Sergüzeşt Romanının Özellikleri

Sami Paşazade Sezai&#;nin yazmış olduğu Sergüzeşt isimli romanın özeti, karakterleri, konusu ve incelemesi. Sergüzeşt roman özeti kısaca.

Sergüzeşt Romanının Özeti &#; Sami Paşazade Sezai

Dilber, küçük yaşta Kafkasya&#;dan kaçırılmış, İstanbul&#;da bir esircinin eliyle satışa çıkarılmıştır. Batum&#;dan gelen bir vapur, kızı Tophane önünde sandala indirdiği zaman, küçük kızcağız, çok şaşırmıştır. Elden ele geçerek, esirci Hacı Ömer vasıtası ile, eski Harput mutasarrıfı Mustâfendi&#;nin karısına 40 altına satılır.

Dilber&#;in yeni hanımı, insanlıktan uzak denecek derecede kaba, zulümden hoşlanan bir kadındır. Kızcağıza etmediğini komaz; onu ağır işlere koşar, canından bezdirir. En sonunda, Dilber, her şeyi göze alarak, bir gece evden kaçar. Bütün gece yürüdükten sonra yorgunluktan düşer bayılır. Onu yaşlı bir kadın bulur, alıp evine götürür.

Dilber, iyi bir tesadüf ile eski hanımının kızının okul arkadaşı olan bir kızın evine gelmiştir. Yalnız, ev sahibi yaşlı kadın, yürürlükte olan kanunları göz önünde tutarak, kızcağızı gene eski sahibine geri vermek zorunda kalır.

Şimdi Dilber&#;in hayatı tam bir işkence halini almıştır, Evden kaçtığı ileri sürülerek daha beter eziyet çektirilmektedir. Kocası yeni bir görev ile Anadolu&#;ya gönderilince, kadın, kendisine yük olmasın diye, Dilber&#;i satar.

Bu sefer kızı satın alan esirci işini bilen, insan bir adamdır.

Onu hoş tutar, bakar, besler. Güzelleştikçe daha çok para edeceğini hesaplar. Sonunda Dilber 15 yaşına gelince, onu bir kibar konağına 50 altına satar.

Konakta yetişkince bir oğul vardır: Celal Bey Paris&#;te resim öğrenmiştir. Kızı model olarak kullanmak ister. Onu çeşitli kılıklarda giydirir. Atelyesinde ona bakarak resimlerini yapar. Bu sefer de bir başka tehlike ortaya çıkmıştır: Celâl Bey, Dilber&#;e aşık olmuştur. Dilber de onu sevmektedir. Celâl Bey&#;in annesi işi öğrenince deliye döner. Oğlu gibi kişizade bir gencin, parayla satın alınmış bir «köle parçası» ile evlenmesine zamanın göreneği elvermediği için, oğlundan habersiz, kızı hemen bir esirciye devreder. Celal Bey bunu öğrenince beyin hummasına tutulur, uzun zaman yatakta kalır, sonunda da delirir.

Öte yandan, Dilber, Mısırlı bir tüccara satılmıştır. Tüccarın büyük sarayında, harem kısmında kalmaktadır. Üzüntülü haliyle herkesi de üzmektedir. Harem ağası Cevher onu sevmeye başlamıştır. Dilber&#;in sırrını öğrenince, onu İstanbul&#;a kaçırmaya karar verir. Biletlerini alır, her şeyini hazırlar. Bir gece, harem dairesine merdiven dayıyarak kızı indirir. Yalnız, kendisi de inerken düşer, ölür. Bu durumda büsbütün yalnız kalan Dilber, ne yapacağını bilemediğinden, kendini Nil nehrinin karanlık sularına bırakır.

