Bebeklerde Uykuda Epilepsi Belirtileri

Örneğin, bebeklerde ani sıçrama epilepsinin işareti olabiliyor! Halk arasında ‘sara’ olarak bilinen epilepsi; ateş ve kafa travması gibi herhangi bir tetikleyici faktör olmadan tekrarlayıcı bilinç kaybı ile bilinçte bozulmanın görüldüğü ataklarla gelişen bir hastalık. En sık çocukluk çağında, özellikle de yaş arasında ortaya çıkıyor. Çocukluk çağındaki epilepsi tüm vücutta kasılma/atma, çenenin kitlenmesi ve ağızdan köpük gelmesi gibi belirtilerle seyreden büyük nöbetlerle gerçekleşebileceği gibi; tanınması zor ve kısa süren küçük nöbetlerle de ortaya çıkabiliyor. Acıbadem Kozyatağı Hastanesi’nden Nöroloji Uzmanı Dr. Uğur Işık, bebeklerde sadece kollar, bacaklar ve baş bölgesinde ortaya çıkan ani sıçramanın hafife alınmaması gerektiğine dikkat çekerek, “Klasik epilepsi belirtilerinin yanı sıra, bu tür kısa süren küçük nöbetlerin de asla atlanmaması gerekiyor. Çünkü bu küçük nöbetler anne babalar tarafından gözden kaçarsa sorun tedavi edilmediği için büyük nöbetlere dönüşebiliyor.” diyor.

Bebeklerde Epilepsi Teşhisi

BEBEKLERDE EPİLEPSİDE HANGİ NÖBETLER GÖZDEN KAÇABİLİYOR?

• ANİ SIÇRAMA VE KAPANMA: Bebeklikte kümeler halinde gelen, kollar, bacaklar ile baş bölgesinde ani sıçrama ve kapanma ile gelişen nöbetler ortaya çıkabiliyor.

• GÖZLERİN SABİT BİR YERE BAKMASI: Çocuklarda kasılma, atma, gözlerin sabit bir yere bakması ve kusma ile gelişebiliyor. Vücudun tek tarafında kasılma veya vücudun tek tarafında anormal his ile de görülebiliyor.

• DALMA: Absans nöbetlerinde çocuk sadece saniye boyunca dalıyor ve çevresine karşı duyarsız oluyor.

• GECE UYKUDAN SIK UYANMA: Frontal lob denilen (beynin ön bölgesi) bölgede gelişen nöbetlerde gece uykudan sık uyanma, kasılma ve anlamsız hareketler görülebiliyor. Bu durum çoğunlukla uyku bozukluğu ile karışıyor. Ayrıca çocuk anlamsız yere kendi çevresinde dönme veya koşma şeklinde hareketler sergileyebiliyor.

• ANİ BAŞ DÜŞMELERİ: Ani baş düşmeleri ve yere kapaklanma şeklinde nöbetler görülebiliyor.

• SIÇRAMA: Bazen sadece ani elektrik çarpması benzeri sıçramalar (myokonik nöbetler) ortaya çıkabiliyor.

Bebeklerde Epilepsi Nasıl Anlaşılır

EPİLEPSİ NEDENİ ÇOCUĞUN HAYAT KALİTESİNİ BELİRLİYOR

Bazı türlerinde nöbetler günde kez tekrar ederken, bazılarında ise yılda sadece kez ortaya çıkıyor. Epilepsiye neden olan durum hayat kalitesinde en önemli belirleyici faktör oluyor. Çünkü bu faktör hem çocuğun zeka düzeyini ve davranış sorunlarını hem de epilepsinin şiddetini beliyor. Nöbet sayısı ve nöbet kontrolü hayat kalitesini belirlemede önemli bir rol üstleniyor. İlaçlarla kontrol altına alınabilirse çoğu çocuk okul, spor ve hobiler gibi günlük yaşam aktivitelerine devam edebiliyor.

