Cümlenin Öğeleri Kaçıncı Sınıf Konusu

Cümle; bir duyguyu, düşünceyi, olayı anlatan sözcük ya da sözcükler topluluğudur. Duygu, düşünce ya da olay anlatılırken cümlede her sözcük ya da sözcük grubu bir görev üstlenir, işte, sözcük ya da sözcük gruplarının birtakım görevler üstlenmesiyle cümle öğeleri ortaya çıkar. Bu öğeler şunlardır:

1) Yüklem
2) Özne
3) Nesne (Düz Tümleç)
4) Dolaylı Tümleç
5) Zarf Tümleci
6) Edat (İlgeç) Tümleci
7) Cümle Dışı Unsurlar

Örnek:

&#x; Turistler güneş doğarken bu tepeden manzarayı seyreder.

• seyreder (yüklem) &#x; Cümlede yapılan işi bildiren öğe
• (Seyreden kim?) turistler (özne) &#x; Yüklemde bildirilen işi yapan öğe
• (Neyi seyreder?) manzarayı (nesne) &#x; Yüklemde bildirilen işten etkilenen öğe
• (Nereden seyreder?) bu tepeden (dolaylı tümleç) &#x; Yüklemin yapıldığı yeri, yönü gösteren öğe
• (Ne zaman seyreder?) güneş doğarken (zarf tümleci) &#x; Yüklemin yapılış zamanını belirten öğe

Görüldüğü gibi, cümlenin temel öğesi yüklemdir. Öyleyse önce, cümlede asıl yargıyı bildirip cümlenin kurulmasını sağlayan yüklem bulunmalıdır. Sonra, yukarıdaki cümlede olduğu gibi, yükleme çeşitli sorular sorularak, onu çeşitli yönlerden açıklayan öteki öğeler bulunur. Buna göre, öğeleri bulurken belli bir yol izlenmelidir.

Cümlenin öğeleri bulunurken şu kurallara dikkat edilmelidir:

&#x; Önce yüklem belirlenir, sonra yükleme çeşitli sorular sorularak öteki öğeler bulunur.

&#x; Cümledeki söz öbekleri (isim tamlamaları, sıfat tamlamaları, bileşik sözcükler, deyimler, ikilemeler, fiilimsi grupları, edat grupları&#;) bölünmez; tek bir öğe olarak gösterilir.

&#x; Öğeleri buldurmaya yönelik sorular, cümle içinde, buldurduğu öğenin yerini tutar.

&#x; Cümle dışı unsurlar (ünlem ifadeleri, bağlaçlar,  ara sözler, hitap sözcükleri) öğe olarak kabul edilmez.

YÜKLEM

Yüklem;kip ve kişi eki alıp iş, oluş, hareket bildirerek cümleyi bir yargıya bağlayan sözcük ya da sözcük öbeğidir. Yüklem, cümlenin temel öğesidir. Bir cümlenin varlığından söz edebilmek, yüklemin varlığına bağlıdır.

&#x; Yüklem kip ve kişi eklerini alır. Buna göre yüklem, çekimli bir eylemden oluşabilir:

• Bu kitapları kardeşim için alıyorum.
• Bize yolu gösteren görevliye teşekkür ettik.

Bu cümlelerde “alıyorum” ve “teşekkür ettik&#; eylemleri kip ve kişi eki alarak cümleyi bir yargıya bağladığı için yüklemdir.

&#x; Yüklemler, farklı yapılarda oluşturulmuş eylemlerden oluşabilir:

• Bugün çocuklar için kek yapacağım. (Basit fiil)
• Bayram geldiği için evi temizledik. (Türemiş fiil)
• Cüzdanımı evde unuttuğumu fark ettim. (Birleşik fiil)
• Bazılarınız futbol takımına seçilebilir. (Birleşik fiil)
• Yazdığınız denemelere dün göz attım. (Birleşik fiil)

&#x; Yüklem, ekeylem almış ad soylu bir sözcükten veya sözcük öbeğinden oluşabilir:

Aşağıdaki cümlelerde ad soylu sözcüklerden ya da sözcük öbeklerinden oluşan yüklemler koyu olarak yazılmış ve yüklemlerin türleri ayraç içinde belirtilmiştir.