Bir Başka Özet

Dilber, sekiz dokuz yaşlarındayken Kafkasya&#;dan esirciler tarafından kaçırılarak İstanbul&#;a getirilir. Burada Mustafa Efendi adlı emekli bir memur tarafından satın alınır. Mustafa Efendi&#;nin hanımı çok serttir. Dilber&#;e hiçbir zaman acımaz. Dilber&#;in görevi, evin kendi yaşlarındaki kızına dadılık yapmak, ona arkadaşlık etmek, bunun yanında evin tüm işlerini görmektir. Dilber bu kadar ağır ve çok iş yapmasına rağmen yine de sahiplerini memnun edemez. Evin kızı da annesi gibi Dilber&#;e çok kötü davranır. Öyle ki evin hizmetçi kadını bile kendi işlerini Dilber&#;e yaptırmaktadır. Bu arada Dilber, zengin bir ailenin kızıyla tanışır. Zengin aile kızı ile arkadaş olurlar ve o kız bazı oyuncaklarını Dilber&#;e hediye eder. Dilber de bunları bir yerde saklar. Ancak evin kızı fark edince annesine söyler ve ikisi Dilber&#;in oyuncaklarını sakladığı yerden çıkararak kırarlar. Bütün bunlara dayanamayan Dilber evden kaçar. Ancak dışarıdaki dünya adına hiçbir şey bilmediği için kısa zamanda yakalanır.

Dilber bu kadar sıkıntılı bir hayatı yaşarken Mustafa Efendi de Anadolu&#;da yeni bir iş bulur. Anadolu&#;ya taşınacağı için Dilber&#;i bir esir tüccarına satar. Dilber esir tüccarının yanında da çok sıkıntılı bir hayat yaşar. Okuma-yazma, ev işleri, müzik öğrenme gibi esirlikteki önemli işleri kırbaç altında öğrenir. Bu eğitim dönemiyle beraber yaşı ilerleyen ve genç bir kız olan Dilber, esirci tarafından bir paşa konağına satılır.

Asaf Paşa ve ailesi, daha önceki Mustafa Efendi ve ailesine göre iyi insanlardır.

Dilber&#;e iyi davranırlar. Konakta Batılı bir hayat sürdürülmektedir. Dilber de bu konağı ve konaktakileri çok sever ve mutlu olur. Asaf Paşa&#;nm Celal adında genç bir oğlu vardır. Celal, batıda resim eğitimi almıştır. Dilber, güzelliğiyle Celal Bey&#;in dikkatini çeker ve Celal Bey Dilber&#;i yaptığı resimler için model olarak kullanmaya başlar. Celal&#;le Dilber arasında bu Şekilde başlayan ilişki zamanla aşka dönüşür. Celal Bey, Dilber&#;le evlenmek ister. Ancak Celal Bey&#;in annesi ve babası durumu haber alınca şiddetle karşı çıkarlar. Annesi ve babası, Dilber&#;i Celal&#;e layık bulmazlar. Oğulları için kendileri gibi paşa soyundan bir gelin düşünmektedirler. Bu sebeple esirciden alınmış bir kızın bu konağa gelin olamayacağını belirtirler. Celal&#;i Dilber&#;den uzaklaştırmak için Dilber&#;i Celal&#;den habersiz, bir esirciye satarlar. Celal Bey, durumu öğrenince çok üzülür. Her yerde Dilber&#;i arar. Ancak bir türlü bulamaz. Bulamayınca da hastalanır ve yatağa düşer.

Esirci, Dilber&#;i bu sefer Mısırlı bir zengine satar. Mısırlı zengin, Dilber&#;i kendine odalık yapmak ister. Dilber bunu kabul etmeyince zindana hapseder. Dilber&#;in hapsedildiği konakta Cevher adlı bir adam, Dilber&#;e kaçması için yardım eder. Ancak bu esnada kendisi düşerek ölür. Dilber&#;e de İstanbul&#;a gitmesi için bilet verir. Ancak Dilber, istanbul&#;a gitse de bir şey yapamayacağını düşünerek kendini Nil Nehri&#;ne atarak canına kıyar.

SAMİ PAŞAZADE SEZAÎ

&#;ta İstanbul&#;da doğdu. Devrin ileri gelen isimlerinden Sami Paşa&#;nın oğludur. Özel öğrenim gördü. Yirmi yaşına kadar edebiyat konusundaki bilgilerini artırmayı tercih etti. &#;de Evkaf Nezareti Mektubi Kalemine memur oldu. Babasının ölümünden sonra da Londra elçiliği ikinci katipliğine atanan Sezâyi, orada kaldığı dört yıl boyunca İngiliz ve Fransız edebiyatlarını yakından izledi.

