Erdal İnönü, İsmet ve Mevhibe İnönü'nün üç çocuğunun (diğerleri Ömer ve Özden) ortancası olarak 6 Haziran tarihinde Ankara'da dünyaya geldi. İlk, orta ve lise öğrenimini Ankara'da tamamladı. 'te Ankara Gazi Lisesi, 'de Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi fizik-matematik bölümünü bitirdikten sonra ABD'ye gitti. California Teknoloji Enstitüsünde (Caltech) fizik dalında yüksek lisans () ve doktora () dereceleri aldı. Bir süre Princeton Üniversitesinde araştırma yaptıktan sonra 'de Türkiye'ye döndü. Asistan olarak girdiği Ankara Üniversitesi Fen Fakültesinde 'te doçent oldu. 'de Sevinç Sohtorik ile evlendi. arasında Princeton Üniversitesinde ve Oak Ridge Princeton National Laboratoryde konuk araştırmacı olarak bulundu. Ardından kuramsal fizik profesörü olarak Orta Doğu Teknik Üniversitesine (ODTÜ) girdi.
ODTÜ'de teorik fizik bölüm başkanlığı (), Fen ve Edebiyat Fakültesi Dekanlığı () yaptı. 'de ABD'ye giderek Princeton ve Columbia üniversitelerinde bir yıl süreyle konuk profesör olarak ders verdi. 'da yurda dönerek ODTÜ rektör vekilliğine, 'te de rektörlüğüne seçildi. Mart 'de rektörlükten ayrılarak yalnızca öğretim ve araştırma görevlerini sürdürdü. 'te fizik dalında TÜBİTAK Bilim Ödülü'nü kazandı.[1] Aynı yıl altı ay kadar Princeton Üniversitesinde konuk araştırmacı olarak çalıştı. 'te Boğaziçi Üniversitesine geçti. Bir yıl sonra aynı üniversitenin Temel Bilimler Fakültesi Dekanlığına getirildi. Altı yıl süren bu görevden sonra 'de, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun (TÜBİTAK) İstanbul'da kurulan Temel Bilimler Araştırma Enstitüsü (Feza Gürsey Enstitüsü) Müdürlüğüne atandı.
Siyasi hayatı[değiştir kaynağı değiştir]
TÜBİTAK Bilim Kurulu, Atom Enerjisi Komisyonu, UNESCO Yürütme Konseyi üyeliği ve Türk Fizik Derneği başkanlığında bulunan Erdal İnönü'nün fizik alanında önemli çalışmaları vardır. Uluslararası bilim dergilerinde de yer alan araştırmalarının en önemlisi, 'de Macar asıllı Amerikalı atom fizikçisi Eugene Wigner ile Princeton Üniversitesinde ortak yaptığı çalışmadır. "Grupların İndirgenmesi ve Gösterimi Üstüne" başlıklı bu çalışma, gruplar kuramında genel bir yöntem niteliği kazanarak matematiksel fiziğin temel yöntemleri arasına girmiştir. "İnönü-Wigner Grup İndirgenmesi" adıyla bilinen çalışması (), çağdaş matematiksel fiziğin temel kavramlarından biri kabul edilir.
Erdal İnönü, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunun (TÜBİTAK) kuruluşuna katkıda bulundu ve TÜBİTAK Temel Araştırmalar Enstitüsünde kurucu müdürlük görevini yürüttü. yılında, fizik alanında Nobel’den sonraki en önemli ödül olan Wigner Madalyası’nı alan İnönü, bu ödülü Feza Gürsey’den sonra alan ikinci Türk oldu.[5] İnönü ayrıca Türkiye Cumhuriyeti ve Osmanlı İmparatorluğu üzerindeki bilimsel çalışmaları ile bilinir.
'den tedavisi başlayana kadar Sabancı Üniversitesi ve TÜBİTAK Feza Gürsey Enstitüsünde görev yaptı.
Kişisel özellikleri[değiştir
Erdal İnönü
Politikaya adım atmış Fizikçi, İsmet İnönü'nün oğlu. Erdal İnönü, 'da İsmet İnönü ve Mevhibe İnönü'nün oğlu olarak Ankara'da dünyaya geldi.
