Iran Dogalgazi Neden Kesti

BOTA&#;'&#;n internet sitesinde yer alan duyuruda, ar&#;zan&#;n k&#;sa sürede giderilmesi için görü&#;melerin devam etti&#;i belirtildi.

Aç&#;klamada, &#;unlar kaydedildi:

"Ülkemize Gürbulak-A&#;r&#; giri&#; noktas&#;ndan sa&#;lanan do&#;al gaz&#;n, &#;ran iletim &#;ebekesinden kaynakl&#; bir ar&#;za nedeniyle 1 Ocak 'ten itibaren yüzde 70 oran&#;nda eksik teslimat yap&#;laca&#;&#; bildirilmi&#;tir. Ar&#;zan&#;n k&#;sa sürede giderilmesi için &#;ranl&#; muhataplar&#;m&#;z nezdinde gerekli giri&#;imlerde bulunulmu&#; ve konu hassasiyetle takip edilmektedir. K&#;&#; döneminde bulundu&#;umuz bu dönemde, ülke genelindeki do&#;al gaz kullan&#;m&#;n&#;n olumsuz etkilenmemesi için gerekli tüm önlemler al&#;nm&#;&#; olup, ilave gaz ihtiyaçlar&#;m&#;z Do&#;al Gaz Depolama Tesislerimizden kar&#;&#;lanmaktad&#;r."

İran'da son yılların en sert kış mevsimi yaşanıyor. İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi başkent Tahran'da Ulusal Gaz Şirketi'ne gerçekleştirdiği ziyaret sonrası yaptığı açıklamada,doğal gaz kullanımını azaltmak için devlet dairelerini tatil etmenin çözüm olmadığını ancak evlerde gaz kesintisine gidilmemesi için bu yönde karar alındığı söyledi. Ülke genelinde gaz kesintilerinin yaşanmadığını kaydeden Reisi, "Petrol Bakanlığımız doğal gaz ve petrol rezervlerini artırmak için gerekeni yapmalı. Bazı bölgelerde maalesef gaz kesintileri yaşandı. Devlet daireleri ve kurumlarını tatil etmek çözüm değil. Ancak bugün önceliğimiz evlerde gaz kesintisine gidilmemesi" ifadelerini kullandı.

ON BİNLERCE KONUTTA GAZ DAĞITIMI KESİLDİ

İran basınında yer alan haberde, on binlerce İranlının evlerini ısıtmak için gerekli doğal gazdan mahrum kaldığı aktarıldı. Özellikle ülkenin kuzeydoğusunda yer alan Horasan eyaletinde doğal gaz arzında yaşanan sıkıntı nedeniyle dün geceden beri en az 90 bin konuta gaz dağıtımının kesildiği belirtildi. İran devlet televizyonuna konuşan Razavi Horasan Valisi Yakup Ali Nazari, eyalette etkili olan aşırı soğuk hava nedeniyle doğal gaz akışında kesintilere gidildiğini ve enerji tasarrufu için bölge halkından daha duyarlı olmaları gerektiği uyarısında bulunduklarını söyledi.

DEVLET DAİRELERİ TATİL EDİLDİ

İran'ın 7 eyaletinde doğal gaz kullanımını azaltmak ve enerji tasarrufu için bazı devlet daireleri tatil edilirken, bazı eyaletlerde ise eğitime uzaktan devam edilmesi kararı alındı. Başkent Tahran'da devlet daireleri ve üniversiteler, İran'da hafta başı kabul edilen Cumartesi ve Pazar günleri tatil edilirken, enerji tasarrufu için doğal gaz kısıtlamasının devam edeceği uyarısı yapıldı. Tahran Valiliği ise, zorunlu hizmet sektöründe olan kamu çalışanlarından gaz akışı kesildiği için iş yerlerine kalın elbiseler giyerek gelmelerini istedi.

EĞİTİME UZAKTAN DEVAM EDİLMESİ KARARI ALINDI

Hamedan eyaletinde ise yarın doğal gaz kullanımını azaltmak için devlet daireleri ve üniversiteler tatil edildi. Gülistan ve Gilan eyaletinde eğitime uzaktan devam edilmesi ve devlet dairelerinde çalışan sayısının yarıya düşürülmesi kararı alındı. Soğuk hava dalgasının etkili olduğu ve bazı evlere doğal gaz akışının kesildiği Güney ve Kuzey Horasan ile Gazvin eyaletlerinde ise eğitime Perşembe gününe kadar ara verildi. Diğer yandan eyalette bulunan birçok sıkıştırılmış doğal gaz (CNG) yakıt istasyonuna gaz akışının kesildiği belirtildi. Ayrıca basında yer alan haberde, eğitime uzaktan devam edebilmek için kullanılan "ŞAD" adlı eğitim programının ülkede yaşanan internet kesintisi nedeniyle çalışmadığı ve öğrencilerin derslere çevrimiçi olarak da katılamadıkları ifade edildi.