Elçilikteki görevinden İstifa ederek İstanbul&#;a döndüğünde İstişare Odasına memur oldu. Sergüzeşt romanı yüzünden göz hapsine alındığını düşünerek Paris&#;e gitti ve Meşrutiyet&#;in ilanına kadar da orada kaldı (). İstanbul&#;a döndüğünde Madrid elçisi olarak görevlendirildi. I. Dünya Savaşı başlayınca Madrit&#;ten İsviçre&#;ye geçti, savaşın sonuna kadar burada kaldı. Mütareke devrinde emekli olarak istanbul&#;a döndü (). Son yıllarında kendisine, Büyük Millet Meclisinin kararıyla &#;Hidamat-ı vataniyye tertibinden&#; maaş bağlandı () ve 26 Nisan tarihinde İstanbul&#;da öldü.

Sami Paşazade Sezai, özellikle Türk romanında gerçekçilik akımının ilk örneği olan Sergüzeşt romanıyla dikkat çekmiştir. Ardından &#;de Küçük Şeyler&#;i yayınladı. Sezai&#;in bu iki eserinin dışında Şir adlı bir oyunu ile sohbet, anı ve gezi yazılarından oluşan Rumuzu-l Edeb adlı bir kitabı daha vardır. yılında yayınlanan Sergüzeşt, zaman zaman romantik özellikler taşımakla beraber, konunun işlenişi, konuyu meydana getiren olaylar ve kahramanlar bakımından gerçekçi özellikler taşımaktadır. Romanda esirlik konusu ele alınmakta ve eleştirilmektedir.

Sergüzeşt kitabı Samipaşazade Sezai tarafından yazılmış olan, yılında yayınlanan romanı bir Türk romanıdır. Türk edebiyatında bir geçiş romanı olarak bilinen bu kitap romantizmden realizme geçiş romanı olarak kabul edilir. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından da ortaöğretim kurumları için hazırlanmış olan Temel Eser içinde yer alan bu eser, II. Abdülhamit döneminde yazılmış ve de yayınlandıktan sonrasında yazarın göz hapsinde tutulmasını ve de göz hapsinden kurtulması amacı ile Paris’e kaçmasına neden olmuştur.

Sergüzeşt sözlükte bir kişinin başından geçen macera, serüven anlamlarına gelmektedir. Romanda evinden ayrılan küçük bir kızın başından geçen olaylar dramatik bir şekilde anlatılmıştır. Türk dili ve edebiyatı öğretmeni Cemal Aksoy'un hazırladığı Sergüzeşt romanı inceleme yazısını aşağıda bulabilirsiniz.

Sergüzeşt Romanının Ana Fikri:

İnsanın başına bu dünyada her türlü kötülük gelebilir. Bu olumsuz durumlardan kurtulmanın yolu kişinin kendi kaderidir. Bunun yanı sıra kölelik, cariyelik gibi durumlar günümüzün insanlık anlayışına uygun değildir.

Sergüzeşt Romanının Kısa Özeti:

Evinden ayrılıp bir gemi ile yurdundan uzaklaşan küçük kız, onun gibi başka bir esir kız ile birlikte neresi olduğunu bilmediği bir yere getirilmiştir. Bu kızı bundan sonra birçok sürprizler beklemektedir.

İlk olarak kız (henüz bir ismi yoktur), yaşlı fakat zengin bir kadını yanına ona hizmet etmesi amacıyla satılmıştır. Küçük kız burada tam bir esaret hayatı yaşamaktadır. Sürekli olarak buradan nasıl kurtulabileceğinin planlarını yapmaktadır. Bu evin hanımının yanı sıra hanıma hizmet etmekte olan başka bir kadın da kıza baskı yapmaktadır. Bu durum kızı yıpratmakta, zaten bir umudu olmayan yaşamdan onu iyice somutlamaktadır. Bir gün kız bu evden kaçmayı iyece kafasına taktığı bir anda bir gece yarısı evden kaçar. Çevreyi pek tanımadığı için saatlerce yürür fakat bir yerede yorgun bir şekilde yere yığılmaktan başka çaresi yoktur.(funduszeue.info) Yerde kaldığı bölgede bir evin bahçe kapısının önüdür.