İlk, orta ve lise öğrenimini Ankara'da tamamladı. de Fen Fakültesi'nden fizik lisansı diploması aldıktan sonra A.B.D.'ye gittti. California Teknoloji Enstitüsü'nde lisans üstü öğrenimini yapan İnönü, yüksek lisans ve doktora derecelerini de aynı enstitüden aldı. Aynı senelerde teorik fizik alanında araştırmalar da yaptı. Türkiyeye dönmesinin ardından Ankara Üniversitesinde Fizik Asistanı olarak göreve başladı.
Askerlik görevini tamamladıktan sonra üniversite doçentlik sınavını verdi. - yılları arasında tekrar Amerika'ya giderek "Atom Enerjisinden Yararlanma Programı" içinde çeşitli üniversite ve araştırma enstitülerinde araştırmalar yaptı.
- tarihleri arasında Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nde Fizik Profesörü olarak çalıştı. ODTÜ'de öğretim üyeliği görevinin yanı sıra, araştırma ve yönetim görevleri de yaptı. Teorik Fizik Bölümü Başkanlığı, Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı, Üniversite Rektörlüğün görevlerinde bulundu.
'te İstanbul Boğaziçi Üniversitesine geçti. - yılları arasında fizik profesörlüğünün yanı sıra 6 yıl kadar da Temel Bilimler Fakültesi Dekanı olarak görev yaptı.
Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumunun kuruluşuna katkıda bulundu, ve Tübitak Temel Araştırmalar Enstitüsü'nde kurucu müdürlük görevini yürüttü. Aynı zamanda NATO Fen Komitesi'nde çalıştı ve UNESCO Yürütme Kurulunda görev aldı.
Erdal İnönü, yılında Sosyal Demokrat Parti'nin (SODEP) kurucu genel başkanı olarak siyasete atıldı. SODEP ile Halkçı Partinin Birleşmesi sonucu kurulan SHP'nin ilk olağanüstü kurultayında SHP Genel Başkanı seçildi ve görevini yılına kadar sürdürdü.
yılı ara seçimlerinde İzmir Milletvekili seçildi. ve genel seçimlerinde yeniden İzmirden milletvekili seçilerek parlamentoda görevine devam etti.
Genel seçimlerinden sonra Doğru Yol Partisi ile SHP'nin kurduğu koalisyon hükümetinde Başbakan Yardımcısı ve Devlet Bakanı olarak görev üstlendi ve yılına kadar bu görevini sürdürdü.
SHP'nin Cumhuriyet Halk Partisi ile birleşmesinin ardından, 27 Mart tarihinde koalisyon'un Sosyal Demokrat kanadında değişikliğe gidildi. Erdal İnönü bu değişiklikle Dışişleri Bakanı olarak atandı ve 27 Mart - 05 Ekim tarihleri arasında Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı.
Erdal İnönü, yılında Sevinç İnönü ile evlendi.
Prof. Dr. Erdal İnönü, tedavi gördüğü ABD'nin Houston kentinde, 31 Ekim'de TSİ 'da hayatını kaybetti. Vefat ettiği sırada yanında eşi Sevinç İnönü bulunuyordu. Cenazesi Ankara’ya getirildi. Önce TBMM’de tören yapıldı sonra doğduğu Pembe Köşk’ün bahçesine getirildi. İnönü için burada da bir tören gerçekleştirildi. Daha sonra eşi Sevinç İnönü’nün isteği doğrultusunda İstanbul’da Zincirlikuyu Mezarlığı'ndaki aile kabristanında toprağa verildi.
Esprili, alçakgönüllü kişiliği ile bilinen İnönü, günlük yaşantısında halkın arasına karışmaktan çekinmezdi.
Erdal İnönü espirilerinden örnekler:
GÖREMEZSİNİZ TABİİ! Kendisini sinema çıkışında yakalayan bir gazeteci sorar: - Sayın İnönü, sizi bu sıralar sinema salonlarında göremiyoruz pek? - Tabii göremezsiniz sinema salonları karanlık oluyor.
