Bimdeki Boza Nasıl Içilir

Boza: K&#;&#; Gecelerinin Geleneksel &#;çece&#;i

So&#;uk k&#;&#; gecelerinde s&#;cac&#;k evimizde otururken d&#;&#;ar&#;dan yank&#;lanan boza sesleri hepimizi geçmi&#;e götürür. Boza neden gece sat&#;l&#;r, neden salep sat&#;lmaz, çay sat&#;lmaz, hiç akl&#;n&#;za geldi mi? Eski y&#;llarda özellikle k&#;&#;a denk gelen Ramazan aylar&#;nda boza ak&#;amdan haz&#;rlan&#;r ve sokak sat&#;c&#;lar&#; taraf&#;ndan sat&#;l&#;rm&#;&#;. S&#;cak olmas&#; ve tok tutucu özelli&#;i ile sahurlar&#;n vazgeçilmezi olan boza zaman içinde sadece ramazanda de&#;il her gece sat&#;lmaya ba&#;lanm&#;&#;.

Milattan önce ’li y&#;llarda Do&#;u Anadolu ve Mezopotamya’da görülen boza ne demek, peki?

Boza, Farsça dar&#; anlam&#;na gelen ‘buze’ kelimesinden gelir. Türkler boza ile 9. yüzy&#;lda Orta Asya Türkleri sayesinde tan&#;&#;&#;r. Boza vücuda s&#;cakl&#;k veren yüksek kalorili bir içecektir. Yüksek kalorisi nedeniyle tok tutan boza zengin vitamin ve mineral kayna&#;&#;d&#;r. Yüksek protein, ya&#; ve karbonhidrat içeri&#;inden dolay&#; besin de&#;eri yüksektir. Dünyan&#;n her taraf&#;nda yayg&#;n olarak tüketilen boza tüccar gemileri vas&#;tas&#;yla geni&#; bir co&#;rafyaya hakimdir.

Boza Nedir? Neyden Yap&#;l&#;r?

Osmanl&#;dan günümüze kadar uzanan boza ham maddesi:

• Yulaf
• Pirinç
• Dar&#;
• Arpa
• Bu&#;day veya m&#;s&#;r olan tarihi bir içecektir.

Lezzeti kadar içerdi&#;i E, B1,B2, A vitaminleri ve fosfor, demir gibi mineral içeri&#;i ile de oldukça sa&#;l&#;kl&#;d&#;r.

M&#;s&#;r ve Kuzey Afrika sahillerinden Akdenizli gemi tüccarlar&#; yard&#;m&#;yla önce bat&#;ya, Asya ülkelerine ve Çin’e, oradan da &#;ran ve Afganistan’a kadar geni&#; bir alana yay&#;lan boza, ambalaj sanayinin geli&#;mesi ile birlikte ticari bir içecek haline gelir. Eski y&#;llarda Türkiye’de ramazan ay&#;n&#;n habercisi olan boza marka haline gelen özel bir içecek olarak severek tüketilmektedir.

Boza helal mi ya da boza neden haram sorular&#; boza ile ilgili akla gelen sorular aras&#;ndad&#;r. Osmanl&#;larda yüzy&#;lda iki tip boza yap&#;l&#;rm&#;&#;:

• &#;lki Ermeniler taraf&#;ndan yap&#;lan, fazla mayaland&#;&#;&#; için içeri&#;inde alkol bar&#;nd&#;ran ve içeni sarho&#; eden M&#;rm&#;r&#;k.
• Di&#;eri de tatl&#; boza olarak adland&#;r&#;lan ve fazla mayaland&#;r&#;lmayan Arnavut Bozas&#;. Ek&#;i mayan&#;n sarho&#; edici özelli&#;inden dolay&#; o tarihlerde görev yapan &#;eyhülislam Ermeni bozas&#;n&#; yasaklam&#;&#;. O gün, bugündür de haram ya da helal mi diye sorulur olmu&#;.

