Kira Gelir Vergisi Muafiyet

Ev sahipliği her ne kadar keyifli ve bazen de bol kazançlı bir deneyim olsa da beraberinde pek çok sorumluluk, soru işareti ve öğrenilmesi gereken yasal süreçler getiriyor. Ev sahiplerini bu süreçlerde en çok ilgilendiren konulardan biri de gayrimenkullerinden elde ettikleri gelirin vergilendirilmesi yani kira gelir vergisi oluyor. Emlak gelir vergisi olarak da geçen bu vergi türü hakkında aklınıza en sık takılan soruları ve cevaplarını sizin için bu yazımızda ele aldık. Gelin, emlak gelir vergisi hakkında tüm bilmeniz gerekenleri hep birlikte detaylıca inceleyelim.

Kira Gelir Vergisi Nedir?

Kira gelir vergisi, mülk sahiplerinin belirli bir ücretin üzerinde kiraya verdikleri mülklerinden elde ettikleri gelir için devlete ödemeleri gereken bir vergi türü. Konut ya da iş yerlerinden kira kazancı elde eden kişilerin her yıl ödemekle yükümlü tutulduğu bu vergi için çeşitli istisnaların ve muafiyet durumunun da söz konusu olduğunu söyleyebiliriz.

Kira Gelir Vergisi Nasıl Hesaplanır?

Kira gelir vergisi hesaplama sürecinde Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından pek çok farklı etken gözetiliyor. Örneğin kira gelir vergisinin tutarı mükelleflerin geliri veya mülkü için yaptığı harcamalara göre değişiklik gösteriyor. 

İnternet üzerinden kira geliri verginizin tutarını hesaplamak için yararlanabileceğiniz pek çok hesaplama aracı mevcut. Ancak hatırlatmakta fayda var ki bu online araçlar size ancak tahmini tutar hakkında bilgi verebilir. Asıl emlak gelir vergisi hesaplama işlemi yine Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından gerçekleştiriliyor.

Kira Gelir Vergisinin Borcu Sorgulama

Kira geliri elde ettiğiniz bir mülkünüz varsa siz de kira gelir verginizin borcunu nasıl sorgulayacağınızı merak ediyor olabilirsiniz. Kira gelir vergisi borcunuzu sorgulama ve vergi ödeme işlemleri için e-Devlet sistemi üzerinden Gelir İdaresi Başkanlığı’nın İnteraktif Vergi Dairesi internet sitesini veya en yakınınızdaki vergi dairesini ziyaret edebilirsiniz.

Kimler Bu Vergiyi Ödemekle Yükümlüdür?

Mülkünü kiraya vererek belirli bir tutarın üzerinde gelir elde eden tüm gayrimenkul sahipleri kira gelir vergisini ödemekle yükümlü tutuluyor. Eğer kazanılan kira geliri istisna tutarının altındaysa ev sahiplerinin kazancı vergiden muaf olarak görülüyor.

İstisna Tutarı Nedir?

Her yıl belirlenen istisna tutarının üzerinde kira kazancı elde eden mülk sahiplerinin kazançlarını beyan edip kira gelir vergisini ödemesi gerekiyor. 

2022 yılı itibariyle konutlarda kira gelir vergisinden yıllık istisna tutarı 9.500 TL, işyerlerindeyse 70.000 TL olarak belirlendi. Bu tutarın altında yıllık kira geliri elde eden mülk sahipleri kira gelir vergisi ödemek zorunda kalmıyor. Bu istisna tutarı üzerinde kira geliri elde eden mülk sahipleriyse kira gelir vergisi ödemekle mükellef tutuluyor. Ancak mükelleflerin ödemesi gereken emlak gelir vergisi yine yıllık kira gelirinden istisna tutarı çıkarılarak elde edilen sonuca göre belirleniyor. Örneğin 1 takvim yılı içindeki toplam kira geliriniz 30.000 TL olduğunu varsayalım. 2022 yılının istisna tutarı olan 9.500 TL, bu yıllık kira geliri kazancından düşülüyor. Dolayısıyla ödemeniz gereken emlak vergisi tutarı (30.000 TL – 9.500 TL =) 20.500 TL’lik kira geliri üzerinden hesaplanıyor. 

