Meclis Başkanı Laiklik

meclis başkanı laiklik

25 Nisan 2016 tarihinde AY-BİR Konferansı 'nda söylendi.

Konu : Politika

Meclis Başkanı'nın Laiklik Çıkışı Tartışılıyor

Meclis Başkanı İsmail Kahraman, İslam Ülkeleri Akademisyen ve Yazarlar Birliği AY-BİR'in düzenlediği Yeni Türkiye Konferansları’nın altıncısında, "Yeni Türkiye ve Yeni Anayasa" konulu bir konferans verdi. Kahraman mevcut anayasadaki eksikliklere dikkat çekerek yeni anayasada olması gerekenlerle ilgili ipuçları verdi. Dünyada sadece Fransa, İrlanda ve Türkiye anayasalarında laikliğin yer aldığını iddia eden Kahraman, yeni anayasada laikliğin olmaması gerektiğini söyledi.

Laiklik mi Sekülerlik mi?

Kahraman’ın laiklik anayasada olmasın çıkışı yeni anayasa tartışmalarını da yeni bir boyuta taşıdı. Laiklik, Türkiye anayasalarında 1937’den beri geçen bir kavram ve devlet ile din ilişkileri bu kavram üzerinden yıllardır şekilleniyor. Basitçe din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması olarak bilinen laiklik, siyasi alandaki uygulamaları düşünüldüğünde o kadar da kolay tanımlanabilecek bir kavram değil. Tartışmalar dikkate alındığında bir ayrım noktasına vurgu yapmak gerekiyor. Türkiye’deki laiklik, Fransa’daki “laicite” kavramından geliyor. Genel amaçlı sözlüklerde, gerek Fransızca laicite, gerekse de Türkçe’deki laiklik, İngilizce’ye “secularism” olarak çevriliyor. Fakat şeklen eşdeğer gözüken bu kavramlar tarihsel uygulamaları açısından farklılıklar içeriyor. Literatürde laiklik ve sekülerizm dine yönelik uygulanacak devlet politikaları için iki farklı yaklaşım olarak tartışılmakta. Sekülerizm, dinin ve dini sembollerin kamusal alandaki görünürlüğüne daha hoşgörülü ve dini alana karışmada daha pasif politikaları öngören bir kavram olarak tanımlanırken; laiklik, devletin dini ve dini sembolleri sadece özel hayatta tutmak için daha aktif politikaları gütmesini salık veren bir prensip olarak öne çıkıyor.

Bu noktayı dikkate alarak Kahraman’ın iddiasını incelediğimizde Türkiye ve Fransa’da anayasaların orijinal dillerinde laiklik kavramı geçiyor.

MADDE 2.
Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir.
Article 1er
La France est une République indivisible, laïque, démocratique et sociale. Elle assure l'égalité devant la loi de tous les citoyens sans distinction d'origine, de race ou de religion. Elle respecte toutes les croyances. Son organisation est décentralisée. La loi favorise l'égal accès des femmes et des hommes aux mandats électoraux et fonctions électives, ainsi qu'aux responsabilités professionnelles et sociales.

Fakat bu anayasaların İngilizce resmi çevirilerinde “laik” ibaresinin “secular” olarak çevrildiğini de hatırlatalım. Kısacası, sekülerizm ve laikliğin arasındaki fark anayasa yazım diline yansımamış.

Kahraman’ın örnek verdiği üçüncü ülke olan İrlanda anayasasında ise ne laiklik ne de sekülerizm kavramı kullanılmış. Ancak 1973 yılında kabul edilen bir madde, Katolik Kilisesinin ve diğer dini kurumların özel pozisyonlarını anayasadan kaldırmıştır.

Kahraman’ın iddiasının temel kısmı Türkiye, Fransa ve İrlanda haricinde laiklik kavramının diğer ülke anayasalarında geçmediği üzerindeydi. Bu iddiayı değerlendirmek için diğer ülke anayasalarına göz gezdirdiğimizde, İngilizce çevirilerinde Hindistan, Bangladeş ve Angola anayasalarında “secular” kelimesinin geçtiğini gördük.

Angola Anayasası’nın orjinal dili olan Portekizcesinde ise “secular” olarak çevrilen kısım “laico”, yani laik kavramına atıfta bulunmuş.

Artigo 10.º
(Estado laico)
1. A República de Angola é um Estado laico, havendo separação entre o Estado e as igrejas, nos termos da lei.

Özetle, sekülerizm ve laiklik kavramlarına ayrı ayrı bakıldığında bile laiklik kavramı sadece Türkiye ve Fransa anayasalarında yer almıyor.

Genel değerlendirmede, Meclis Başkanı İsmail Kahraman’ın iddiasında doğruluk payı yoktur.

TBMM Başkanı İsmail Kahraman'ın

TBMM Başkanı Kahraman: Laiklik yeni anayasada olmamalıdır

İSTANBUL

Cumhurbaşkanı Vekili ve TBMM Başkanı İsmail Kahraman, "Biz aşiret değil, koca bir cihan devletiyiz. Gücümüzün niçin farkında olmuyoruz? Kendimize uygun bir anayasa yapacağız ve yeni Türkiye'ye de öyle ulaşacağız." dedi.

İstanbul Üniversitesi (İÜ) Rektörlüğünde, İslam Ülkeleri Akademisyen ve Yazarlar Birliğince (AYBİR) düzenlenen Yeni Türkiye Konferansları kapsamındaki "Yeni Türkiye ve Yeni Anayasa" başlıklı toplantıda konuşan Kahraman, yeni Türkiye'nin adil bir Türkiye olması gerektiğini, bunun için de yeni bir anayasaya ihtiyaç olduğunu söyledi.

