40 Lık Konteyner Yükseklik

1) HARFLERİN DEĞERLERİ  :  Her harfin karşılığı olan sayısal bir değer vardır. Bu değerlere aşağıdaki tablodan ulaşılabilir 

2) 2’NİN KATLARI İLE ÇARPIM : Konteyner numarasını oluşturan harflerinde rakama dönüştürülmesi sonucunda oluşan her bir sayı 2 üzeri 0’dan başlayarak sırayla çarpılmaya başlar.

3) YENİ DİZİ : Bu işlemin sonucunda yeni bir dizi elde edilir.

4) YENİ DİZİNİN TOPLAMI VE MATEMATİKSEL İŞLEMLER:  Yeni diziyi oluşturan tüm sayılar toplanır. Elde edilen tek rakam 11’e bölünür. Bu bölme işlemi sonucunda “kalan” rakamının aşağıdaki tablodaki karşılığı “Kontrol Rakamı” olacaktır.

 5) KONTROL RAKKAMINI BULMAK İÇİN ÖRNEK HESAPLAMA

Örnek Konteyner numarası

Eşdeğerler

2.nin üstleri

2.nin üstleri ile çarpımı

Toplam

4592

11’e bölüm işleri

417 tam 5/11

Buradaki 5 Bölme işleminin kalanıdır.

Toplada 5 Rakkamının yine 5 olduğu görülmektedir. Sonuç olarak ZEPU  003725 Numaralı konteynerin kontrol rakamının 5 dışında bir rakam olmayacağıdır.

Konteyner Tip ve Özellikleri

Boyut Tür ve Özellikleri

-                    22G0 :20ft’lik 8ft6inch yüksekliğinde bir ya da her iki tarafından (baş-kıç) açılabilir standart konteyner.

-                    42G0: 40ft’lik 8ft6inch yüksekliğinde bir ya da her iki tarafından (baş-kıç) açılabilir standart konteyner.

-                    45S1 : 40ft’lik 9ft6inch yüksekliğinde(HC) Autotainer – otomobil taşıyıcı

-                    45R0 : 40ft’lik 9ft6inch yüksekliğinde (HC) Termal konteyner – Reefer

-                    L5G0 : 45ft’lik 9ft6inch yüksekliğinde (HC) bir ya da her iki tarafından (baş-kıç) açılabilir konteyner.

Operasyonel Markalama Yine uygulaması zorunlu olan bu markalama, aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir;

-                    Konteyner kapasite bilgisi ( Hacim – ft3 ve m3 / ağırlık – libre ve kg cinsinden)

-                    CSC onay plakası ( Bu plakanın standartları ve içermesi gereken bilgiler CSC’de açıklanmıştır.)

-                    Ek bilgi plakası ( Eğer CSC plakasında ek maddeler olarak açıklanmıyorsa)  - üretim malzemesi , kullanılan boya vs. gibi teknik bilgiler

-                    Uyarı Markaları – çıkartmaları ( HC’ler için yükseklik bilgisi, şerit markalaması, forklift cepleri, standarttan geniş konteyner markalaması gibi.)

Opsiyonel (isteğe bağlı)Markalama Bu markalama; adından da anlaşılacağı gibi, ISO 6346’da zorunlu olmayan marka-işaretlerden oluşup, üretici veya operatörün kullanım amacına göre çeşitlidir. Kısaca aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir;

-          İlave yükseklik ve genişlik uyarı markalamaları

-          Çeşitli üretici talimat ve uyarı çıkartmaları

-          MMax. Payload veya net yük kapasitesi markalaması

Standartlara uygun olarak üretilen ve işletilen bir konteynerin normal şartlarda(kazalar-kayıplar-aşırı yıpranma vs. hariç tutulduğunda) ticari kullanım ömrü 10-15 yıl arasındadır. Dünya konteyner mevcudu istatistikleri incelendiğinde; çeşitli tip ve boyutlarda 1960 yılında toplam 18.000 teus olan dünya filosunun,  2008 yılı itibari ile yaklaşık 25milyon teus(16.200.000 adet)’ a çıkmış olduğu görülmektedir. Yıllık olarak yaklaşık 3milyon teus yeni konteyner üretimi yapılmaktadır. Konteyner filosundaki yıllık değişim, ihtiyaca göre yaklaşık%5 ile %10 arasında  hep artış yönünde olmuştur. Buna göre bir tahmin yapılacak olursa; günümüz itibari ile mevcut konteyner filosunun yaklaşık 27milyon teus olduğu söylenebilir.  2008 yılında dünya genelinde 150milyon teus dolu konteyner hareketi olduğu tahmin edilmekte ve bu rakam deniz yoluyla taşınan tüm yükler içinde ton bazında %13’e karşılık gelmektedir.