Takvim yılı için belirlenen istisna tutarının üzerinde kira geliri elde eden ancak bunun beyanını vermeyen mülk sahipleriyse bu istisna tutarı hakkından yararlanamıyor. Aynı şekilde yıllık kira gelirini eksik beyan eden ev sahipleri için de istisna tutarından faydalanma hakkı ortadan kalkmış oluyor. 

Ayrıca söz konusu mülkte kiracı bulunmaması durumunda elde edilen bir kazanç da olmayacağı için yine kira gelir vergisi ödemeye gerek kalmıyor. Kira gelir vergisi mükellefliği durumu, konut ya da işyerinden -istisna tutarının üzerinde- kira geliri elde edildiğinde başlıyor.

Kira Gelir Vergisi Ne Zaman Ödenir?

Emlak geliri vergisi ödemesi, istisnai durumlar hariç, her yılın mart ayı içerisinde gerçekleşiyor. Yani diyelim ki ocak ayı başından aralık ayı sonuna kadarki döneme ait beyana tabi kira gelir verginizi ödemeniz gerekiyor… O halde kira gelir vergisi ödemenizi mart ayının ilk gününden son günü akşamına kadar yapabilirsiniz. Eğer beyanname süresinin son günü resmi tatil gününe denk geliyorsa tatilden sonraki ilk iş günü içerisinde mesai saati bitimine kadar kadar beyanname verme işlemini gerçekleştirebilirsiniz.

Ülkeyi terk edecek olan mükellefler, yurt dışına çıkma tarihinden önceki 15 gün içinde beyannamelerini ilgili kuruma iletmeli. Mükellefin ölümü durumundaysa beyanname ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde mirasçılar tarafından verilmeli.

Kira Vergisi Beyannamesi

Konut ve işyerlerinden kira geliri elde eden mülk sahipleri için beyan dönemi her yıl mart ayı başında başlayıp o ayın bitiminde sona eriyor. 

Mülk sahipleri, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesi üzerinden “Hazır Beyan Sistemi”ne girerek beyanda bulunabilir, var olan beyanlara erişebilir ve yine bu beyanlar üzerinde değişiklik yapabilir. Beyanname işlemi ayrıca mükelleflerin bulunduğu bölgedeki vergi dairesinde de kolayca gerçekleştirilebiliyor.

Kira Gelir Vergisi Nasıl Ödenir?

Kira gelir vergisi borçlarının ödemesini gerçekleştirmenin iki yolu bulunuyor. 

Vergi mükellefleri dilerlerse

-En yakınlarındaki vergi dairesine giderek veznelerden ya da

-e-Devlet sistemi üzerinden Gelir İdaresi Başkanlığı’na bağlı İnteraktif Vergi Dairesi internet sitesinden online olarak vergi ödemelerini gerçekleştirebiliyor. 

Tahsil Edilemeyen Kiralar da Beyan Edilir mi?

Kira geliri beyanında “tahsilat esası” geçerlidir. Mart ayı sonuna dek mülk sahibinin kiracıdan tahsil ettiği ve istisna tutarını aşan 7 aylık kira bedeli için beyanname vermesi gerekiyor. Geri kalan 5 aylık kira bedeli daha sonra tahsil edilebilirse tahsili yapılan yılın beyannamesine ekleniyor. 

Kira Gelir Vergisi Muafiyeti

Bazı mülk sahiplerinin elde ettiği kira geliri vergiden muaf tutulabiliyor. Kira geliri vergisinden muafiyet için yıllık gelir alt limit koşulu geçerli. 

• Konutlarda yıllık 9.500 TL,
• İşyerlerindeyse 70.000 TL’nin altında kazanç elde eden mülk sahipleri kira gelir vergisinden muaf sayılıyor. 