ÖLÜRÜM YOLUNA Seçmenlerden biri seçim otobüsünün önüne atılır ve Erdal Bey’e hitaben “Ölürüm yoluna” diye haykırır. Erdal Bey cevap verir: “Dur, ölme. Bir oy, bir oydur.”
O BENİM İŞTE! Erdal Bey bir gün İstanbul’da taksiye binmiş. Şoför: “Sen ne kadar Erdal İnönü’ye benziyorsun” demiş. “O benim” diye cevap vermiş Erdal Bey… Şaşırmış taksi şoförü… “Yahu” demiş, “… birisi daha var. Harbiye’nin oralarda dolaşıyor. O da aynı Erdal İnönü.” Bunun üzerine Erdal Bey, espriyi patlatmış: “O da benim!..”
BİRBİRİMİZİ YİYECEĞİZ SHP genel başkanlığı dönemimde diğer sol parti liderleri ve bürokratlarla bir restorana gider. Garsonun “Bir şey almak ister misiniz efendim” sorusu üzerine “Teşekkürler biz birbirimizi yiyeceğiz,” yanıtını verir.
FİLM İYİ Kİ BİTTİ SHP genel başkanıyken Sosyalist Enternasyonal toplantısı için Paris’e gitmiştir. Beraberinde SHP Genel Sekreter Yardımcısı İstemihan Talay da vardır. Toplantıdan sonra Champs-Elysees Bulvarı’ndaki bir sinemaya giderler. Filmin konusu, iki mafya ailesi arasındaki çatışmadır. İki saat boyunca beyaz perdede silahlar konuşur. İstemihan Talay film bittikten sonra koltuğundan kalkmakta olan İnönü’ye sorar:“Filmi nasıl buldunuz?” İnönü cevaplar: “Çok beğendim, ama iyi ki bitti. Yoksa çok daha fazla adam ölecekti…”
KARAYALÇIN YAPAR! Kars ve Van mitinglerinden Ankara’ya dönmektedir. Sivas üzerinde uçağın pilotu “Efendim Ankara semaları kapalı. Kirli bulutlar var. İnişimiz çok güç olabilir, ” der. Ön koltukta gazete okuyan İnönü’nün cevabı ise şöyle olur: “Hiçbir şey olmaz merak etmeyin. Ankara Belediye Başkanı Karayalçın çok çalışkandır. O kirli bulutları hemen temizler!”
PLATONİK AŞK İnönü SHP Genel Başkanıyken dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz ile görüşecektir. O günlerde İnönü Yılmaz’ı sert biçimde eleştirmektedir. Yılmaz, Necatibey Caddesi’nde bulunan SHP Genel Merkezi’ne gelir. SHP ile ANAP Genel Başkanları baş başa uzun bir görüşme yaparlar. Herkes sert tartışmalar yaşanmasından endişelidir. Görüşme sonrası dönemin SHP Genel Sekreteri Fikri Sağlar, İnönü’ye biraz da endişe ile görüşmeyi sorar. İnönü şöyle der: “Çok iyi geçti, Mesut Bey partimize âşık oldu. Ama platonik.”
BEN KEDİ MİYİM ? İnönü gençlik yıllarında evinde otururken mutfaktan bir çığlık duyar. Eşi Sevinç Hanım “Erdal koş fare var” diye bağırmaktadır. İnönü istifini bozmaz ve eşine şöyle seslenir: “Ne yapayım Sevinç. Ben kedi miyim?..”
ÜLKEMİ BENDEN KÖTÜLER YÖNETMESİN DİYE Erdal Bey’e bir gün, hiç sıcak bakmadığı siyasete yıllar sonra neden girdiğini sorarlar. Yanıt müthiştir: “Ülkemi benden daha kötüleri yönetmesin diye!”