Boza Nas&#;l Yap&#;l&#;r? &#;çindekiler Listesi

Boza neden yap&#;l&#;yor? Boza malzemeleri için kal&#;n bulgur ya da dar&#;, su, pirinç, ya&#; maya, toz &#;eker, &#;l&#;k süt, leblebi ve tarç&#;n yeterlidir.

Her mevsimin içece&#;i boza içeri&#;i &#;u &#;ekildedir:

• Bulgur
• &#;eker
• Vanilya
• Toz maya
• Su

Bu malzemelerin kolay bulunmas&#; ve ucuz olmas&#; nedeniyle de boza fiyat aç&#;s&#;ndan uygundur. Marketlerde &#;i&#;e ambalajlarda sat&#;lan bozan&#;n 1 litre fiyat&#; ortalama olarak 12 ile 15 lira aras&#;nda farkl&#;l&#;k gösterir. Bozan&#;n mayaland&#;r&#;lma ortam&#;n&#;n karanl&#;k ve serin olmas&#; bozan&#;n tad&#;n&#; etkiler.

Gelelim bozan&#;n yap&#;m&#;na:

• Öncelikle bulgur ve pirinç iyice yumu&#;ay&#;ncaya kadar kaynat&#;l&#;r.
• Püre haline getirilerek ince delikli bir süzgeçten geçirilir.
• Süzgeçten geçirilen k&#;s&#;m tamamen so&#;utulur.
• Bu arada &#;l&#;k süt, toz &#;eker ve maya bir kapta kar&#;&#;t&#;r&#;l&#;r.
• Haz&#;rlad&#;&#;&#;m&#;z bulgur lapas&#;n&#;n içine maya eklenerek 24 saat bekletilmek üzere serin ve karanl&#;k bir ortama al&#;n&#;r.
• Ara s&#;ra bekleyen bozan&#;n kapa&#;&#; aç&#;larak havaland&#;r&#;l&#;r.
• 24 saat sonra boza kar&#;&#;&#;m&#;na toz &#;eker ve su azar azar eklenerek istenilen k&#;vama getirilir.
• Daha sonra k&#;vam&#;n&#;n biraz daha artmas&#; için buzdolab&#;na koyulur.
• S&#;cak ya da so&#;uk olarak servis edilen bozan&#;n olmazsa olmaz&#; üzerine serpilen toz tarç&#;n ve bütün olarak konulan leblebilerdir.

Boza Nas&#;l &#;çilir?

• Aromas&#; yo&#;un ve keskin olan boza baz&#;lar&#; taraf&#;ndan pek be&#;enilmez. &#;lk defa bozay&#; tatt&#;&#;&#;n&#;zda ya çok seversiniz ya da hiç.
• Temel olarak su, dar&#; irmi&#;i ve &#;eker kullan&#;larak yap&#;lan boza, en çok may&#;s ve eylül aylar&#;nda tüketilir.
• Eski zamanlarda so&#;uk k&#;&#; gecelerinin içece&#;i olan boza halen baz&#; bölgelerde sat&#;lmaktad&#;r.
• Peki, boza s&#;cak m&#; içilir?
• S&#;cak bir içecek olarak alg&#;lanmas&#;na ra&#;men asl&#;nda boza so&#;uk içilir.
• Tarç&#;n ve sar&#; leblebi ile birlikte tüketilen bozaya tarç&#;n toz, sar&#; leblebiler ise bütün halinde at&#;l&#;r.
• Koyu k&#;vaml&#; oldu&#;undan dolay&#; dilerseniz bozay&#; ka&#;&#;k ile çorba gibi de tüketebilirsiniz.
• E&#;er marketten haz&#;r boza alm&#;&#;san&#;z; evde bir miktar &#;s&#;t&#;p tüketebilirsiniz.
• Is&#;t&#;rken orta boy bir cezve kullanabilirsiniz.
• Büyük ve geni&#; bir bardakta tad&#;n&#; daha rahat alabilirsiniz.
• Ayr&#;ca bozan&#;n lezzet detaylar&#;ndan biri olan tarç&#;n&#; da eklemeyi unutmay&#;n&#;z. Tarç&#;n pek çok ki&#;i taraf&#;ndan bir bozan&#;n olmazsa olmaz malzemelerindendir.