Sabah olunca evin hizmetlilerinden biri kızı fark eder ve onu içeri almak için yaşlı ev sahibine danışır. Oda bunu çok olumlu bir şekilde karşılar ve hemen yardım etmek niyetiyle onu yanına alır. İlk olarak karnı doyurulur, güzel bir uyku çektirilir. Daha sonra kız kendine gelince ona neler olup bittiği sorulur. Oda anlatır evin hanımı kızın yaşadıklarını duyunca çok üzülür ve ona yardım edeceğini söyler, kızda buna çok sevinir. Evin hanımı ona sahibinden izin alacağını ve artık kendi yanında kalacağını söyler. Bunun için hanımı kızın kaçtığı eve gider. Ve onu yanına almak istediğini söyler. Fakat kadın bunu onur meselesi yaparak kabul etmez. Bundan sonra kızda eski evine geri döner. Bu olay kızı çok etkilemiştir. Çünkü daha önce kaçtığı eve tekrar dönmüştür. Gider gitmez yine hiç hoş olmayan durumlarla karşılaşmıştıfunduszeue.info

Günler böyle geçip giderken birgün Mustafa bey evin sahibi birkaç yıl önce işlediği bir hatadan dolayı bir çok borcu olmuştu ve bu borçları ödemek için karısıyla tartışırdı. Birgün karısıyla beraber kızın satılmasına kara verirler.

Kızın adı kaçtığı evde hanımın onu çok güzel bulması üzerine ‘dilber’ olarak koyulmuştu. Bundan sonrada ona ‘dilber’ olarak seslenilmeye başlandı. Dilber kendisi hakkında satılması kararının alınmasından sonra bir esirciye satıldı. Ve Dilber’in bütün hayatı bu yönde değişti. Dilber bundan sonra belli bir süre esir hayatı yaşamıştır. Bu süre içinde bir çok kendisi gibi esir hayatı yaşamış olan kız arkadaşları olmuştur. Onların hayatlarını dinledikçe aslında kendi hayatının okadarda kötü olmadığının farkına varmıştır. Daha nice insanların kendisi gibi cefa çektiğini anlamıştır. Buradaki bir çok kızın çeşitli meziyetleri vardır. Bir tanesi çok iyi bir şekilde ud çalmaktadır bu yüzden çoğu yerden çağrılmaktadır. Dilber’de onun gibi ud çalabilmeyi çok istemektedir.

Dilber’e bir gün bir talip çıkmıştır, ve Dilber’de o eve gitmek zorunda kalmıştır zaten onun böyle bir şeyi isteyip istemediği pek önemli değildir, önemli olan bir kaç kişinin işinin görülmesidir.

