Ges Santrali Kurmak

Güneş Enerjisi Santrali Nedir?

Türkiye yenilenebilir enerji kaynakları bakımından dünyanın en verimli ülkeleri arasında gösterilmektedir. Bulunduğumuz coğrafi konumun avantajı, ileride ülkemizi hem rüzgar enerjisi hem de güneş enerjisi santralleri yönünde dünyanın en gelişmiş ülkelerinden birisi haline getirebilecek bölgededir. Ülkemizde sadece güneş enerjisinden milyar kwh/yıl elektrik üretebilecek potansiyel mevcuttur. Avrupa ülkelerinde güneşlenme sürelerinin kısa olmasına rağmen, güneş enerjisi sistemleri hızla yaygınlaşmaya başlamış ve ülke yatırımcıları yatırım yaptıkları güneş santrallerine hibe hakkı kazanmıştır. Bu kadar düşük güneşlenme potansiyeline sahip Almanya, yapmış olduğu hibe programları sayesinde dünyanın en gelişmiş güneş enerjisi sistemi alt yapısına sahip ülke konumuna yükselmiştir.

Ülkemizin güneşlenme potansiyeli yapılan araştırmalara göre tüm yıl boyunca Almanya’nın iki katı kadar daha yüksektir. Türkiye bölgesinin avantajı ile güneşlenme süreleri çok yüksek ülkeler arasında gösterilmektedir. Türkiye’de en uzun güneşlenme süresi Temmuz ayında gerçekleşmektedir. Türkiye’nin en temmuz ayında ki güneşlenme süresi saat olarak ölçülmektedir.

Elektrik piyasalarında lisanssız elektrik üretimine ilişkin yönetmelikte yapmış oldukları yeni düzenleme ile birlikte lisans gereği duymadan üretilebilecek kurulu güç kapasitesi, KW’tan 1MW’a yükselmiştir. Böylece yatırımcılar 1 MW’a kadar güneş enerjisi santrallerinde şirket kurmaya veya lisans almaya gerek duymadan elektrik üretimi yapabilecekler. Aynı zamanda hükümetin belirlediği politikalar çerçevesinde, yenilenebilir enerji yatırımlarına hız kazandırılması yönünde güneş enerjisi santrallerinin ürettiği elektriğe devletten 10 yıl alım garantisi veriyor. Böylece yapmış olduğunuz yatırıma devlet ‘’güneş enerjisi ile üretilen elektriği aksaklık olmadan 10 yıl boyunca alacağını taahhüt  ediyor. ‘’

Güneş Enerjisi Santrali Arazi Seçimi

Kurulması planlanan güneş enerjisi santralinin arazi seçimi, hem kurulum maliyeti açısından, hem de kurulumdan sonra yatırımın geri dönüş hızında büyük rol oynar. Güneş enerjisi santrali için arazi seçiminde yasal prosedürler olduğu gibi, aynı zamanda mevzuatta zorunlu olmayan fakat santralin verimi ile doğrudan ilgili olan konular vardır. Güneş enerjisi santrali seçerken dikkat edilmesi gereken temel konular aşağıda belirtilmiştir.

* Güneş enerjisi için arazi seçimi yaparken baslıca bakmanız gereken husus, marjinal tarım arazisi olup olmadığıdır. Güneş enerjisi santrali kurulumu ile ilgili başlıca mevzuat, güneş enerjisi sistemlerinin verimli tarım topraklarına kurulmamasıdır. Eğer araziniz tarıma elverişli bir arazi ise santral kurulumu için gerekli izinleri alamadan işi sonuçlandırmanız gerekecektir. Bu yüzden arazi seçiminde öncelikli dikkat etmeniz gereken hususlardan birincisi arazinin marjinal tarım arazisi statüsünde olmasıdır.

* Güneş enerjisi santrali kuracağınız alanın, dağıtım şirketinin trafo merkezine olan uzaklığı da son derece önemlidir. Güneş enerjisi santrali için düşündüğünüz arazinin trafo merkezine olan uzaklığı maksimum 20 km mesafede olması gerekmektedir. Aksi taktir de dosya başvurunuz reddedilecektir. Fakat güneş enerjisi santralinden verim almak isteyen yatırımcılar genellikle trafo merkezine 1 Km veya Km uzaklıktaki arazileri seçmektedirler. Arazi ve trafo merkezi arasında ki uzaklık arttıkça kurulum maliyeti de artacağından dolayı, yatırımcılar yakın arazilere yönelmişlerdir.

* Arazinin güney cepheli olması, güneş enerjisi santralinin verimini arttırmaktadır. Kuzeye veya doğu batı yönüne kurulacak olan santrallerin ışınım verimi çok düşük olacağından, yatırımın geri dönüş süresinde ciddi artışlar olacaktır. Bu yüzden arazi seçiminde güney cephesinde olması çok önemlidir.

* Güneş enerjisi santrali için arazi seçiminde hafriyat çalışması ile ilgili önceden bilgi almak önemlidir. Arazide kayalık alanların veya tümsek ve çukurların fazla olması, hafriyat çalışması maliyetlerini arttıracaktır. Bu yüzden arazinin fiziksel yapısının önceden iyi incelenip, gerekli bilgileri almak son derece önemlidir.

* Araziye yakın yolların bulunması, kurulum aşamasında ve sonrasında önem teşkil etmektedir. Kurulum aşamasında araziye yakın yolun bulunmaması, kurulum esnasında nakliye ücretinin ciddi oranda artmasına işçiliğin yükselmesine sebep olacaktır.