Tarif: Boza (Videolu)

Boza Faydalar&#; Nelerdir?

• &#;çeri&#;inde yer alan vitaminler bozan&#;n so&#;uk alg&#;nl&#;&#;&#;na kar&#;&#; vücudu korumas&#;n&#; sa&#;lar. Özellikle balgam ç&#;karmay&#; sa&#;lad&#;&#;&#; için öksürü&#;ü kesme konusunda faydal&#;d&#;r.
• Alerjik bron&#;ite ve ast&#;ma iyi geldi&#;ine dair yap&#;lan çal&#;&#;malar gün boyunca boza içmenin akci&#;erleri rahatlatt&#;&#;&#;n&#; kan&#;tlamaktad&#;r.
• Yüksek protein, karbonhidrat ve ya&#;a ek olarak vitamin ve mineral içeri&#;i bozan&#;n besin de&#;erini art&#;r&#;r ve anne sütünü artt&#;r&#;c&#; etki gösterir.
• &#;çeri&#;inde yer alan laktik asit midenin sindirim ve hazmetme yetene&#;ini geli&#;tirir ve ba&#;&#;rsaklar&#; temizler.
• Antioksidan yönünden zengin olan boza vücudun ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemini güçlendirerek kanser riskine kar&#;&#; hücreleri korur. Ayr&#;ca kanser tedavisi için uygulanan kemoterapi s&#;ras&#;nda kemoterapinin yan etkilerini azalt&#;r.
• Yüksek vitamin içeri&#;i geli&#;me dönemindeki çocuklar&#;n kemik yap&#;lar&#;n&#; güçlendirir ve ya&#;l&#;l&#;kta meydana gelebilecek kemik hastal&#;klar&#;na kar&#;&#; eklemleri güçlendirir.
• Yüksek B vitamini içeri&#;i vücudun kronik yorgunlukla ba&#; etmesine yard&#;mc&#; olur ve yüksek kalori de&#;eri enerji vericidir. Özellikle sporcular, hamile ve emziren kad&#;nlar&#;n beslenme programlar&#;nda boza önemlidir.
• Yine içeri&#;indeki B vitaminleri sinir sistemi üzerinde olumlu bir etki yarat&#;r ve stresle mücadele etme gücü verir.
• B12, fosfor ve demir içeri&#;i cilt ve saç sa&#;l&#;&#;&#; üzerinde faydal&#;d&#;r. Saçlar&#;n dökülmesini önler, cildi nemlendirir ve cildin sa&#;l&#;kl&#; olmas&#;n&#; sa&#;lar. Düzenli olarak boza tüketirseniz cildiniz eskisinden daha parlak ve saçlar&#;n&#;z daha dolgun olabilir.

Boza tüketmek neye iyi gelir?

• Hamilelik döneminde anne ve bebek sa&#;l&#;&#;&#;n&#; korur.
• Böbrek fonksiyonlar&#;n&#; kontrol eder.
• Ba&#;&#;&#;&#;kl&#;k sistemini güçlendirir.
• Kendinizi daha mutlu hissetmenize yard&#;m eder.
• Cilt sa&#;l&#;&#;&#;n&#; korur ve hücre yeniler.
• Solunum yolu hastal&#;klar&#;na iyi gelir.

Detayl&#; bilgi için: Bozan&#;n Faydalar&#;, Tarihçesi ve &#;çeri&#;indeki Vitaminler

Boza Kalori ve Besin De&#;eri Nedir?