BAZI TÜRLERİ İLAÇLAR İLE KONTROL ALTINA ALINABİLİYOR

Hangi tedavinin uygulanacağında epilepsinin türü çok önem taşıyor. Çocukluk çağının iyi huylu genetik epilepsilerinin yüzde ’ı ergenlikte düzeliyor. Bazen de epilepsiler ergenlik çağında başlıyor, bunların bir kısmı ömür boyu tedavi gerektiriyor. Epilepsilerin bir kısmı ilaç tedavisine çok iyi yanıt veriyor. En az 2 yıl, bazen de ergenlik çağına kadar ilaç kullanmak yeterli gelebiliyor. Ancak altta kafa travması veya menenjit gibi nörolojik bir sorun varsa tedavi edilmesi daha güç olabiliyor. Örneğin hastanın çok uzun yıllar ilaç kullanması gerekiyor.

EPİLEPSİ CERRAHİSİNDEKİ BAŞARI YÜZDE 80’LERE ULAŞIYOR

Tüm epilepsilerin yüzde ’unu dirençli epilepsiler oluşturuyor. Bu durumda ilaç dışında diğer tedavi seçenekleri gündeme geliyor. İlk yöntem de epilepsi cerrahisi oluyor. İyi seçilmiş hastalarda epilepsi cerrahisinin başarısı yüzde 80’lere ulaşıyor. Ancak ne yazık ki her dirençli epilepsisi olan çocuk ameliyat adayı olamıyor. Çocuğun epilepsi cerrahisi adayı olması için nöbetlerinin belli bir bölgeden kaynaklaması ve çıkarılacak bölgenin dil ve görme gibi önemli bir fonksiyonunun olmaması gerekiyor.

BEBEKLERDE EPİLEPSİDE BEYNE TAKILAN PİL BELİRGİN DÜZELME SAĞLIYOR

Çocuğun cerrahi yönteme uygun olmadığı durumlarda “vagus sinir stimülatörü” denilen beyin pili tedavisi düşünülebiliyor. Göğüs altına yerleştirilen pil, vagus sinirini belli aralıklarla uyarıyor ve bu nöbetlerde azalma sağlayabiliyor.  Beyin pili tedavisiyle nöbetlerin tamamen durması mümkün olmasa da iyi seçilen hastalarda belirgin düzelme sağlanabiliyor.  Diğer bir tedavi seçeneği de ketojenik diyet. Bazı tür epilepsilerde etkili olan bu diyet yağdan çok zengin beslenilmesi prensibine dayanıyor.

BEBEKLERDE EPİLEPSİ NEDENLERİ NELER?

• Kromozom anomalileri,
• Beyin oluşumundaki yapısal bozukluklar,
• Beynin oksijensiz kalması veya beyin kanamaları,
• Tümörler,
• Kafa travması,
• Menenjit gibi beyin enfeksiyonları epilepsiye sebep olabiliyor. Çocuğumuz atak geçirdiğinde…
• Nöbet sırasında çocuğunuzu sağ ya da sol tarafına doğru yatay pozisyonda yatırın.
• Başının altına bir yastık koyun, yakası sıkıysa gevşetin.
• Sallamayın, üstüne su dökmeyin, ağzına bir şey sokmaya çalışmayın.
• En yakın sağlık kuruluşuna götürün ya da çocuğunuzu izleyen doktoruyla iletişim kurun.

Güncellenme Tarihi Aralık Yayınlanma Tarihi Aralık

Çocuklarda Epilepsi Sendromları

Bebek ve çocuklarda epilepsi sendromları çeşitli nöbetler ve gelişimsel gecikmeler gibi semptomlarla karakterizedir.

Epilepsi ilaç, düzenlenilmiş diyet, sinir uyarımı veya ameliyatla kontrol altına alınabilir.

İnfantil Spazmlar (West Sendromu)

İnfantil spazmlar tipik olarak çocuk 3 ila 12 aylıkken başlar ve genellikle 2 ila 4 yaşlarında durur. Spazmlar ani bir sarsılma şeklinde olarak ortaya çıkar ve ardından vücutta sertleşme görülür. Çoğunlukla çocuğun kolları dışa doğru fırlar ve vücut öne doğru eğilirken dizler yukarı doğru çekilir.

