötekilerden farklı bir gelenek içinde yazıldığı düşünülebilir? ()
A)Bir uykuyu cananla beraber uyuyanlar
Ömrün bütün ikbalini vuslatta duyanlar
B)Ellerin var beyaz güller gibi küçücük
Mutlak kalbin tomurcuklardan pembe
C)Şimdi çocukluğun çatısı kalktı ya üstümüzden
Yağmurun da eski tadı yok bu yüzden
D)O gün gelsin neşemiz tazelensin de gör
Dünyayı hele sen bir barış olsun da gör
E)Sen benim üstüne titrediğim güzel ve yeni
Saatim kadar saadetimin göz bebeği zamansın

Divan Edebiyatı Çıkmış Sorular 3 ( - )

( - )

Aşağıdakilerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır? ()
A) Türk edebiyatındaki ilk şairler tezkiresi, Ali Şir Nevayi’nin XV. yüzyılın sonlarına doğru Çağatay Türkçesiyle yazdığı Mecalisü’n Nefais’tir.
B) Garibname adlı büyük mesnevisiyle tanınan Âşık Paşa, devrinin önemli düşünürlerinden biridir.
C) Divan sahibi olan Ahmedî’nin en iyi bilinen eserlerinden biri de İskendername’dir.
D) Şeyhî’nin başlıca edebî eserleri; Hüsrev ü Şirin, Divan ve Harname’dir.
E) Gülşehrî’nin Çengname adlı eseri, hem dil hem de üslup yönünden devrinin önemli eserlerinden biridir.

I. Beng ü Bade
II. Leylâ vü Mecnun
III. Şikâyetname
IV. Rind ü Zahid
V. Şah u Geda
VI. Hadikatü’s-süeda
Yukarıda verilen eserlerden hangileri türü bakımından diğerlerinden farklıdır? ()
A)I. ve II. B)I. ve VI. C)III. ve VI. D)IV. ve V. E)V. ve VI.

Aşağıdakilerden hangisi, divan şiiriyle halk şiirinin birbirine yaklaştığının göstergelerinden biri değildir? ()
A)Nedim ve Şeyh Galip’in hece vezni ile şiir yazması
B)Gevherî’nin aruz vezniyle şiirler kaleme alması
C)Bazı halk şairlerinin divan tertip etmesi
D)Halk ve divan şairlerinin mahlas kullanması
E)Benzer mazmunların kullanılması

I. Beş mesneviden oluşan eserlerin genel adı
II. Divan edebiyatında ünlü kişilerin biyografilerini ve sanatçı kişiliklerini anlatıp çalışmalarını örneklendiren eserler
III. Halk edebiyatındaki mâniye benzeyen, aruzun “fâilâtün fâilâtün fâilün” kalıbıyla yazılan nazım biçimi
IV. Uzun okunması gereken bir heceyi vezin gereği kısa okuma
V. Kasidelerde methiye bölümlerine geçişi sağlayan beyit
Divan edebiyatı ile ilgili aşağıdaki terimlerden hangisinin tanımı yukarıda verilmemiştir? ()
A) Hamse B)Girizgâh C)Tuyuğ D)Tezkire E)İmale

Aşağıda ayraç içinde verilen terimlerden hangisi, birlikte verildiği açıklamaya uygun değildir? ()
A)Uyaklı beyit (Musarra)
B)Gazel ve kasidelerde ilk beyit (Matla)
C)Bir gazelin en güzel beyti (Şah beyit)
D)Özlü ve güzel anlamlı beyit (Taç beyit)
E)Gazellerde şairin adının geçtiği beyit (Mahlas beyti)

Her sanatçı önceleri başkalarını taklit eder. Fakat sonra gerek dünya görüşü gerekse sanat gücüyle kendine özgü bir üsluba kavuşur ve taklitten kurtulur.
Bu parçada dile getirilenler divan şairi açısından değerlendirildiğinde aşağıdaki kavramlardan hangisi, divan şairinin “taklit” dönemi için kullanılabilecek bir kavramdır? ()
A)Nazire B)Tercüme C)Caize D)Şerh E)Haşiye