• Yüksek karbonhidrat içeri&#;inden dolay&#; bozaya s&#;v&#; ekmek de denilebilir. 1 su barda&#;&#; yani yakla&#;&#;k mililitre boza kalori içerir.
• 1 su barda&#;&#; boza 57 gram karbonhidrat, 0,5 gram ya&#;, 3,5 gram protein, 29 miligram kalsiyum, 1,3 miligram demir, 97 miligram fosfor, 1 mg sodyum, 1 mg çinko ve A vitamini, tiamin, riboflavin ve niyasin içerir.
• Vücudun temel vitamin ve minerallerini 1 bardakta toplayan boza a&#;&#;zda b&#;rakt&#;&#;&#; mayho&#; tad&#; ile en sevilen Türk içeceklerinden biridir.
• Bozay&#; diyet döneminde tüketmek isterseniz; biraz dikkatli davranabilirsiniz. Çünkü kalorisi yüksek bir içecektir. Bu leziz içece&#;i içerken damak zevkine göre bir de leblebi tüketmek isterseniz; alaca&#;&#;n&#;z kalori bir miktar daha artar. Bu nedenle bozaya yer verdi&#;iniz ö&#;ünlerde farkl&#; g&#;dalar&#; tüketmemeye çal&#;&#;abilirsiniz.
• E&#;er s&#;k s&#;k boza içerseniz ve çok hareketsiz kal&#;rsan&#;z; boza tart&#;daki rakamlar&#;n yükselmesine neden olabilir. Boza sa&#;l&#;k için faydal&#;d&#;r ancak ölçülü oldu&#;unuzda faydal&#; hale gelmektedir. Dozunu a&#;t&#;&#;&#;n&#;zda vücudunuzda kilo al&#;m&#;na neden olabilir.

Detayl&#; bilgi için: Boza Kaç Kalori? Besin De&#;erleri, Kilo Ald&#;r&#;r M&#;? Diyette &#;çilir Mi?

Boza Zararlar&#; ve Yan Etkileri

• Yüksek kalorili bir içecek olan boza kilo almak istemeyenlerin uzak durmas&#; ya da kontrollü tüketmesi gereken bir içecektir.
• Maya kullan&#;larak yap&#;lan bir içecek olan boza baz&#; insanlarda mide problemleri yaratabilir.
• &#;i&#;kinlik, gaz, kab&#;zl&#;k ve ishal boza içenlerde gözlenebilir.
• &#;çeri&#;inde kullan&#;lan &#;eker, diyabet hastalar&#;n&#;n kan &#;ekerini yükseltir. Doktor ya da diyetisyene dan&#;&#;madan diyabet hastalar&#;n&#;n boza tüketmemesi önerilir.
• Yüksek karbonhidrat içeri&#;i özellikle tansiyon hastalar&#; üzerinde de etki yaratabilir. Fazla miktarda boza tüketimi tansiyonu yükseltebilir.
• Boza içeri&#;i ile birçok faydal&#; etkiye sahip olsa da dikkatli tüketilmesi gereken farkl&#; aromaya sahip bir içecektir.

Tarif: Boza

Kendi Mutfa&#;&#;mda Boza Nas&#;l Haz&#;rlar&#;m?

Orijinal Lezzetiyle Ev Yap&#;m&#; Boza Tarifi

Eski zamanlara oranla tüketimi oldukça azalan boza evde do&#;al yollarla haz&#;rlanabilir. Tarih kokan, k&#;&#;&#; k&#;&#; yapan boza ev imkânlar&#; ile kolayca yap&#;labilir. Sadece biraz istek yeterli. So&#;uk k&#;&#; günlerinde s&#;cak olarak, yaz&#;n s&#;cak günlerinde ise so&#;uk olarak her türlü içilebilir. Üstelik çok ucuza yüksek besin de&#;erine sahip ve yap&#;m&#; kolayd&#;r. Malzemeleri elinizin alt&#;nda.