Her nöbet yalnızca bir veya iki saniye sürer, ancak bir seri halinde birbirine yakın bir şekilde tekrar eder. Bazen spazmlar kolik ile karıştırılır, ancak kolik krampları genellikle art arda bir seri halinde görülmez. Spazm geçirme olasılığı çocuk uyandıktan hemen sonraki dönemde daha yüksektir, ancak uyku sırasında da nadiren spazmlar ortaya çıkabilir.

İnfantil spazmlar, zayıf gelişime yol açabilen şiddetli bir epilepsi formudur ve bu semptomları olan çocuklar hemen doktor tarafından muayene edilmelidir. İnfantil spazmların tedavisi genellikle steroid tedavisi, belirli antikonvülsan ilaçlar veya ketojenik diyeti içerir.

Doose Sendromu (Çocuklık Dönemi Myoklonik Astatik Epilepsi)

Doose sendromu olarak da bilinen miyoklonik astatik epilepsi (MAE), erken çocukluk döneminde genellikle 1 ile 5 yaşları arasında görülen ve genel nöbetler içeren bir epilepsi sendromudur. Çocuklar bazen ataklar ve gözlerini dikip bakma şeklinde nöbetler yaşarlar. MAE idiyopatiktir, yani nedeni henüz bilinmemektedir.

MAE nöbetleri genellikle ilaca dirençli olsa da, nöbet önleyici ilaçlar valproat ve levetirasetam kullanımı yardımcı olabilir. Bununla birlikte, araştırmalar ketojenik diyetin ve değiştirilmiş Atkins diyetinin de etkili tedaviler olduğunu göstermiştir.

İyi Huylu Rolandik Epilepsi (BRE)

BRE olarak da bilinen benign rolandik epilepsi çocukları etkileyen bir epilepsi sendromudur. Çocukluk çağı epilepsi vakalarının yaklaşık yüzde 15'ini oluşturur.

Nöbetler, çocuğun yüzünde veya dilinde seğirme, uyuşma veya karıncalanma şeklinde ortaya çıkmakta, konuşmayi engellemekte ve salyaya neden olmaktadır. Nöbetler yayılır ve genelleşmiş nöbetler haline gelir. Çoğu durumda, BRE nöbetleri seyrektir ve genellikle sadece geceleri meydana gelir. Bu nöbetler tipik olarak iki dakikadan fazla sürmez ve çocuk bilincini kaybetmez. BRE tipik olarak 6 ila 8 yaşları arasında başlar ve erkekleri etkileme olasılığı kadınlara göre daha yüksektir.

Pek çok çocuk BRE için herhangi bir nöbet engelleyici ilacı almaz ve nöbetler genellikle erken ergenlik döneminde durur. Çocuğun gündüz saatlerinde nöbetleri varsa, nöbetler geceleri uykuyu bozuyorsa veya çocuğun BRE ile ilişkili olabilecek bir okuma bozukluğu varsa, doktor levetirasetam veya okskarbazepin reçete edebilir .

Rasmussen Sendromu

Rasmussen sendromu (Rasmussen'in ensefaliti) beynin bir yarım küresinin iltihaplanmasına ve fonksiyon bozukluğuna neden olan bir otoimmün hastalıktır.

Rasmussen sendromu genellikle 14 ay ile 14 yaş arasındaki çocuklarda görülür. Nöbetler genellikle sendromun ilk ortaya çıkan semptomlardır. Güçsüzlük ve diğer nörolojik problemler genellikle nöbetlerin başlamasından 1 ila 3 yıl sonra ortaya çıkar.

Tedavi iltihabı durdurabilir, ancak hasarı tersine çeviremez. Diğer bazı hastalıkların semptomları (beyin iltihabı türleri dahil) Rasmussen sendromuna benzeyebilir, bu nedenle ebeveynlerin tanı için bir uzmana danışması önemlidir.