Divan şiirinde en çok kullanılan nazım şekli gazeldir. Bu nazım şekli daha çok “aşk” kavramıyla özdeşleşmiş olsa da “hikmet, tasavvuf, rintlik, neşe” gibi pek çok temayı dile getirmede de kullanılmıştır.
Buna göre, aşağıdaki beyitlerin hangisinde âşıkane duygu ve düşüncelerin dile getirildiği söylenemez? ()
A)Ol gün kanı ki gün gibi sûzân idim sana
Olsan revân sâye-i bîcân idim sana
B)Ey Necâtî yürü sabreyle elinden ne gelir
Hûblar cevr ü cefâyı kime öğretmediler
C) Gözü meyhâne-i nâz ü kaşı mihrâb-ı niyâz
Yaraşır her ne kadar etse niyâz ehline nâz
D)Gül istedim diken oldu yârim ne çâre kılam
Meger libâs-ı hayâtımı pâre pâre kılam
E)El verse safâ fırsatı fevt eyleme bir dem
Dünyâ ona değmez ki cefâsın çeke âdem

Meded meded bu cihânın yıkıldı bir yanı
Ecel Celâlileri aldı Mustafâ Hân’ı

Tolundı mihr-i cemâli bozıldı erkânı
Vebâle koydular âl ile Âl-i Osmânı

Kanuni Sultan Süleyman’ın oğlu Şehzade Mustafa’nın öldürülmesini anlatan ve yukarıda ilk iki beyti verilen mersiye, divan şiiriyle ilgili olarak aşağıda verilen özelliklerden hangisiyle örtüşmemektedir? ()
A)Sosyal konulardan uzak durması
B)Belli mazmunlara yer vermesi
C)Aruz veznini kullanması
D)Sanatlı bir dille yazılması
E)Belirli nazım şekillerini kullanması

Lale Devri’nin İstanbul’unu yansıtan şiirlerinde dış dünyadan aldıklarını; duyduğu, gözlemlediği gibi aktarmaya çalışır. Gazel ve kasidelerinin yanında nazım biçimini tercih etmesi; yaşama sevincini içinde duyan, hor görülen geçici dünya zevklerini tatmayı amaçlayan bir yaradılışın doğal sonucudur.
Bu parçada boş bırakılan yerlere, aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? ()
A)Baki – murabba 
B)Fuzuli – mesnevi 
C)Şeyh Galip – şarkı 
D)Nedim – şarkı 
E)Nefî – mesnevi

Tezkire ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? ()
A)Dönemin şairlerinin biyografisine yer verilir.
B)Şairlerin şiirlerinden örneklere rastlamak mümkündür.
C)Yer yer şiirle ilgili eleştiriler veya değerlendirmeler yapılır.
D)Birbirinin tekrarı mahiyetinde bilgiler bulunabilmektedir.
E)Şairlerin kendi şiirleriyle ilgili değerlendirmeleri geniş olarak yer alır.

Çağdaşlarına göre zarif bir dile, zengin bir hayale, canlı bir tasvir yeteneğine sahip olan , her yönüyle büyük bir şairdir. İslami ilimlere ve Acem edebiyatına tam olarak vakıf olduğu bazen çok sanatlı olan kasidelerinden anlaşılır. Edebiyatımızdaki yergi türünün şaheserlerinden birini ortaya koyan şair; II. Murat’a sunduğu, “öküzlerdeki boynuza sahip olmayı uman bir eşeğin kulağından ve kuyruğundan olması” ana fikrini işlediği, mesnevi nazım biçimini kullandığı sembolik tarzdaki eseriyle ünlüdür.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? ()
A)Neşatî
B)Nailî
C)Ahmet Paşa
D)Şeyhî
E)Fuzûlî

XVII. yüzyılda sanatlı nesrin en önemli temsilcilerinden biri olan yazar, ilk defa mensur hamse oluşturmuş; XV. yüzyılda temelleri atılmış olan süslü nesre yeni bir boyut kazandırmıştır. Sanat ve maharet göstermek amacıyla o döneme kadar kullanılmamış Arapça ve Farsça kelimelere yer vermiş, zincirleme tamlamalar ve uzun cümlelerle özgün bir üslup geliştirmiştir.
Bu parçada kendisinden söz edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? ()
A)Veysî
B)Nergisî
C)Katip Çelebi
D)Nâbî
E)Sinan Paşa