TÜRKMENİSTAN GAZININ KESİLMESİ ARZ SORUNUNA NEDEN OLDU

Başkent Tahran'da enerji tasarrufu kapsamında alınan kısıtlamalara ilişkin bilgi veren İran Petrol Bakanı Cevat Uci ise, Tahran'da devlet daireleri ve üniversitelerin tatil edilmesi ile birlikte doğal gaz kullanımının günlük milyon metreküp azaldığını açıkladı. Uci, ülke genelinde bin kilometrelik alanda gaz akışının sürdüğünü belirterek, ülkenin kuzeydoğusunda bulunan eyaletlerde Türkmenistan'dan gelen gazın kesilmesi nedeniyle gaz arzında sıkıntı yaşadıklarını söyledi. Uci, "Türkmenistan gazının kesilmesi ülkede doğal gaz arzında soruna neden oldu. Maalesef Güney Horasan eyaletindeki problemler nedeniyle gaz kesintilerine gidildi. Doğal gaz kullanımını azaltarak ülke genelinde yeniden gaz akışını sorunsuz bir şekilde sağlamaya çalışıyoruz" dedi.

DÜNYANIN İKİNCİ BÜYÜK DOĞAL GAZ REZERVİNE SAHİP

Uci, 18 Ekim'de yaptığı konuşmada, ülkede kış aylarında doğal gaz sıkıntısı yaşanmaması için 80 milyar dolarlık yerli ve yabancı yatırıma ihtiyaç duyulduğunu ve ülkede bu kış, doğal gaz kıtlığıyla karşı karşıya kalınabileceği konusunda uyarıda bulunmuştu. İran, dünya doğal gaz rezervinde 34 trilyon metreküple Rusya'dan sonra ikinci ülke konumunda bulunuyor. Ancak alt yapı yetersizlikleri nedeni ile İran, doğal gazı çıkarmak, iletmek ve işletmek konusunda aksaklıklar yaşıyor. Dünyanın kanıtlanmış doğal gaz rezervlerinin yüzde 17'sini elinde bulunduran İran, büyük gaz sahalarını geliştirecek yatırımlara ihtiyaç duyuyor.

İran’ın, “teknik arıza” gerekçesiyle Türkiye’ye doğal gaz akışını 10 gün süreyle kesmesinin ardından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, sanayi ve elektrik santrallerinde doğal gaz tüketimini yüzde 40 oranında kısıtlama kararı aldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 23 Ocak’ta İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile telefonda görüştü.

Özellikle sanayi tesislerinde yapılan enerji kesintileri nedeniyle Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ile Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, 23 Ocak Pazar günü organize sanayi bölgeleri başkanları, TOBB sektör meclis başkanları, oda başkanları, ASKON, MÜSİAD, TİM genel başkanları, BOTAŞ ve TEİAŞ’ın üst düzel yöneticileri ile çevrimiçi olarak bir araya geldi.

Dönmez’in, “İran’dan gazın kesilmesinin üretimi yarı yarıya etkilediğini” söylediği, şehirlerin gazının kesilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle sorunu sanayi üzerinden yönetmeye çalıştıklarını belirttiği aktarıldı.

BAKAN DÖNMEZ İRAN’IN GEREKÇESİNİ AKTARDI

ANKA'dan Sinan Tartanoğlu'nun aktardıklarına göre; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, toplantıda, İran’ın kesinti kararı ile ilgili bilgi kirliliği olduğuna dikkat çekti. Dönmez, “BOTAŞ’ın İran’a borcu olduğu ve İran gazı iletmesine rağmen Türkiye’nin teknik sorunlar sebebiyle gazı alamadığı gibi iddiaların gerçek dışı” olduğunu dile getirdi.

“İRAN, İLETİM HAKLARINDA KAÇAK OLDUĞU GEREKÇESİYLE 10 GÜNE İHTİYAÇ OLDUĞUNU BİLDİRDİ”

İran’ın kesinti gerekçesini aktaran Dönmez, sanayicilere, “İran’ın geçen hafta iletim hatlarında kaçak olduğunu ve düzeltmek için 10 güne ihtiyaç olduğunu bildirdiğini” belirtti. Bakanlık ekiplerinin kaçağın olduğu yere gittiğini ve teyit ettiğini ifade eden Bakan Dönmez’in, “Biz, İran’dan en azından durumun şimdilik idare edilmesini ve büyük tamiratın kış ayları bitince yapılmasını istedik ama İran bunun mümkün olmadığını söyledi” dediği öğrenildi.