• Beni başarılı olacağıma inandıran kişi öğretmenimdi. (ad)
• Bizim aldığımız arsa orasıdır. (işaret zamiri)
• O şimdi nerededir? (soru zamiri)
• Burada nehrin derinliği, iki metre kadardır. (edat öbeği)
• Ben lisedeyken okul takımının kaptanıydım. (zincirleme ad tamlaması)
• Elinizdeki kitap sanatçının başyapıtıdır. (belirtili ad tamlaması)
• Onun kardeşi inşaat mühendisiymiş. (belirtisiz ad tamlaması)
• Ocakta duranlar, bakır cezvelerdi. (takısız ad tamlaması)
• Bizi buraya çeken şey, antika eşyalardı. (sıfat tamlaması)
• Bahçedeki ağaçların düşmanı, bu küçük böcektir. (sıfat tamlaması)
• Bu kütüphane, eski okul binasıdır. (sıfat ve ad tamlamalarından oluşmuş sözcük öbeği)
• Bülbül seslerinin doldurduğu şirin bir gül bahçesindeyiz. (sıfat ve ad tamlamalarından oluşmuş sözcük öbeği)
• Bu şiirler, ünlü halk şairlerinin en güzel şiirleridir. (sıfat ve ad tamlamalarından oluşmuş sözcük öbeği)
• Biz dost yüzüne hasret kalmış garip kimseleriz. (sıfat ve ad tamlamalarından oluşmuş sözcük öbeği)
• Bu, gökte uçuşan, bayrakların en güzelidir. (sıfat ve ad tamlamalarından oluşmuş sözcük öbeği)
• Ağaçların çiçek çiçek donandığı bir bahar ayındaydık. (sıfat ve ad tamlamalarından oluşmuş sözcük öbeği)

ÖZNE

Özne, cümlede işi, oluşu, hareketi yapan veya olanı bildiren öğedir. Yükleme “kim? &#; ne?” soruları sorularak bulunur.

• Öğrenciler sahnedeki arkadaşlarını alkışladılar. (Alkışlayan kim? / Öğrenciler)
• Dolabın bütün rafları romanlarla doluydu. (Dolu olan ne? Dolabın bütün rafları)

Bu cümlelerin birincisinde, yükleme (alkışladılar) “kim” sorusu sorularak “işi yapan öğe” yani özne bulunuyor. İkinci cümlede de ad soylu bir sözcük olan yükleme (doluydu) “ne&#; sorusu sorularak özne bulunuyor. Bu sorular yükleme doğrudan değil de “alkışlayan kim, dolu olan ne” biçiminde sorulursa özne doğru olarak bulunur.

&#x; Özne, ad soylu sözcük veya sözcük öbeğinden oluşabilir:

Aşağıdaki cümlelerde, özneler, koyu olarak yazılmış, öznelerin türleri ayraç içinde belirtilmiştir.

• Simitçi, simitleri tablasına yerleştiriyor. (ad)
• Onlar, buraya yıllar önce taşınmış. (kişi zamiri)
• bunları sana kim anlattı? (soru zamiri)
• Bu sorunun cevabını çoğumuz bilemedik. (belgisiz zamir)
• Eskiler, köy okulunun yapılış yıllarını hatırlıyor. (adlaşmış sıfat)
• Kitabın kapağı hemen dikkat çekiyordu. (belirtili ad tamlaması)
• Uçak biletleri daha da ucuzlayacakmış. (belirtisiz ad tamlaması)
• Okulun spor salonu henüz faaliyete geçmemiş. (zincirleme ad tamlaması)
• Yaşlı insanlar, sabah sabah banka kuyruğunda bekliyor, (sıfat tamlaması)
• Okuduğum son kitabın konusu beni hemen sarmıştı. (sıfat ve ad tamlamalarından oluşmuş sözcük öbeği)
• Karın lapa lapa yağışını seyretmek çok güzeldi. (fiilimsi grubu)
• Beğenilen romanları televizyon filmi haline getiren yönetmenler edebiyata kötülük yapmaktadır. (sıfat ve ad tamlamalarından oluşmuş eylemsi grubu)
• Okulda, uyuşturucu maddeler ile ilgili bir konferans verilmesi öğrenciler için iyi olmuştu. (fiilimsi grubu)
• Üniversitemizin çeşitli fakültelerinden mezun olan birçok genç şimdi önemli kurumlarda çalışıyor. (sıfat ve ad tamlamalarından oluşmuş eylemsi grubu)
• Bütün öğrencilerin bir yıl boyunca çalışarak hazırlandığı bilim olimpiyatında başarı kazananlar, havaalanında kalabalık bir grup tarafından karşılandı. (sıfat ve ad tamlamalarından oluşmuş sözcük öbeği)

Dikkat!