Dilber’in gittiği bu evde ona bir esir gibi değil, bir insan gibi yaklaşılması onu çok etkilemiştir. Evde bir hanımefendi, onun kocası ve onların tek oğlu olan Celal bey bulunmaktadır. Celal bey aynı zamanda bir ressamdır. Yaptığı portrelerle ün kazanmıştır. Dilber’i evde görünce o da çok şaşırmıştır. Çünkü Dilber’i Cleopatra’ya benzetmişti. Celal bey yalnız yaşadığı için kız arkadaşı ya da sevgilisi yoktur. fakat DilberI gördüğü andan itibaren içinde bir kıvılcım oluşmuştur. İlk zamanlarda Dilber’de buna bir karşılık doğmamış fakat günler geçtikçe Dilber’de ona karşı ilgi duymaya başlayacaktır. Celalbey Dilber’I boş bulduğu zamanlarda odasına çağırıp onun resimlerini yapmaya başlamıştır. Kimi zaman nü resimlerini de çalışır. Dilber’in bebeksi vücudunu gördüğü zamanlarda daha önce hiç yaşamadığı duyguları tadıyordu. Ona her baktığında onun daha değişik bir güzelliğini yakalıyordu. Günler geçtikçe Dilber zamanının büyük bir kısmını Celal beyin yanında geçirmeye başlar. Böylelikle Celal beyin Dilber’e olan aşkı da diğer ev halkı tarafından da öğrenilir. Bu arada Celal bey açıkça aşkını Dilber’e de belli etmeye başlar. Dilber bu olaya ilk önceleri çok şaşırır. Çünkü böyle bir şeye asla imkan vermez. Bunun nedeni de onun esir kız olmasıdır. Daha sonraları Dilber de Celal beye karşılık vermeye başlar. Günler geçtikçe onlar aşklarını bariz bir şekilde yaşarlar. Evin bahçesinde yıldızları seyrederler, beraber gezerler. Fakat bu durum Celal beyin annesini oldukça rahatsız eder ve buna karşı bir önlem almak ister. Bu beraberliği bitirmek için Dilberi Celal beyin evde olmadığı bir zamanda bir esirciye satar. Tabii Dilber’in yapacak birşeyi yoktur. Celal bey daha sonra eve döner ve ilk olarak Dilber’in nerede olduğunu sorar önce bunu öğrenmese de daha sonra öğrenir fakat onu bütün aramalarına rağmen bulamaz. Bundan sonraki bütün hayatı boyunca oda Dilber’de mutlu olamaz.

Bundan sonra ikisi de hiç mutlu olmadığı gibi bu olay biçare dilberi intihara kadar sürükler bu yaptıklarına Celal beyin ailesi de çok pişman olur ama yapabilecek bir şey yoktur.

Sergüzeşt romanının genel değerlendirmesi, olay örgüsü, şahıs kadrosu:

Şahıs Kadrosu:

Dilber: Küçük yaşta yalnız kalmış, esir olarak satılan bir kız. Romanın başkahramanı.
Celal Bey: Avrupa'da eğitim görmüş, sanata düşkün bir genç.
Asaf Paşa: Zengin, kibirli, eşine son derece nazik davranan İstanbul beyefendisi.
Zehra Hanım: Telaşlı, statüsünü düşünen bir kadın.
Münevver Bey: Statü sahibi olmak isteyen bir kişi.

Olay Örgüsü:

Dilber’in Kafkasya’dan kaçırılarak İstanbul’a getirilmesi ve Mustafa Efendi’ye hizmetçi olarak satılması

Mustafa Efendi’nin onu Asaf Paşa konağına satması

Asaf Bey’in ressam olan oğlu Celal Bey’in Avrupa’dan dönmesi

Celal Bey’in resim yaparken Dilber’i model olarak kullanması ve iki gencin zamanla birbirine aşık olmaları

Zehra Hanım’ın Celal’i yatağında bulamayıp tedirgin olması

Dilber’in de yatağında olmadığını gören Zehra Hanım’ın durumdan şüphelenmesi ve Asaf Bey’e dilber ile Celal Bey’in aşk yaşadıklarını söylemesi

Asaf Bey’in bu ilişkiye kesin dille karşı çıkması

Celal’in Münevver Bey konağında bir eğlence toplantısına katılması

Buradaki genç kızların Celal Bey’in etrafına toplanıp ona ilgi göstermesi

Oğullarının bir cariyeye aşık olmasını hazmedemeyen Asaf Bey ile Zehra Hanım’ın Dilber’i gizlice bir esirciye satmaları

Celal’in Dilber’i araması ama bulamaması

Mısır’da bir konağa satılan Dilber’in efendisine odalık olmayı kabul etmemesi ve hapsedilmesi

Sarayda Dilber’e aşık olan Cevher adında harem ağasının Dilber’i kaçırması

Cevher’in Dilber’e İstanbul’a dönmesi için bilet vermesi ve ölmesi

Dilber’in İstanbul’a tek başına dönemeyeceğini anlayıp kendini Nil nehrine atması

Sergüzeşt romanı Samipaşazade Sezai'nin önemli eserlerindendir. Başta da belirttiğimiz gibi eser, romantizmden realizme geçişin izlerini taşımaktadır. Sergüzeşt romanı sayfadır.