I. Özünde genellikle “övgü”ye yer verilen divan edebiyatı nazım şekli
II. beyit arasında değişen, ilk beytinin dizeleri birbiriyle, sonraki beyitlerin ikinci dizeleri birinci beyitle uyaklı, genellikle lirik bir eda ile söylenen nazım biçimi
III. Aruz vezninin kısa kalıplarıyla değişik konularda yazılan, her beyti kendi içinde kafiyeli uzun manzum eser
IV. Aruzun iki eşit parçaya bölünebilen kalıplarıyla yazılan ve mısra ortalarında iç kafiyesi bulunan gazeller
Aşağıdaki terimlerden hangisinin tanımı yukarıda verilmemiştir? ()
A) Musammat B) Kaside C)Muhammes D)Mesnevi E)Gazel

şiirlerinde en çok dikkat çeken mekânlardan biri Sa’dâbâd’dır. Büyük ve görkemli bir alanı ifade eden Sa’dâbâd; su kanalı, köşkler, saray, mesire alanı ve kamelyalarıyla şairin hayal dünyasını süsleyen bir tablo şeklinde sunulmuştur.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? ()
A)Bağdatlı Rûhî’nin
B)Bâkî’nin
C)Nedîm’in
D)Şeyh Galip’in
E)Nef’î’nin

Evet, tarz-ı kadîm-i şi’ri bozduk, herc ü merc ettik,
Nedir şi’r-i hakiki safha-i irfâna derc ettik
Bu manzumede geçen “tarz-ı kadîm” ifadesiyle belirtilen şiir anlayışı aşağıdakilerden hangisidir? ()
A)Divan şiiri
B)Tanzimat Dönemi şiiri
C)Halk şiiri
D)İslamiyet’ten önceki Türk şiiri
E)Servetifünun Dönemi şiiri

Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde verilen terimle uyuşmamaktadır? ()
A)Din uğruna yapılan savaşları konu alan eserler (Gazavatnâme)
B)Sanatlı bir dille yazılmış düzyazıların ve mektupların bir araya toplandığı eserler (Münşeat)
C)Elçi olarak bir ülkeye gönderilen kişilerin elçilikleri sırasındaki gözlemlerini dile getirdikleri eserler (Sefaretnâme)
D)Herhangi bir manzumeyi alaycı bir şekilde taklit etmek için oluşturulmuş eserler (Tehzil)
E)Bir şehrin güzelliklerinin sanatkârane bir biçimde dile getirildiği eserler (Surnâme)

I. Bahariyye – Pastoral şiir
II. Nasihatname – Lirik şiir
III. Gazavatname – Epik şiir
IV. Menakıbname – Satirik şiir
Yukarıda numaralanmış tür eşleştirmelerinden hangileri yanlıştır? ()
A)I. ve II. B)I. ve III. C)II. ve III. D)II. ve IV. E)II. ve IV.

Türk nesri, ile edebî bir kimlik kazanmıştır. Divan edebiyatının özenli hatta bir çeşit süslü nesrinin ilk büyük sanatkârı odur. Fars edebiyatının seçili cümlelerini ve mecazlı anlatımını benimsemiş olan sanatçı, bir bakıma klasik nesrin temelini attığı dinî-tasavvufi içerikli adlı eserinin ön sözünde, eseri güzel görünsün diye bu tür söz sanatlarına yöneldiğini belirtmiştir. Eserin dili süslü ve özenli olsa da devrine göre anlaşılabilir biçimdedir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? ()
A)Âşık Paşa – Garibnâme
B)Nergisî – Nihâlistan
C)Sinan Paşa – Tazarrunâme
D)Veysî – Hâbname
E)Evliya Çelebi – Seyahatnâme