&#x;  Cümlede yazılmayan, yüklemdeki kişi ekinden anlaşılan öznelere &#;gizli özne&#; denir. 

• En kısa zamanda size uğrarız. (Uğrayan kim? &#; Biz)
• Biraz olsun annenizin sözünü dinleyin. (Dinleyen kim? &#; Siz)
• Dilden dile dolaşan bir şiirdi. (Ne, dilden dile dolaşan bir şiirdi? &#; O)

Dikkat!

&#x; Cümledeki hitap sözleri öğe olarak kabul edilmez.

Bu sözler cümle dışı unsurdur.

• Murat, bugünlerde çok çalışıyorsun.

Bu cümlede &#;Murat&#; hitap sözü olduğundan özne değil, cümle dışı unsurdur. Cümlenin öznesi ise gizli özne “sen”dir.

NESNE (DÜZ TÜMLEÇ)

Nesne, öznenin yaptığı işten etkilenen öğedir. Yükleme sorulan &#;neyi? &#; kimi?&#; sorularıyla belirtili nesne, &#;ne?&#; sorusuyla belirtisiz nesne bulunur. Nesne, yüklemi eylem olan cümlelerde aranmalıdır. Özneyle nesneyi karıştırmamak için önce özne, sonra nesne bulunur.

1) Belirtili Nesne (Neyi? &#; Kimi?)

• Kardeşim için bu saati beğendim.
• Babam kardeşimi bu okula yazdırmış.

Bu cümlelerin birincisinde yükleme (beğendim) “neyi&#; sorusu sorularak, İkincisinde yükleme (yazdırmış) “kimi” sorusu sorularak “yapılan işten etkilenen öğe&#; yani nesne bulunuyor. Bu cümlelerde nesneler belirli bir varlığı karşılamaktadır. Aşağıdaki cümlelerde belirtili nesneler koyu yazılmıştır.

• Evden geç çıkınca yine otobüsü kaçırdım.
• Bu filmi yıllar önce seyretmiştim.
• Alışveriş listesini yazarken neyi unuttun?
• Ünlü şairin son kitabını merakla bekliyoruz.
• Bir görevli bu salondan çıkmamız gerektiğini söyledi.

2) Belirtisiz Nesne (Ne?)

• Kardeşim için bir saat beğendim.

Bu cümlede yükleme (beğendim) “ne” sorusu sorularak “yapılan işten etkilenen öğe” yani nesne bulunuyor. Bu cümlede nesne herhangi bir varlığı karşılamaktadır. Aşağıdaki cümlelerde belirtisiz nesneler koyu olarak yazılmıştır.

• Belediye her sokak başına çöp kutusu koydu.
• Dedem bize yine ilgi çekici bir anısını anlattı.
• O sana yurtdışından ne gönderecek?
• Tatilde birbirinden heyecanlı polisiye romanlar okudum.

Dikkat!

• Kuşlar bize hüzün dolu şarkılar söylüyor. (Söyleyen ne? / kuşlar: özne)
• (Kuşlar ne söylüyor? / hüzün dolu şarkılar: nesne)

Bu cümlede özne de nesne de yükleme sorulan &#;ne&#; sorusunun cevabıdır. “Ne&#; sorusunu yükleme doğrudan sormayıp “Söyleyen ne?&#; biçiminde sorarsak özneyi doğru buluruz. Daha sonra “ne&#; sorusunu özneyle birlikte “Kuşlar ne söylüyor?&#; biçiminde sorarsak nesneyi doğru bulmuş oluruz.

DOLAYLI TÜMLEÇ

Dolaylı tümleç, yüklemi; yer, yön bakımından tamamlayan öğedir. Yükleme sorulan &#;kime, kimde, kimden, nereye, nerede, nereden, neye, neyde, neyden&#; sorularının cevabı olur. Bu sorulara göre, dolaylı tümleç olan öğe &#;-e, -de, -den&#; durum eklerinden birini alır.

• Bütün yolcular arabaya bindi.

Bu cümlede “arabaya” sözcüğü, yükleme sorulan “neye” sorusuna cevap verdiğinden dolaylı tümleçtir. Aşağıdaki cümlelerde dolaylı tümleçler koyu olarak yazılmıştır.