Kahraman, anayasaların devletin şeklini ortaya koyan belgeler olduğunu ifade ederek, devletin amacının da millete hizmet etmek olduğunu ve devletin ceberrut olamayacağını anlattı.

Yeni anayasada devletle milletin kaynaşmasının ve yeni anayasanın "önce insan" demesinin büyük önem taşıdığını kaydeden Kahraman, devletin vatandaşa hizmet eden bir örgüt olması gerektiğini dile getirdi.

Kahraman, Türkiye'de anayasaların devleti koruduğunu belirterek, şöyle devam etti:

"Anayasanın gözlerde büyütülmesi çok yanlıştır. 'Anayasa değişir mi değişmez mi?' gibi tartışmalar var. Tabii ki değişir, nihayetinde bu bir yasa. Anayasayı millet istediği gibi yazar, kaleme alır ve yayınlar. Çünkü kendini yönetecek noktaları, o tespit edecek. 'Kurucu irade şöyle dedi, böyle dedi' denmez. Kurucu irade, milletin ta kendisidir. Millet bunu yapmalıdır. Bunu milleti temsil eden Meclisimiz, milletvekillerimiz yapacak. İçinde bulunduğumuz 26. dönem, güzel bir anayasa yapacak. Millet bunu istiyor çünkü. Siyasi partilerin tamamı, seçim beyannamelerinde anayasanın değiştirilmesi konusunda hemfikirler. O halde gelin, yeniden masaya oturun. Tüm partilerin katıldığı yeni anayasa hazırlama komisyonu kuruldu ama ilerleyemedik. Ama bu anayasa değiştirilmeli. Ayrıca mevcut anayasanın dili de imlası da düzgün değil."

"Anayasayı toplumla kaynaşarak yapacaksınız"

İsmail Kahraman, 1982 Anayasası'nın yamalı bir bohça olduğunu ifade ederek, Türkiye'nin, bütünlüğünü kaybeden bir anayasa ile karşı karşıya olduğunu vurguladı.

Anayasa yapılırken toplumun farkında olunması ve dikte edilmemesi gerektiğinin altını çizen Kahraman, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Anayasayı toplumla kaynaşarak yapacaksınız. Bizdeki anayasa çalışmaları daha çok tepeden inme şeklinde yapılmıştır. 1982 Anayasası'nı hazırlayan heyette Şener Akyol da vardı. Kendisine, 'Müslüman bir ülkedeyiz, neden anayasa Allah ismi ile başlamadı?' diye sordum. O da 'Biz Allah ile başlattık ama konsey kaldırdı.' dedi. Yeni anayasa ferde ehemmiyet vermeli. Devlet, kendini ferdin hizmetinde bilmeli. Hürriyeti verdikten sonra tahdit olmamalı. Mevcut anayasanın herhangi yerinde Allah lafzı yok ama 1982 ve 1961 anayasaları dindar anayasalardandır. Neden? Diyanet İşleri Başkanı idare içinde vardır. Dini bayramlar, resmi bayramdır. Din dersi zorunludur ve inanca dayalı bir yapısı vardır. Yani seküler değildir, dindar bir anayasadır. Laiklik tarifi ona göre olmalıdır. Laiklik bir kere yeni anayasada olmamalıdır. Dünyada laiklik tarifinin olduğu anayasalar Fransa, İrlanda ve Türkiye'de var. Tarifi de yoktur. İsteyen bunu istediği gibi yorumluyor. Böyle bir şey olmamalı. Anayasamızın dinden kaçınmaması lazım. Müslüman bir ülke olarak neden kendimizi dinden arındırma, geri çekme durumunda olacağız? Bir İslam ülkesiyiz. Bu nedenle dindar bir anayasa yapmalıyız."

"Kendimize uygun bir anayasa yapacağız"

Gereken incelemeleri yaptıklarını aktaran Kahraman, "Yarı başkanlık diye düşünüyordum sonra baktık ki başkanlık sistemi lazım. Niye? İki başlılık olduğu takdirde istikrar olmaz. İki şoförlü bir araba kazasız gidemez mutlaka kaza yapar. Dolayısıyla başkanlık sistemi iskeletli bir anayasa metni hazırladık. Sistemin iyiliği nerede? Tek kişinin yönetiminde. İki adam, biri Cumhurbaşkanı diğeri Başbakan. Farklı partilerden ise anayasa fırlatma olayını ve Türkiye'ye neye mal olduğunu hatırlayınız. Sıkıntıya gireriz, gelişmemiz durur. Zaten gelişmemizi istemeyen dış dünya bu propagandayı yapmaktadır. 'Başkanılık diktatörlük' deniyor. Ne münasebet. Şimdi Obama diktatör mü? Gayet güzel işleyecek istikrar ve gelişme olacak. Bunu Türkiye'nin ilerlemesini istemeyenler istemiyor. İnşallah yeni bir anayasa olur, olmalıdır. Hukukta anarşi olmamalı ve yanlışlıklar yapılmamalıdır. En güzel kanun bile kötü tatbik edicinin elinde bir işkence aracıdır. Hukuk içimize sinmelidir. Kendimize güvenmeliyiz. Biz aşiret değil, koca bir cihan devletiyiz. Gücümüzün niçin farkında olmuyoruz? Kendimize uygun bir anayasa yapacağız ve yeni Türkiye'ye de öyle ulaşacağız." ifadelerini kullandı.

Muhabir: Semra Orkan

Anadolu Ajansı web sitesinde, AA Haber Akış Sistemi (HAS) üzerinden abonelere sunulan haberler, özetlenerek yayımlanmaktadır. Abonelik için lütfen iletişime geçiniz.

nest...

154540 154541 154542 154543 154544