1 Şubat 2009 tarihi itibari ile dünya mevcut konteyner gemi filo kapasitesi; çalışır durumdaki 6044 gemide, toplamda  13,1milyon teus’dur. Yine aynı tarih itibari ile sipariş listesinde; 2011 yılı ortalarına kadar teslim edilecek çeşitli boyutlarda, 6,2milyon teus kapasiteli 1147 gemi mevcuttur. Bu rakamlar, konteyner taşımacılığının hızla gelişen ne denli büyük bir sektör olduğunu bir kez daha gözler önüne sermektedir.

Bu kadar büyük gelişen bir sektörde, konteyner standartlarını belirleyen mevcut kurallar bütününün sıkı bir şekilde uygulanması, gelişen teknolojiye paralel olarak güncelliğinin ve uygulanabilirliğinin korunması, her yönü ile sürekli gelişmekte olan bu modelin kontrolünün sürekliliğinin sağlanması  açısından hayati önem taşımaktadır.  Elbette ki bu mekanizmanın işlerliğinde, kural koyucu ve uygulayıcılarının yanı sıra, operatörlere de önemli görev ve sorumluluklar düşmektedir.

Kısaltmalar ve Sözlük:

-          IMO: International Maritime Organization

-          ISO : International Standards Organisation

-          B.I.C : The Bureau International des Containers et du Transport Intermodal

-          CSC : International Convention for Safe Containers – 1972

-          MARAD: The United States Maritime Administration

-          ASA : American Standards Association

-          Teu : Twenty feet equivalent unit

-          Feu: Forty feet equivalent unit

-          HC: High Cube – 9ft 6inch yüksekliğinde konteyner.

-          Libre : Ağırlık birimi olup, 1 libre= 0.454kg.

-          Max. Operating Gross Weight: Konteynerin içindeki yükü ile birlikte izin verilen max. ağırlığıdır.

-          Tare Weight: Konteynerin devamlı sabit ekipmanı ile birlikte boş ağırlığıdır

-          Max. Payload veya Net yük kapasitesi : Max operating gross weight ile tare weight’in farkı yani konteynerin taşımasına izin verilen max. yük miktarıdır.

-          Inter-modal Taşımacılık : Demiryolu,kara ve deniz taşımacılığını birleştiren kombine sistem

-          Autotainer : Otomobil taşıma amaçlı kullanılan ve içlerinde otomobilleri emniyetli ve asgari yer kayıpları ile taşımaya uygun düzenekler bulunan konteynerler.

-          Elleçleme: Gümrük gözetimi altındaki eşyanın asli niteliklerini değiştirmeden, istiflenmesi , yerinin değiştirilmesi , büyük kaplardan küçük kaplara aktarılması,kapların yenilenmesi veya tamiri, havalandırılması,kalburlanması,karıştırılması(Bknz. Türk Dil kurumu Sözlüğü)

-          Corner Fitting: Konteynerin 8 köşesine monte edilen ve elleçleme/istifte kullanılan güçlendirilmiş köşe elemanı

-          Twist Lock: Konteynerlerin köşelerinden birbirlerine bağlanmasında kullanılan burgulu özel kilit.

LAY-TIME (astarya)

Yükleme veya boşaltmanın kaç gün, saat ve dakika içinde yapılacağını gösteren bir deyimdir

Astarya = Yükleme & Boşaltma için verilen günlük yükleme boşaltma miktarı

Gemiye yüklenecek ya da yüklenmiş miktar

Tespit edilen bu zaman, taraflar arasında kabul edilmiş navluna dahil bulunduğundan, bunun için ayrıca bir ücret talep edilemez. Astarya günleri "Notice of Readiness" (hazırlık mektubu) ile belirlenir. Bu yüzden hazırlık mektubunda veriliş, alınış, kabul ediliş tarih ve saatinin yazılı olarak belirtilip, kanıtlanması çok önemlidir.

Astarya günleri saptanırken bulunan günlerin yanına "Weather Working Days" ibaresi konularak, hava şartlarının yükleme/boşaltma üzerindeki olumsuz etkisi giderilmiş olur. Bunun yanında SHEX (Sunday Holiday Excepted) veya FHEX (Friday Holiday Excepted) ibareleri ile astarya günleri uzatılmaya çalışılır. Bunlara ek olarak "Even If Used" ibaresi ile tatil günleri çalışılsa bile Cuma, Pazar ve tatil günlerinin astarya günlerine sayılamayacağı ifade edilerek, sürastaryaya sokulur (taşıyıcının aleyhine oluşan bir durum).