• Bahçe sahibini gören çocuklar hemen ağaçtan atladı.
• Salonun duvarlarında çeşitli tablolar asılıydı.
• Sırası gelen çocuk şiirini okumaya başladı.
• Birçok edebiyat dergisinde ünlü sanatçı ile ilgili yazılar var. Hafta sonu yapacağımız geziden söz ediyorduk.
• Bir kişi küçük kulübede oturan bekçilere soru sordu. Güneş yüzünü gösterince biraz dışarıya çıktık.
• Sanatçının son yazısından ben bir şey anlamadım.
• Şirkette yirmi yılını dolduran herkese altın saat hediye etti.
• İki bin yıl önce kurulan şehirde birçok tarihi eser var. Burada bütün evler topraktan yapılmış.
• Çektirdiği resimleri büyük bir albümde toplamış.
• Gece gündüz çalışan bu gençlerden çok şey bekliyoruz. Siz öyle neye bakıyorsunuz?
• Bu ödevi yaparken kimden yardım alabilirim?

Uyarı!

Cümlede “-e, -de, -den&#; eklerinden birini alan her öğe, dolaylı tümleç değildir. Bir öğenin, dolaylı tümleç olması için, bu ekleri almasının yanında yukarıda sıralanan sorulardan birinin cevabı olması gerekir.

• Şehir fırtınadan çok etkilenmiş. (Şehir neyden etkilenmiş? / fırtınadan, dolaylı tümleç)
• Fırtınadan birçok ev yıkılmış. (Birçok ev neden (niçin) yıkılmış? / fırtınadan, zarf tümleci)

Bu cümlelerin birincisinde “-den” ekini alan “fırtına&#;’ sözcüğü; “neyden&#; sorusunun cevabı olduğu için dolaylı tümleç, İkincisinde &#;neden (niçin)&#; sorusunun cevabı olduğu için zarf tümlecidir.

ZARF TÜMLECİ

Zarf Tümleçleri, yüklemi; durum, zaman, miktar, yer-yön ve sebep gibi yönlerden tamamlayan öğelerdir. Yükleme sorulan “nasıl, ne zaman, ne kadar, neden, niçin, niye&#; sorularıyla bulunur.

• Okuldan eve yürüyerek giderdim.
• Daha hava aydınlanmadan yola çıkardım.

Bu cümlelerin birincisinde “yürüyerek&#; sözcüğü, yüklemi durum yönünden; İkincisinde “daha hava aydınlanmadan&#; sözü yüklemi zaman yönünden tamamladığından zarf tümlecidir. Aşağıdaki cümlelerde zarf tümleçleri koyu yazılmıştır.

• Karnımız acıkınca eve koşardık.
• Akşam çocukları dedelerine götüreceğim.
• O zamanlar bu yolculuk bir ay kadar sürüyormuş.
• Karlara bata çıka oyunlar oynardık.
• Sizin işlerinizle birazdan ilgileneceğiz.
• Yaşlı kadın, sevinçten ağlıyordu.
• Ben üzüntüden ne yaptığımı biliyor muyum?
• Hâlâ bursla ilgili bir haber bekliyoruz.
• Burası mayısta yemyeşil olur.

&#x; Bir cümlede birden fazla zarf tümleci bulunabilir.

• Akşamları buradan otobüse zor biniyorum. Ne zaman biniyorum? (akşamları); Nasıl biniyorum? (zor)
• İşimiz bitince şehirdebiraz gezdik. Ne zaman gezdik? (işimiz bitince); Ne kadar gezdik? (biraz)

Uyarı!

&#x; Yer-yön zarfları ek alırsa zarf tümleci olmaz. Aldığı eklere göre, öğe olarak değişik görevler üstlenir.

• Seninle dışarıya çıkalım. (dolaylı tümleç)
• Dışarısı oldukça soğukmuş. (özne)
• Pencereden dışarıyı seyrediyor. (nesne)
• Biraz dışarı çıkın. (zarf tümleci)

Bu cümlelerin birincisinde “dışarıya’’ sözcüğü, “nereye&#; sorusunun cevabı olduğu için dolaylı tümleç; İkincisinde “dışarısı&#; sözcüğü, “ne&#; sorusunun cevabı olduğu için özne; üçüncüsünde “dışarıyı&#; sözcüğü, “neyi&#; sorusunun cevabı olduğu için nesne; dördüncüsünde “dışarı&#; sözcüğü, yer-yön belirteci olduğu için zarf tümlecidir.