Ayrıca söz konusu mülkün hiçbir gelir ya da maddi karşılık beklemeden ikamet amacıyla bir başkasına devredilmesi durumunda da ev sahibinin yine kira gelir vergisi ödemesi gerekmiyor. 

Buna ek olarak mülk sahibinin konutunda birinci derececeden yakını yani annesi, babası, çocuğu, kardeşi ya da torunu ikamet ediyorsa ve mülk sahibinin başka bir geliri yoksa kira vergisi ödemesine tabi tutulmayabiliyor.

Hangi Durumlarda Emlak Gelir Vergisi Muafiyetinden Yararlanılamaz?

Muafiyet durumu konutlar için söz konusu sadece tek mesken olması durumunda uygulanıyor. Dolayısıyla birden fazla konuttan kira geliri elde eden ev sahiplerinin de gelirleri için beyanname vermesi gerekiyor. 

Ayrıca kira kazancını beyan etmeyen veya eksik beyanda bulunan vatandaşlar vergiden muaf tutulmuyor. 

Görüldüğü üzere ev sahipliği birçok yasayı, sorumluluğu ve hakkı bilmeyi de gerektiriyor. Üstelik bununla sınırlı kalmayıp iyi bir iletişim becerisine sahip olmayı ve karşılaşılabilecek sorunları çözebilmeyi de zorunlu kılan karmaşık bir süreç. Bu sebeple bir ev sahibi olarak bilmenizin faydalı olacağı tüm hakları ele aldığımız “Kanun Kapsamında Ev Sahibi Hakları” isimli blog yazımızı incelemenizi tavsiye ederiz. Böylece ev sahibi olarak sahip olduğunuz hakkında daha detaylı bilgiye sahip olabilirsiniz. Ayrıca ev sahiplerini ilgilendiren diğer vergi türlerinden biri olan emlak vergisine dair tüm merak ettiklerinizi “Emlak Vergisi Hakkında Sık Sorulan Sorular ve Cevapları” isimli blog içeriğimizde bulabilirsiniz.

…

Missafir olarak kısa ve orta vadeli kiralamalarda ev sahiplerimize uçtan uca yönetim desteği sunuyoruz. Ev sahiplerimiz hiçbir problemle uğraşmadan kolay, güvenilir ve stressiz bir kiralama deneyimi yaşayabiliyor; evlerinden daha fazla kira geliri elde edebiliyor. Bu süreçte misafirlerimiz de zengin ürün yelpazemiz içerisinden beklentilerine ve zevklerine uygun olan evlerimizde 5 yıldızlı otel kalitesi ve ev konforunda konaklama fırsatını yakalıyor. Hakkımızda daha fazla bilgi edinmek için internet sitemizi inceleyebilirsiniz. 

Değişiklikler Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlandı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, Gelir Vergisi Kanununda yer alan; indirim, istisna ve muafiyetlere ilişkin tutarlar ile basit usulde vergilendirmeye ilişkin had ve tutarların da yeniden belirlendiğini belirtilerek, "Gelir vergisinde yer alan çok sayıda istisna ve indirim tutarı da mükelleflerin lehine olacak şekilde artırıldı.

Kira gelirlerindeki istisna tutarı 21 bin liraya çıkarıldı

Bu kapsamda; kira gelirlerindeki 9 bin 500 Lira olan istisna tutarı, 21 bin liraya çıkarıldı. Böylece, 2023 yılında elde edilen kira gelirlerinin 21 bin lirası vergiden istisna olacak. Kira gelirinin 21 bin lirayı aşmaması halinde beyanname verilmeyecek.

Değer artış kazançlarındaki 25 bin lira istisna tutarı, 55 bin lira olarak belirlendi. Değer artış kazançlarının beyan edilip edilmeyeceği ise istisna tutarının altında kalıp kalmadığına bağlı.

2023 yılında elde edilen değer artış kazancının 55 bin lirayı aşması halinde beyanname verilecek ancak 55 bin lira istisna tutarı beyan edilen gelirden düşülecek. Arızi kazançlardaki 58 bin lira istisna tutarı, 129 bin liraya çıkarıldı. Tevkifata ve istisnaya konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarına ilişkin beyanname verme sınırı da 3 bin 800 liradan, 8 bin 400 liraya çıktı" denildi.