Hafta sonu keyfinizi tamamlamak için bir miktar tarç&#;n, biraz leblebi, boza ve bir kitap ya da film ba&#;tan ç&#;kar&#;c&#; de&#;il mi? Evde Boza Yap&#;m&#;

Nane Limon Çay&#;n&#;n Her Derde Deva 10 Faydas&#;

Adaçay&#;n&#;n Faydalar&#;: Hiç Duymad&#;&#;&#;n&#;z Bilgiler, Uzman Görü&#;ler

Ihlamurun Faydalar&#;, &#;ifal&#; Ihlamur Çay&#;n&#;n Bilinmeyen Faydalar&#;

Rezene Çay&#; Faydalar&#;, Neye &#;yi Gelir? Zay&#;flat&#;r M&#;? Nas&#;l Demlenir?

Nane Çay&#;n&#;n Faydalar&#; – Baharat Olman&#;n Çok Ötesinde 7 &#;ifal&#; Özelli&#;i

Boza Nasıl Yapılır?

Boza; su, şeker ve darı irmiğinden üretilen bir kış içeceğidir. Boza en çok Eylül - Mayıs ayları arasında tüketilir. Eski zamanlarda köşe başı bozacılarında satılan, sokakta sıklıkla içilen bir kış içeceğiydi. Halen bazı semtlerde akşamları gezerek boza satanları duysak da uzun yıllardır marketlerde şişelenmiş şekliyle alınıp içilir hale geldi.

• Boza kış aylarında tüketildiği için bilmeyen pek çok kişi tarafından sıcak içilen bir içecek gibi algılanır. Oysa boza soğuk içilir.
• Bozaya tarçın ve sarı leblebi çok yakışır. Tarçın toz halinde, sarı leblebi ise taneleriyle atılmalıdır.
• Boza mayhoş tada sahip koyu kıvamlı bir içecektir. Koyu kıvamı sebebiyle bardaktan direkt içmeye alternatif olarak kaşıkla da içilebilir.
• Boza +4°C’ de buzdolabında muhafaza edildiğinde gün açıldığı zamanki tadını korur. Bazıları bozanın ekşimiş halini daha çok sever. Bozayı aldıktan sonra buzdolabında daha fazla bekletirseniz ekşi şekilde içebilirsiniz.
• 15 güne kadar buzdolabındaki bozayı içmenizde bir sakınca yoktur.

Boza neyden yapılır?

Boza içinde ne var sorusunun cevabı ülkeden ülkeye değişebilmektedir. Türkiye'de hammadde olarak genellikle darı kullanılır.

Diğer ülkelerde ise, o ülkenin en çok üretilen tahıl ürünü neyse; mısır, arpa, çavdar, yulaf, buğday, kara buğday, arnavutdarısı, gernik gibi tahıllar kullanılabilir.

Bazı bölgelerde pirinç, ekmek, kenevir, karamuk gibi ürünlerinde mayalandırılarak boza üretildiği bilinmektedir.

Boza nasıl yapılır?

Darı irmiği, su ve şeker kullanılarak üretilen fermente bir içecektir. Çok eski bir Türk içeceği olan boza, günümüzde eski Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisinde kalan ülkelerde ve Orta Asya'nın bazı bölgelerinde halen tüketilir.

Genelde kış aylarında tüketilir. Resmi bir tarih olmamakla birlikte, kültürel olarak bozanın mevsimi Eylül ortasında başlar, Mayıs ortasında biter.

Mısır ve Kuzey Afrika sahilleriyle Akdenizli gemiciler aracılığıyla batıya, Asya'ya, Kafkasya'ya yaylmıştır.

Evliya Çelebi'ye göre yüzyılda İstanbul'da 'ün üzerinde bozacı dükkanı bulunuyor, bu dükkanlarda 'ün üzerinde bozacı çalışıyordu. 19 yüzyıla doğru bozacıların ortadan kalktığı biliniyor.