Rasmussen sendromuyla ilişkili nöbetleri ilaçla kontrol altında tutmak zordur. Çoğu hastada en iyi tedavi metodu epilepsi ameliyatıdır.

Lennox- Gastaut Sendromu

Tipik olarak yaş arası çocuklarda başlayan Lennox- Gastaut sendromunun sebebi bilinmemekte ve hastalık genellikle beyin gelişim sorunları veya edinilmiş beyin hasarı olan çocuklarda görülmektedir.

Lennox- Gastaut sendromlu çocukların gelişimsel gecikmeleri problemler yaşamaktadırlar ve hastaların EEG testleri belirgin bir patern gösterir.

Lennox- Gastaut sendromunda görülen nöbet tipleri atonik, tonik, tonik- klonik ve atipik absans nöbetleri içerir. Atonik nöbetler çocukların yere düşmesine neden olduğu için birçok çocuk dişlerini ve yüzlerini korumak için kask takar.

Hastalığın tedavisi zor bir süreçtir ve antikonvülsan ilaçlar, sinir stimülasyonu ve belirli diyet tedavisi tütlerini içerir.

Elektrik Durumu Uyku Epileptikusu (ESES)

Elektrik durumu uyku epileptikusu (ESES), uyku sırasında daha sık hale gelen ve bir çocuğun uyku EEG'sinin yarısından fazlasında görülen nöbet aktivitesini tanımlar.

ESES, okul çağındaki çocuklarda bulunur ve hastaları farklı derecelerde etkileyebilir. Her zaman olmamakla birlikte sıklıkla nöbetler geçirilir. Hastalığa sahip çocuklar genellikle öğrenme ve yapmayı zaten bildikleri şeyleri yapma yeteneklerinde bir düşüşe sebep olan bilişsel geriliğe sahiptir.

Devam eden bu nöbet aktivitesi, konuşmada veya konuşmayı anlamada zorluk, davranışsal kaygılar, dikkat zorlukları veya vücudun bir veya daha fazla bölümünün hareketiyle ilgili sorunlara yol açabilir.

Nöbet aktivitesi, ESES'in başka bir özelliği ile birleştirildiğinde, genellikle uyku sırasında sürekli yükselme ve dalga (CSWS) olarak adlandırılır. Landau- Kleffner sendromu (LKS) gibi çocukların EEG'lerinde ESES'in olduğu ve özellikle dil ve sesleri anlamada zorluk çektikleri daha spesifik başka sendromlar da vardır .

Tipik olarak nöbetleri tedavi etmek için kullanılan ilaçlar ESES'i tedavi etmek için kullanılabilir, ancak doktorun yüksek doz benzodiazepinler ve steroidler gibi daha fazla tedavi eklemesi gerekebilir. Çocukların bilişsel işlevlerinin yakından izlenmesi çok önemlidir.

Sturge -Weber Sendromu

Sturge -Weber sendromu (SWS) , göz çevresindeki alın bölgesinde " porto şarabı lekesi " ( anjiyom olarak bilinir ) ile tanımlanabilen nörokutanöz (beyin ve cildi etkileyen) bir hastalıktır.

SWS'li çocuklar nöbetler, vücudun bir tarafında güçsüzlük (hemiparezi), gelişimsel gecikmeler ve gözde basınç artışı ( glokom ) yaşayabilir .

SWS teşhisi konan çocukların yüzde 80'inden fazlasında nöbetler görülür. Bu çocukların yaklaşık yüzde 25'inde ilaçla nöbetler tamamen kontrol altında tutulabilirken , yüzde 50'sinde kısmi nöbet kontrolü elde edilmekte ve yüzde 25'i ise ilaca yanıt vermemektedir. Ağır vakalarda doktor epilepsi ameliyatı önerebilir .  