[Grafik: TRT Haber]

"Engelli gelir vergisi indirimi arttı"

Binek otomobillere ilişkin gider olarak indirim konusu yapılabilecek tutarların da artırıldığı vurgulanarak, şöyle denildi:

"Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin işletmelerinde kullanılan binek otomobillerin kiralık olması durumunda ödenen aylık kira tutarı ile işletmeye kayıtlı binek otomobillerinin amortisman yoluyla gider yazılabilecek iktisap bedeli ile ilgili indirim tutarları da arttırıldı.

Bu çerçevede, binek otomobiller için; ödenen aylık kira gideri 8 bin liradan 17 bin liraya, amortisman yoluyla gider yazılabilecek iktisap bedeli sınırı da 430 bin liradan 950 bin liraya çıkarıldı. Gelir Vergisi Kanununda ücret geliri elde edenler ile serbest meslek kazancı elde eden engelli vatandaşların gelirlerinin bir kısmı engellilik indirimi yoluyla vergi dışı bırakılmıştır.

Engelli vatandaşların engellilik derecesine göre belirlenen aylık indirim tutarları da arttı. Yapılan düzenlemelerle, vergiden muaf esnaflığın kapsamı genişletilmiş ve evlerde imal ettiği ürünleri internet ve benzeri platformlarda satanlar da muafiyet kapsamına alınmıştı. Muafiyet limiti olan 320 bin lira, 700 bin liraya çıkarıldı. 2023 yılında evlerde üretilerek satılan ürünlerin satışından 700 bin liraya kadar elde edilen gelirler muafiyet kapsamında olacak."

[Grafik: TRT Haber]

Telif hakları için uygulanan istisna tutarı artırıldı

Basit usule tabi mükelleflerin kira ve kazanç istisnası hadlerinin de önemli ölçüde arttırıldığı işaret edilerek, şu ifadelere yer verildi:

"Taksici, dolmuşçu, servis işleticisi, berber, terzi, bakkal, manav, kasap ve benzeri esnafımız şartları dahilinde basit usule tabi bulunmaktadır. Reform niteliğinde yapılan bir düzenleme ile bu kapsamdaki esnafın kazançları 2021 yılından itibaren gelir vergisinden istisna edilmişti. Gelir Vergisi Kanununda basit usule tabi olma şartları ile ilgili özel düzenlemeler var.

Basit usule tabi olmak için her yıl yeniden belirlenen; kira tutarları, yıllık alım, satım ve iş hasılatı gibi bazı had ve tutarların aşılmaması gerekiyor. 2023 yılında elde edilecek gelirler için bu hadler de artırıldı. Ayrıca uyumlu mükelleflere vergi indiriminde yer alan limit güncellendi. Vergi indirimi yapılabilecek tutarın üst limiti de 2 milyon liradan, 4,4 milyon liraya çıkarılmak suretiyle, mükelleflere sağlanan teşvikte önemli bir artış yapıldı. Telif haklarından elde edilen kazançlara uygulanan istisna tutarı da artırıldı. Bu kazançlarla ilgili 880 bin lira olan istisna tutarı 2023 yılında elde edilecek gelirler için 1 milyon 900 bin liraya çıkarıldı."

Sosyal içerik üreten ve mobil uygulama geliştirenlerin kazanç istisnası tutarının arttığı belirtilerek, "Sosyal medyada içerik üreten ve mobil uygulama geliştirenler için son derece basit bir vergileme usulü getirilmişti. Bu işleri yapanlar, bankada bir hesap açıyor ve banka bunlar adına yapılan ödemelerden yüzde 15 oranında vergi kesintisi yapıyor. Bu kapsamda elde edilen kazançların 2022 yılı için 880 bin lirası gelir vergisinden istisna. Bu tutar 2023 yılında elde edilecek gelirler için 1 milyon 900 bin liraya çıktı" denildi.  

Grafik: M. Furkan Terzi