EDAT (İLGEÇ) TÜMLECİ

Edat (ilgeç) tümleçleri, yüklemi; amaç, araç, birliktelik, neden yönlerinden tamamlayan &#;ile, için&#; ilgeçleriyle oluşturulmuş öğelerdir. Yükleme sorulan &#;ne ile? kiminle? ne için? kimin için?&#; sorularıyla bulunur.

• Bu yıl bizim memlekete uçakla gideceğiz.

Bu cümlede “uçakla” sözcüğü “neyle” sorusuna cevap verdiğinden ve yüklemi araç yönünden tamamladığından ilgeç tümlecidir. Aşağıdaki cümlelerde ilgeç tümleçleri koyu renkle gösterilmiştir.

• Bundan sonra işe tramvayla gideceğim. (Ne ile?)
• Yetkili biriyle görüşmek istiyorum. (Kiminle?)
• Müdür bey benimle görüşecekmiş. (Kiminle?)
• Ben dostlarım için her şeyi yaparım. (Kimin için?)

Ayrıca bakınız ⇒

CÜMLENİN ÖGELERİ

Yıllardır sizlere doğru ve eksiksiz bilgiler sunmayı amaçlayan sitemizde, Türkçe dersinin neredeyse tüm konuları ayrıntılarıyla, örneklerle işlenmiştir. Her ne kadar çeşitli menülerle içeriğe ulaşmak zor olmasa da, yayınladığımız tüm konuları bir sayfada sınıflandırarak toplamak ve ilgili içeriğe ulaşabileceğiniz bağlantılarla işlevsel bir sayfa oluşturmak istedik.

Türkçe dersi konularının tümü &#;Anlam Bilgisi&#;, &#;Dil Bilgisi&#; ve &#;Yazım Bilgisi&#; olmak üzere üç bölümde toplanmıştır. Bu ana başlıklar altında alt başlıklar şeklinde tüm içerik sıralanmıştır. Bağlantılara dokunarak ilgili içeriğe ulaşabilirsiniz. Eğer metin türleri veya söz sanatları gibi edebiyat konularını görmek isterseniz &#;Edebiyat Dersi Konuları&#; sayfamızı inceleyebilirsiniz.

Aşağıda Türkçe dersine ait konu anlatımlarının yalnızca ana başlıkları gösterilmiştir. Aradığınız içeriği aşağıdaki sınıflandırmada göremezseniz sitemizde arama yapabilirsiniz.

ANLAM BİLGİSİ

Bu bölümde Türkçenin sözcükte, cümlede ve parçada anlam konularını bulabilirsiniz.

Sözcükte Anlam

Kelime Nedir?
Kavram Nedir?

Gerçek Anlam
Mecaz Anlam
Yan Anlam
Terim Anlam
Yakın Anlam

Somut Anlam
Soyut Anlam

Eş Anlamlı Kelimeler
Zıt Anlamlı Kelimeler
Eş Sesli Kelimeler

Genel ve Özel Anlam
Nitel ve Nicel Anlam

Deyimler
Atasözleri
Özlü Sözler
İkilemeler

Yansıma Sözcükler
Duyular Arası Aktarma
Deyim Aktarmaları
Deyimlerle Atasözleri Arasındaki Farklar

Cümlede Anlam

Cümle Nedir?

Neden &#; Sonuç Cümleleri
Amaç &#; Sonuç Cümleleri
Koşul &#; Sonuç Cümleleri

Öznel &#; Nesnel Cümleler

Doğrudan Anlatım
Dolaylı Anlatım

Örtülü Anlam
Abartılı Anlatım
Duygusal Anlatım

Ara Söz

Cümlenin İfade Ettiği Anlam Özellikleri

Karşılaştırma Cümleleri
Uyarı Cümleleri
Tanım Cümleleri
Eleştiri / Tenkit Cümleleri
Şart / Koşul Cümleleri
Olasılık / İhtimal Cümleleri
İkilem Cümleleri
Çelişki Cümleleri
Gerekçe Cümleleri
Varsayım Cümleleri
Öneri / Tavsiye Cümleleri

Cümleye Hâkim Olan Duygu

Beğeni Cümleleri
Azımsama Cümleleri
Küçümseme Cümleleri
Ön Yargı Cümleleri
İnkâr / Yadsıma Cümleleri
Yakınma / Şikayet Cümleleri
Tahmin/ Sezgi Cümleleri
Endişe / Kaygı Cümleleri