Türk edebiyatında gerçek anlamda ilk mizahi ürünler; masallar, fıkralar ve seyirlik oyunlardır. Divan edebiyatında bir kimseyi yermek, olumsuz bir gidişatı eleştirmek amacıyla yazılan hicviyeler de bir çeşit mizah ürünüydü. Bu tür metinlerde abartılı bir dil kullanılır ve hicvedilen kişi âdeta yerin dibine geçirilmeye çalışılırdı. , bu bağlamda akla gelen ilk örneklerden biridir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilemez? ()
A)Nâbî’nin Hayriyye’si
B)Şeyhî’nin Harnâme’si
C)Nef’î’nin Siham-ı Kaza’sı
D)Bağdatlı Rûhî’nin Terkib-i Bend’i
E)Fuzûli’nin Şikâyetnâme’si

; gazellerinde gerçek aşkı, zevki ve eğlenceyi gerçekçi bir üslupla dile getirmiştir. O, gibi üzüntü ve acılarını tasavvufi kavramlardan hareketle sembolik bir dille yansıtan yanık bir âşık değil neşeli bir kişiliktir.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? ()
A)Hoca Dehhani – Nesimi
B)Nedîm – Fuzûli
C)Bâkî – Hayali
D)Zâtî – Şeyhülislam Yahya
E)Bağdatlı Rûhî – Şeyh Galip

Bir gazele ait üç beyit şu şekildedir:

I.  Ne denlü ağlasa zâr olsa âşık
    Açılsa gülse gül-zâr olsa dilber
II. Cefâyı az kılsa Hayretî’ye
    Sözüm bu kim vefâ-dâr olsa dilber
III. Öpülse yâr ile yâr olsa dilber
     Koculsa râm-ı dil-dâr olsa dilber
Bu beyitlerin şiirde yer alma sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? ()
A)I - III - II 

B)II - I - III 

C)II - III - I
D)III - II - I 

E)III - I - II

Her beyti başlı başına bağımsız bir şiir olmakla birlikte bütün beyitleri arasında bir duygu ve düşünce birliği bulunan şiirlere Divan edebiyatında denir. Örneğin Fuzûlî’nin gerek Divan’ında gerekse  mesnevisinde bu türden şiirlerin sayısı oldukça fazladır.
Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? ()
A)yek-ahenk gazel - Leyla vü Mecnun
B)rindane gazel - Şikâyetname
C)âşıkane gazel - Rind ü Zâhid
D)yek-avaz gazel - Hadîkatü’s-Süeda
E)beytü’l gazel - Beng ü Bade 


“Kuşların dili” anlamına gelen ve mesnevi nazım şeklinde yazılmış olan adlı eser, İranlı şair Feridüddin Attar tarafından kaleme alınmıştır. İçinde tasavvufi hikâyeler bulunan eserin Türkçe uyarlaması, yazıldığı dönemin dil özelliklerini göstermesi bakımından oldukça önemlidir.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? ()
A)Makâlât B)Garibnâme C)Mantıku’t-Tayr D)Dânişmendnâme E)Atebetü’l-Hakâyık

XVIII. yüzyılda yaşamış Klasik Türk edebiyatı şairidir. Sebki Hindi'nin önemli temsilcileri arasında gösterilir. Genç yaşta divan sahibi olmuştur. Divan şiiri geleneğinin son büyük temsilcilerinden biri olarak gösterilir. Mesnevi yazma gücünü alegorik bir eser olan Hüsn-ü Aşk ile ispat etmiştir.
Bu parçada söz edilen şair aşağıdakilerden hangisidir? ()
A) Nabî   B)Nedim  C) Şeyh Galip  D)Şeyhülislam Yahya   E) Hayali

Gözle konşu hakkını dinle beni

İster isen Hak seve dâ’im seni

Kırma gönlün hoş geçin mü’min isen
Dü cihânda olmak istersen esen

Konşusunu kim ederse bî-huzûr
Dü cihânda Hak anı ede kusûr

İçerik özelliklerinden hareketle bu beyitlerin aşağıdaki metin türlerinin hangisinden alındığı söylenebilir? ()
A)Surnâme B)Pendnâme C)Kıyafetnâme D)Seyahatnâme E)Gazavatnâme