Eskiden akşamları yeni hazırlanmış sıcak bozalar, bozacılar tarafından sokaklarda bağırarak satılırdı. Ancak son yıllık dönemde, tüketim alışkanlıklarına paralel olarak ambalajlı ürünler piyasaya sürülmüştür. Bu ürünler buzdolabında 2 - 3 hafta bozulmadan saklanabilmekte, birçok büyük süpermarkette bulunabilmektedir.

Boza içindekiler: Bozanın içinde ne var?

Boza aşağıdaki besinlerin iyi bir kaynağı:

Boza nasıl yapılır? En kolay boza tarifi

Malzemeler

Ana malzemeler

2 Bardak bulgur

Yarım Bardak Pirinç

6 Bardak su

Maya için

1 tatlı kaşığı yaş maya

1 yemek kaşığı şeker

1 Bardak ılık süt

Kıvamı için

1 Bardak toz şeker

5 Bardak su

Bozanın yapılışı

Bulguru ve pirinci suya iyice yıkayın, derin bir tencereye alın. Suyuyla birlikte orta ateşte, iyice yumuşayana kadar pişirin.

Püre haline gelen karışımın suyunu süzün ve ince delikli süzgeçten geçirin. Geçmeyen posayı kullanmayacaksınız. Süzgeçten geçen lapayı soğumaya bırakın. Tamamen soğumasını bekleyin. Bozanın mayası için ılık süt, yaş maya ve toz şekeri ayrı bir yerde karıştırın. Soğuyan lapayı büyük boy tencereye alın. Mayasını da ekleyip karıştırdıktan sonra kapağı kapalı bir tencerede, güneş almayan bir yerde 1 gün bekletin. Bozanın kapağını birkaç saatte bir açıp havalandırın. Mayalanan bozaya toz şekeri ve suyu azar azar ekleyerek istediğiniz kıvama getirin. Biraz daha kıvamlanması ve bozulmaması için buzolabına alın.

Püf noktaları

Bozayı bekletirken güneş ve ışık almayan, serin bir ortama koyun! Kalorifer yanında olması, güneş alması, ısıya maruz kalması bozanın fazla ekşimesine yol açacaktır.

Bozayı servis ederken tarçın ve leblebi ekleyebilirsiniz.

Boza ne kadar dayanır?

Uygun şartlarda saklandığında boza 6 - 7 gün bozulmadan dayanır.

Boza kalori içeriği ne kadar?

Boza kalori içeriği zengin bir içecektir. Bu nedenle tüketirken miktara dikkat edin. Yarım bardak bozada yaklaşık - kalori (kıvamına göre) bulunmaktadır.

Boza faydaları nedir?

Kış mevsimiyle beraber gelen grip, nezle, soğuk algınlığı gibi hastalıklara etkisiyle bilinen boza, anne sütünü de artırıyor. İşte boza faydaları:

• İçerdiği maya sayesinde probiyotik etkili
• Sindirim sistemi sağlığını destekliyor
• Zengin vitamin içeriği sayesinde hamileler, emziren anneler ve gençler için iyi bir enerji kaynağı
• Kanserojen maddelerin vücutta oluşumunu engellemeye yardımcı olur
• Zihni açar, yorgunluk giderir,
• Grip, nezle, soğuk algınlığı ve boğaz enfeksiyonları ile mücadele eder,
• Öksürüğe iyi gelen etkisi vardır,
• Stresle baş etmeye yardımcı olur, yatıştırır.

Boza nasıl içilir? Boza sıcak mı soğuk mu içilir?

Boza genellikle oda sıcaklığında bir süre bekledikten sonra, üzerine tarçın ve sarı leblebi konularak kaşıkla tüketilir.

Ağız tadına göre değişmekle birlikte, doğrudan buzdolabından çıkarıldığı gibi soğuk şekilde de tüketilebilir. Bozacılar ise genelde bozayı sıcak şekilde servis eder.

Yani boza hem sıcak, hem soğuk şekilde servis edilebilir. Her 2 şekilde de denemenizi ve ağız tadınıza en uygun olanı tercih etmenizi öneriyoruz.