Cümle Yorumlama

Cümlenin Konusu
Cümlenin Ana Düşüncesi
Cümle Tamamlama
Cümle Oluşturma
Düşüncenin Yönünü Değiştiren Sözcükler

Parçada Anlam

Üslup Nedir?
Özet Çıkarma

Düşünceyi Geliştirme Yolları

Tanımlama
Örneklendirme
Karşılaştırma
Tanık Gösterme
Sayısal Verilerden Yararlanma
Benzetme
Somutlama
Soyutlama

Anlatım Biçimleri

Açıklama
Tartışma
Betimleme
Öyküleme

Anlatımın Özellikleri

Anlatıcı Türleri

Birinci Ağızdan Anlatım
Üçüncü Ağızdan Anlatım

Paragrafta Anlam

Paragrafın Konusu
Paragrafın Ana Düşüncesi
Paragrafın Yardımcı Düşüncesi
Paragrafın Anahtar Kelimeleri
Paragrafın Başlığı
Paragrafta Soru

Metinlerdeki Şahıs, Olay, Yer ve Zaman Kadrosu

Paragrafta Yapı

Paragrafın Bölümleri
Paragraf Oluşturma
Paragraf Tamamlama
Paragrafın Akışını Bozan Cümle
Paragrafı İkiye Bölme
Paragrafta Cümlelerin Yerini Değiştirme

Paragraf Soruları Nasıl Çözülür?

Kompozisyon

Kompozisyon Nedir?
Kompozisyon Yazmanın İncelikleri
Kompozisyon Nasıl Yazılır?
Kompozisyon Planı
Hikaye Planı – Metin İnceleme Örneği
Kompozisyonda Paragraf Planı
Kompozisyonda Konu
Kompozisyon Konuları
Kompozisyon Başlığı
Kompozisyonda Bilgi Birikimi
Kompozisyon Yazmanın Kuralları

DİL BİLGİSİ

Bu bölümde Türkçenin dil bilgisi (gramer) konularıyla ilgili tüm başlıkları bulabilirsiniz.

Kök Nedir?
&#; Sesteş Kök
&#; Ortak Kök

Gövde Nedir?

Yapım Ekleri

İsimden İsim Yapım Ekleri
İsimden Fiil Yapım Ekleri
Fiilden İsim Yapım Ekleri
Fiilden Fiil Yapım Ekleri

Çekim Ekleri

İsim Çekim Ekleri

Çoğul Ekleri
Hâl Ekleri
İyelik Ekleri
İlgi Eki
Ek Fiil
Aitlik Eki

Fiil Çekim Ekleri

Kip Eki Nedir?

Haber Kipleri
&#; Şimdiki Zaman Kipi
&#; Geçmiş Zaman Kipi
&#; Gelecek Zaman Kipi
&#; Geniş Zaman Kipi

Dilek Kipleri
&#; İstek Kipi
&#; Gereklilik Kipi
&#; Şart Kipi
&#; Emir Kipi

&#; Şahıs Ekleri

Yapı Bakımından Kelimeler

Basit Kelimeler
Türemiş Kelimeler
Birleşik Kelimeler

Sözcük Türleri

İsimler

&#; Tekil, Çoğul ve Topluluk Adları
&#; Somut İsimler
&#; Soyut İsimler

Sıfatlar
Zamirler
Zarflar
Edatlar
Bağlaçlar
Ünlemler

Fiiller

Anlamlarına Göre Fiiller

İş (Kılış) Fiilleri
Durum Fiilleri
Oluş Fiilleri

Yapılarına Göre Fiiller

Basit Fiiller
Türemiş Fiiller
Birleşik Fiiller

Çekimli Fiil
Anlam Kayması
Birleşik Zamanlı Fiiller

Fiilde Çatı

Özne &#; Yüklem İlişkisine Göre
Etken Fiiller
Edilgen Fiiller
Dönüşlü Fiiller
İşteş Fiiller

Nesne &#; Yüklem İlişkisine Göre
Geçişli Fiiller
Geçişsiz Fiiller
Ettirgen ve Oldurgan Fiiller

Filimsiler

İsim-Fiiller
Sıfat-Fiiller
Zarf-Fiiller

Adlaşmış Sıfat
Kalıplaşmış İsim-Fiil
Fiilimsiler Nasıl Bulunur?
Çekimli Fiil ile Fiilimsi Farkları
İsimlerle Fiillerin Farkları