Juvenil Miyoklonik Epilepsi

Juvenil miyoklonik epilepsisi (JME) olan kişilerde, kollarda, omuzlarda veya bazen bacaklarda küçük, hızlı sarsıntılar ile karakterize miyoklonik nöbetler vardır. Bu nöbetler genellikle uyandıktan hemen sonra oluşur. Miyoklonik sarsıntıları bazen tonik- klonik nöbetler izler veya tonik- klonik nöbetler bağımsız olarak ortaya çıkabilir. Hastanın saniyelerden birkaç dakikaya kadar sürebilen kısa bir süre için bilinçsizleştiği görülen absens nöbetleri de meydana gelebilir.

JME nöbetleri, geç çocukluk ve erken yetişkinlik arasında, genellikle ergenlik çağında başlayabilir. Çoğu hastada nöbetler uzun süreli ilaç alımı ile iyi bir şekilde kontrol altında tutulur.

Çocuklarda Epilepsi Belirtileri, Tanı ve Tedavisi Hakkında Bizimle İletişime Geçin

Bebeklerde epilepsi nasıl anlaşılır sorusunun cevabı oldukça önemlidir. Bebeklerde epilepsi genellikle yaşamın ilk yılllarında ortaya çıkmaktadır. Ciddi tedaviler ve önlemler gerektiren bu hastalığın mutlaka doktorlar ve anne baba tarafından yakından takip edilmesi gerekmektedir. Bebeklerde görülen epilepsi hastalığıyla ilgili Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzm. Dr. Cem Koray Fırat önemli açıklamalarda bulundu.

Epilepsi (Sara Hastalığı) nedir?

Epilepsi hastalığı, beynin kendi kendine nöbet (havale) oluşturma durumudur. Tekrarlayan nöbetlerle karakterize kronik bir hastalıktır. Her yaşta görülen bir hastalık olmakla birlikte en çok yaşamın ilk bir yılında ortaya çıkmaktadır. Bu yüzden özellikle bebeklerde epilepsi hastalığının erken tanı ve tedavisi, hastalığın seyrini, nöbetlerin şiddetini olumlu yönde etkilemektedir.

Bebeklerde epilepsi nedenleri

Bebeklerde epilepsi nedenleri bir hayli çeşitlilik gösterir. Anne karnında yaşanmış çeşitli komplikasyonlar (kordon dolanması, annenin geçirdiği enfeksiyonlar, annenin yetersiz beslenmesi, bebeğin anne karnındaki gelişimde yaşanan bir takım problemler vb.), doğumun hemen sonrasında yaşanan sorunlar (bebeğin bir süre oksijensiz kalması, kan şekeri düşüklüğü vb.), genetik faktörler (ailede epilepsi öyküsü), metabolik bozukluklar, kafa travması, beyin tümörü, damar hastalıkları, menenjit gibi birçok faktör epilepisinin ortaya çıkmasına neden olabilir.

Bebeklerde Epilepsi belirtileri

Çocuklarda epilepsi belirtileri, epilepsi hastalığının en belirgin semptomları olan kasılma, gözlerin sabit bir yere bakması, çenenin kitlenmesi, ağızdan köpük gelmesi, ani ve geçici bilinç kaybı şeklinde olabileceği gibi anlaşılması daha zor ve ebeveyn gözlemi gerektiren belirtiler de olabilir. Bunlar; çocukta vücutta kasılma, atma-sıçrama, saniyelik dalmalar, uykudan uyanma, uyku bozuklukları , göz tikleri, ani baş düşmeleri vb. Bu belirtilerin aile tarafından gözlemlenmesi, nöbet anlarının videoya çekilmesi, nöbet saatleri ve hangi durumlarda nasıl ortaya çıktığının (hasta öyküsü) hekime doğru bir şekilde aktarılması hastalığın tanısının konulmasını kolaylaştıracaktır.

Epilepside yapılması gerekenler

Teşhisin konulması ile birlikte hekim, hasta öyküsünü de göz önünde bulundurarak tam teşhisin konulabilmesi için EEG, MR (beyin görüntülemesi), kan tetkikleri isteyebilir. Burada amaç epilepsinin türünü belirlemek ve buna uygun tedavi düzenleyebilmektir. Epilepsi çeşitlilik gösteren bir hastalık olduğu için tek tip bir tedavi de söz konusu değildir.