SEN BANA DEĞİL CİZRELİLERE TEŞEKKÜR ET Bir seçim dönemi… SHP Genel Başkanı İnönü, Diyarbakır ve Cizre’deki mitinglerde konuştuktan sonra Siirt’te halka hitap edecektir. Ancak Cizre’de bir grup protesto gösterisi yapıp parti otobüsünü taşlayınca buradaki miting iptal edilir, hiç beklenmeden Siirt’e gelinir. Seçim gezilerinde program sarkmasına alışık Siirt İl Başkanı, parti otobüsünün tam zamanında geldiğini görünce biraz şaşkın, İnönü’ye teşekkür eder. Aldığı yanıt: “Sen bana değil, asıl Cizrelilere teşekkür et…”
ANTİDEMOKRATİK KARARLARDA OYLAMA OLMAZ Erdal Bey fanatik bir sigara düşmanıdır, Parti Meclisi toplantılarında dumanaltı olmaktan fena halde rahatsızdır. Bir Parti Meclisi toplantısında ilk sözü: “Bundan böyle bu toplantılarımızda sigara içilmeyecek,” olunca arka sıralardan bir üye: “Bu kararınızı oylamaya sunsak efendim,” diye itiraz etmeye kalkışınca cevabı yapıştırır: “Antidemokratik kararlarda oylama olmaz!”
DURUN YAV, MESELENİN KÖKÜNE İNELİM Seçim otobüsüyle bir yere gidilmektedir. Otobüsün kornası aniden bozulur, ötüp durmaktadır. Şoför otobüsü sağa çekip durdurur, arızayı gidermeye çalışır ama nafile. Yolculardan birinin şoföre: “Kablosunu kopar,” diye akıl verdiğini duyan İnönü itiraz eder: “Durun yav, koparmayın. Bir derdi var ki inliyor. Meselenin köküne inelim.”
SİZDE DEVLETTE ÇALIŞAN BİRİ YOK MU? DEP’li Sırrı Sakık, SHP’den milletvekili adayı olmak için başvurur ve İnönü’yle görüşmeye gelir: “Hakkımda bir sürü dedikodu çıkardılar. Önceden bilesiniz; ağabeyim (Şemdin Sakık) dağda devlete karşı savaşır. Kardeşlerimden biri hapiste…” İnönü şaşırır: “Yav, sizde hiç devlete çalışan biri yok mu?”
NORVEÇ’TE BAŞBAKAN OLURSUNUZ Gazeteci der ki: “Sizin için Norveç’te başbakan olabilir, diyorlar.” İnönü’nün cevabı: “Çok teşekkür ederim. Bu herhalde, Türkiye’de bu işleri beceremiyorsun, demenin kibarcası.”
MASAYA YUMRUĞUNU VURUR SONUNDA Bir miting öncesi bir SHP milletvekili, İnönü’ye der ki: “Sayın Genel Başkanım siz iyi konuşamıyorsunuz, bakın Özal’a esip gürlüyor.” İnönü “Peki ne yapacağım,” der. Milletvekili cevap verir: “Konuşurken masaya yumruğunuzu vuracaksınız, biz şöyle partiyiz, şöyle yaparız, böyle yaparız, diye kükreyeceksiniz.” İnönü kürsüye çıkar, yumruğunu masaya vurur: “Biz öyle bir partiyiz ki, adamı…” Burada keser ve şöyle devam eder: “Devamını bu arkadaş söyleyecek.”
Kaynak:seafoodplus.info
Erdal İn&#;n&#; kimdir, ne zaman &#;ld&#;? İşte Erdal İn&#;n&#; ‘n&#;n biyografisi
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ekim 31,
LinkedinFlipboardE-postaLinki KopyalaYazı Tipi
Türk siyasi tarihinin renkli simalarından eski Başbakan Yardımcısı ve SHP Genel Başkanı Erdal İnönü, vefatının 14'ncü yılında anılıyor. Erdal İnönü, "siyasetin gülen yüzü" ve bir bilim adamı olarak Türk siyasetinde iz bırakanlar arasında yer aldı. Peki, Erdal İnönü kimdir, ne zaman öldü? İşte Erdal İnönü ‘nün biyografisi