Tamlamalar

İsim Tamlaması
Zincirleme ve Takısız İsim Tamlaması
Sıfat Tamlaması

Cümlenin Öğeleri

Yüklem
Özne
Nesne
Dolaylı Tümleç
Zarf Tümleci

Sözde Özne
Örtülü Özne
Cümle Dışı Unsur
Cümlede Vurgulanan Öğe

Cümle Türleri

Yüklemin Yerine Göre Cümleler

Kurallı Cümle
Devrik Cümle

Yüklemin Türüne Göre Cümleler

İsim Cümlesi
Fiil Cümlesi

Yapısına Göre Cümleler

Basit Cümle
Birleşik Cümle
Sıralı Cümle
Bağlı Cümle

Anlamına Göre Cümleler

Olumlu Cümle
Olumsuz Cümle

Cümle Çeşitleri / Örnek Çözümlemeler

Anlatım Bozuklukları

Örnek Cümleler
Uygulamalar

YAZIM BİLGİSİ

Bu bölümde yazım kurallarını, noktalama işaretlerini ve ses bilgisi konularını bulabilirsiniz.

Yazım Kuralları

Türkçenin Genel Yazım Kuralları
Yabancı Sözcüklere Türkçe Karşılıklar
Yazımı Karıştırılan Sözcüklerin Doğru Yazımı

“Ki” Bağlacının / Ekinin Doğru Yazımı
“De” Bağlacının / Ekinin Doğru Yazımı
“Mi” Soru Ekinin Doğru Yazımı
“İle” Edatının Yazımı

Büyük Harflerin Kullanımı
Birleşik Yazılan Sözcükler
Ayrı Yazılan Sözcükler
Kısaltmaların Doğru Yazımı
Alıntı Sözcüklerin Yazımı
Birleşik Sözcüklerin Yazımı
Alıntı / Yabancı Kelimeler Nasıl Yazılır?
Tarihlerin Yazımı
İkilemelerin Yazımı
Sayıların Yazımı

Hece Yapısı ve Satır Sonları
Yabancı Özel Adların Yazımı
Türk Lehçelerindeki Sözcüklerin Yazımı

Ek-Fiilin Doğru Yazımı
“Ne … Ne” Bağlacının Doğru Yazımı
Pekiştirmeli Sözcüklerin Yazımı
İki Şekilde Yazılabilen Kelimeler
Ses Değişikliği Olan Sözcükler
Alıntı Sözcüklerde Kesme İşareti
Hem Ayrı Hem Birleşik Yazılan Ekler
Ünlü Uyumuna Aykırı Eklerin Yazımı

Yazım / İmla Kılavuzu
Kelimeleri Alfabetik Sıraya Dizme

Noktalama İşaretleri

Nokta (.)
Virgül (,)
Ünlem İşareti (!)
Soru İşareti (?)
Üç Nokta (…)
İki Nokta (:)
Noktalı Virgül (;)
Parantez / Yay Ayraç “()”
Kesme İşareti (’)
Tırnak İşareti (“)
Kısa Çizgi (-)
Uzun Çizgi / Konuşma Çizgisi (—)
Eğik Çizgi (/)
Köşeli Parantez “[ ]”
Tek Tırnak İşareti (’)
Denden İşareti (“)
Düzeltme İşareti (^)

Ses Bilgisi

Harf Nedir?
Ses Nedir?
Hece Nedir?
Vurgu Nedir?
Alfabe Nedir?

Türkçenin Ses Özellikleri
Ünlü Harfler
Ünsüz Harfler

Büyük Ünlü Uyumu
Küçük Ünlü Uyumu
Ünsüz Uyumları

Ses Olayları

Ses Türemesi
Ses Değişmesi
Ses Düşmesi
Ünlü Türemesi
Ünsüz Benzeşmesi
Ünsüz Sertleşmesi
Ünsüz Yumuşaması
Ünsüz Düşmesi
Ünsüz Türemesi
Ünsüz Değişmesi

Ulama
Yardımcı Ses

YARARLI YAZILAR

Bu bölümde Türkçe dersi ile ilgili işinize yarayabilecek yazılar ve içerikler bulabilirsiniz.

Türkçe Dersine Nasıl Çalışılır?
Atatürk&#;ün Türk Diline Verdiği Önem
Türkçenin En&#;leri
Türkçe Dersi Karikatürleri
Türkçe Dersi Sunuları