“İRAN’IN İÇ TALEBİ ARTIYOR, RESMİ OLARAK İFADE ETMESE DE FARKINDAYIZ”

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dönmez’in, İran’ın kaçak gerekçesi ile ilgili olarak da “İran da şu anda ciddi bir soğuk hava dalgasıyla karşı karşıya ve kendi iç doğal gaz talebi artıyor. Bunu İran resmi olarak ifade etmese de biz durumun farkındayız. Bu, İran’ın bize doğal gazı azaltması için gerekçe değil. Çünkü İran’la aramızda iletimle ilgili kontrat var. Bu kontrata uyulması gerekiyor” bilgisini verdiği ifade edildi.

10 GÜN DÜŞÜK KAPASİTE YA DA GÜN TAM KAPANMA SONRASI TAM KAPASİTE

Bakan Dönmez’in, sanayicilere, “Bunu 10 günde atlatabileceğimizi düşündük. 10 gün düşük kapasiteyle çalışılacağına, gün tam kapanma yapıp sonra tam kapasiteye dönülsün önerisi geldi. Biz de ‘tamam’ dedik” dediği belirtildi.

TBMM Dışişleri Komisyonu üyesi ve CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, Bakan Dönmez’in açıklamalarını ANKA Haber Ajansı’na değerlendirdi:

“TÜRKİYE İRAN’I İKNA EDEMİYOR”

“Türkiye’de bugün, memleketim Eskişehir’de ve 81 ilde binlerce sanayi kuruluşu şalter indirdi. Üretim yapılamıyor. Milyarlarca dolarlık üretim ve ihracat zararı söz konusu. Gerekçesi; İran doğal gazı kesti. Peki İran neden doğal gazı kesti diye baktığımızda; Enerji Bakanı ve Sanayi Bakanı’nın sanayicilerle paylaştığı bir bilgi var. İran, ‘hatta bir kaçak olduğunu’ söylüyor, Türkiye bu kaçağın tamiratının yaz aylarında yapılmasını istiyor, rica ediyor. Ama İran 10 günlük kesinti yapma konusunda ısrarcı oluyor. Türkiye, İran’ı ikna edemiyor. İkinci konu; İran aslında kendi iç pazarında, yani kendi ülkesinde de doğal gaza ihtiyacı olduğu için komşularına, Irak’a, Türkiye’ye yönelik kesintilere gittiği yönünde iddialar söz konusu.

“ARABİSTAN’DA SWAP ANLAŞMALARI PEŞİNDE KOŞARKEN İRAN UNUTULDU MU”

Gerekçesi her ne olursa olsun Türkiye’nin bunu komşusu ile çözememiş olması, İran’ı ikna edememiş olması, çok büyük bir başarısızlıktır. Çok büyük bir sıkıntıdır. İran yönetimine yapılacak olan tamiratın yaz aylarına bırakılması konusunda Türkiye’nin sözünü dinletemiyor olması, aslında başka sıkıntıların habercisi. İran, belki de Türkiye’ye mesaj veriyor. Belki de Suudi Arabistan ile, Körfez’deki emirlikler ile swap anlaşmaları peşinde koşarken acaba Türkiye İran’ı unuttu mu? Acaba kara kışın ortasında doğal gaz tedariki konusunda yaşanacak sıkıntılar önceden hissedilerek İran’a gidilmesi mi gerekiyordu?

Gerekçe ne olursa Türkiye, İran’ı ikna etme konusunda başarılı olamamıştır. Dış politikadaki bu öngörüsüzlüğün, bu beceriksizliğin, bu başarısızlığın hesabını Türkiye’de binlerce sanayi kuruluşu çekmekte.

Neden İran ikna edilemedi? Neden yaz aylarında yapılabilecek olan bir tamirat bugün ısrarla 10 günlük kesinti ile yapılmak istenmekte? İran yönetimi bu konuda Türkiye’ye bir mesaj mı veriyor? Bu konular üzerinde düşünen yok, adım atan yok. Arabistan’da, Birleşik Arap Emirlikleri’nde, Katar’da gezen devlet yöneticilerinin aslında belki bugün Tahran’da olması gerekiyor ya da İranlı muhataplarını Türkiye’ye davet etmesi gerekiyor. Bir an önce İran ile bu sıkıntının aşılması, bir daha tekrarlanmaması için temasların yapılması gerekirken hiçbir adım atılmamakta.

“BİR DAHA YAŞANMAMASI İÇİN GÜVENCE ALINMASI GEREKİYOR”

Ortadaki dış politika başarısızlığının bilançosunu, cezasını maalesef vatandaşımız, üreticimiz, sanayicimiz çekmektedir. Bir an önce bu hatadan vazgeçilmeli. İran ile tüm temas yolları denenerek, bu kesintinin sona ermesi ve kış sürdüğü sürece de bir daha böyle bir kesintinin yaşanmaması için güvence alınması gerekir.”