* Güneş enerjisi sistemleri, güneşin ışınları ile elektrik üretebildikleri için güneş enerjisi santralinin etrafında herhangi bir gölgelenme yapacak cismin bulunmaması son derece önemlidir. Solar paneller en zayıf halka yöntemi ile çalıştığı için bir solar panelin üzerine düşen gölge, birbirine bağlı diğer dizinleri de olumsuz yönde etkilenmesine sebebiyet verir.

* Arazi seçiminde dikkat etmeniz gereken en önemli etkenlerden birisi, arazinin etrafının tozlanma analizinin yapılmasıdır. Güneş panelleri zamanla kirlenecek ve tozlanacaktır. Bu yüzden güneş panellerinin verimi azalır. Güneş enerjisi santrallerinde bundan dolayı koruma personeli genellikle panellerin temiz tutulmasından da sorumlu olurlar. Böylece paneller sıklıkla temizlenerek yüksek verimle çalışmaları sağlanır. Güneş enerjisi santralinizin etrafında örneğin taş ocağı gibi tozlanmaya sebebiyet veren bir sanayi varsa verim elde etmeniz zorlaşacaktır.

Güneş Enerjisi Santrali Marjinal Tarım Raporu Alınması

Güneş enerjisi santrali ile ilgili arazi seçimi yapıldıktan sonra ki işlem, bölgenizde bulunan il tarım müdürlüğüne giderek dilekçe ile marjinal tarım raporu için başvuruda bulunmak olacaktır. İl tarım müdürlüğü bünyesinde çalışan ziraat mühendislerini belirtmiş olduğunuz araziye yönlendirerek, araziniz hakkında detaylı bilgi toplayacak ve analiz sonuçlarına göre rapor hazırlayacaktır. Burada ki amaç daha öncesinde bahsetmiş olduğumuz arazinin tarım için elverişli olup olmadığının tespitidir. Raporun hazırlanmasından sonra il tarım müdürlüğü dilekçenizde belirtmiş olduğunuz e-posta adresinize raporun sonucunu gönderecektir. Araziniz tarıma elverişli bir arazi değilse aldığınız marjinal tarım arazisi raporu güneş enerjisi santraliniz için ilk adımınız olacaktır.

ÇED Muafiyet Raporunun Alınması

1 MW’a kadar olan güneş enerjisi santralleri, çevresel etki değerlendirmesinden ( ÇED ) muaf tutulmaktadır. Güneş enerjisi santralleri için çağrı mektubunu alabilmek için ÇED Muafiyet Belgesine ihtiyacınız vardır. Bu yazıyı alabilmek için T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığına müracaat etmeniz gerekmektedir. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yatırımcıların çalışmalarını kolaylaştırmak için bu başvuruları e-ced sistemi ile elektronik ortamda da kabul etmekte ve incelemektedir.

Güneş Enerjisi Santrali için Enerji Dağıtım Şirketine Başvurunun Yapılması

Güneş enerjisi ile ilgili marjinal tarım raporunu ve ÇED muafiyet belgesini hazırladıktan sonra, güneş enerjisi santrali için enerji dağıtım şirketine başvurunun yapılması kalıyor. Bölgenizde bulunan ve dağıtım şirketleri her ayın ilk 20 günü içerisinde, güneş enerjisi ile ilgili başvuruları değerlendirmek için toplanır. Başvuruları değerlendirmek için en az üç kişiden oluşan bir komisyon kurulur ve başvuruları değerlendirmeye alırlar.

Değerlendirme sonucunda eksik veya yanlış evrak tespiti halinde, güneş enerjisi santrali yatırımcılarına bu eksik evraklar bildirilir ve tamamlanması için 10 iş günü süre tanınılır. Bu evrakların 10 iş gününde tamamlanamaması durumunda evraklar başvuru sahibine iade edilir ve başvurusu geçersiz sayılır.

Değerlendirme komisyonu çalışmasını tamamladıktan sonra her ayın 20’sinde başvuru ile ilgili sonucunu geçerli açıklaması ile birlikte web sitesinde yayınlar. Geçerli sonuç web sitesinde bir ay süre ile yayınlanır. Başvuruların değerlendirilmesinden sonra kabul edilen dosya sahipleri bir ay içerisinde başvuruda bulunarak çağrı mektubunu alabilmektedirler.

Güneş Enerjisi Santralinde TEDAŞ Süreci

Güneş enerjisi santralinin çağrı mektubunu aldıktan sonra elektrik mühendisine güneş enerjisi sisteminin projesini çizdirmeniz gerekmektedir. Proje çizim aşaması çok detaylı ve doğru olması gerekmektedir. Projelendirme aşamasında daha önceden güneş enerjisi sistemleri ile ilgili tecrübeli bir mühendisle çalışmanız, projenizin onaylanma süresini kısaltabilir. TEDAŞ’ın ilgili personeli yapılan başvuruların Tek Hat şemalarını çok detaylı bir şekilde inceler ve standartlara uymayanları başvuru sahiplerine iade eder. Buda sürecin uzamasına ve maddi kayıplara sebebiyet vermektedir.

Güneş Enerjisi Santrali Bağlantı Aşaması

Güneş enerjisi santrali için TEDAŞ ve Belediye onayları da alındık sonra, yatırımcıların önünde yatırımlarını hayata geçirmek için iki yıl süreleri vardır. Eğer yatırımcılar santrali iki yılın sonunda hayata geçiremezlerse lisanssız elektrik üretimi için kazanmış oldukları haklarını kaybederler. İki yılın sonunda haklarını kaybeden yatırımcılar bütün başvuruları en baştan tekrar yapmak zorunda kalacaklardır.