DEMURRAGE (sürastarya)

Astarya günleri aşıldığı zaman, taşıtanın ödemeyi kabul ettiği ücrettir. Tespit edilen astarya günleri bittiğinde yükleme veya boşaltma tamamlanmamışsa taşıtan, taşıyana demuragge (sürastarya) adı altında bir ücret ödemekle yükümlüdür. Demurrage için konteyner kirası da denilebilir. Konşimentoda belirtilen tarife doğru veya yanlış hukuken ödenmesi gereken miktarı gösterir. Eğer hiç bir fiyat belirtilmemişse, mahkemenin uygun gördüğü fiyat uygulanır

Astarya ve sürastarya ile ilgili hükümle T.C.K.'nın 1030 - 1030ncu maddeleri ile tanımlanmıştır.

ARDİYE

Liman sahasını kullanan her aracın ödediği kiradır. Ardiye ücreti kullanılan süreye paralel olarak gittikçe artar. Dolu konteynerın ardiyesini müşteri, boş konteynerın ardiyesini acente öder. Dolu olan ihracat konteynerlerindan ilk 3 gün ardiye alınmaz. Ancak konteyner tahliye limanına indiği andan itibaren, ardiye ücreti de çalışmaya başlar. Ardiye, liman idaresi tarafından talep edilen bir ücrettir.

BOOKING NOTE (ön anlaşma)

Denizyolu ile yükünü taşıtmak isteyen bir yük sahibi, ilgilendiği geminin sahibine veya işleticisine giderek; yükünün özelliklerini, göndermek istediği limanı, yüklemenin yapılmasını istediği limanı, yükün yüklemeye hazır olabileceği tarihi bildirerek görüşür. Eğer anlaşma sağlanırsa "ön anlaşma" (booking note) imzalanır. Booking note'larda bir opsiyon süresinin konulması, ileride belgenin bir akit olarak değerlendirilmesi olasılığını ortadan kaldırır. Opsiyon sonunda anlaşma kendiliğinden düşer.

YÜKLEME ORDİNOSU

Booking note ile bir ön anlaşmaya varan taraflar, yükün gemiye yüklenmesi için, bir yükleme ordinosunu yük sahibinin eline vermeden önce, kendisinden bir istek mektubu alır. 3 nüshadan oluşan yükleme ordinosunu (Mate's receipt) yükleyene verir ve malın yüklenmesini sağlar. Hazırlanan 3 nüsha;

1.nci Nüsha: Yük gemiye fiilen yüklendikten sonra gemi kaptanı veya ikinci kaptan tarafından imzalanıp, geminin mührü ile mühürlendikten sonra yükleyiciye iade edilir. Yükte ya da ambalajda bir hasar varsa ve/veya yükü ilgilendiren hususlar bu nüshaya yazılıp, imzalanır. Bu nüsha ile yükün fiilen gemiye hangi durumda yüklendiği ispat edildiğinden, acente buna istinaden konşimentoyu yükleyiciye verir.

2.nci Nüsha: Acente tarafından imzalanan bu nüsha gemide kalır. Gemi kaptanı taşıma veya boşaltma esnasında, acente tarafından düzenlenmiş diğer evrakı (manifesto, konşimento vb.) elindeki bu nüsha ile kontrol eder.

3.ncü Nüsha: Bu nüsha acentenin nezdindeki gemi dosyasına konulmak üzere tanzim edilip, yükleyicinin yükleme talimatı ve konşimentonun alınıp/ satılamaz nüshası ile birlikte dosyada saklanır.

MANİFESTO

Gelen veya giden malın ne olduğunu, ağırlığını, nasıl paketlendiğini, vardığı yerde kime teslim edileceğini vs. gösteren evraktır. Manifesto, yükleyen tarafın acentesi tarafından hazırlanır ve tahliye limanı acentesine gönderilir. Tahliye limanındaki acente, manifestoyu tercüme ettirerek en geç 24 saat içinde gümrüğe teslim eder. Mal tahliye limanına geldiğinde gemideki yük tercüme edilmiş manifesto ile kontrol edilir ve uygun görülürse gemiyi boşaltma emri verilir. Eğer gemi birden çok limana uğrayacaksa, her liman için ayrı manifesto düzenlenerek, ilgili limanlara gönderilir. Diğer limanlarda da yükleme yapılacaksa, o limanlardaki acenteler de manifesto düzenleyerek ilgili limanlara gönderirler. Manifesto gemideki malın gümrük tarafından takibi nedeniyle, önemli bir belgedir. Manifesto sadece gemide bulunan malların detaylı bir dökümü olup, navlun bedelleri belirtilmez.

GEÇİCİ KABUL

Türkiye'deki gümrük mevzuatı gereği konteynerler gümrüğe tabi mal statüsündedirler. Bu nedenle bir konteynerin limandaki gümrüklü sahadan çıkarılması veya tekrar limana getirilmesi halinde ortaya çıkan gümrükleme masrafıdır.