Özelikle çocuklarda ilaç kullanımı ile hastalıktan büyük oranda kurtulunabilir ve nöbetler (havale) durdurulabilir. Çocuk epilepsisinde hastaların yüzde 80‘ine yakını ilaç tedavisi ile sağlıklarına kavuşmaktadır. İlaç tedavisinin işe yaramadığı durumlarda hekim, epilepsinin türüne bağlı olarak cerrahi, pil ve diyet gibi tedavi seçeneklerini de değerlendirecektir.

Epilepsi, insan beyninin normal çalışması sırasında neden meydana gelen elektriksel aktivitelerin nöbet ve kriz şeklinde kendini belli etmesi durumudur. Nörolojik bir rahatsızlık olan epilepsinin kontrol altına alınması uzun bir sürecin ardından mümkündür. Tedavi süresi olarak 2 yıl kabul etmektedir. 2 yıl nöbet geçirmeyen kişiler iyileşmiş olarak kabul edilir. 

Çocuklarda ve bebeklerde epilepsi belirtileri nelerdir?

Epilepsi psikolojik bir rahatsızlık değildir, tamamen nörolojiktir. Bu nedenle de kendini belli eden bir takım belirtileri bulunmaktadır. Etkileri bebek ve çocuklar üzerinde son derece ayırt edici şekilde fark edilebilmektedir. Bu belirtiler ise şunlardır; 

- Çocuk ve bebeklerde ani sıçramalar ve kapanmalar. Özellikle çocukluk döneminde yaşanan bu şekildeki ataklar.

- Gözlerin sabit bir noktada takılı kalması ve durumun sonucunda kusma olması. 

- Çocukların ve bebeklerin çevrelerinden gelen tepkilere dalma sırasında tepkisiz kalınması.

- Özelliklerle bebeklerde uyku bozuklukları, uykudan çok sık ağlayarak uyanma. Çocuklarda da uyku düzenin belirgin şekilde bozulması. 

- Ani baş düşmeleri, yere kapaklanma ve denge bozuklukları. 

Çocuklarda ve bebeklerde epilepsi nasıl anlaşılır? 

Epilepsi, yetişkin insanlarda olduğu gibi çocuklar ve bebeklerde de yaşam kalitesini belirli standartların altına indiren bir hastalıktır. Farklılıklar çok kısa sürede kendini belli edebilecek duruma gelerek çocukların ve bebeklerin özellikle davranışsal farklılıkları gözle görülür şekilde değişebilir.

Çocuklarda zeka durgunluğuna ve düşünme yetisinin bozukluklarına sebep olan epilepsinin en önemli belirtisi odaklanma, öğrenme sorunlarıdır. Ayrıca çocukların sık sık nöbet geçirmesi, bebeklerin uykularından titremeler ile uyanması ve ağlamalarında güçlük durumu görülebilmektedir. 

Çocuklarda ve bebeklerde epilepsi neden ortaya çıkar?

Çocuklarda ve bebeklerde epilepsinin çıkmasının nedenleri genel olarak doğum sırasında yaşanan sorunlardır. Yapısal bozukluklar ve genetik olarak gelen hastalıklarda bile epilepsinin ortaya çıkması mümkündür. Epilepsinin genel nedenleri ise şu şekildedir; 

- Kromozomlardaki yapısal bozukluklar ve değişiklikler.

- Beyin yapısındaki bozukluklar.

- Beyin kanamaları.

- Tümörler ve kafa travmaları.

- Menenjit.

Epilepsinin tedavisi var mıdır? 

Çocuklarda ve bebeklerde epilepsi tedavisi ve kontrol altına alınması mümkündür. Erken tanı ve teşhis ile epilepsi kontrol altında tutularak ilaçlar ile tedavi edilebilir. Uzun bir süreç olsa da ergenlik döneminde epilepsi etkisini tamamen yitirecek duruma gelir.